OM en DE zijn Overheid - arts - zkkerifondi VRIJHEID VAN DE ARTS patiënt Gezag en staking INDIA niet bij politieke conferentie Katholicisme groeit en Nederlandse Antillen De tijd gekomen tot de kerkelijke emancipatie der katholieken GESPREK MET ENGELAND bloeit in de In verhouding fondspatiënt-arts gaat het nodige psychische contact vrijwel te loor Staatssocialisme Sanap/nn 3 goede Geval-Lent thans opgehelderd MOEGELOPEN OM VOEDSEL Frans beroep op het Amerik. Congress Feest op Schouwen ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1953 PAGINA 5 Korea in de Assemblee Wit bloeiende heide Burgemeestersbenoemingen Pleisteractie: EHBO treft geen blaam In Oost-Berlijn Voedselhalers slaags met Volkspolitie Van apost. Vicariaat naar Bisdom? Perzië moet olie verkopen Om Duitsland niet weer te bewapenen (Van onze redacteur) 71 /T et opzet hebben wij ons verleden week Zaterdag in onze beschouwing /I/# over de plannen tot verhoging van de verplichte ziekenfondsverzekering, -f- waarbij wij zowel artsen als Ziekenfondsen aan het woord hebben gelaten, strikt beperkt tot het voorstel-zoals-het-er-lag. De vele problemen en consequen ties, die zij het dan zijdelings in de stof besloten lagen, hebben wij niet Willen aanroeren, niet alleen omdat de onderhavige kwestie daar strikt genomen niet over handelde, maar wellicht vooral, omdat zeer vele kolommen hieraan 9ewijd kunnen worden. Nu echter uit verscheidene reacties, die wij ontvingen en uit bezoeken op ons redactiebureau blijkt, dat velen een weergave van enkele meningen over het probleem, dat kort zou kunnen worden aangeduid als dat der verhouding artsenziekenfondsenoverheid, in ons blad geplaatst zouden willen zien, begeven wij ons, na talloze gesprekken, ook in déze materie, echter dusdanig, dat men niet meer dan van een aantippen van bestaande toe standen en een weergeven van verscheidene standpunten kan spreken. maceutische verstrekking van 6V? mille aan een ziekenfondspatiënt is gedaan). Allereerst heeft men ons gewezen op het staatssocialistische karakter van de organisatie van de ziekenfondsen. Van hoven af wordt opgelegd wie van de ■werknemers gebruik moeten maken van de ziekenfondsregeling. De Staat maakt uit wie zich verplicht verzekeren moet en kan door verlegging van de wei standsgrens naar boven in principe van iedereen een verplicht verzekerde ma ken. De staat int, beheert en adminis treert de gelden; de ziekenfondsen kun nen moeilijk beschouwd worden als particuliere verzekeringen. Zij staan tot de Staat in ondergeschikt verband. Het lijkt er bedenkelijk op, dat hier sprake is van een volledige staatsexploitatie. Het is zeer de vraag, of dit in een de mocratie past. Niet zonder betekenis is het in dit verband, dat Z. H. de Paus onlangs in een breve uitdrukkelijk ge waarschuwd heeft tegen een staatsso cialistisch monopoliesysteem. Naast de opmerking in ons vorig ar tikel geuit van de zijde der ziekenfond sen, dat de groep met een inkomen tussen vijf en zes mille niet in staat is de zeer kostbare pharmaceutische ver strekkingen te betalen, wordt aangevoerd, dat de ziekenfondsen deze ook niet ver strekken. Sterker, van artsenzijde heeft men ons aangetoond, dat geen enkele Verzekering in staat zou zijn de huidige moderne geneesmiddelen-receptuur te financieren. Menig fondsarts staat voor een gewetensconflict als hij een kost bare therapie of dure behandeling aan gewezen acht en daarbij de keus heeft, deze na te laten of voor eigen rekening te doen geschieden. De Staat stelt vast welke verstrekkingen aan de verzeker den mogen worden toegestaan. Enkele der moderne geneesmiddelen zijn volkomen vrij; de meerderheid moet bij een contröle-arts der zieken fondsen worden aangevraagd. Deze lijst bevat aldus is ons van artsenzijde verzekerd maar een klein gedeelte van de moderne receptuur. Wil de arts buiten de lijst gaan, dan moet hij for mulieren