Massa jeugd stamt uit de massamens
Geen geschonden persoonlijkheid
want er is geen persoonlijkheid
een opmerkelijk rapport
Katholieke
levensstijl
m.
ZWIERIGE FEESTEN der ECHTE VOLKSCULTUUR
DIOR lanceert de korte rok
Vitale tradities
Confrontatie met jeugdverwildering
Glorie van Diever en Hilvarenbeek
Nieuwe hoogleraren
te Nijmegen
Dagelijks terugkerende
verschrikking verdwijnt
Verbitterde strijd tussen
Parijs en Londen
Woningtoestanden zijn
soms ergerlijk
Krotwoning brengt zes
maal bouwsom op
Avifauna niet naar
De Efteling
„Flamingo" aangevaren
Afwas thans kinderspel!
LITERAIRE KRONIEK
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1953
T-Hör'
R.K. Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding
Aan Medische Faculteit
Gelegenheidsstempel
Rode Kruiszegels
Postadressering militairen
oefening-Drietand
Oud-gezagvoerder
overleden
Een stijl apart
Audiënties
PAoli w 1
Het gaat niet zozeer om de massajeugd, als wel om de massamens. Het woord
•■massajeugd" heeft een vervelende klank: het lijkt alsof men die jeugd iets ver
bijt, maar men kan hier moeilijk van schuld spreken. Deze opmerking is afkom
stig van een rapporteur, die de gemeente Stolwijk in Zuid-Holland onder de loupe
«eeft genomen; men vindt daar jeugd zonder levende normen en idealen en zonder
e'gen persoonlijkheid onder alle bevolkingsgroepen. Is deze jeugd maatschappelijk
t'erwildsrd? Misschien niet, maar het is wel een ,,dode" jeugd. De ouders richten
hier hun opvoeding te veel op het materiële en op het fatsoen; deze jonge mensen
zUn afgestompt en kunnen niet meer ergens warm voor lopen.
*n hetzelfde vlak ligt hetgeen gerapporteerd wordt uit Rhenen. De arbeidersjeugd
,s hier in zekere mate verslapt en verwend. Ook bij varbetering van het beroeps-
Perspectief en van de discipline via arbeidsmilieu en sportleven zou men nog geen
Oplossing hebben voor de jonge massamens, wiens doen afhankelijk is van de
toestanden in de wereld en die zich ontluisterd en onmachtig voelt. Men zou hem
e „werkende werkloze" kunnen noemen, omdat hij arbeid verricht zonder haar
kerkelijk als intentioneel doel te hebben.
Wij hebben gelukkig niet te klagen,
dat er tegenwoordig te weinig
goede boeken zouden verschij-
hon. Maar wat wel zeer betreurens
waardig moet genoemd worden, is het
eit, dat er zo bitter weinig van deze
goede boeken gelezen worden. Speciaal
?bder ons, Katholieken. Vaak en terecht
ls daarop gewezen, omdat het de oor
zaak is, of minstens een mede-oorzaak,
dat er aan de individuele emancipatie
der Katholieken nog wel het een en
"•ader ontbreekt. L,ezen, vooral goed
tezen, werkt ontwikkelend. Dat zal wel
memand ontkennen. Wij bedoelen nu
Natuurlijk niet het lezen van ontspan-
ningslectuur, al willen wij aan het goede
bestaansrecht daarvan niet het minste
afdoen, terwijl ook hiervoor geldt, dat
hien er'altijd iets uit kan leren, als men
tenminste goed leest. Wat wij hier ech
te1" °P het oog hebben, is vooral dat soort
boeken, die zich bezig houden met de
gl'°te problemen van onze tijd, waar
door niemand onverschillig mag en
Nan zijn. Veel boeken, die deze onder
werpen behandelen, zijn geleerd en
wetenschappelijk, en daarom meestal
Rechts voor een beperkte lezerskring
edoeld. Andere evenwel behandelen
«schillende kanten van deze proble
men, die eigenlijk iedereen aangaan en
b'e ook iedereen interesseren, omdat men
feitelijk elke dag mee te doen heeft. En
jtust deze boeken, die men graag in
toders handen zou zien, worden nauwe-
■o.lks of niet gelezen. Vaak heeft men een
onberedeneerde afkeer van wat men dan
noemt „ernsJ ge" ec-ut'. Ze vraagt tel
t'oel inspanning om het geschrevene te
Volgen, heet het. Nu zijn wij ervan
Vertuigd, dat hier het gezegde: „On
bekend maakt onbemind" letterlijk' van
toepassing is. En wel hierom, omdat uit
de dagelijkse gesprekken blijkt, dat on
derwerpen als in die boeken besproken,
Wel degelijk met geestdrift tot gesprek
stof worden gekozen. Zodat wij in vele
vallen menen te mogen besluiten, dat
het belangstelling er wel is, maar dat
het botoreekt aan de nodige kennis en
iet vereiste inzicht om zulke onderwer
ken met vrucht te kunnen bespreken. Zou
het daarom niet de oplossing zijn, als er
Oens wat meer gegrepen werd naar boe
ken, die hierover handelen. Er zijn er
genoeg en heus geen zwaarwichtig-we-
ensehappelijke werken. Onlangs is een
werkje van de pers gekomen, dat ons bij
^ng de bovenstaande gedachte in
tterlyke zin heeft opgedrongen. Het
p a.a£t t°t titel: ..Katholieke levensstijl"
jt .geschreven door J. van Renswoude.
