Sovjets maken Hongarije tot
etalage der tolerantie
i
Naam
Hoofdingenieurs- directeuren
verwisselen van standplaats
E
Tussen neus en lippen
B Wool
Vier jeugdige delinquenten uit
strafgevangenis ontsnapt
Prinses in opspraak
H
YOUR VOTING FORM
YES
NO.
Rode Rasputin
achter de schermen
Bloedige onlusten
de Franse hoofdstad
Rode New Look
VS. helpen W.-Duits
leger op de been
Disciplinaire maatregel na luxueuze
verbouwing te Haarlem
Krokodil verslindt
elfjarige jongen
Vrijheid was van
korte duur
PUROL
Chefarine „4"
doet wonderen!
J
WOENSDAG 15 JULI 1953
PAGINA 3
Na communistische Bastille-
mars
Zeven doden, talrijke
gewonden
In Berlijn
Ontbinding geëist van
anti-communistische
organisaties
Hilaire Belloc gewond
Londen-Christchurch-race
Gezagvoerder Kooper
in K.L.M.-machine
Rijkswaterstaat
H.H. WIJDINGEN
Jongens drijven een uur
in het water
Zeilboot omgeslagen; juist
op tijd gered
Benoemingen Paters
H. Geest
Eau de Cologne
OrwruS&zaJi Opl tets/
Frater G. van Resteren
O.F.M. in Pakistan overleden
De Katholieke Kerk in Hongarije
"eelt sinds enkele weken op opvallende
■Banier in de spectaculaire mildheid van
ue communisten jegens de volkeren ach
ter het IJzeren Gordijn. Kardinaal
Mindszenty is uit zijn gevangenis naar
*en villa overgebracht, zijn vroegere
Secretaris, pater Zakar, is in vrijheid
Sesteld en heeft met de kardinaal een
onderhoud gehad; zelfs zou het ver
scheidene Hongaarse bisschoppen zijn
toegestaan, de Hongaarse primaat te be-
soeken.
De verrassende wending in de politiek
Van de Hongaarse communistische auto
riteiten tegenover de Katholieke Kerk
■Boet, volgens waarnemers, gezien wor
den als een onderdeel van het grote
kansspel, dat Moskou waagt om de een
heid der Westelijke landen te breken,
de bewapening tegen te houden en de
economische sancties tegen de landen
achter het IJzeren Gordijn te doen stop-
Setten. Om de verandering in de politiek
So sterk mogelijk te accentueren is
Hongarije als een soort étalage gekozen,
Jvaarin de koopwaren onder het nieuwe
handelsmerk „aangename redelijkheid"
ten toon worden gesteld. De geestelijke
Vader van deze nieuwe tactiek zou
Soais men in Londen hier en daar aan-
heemt de Engelsman Donald Maclean
sijn, de vroegere hoge ambtenaar van
het Engelse ministerie van Buitenlandse
Zaken, die een paar jaar geleden op ge
heimzinnige manier is verdwenen.
Sommige fasen van deze zorgvuldig
hitgedachte manoeuvre, die Hongarije in
het algemeen en de toestand van de
Kerk aldaar bijzonder moet propageren,
Sijn als punt één van de communistische
«New Look" reeds tot uitvoering ge
bracht.
Zoals enkele weken geleden bericht
tverd, is Kardinaal Mindszenty naar een
finder oord overgebracht, waar hij vol
gens de nieuwe instructies van Moskou
biet de grootste zorg wordt behandeld.
Hetzelfde zou met mgr. Grösz, die een
tijdlang zijn plaats innam als voorzitter
ejer Hongaarse bisschoppenconferentie,
het geval zijn.
Dat deze de aandacht trekkende ver
anderingen niet toevallig zijn, blijkt
duidelijk uit de toespraak, welke de
bieuwe minister-president van Honga
rije, Imre Nagy, die de sluwe en wrede
Hongaarse communist Rakosi opvolgt,
tot het Hongaarse parlement gehouden
heeft. Hij zeide letterlijk:
„Wij moeten een grotere verdraag
zaamheid in godsdienstzaken aan de dag
■eggen".