invullen met allerlei details, benevens de motivering. Het is natuur lijk te begrijpen, dat de ziekenfondsen de verstrekkingen moeten kunnen con troleren. Maar is het niet evenzeer be grijpelijk, dat de meeste artsen, die toch al overbelast zijn, zich niet de moeite getroosten alle aanvragen in te dienen, of dat bij hen de neiging be staat, die althans zoveel mogelijk te beperken? De ziekenfondspatiënt is daarvan de dupe. (De eerlijkheid ge biedt ons te vermelden, dat ons bekend !s, dat onlangs een zeer kostbare phar- (Vervolg van pag. l) Nu kan het natuurlijk zijn dat het gezag faalt, dat het niet het juis te inzicht heeft gehad, tengevol ge waarvan situaties ontstaan die in strijd zijn met de sociale rechtvaardig heid. Dan hebben de volgelingen niet alleen het recht, maar onder bepaalde omstandigheden zelfs de plicht, met wet tig geoorloofde middelen, zodanig be ïnvloedend op de gezagsdragers in te Verken dat het beoogde doel wel wordt bereikt. Een der middelen kan soms Zijn de falende gezagsdragers door an dere te vervangen. Heel de wereldge schiedenis door is van tijd tot tijd ook baar een ander middel gegrepen: het staken van de arbeid. Staking behoort tot de allerernstigste zaken, omdat het m wezen een gewelddadig ingrijpen in ®en natuurlijke gang van zaken is, een Verstoring van de orde zoals die door God is gewild. Dat klinkt heel ernstig, ïbaar we nemen er geen woord van te- Zfg. Een mens kan zonder arbeid niet leven, niet alleen omdat hij zich dan biet de goederen kan verwerven waar in hij behoefte heeft, maar evenzeer °mdat hij dan een van de belangrijkste middelen tot persoonlijkheidsvorming Haat missen. De arbeid is derhalve geen vloek voor he mens maar een grote zegen. De om standigheden waaronder evenwel de ar beid vaak moet worden verricht, of het Uitblijven van de rechtmatig te ver dachten gevolgen van de arbeid (een re- bali.ik bestaan) kunnen de arbeid een vloek doen schijnen. Daartegenover staat de taak o.a. van ?e staat om te zorgen voor goede onder- •mge materiële en sociale verhoudingen, Vooral nadat aan de particulieren de kans is geboden dit op basis van vrij willigheid zelf te doen. Hoe staat het mermee in Frankrijk? Bij meer dan één stakingsgelegenheid waren we in dat Prachtige land met zijn zo sympathieke bevolking. En meer dan eens hoorden 'e in de voorbije jaren de opmerking; j,les grevistes sont des criminels", sta kers zijn misdadigers. Thans is er even ly61 bog niemand die deze uitdrukking Jr de mond durft te nemen. Zelfs de p Prion Catholique Ouvrière kwam met en verklaring uit waarin men, zij het ?;®ag, een verdediging van de stakingen |r°u kunnen lezen. Frankrijk zit naar "bze mening niet alleen gevangen in =b gezagscrisis waar de inzichtsgehoor- aamheid vooral bij de kapitaalkrachti ge, froePen voor een groot deel ont- h,-T u' maar daarnaast speelt een rol de nok1 te spiraalwerking van hogere lo- r h eb hogere prijzen. Nergens. In Eu- Von jlin de prijzen in vergelijking met oorlog zo gestegen als juist in IrmT 'k en hetzelfde geldt voor de (jel b en de gezinstoeslagen. Maar wan- Ep eeb keer door de Banlieu rouge en. inrwT de bittere armoede. Het ziet er Vol„ j d ernstig naar uit dat de opeen- Vaaw regeringen van Frankrijk een naa,r één zijde te toegeeflijk, naar bebhia811 j re ziïde te weinig krachtig een d "Urven optreden. Democratie is tir oh"001" S°ed, maar zonder een krach- eezaS is het een ramp. Ondergeschikt staatsbeambte En de artsen? Op deze manier wordt op niet-gepaste wijze ingegrepen in de vrije uitoefening van hun beroep. Nog daargelaten, dat zij zonder meer genoe gen hebben te nemen met een onvol doende beloning van hun inspanning en dat zij door het ziekenfondssysteem risico-dragend zijn geworden. Als een groot bezwaar wordt aangemerkt, dat de arts zijn vrije beroep geleidelijk aaii aan het verliezen is. Hij kan niet meer in volle vrijheid