d;1 !S, Tn uitgave van de Logos-reeks,
ta=i 2 ,or1 beeft in een klare moderne
stfn 06 Ievende mensen in contact te
stfüei\ de belangrijkste godsdien-
Hett nV/0nSJ?r2blemPn van onze eeuw.
thniill u bladzijden en is in elke ka-
hoheke boekhandel te krijgen. De prijs
üe nn®U 1J een bezwaar zijn, gezien
toaak™e omvang van het boekje. Klein,
Zet!!,, zoaden, wU hiervan willen
y ggen\ *?e inhoud is zo belangrijk, dat
een besloten hebben in deze rubriek het
<-n en ander ervan te vertellen.
I| e auteur begint met vast te stel-
J—J dat in de tegenwoordige
om- T-, priesters zowel als leken een
ntzagiijke verantwoordelijkheid dra-
rl omdat de wereld een omwenteling
Van w Zoa}s er in de geschiedenis
is tt nog geen geweest
ëeWf!t?St, de hiermee samenhangende
teliiui i 18 er echter ook een gees-
Wei opleving te constateren, die zo-
het j°nder. Katholieken als Protestanten
L. ,.m,de mens naar voren haalt.
in de lijn van de Voor-
grot!? te Hggen' dal de mensheid
een n- ar een nieuwe eenheid,
drin„t ,Ye gemeenschap. En het besef
eenhL ieTfg2 door' dat die nieuwe
ze d slechts kan bereikt worden, als
kL5ezteld wordt door een levenwek
kend centrum: een Hart.
ten! Hart zal. het.Hai"t van God moe-
Var, z2jn' en misschien is hier al sprake
Zuu vervulling der profetie: „Zij
doorstoken"!1 Hem' Die zij hebben
In laatste instantie komt dit neer op
Ou Vraag naar de ware Kerk van
Zieb'S-us"J Het is opvallend hoevelen
liet '5- ,e ,laatste tijd naar de katho-
anrt Kerk hebben gekeerd. Maar vele
Zioh ,zijn nog zoekende en vragen
Van üe- /'org af' waar zij die Kerk
Zii ristus kunnen vinden. Waaraan
n, kunnen herkennen?
„Le Christenen
™oord van St
an leven;
dat de
Nog verder op deze kwestie gaat een
rapporteur uit Den Haag door, die de
aandacht vestigt op het optreden van de
„gepolijste massajeugd". Daaronder ver
staat hij de jeugd, welke uit een ge
goed sociaal milieu komt en de gele
genheid krijgt om na de lagere school
verder te studeren, maar die geen in
nerlijke binding verwerft met werke
lijke cultuur en die er een banale, ma
terialistische moraal op na houdt. Zij
levert een groot gevaar op, omdat zij,
eenmaal volwassen, veelal leidende
functies zal innemen, waardoor er een
samenleving ontstaat met een dirige
rende bovenlaag, die noch voor cultuur
en de daarin belichaamde geestelijke
waarden, noch voor sociale noden oog
heeft en zeker niet voor de problemen
van de massajeugd-in-optima-forma.
Voor dit laatste zijn de twee catego
rieën trouwens te zeer geestelijk aan
elkaar verwant.
Wij stellen dit voorop om duidelijk te
doen uitkomen, dat het vraagstuk van
de massajeugd er niet alleen een is van
achterbuurten, onvoldoende ontwikke
ling. straatsloeries, baldadigheid, vroeg
tijdige sexuele ervaringen en wat dies
meer zij. Een ander punt is, dat men
de maatschappelijke verwildering bij de
jeugd waarlijk niet alleen op rekening
van de oorlog kan schrijven: het is niet
zo. dat deze nooit vermoede verschijn
selen van achteruitgang hêeft opgeroe
pen: wel heeft de oorlog de gelegenheid
geboden tot een ontwikkeling, waar
voor de vooroorlogse toestand de kiern
bevatte. Een derde kwestie betreft het
ontbreken van voldoende ontspannings
mogelijkheden met name op 't platteland.
Men heeft vaak de neiging vooral hier
in een verklaring te zoeken voor wan
gedrag op zedelijk gebied e.d. Het is
echter wel zaak dit niet te simpel te
stellen: er zijn namelijk ook gevallen
geregistreerd, waarin wel afleiding
voorhanden was, maar de belangstelling
hiervoor ontbrak zo bijvoorbeeld:
niet voldoende doorzettingsvermogen
om naar een voetbalwedstrijd te gaan
kijken en geen fut om te dansen (Ure
terp).
