Madonna met eigen garderobe
Plezierige actie
ScherpenheuvelZand,
BIJ EEN GEMENGD BERICHT
Kevelaer
Verslaafdheid aan morphine en heroïne
een noodlottig verschijnsel
»Maria radar van
Brabant
Mariabeeld aan Nijmegens
raadhuis
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1953
PAGINA 9
SÉ®
Kaarsen als kaneelstokken
Wij moeien eerlijk bekennen, dai de jaarlijkse Stille
Omgang in Amsterdam ons inderdaad liever is, meer
in onze gees! r die massale, uiisluiiend mannelijke ge-
loofsmanifesiaiie in hei nachielijk uur, de opmars der
tienduizenden als hei donker is gevallen en die in de
eerste schemer van de nieuwe dag reeds lang op de
terugweg is, zonder iets van de stad, van de wereld ie
hebben genoten, al zou die wereld alleen maar een portie
frites zijn, een ijshorenije of een glinsterend souvenir.
Als in de jeugd van Ernesi Clae»
't Zand: bescheiden
Door
FRED THOMAS J
Aan de vooravond van het feest van
Maria Tenhemelopneming heeft onze
verslaggever Fred Thomas een
reportage gemaakt van drie der
meest populaire Maria-bedevaart-
plaatsen in onze naaste contreien:
Scherpenheuvel, 't Zand en Keve-
laer, waar morgen het hoogtij
wordt gev'ierd van de zomerse ver
ering van O. L. Vrouw. Het zijn
van ouds de oorden der „kleine
pelgrimage", toen de massa der
bedevaartgangers nog niet van
Lourdes of Fatima droomde, en
waar heel de sfeer nog middel
eeuws i$. De foto's bij deze repor
tage zijn vervaardigd door Simon
Switzar.
PELGRIMAGE
Kapel in 't Zand
Scherpenheuvel
HOOGTIJ VAN DE KLEINE
Overmorgen, Zondag 16 Augustus, gaat zich het begin voltrekken van
de plezierige actie, die twee befaamde Katholieke instellingen hebben ont
worpen met het doel hierdoor hun vruchtbare arbeid te kunnen voort-
Z6tt67li
De Katholieke Nationale Bond voor E. H. B. O. organiseert aanstaande
Zondag aan alle Katholieke Kerken een collecte, waarvan de opbrengst
geheel ten goede zal komen aan de betrokken afdelingen, In plaatsen,
waar nog geen afdeling bestaat, zal het geld worden besteed om een actieve
E.H.B.O.-post op te richten.
Ieder, die bij deze collecte het zijne bijdraagt, ontvangt een pleister,
verpakt in een enveloppe, waarin zich tevens een strookje bevindt met de
afbeelding van een Maltezer helpster. Deze afbeelding bezit waarde, want
zij verschaft de tienvoudige kans op een geldbedrag van 5000.—
Immers, zeven dagen later, op Zondagmorgen 23 Augustus, organiseert
het Katholiek Nationaal Thuisfront op haar beurt een collecte met een
niet minder hoog te schatten oogmerk: de katholieke militairen in hun
vreemde omgeving een eigen huis te geven, waarin zij zich al naar be
hoefte kunnen bezinnen en ontspannen.
Als tegenprestatie voor uw geldelijk offer wordt u ten tweeden male
een enveloppe overhandigd, waarin zich, behalve een strook plakband, een
papieren soldaatje beutndt, dat met een van uw papieren E.H.B.O.-help
sters wellicht een heimelijke afspraak heeft gemaakt. Indien dit zo is,
betekent deze ontmoeting voor u een plotselinge inkomensvermeerdering
van f 5000.De Kath. Nationale Bond voor È.H.B.O. en het Katholiek
Nationaal Thuisfront hebben in niet minder dan tien van deze gelukkige
combinaties voorzien. Wie van deze goede katholieke huwelijken de geluk
kige getuigen zullen zijn, zal blijken wanneer men op de avond van de
laatste Zondag afstemt op de K.R.O. Mr. dr. Libourel te Delft zal dan ont
hullen, waarin het geheim van de gelukkige ontmoetingen bestaat.
en lichaam gewonden. Maria in 't
Zand heeft iets in gelaatsuitdrukking en
houding, wat overeenkomt met de Ster-
re in Maastricht. Het is bijzonder lief
lijk en ook hier zou men mogen zeggen,
evenals in Maastricht, dat de Limburgse
meisjes iets van de physionomie en de
glimlach van hun Madonna's hebben ge-
erfd.
