Euwe en Bronstein staan gelijk
Oude vete tussen Reshevsky
en Stahlberg laait weer op
s
c
Congres voor bloedonderzoek
in Amsterdam begonnen
Begin nieuw Regeringscentrum
SCHEEPYAARTBERICHTEN
HET DO
DER VROUW
Goed inmaken of niet inmaken
Kijk eens in uw
BOEKENKAST
r
O
A
R
Keres behoudt
leiding
Ferrari verklaart officieel:
MASERATI NIET IN BEZIT VAN
HET GESTOLEN ONTWERP
Zondag rijden de
wagens het laatst
Paardensport in 56
naar Winterspelen?
Welterusten
naar
Door prof. Muntendam geopend
520ste STAATSLOTERIJ
J
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1953
PAGINA 4
Van Est en Wagtmans
rijden in Bordeaux
Parijs
Brabant Grensrit trekt
door België
Sportflitsen
Keres-Boleslavsky
wfjfii'MiU//*..
Stoffelijk overschot van
Klaas Tot gevonden
Pater Goncordius
Hulp aan Griekenland
Kamer keurt eerste
plan goed
MARTBERICHTEN
Verlenging Hamsterwet
Eerste Kamer keurt
wetsontwerp goed
4e klasse 15e lijst
(Van onze speciale verslaggever)
Het is de gewoonte, dat de spelers el
kaar een hand geven als een partij be
gint. Dat gebeurt in het candidaten-
toumooi dan ook geregeld, maar in de
zesde ronde is er toch een uitzondering
geweest. Reshevsky en Stahlberg begon
nen n.l. zonder dit ceremonieel. Ook
werd er geen woord gesproken, want
deze spelers zijn sinds de „Schaakolym
piade" te Helsinki boos op elkaar. Er is
daar n.l. een incident geweest tijdens
een onderlinge partij. Dit incident
vormt de achtergrond van de houding
die deze grootmeesters tegen elkaar
aannemen, en het verklaart ook de gro
te verbetenheid waarmee zij in de zes
de ronde slag leverden.
In de partij KeresBoleslavsky ont
stonden reeds na enkele zetten wilde
verwikkelingen, omdat de laatstgenoem
de een torenoffer bracht, waarvan eigen
lijk niemand de bedoeling begreep. Hij
zelf waarschijnlijk ook niet, want zijn
aanval liep na een aantal venijnige drei
gingen vast, en reeds na 22 zetten moest
Boleslavsky de vlag strijken. Tot dus
ver de kortste winstpartij in dit tour-
nooi.
Ook dr. Euwe trad tegen Bronstein
ondernemend op. Na een rustige Nim-
zo-Indische opening, stuurde hij met
zijn 14e zet op halsbrekende complica
ties aan. De spanning bereikte een hoog
tepunt toen Bronstein 7 zetten later een
stuk offerde, waardoor de koning van
de ex-wereldkampioen aan allerlei ge
varen bloot kwam te staan. Dr. Euwe
was genoodzaakt om het stuk terug te
geven, maar zijn koning bleef in voort
durend levensgevaar verkeren.
Tegen iedere verwachting in, slaagde
dr. Euwe erin om de grote gevaren die
zijn koning bedreigden, te overwinnen.
Het zag er zelfs een ogenblik naar uit
dat Bronstein in beslissend nadeel zou
komen, maar een in tijdnood uitgevoer
de combinatie van de Rus bracht red
ding. In de afgebroken stelling heeft dr.
Euwe een dame met twee pionnen voor
twee torens. Een dezer pionnen moet hij
weer afstaan. Alles bij elkaar wegen de
kansen ongeveer tegen elkaar op, zodat
lliilllllililil lllllllllllllllllllllillllllilllllllliiiililliliiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiii iiiiiniiimii
de meest waarschijnlijke uitslag remise
is. De afgebroken stelling luidt:
Bronstein (wit): Khl, torens op d7 en
fl, pionnen op a3, g2 en h2.
Dr. Euwe (zwart): Kf6, dame h4, pion
nen op a5, b7, f7, g6, h5.
Dr. Euwe is aan zet.