Dit neemt niet weg, dat rigoureuze
opvattingen inzake vrije tijdsbesteding
en Zondagsrust zeer vaak bij de jeugd de
slinger naar de andere kant doen door
slaan. Enkele staaltjes van deze strenge
opvattingen dienen hier wel even ver
meld te worden. Te Ooltgensplaat wer
den verenigingen, die op ontspanning
b.v. knutselen gericht zijn als
.lucht", d.i. wuft en eigenlijk niet pas
send, beschouwd. In dezelfde plaats
mocht een gebroken vaas niet op Zondag
worden gelijmd. Te Achterberg vindt
men een optocht op Koninginnedag, ze
ker als er muziek bij is, te feestelijk; St.
Nicolaas wordt hier als een R.K. feest
afgewezen. In Veenendaal mag een deel
der jeugd niet voetballen en soms niet
eens fietsen op Zondag. Dat deze zwaar
overtrokken godsdienstopvattingen me
nigmaal een averechtse uitwerking heb
ben, laat zich denken.
Ook daar waar geen melding wordt
gemaakt van dergelijke rigoureuze re
gelen, is echter van een persoonlijke
godsdienstbeleving bij de jeugd vaak
maar zeer weinig aanwezig. Het gun
stigst ligt de situatie op dit punt nog bij
een groep kantoormeisjes, werkzaam bij
de Nederlandsche Spoorwegen.
De verschijnselen op zedelijk gebied
geven zeer te denken. Het sexuele leven
is een reeks momenten in een roes, maar
dringt verder niet tot het geestesleven
van de ontwortelde jeugd door. Veie
jongens en meisjes van een fabriek in
Den Haag realiseren zich nauwelijks wat
er gebeurt bij zwangerschap en abortus.
Men kan hier dan ook niet spreken van
moeten naar het
Paulus „in nieuwheid
wandelen. Hieruit volgt,
Scheidt" katholieke Kerk zich onder-
••fleuw-zijn"1" 6611 "anders"zijn"> een
juk!6! ligt in verl>aud met wat wij
'ükhe d n bescroken' de prntp mwl-
Wor-rfTV PU anders-zijn, dit nieuw-zijn,
Sett!**"elaas 20 weinig onder ons aan-
Ons f .ziet Seen verschil tussen
een „geschonden persoonlijkheid", daar
zich nooit een persoonlijkheid gevormd
heeft: men is eigenlijk op zuiver ani
maal niveau blijven staan. Te Ooltgens
plaat is ruw geschat 80% van de huwe
lijken gedwongen. Te Stolwijk komt bij
95% van de jongeren sexuele omgang
voor het huwelijk voor; van schaamte
gevoel is bij de meeste meisjes geen
sprake men weet niet beter of het
hoort zo. Te IJsselstein over welke
gemeente een alarmerend boekje wordt
open gedaan zijn sommige kinderen
reeds op zesjarige leeftijd op zedelijk
gebied totaal bedorven.
Een van de factoren, welke dit alles
in de hand werken, wordt gevormd
door de dikwijls erbarmelijke behui
zing, waardoor jongens en meisjes soms
jaren bij elkaar slapen en de kinderen
in het algemeen op veel te vroege leef
tijd weet krijgen van aangelegenheden,
die hun niet aangaan. Hiervan zijn tal
loze voorbeelden te geven. Zo wordt
bijvoorbeeld te Leeuwarden in enige
huizen door ouders en kinderen hoofd
aan hoofd geslapen in een groot hol,
dat gevormd wordt door twee bedste
den en de daartussen weggebroken kast.
Van andere „woningen" in deze stad
wordt het volgende gerapporteerd:
vaste W.C.'s kent men hier niet; het
tonnenstelsel is algemeen. Er is echter
geen plaats in de huizen om de ton te
plaatsen; vaak geschiedt dit dan op de
zolder, waar men ook slaapt. Eenmaal
per week wordt de ton gehaald; wan
neer er meer dan zeven personen ge
bruik van maken twee keer per week.