voorschrijven wat zijn patiënt behoeft; het gaat erop lijken, dat hij een ondergeschikte geneeskun dige staatsbeambte aan het worden is. Dit in groter mate, wanneer de grens van de verplichte verzekering wordt opgevoerd tot f 6.000, waartoe de Stich ting van de Arbeid de Sociale Verzeke ringsraad, zoals wij Woensdag hebben bericht, de regering heeft geadvi seerd. Dit teloor gaan van de vrijheid van de arts, zijn te grote financiële af hankelijkheid van de Staat wordt van verschillende zijden gezien als een groot sociaal gevaar. In Engeland, waar het staatsmonopo lie verder is doorgevoerd dan in ons land, wil men de artsen inschakelen bij het beheersen van het bevolkings vraagstuk. Zeker, in ons land is hier geen sprake van, maar men onder schatte de gevaren van de te afhanke lijke arts niet. Het afgezaagde spreek woord; Wiens brood men eet, wiens woord men spreekt, zou geen gevleu gelde uitdrukking geworden zijn als er geen kern van waarheid in school. De vrijhefd en de zelfstandigheid van de arts zijn in vele opzichten een goed van de allereerste orde. Voor de arts, die zo dikwijls voor beslissingen staat, in de kans op dood en leven en die dag in dag uit geconfronteerd wordt met problemen, die 's mensen diepste wezen en moraal raken, is iedere afhankelijkheid gevaarlijk, omdat deze de kiem in zich draagt van dwang en vreemde druk. Doch daarnaast is ook de vrijheid van de patiënt een groot goed. Er is, zo was ons met nadruk van medische zijde verzekerd, onder de verplicht verze kerden een neiging waar te nemen naar een meer individuele behandeling. Een aan-de-lopende-band-werk, dat vele artsen verplicht zijn op het over drukke morgenspreekuur te verrichten, stuit niet alleen de arts, maar ook deze verplicht-verzekerden tegen de borst. Van het bij delicate ziektegevallen zo dringend nodige psychische contact kan bij het recordtempo, waarin de arts moet werken, niet veel terecht komen. In de groep tussen vijf en zes mille die waarschijnlijk aanstonds onder de verplichte ziekenfondsverzekering zal vallen zijn er veel mensen, die een voortzetting van het contact, zoals zij thans met hun dokter hebben, prefere ren boven de medische arbeid-en gros, waaraan zij zich, ook tegen de zin van de, dokter in (en daarbij de vele artsen, die de grootst mogelijke aandacht aan hun fondspatiënten besteden niet te na gesproken), aanstonds hebben te onder werpen. Zij schijnen allen toch niet be paald „ziekenfondsminded", zoals van ziekenfondszijde is aangevoerd, te zijn. Terug naar „voor de oorlog" Men. zou, zo werd ons opgemerkt, terug moeten naar de toestand zoals deze in feite voor de oorlog min of meer bestond: een ziekenfondsver zekering voor de armlastigen en de kleine inkomens tot een bepaalde weistandsgrens, die lager zou moe ten liggen dan de huidige. Daar naast zouden er „gestaffelde verze keringen" moeten komen voor art senhonoraria, ziekenhuis- en specia listische kosten. Dit alles, zou onder gebracht moeten worden in locale, onderling beheerde volkomen auto nome verzekeringen die veel doel matiger en goedkoper zouden wer ken dan Staatsinstellingen. Deze suggestie in haar volle waarde laten, moeten wij tenslotte de aandacht vestigen op een ander soort verzeke ringen dan de ziekenfondsen, dat wij zeggen haast uiteraard in onze vorige beschouwing niet ter sprake is gekomen. Dit zijn de ziektekosten-verzekerings maatschappijen, die uiteraard alleen kunnen werken onder degenen die niet verplicht verzekerd zijn, onder hen dus die meer dan vijfmille, en aanstonds wellicht zes verdienen 25 a 35 pet. van deze mensen is naar schatting bij deze maatschappijen aangesloten, een totaal aantal van weer naar schatting 750.000 personen. Naast particulieren het grootste aantal zijn er ook tal van mensen collectief van het be drijf waar zij werken uitgaand ver zekerd bij deze maatschappijen. Leidende figuren van de ziektekosten