Hij keurde het aanwenden van de
„administratieve methode" af en bedoel
de daarmede kennelijk af te willen zien
Van arrestaties door de geheime politie,
deportatie naar concentratiekampen en
Opsluiting zonder vonnis.
Deze nieuwe politiek tegenover de
Kerk wordt mede gemaakt door de
Russische Metropoliet Nicolai van
Krutitsky, die in hoge Sovjet-kringen
meestal met de naam „Rode Rasputin"
wordt aangeduid. Deze zou persoonlijk
de nieuwe instructies naar Boedapest
hebben overgebracht, toen hij vorige
maand een bezoek aan Hongarije
bracht ter gelegenheid van de verga
dering van de Wereldvredesraad. Vele
verlichtende maatregelen zijn afge
kondigd, maar het schijnt, dat de in
druk in Hongarije niet zo overweldi
gend geworden is als men verwacht
had. Intussen blijft men afwachten,
welke verdere maatregelen zullen vol
gen, nu de metropoliet gesproken
heeft over „nog grotere gebaren",
welke zullen volgen.
De Franse politie heeft gisteravond
net vuur geopend op een menigte van
•heer dan 2.000 Noordafrikanen, die na
0 loop van de traditionele, onder com
munistische leiding staande mars ter
verdenking van de bestorming van de
Bastille demonstreerden op de Place de
la Nation in Oost-Parijs. Een groot aan
tal
personen moest naar ziekenhuizen
borden overgebracht, waar zes Noord-
afrikanen en één lid van de Franse vak
beweging in Parijs aan de bekomen ver
konding en overleden. Aan de zijde van
betogers vielen ongeveer vijftig ge
bonden, onder wie zich vijftien Noord-
afrikanen in ernstige toestand bevinden.
Voorts werden ongeveer tachtig poli
tiemannen gewond, van wie er achttien
haar een ziekenhuis werden overge
bracht. Op de Place de la Nation wer
den twee overvalwagens en een perso-
henauto van de politie door brand ver
hield.
De ongeregeldheden begonnen,, toen
he deelnemers aan de optocht zich be
gonnen te verspreiden. Op het ogenblik,
hat de groep Noordafrikanen, hoofdza
kelijk Algerijnen en Marokkanen, uit
een ging, begon het hevig te regenen.
ue betogers trachtten zo snel mogelijk
een goed heenkomen te zoeken, waarbij
he politie, die voor de afzetting zorg
de, in het gedrang kwam. Toen zij zich
fogen de opdringende menigte verzette,
?Wam het spoedig tot gevechten, waar-
bJl de demonstranten gebruik maakten
'fin knuppels en stukken meubilair van
he caféterrassen en de politiemannen
aanvankelijk alleen met gummistokken
j*e orde poogden te herstellen. Inder
haast aangevoerde politieversterkingen
y'erden door de Noordafrikanen met
allerlei projectielen bekogeld. Hierop
benden de politiemannen het vuur.
jDe Russische Hoge Commissaris in
"Uitsland, Semjonov, heeft de drie Wes-
a hike Hoge Commissarissen verzocht
"bti-communistische organisaties in W -
erlijn te ontbinden, omdat zij naar zijn
{"■fining schuldig zijn aan het veroorza
ken van de onlusten in Oost-Duitsland.
"e Russische commandant van Berlijn,
«eneraal-majoor Dibrova, heeft gewei
gerd In te gaan op een verzoek van zijn
estelijke collega's om degenen in vrij-
onl, te ste,,en die ln verband met de
Pstand van 17 Juni zijn gearresteerd.
jDe thans 83-jarige essayist en filosoof
sik- re Belloc is Zondag in zijn huis in
bipiey jn he(- haardvuur gevallen,
0 hhbbij hij ernstige brandwonden heeft
het ,0pen' Volgens een mededeling van
hee4'vCen*luis' waarin hij is opgenomen.
11 hij „een rustige nacht" gehad.
De verzoeningspolitiek van Sov
jet-Rusland heeft in Hongarije tot
de volgende concessies jegens de
Katholieken geleid:
1. Kardinaal Mindszenty wordt met
de grootst mogelijke zorg ver
pleegd.
2. Mgr. Grösz wordt van de gevan
genis overgebracht naar een
villa.