In de meeste overige partijen werden
er vandaag rustige positionele wegen
bewandeld. Smyslov deed het op zijn
bekende onverstoorbare manier, al was
het duidelijk, dat de druk, die Kotov op
zijn dame-vleugel uitoefende, hem enige
moeilijkheden bezorgde. Op een heel
andere wijze pakte Najdorf de zaken
aan. Als Smyslov goed staat, loopt hij
even rustig heen en weer als w: er
de zaken er niet zo rooskleurig u,.. en,
maar als Najdorf goed staat, vraagt hij
iedereen naar zijn mening. „Speel ik
niet geniaal?", is een van zijn beschei
den vragen.
In ieder geval bracht hij zijn tegen
stander Petrosian met enkele onver
wachte zetten in moeilijkheden, zodat
deze zich genoodzaakt zag om een pion
af te staan. Najdorf liet niet los en wei
nige zetten later moest Petrosian een
tweede pion afstaan. Op de 33e zet gaf
de Rus zich gewonnen.
Reshevsky heeft tegen Stahlberg een
pion gewonnen, en zal met dit voor
deel in handen wel het volle pond op
eisen. Ook het duel SmyslovKotov
kwam nog niet tot een beslissing, maar
Voor de wedstrijd BordeauxParijs
op Zondag 20 Sept. a.s. zijn twaalf ren
ners aangewezen. Van Est en Wagtmans
(N.), Ockers (B.i, Kübler (Zwits.), de
Santis (It.) en de Fransen Mahé, Diot,
Varnajo, Stablinsky, Cieliczka, Pardoen
en Labertonniere. Naar men weet, heeft
van Est deze wedstrijd twee maal ge
wonnen, in 1950 en 1952. In 1951 werd
hij tweede.
In verband met de toestand van
sommige wegen in het geïnundeerde
gebied heeft het bestuur van Rac-Zuid
het raadzaam geacht, dit jaar de Bra
bant Grensrit niet in Nederland doch
in België te laten vei rijden. Tilburg
blijft als start- en finishplaats gehand
haafd, maar het traject van en naar de
grens is geneutraliseerd. Hoewel het ka
rakter van de rit niet is veranderd en
ook de indeling in klassen naar be
drevenheid blijft bestaan, is het aantal
af te leggen kilometers gehalveerd. De
equipes zullen nu slechts 12 uur in touw
zijn. De start is bepaald op Vrijdag
avond, 27 November, te Tilburg om
23.00 uur.
Voor de eerste Divisie van de Engelse
League heeft Arsenal met 1-2 van
Chelsea verloren.
de kansen zijn duidelijk aan de zijde
van Smyslov, al is het nog niet zeker
of zijn voordeel voldoende is voor de
winst.
De uitslagen van de zesde ronde lui
den: KeresBoleslavsky 10; Najdorf
Petroeïan 10; SmyslovKotov af-
gebr. Smyslov staat beter. Reshevsky
Stahlberg afgebr. In gunstiger stelling
voor Reshevsky. BronsteinEuwe afge
broken. In gelijke stelling. Gligoric
Szabo afgebr. In gunstiger stelling voor
Szabo. Taimanov—Averbach 10.
De stand na de 6e ronde luidt:
1. Keres 4 pnt. uit 6 partijen; 2.3.
Reshevsky en Smyslov 3% pnt. en 1
afgebr. (6); 4. Najdorf 3Vi pnt. 5.
Boleslavsky 3 pt. (5); 6. Gligoric 2%
pnt. en 1 afgebr. (5); 7.8. Euwe en
Bronstein 2% pnt en 1 afgebr. (6); 9.
Taimanov 2% pnt. (5); 10. Averbach
2% pnt. (6); 11. Stahlberg 2 pnt en 1
afgebr. (6); 12. Geiler 2 pnt. (5); 13.
Petrosian 2 pnt. (6); 14. Szabo V/i pnt.
en 1 afgebr. (6); 15. Kotov pnt. en 1
afgebr. (5).
Keres (wit) Boleslavsky (zwart)
1. d2d4, Pg8—f6. 2. e2—c4, dl—d6. 3.
Pblc3, e7e5. 4. Pgl—f3, PbS—d7. 5. Lel
g5, h7—h6. 6. Lg5h4, g7—g5?