verzekeringen wijzen met artsen op de grote socialiserende ten- denz van de huidige zieken fondsverzekeringsconstellatie. Met na me keert men zich hier tegen de dwang die velen noodzaakt verplicht verzekerd te zijn. Er wordt op gewezen dat er door deze particuliere fondsen een goede regeling getroffen is, die kan voldoen aan de wensen die een vrij man stelt. Een van deze wensen is de be hoefte naar onderscheiden medische be- nandeling m.a.w. een behandeling als particulier patiënt, die toch weet een verzekering achter zich te hebben. De ziektekostenassuradeur levert geen uti lity-product, zoals de ziekenfondsen, doch de mogelijkheid van een gedifferentieer de en aan de steeds wisselende behoef ten van de verzekerden aangepaste risi codekking, waardoor het onkostenper- centage wel enigszins hoger zal liggen maar waar tegenover het behoud staat van zeer belangrijke waarden voor de patiënt én voor de medicus. Particulier initiatief nietf, geëerbiedigd Bij deze bonafide ziektekosten verzekeringsinstellingen zou de overheid goed kunnen „inhaken." Men kan in deze kringen niet inzien, waarom de overheid zich aan hen niets gelegen laat liggen. Als aan stonds de grens van de sociale wet ten tot f 6.000.verhoogd wordt, zien de maatschappijen een deel van hun verzekerden gedwongen over gaan naar de groep verplicht-ver zekerden. Men kan hier met begrij pen waarom dit stuk particulier ini tiatief niet geëerbiedigd wordt, waarom de morele rechten niet er kend worden en waarom de over heid zich niet zou kunnen beperken tot een aanvullend optreden. De verzekeringen in het vrije bedrijf zijn historisch gegroeid, van de wil tot ordening heeft men op de meest loyale wijze blijk gegeven. Ziehier enige reacties op onze zo sober mogelijk gehouden beschouwing over de verhoging van de grens van de ver plichte ziekenfondsverzekering, zoals wij ze optekenden uit de mond van perso nen die bjj de er mee betrekking heb bende problemen belang hebben Men verwijte ons de onvolledigheid niet, de materie is veel te ingewikkeld om in één artikel te kunnen behandelen. We beseffen de diverse vraagstukken slechts aangeroerd te hebben. Mogelijk kan ons artikel voor de vele belanghebbenden een aanknopingspunt zijn tot discussie of een aanleiding zijn tot actie. Advertentie geneesmiddelen in elk tablet. Niet méér, want overdaad schaadt. Geest en lichaam worden er door verkwikt en pijnen verdwijnen De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteren met 43 tegen 5 stemmen bij tien onthoudingen het vijftienmogendhedenplan aanvaard om slechts de belligerenten aan de Politieke Conferentie te laten deelnemen. India heeft zich als candidaat teruggetrokken, zodat over een eventuele uit nodiging aan dit land niet behoefde te worden gestemd. Het Russische voor stel om zes belligerenten en negen neutrale landen de Politieke Conferentie te laten bijwonen werd verworpen. Rusland zal tot de conferentie worden toegelaten, indien „de andere partij" (d.z. Noord-Korea en communistisch China) dat wenst. Secretaris-generaal Dag Hammarskjöld heeft deze beslis singen ter kennis van de Chinese en Noord-Koreaanse regeringen gebracht. De Assemblée is daarop uiteen gegaan. Op 15 September komt zij opnieuw bijeen om een aanvang te maken met haar achtste zitting. Eer de Algemene Vergadering tot stemming over de verschillende resolu ties kon overgaan, vroeg de Russische afgevaardigde, de heer Vishinsky om heropening van het debat, dat reeds in de Politieke Commissie was gevoerd. Zes en dertig leden waren echter van mening dat het nu welletjes was ge weest en» stemden tegen. Daarmee was de kwestie van de baan. Voor de As semblée bijeenkwam, was het duidelijk, dat India iets bijzonders van plan was. Lange tijd had de afgevaardigde van dit land, de heer Krishna Ménon, een bij zonder ernstig gesprek gehad met de heer Vishinsky. Later sprak de heer Menon