3. Pater Andreas Zakar en andere
priesters uit de gevangenis ont
slagen.
4. Verkoop van religieuze artikelen
weer toegestaan.
5. Gevangen prelaten mogen be
zoek ontvangen.
6. Ouders mogen hun kinderen
weer laten inschrijven voor gods
dienstonderricht.
7. Staatsscholen moeten faciliteiten
verlenen voor godsdienstlessen.
8. Geen staatsinmenging bij gods
dienstige plechtigheden.
De Westduitse secretaris voor de De
fensie, dr. Blank, heeft gisteren te Wash
ington verklaard, dat de V.S. hebben
beloofd, hulp te verlenen in de vorm
van wapenen aan de twaalf divisies van
het Westduitse leger, wanneer de Euro
pese Defensie Gemeenschap zal zijn ge
vormd. Op een persconferentie zei
Blank, dat bondskanselier Adenauer bij
zijn onlangs in Washington met Dulles
gevoerde besprekingen de verzekering
gekregen had, dat militaire leveranties
zouden worden gedaan.
(Advertentie)
Bi j zonnebrand, doorzit
ten, schrijnen, smetten
„De Vliegende Hollander" van de
K.L.M., die op 8 October zal deelnemen
aan de „LondonChristchurch Air
Race", zal onder commando staan van
gezagvoerder H. A. A. Kooper.
Hij trad in Maart 1930 in functie bij
de K.L.M., in de dagen, dat deze haar
geregelde dienst opende op de befaamd
geworden route naar het Verre Oosten.
De heer Kooper heeft een groot aan
deel gehad in de „verovering' van de
Indische Oceaan, in de tijd dat de
K.L.M. 's werelds langste non-stop
traject in de burgerluchtvaart vloog,
n.l. van het eilandje Mauritius naar de
Indonesische hoofdstad Djakarta. Ge
zagvoerder Kooper voerde o.a. een
vlucht CairoMauritius—Djakarta uit
in 33 y, vlieguren. Hij heeft vooral ge
vlogen naar het Verre Oosten en de
laatste jaren ook geregeld de Noord-
Atlantische lijnen.
De gehele bemanning zal, behalve
gezagvoerder Kooper, bestaan uit (nog
aan te wijzen) 3 vliegers, 2 telegrafis
ten, 2 boordwerktuigkundigen, 2 ste
wards en een stewardess.
ïvV.;:.
(Van onze Haagse redacteur)
Enige tijd geleden werd aangekondigd,
dat de hoofdingenieur-directeur van de
Rijkswaterstaat te Middelburg, ir. Th.
Heijblom, zijn post zou verlaten om de
zelfde functie te gaan vervullen te Haar
lem. Het heeft de aandacht getrokken,
dat men juist in het rampgebied in een
zo verantwoordelijke waterstaatsfunctie
tot een aflossing van de wacht overging.
Aanvankelijk werd hiervoor de uitleg
gegeven, dat de bedoelde en andere mu
taties reeds voor 1 Februari in de pen
waren, doch naar thans te Den Haag
vernomen wordt is met deze overplaat
sing daarenboven de tenuitvoorlegging
gemoeid van een disciplinaire maatregel
tegen ir. J. H. van der Burgt, tot 30
Maart j.I. hoofdingenieur-directeur van
de Rijkswaterstaat te Haarlem, wiens
functie thans wordt waargnomen door
prof. ir. T. H. v. Wisselingh van de
directie Zuid-Holland. De figuur wordt
uiteindelijk, dat de hoofdingenieurs-
directeuren van Middelburg en Haarlem
van standplaats verwisselen.
Tot deze beslissing ismen gekomen na
het onderzoek door een commissie,
welke de minister van Verkeer en Wa
terstaat heeft ingesteld, inzake een
eigenmachtige beschikking over over
heidsgelden door ir. Van der Burgt, die
een nogal uitvoerige verbouwing in zijn
kantoor te Haarlem heeft doen ver
richten. Het pand in kwestie is een
typisch oud overheidsgebouw met hoge
gangen en holle kamers, dat de ver
bouwing, welke ir. v. d. Burgt in 1951,
kort na zijn benoeming, ontwierp, zeker
wel kon gebruiken.