't Zand was van de drie bedevaart
plaatsen, welke wij hebben bezocht,
veruit het rustigst. Het bleek heerlijk
stil in de kapel, die in 1895 als derde
op deze plaats werd gebouwd. Alleen
een kind was hardop aan het praten
tegen zijn moeder, die het tot zwijgen
trachtte te brengen, volkomen onnodig
want het stoorde niemand en het was
het meest natuurlijke geluid op deze
plaats, niet anders dan wat hier onhoor
baar van dag tot dag uit mensenharten
opstijgt. Men vindt ook in 't' Zand de
offerkaarsen, ex-voto's. processieschil-
den en een hele gang met tegels, die
van dankbaarheid getuigen voor verkre
gen gunsten. In een kleine zijkapel za
gen wij bovendien grote vitrines vol
kostbare offergaven: gouden horloges,
sieraden, tot zelfs het bisschopskruis
van wijlen mgr. Schrijnen. Ook de
commerciële omgeving van 't Zand is
bescheidener, terzijde van het bescha
duwde pleintje slechts enkele kramen,
en ook de café's en eetgelegenheden heel
ingetogen.
Is Scherpenheuvel tweetalig: Neder
lands en Frans, Kapel in 't Zand is
Nederlands en Duits, zoals dat ook
kan worden gezegd van Kevelaer,
waar men in dit seizoen steeds weer
Nederlanders ontmoet. Juist bij ons
bezoek was de grote bedevaart uit
de Betuwe aanwezig en kwam er een
groep pelgrims uit St. Michielsgestel,
enkele vrouwen met de Brabantse
muts. Kevelaer bleek deze dag al bij
zonder druk, de biddende en zingen-
De processie ter gelegenheid van de
grote Betuwse bedevaart stelt zich
op de Kapellenplatz te Kevelaer op.
de processies vulden de straten, de
eethuizen zaten vol en ook hier werd
het hoogtij van de Kitsch gevierd,
overal eender en van de lopende
band. Alleen de wuivende kralen
gordijnen van louter rozenkransen
zouden wij willen beschouwen als
van hoger orde en dan vindt men
in Kevelaer mooie collecties van
religieus houtsnijwerk uit Oberam-
mergau, dat zeer gunstig afsteekt,
maar dan ook onmiddellijk veel
duurder is helaas dan de bonte
prullaria, die vlot worden gekocht.
Waar alle bedevaartplaatsen boordevol
afgrijselijke devotionaliën en
Kevelaer is een zeer gezellige bede
vaartplaats, als men dat zo zou mogen
zeggen. Vooral op de Kapellenplatz
waar het religieuze en het profane zich
volkomen hebben vermengd en men bij
wijze van spreken achter zijn glas
Münchener haastig moet neerknielen,
omdat daar juist de baldakijn met het
Allerheiligste passeert. Op het ruime
plein tussen d* linden en kastanjes ver
heffen zich de genadekapel, weinig meer
dan een grote kiosk en de z.g. kaarsenka
pel. In de eerste is in een prachtige re-
liekschijn de beeltenis van Onze Lieve
Vrouw van Kevelaer zichtbaar, geen
beeld, maar een heel oud en vervaagd
prentje van O. L. Vrouw van Luxem
burg, afkomstig van soldaten uit de
dertigjarige oorlog. Hier passeert van
dag tot dag onafgebroken een stroom
van pelgrims, die beurt voor beurt even
voor de genadebeeltenis knielen, een
kort gebed storten, het glas kussen of
een rozenkrans, een zakdoek of enig
ander gebruiksvoorwerp aanstrijken. De
kleine kopergravure is niet groter dan
7.5 bij 11 centimeter en waarschijnlijk
in Antwerpen vervaardigd. Zij draagt
het jaartal 1640. Ook hier valt de lief
talligheid van het gezicht der Madonna
op, die staat afgebeeld in een wijd ge
spreide mantel.