ook met de Amerikaanse afge vaardigde, de heer Lodge. Voorzitter Lester Pearson verklaarde daarop aan het begin van de bijeenkomst, dat de Indiase afgevaardigde een belangrijke verklaring wenste af te leggen. De heer Menon kwam naar voren en deelde mee, dat India er van af had gezien om zijn candidatuur voor de politieke conferen tie te handhaven, omdat het na de wa penstilstand op Korea de juiste geest wenste te bevorderen. Hij deelde mee, dat het geen angst was van zijn rege ring om zich terug te trekken, maar een poging om de gemoederen niet nog meer te verhitten. In betrekkelijk vlot tempo werden daarop de verschillende besluiten ge nomen. Een aantal afgevaardigden achtten het nodig hun respectieve standpunten nog nader toe te lich ten. De Nederlandse afgevaardigde, de heer van Balluseck, memoreerde de vijfhonderd slachtoffers die van Nederlandse zijde in Korea waren gevallen. Hun offer aldus deze afge vaardigde, heeft er mede toe bijge dragen dat de V.N. verder is gestegen op het pad naar rechtvaardigheid en fatsoen. Een resolutie, waarin hulde werd gebracht aan hen „die in Korea in de strijd tegen de aanvallers wa ren gesneuveld" werd door allen, behalve de communistische leden, geaccepteerd. De rode heren waren van mening dat de feiten niet klop- De raffinaderij in de Perzische haven stad Abadan, die tot voor twee jaar het eigendom was van de Anglo-lraanse Oliemaatschappij. De olie-industrie is un genationaliseerd. De waarde van do raffinaderij wordt geschat op een half milliard pond sterling. ten, omdat hier de verdedigers van de vrijheid niet tot agressors werden verklaard. Tenslotte werd aan de secretaris-ge neraal van de Verenigde Naties, de heer Dag Hammarskjöld opgedragen de genomen besluiten met spoed ter kennis te brengen van de regeringen van communistisch China en van Noord-Korea. Hij heeft zich inmiddels van deze taak gekweten. In de Meerselse Peel zijn percelen wit bloeiende heide gevonden. Dit is een zeldzaam verschijnsel. In sommige plaatsen zijn zelfs wel eens wedstrijden uitgeschreven om wit bloeiende heide te vinden. Bij K.B. is benoemd met ingang van 16 September tot burgemeester van de gemeente Stramproy (L.), de heer M. P. Hoeymakers, gemeenteontvanger van Beesel (L.). Tot burgemeester van \^an- roy (N.B.) is ingaande 16 September be noemd, C. A. Smulders te Sint Michiels gestel, waarnemend secretaris der ge meente. Het geval Jager te Lent, dat na de geslaagde pleisteractie van de Kath. Nat. Bond voor E.H.B.O. en Nationaal Ka tholiek Thuisfront vooral in het Oosten van het land zulk een opschudding heeft verwekt, is thans uit de doeken gedaan. Het feitenmateriaal wijst overduidelijk uit, dat noch de E.H.B.O., noch Katho liek Thuisfront enige blaam treft. De heer J. Peters, bakker te Lent, die na mens de vermeende prijswinnaar heeft opgebeld, bljjkt te goeder trouw te heb ben gehandeld en het slachtoffer te zijn geworden van zijn eigen hulpvaardig heid. Aan een door hem voor de organisato ren der pleisteractie afgelegde en onder tekende verklaring ontlenen wij het volgende: Op de avond der uitzending meldde zich bij bakker Peters de heer Jager, inwoner van Lent, met het ver zoek voor hem de K.R.O. op te bellen, daar hij meende, op het Thuisfront- wikkeltje het cijfer 81 te kunnen onder scheiden onder het getal 101, het cijfer 81 stond niet'op de door de leider der uitzending aangegeven plaats, namelijk onder het huisje, waar overigens het getal 11 had moeten verschijnen. Toen bakker Peters volgens voorschrift het getal 82 van de E.H.B.O.