De bezwaren gaan echter tegen de
omstandigheid, dat de hoofdingenieur
directeur hiervoor o.m. gelden heeft
doen gebruiken, welke bestemd waren
voor onderhoudswerken aan het Noord
zeekanaal en trouwens in het algemeen
ook tegen het feit, dat de hoofd-ambte
naar in kwestie buiten de begroting om
werkzaamheden heeft doen verrichten,
waarmee minstens een bedrag van
f 30.000 gemoeid schijnt te zijn.
Er is een ingrijpende verbouwing en
verfraaiing uitgevoerd van de werkka
mer van de hoofdingenieur-directeur.
Dat de verlangens daarbij nogal ver
Advertentie
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Fijngevoeld
In East Molesey in En
geland trad slager Stan
Richards 'in het huwelijk.
Zijn vrienden van de
vakbond, waarvan Stan
voorzitter is, hadden een
fijngevoeld aardigheidje
bedacht. Na afloop van
de huwelijksplechtigheid
werd het jonge paar bui
ten de kerk opgewacht
door een erewacht met
soepbenen. Als de vlees
rantsoenering in Enge
land wat ruimer was ge
weest, zou de erewacht
wellicht een ereboog van
rollades hebben gevormd.
De zin voor symbolisch
ceremonieel blijkt zelfs
de Engelse slager aange
boren
Speelgoed voor de armen
In Londen is een speel
goedparadijs, waar arme
kinderen voor een
faithing iets meer dan
een Nederlandse cent
een stuk speelgoed kun
nen kopen. De toegang
bestaat uit een poortje,
dat ongeveer 1.20 m. hoog
is, om te grote kinderen
buiten deze goedkope
„winkel" te houden. De
speelgoedjes worden op
Zaterdag verkocht. De
ene Zaterdag mogen al
leen jongens, de volgende
alleen meisjes komen.
Deze eigenaardige speel
goedzaak bestaat al sinds
1907 en is gevestigd in
het huis voor Maatschap
pelijk Werk in Femstreet
in Bromley-by-Bow, een
gedeelte van Oost-Lon-
den, waar de meeste ge
zinnen al blij zijn als ze
wat te eten hebben. De
stichtster is een zekere
juffrouw Clara Grant, die
onderwijzeres in die
buurt is geweest. Zij wist
een grote kring van do
nateurs en donatrices te
vormen, die haar geld of
het oude speelgoed van
hun eigen kinderen ga
ven. Queen Mary is tij
dens haar leven lange
jaren een van haar wel
doensters geweest. Miss
Grant liet het gebruikte
speelgoed opknappen en
aantrekkelijk verpakken.
Zij eiste een symbolische
betaling, omdat zij van
mening was, dat dit de
kinderen een gevoel van
onafhankelijkheid en
eigenwaarde zou geven.
Als het speelgoed niet
voldeed, mochten de
kinderen hun beklag
doen. Miss Grant is in
1949 overleden, maar haar
„winkel" heeft haar
overleefd. Veertig jaar
geleden plachten elke
Zaterdagmorgen zich on
geveer 500 kinderen met
hun faithing in de groe
zelige knuistjes voor het
lage poortje te verdrin
gen, waarboven het op
schrift staat: „Komt maar
binnen, kind'ren klein;
groten moeten hier niet
zijn". Tegenwoordig zijn
het er nog nauwelijks
maar 100. Een teken, dat
de ergste armoede in
Femstreet begint te ver
minderen. Ook het poort
je is in de loop van de
jaren 10 cm. verhoogd
moeten worden, omdat de
kinderen nu langer van
stuk zijn dan vroeger,
hetgeen op betere voe
ding duidt.
gingen kan blijken uit het feit, dat deze
kamer werd aangekleed met schilde
rijen, welke een ambtenaar in opdracht
van de hoofdingenieur-directeur ging
schilderen op verschillende plaatsen van
ons land.
Een en ander wekte ontstemming bij
andere functionarissen bij de directie
Noord-Holland, waarna het gebeurde
ook tot het departement in Den Haag
doordrong.