Geconstateerd is de aanwezigheid van
één ton op vier gezinnen, te weten
vijftien personen. Wasgelegenheid is er
in deze huizen eigenlijk helemaal niet;
slechts één waterkraan in het portaal,
zonder afvoer
Met de vermelding van deze en nog
tal van andere feiten signaleert het rap
port over de maatschappelijke verwil
dering van de jeugd een aantal sociale
wantoestanden, waar men zich niet ge
noeg rekenschap van kan geven. Inmid
dels blijkt, dat waar de arbeider op de
een of andere manier los kan komen uit
dit milieu, er over de gehele linie een
verbetering in verschillende toestanden
aan de dag treedt. Dit is bepaald niet
verbazingwekkend, maar leerzaam is in
dit verband toch wel in Amsterdam de
vergelijking tussen de tuindorpen Buik
sloot en Nieuwendam. In Buiksloot do
mineren de ongeschoolde arbeiders; de
mensen van Nieuwendam brengen het
verder. Men ziet dan tegenover elkaar
tien procent a-sociale gezinnen en geen
(Van onze Haagse redacteur)
Uit tal van plaatsen in ons land
worden ergerlijke woningtoestanden
gerapporteerd. Bijzonder treffend is
hetgeen het „Bronnenboek" weet te
melden uit Leeuwarden:
De meeste huizen in de volks
buurten zijn éénkamer-krotwonin-
gen, waarvan de huur tussen twee en
vier gulden varieert. In de meeste
gevallen is dit echter nog te veel:
wanneer men deze uitgewoonde en
verwaarloosde huizen ziet zou men
zeggen, dat de bewoners in plaats
van te betalen geld toe moesten
krijgen voor de prestatie om er te
wonen.
In de Landbuurt staan éénkamer
woningen, die vijftig jaar geleden
gebouwd werden. Een blok van
tweemaal twaalf huizen is nooit van
eigenaar veranderd; de bouwsom
bedroeg vijftig jaar geleden f 800.
In de loop der jaren hebben deze
huizen aan huur ruim zesmaal de
bouwsom opgebracht.
a-sociale gezinnen; slechte en goede hu
welijksverhoudingen; geen en wel be
langstelling voor het werk van de kin
deren enz. enz.
Bijzondere aandacht verdient ten
slotte hetgeen in het „Bronnenboek"
gezegd wordt over onderwijs en jeugd
beweging. Ons onderwijs sluit naar
aard en strekking in het geheel niet
aan bij het geestelijk en maatschap
pelijk leven van deze volwassenen en
hun kinderen. Het houdt geen rekening
met hun capaciteiten en belangstelling,
noch met hun behoeften. Het is een
abstract, intellectualistisch onderricht,
dat in oorsprong typisch afgestemd is
op de behoeften van de hogere sociale
milieu's, die zelf voldoende culturele
inhoud bezaten om aan een volgende
generatie door te geven, waarbij de
school eigenlijk alleen de behulpzame
hand had te bieden. Wat de jeugdbe
weging betreft: de verwilderde jeugd
staat tegenover het gevoels- en ge-
dachtenleven dezer beweging volkomen
vreemd en wordt er eerder door afge
stoten dan door aangetrokken.
De massajeugd is tevreden als ze op
de wereld daaronder valt evengoed
de Regering als het bestuur van de
sportvereniging bij tijd en wijle kan
kankeren, maar zij voelt zich in geen
enkel opzicht verantwoordelijk voor het
heden, laat staan voor de toekomst....
(Van onze Haagse redacteur)
De kinderen blijven reeds jong laat op straat. Zodra zij gaan ver
dienen, hebben de ouders nog maar heel weinig over hen te zeggen. De
moeder van het gezin is veelal niet berekend voor haar taak. De voeding
wordt onoordeelkundig gekozen: is er even geld in huis, dan wordt dit
snel opgemaakt aan luxe levensmiddelen direct daarop zit men weer
krap bij kas en wordt er slecht gegeten. De ouders hebben een soort apen
liefde voor hun kinderen. Zeer vroegtijdige sexuele contacten komen bij
üe jeugd niet zelden voor. Gedwongen huwelijken zijn bijna regel; de
achtergrond hiervan is het grote schrikbeeld voor de meisjes om „over
te schieten". Niet alleen voor de godsdienst, maar ook voor de politieke
idealen heeft men maar weinig interesse. Aan de jeugdbeweging komt men
niet toe, omdat deze te hoog grijpt; voor het zich bekwamen in een vak
ontbreekt vaak de enerf/ie....
Dit zijn enkele kentekenen van het milieu, waarin zich het probleem
van de maatschappelijke verwildering der jeugd het meest opvallend
voordoet. Óver deze jeugd is het vorig jaar een rapport verschenen, dat
gebaseerd was op meer dan honderd verschillende onderzoekingen. Thans
zijn in opdracht van het ministerie van O., K. en W. ook een serie brok
stukken uit deze deelrapporten zelf gepubliceerd. 400 pagina's zeer hete
rogeen feitenmateriaal, waarin men tal van gegevens vindt over de Jor-
daan en de Groninger Veenkoloniën, over een fabriek in Den Haag en
de Oostfriese dorpen, over Utrecht en Twente, over kantoormeisjes, de
middelbare schooljeugd enz. Gelukkig geven niet op ieder punt de rap
porten zo'n ongunstig beeld als dat wat wij hierboven schetsten, maar de
lering van deze publicatie, welke onder de titel „Bronnenboek" verschenen
is bij de Staatsdrukkerij, betekent toch wel een ontstellende confrontatie
met het probleem der maatschappelijk verwilderde jeugd. Daarnaast krijgt
men een diep respect voor de niet genoemde sociale werkers, jeugdleiders
en anderen, die zich de beschreven toestanden daadwerkelijk aantrekken.