Deze zet ontpopt zich als een ernstige
verzwakking.
7. d4xe5, g5xh4.
Daarmee breekt zwart alle bruggen ach
ter zich af, in ieder geval verdiende 7.-,
d4xe5, 8. Lg3, Ld6 de voorkeur. 8. e5xf6,
Dcf8xf6. 9. Pc3d5, Df6xb2.
Offert een volle toren, maar 9.-, Dd8. 10.
Dd4 verloor zonder enige compensatie een
pion.
10. Tal—blü
Een belangrijke tussenzet, want direct na
10. Pxc7f, Kd8. 11. Pxa8, is 11.-, Lg7 drei
gend, Lc3t zeer gevaarlijk.
10Db2xa2. 11. Pd5xc7t, Ke8—d8.
19 Po7xa8 Pd7nS
Op 12.-, Lg7 volgt nu eenvoudig 13. Db3,
Lc3t. 14. Kdl. 13. Tbl—al, Da2—b2. 14. Ddl
d4!
Dwingt reeds ruil der dames af.
14Db2xd4. 15. Pf3xd4, Lf8—g7. 16.
e2e3, Th8—e8. 17. Lfl—e2, Lg7xd4. 18. e2
xd4, Pc5—b3. 19. Talxa7, Pb3Xd4. 20. Ta7
a2, h4h3.
De laatste poging. Er dreigt 21.-, hxg2.
22. Tgl, Pf3t enz. 21. Thl—gl Te8—g8. 22.
g2g4. Boleslavsky gaf het op.
De Italiaanse Maserati fabrieken heb
ben van Enzo Ferrari de publieke ver
zekering ontvangen, dat er niet de min
ste verdenking heeft bestaan, dat zij
betrokken zijn geweest bij de diefstal
van de plannen voor de nieuwste Fer-
rari-racewagen. In de veronderstelling,
dat de ontvreemding van de gegevens
misschien zijn fabrieken verdacht zou
kunnen maken had Adolfo Orsi, de di
recteur van de Maserati fabrieken, Fer
rari uitgenodigd om op een advocaten
kantoor te Modena onder getuigen het
tegendeel te verklaren, aan welk ver
zoek Ferrari voldeed. Niemand had Ma
serati ervan beschuldigd, bij deze zaak
betrokken te zijn, maar Italiaanse dag
bladen hadden verklaard, .dat de plan
nen, die naar verluidt door een ingeni
eur van de Ferrari-fabrieken zouden zijn
ontvreemd, mogelijkerwijs aan een an
dere fabrikant van racewagens zouden
zijn verkocht.
Aan een verslaggever verklaarde Fer
rari, wiens wagens in de Grote Prijs van
Rome Zondag a.s. voor de laatste maal
van start zullen gaan, dat hij op het
ogenblik niet bereid was de redenen,
waarom hij zich uit de wedstrijdsport
terugtrok, bekend te maken, maar, zo
zei hij, zij zijn niet van financiële aard,
Desgevraagd deelde Ferrari mede, dat
hij nooit aan de regering om financiële
steun had verzocht. „Ik vraag geen sub
sidie van de regering. Maar indien Ita
lië een grote jaarlijkse prijs laten we
zeggen van 50.000.000 lire voor de
Italiaanse wagen, die het wereldkampi
oenschap wint, zou willen uitloven, dan
zou ik deze indirecte steun aannemen,"
aldus Ferrari.
Zijn top-coureurs, Alberto Ascari,
Villoresi, Farina (allen Italianen) en de
23-jarige Brit Hawthorn zullen waar
schijnlijk door andere fabrieken van ra
cewagens worden overgenomen. Haw
thorn is intussen door vrienden reeds
Avery Brundage, de voorzitter van
het Internationale Olympische Comité,
heeft verklaard, dat hij de mogelijk
heid overweegt om de paardensport
nummers van de Olympische Spelen
1956 te houden tijdens de Olympische
Winterspelen te Cortina d'Ampezzo.
Italië.