Ir. Heijblom uit Middelburg zal nu op
de plaats van ir. v. d. Burgt gaan zete
len, en laatstgenoemde, aan wiens tech
nische capaciteiten niet getwijfeld
wordt, is overgeplaatst van Haarlem
naar Zeeland. Ir. v. d. Burgt is thans
tijdelijk belast met de dienst Zuid-Hol
land.
Een elfjarige Europese jongen, An
thony Clavell Paton, is door een kroko
dil verslonden, toen hij in het nationale
park te Nairobi aan het pootje baden
was. Op een bord ter plaatse, dat waar
schuwde voor de aanwezigheid van kro
kodillen en nijlpaarden, had hij geen
acht geslagen. Toen hij een eindweegs
het water in gewaad was, schoot plotse-
een krokodil op hem af en voor de ogen
van zijn zusje werd hij door het ondier
overmeesterd.
Boven de restauratie van het sta
tion van de Nederlandse Spoorwe
gen te Oldenzaal is Dinsdagmid
dag brand uitgebroken, waardoor
het Oostelijk gedeelte van het
stationsgebouw is verbrand. Het
plaatskaartenbureau is ontruimd en
zal voorlopig als gevolg van de
grote waterschade niet in gebruik
kunnen zijn.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft Dinsdag in de kapel van het Phi-
losophicum te Warmond de kruinsche
ring toegediend aan de volgende Eer
waarde Heren: H. A. C. Banning, J. J.
A. Beenakker, A. A. Th. Berrevoets, J.
F. Bloem, P. J. Boonman, Th. M. Braak
man, D. G. Brandsen, J. G. M. van Breu-
gel, J. A. Broersen, G. A. van den Bulk,
Th. Dekker, J. A. Duivesteijn, A. Th.
Groot, C. P. Heijker, J. M. A. Hilgersom,
H. J. M. Hofstede, P. Hoogenboom, A.
Jong, F. C. Kempen, J. J. Kerklaan, A.
H. A. Kester, P. M. Kolkman. R. M.
Kuijpers, P. W. M. Louwen, J. Ch. Oos-
terwijk, J. C. van der Plas, P. Th. M.
van Rijn, B. J. M. van Santé, A. J. Si-
monis, C. P. T. Spiekerman, J. C. Suid-
geest, L. J. Timmermans, G. Tol, W. M.
van der Veer, J. J. van der Velden, P.
W. Welagen, G. W. M. Wilmink, F. J.
van Zeeland, J'. Zutt.
Dinsdagmiddag is op de „Mooie Nel''
onder Haarlem een zeilboot, waarin zich
twee jongelui van 17 en 14 jaar bevon
den, door een sterke windvlaag omge
slagen. De jongens klampten zich vast
aan hun boot en dreven ruim een uur
in het water, daar de afstand te groot
was om naar de wal te zwemmen Ee»
sleepboot van de Haarlemse gemeente
lijke reinigingsdienst heeft de jongelui,
waarvan de jongste bewusteloos was, op
gepikt. De jongens waren dit jaar voor
het eerst gaan zeilen.
Advertentie
Als u het mij vraagt heeft
die opvolger van (Si)Beria
maar een onstabiele naam; i
bijna even onstabiel als zijn j
functie. Wat al lichtzinnigs
kan een mens niet verzin
nen als hij het woord
Kroeglof hoort vallen. Er
stijgt werkelijk een damp
van alcohol uit de naam,
die de lof van de kroeg bezingt, op.
Een expert in de Russische taal heeft
mij dan ook verzekerd dat een vertaling
van Kroeglof in het Nederlands „Tap-
vergunning" zou moeten luiden.
11 Juli, liturgisch feest van de versprei
ding der Apostelen, had in het Groot-
Scholasticaat der Paters van de H. Geest
te Gemert de jaarlijkse uitzending van
jonge missionarissen plaats. Benoemd wer
den voor het bisdom Morogoro (Engels
Oost-Afrika) de paters A. Claessen (Hel
mond) en R. Derksen (Groessen). Voor het
vicariaat Doume (Frans Kameroen) de
paters A. Evers en P. v. d. Heijden, bei~
den uit Deurne. Voor het vicariaat Doeala
(Frans Kameroen) pater N. Fakkeldij
(Haarlem). Voor de gebieden van Frans
Equatoriaal Afrika: vicariaat Bangui, pa
ter F. Bergsma (Rotterdam); vicariaat Li
breville de paters C. Geenen (Noorbeek)
en B. Al (Rijswijk); vicariaat Pointe-Noi-
re pater A. Hetterscheid ('s-Heerenberg).