Evenals de genadekapel dateert de
grotere kaarsenkapel uit de ze
ventiende eeuw; op de versiering heb
ben de Nederland
se bedevaarten met
o.m. verschillende
gebrandschilderde
ramen en de reus
achtige offerkaars
van Amsterdam,
midden voor het
altaar, wel hun
stempel gedrukt. De
kapel zit uur na
uur vol mensen en
bij honderden wor
den de kaarsen ge
offerd, die hier in
Kevelaer zo bruin
zijn als een kaneel
stok. Onder de an
sichtkaarten, ter
plaatse verkrijg
baar, is er een van
allemaal Volendam-
mers, vrouwen en
meisjes in haar
fijnste huiletjes en
beste kletjes en
stikkies, terwijl het
onderschrift luidt:
Purmerenten am
Gnadenort. Een
kleine vergissing,
Purmerend als her
komst. Maar een
beetje onaardig ook,
want Purmerenten
zou men kunnen
vertalen met En
ten of eendjes uit
de Purmer! In elk
geval; géén lelijke
eendjes, maar zeker
de schoonste water
vogels in de vijver
Gods voor het aan-
van zijn: de meest schijn der Hemelse
souvenirs. Moeder.
Toch hebben wij ons op de „kleine
Pelgrimage", welke wij hebben ge
haakt aan de vooravond van Maria
Hemelvaart, naar drie der meest popu
laire heiligdommen van Onze Lieve
vrouw in onze onmiddellijke omge-
ving, gesticht aan wat wij zagen aan
°Precht en ongekunsteld geloof. In het
tninst niet verminderd of verstoord, of
°P welke manier ook in disharmonie
•Pet de bonte levensvreugde rondom,
de souvenirkramen, de eethuizen, de
snoeptenten, een formele kermis in de
glariënde zomerzon, die om zo te zeg
gen, via de kaarsenstalletjes, de herin-
Peringsplaquetten, de ex-voto's onge
merkt overgaat in de sfeer van het
heiligdom. Men kan zich van dit alles
hautain distanciëren, als van een pro
fanatie, een ontwijding, maar dan heeft
men er niets van begrepen en zou
hierop van toepassing zijn: Wie Uwer
niet wordt gelijk dezen, zal het Rijk
der Hemelen niet binnen gaan. Want
dat blijft, ontdaan van alle franje, het
wezen van Scherpenheuvel, van Keve
laer, van 't Zand: het geloof, het kin
derlijk vertrouwen, de hoop van het
mensenhart, dat hier en elders telkens
weer het wonder wrocht
Want het mensenhart is niet anders
vandaag dan in de lang teruggeweken
tijden, vele honderden jaren her, dat
deze plaatselijke Maria-verering begon
nen is, do eerste pelgrims gekomen
zijn, van dichtbij en steeds verder, de
heiligdommen gesticht en heel de be
drijvigheid gegroeid ten gerieve van de
bedevaartgangers. Het leed van de
mensen, hun angsten en zorgen, hun
ziekte en pijn zijn precies hetzelfde ge
bleven, zoals ook de hoop op uitkomst,
het verlangen naar troost. En waar
men weet, dat in de loop der eeuwen
zovelen die uitkomst en troost gevon
den hebben, daar is het vanzelfspre
kend, dat men die plek, die omgeving,
die geestelijke atmosfeer opzoekt om
zich op zijn beurt te sterken en te be
vrijden. De miserabelen, de blinden, de
kreupelen, zij zijn nog net eender als
Breughel hen zag, en de hunkeringen
der misdeelden in de meest elemen
taire vreugden des levens onverminderd
groot. En zo blijft de stoet der mensen
trekken, al gaat het thans per brom
fiets of autocar, en besteedt men min
der tijd dan in de dagen van pelgrima
ge te voet of later met altijd nog de
orde en afzondering van de beevaarts-
trein.