-pleisters en daarna 81, ontleend aan de Thuisfront wikkel, opbelde, kreeg hij dan ook een verkeerde aansluiting. Daarna belde hij het getal 10181. Volgens bakker Peters werd dit gesprek onderbroken door de P.T.T., die hem vroeg of hij wellicht de K.R.O. moest hebben, waarna hij door verbinding met de opnameapparatuur van de heer Quint van de K.R.O. kreeg. Tegenover de organisatoren der pleis teractie verklaart bakker Peters, dat hij alleen gemeend heeft uit het rasterwerk van het wikkelt je het getal 81 te hebben onderscheiden. De vereiste kleurreactie heeft hij, zo zegt hij, niet waargenomen. Uit het bovenstaande en ander reeds bekend feitenmateriaal kan dus worden geconcludeerd, dat de Thuisfrontwikkel van de heer Jager aan geen enkele voor waarde voor een prijs voldoet. De wik kel vertoonde niet de vereiste kleur- reacties, door notaris Libourel en door Katholiek Thuisfront zonder eikaars medeweten aangebracht. V.S. Tienduizend telefoonem- ployées in Washington zijn gisteren in staking gegaan. Evenals hun stakende collega's in andere Amerikaanse steden eisen zij 2 tot 3 dollar loonsverhoging per week. 70.000 communicatie-ambte naren zijn nu in staking. De controleurs bij de spoorwegen hebben gedreigd per 10 September het werk neer te leggen. IPPI A- Voedselhalers uit Oost-Berlijn zijn gisteren bij het huiswaarts keren slaags geraakt met de communistische Volks politie, die de pakketten af wilde nemen. De politie-contróle beperkt zich echter tot de hoofdverkeerswegen. De andere straten zijn nagenoeg vrtf. 80 politie-agenten staan daar buiten het Oost-Duitsers zitten in West-Berlijn op een trap te wachten tot de uitreiking van gratis voedsel begint. Er waren zo tien uitreikingscentra. gezicht van hun commandanten. Giste ren werden in totaal 75.000 pakketten uitgereikt. Zoals men zich zal herinneren is Don derdag een nieuwe hulpactie voor Oost- Duitsers begonnen. Sedert het begin van de eerste actie zijn ruim drie mil- lioen pakketten uitgereikt. Zoals reeds werd gemeld, heeft een aantal vooraanstaande katholieken aan Z. Exc. Mgr. Francisco Lardone, nuntius van Santo Domingo, het verzoek gedaan, zijn tussenkomst te verlenen teneinde het apostolisch vicariaat Nederlandse Antil len te doen verheffen tot een diocees. Dit verzoekschrift is in overweging ge nomen. Aan het verzoekschrift is het volgen de ontleend: Sinds de oprichting van het apostolisch vicariaat en het toevertrou wen van dit missiegebied aan de zorg van de eerw. paters Dominicanen van de Nederlandse provincies heeft zich onder Gods rijke zegen en door de harde arbeid van deze paters, bijgestaan door verschillende congregaties, een ker kelijk gebied ontwikkeld, dat thans in volle bloei is. Het aantal katholieken, verspreid over zes eilandèn: Curagao, Aruba, Bonaire, St. Maarten, Saba en St. Eustatius, is gegroeid tot ongeveer 110.000. Het aantal kerken, op twee na alle in steen opgetrokken, is achtentwintig. Op de katholieke scholen zijn thans 27.000 leerlingen, verdeeld over voor bereidende scholen, lagere scholen, mulo-scholen, een ambachtsschool, een HBS en een MMS. Voorts staat onder leiding en be heer van de Fraters van Tilburg een opvoedingsgesticht voor jongens, on der de broeders van Dongen een op voedingsgesticht voor de delinquente jeugd met leerlingen en een inter naat-vakschool onder de Kruisvaar ders van St. Jan. De zusters Francis canessen hebben een meisjeswees huis. Ziekenhuizen met de meest mo derne installaties treft men aan op inds Perzië anderhalve week gele waarvan de waarde op een half milliard pond wordt geschat, maar de Per- den een nieuwe regering kreeg zische olie wordt niet meer ern- L-/ heeft men zich alom in de wereld stig gemist. Inmiddels is de pro afgevraagd wat er met de olieindustrie van het land zou gebeuren. Twee jaar geleden werden de bedrijven van de Anglo-lraanse Oliemaatschappij toedoen van premier Mossadeq genatio naliseerd. De laatste tijd had de olie- uitvoer vrijwel niets meer te betekenen. - De Perzen hebben zelf slechts schade gevallen Voor 1951 is het wel voorgeko- „an het. nationalisatiebe- men dat de Perzen m een jaar „royal- dat het tekort allang is aangevuld. Deze door beide landen hebben dan ook alle reden om