Een sluitende samenvatting geven van het overvloedige feitenmate
riaal is ondoenlijk, omdat dit een te zeer verbrokkeld geheel vormt. In
het nevenstaande vindt men echter enkele saillante gegevens uit dit
Bronnenboek bijeengegaard.
Zwaar heeft ook Zierikzee te lijden gehad van de overstromingen, waarvan de
puinhopen op verschillende punten van de stad getuigen. Het leven gaat echter
verderTen behoeve van hun klanten hebben de neringdoenden borden met
aanwijzingen geplaatst.
Naar aanleiding van een bericht als
zouden onderhandelingen gevoera
worden over overplaatsing van Avi-
vauna naar het natuurpark De Efteling
te Kaatsheuvel, vernemen wij, dat van
officiële besprekingen hierover geen
sprake is. Wel heeft de heer v. d. Brink
met een bestuurslid van De Efteling
hierover gesproken, doch naar wij van
de voorzitter vernemen bestaan er geen
plannen, om Avifauna met Kaatsheu
vel te conjbineren of daar te herbou-
Vrijdagmiddag liep de stoomtrawler
Flamingo IJm 25 in IJmuiden binnen
met een zwaar gehavende neus. Het
schip was in de nacht van Woensdag op
Donderdag in aanvaring gekomen met
een Duitse trawler, waarbij een gat in
de voorsteven ontstond en waardoor het
schip water maakte. Met voortdurend
pompen wist de bemanning het schip
drijvende te houden, terwijl zo snel mo
gelijk naar huis werd gevaren. De eer
ste berichten waren zo alarmerend, dat
overwogen werd, direct na binnenkomst
de vangst te lossen. Toen de Flamin
go echter eenmaal in de Vissershaven
lag, bleek het mogelijk, het gat provi
sorisch te dichten, zodat geen vrees be
hoefde te bestaan, dat het schip tijdens
het liggen in de haven veel water zou
maken. De vangst bleef daarom aan
boord tot Zaterdagmorgen, waarna de
trawler in het dok geplaatst zou wor
den om de schade te herstellen.
Ter voorziening in de vacature, ont
staan door het overlijden van de heer H.
ff. J. Blotnjous, heeft het Hoogwaardig
Episcopaat mr. F. Teulings te Vught be
noemd tot lid van de Commissie van
Toezicht van het R.K. Centraal Bureau
voor Onderwijs en Opvoeding te 's-Gra-
venhage als afgevaardigde van het bis
dom 's-Hertogenbosch.
Leon Harmei Fonds.
j~t r zijn, bij ons weten, slechts twee plaatsen in Nederland, waar de echte
ri volkscultuur telken jare in de zomer enkele dagen hoogtij viert m een
JLJ even massaal als grandioos feest, zonder dat de vreemdelingenindustrie
er een besturende hand in heeft. Die twee plaatsen zijn, het kan haast niet
anders, dorpen, min of meer in de periferie van ons land gelegen, zodat het
snelle toerisme er goeddeels aan voorbij raast: Diever in Drente en Hilvaren
beek in Noord-Brabant. Beide dorpen hebben in enkele jaren tijds een traditie
geschapen, die werkelijk hartveroverend is.
Bij de aanvang van het studiejaar
'54/55 zal, zoals bekend is, bij de medi
sche faculteit van de R.K. Universiteit
met het klinisch onderwijs worden be
gonnen. Met het oog daarop heeft het
bestuur van de Radboudstichting de
navolgende hoogleraren benoemd: tot
gewoon hoogleraar in de pathologische
anatomie dr. H. J. G. Wijers te Den
Haag; tot gewoon hoogleraar in de kin
dergeneeskunde dr. J. J. Sloof, Eind
hoven; tot gewoon hoogleraar in de
gynaecologie en obstetrie dr. L. A. M.
Stolte, Utrecht. Verdere benoemingen
zullen volgen.
Op het landgoed Heidendaal is thans
een aanvang genomen met de bouw
van he tdefiintief prae-klinisch insti
tuut. Ook verrijst daar thans een deel
van het definitief prae-klinisch insti-
welk zo tijdig gereed zal zijn, dat, dank
zij ook enkele andere voorzieningen,
het onderwijs aan de eerst-aangekomen
groep medische studenten ongestoord
zal kunnen worden voortgezet.