De meeste pelgrims die naar Scherpen
heuvel gaan, naar Kevelaer of naar t
Zand, zijn mensen, die 'n dagje uit zijn,
die naast de intentie, het gebed en het
offer, zich ook een kleine ontspanning
willen gunnen, een bescheiden plezier
in het goede der aarde, zoals dat in
de bedevaartplaatsen gretig wordt ge-
etaleerd, grotendeels betrokken in de
wijding van 't genadeoord. Het is hier
niet doenlijk meer en het zou ook niet
juist zijn, om zoals in Lourdes een
scherpe scheiding te trekken tussen
het heiligdom en de op profijt beluste
omgeving, want het is nog helemaal
middeleeuws, de kinderlijke devotie
en het klein menselijk winstbejag tot
een feestelijk iets vergroeid, te sim
pel en te spontaan, dan dat het be
hoeft te kwetsen.
Met Scherpenheuvel zijn wij begon-
hen, het meest bekende genadeoord van
het aan Maria-verering zo rijke Vlaam
se en Waalse land. waar de wonderoa-
fe beeldjes van de Heilige Maagd zo tal
rijk zijn en de schoonste namen dragen:
Ons Lieve Vrouwke van Bijstand, Ons
Lieve Vrouwke ter Nood, Ons Lieve
Vrouwke van Zeven Weeën. Ons Lieve
Vrouwke Welriekende, Ons Lieve
feunïï6 Kitsch wordt bij voorkeur verkocht door de liefste meisjes, die aldus
klanten al bij voorbaat iets goed maken. Dit is Mariette, te Scherpenheuvel.
Zaterdagmiddag zal aan de hoekgevel
van het gerestaureerde raadhuis te Nij
megen in alle eenvoud het nieuwe Ma
riabeeld worden onthuld. Het oude
beeld is tijdens het bombardement ver
nield. Het nieuwe monument is gemaakt
door de beeldhouwer Albert Termote
uit Utrecht. Vele Nijmeegse burgers en
de overheid hebben tezamen de nodige
middelen bijeengebracht.
nooit volledig werd opgetrokken, ook
vandaag nog afgeknot en plat. Het
grondplan, niet alleen van de Basi
liek, maar van heel Scherpenheuvel
is in de vorm van een ster, uitgaande
gend, met vanen en kruisen, in het voor
jaar, in de zomer, in de herfst. Of ge
zinnen alleen, met vader en moeder
voorop, rozenhoedjes paternosterend,
of soms een eenzame eenling, barre
voets.
Wij zaten gemakkelijk in een auto,
wij hadden onze aandacht nodig om te
kijken en onze geest was vol wereldse
gedachten. Maar toch viel er een stilte
in ons hart, toen wij in de verte de met
gouden sterren bezaaide, achtkantige
koepel van de Basiliek zagen oprijzen,
hoog op de glooiende heuveltop, uit het
dichte geboomte. Wij «nonen de lucht
van het bedevaartsoord, werden haar
trilling gewaar, het onmiskenbaar, ge
heimzinnig vibreren boven een plaats
van gebed, waar sinds eeuwen en eeu
wen, rusteloos voorthet mensenhart
de hemel geweld heeft aangedaan. En
toen wij voor het altaar knielden, met
het licht der kaarsen, de zomerse bloe
men en de glinstering van het vele zil
ver, zagen wij peboeid en in spanning
naar het middelpunt van al dit gebed
en heel die devotie, honderden jaren lang:
het miraculeus Madonnabeeld van
Scherpenheuvel. Dit bleek heel klein
en heel woriderlijk, verhuld in een man
tel van zij of satijn, die stijf en wijd
uitstond, waardoor het geheel iets weg-
had van een suikerbrood. Boven onder
de kroon was een kleine ovale opening,
waar de gekroonde hoofdjes van Moe
der en Zoon als het ware uitgluurden.
En door nog een kleine opening in haar
staatsiegewaad stak Maria haar rech
terhand met de scepter.
Het beeldje, ontdaan van het tover-
kleed, is nauwelijks dertig centimeter
hoog en het dateert van 1587, toen het
een nog ouder verving dat in een eik
was gehangen, zoals er vandaag nog
tal van boomkapelletjes zijn in het
Kempische land. De verering van dit
beeldje, nadat zijn wonderbare kracht
was gebleken, moet teruggaan tot vóór
1200. Het wordt beschreven ais nelemaal
een echt boerinneke van dit land, met
grijs-blauwe ogen en zwarte wenkbrau
wen. een dochter van de Kempen, met
een gewelfde schedel, blozende kaken
en uitgesproken wilskin. Het heeft for
se handen, waarmede het de scepter
omvat en het Kindje vasthoudt om de
beentjes. Maar de blik is dromerig,
vooral van het rechteroog, voor welks
uitdrukking men alles vergeten zou.