De Australische regering is niet in
staat de quarantaine- en transportwet-
ten buiten werking te stellen voor de
Spelen, waardoor het vrijwel onmoge
lijk is geworden de paardensportnum
mers tijdens de Olympische Spelen in
1956 in Melbourne te houden, zo zette
Brundage op een persconferentie van
het I.O.C. uiteen.
Brundage vertelde voorts dat reeds
17 steden zich candidaat gesteld heb
ben om in 1960 de Olympische Spelen
te organiseren. Van deze steden schijnt
Lausanne de beste kansen te hebben.
De andere candidaten zijn: New York,
Philadelphia, Chicago, Detroit, Los An
geles, San Francisco, Minneapolis,
Houston (Texas), Brussel, Rome, Boe
dapest, Buenos Aires, Rio de Janeiro,
Mexico City, Karatsji en Tokio.
Tot dusverre hebben Garmisch, Inns
bruck, St. Moritz, Davos en Gstaad ge
solliciteerd naar de winterspelen 1960.
Op de in 1955 in Parijs te houden ver
gadering van het I.O.C. zal beslist
worden, waar de spelen in 1960 gehou
den zullen worden.
Advertentie
Kunt U niet slapen door rheumatiek, spit,
ischias, hoofd- en zenuwpijnen, neemt dan
geregeld Togal. Togal verdrijft snel en
afdoende die pijnen en U slaapt weer
rustig de gehele nacht door. Togal baat
waar andere middelen falen. Togal zuivert
door de nieren en is onschadelijk voor hart
en maag. Bij apoth. en drog. 0.95, 2.40.
DONDERDAG
HILVERSUM L 402 m. KRO: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.30
gram., 9.00 vrouw, 9.40 gram. NCRV:
10.00 kamermuz., 10.30 prot. pr. KRO:
11.00 zieken, 11.45 gram.. 11.50 Als de
ziele luistert, 12.00 Angelus, 12.03 lunch-
conc., 12.55 zonnewijzer, 13.00 nieuws,
13.20 piano en bariton, 13.50 gram. NCRV:
14.00 gram., 14.45 vrouw, 15.15 gram.,
15.30 piano, viool en cello, 16.00 prot.
pr., 16.30 alt en piano. 16.50 gram., 17.00
klankbeeld. 17.20 gram., 17.40 voordr..
18.00 gram., 18.15 vocaal ens., 18.35 Op
de stelling, 18.45 gram., 19.00 nieuws,
19.30 gram., 20.00 radiokrant, 20.20 Lak-
mé, opera. 21.20 gram.. 21.30 Ra, ra hoe
zit dat?, 21.45 Promenade-ork. en klein
koor, 22.15 piano, 22.45 prot. pr., 23.00
nieuws, 23.15 gram.
HILVERSUM II, 298 m. AVRO: 7.00
nieuws, 7.10 gram. VPRO: 7.50 prot. pr.
AVRO: 8.00 nieuws. 8.15 gram., 9.00 prot.
pr., 9.15 liederen, 9.30 huisvrouw. 9.40
gram., 10.47 vrouw, 10.50 kleuters, 11.00
gram., 11.15 Weense muz.. 12.00 zang en
piano, 12 25 In 't spionnetje, 12.33 Exo
tische muz., 12.50 bedrijfsleven. 13.00
nieuws, 13.15 gram., 13.20 lichte muz
13.50 amus.muz., 14.05 cabaret, 14.30 sopr.
en piano, 15.00 zieken. 16.00 voordr..
gram., 17.45 regeringsuitz., 18.00 nieuws,
18.15 sport, 18.25 reportage. 18.30 amus.
muz., 19.00, kleuters, 19.05 brief uit Lon
den, 19.10 West-Fries progr., 19.50 gram.,
20.00 nieuws, 20.05 Radio Philh. Ork. en
solist, 21.00 hoorspel. 22.20 twee piano's,
22.35 dansmuz., 23.00 nieuws, 23.15 sport,
23.30 gram.
ENGELAND, BBC home service, 330
m.: 14.00 ork., 16.30 gevar. muz., 18.20
gevar. muz., 20.00 lichte muz.
BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
12.00 dansmuz., 12.45 ork., 15.00 gevar.
muz., 15.45 lichte muz., 16.45 mil. ork.,
18.00 variété-ork„ 19.30 gevar. muz,,
21.00 lichte muz., 22.20 dansmuz.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 gevar. muz.. 13.25 gevar
muz., 15.50 dansmuz., 19.30 strijkkwartet,
20.55 operetteconc., 22.40 dansmuz., 23.10
symph.ork., 0.30 dansmuz.
BRUSSEL, 324 m.: 12.00 Musette-ork.,
14.00 Engelse les, 14.3o Franse les, 19.40
Vlaamse liederen, 22.15 omroepkoor.
484 m.: 16.00 lichte muz., 22.10 lichte
muz.
ENGELAND, BBC European Service.
Uitz. v. Nederland. 224 en 49 m 22.00
Nieuws. De Engelsen en het Vasteland
aangeraden, zich bij Mercedes aan te
sluiten, welke fabriek naar verwacht
wordt in het volgend seizoen een nieuwe
Grand Prix-wagen zal uitbrengen.
Op de vraag, of het hem speet de ra
cewereld vaarwel te zeggen, antwoordde
Ferrari: „Natuurlijk; slechts met grote
tegenzin trek ik me terug. Deze sport
is mijn leven, ofschoon ik zelf slechts
zelden naar races ga. De meeste mensen
beschouwen een autorace als de climax
van een Grand Prix, maar ik beschouw
de race-zelf als een anti-climax. Voor
mij is de climax het ogenblik, waarop
de wagens voor de laatste maal voor de
race worden getest.
- cxSZJs <ags£
l.^ïïrTTr-y
(Van onze correspondent)
Het stoffelijk overschot van de schip
per van de reddingboot „Brandaris" van
Terschelling, de 29-jarige Klaas Tot, die
16 Augustus op de Waddenzee is ver
dronken, werd Dinsdagmiddag door de
bemanning van de Harlinger vissersboot
de Harl. 92 in de Blauwe Slink tussen
Harlingen en Terschelling gevonden.
Het is naar Terschelling vervoerd.
De hoofdredacteur van het Volksweekblad,
dat te Eindhoven verschijnt, pater Concor-
cfius O.F.M. Cap., herdenkt op 22 October
het feit, dat hij 25 jaar aan het Volksweek
blad verbonden is.
Op giro 777 ten behoeve van de Rode
Kruishulp aan Griekenland is tot nu
toe f 153.368.60 binnengekomen.
Het vierde Europese congres voor
haematologie is Dinsdag in Amsterdam
begonnen. Prof. Muntendam sprak de
openingsrede uit namens de Nederlandse
regering. De vraag, aldus spr., waarop de
regering een antwoord moet geven, in
dien tot haar het verzoek wordt gericht
een congres te openen, is, of een derge
lijk congres van voldoende algemeen
belang kan worden geacht. Nu is dit
vaak een moeilijke vraag om te beant
woorden en in het bijzonder, indien het
een specialisme in de geneeskunde be
treft. En vooral, indien men de speciali
satie beschouwt als een toeleggen op de
kennis der onderdelen, waarbij het
geheel uit het oog wordt verloren. Ik
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft zich gisteren
kunnen verenigen met de plannen van
de regering, een aanvang te maken met
de bouw van een nieuw regeringscen
trum. Het ontwerp dat aan de orde was
16.45 jeugd, 17.30 mil. reportage, 17.40 Eng. literatuurgeschiedenis.
msmsmz
--
In Bailleul (Frankrijk) wordt ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van
het „Comité Flamand de France" een tentoonstelling van kantwerk gehouden,
waarop de oudste en jongste Franqaise het kantklossen demonstreren. Op de foto
de negentig-jarige mevrouw Octavie SuffysDelmotte en de zes-jarige Renée
Minne aan de arbeid.
betrof de bouw van panden ten behoeve
van huisvesting van Rijksdiensten aan
de Eerste van den Boschstraat.
Minister Witte heeft daarbij onthuld,
dat het regeringscentrum in de toekomst
zal komen te liggen tussen het Binnen
hof en het huidige geboüw van het mi
nisterie van Economische Zaken aan de
Bezuidenhoutseweg. In een kleine werk-
commissie die de plannen nader zal uit
werken, zijn de gemeente Den Haag, de
provincie Zuid-Holland en ook de Spoor
wegen, in verband met het station S.S.,
vertegenwoordigd. Dit station vormt een
sta-in-de-weg voor het toekomstbeeld
van dit regeringscentrum. De heer van
Vliet (K.V.P.) zei, dat hij dit eerste on
derdeel van het plan niet kon waarderen.