Mossadeq dankbaar te zijn, omdat zij de inkomsten hebben opgestreken die anders aan Perzië zouden zijn ten deel ondervonden van het nationalisatiebe simt. De Britten betreuren uiteraard het voorlopig verlies van de raffinaderij v.y- den kunnen worden hervat. Misschien zal de Amerikaanse ambassadeur in Te heran, Henderson, ertoe bij kunnen dragen dat de relaties met het Foreign ductie van de olievelden in Irak Office door de Perzen opnieuw worden en Saoedi-Arabië dermate gestegen aangeknoopt? Maar een dergelijk contact met Lon den is in ieder geval niet naar de zin van de invloedrijke oud-voorzitter van de Majlis, de fanatieke Kashani, de godsdienstige leider die in de strijd tegen de Engelsen de laatste jaren een grote rol gespeeld heeft. Uit de Islamietische organisatie waarvan Kashani het hoofd is, kwam de lieden voort die in Maart 1951 premier Razmara (de voorganger van Mossadeq) vermoord hebben. De recente bedreiging van Kashani, dat de nieuwe premier hetzelfde lot zou onder gaan als Razmara wanneer een tos- gevende houding ten aanzien van Enge land wordt ingenomen, moet dan ook niet onderschat worden, Kashani heeft persoonlijke redenen om de Britten te haten, die> hem onder de tweede wereldoorlog interneerden, om dat hij met de Duitsers heulde. Sym pathie voor Engeland kan men, om een soortgelijke reden, echter evenmin van premier Zahedi verwachten. Gisteren heeft Zahedi weliswaar in een inter view met een correspondent van een Egyptisch blad verklaard, dat hij de van 120 millioen dollar. Maar de economische blokkade der Britten heeft de schatkist van het land hoe langer hoe meer uit geput. Over de compensatie waarop de Britse vroegere eigenaars van de Perzische oliebedrijven recht zouden hebben is lange tijd gestreden. De Wereldbank, Amerika en Engeland hebben sedert de nationalisatie Mossadeq herhaaldelijk voorstellen gedaan om de schuld te regelen, maar de premier heeft er nooit op in willen gaan. Perzië wilde even tueel wel betalen voor de installaties van de maatschappij; maar Engeland eiste bovendien vergoeding voor het verlies aan potentiële toekomstige win sten, tengevolge van de onverhoedse nationalisatie. Onmiddellijk na het be- kend worden van de val van Mossadeq voigende maand de besprekingen met gingen de Anglo-lraanse aandelen op de beurs steil omhoog. Maar de politici zagen de toekomst van de Perzische olieindustrie nog niet erg gunstig in. Dinsdag heeft de nieuwe premier. Groot-Brittannië wil hervatten, maar het is de vraag of er voor die tijd een basis voor een gesprek gevonden kan worden. Zahedi geeft namelijk geen blijk tot concessies bereid te zijn. Nu Perzië de inkomsten uit de olie- generaal Zahedi, in Teheran verklaard jncjustrie voorlopig zal moeten ontbe #4^.4- Vin 1 KI ctoot to 71in wioor r»lio *r. dat hij hoopte in staat te zijn weer olie te exporteren om aldus inkomsten voor zijn land te verwerven. De kwestie van ren, terwijl het land aan de rand van de economische ondergang staat, wordt door de regering van Teheran een be de compensatie aan de Britten zou ge- rcep 0p Amerika gedaan. Twee maan regeld moeten worden „in de geest van cj^,-j geleden liet Eisenhower aan Mossa- de Perzische wet"; een voorwaarde die ^eq weten, Perzië niet te kunnen hei- niet erg veelbelovend is. Hij liet ook pgn Zolang het land de rijke oliebron- uitkomen dat de nieuwe regering geen nen' ongebruikt liet. Washington haast zou maken met het herstel van de eiste eerst een regeling van het geschil dinlomatieke betrekkingen liet Enge- met Enneland. Nu acht Amerika het land. De Sjah zelf toonde zich vorige echter waarschijnlijk van het grootste week in Rome, toen hij onmiddellijk belang, dat de Sjah, die o.m. door de na de val van Mossadeq door jour- communistische Tudeh-partij wordt be- nalisten ondervraagd werd, evenmin dreigd, snel in zijn positie wordt ver- verlangend om met Engeland