Onze Lieve Vrouwke van Scherpenheu
vel, zo heeft men ons verteld, is een
Madonna met een eigen garderobe. Het
staatsiekleed, waarmee zij omhuld
bleek, is alleen maar voor 's zomers
bestemd. Al naar de liturgie van het
kerkelijk jaar is er keuze uit een keur
van costuums, heel antieke, met goud-
brocaat, en andere weer in blauw, wit,
rood of violet, alles kwistig met edel
gesteente bezet. Het zijn meestal ge
schenken van zeer voorname vereer
sters; zo is er één onder, dat de Gra
vin de Mérode in de twintiger jaren
heeft doen vervaardigen uit de sleep
van haar trouwjapon. De totale waarde
loopt in de 2 millioen francs.
De eik, waar het beeldje aan ge
hangen heeft, is in de zeventiende
eeuw omgehakt en uit het hout wer
den tal van Mariabeeldjes vervaar
digd, die in wijde omgeving een plaats
in de kerken kregen, maar ook tot ver
over de grenzen zijn verspreid. De
verering van de miraculeuze Madon
na van Scherpenheuvel is krachtig
bevorderd door het Aartshertogelijk
paar Aalbrecht en Isabelle, die ock
de huidige basiliek hebben doen bou
wen, welke in 1627 is voltooid, zon
der de grote toren er achter, die
Jeugdige pelgrims pauzeren te
Scherpenheuvel.
van de stervorm in de plavuizen voor
het hoogaltaar. Rondom de eigenlijke
koepelvormige kerk ligt een krans
van kapellen. De muren zijn vol be
hangen met historische offerkaarsen,
betuigingen van dankbaarheid en ex-
voto's, ook met de altijd wat grieze
lige, dorre en stoffige uitdragerij van
stokken en krukken en leercorsetten,
die genezenen hier hebben achtergela
ten.
Er is veel, waar men even aan wen
nen moet, hier in Scherpenheuvel,
zoals de wel heel merkwaardige,
moderne aanroepingen, die aan
de oude en traditionele zijn toe
gevoegd: „Uw naam", zo lazen wij,
„floresceert en Uw oog is ais
radar. Gij fluorescerende Lieve Vrouw,
machtige radar van Brabant!" Het doet
wat wonderlijk aan, juist hier in de
sfeer, die nog helemaal van vroeger is,
uit de middeleeuwen evengoed als van
honderd of vijftig jaar her. Langs de
oprijlaan vindt men nog. precies als in
de jeugd van Ernest Claes de oude wijf
jes met de offerkaarsen, de Scherpen-
heuvelse „kaarsenkatten": Kuêpt al es
keerske, menere. Allo! En in een hal
ve cirkel, links en rechts rondom het
park, waarin zich de Basiliek verheft,
buigt zich nog altijd de dubbele
krans van kramen en bloeit de commer
cie- Althans op drukke dagen, wanneer
zoals met Pinksteren tot 100.000 bezoe
kers worden geteld. Rechts zijn de kra
men met souvenirs, links die met snoep
goed en men weet al niet wat erger is.