Men had beter het gehele plan ineens
kunnen indienen, om de Kamer een goed
inzicht te geven. Minister Witte ant
woordde hierop, dat het als wel over
wogen onderdeel moet worden gezien.
Het kan in geen geval kwaad hier vast
mee te beginnen. Het zal dienen voor
huisvesting van het ministerie van Land
bouw en een deel van het militair appa
raat. De z.g. „tijdelijke diensten" zullen
er niet in worden gevestigd. Voor aan
koop van terreinen en panden is f 750.000
aangevraagd.
VEILING POELDIJK, 8 September 1953
Tomaten A 3.30—4.00, A2 2.60—2.90, B 4.00
—4.90, C 2.70—3.10, C2 2.60—2.80, CC 2.60—
2.80, CC2 2.602.70, per bak van 12!i kg.
Druiven: Alicante 0.931.00, Gros Maroc
0.95—1.08, Gros Colman 1.16—1.23, Golden
Champion 1.15—1.25, alles per kg. Suiker
meloenen (6) 35 ct. (8) 28 ct. p. stuk.
CACAO AMSTERDAM, 8 Sept. Accra.
Oct.—Dec. 270 shill., Nov.—Jan. 262.6 sh.
Dec.—Febr. 260 sh., Jan.—Mrt. 255, Febr.-
April 252.6 sh., Mrt.Mei 250 sh.
KAASMARKT BODEGRAVEN, 8 Sept.
Aangevoerd 207 partijen, eerste soort f 2.14
—2.22, tweede soort f 2.06—2.13, extra tot
f 2.50.
geloof, dat hier een grote fout in de
redenering schuilt. Een goede specialist
verliest niet alleen het organisme in zijn
geheel niet uit het oog, doch hij zal zich
altijd realiseren, dat hij te maken heeft
met mensen, die meer zijn dan de som
hunner organen.
Mijn vader, die oogarts in deze stad
is geweest, leerde mij, dat de oogheel
kunde het specialisme was, waardoor
men het meest algemene ziekten op het
spoor kon komen. Zouden wij deze uit
spraak nu niet beter kunnen betrekken
op de haematologie? Ik geloqf zelfs, dat
wij het kunnen omkeren en ons afvra
gen of wij omtrent ziekte ons nog wel
een oordeel kunnen vormen zonder
bloedonderzoek. Daarbij interesseert ons
niet alleen de toestand van het bloed
zelf, maar ook die van de bloedbereiden-
de organen. Doch de betekenis van dit
onderzoek beperkt zich niet tot de
diagnostiek. Niet minder belangrijk is
de rol, welke het bloed speelt in de
praeventie, zowel ter voorkoming van
ziekten bij het inidividu als ter bestrij
ding van epidemieën. En welk een voor
uitgang heeft de chirurgie niet kunnen
maken door het scheppen van de moge
lijkheid de kans op thrombose te ver
kleinen!
Welk een betekenis heeft niet het
bloed als curatief element in de trans
fusie en welk een rol spelen niet de
bloedgroepen, ook in de sociale genees
kunde? En tenslotte het bloed als trans
portorgaan voor voedingsstoffen en
physiclogische, zowel als pathologische
afbraakproducten. In de stofwisseling
speelt het bloed een zeer belangrijke rol.
Uit deze opsomming moge blijken, dat
de haematologie een specialisme is, dat
de grondslag vormt voor ons handelen
op een uitgebreid terrein der genees
kunde.