tot een sterkt. Het is dan ook heel goed moge- betere verstandhouding te komen. (Brit- lijk, dat de V. S. toch weldra steun se journalisten waren ook deze week zullen verlenen, ter verbetering van de nog niet erg welkom in Perzië). Intus sen moeten de vorige jaar verbroken ellendige sociale toestanden in het land. De Amerikanen zien daarbij wellicht diplomatieke betrekkingen eerst her- aanvankelijk voorbij aan de oliekwestie; steld zijn alvorens de onderhandelingen op de duur zullen zij evenwel op een over de oliekwestie tussen de beide lan- oplossing aandringen. i Curagao, Aruba, Bonaire en St, Maarten. Vele katholieke sociale- en jeugdorganisaties doen voortreffe lijk werk. terwijl de katholieke pers uit een dagblad in het Nederlands en twee weekbladen in de landstaal bestaat. De materiële vooruitgang en wel vaart houdt gelukkig sinds dertig jaren stand. De staatkundige evolutie van dit gebiedsdeel is reeds ver gevorderd door de interimregeling, waardoor in vele zaken zelfstandigheid is toegekend. Zij ontwikkelt zich snel en binnen korte tijd zal de R.T.C. met Nederland worden voortgezet, om te komen tot bevestiging van de autonome status van De Ned. Antillen binnen het Koninkrijk der Nederlanden, met zelfstandigheid in alle interne aangelegenheden. Daar deze staatkundige evolutie past in het streven naar emancipatie der volkeren en waar deze staatkundige ontwikkeling op korte termijn haar be slag zal krijgen op basis van vrijwillig heid en gelijkgerechtigdheid met Ne derland, komt het de requestranten voor, dat gelet op de stand van zaken in de missie en de groei en bloei van het katholicisme, de tijd gekomen is tot de kerkelijke emancipatie der katholie ken in dit Rijksdeel, door verheffing van het apostolisch vicariaat tot een bosdom van de Ned. Antillen gelijk waardig aan de bisdommen in de om liggende landen. Door zulk een daad zal het prestige van de bisschop, thans apostolisch vi caris, van de missionarissen en van het Katholicisme in deze streken stijgen. Zulk een besluit zal bovendien een passende erkenning zijn van de grote verdiensten van het prachtige werk der Dominicanen en een bekroning van hun zegenrijke missie-arbeid gedurende vele jaren. Zulk een beslissing zal boven dien als een gelukkige stimulans wer ken om te trachten aan die voorwaar den, welke aan een verheffing tot bis dom verbonden zijn, zo vlug mogelijk te voldoen. Sinds November 1948 is mgr. A. L. J. Th van der Veen Zeppenfeld O.P. apostolisch vicaris van de Ned. Antillen. Tweehonderd Franse parlementsleden hebben een gezamenlijk front gevormd tegen de voorgenomen ratificatie van het Europese legerverdrag. De groep, die onder leiding staat van de rechtse afgevaardigde Pierre André, heeft een beroep gedaan op het Amerikaanse Congress om Duitsland niet opnieuw te bewapenen. De afgevaardigden hebben de leden van het Congress een brief en een brochure toegezonden, waarin zij uit eenzetten, dat Duitsland in de afgelopen veertig jaren reeds verschillende pacten met Rusland is aangegaan en zij vragen wat Duitsland nu zal doen, wanneer het zijn onafhankelijkheid terugkrijgt. Door te weigeren Du'tsland opnieuw te bewapenen, *zo verklaren de Franse parlementsleden, wordt in het belang van het Atlantisch pact voorkomen, dat Duitsland weer een militaire macht vormt. Het bericht, dat de inlaagdijk achter het gat van de Schelphoek gesloten was, heeft de feestvreugde op Schouwen gis teren doen oplaaien. In het vlaggende Zierikzee hosten en juichten de bewo ners. Het muziekcorps trok uit. onder aanvoering van de loco-burgemeester, de heer R. Gerritsen, en bracht aan de leidende figuren van de Dienst Dijk herstel en van de aannemersmaatschap pijen serenades. Woorden van dank en erkentelijkheid weerklonken. Ook in het vlaggende Brouwershaven werd een feestconcert gegeven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | | pagina 5