het een voor de cultuur en het ander
voor de maag. Het is de hevigste Ki*sch
en wansmaak, die hier hangt en staat
en ligt samengehoopt, suikerzoete devo-
tionalia voor de heilige onnozelheid,
naast vlaggetjes, vaantjes en molentjes
en allerlei klein gerief als lepeltjes,
servetringen, asbakjes, penhouders, met
trouw bet opschrift: .Aandenken aan
Scherpenheuvel" of voor de Waalse
broeders: „Souvenir de Montaigu
Nee, er bleek niets veranderd, tot
zelfs de mooie, jonge meisjes niet bij
hun kraam, die ringetjes te koop had
den. Hoe erger de Kitsch, hoe mooier
dikwijls de meisjes, die hem verkopen
moeten, als wilden zij hiermee aan hun
klanten iets goed maken. En zouden
wij het meiske Hermine, dat daar in
het zonnetje zat met een grote doos op
haar schoot en ons zo lief en verleide
lijk vroeg: 'n ringske, meneere?, zouden
wij haar of haar zusje Mariette, naast
de gepolychromeerde santekraam, het
kleine geweld aan onze goede smaak
kunnen weigeren, in ruil voor haar
glimlach? Zoals wij om de blik van
het beeld der Hemelse Moeder heel
Scherpenheuvel alles vergeven: zijn
velo- en verbruiksplaatsen, de bifsteek
en de mosselen, de fritten met pickets
voor de Vlamen, met mostaard voor de
Walen, de pepernoten en beste kraken
de moppen, het verboden terrein voor
„onbewaakte kinderen" en men zou
haast mogen zeggen de onvermijdelij
ke, heel diepe put, waar men in mag
neerkijken en het water van meenemen
voor thuis.
Zo'n put vindt men ook in het Lim
burgse bedevaartsplaats 't Zand, een
buitenwijk van Roermond, waar zij
onder de kapel door een met glas be
dekt rooster te zien is. Maar hier heeft
zij betekenis, want het wonderbeeldje
van 't Zand is ooit in déze put gevon
den. Ook dit is van hout en bescheiden
van afmeting. Hoog boven het priester
koor prijkt het in een vergulde troon,
rijk bewerkt en vol edelgesteente. Het
beeldje is niet „aangekleed", maar draagt
slechts een gouden rozenkrans om hals
(Van onze Medische medewerker)
In 1950 won vocaliste Mary Ann
McCall alle grote polls in Ame
rika. Vorige maand stond ze voor
de rechter George W. Schonfield in
San Francisco, gearresteerd in ver
band met het bezitten en gebruiken
van heroïne en andere narcotica.
„Waarschuw de nieuwelingen in de
showbusiness", z*ei Mary Ann tegen
de journalisten. „Blijf van de he
roïne af. Lukt het je niet, zie dan
een revolver te krijgen en maak er
een eind aan dat is de beste op
lossing. Ik was nummer één in 1950.
And look at me now. Ik had een huis
van 1.000, ik ben het kwijt. Ik heb
tussen de vier en vijfhonderddollar
per week voor de stuff uitgegeven".
Mary Ann kan er van drie maanden
tot zes jaar voor krijgen....
Dit gemengde berichtje is te vin
den in Disco-Discussies van Juni j.l.,
in de rubriek „The talk of the town".
Ondanks al het modern Amerikaans
cynisme, herinnert het in zijn bitter
heid toch ergens aan de bekentenis
sen van die andere, Engelse opium
eter, Thomas de Quincey.. Weggelo
pen van school strandde de Quincey,
na een lange zwerftocht door Wales,
tenslotte in Londen. Jaren vol ellen
de en bittere ervaringen brachten
hem, naar troost en vergetelheid
snakkend, er toe te grijpen naar het
opium, waaraan hij verslaafd raakte
en dat tenslotte zijn leven voorgoed
vergiftigde. Hij moet een onver
woestbare gezondheid gehad hebben,
want meer dan een halve eeuw
bleek hij bestand tegen het meest
rosse leven. Zijn Londense ervarin
gen, meer in droom dan in werke
lijkheid te boek gesteld, zijn de klas
siek geworden beschrijving van de
koortsachtige heerlijkheid en de
duistere verschrikking van het
opiumschuiven.
Opium werd bij het begin van de
zestiende eeuw voor het eerst weer
door Doctor Paracelsus in Europa ge
bruikt. Het was omstreeks 1000 na
Christus bekend bij de Arabische ge
neesheren en zelfs de oude Grieken
hebben het weten te gebruiken.
Opium is een zeer oud, zo niet het
alleroudste geneesmiddel, dat ook
voor de moderne artg nog zeer waar
devol is en zonder hetwelk hij vaak
machteloos zou staan als het gaat
om het stillen van hevige pijn.
Opium is het gedroogde sap van de
Papaver somniferum. Morphine
en heroïne zijn er bestanddelen
van.