Voor het bisdom Nova-Lisboa (Portugees
West Afrika) de paters S. van Niel (Den
Haag) en P. Pouls (Neer). Voor de pre-
latuur Tefé (Amazonengebied, Brazilië)
de paters P. Schaeken (Neer) en J. Zuid
geest (Kwintsheul). Voor de provincie in
Zuid-Brazilië de paters H. Donker (Zwol
le), Th. Turkenburg (Hillegom), A. van
Sonsbeek (Kekerdom) en J. Wetzels
(Bocholtz). Aan de Nederlandse Provincie
werden verbonden de paters H. Mijnders
(Den Haag) en A. van Rooij (Boekei).
Vier jeugdige delinquenten in leef
tijd variërend van 20 tot 27 jaar, heb
ben Dinsdagavond tegen negen uur een
ontsnappingspoging gewaagd uit de
jeugdstraf gevangenis „Nieuw Vosse-
veld" te Vught. Dank zij de activiteit
van de onmiddellijk gealarmeerde ge
meentepolitie van Vught en de mede
werking van twee rijksspeurhondgelei-
ders konden de vluchtelingen na twee
uur in vrijheid te zijn geweest weer
worden ingesloten. Zij hebben straffen
uit te zitten van anderhalf tot twee en
en een half jaar.
Om ongeveer negen uur werd de po
litie gealarmeerd door de directeur der
jeugdstrafgevangenis over een ont
snapping.
De gevangenis grenst aan het Ambo
nezen-woonoord „Lunetten" en is door
een afrastering van dit woonoord ge
scheiden. Een der bewakers bemerkte
de vlucht en loste enkele waarschu
wingsschoten, waarop de dienstdoende
politieman in het woonoord zich eo
spoedig mogelijk, naar de afscheiding
begaf. Ondertussen was een tweede be
waker per fiets naar het bedreigde punt
getogen. Hij trof de vier delinquenten
nog bij de afrastering aan.
De man was echter niet bewapend,
daar hij geen dienst had. Het viertal
bemerkte dit terstond en ging, ondanks
de dreigementen van de bewaker, aan de
haal. Drie konden hun weg naar de
vrijheid van korte duur vervolgen. De
vierde werd door de bewaker gegrepen.
De te hulp gesnelde politieman nam de
delinquent van de bewaker over. Inmid
dels had de Vughtse gemeentepolitie
een patrouille met politiehond in de
omgeving van de gevangenis uitgezet.
Assistentie werd voorts verzocht aan
een tweetal rijksspeurhondgeleiders. De
hond van één der Rijkspolitiemannen
gelukte het de voortvluchtigen op te
sporen op ongeveer 1% km. afstand van
de jeugdgevangenis.
De delinquenten verklaarden van plan
te zijn geweest naar België de wijk te
nemen. De recherche van de Vughtse
gemeentepolitie stelt een onderzoek in
naar de mogelijkheid van deze ontvluch
ting.
De verschrikkelijke hittegolf, die in
Pakistan aan honderden mensen het
leven heeft gekost, heeft nu ook een
jonge Nederlandse missionaris tot slacht
offer gemaakt, n.l. Frater Gabriël van
Kesteren O.F.M.
Fr. Gabriël van Kesteren werd 12
Maart 1928 te Kortenhoef geboren,
maakte zijn gymnasiale studies aan het
missiecollege der Franciscanen en trad
September 1949 in het klooster. Fr. Ga
briël was in Juni 1952 naar Pakistan
vertrokken om aldaar in het studiekloos
ter Portiuncula bij Karachi zijn theolo
gische studies te gaan beginnen.
Het stoffelijk overschot is per vlieg
tuig naar Karachi overgebracht waar
het Woensdag 1 Juli in de avond op het
kerkhof werd bijgezet. De rouwdienst
met avondmis werd bijgewoond door
mgr. van Miltenburg, aartsbisschop van
Karachi en door de geestelijkheid van
de stad en omstreken.