Uw congresprogramma heb ik met
belangstelling gelezen en hoewel ik
slechts een „papieren-dokter" ben en
wellicht in uw ogen practisch gelijk te
De Eerste Kamer heeft in haar ver
gadering van gisteren z.h.s. het wets
ontwerp ten aanzien van de inwer
kingtreding van de distributiewet aange
nomen. Het lid Geugjes (CPN) wordt
geacht te hebben tegengestemd. Het
wetsontwerp tot verlenging van de
prijsopdrijvings- en hamsterwet wordt
eveneens z.h.s. goedgekeurd. Ook hier
wordt de heer Geugjes geacht te heb
ben tegengestemd.
stellen met een leek, toch meen ik uit
uw programma op te mogen maken, dat
vele van de aspecten, die ik hier ge
noemd heb, een onderwerp van diep
gaande behandeling op uw congres zul
len uitmaken.
Uit dit alles moge het u voldoende
duidelijk zijn, dat ik een grote waarde
hecht aan de plaats van de haematologie
in de geneeskunde en dat daarom dit
congres voor mij van voldoende beteke
nis werd geacht om u namens de rege
ring het welkom toe te roepen. Doch
staat u mij toe, dat ik tot slot een enkel
woord tot u richt als oud-huisarts, waar
bij ik in de taal der haematologie
blijvende opmerk, dat volgens het
Nederlandse spreekwoord het bloed
kruipt waar het niet gaan kan.
De steeds verder gaande specialisatie
heeft het nadeel, dat de huisartsen steeds
meer het gevoel krijgen, dat hun werk
devalueert. Afgezien van de belangrijke
plaats, die de huisarts ook in de toe
komst in het gezin moet blijven innemen
als vertrouwensman, meen ik, dat men
bij de opleiding er aan moet denken, dat
de huisartsen op de specialistische ter
reinen toch de eenvoudige beginselen en
techniek moeten beheersen. En zo hoop
ik, dat u ook op uw gebied er mee wit*
instemmen, indien ik zeg, dat het een
voudige bloedonderzoek toch nog steeds
door de huisarts beheerst moet worden.
Slechts op deze wijze kan men de jonge
arts vormen, tot wat onze Belgische
vrienden zo karakteristiek noemen: de
omnipracticien.
Ontstellend groot is het
aantal berichten dat wij de
laatste dagen ontvangen over
bedorven inmaak: in het bij
zonder groente-inmaak,, zo
schrijft het Voorlichtingsbu
reau van de Voedingsraad.
Dit betreft zowel groenten,
die op de vanouds bekende
manier geweckt zijn, als
groenten, die worden be
waard in inmaakglazen, die
door luchtverdunning met be
hulp van een zuig- of stoom-
pompje gesloten zijn. Vooral
over deze laatste methoden
bereiken ons veel klachten,
en niet ten onrechte.
In de lucht en dus ook op
alle voedingsmiddelen, die
daaraan blootgesteld zijn, ko
men kiemen voor, die wan
neer zij zich gaan ontwikke
len, bederf kunnen veroor
zaken. Sommige zijn zelfs
schadelijk voor de gezond
heid. Zo zelfs, dat zij stoffen
kunnen produceren, waar
van de aanwezigheid in de
inmaak niet te zien, te proe
ven of te ruiken is en wel
ke dodelijk zijn voor de
mens. Gelukkig komt deze
vorm van bederf slechts spo
radisch voor, maar toch moet
met de mogelijkheid reke
ning gehouden worden.
Er zijn verschillende le
vensmiddelen, waar de be
derf- en ziektekiemen zich
gemakkelijk en snel op ont
wikkelen; daartoe behoren
o.a. vlees, vleeswaren, groen
te en kliekjes van eetwaren.
Deze artikelen bederven
daarom ook snel.
Om ontwikkeling van be
derf- en ziektekiemen, welke
altijd op ieder vers product
voorkomen, te verhinderen,
is het noodzakelijk dat ge
noemde levensmiddelen op
een bepaalde temperatuur
gedurende een bepaalde tijd
verhit worden en dat zij af
gesloten worden van de
lucht. Kooktijden bij 100 gr.
C van tr/nminste 5 tot 6 uur
zijn hiervoor vereist.
De smaak en de consisten
tie van de levensmiddelen
gaan hierdoor sterk achteruit.
Men is er daarom in de in
dustrie toe overgegaan groen
ten i vleiv kortere tijd te
verhitten bij temperaturen
boven 100 gr. C, waardoor
mede resultaten bereikt wor
den. Men maakt hierbij ge-
oruik van verhitting onder
Iruk.