Wat is dan toch die eigenaardige
ziekte, die wij verslaving noe
men? Verslaving ia een toe
stand, waarbij de patiënt zo gewoon
geraakt is aan de herhaalde dagelijkse
dosis van het gif, dat hij het met meer
kan missen. Wordt hij gedwongen er
mee op te houden, want uit zichzelf
kan hij dat niet meer hij is daar
te weinig wilskrachtig voor geworden
dan treden er, wat wij noemen
„abstinentie-verschijnselen.", onthou
dingsverschijnselen op, waardoor hij
zich zo ontstemd en depressief gaat
voelen, dat hij als het ware moet grij
pen naar een nieuwe dosis. Elk gif
dat abstinentie-verschijnselen veroor
zaakt, is daarom gevaarlijk voor ver
slaving. De patiënt raakt in een vi-
cieuse cirkel, die hijzelf niet vermag
te doorbreken. Iets dergelijks zien wij
bij het chronisch alcoholisme. Boven
dien heeft zo een patiënt steeds gro
tere hoeveelheden in steeds kleinere
tussenpozen nodig. Dat brengt hem er
toe, omdat opium en opiumderivaten
niet in de vrije handel zijn en slechts
op doktersrecept verkregen kunnen
worden, de meest slinkse en gemene
wegen te bewandelen om toch aan zijn
verslavingsmiddel te komen.
Toch komen wij er niet, als wij een
en ander alleen op deze manier wil
len verklaren. De geestelijk gezonde
man of vrouw 2al het niet in zijn, resp.
haar, hoofd halen, terwille van een
vrij passief plezier, een gewoonte aan
te nemen, die bovendien zulke onple
zierige gevolgen heeft. Wij zien dan
ook, dat de slachtoffers allen lijden
aan een of andere stoornis in hun
'persoonïijkheidsstructuur. Het meest
treffen wij onder hen aan de zoge
naamde psychopathische persoonlijk
heid, die enerzijds wilszwak genoeg
en anderzijds onbeheerst en onmaat-
schapnelijk genoeg is, om zich in een
dergelijk avontuur te storten. De bui
tenwettelijke atmosfeer waarin zich
dit geheel afspeelt zal voor deze
naturen ook nog een bijzondere beko
ring hebben. Een patiënt met hevige
pijnen, doch gezond van geest, die ge
durende langen tijd morphine-injec-
ties krijgt, zal daardoor geen morphi
nist worden, omdat hij als de pijn
over is, doodeenvoudig geen injecties
meer zal willen hebben.
De behandeling van de verslaving
dient te bestaan uit opname in een
kliniek. Hoe langer de verslaving ge
duurd heeft en hoe meer de patiënt
er qua karakter en aanleg toe ge
neigd is, des te slechter ziet het er
voor hem uit. Het aan de patiënt ont
houden van zijn verslavingsmiddel is
slechts de eerste en gemakkelijkste
stap op de lange weg naar beterschap.
Alleen een maanden- ja zelfs jaren
lange psychotherapeutische behande
ling. gecombineerd met pharmacolo-
gische kunstjes, die een voorwaarde
lijke reflex doen ontstaan, waardoor
de patiënt een afkeer krijgt van zijn
verslavingsmiddel, biedt een redelijke
kans op goed succes en dus op gene
zing van S.
Vrouwke van Jezus-Eik, of naar de
plaatsnamen: Ons Lieve Vrouwke van
de Osseweg, van Alsemberg, van Halle,
van Walcourt. van Sarte. En wij hebben
de weg er heen gevolgd, zoals de zoon
van het land, Ernest Claes die als kind
is gegaan dwars door het Zichemse veld,
tot tegen Scherpenheuvel. En wij heb
ben dit Marialand bij uitnemendheid
met z ij n ogen bekeken, de zomersw
beemden van de Demer, afgesloten door
de heuvelen van Testelt, Averbode,
Diest, het gezegende Hageland met zijn
akkers en velden, zacht glooiende als de
boezem van Gods Moeder zelf. De we
gen, waarlangs van ouds de processies
zyn gegaan, biddend en liederen zin-
Kevelaer