(Van onze Londense correspondent)
Op het ogenblik waarop uw cor
respondent dit schrijft, zijn er
nog slechts enkele bladen in
Engeland over, die het hebben
kunnen bestaan een traditionele
kiesheid ten opzichte van de ko
ninklijke familie te handhaven en
te zwijgen over prinses Margaret
en de liefde, die zij zou hebben
opgevat voor Peter Townsend, be
roemd piloot in de dagen van de
Battle of Britain, sedert enige ja
ren Stalmeester in Tijdelijke Dienst
aan het Britse Hof, en nu plotseling
benoemd tot Luchtvaartattaché aan
de Britse ambassade te Brussel.
Hoe lang de laatste getrouwen hun
stilzwijgen kunnen handhaven,
staat te bezien. Want de publici
teit, welke in de gehele wereldpers
is en wordt gegeven aan deze zaak,
zal ongetwijfeld de regering van
Groot-Briftannië dwingen of een
démenti te publiceren, dan wel haar
houding uiteen te zetten. Want Mar
garet kan niet huwen zonder toestem
ming van de koningin en de koningin
zou zich om advies moeten wenden
tot het Kabinet. De situatie, welke
dreigt te zullen ontstaan, zou grote
gelijkenis vertonen met de abdica
tiecrisis van 1936, toen Eduard VIII,
de huidige Hertog van Windsor, zich
gedwongen zag zijn troon prijs te
Mtran ntvt mot7rnii«r fn
Group-Captain Peter Townsend, 38 years old
Battle of Britain pilot, was the innocent party in
a divorce. He was given the custody of his two
children and his former wife has recently re
married.
)lf Princess Margaret, now 22, so desires,
should she be allowed to marry him
Place a cross (X) in the square opposite the reply YOU
give to the question.
Then please cut out this form and post it today in an
unsealed envelope (postage 1jd.) to "Princess" Poll,
Daily Mirror, Stamford-street, London, S.E.1.
CUT AROUND HERE»»»***
De „Daily Mirror" maakt het zelfs zó bont, dat het
blad een stemming over het eventuele huwelijk van
Prinses Margaret georganiseerd heeft.
geven, om mevrouw Simpson te
kunnen huwen.
Opnieuw verbittering
et is waar, dat in het geval
van prinses Margaret geen
sprake is van een abdicatie.
Doch de gelijkenis tussen de beide
gevallen is gelegen in het echtschei-
dingsvraagstuk. Eduard VIII was
hoofd van een staatskerk, die offi
cieel houdt, dat gescheiden perso
nen niet opnieuw in het huwelijk
kunnen treden. Hoezeer de houding,
zelfs de houding van de staatskerk,
in dit opzicht ook verslapt moge
zijn, de staatskerk blijft op het
standpunt staan, dat er geen sprake
kan zijn van kerkelijke huwelijken
voor gescheidenen. Het feit, dat het
niet moeilijk was in het geval van
Eduard VIII (en nog minder moei
lijk zou zijn in het geval van de
prinses) een geestelijke van de staats
kerk te vinden, die bereid was een
kerkelijk huwelijk in te zegenen,
doet niets af aan het standpunt van
de geestelijke leiders van de staats
kerk. En ofschoon prinses Margaret
niet hoofd is van de staatskerk, is
zij de derde in de successie en wordt
zij, evenals de rest van de koninklij
ke familie, geacht in bijzondere mate
een voorbeeld te stellen in haar be
trekkingen met de kerk, waarvan
haar zuster het hoofd is.
Het is uitge
sloten te achten,
dat in deze de
mocratische da
gen ernstige be
zwaren gemaakf
hadden kunnen
worden tegen
een huwelijk
van prinses Mar
garet met een
„commoner",
een man, niet
behorend tot de
adelstand. Wij
geloven niet, dat
de Britse publie
ke opinie der
gelijke bezwa
ren vandaag nog
zou tolereren.
Doch de moei
lijkheid is gele
gen in het feit,
dat Peter Towns
end, vader van
twee kinderen,
niet lang gele
den een echt
scheidingsproces
won tegen zijn
inmiddels her
trouwde vrouw.