Ter gelegenheid van de uitgifte van
de Rode Kruiszegels zullen eerste-dag-
omslagen bij de postzegelhandel ver-
j krijgbaar zijn. Deze omslagen moeten
I 24 Augustus, uitsluitend gefrankeerd
met Rode Kruiszegels, op de postkan-
j toren ter plaatse aan het loket wor
den afgegeven. De philatelistische
dienst van de P.T.T. te 's-Gravenhage
zorgt dan voor afstempeling met een
speciaal stempel.
de ei^ anderen. Men mist bij ons
„eigen, katholieke levensstijl", die
hioet etrekkagneet zoekende wereld
t)Zt^Renswuude zegt dan letterlijk:
Zo dL? i ls onze verantwoordelijkheid
Ziin wanneer het n.l. waar zou
karaat ,W'l in °nvoldoende mate de
die ek? eigenschappen bezitten,
stad on 'u Ztjn ,?m ln deze tijd "de
"Wij n !erg te zÜn> dan kunnen
hunkr.,-Ü antwoord geven, dat de
van ni!P eJmensheid )uist van ons en
Wij „!mand anders verwacht. Dan zijn
Het in ultSedoofde vuurtoren
hij tL !g dan 00k voor de hand, dat
t 1 ifw ag stelt: hoe leven wij f e i -
leven Gn hoe zouden wij moeten
aan foP1 ln deze tijd te beantwoorden
tingen 2 °Pdracht en aan de verwach
ten der mensen?
*s zó a9tw°ord, dat hij daarop geeft,
rijk von„ e,n zó actueel, zö belang-
at vn; leven van ieder van ons,
Sende f.?a's reeds gezegd, in de vol-
b°g h!i! ii®.. °P deze Plaats daar
^en, naaldelijk op zullen terugko-
L.
Advertentie
Eindelijk is er een einde gekomen aan
die eeuwige afwas-misère. Niet langer
behoeft de huisvrouw met een zucht van
tafel op te staan en vol tegenzin aan de
afwas te beginnen. In deze moderne we
reld van nylon, plastic en straalmotoren
hebben de Castella-fabrieken ook daar
iets op gevonden. Een lepel van het
nieuwe afwasmiddel Castella Vaatwas
verschaft U teilen vol actief schuim,
waaruit Uw vaat- en glaswerk, lepels
en vorken in een oogwenk blinkend en
stralend te voorschijn komen. Voorbij
is de narigheid van natte doeken, want
afdrogen is niet meer nodig en voorbij
is ook de ellende van ruwe „afwas-
handen". Dit wondermiddel maakt de
handen in plaats van ruw fluweelzacht!
En de prijs voor dit jongste Castella-
productslechts 25 ct. per pak.
Post voor militairen, die deelnemen
aan de oefening „Drietand", moet als
volgt worden geadresseerd: Rang,
naam, voorletters, legernummer, on
derdeel NAPO-231.
Alle stukken moeten volgens het
binnenlands tarief worden gefran
keerd.
Op 57-jarige leeftijd is te Voorburg
overleden de heer B. J. Couvee, oud
gezagvoerder bij de HollandAmerika-
lijn te Rotterdam.
O inds Dior in de afgelopen week zijn nlieuwe najaars-
X collectie heeft getoond, is de hele modewereld in
opschudding. Dior, die in 1947 de, aan textielpunten
arme, vrouwenwereld tot wanhoop bracht met zijn „new-
look", is opnieuw het onderwerp van gesprek. Er wordt
niet of nauwelijks meer gesproken over een modelijn,
over de a.s. herfsttinten. Slechts één zaak houdt alle
vrouwen, en tal van mannen, bezig: het feit, dat Dior
plotseling de korte rok heeft gedecreteerd. Geen schuch
tere poging, zoals we de laatste jaren wel meer hebben
gezien, waarbij de rokzoom voorzichtigjes een paar cen
timeter opschoof, nee, Dior heeft radicaal de schaar ter
hand genomen en de rok afgeknipt tot even onder de knie
of anders gezegd: 40 cm. van de grond. Deze ingrijpende
daad is het onderwerp van gesprek in Parijs, maar niet
minder in Londen en New York, in Amsterdam, Breda
en Heerlen. Overal immers wonen vrouwen en al deze
vrouwen volgende een wat vroeger, de ander wat later,
de een radicaal, de ander voorzichtig de decreten, die de
mode-koningen van Parijs hun nederige onderdanen
opleggen.
Ook Jacques. Fath komt met kortere
rokken, 37 cm. van de grond, terwijl
andere vooraanstaande couturiers slechts
enkele centimeters prijsgeven
Tegen deze „New-look 1954" die de
gehele kuit laat zien, van Dior, heeft de
Londense couturier Norman Hartnell,
die de kleren voor de Engelse Konin
gin ontwerpt, fel protest aangetekend.
Hartnell heeft verklaard, dat geen be
schaafde vrouw dergelijke korte rokken
zal willen dragen. Waarop Dior heeft
geantwoord dat het maar om een zoom-
breedte gaat en dat een oorlog over ja
ponlengten geen kwaad kan. De Daily Telegraph is van mening,
dat Dior de strijd al half gewonnen
De meningen van de internationale' heeft. Men verwacht, dat vooral de
journalisten over deze nieuwe roklengte confectie met spoed de nieuwe lijn zal
zijn zeer verdeeld en doorlopen het gam- accepteren. Zuiver van zakelijk stand-
ma van „shocking" tot „merveilleuse". punt bekeken lijkt dit zeer waarschijn-
Het is maar de vraag wie de machtig- lijk, want al die rokcentimetertjes min
ste is in de modewereld. Dior die van der maken bij een flinke productie
opschudding houdt of Hartnell die do heel wat meters. De Daily Telegraph
jonge Koningin Elizabeth kleedt. gelooft echter ook, dat de werkelijk
elegante en wat oudere vrouwen aan
Na het opzienbarende nieuws gepu- de lengte tot aan de kuit, zoals Bal-
bïiceerd te hebben, gaan de Franse bla- main en Balenciaga die brengen, zullen
den rustig verder met het bespreken vasthouden.
van de collecties der andere grote cou- Joy Morelle, een 26-jarige manne-
turiers, die echter geen van allen de ex- quin, heeft inmiddels ten behoeve
van de lezers van de Daily Express
de reacties van de Londenaars op
deze allernieuwste „new look" eens
opgenomen. Jammer genoeg had ze
nog niet de beschikking over Diors
creaties, maar gelukkig kon ze een
originele japon anno 1927, een com
binatie van roze satijn met wol, hu
ren. Joy bleek met haar „new look"
nogal wat opschudding te verwekken.
Het oordeel van de vrouwen varieer-
Christian Dior
laat zien, hoe
kort hij de nieu
we mode nu pre
cies wil hebben.
travagantie van Dior aan de dag hebben
gelegd. Zeer prijzend spreken zij over
de collectie van Balenciaga en ook een
nieuwe ster aan de couture-hemel Mare
Bohan, wordt toegejuicht.
De Engelsen daarentegen zijn nog
lang niet over de schok heen. Hun oor
deel, zowel over de nieuwe roklengte
als over het al dan niet slagen van
deze stunt van Dior, is zeer verschil
lend.
de van „eer ik me met zoiets zou ver
tonen", tot „het is kort en goed inde
cent". Daarentegen beweerden de
mannen, dat het „attractive" was. Joy
zelf was van oordeel, dat de nieuwe
mode practisch is, maar dat zij ele
gance mist.
Een barman in Parijs meende, dat
kortere rokken altijd samengaan met
wuftere opvattingen. Die man was er
voor, want dat belooft vooruitgang in
zijn zaak. Een taxichauffeur echter was
er tegen, want met kortere rokken
loopt men gemakkelijker dan met lan
ge, wat het taxibedrijf weer niet ten
goede komt.
En wat denkt Nederland van Dior?
Alle vrouwen, die wij hebben gespro
ken, waren anti-dioriste, wat natuurlijk
niet wil zeggen, dat ze daarom niet
voor het eind van het jaar tot de korte
rok zullen overgaan. En de mannen?
Die huldigen de stelling, dat het sim
peler is een stuk van een rok af te
knippen dan het er aan te maken.
Waarmee ze weer eens bewijzen echt
Nederlandse mannen te zijn.
Cultuurdagen met de inslag van een cultuurfeest.
In Diever heeft men er een traditie
van gemaakt elk jaar Shakespeare te
spelen. Op zich is daar niets opzien
barends aan. Doch de manier waarop
dit dorpje aan het spel deelneemt,
maakt, dat men als bezoeker op onge
kende wijze in de ban raakt van iets
dat men tevoren slechts een woord acht
te: gemeenschapkunst.Hier wordt, on
der leiding van de dominee, de dokter en
de burgemeestersvrouw, gespeeld uit
puur idealisme, in een openluchttheater
dat uit pure natuur bestaat, en met een
ongekunsteldheid die wonderbaar schijnt.
Kortom, men is als bezoeker in Diever
een avond en nacht lang de gast van
een gemeenschap, die men niet zonder
heimwee verlaat. Men is er in een be
ter, een echter, een levendiger Neder
land, en men krijgt er, om nooit te
vergeten, contact met de krachten en
mogelijkheden van een volk, dat, zon
der in oubollig folklorisme te verval-
len, de tradities van het verleden vi
taal in het heden bewaart en voort
zet. i
Diever, en evenzeer Hilvarenbeek,
zijn heel oude dorpen. Maar men leeft
er niet verdroomd in de historie en de
tijd maakt er niet de indruk van stil
te staan. Integendeel, de kracht, en,
voor de buitenstaander, de charme van
deze dorpen ligt in hun eigenaard, die
rustig allerlei eisen des tijds accepteert
en veranderingen verwerkt, zonder in
een persoonlijkheidscrisis te geraken.