Reeds kan men
zien, hoe zich de
frontlinies van
de komende
PRINSES MARGARET
Veel besproken plannen.
strijd zullen aftekenen. Het Angli-
kaanse episcopaat en de meerder
heid van de Anglikaanse clericale
opinie zal fel gekant zijn tegen een
eventueel huwelijk van de in deze
zaak betrokken personen. Doch een
niet onbelangrijke minderheid van
de Anglikaanse clergé, die achter
de schermen al lang opstandig is
over de rigoureuze houding van de
bisschoppen inzake kerkelijke huwe
lijken voor gescheidenen, zou in een
zo geruchtmakende zaak als de
huidige zeker een kans zien, om het
conflict openbaar Je maken en
partij te kiezen tegen het episco
paat. Wat de leken betreft moet
worden aangenomen, dat de meer
derheidsopinie van de uitgebreide
massa, welke nominaal verklaart te
behoren tot de staatskerk, zich zou
verzetten tegen een kerkelijk ver
bod van het huwelijk. En buiten de
staatskerk is, behalve vanzelfspre
kend bij de Rooms-Katholieken,
geen of weinig steun te verwachten
voor een verbod. De vrije pro
testantse kerken zullen zich zeker
grotendeels achter de prinses en
Peter Townsend plaatsen indien zij
zouden verlangen te huwen. En de
vorige Zondag zijn reeds de eerste
stemmen gehoord van predikanten,
die stelling namen tegen het stand
punt van de staatskerk.
Politiek aspect
Misschien zal de huidige rege
ring voor het ergste behoed
worden door het naderend
zomerreces. Doch het is onvermij
delijk, dat zij gedwongen zal worden
het huidige stilzwijgen te breken,
omdat de zaak, dank zij de verwe
venheid van de staatskerk met de
staat, onvermijdelijk een politiek as
pect heeft en dit in nog sterkere
mate heeft gekregen doordat de
Bevanianen, altijd op zoek naar een
nieuwe „causa", welke Bevan en de
zijnen voor het politieke voetlicht
kan brengen, zich meester hebben
gemaakt van dit onderwerp in een
strijdlustig artikel in hun weekblad
Tribune. Dit laatste is van groot
belang. De Bevan-twist heeft gesta
dig doorgesudderd en heeft nu een
nieuw stadium bereikt doordat drie
grote vakbonden Morrison, die dank
zij de Bevanianen het vorig jaar te
Morecambe uit
het Nationaal
Partijbestuur
van Labour is
gewipt, candi-
daat hebben ge
steld voor het
penningmeester
schap van de
partij, hetgeen
hem automatisch
terug zou bren
gen in het be
stuur indien hij
gekozen zou
worden. Deze
hoogst pijnlijke
candidaatstelling
(want de huidige penningmeester
Greenwood is een van de meest be
minde figuren van de Labourpartijen
en is candidaat gesteld door een
links georiënteerde vakbond van
winkelpersoneel) is bedoeld als een
aanval op de krachtige positie, wel
ke zich de Bevanianen hebben ver
worven in het nationale bestuur.
Deze gevaarlijke politieke achter
grond zal aan een toch al delicate
kwestie een dosis politiek venijn
toevoegen nu de Bevanianen zich om
politieke redenen hebben meester
gemaakt van de kwestie of aan
prinses Margaret kan worden toege
staan in het huwelijk te treden met
een gescheiden „commoner". De
grote meerderheid van Labour zou
zich ongetwijfeld achter Margaret
stellen indien zij zich zou verzetten
tegen de wensen van de staatskerk.
Want in zoverre Labour een reli
gieuze kern bevat (en deze is veel
belangrijker dan men in het buiten
land beseft), is deze kern non-con
formistisch en derhalve gekant te
gen de staatskerk. De geslepenheid
van de Bevanianen blijkt uit het
feit, dat zij zich hiervan bewust zijn
en de rest van de partij het gras
voor de voeten hebben willen weg
maaien. Indien niet in de allernaaste
toekomst een démenti komt van Hof
of regering, belooft deze zaak een
situatie te scheppen, welke op ve
lerlei terrein grote en bittere ver
deeldheid zal veroorzaken in de ge-
hele Britse natie en in alle landen
van het Gemenebest.
Bevan; ook
een mening