Men heeft er open oog voor de toe
komst, ook, bijvoorbeeld, waar die toe
komst in het teken der industrialisatie
staat. Maar men heeft er iets achter
zich en in zich, waardoor het onmogelijk
schijnt deze gemeenschappen „uit het
veld te slaqn." Men kampt er niet
met problemen van vrijetijdsbesteding
en dergelijke. Men heeft er iets om
naar toe te leven en dat is dan voor
ons, bezoekers, het jaarlijkse zomer
feest: in Diever de Shakespeare-tradi-
tie, in Hilvarenbeek de z.g. „Groot-
Kempische Cultuurdagen."
Hoogtepunten
De „cultuur" van die Cultuurdagen
zit 'm niet zozeer in hetgeen er pro
grammatisch wordt afgewerkt als wel
in hetgeen er die dagen aan oprecht
menselijke omgang te beleven valt. Het
programma dient daarbij slechts als
leidraad. Wie eenmaal gedurende zo'n
laatste weekend van Juli in Hilvaren
beek is geweest, weet, dat hij telken-
jare „op deze golflengte" zal moeten
terugkomen, omdat het persoonlijk deel
hebben aan dit zomerfeest der cultuur
hem een behoefte des harten is gewor
den. Voor iedere bezoeker zal het ac
cent, het hoogtepunt van het feest wel
licht ergens anders liggen. Voor zeer
velen is de koffiemaaltijd op het markt
plein het hartelijkste symbool van het
samenzijn. De tafel is in de openlucht
aangericht, in een groot vierkant dat
het heerlijke groene marktveld van de
oude „vrijheid" Beek omzoomt. Men
zit daar in de indrukwekkende dalende
avond. In de toren, hoog boven de
Breugheliaanse schransers, begint
iemand de beiaard te bespelen. En bin
nen het kwadrant is, als het ware tus
sen een slok en een hap in, het volk
van de Kempen aan het dansen en aan
het vendelen. Met ieder kwartier, met
iedere minuut eigenlijk, verandert de
atmosfeer. Naarmate het donkerder
wordt, gaat het plein, het Vrijthof, in
heller licht baden. En men danst; de
kadril en de kempische kolom en de
molenmazurka en de dans van het vlie
gende vendel. Dat vendelen is Iets
adembenemends: „een symphonie" fluis
terde de componist Bertus van Lier
naast ons; een vlaggespel met even
moeilijke als subtiele en zinrijke bewe
gingen, wiekslagen en teljoorzwaaien,
waarbij het doek geen ogenblik de
grond mag raken.
Voor zeer vele anderen ook is het
jaarlijkse openluchtspel van de volks
kunstenaar pur sang Jan Naaijkens
het hoogtepunt. In vorige jaren speel
de men aan de voet van de Hilvaris-
toren. Dit jaar echter heeft Naaij
kens een meer intiem decor gevonden
in de binnenhof van het nieuwe ge
meentehuis, een zeer mooie in dit
Kempische dorpskarakter passende
schepping van bouwmeester Jos Be-
deaux.
Wat Jan Naaijkens teikenjare als
auteur en regisseur weet te bereiken is
fenomenaal: een stijl apart, die door
zijn Beekse spelers en speelsters als
eigen levensstijl wordt begrepen. Au
fond is hier sprake van eenzelfde soort
bezieling als die zich van de Dievena-
ren meester maakt, wanneer zij Sha
kespeare spelen. In de Kempen spelen
zij Naaijkens, hetgeen natuurlijk iets
heel anders is, iets dat meer naar Tijl
Uilenspiegel trekt, dat wil zeggen naar
een humor die in zelfspot schone triom
fen viert, maar waar toch ook het Sha-
kespeareaanse niet vreemd aan is. Wan
neer men deze Cultuurdagen in Hilva
renbeek poëtisch bekijkt, waar wel
reden toe is, want er zit aan dit feest
een officiële poëzieprijs (vraag) vast,
dan ook moet men dit niet zonder
lichte zelfspot doen. De enige echte
poëzie is het leven zelf; de rest is edele
rederijkerij. Jan Naaijkens kon in zijn
„Held van Waterloo" dan ook met
recht de Brabantse orator didacticus
laten getuigen: „Na deze poëzie wil ik
nog enkele woorden uit het hart zeg
gen." Zulke woorden zijn het zout en
de zuurdesem der Cultuurdagen.
NICO VERHOEVEN.
Bij de zitting van de Hilvarenbeekse
Pickwick-club (opgenomen in het
program van de Cultuurdagen) be
hoort het ritueel, dat het borstbeeld
van de heer Pickwick door enige
jongedames wordt gekust.
Z.H. Exc. mgr. dr. B. J. Alfrink, aarts
bisschop-coadjutor van Utrecht, zal in
de komende week géén audiëntie ver
lenen.
Z.H, Exc. de bisschop van Haarlem,
zal Dinsdag 4 en Woensdag 5 Augustus
géén audiëntie verlenen.