Een dergelijke verhitting
;nder druk zou in de huis-
uouding kunnen worden toe
gepast met behulp van de
hogedrukpan, hetgeen de
huisvrouwen in verschillende
landen reeds doen. Proeven
zijn gaande om ook voor pns
land tot juiste en uitvoerbare
voorschriften voor de huis
houding te komen.
Bij 't huishoudelijk wecken
(ten onrechte steriliseren ge-
niemd), waarbij groente en
vlees b.v. 1% uur bij 100 gr.
C verhit worden, is men er
nooit zeker van, dat bederf
uitblijft en steeds blijft het
risico van voedselvergifti
ging bestaan, wanneer men
de geweckte producten vóór
ze mogelijke invloed is van
ondergeschikt belang.
Wij zouden de huisvrou
wen willen adviseren, alleen
maar groenten in te maken,
wanneer het om de een of
andere reden noodzakelijk is.
Vrijwel het gehele jaar zijn
er verse groenten verkrijg
baar. Verse groenten zijn al-
nog beter van kwaliteit
De inmaak van vruchten is
minder riskant. Door het ho
ge zuurgehalte van de vruch
ten wordt de ontwikkeling
van kiemen tegengegaan. Het
huishoudelijk wecken kan op
vruchten zonder bezwaar
worden toegepast. Bij het in
maken van vruchten met be
hulp van een pompje is het
noodzakelijk dat de vruchten
zeer goed voorgekookt wor
den en dat men snel en zeer
hygiënisch te werk gaat. Bij
deze methode blijft echter,
vooral bij onnauwkeurig wer
ken, de kans op bederf niet
uitgesloten.
tijd
en smaak dan de ingemaakte,
men ze gebruikt niet zorg- BBBBBaBBBBaaBaaBBBBBBBaaaBBBBBBBBBaBBBaaBBB»M"«««««"<
vuldig doorkookt. Alleen hier
door kan een evèntueel ont
wikkelde giftige stof ver
nietigd worden. Z^lfs al is de
fles dicht gebleven en al
ruikt de inhoud goed, nog is
dit doorkoken beslist nood
zakelijk.
Sommige huisvrouwen heb
ben, o.a. doordat zij zeer
zorgvuldig te werk gingen,
succes met het wecken. Be
derf verschijnselen zijn ook
nog zeer goed mogelijk, b.v.
doordat onder invloed van de
weersomstandigheden een
groot aantal bederfkiemen
zich reeds op het verse pro
duct heeft ontwikkeld.
Het gebruik van verse pro
ducten, grondig wassen en
eventueel opnieuw wecken
na 24—48 uur kan het risico
van bederf verkleinen, maar
niet uitsluiten.
Het inmaken van groente
en vlees in flessen, die met
behulp van stoom- en zuig-
pompjes gesloten worden,
moet ten enen male ontra
den worden. De levensmidde
len worden bij deze metho
de wel verhit, maar deze
verhitting is niet voldoende.
Tevens komen de levensmid
delen na de verhitting weer
met lucht en voorwerpen,
waarop bederfkiemen voor
komen, in aanraking.
Nu gaat bij het sluiten van
de fles de inhoud wel ko
ken, doordat er een lucht
verdunning plaats heeft. Dit
koken geschiedt echter bij
temperaturen, die lager zijn
dan 100 gr. C. Afdoende ver
hitting heeft er niet plaats
gehad. De ontwikkeling van
bederf- en ziektekiemen is
niet tegengegaan. Deze me
thode moet dan ook voor
groenten en vlees zonder
meer afgeraden worden.
Afgezien van de toegepas
te inmaakmethode wordt als
oorzaak van het bederf van
ingemaakte groente wel eens
de schuld aan de bemesting
gegeven. Deskundigen is hier
echter geen enkel bewijs van
bekend. Het is misschien mo
gelijk, dat de mestsoort in
vloed uitoefent op het aan
tal en de soort bederfkiemen,
welke op het in te maken
product voorkomen. Maar de-
Kort na de oorlog kwam
bij een boekhandelaar een
heer binnen, die vroeg om
drie en halve meter boe
ken. De boekhandelaar was
zeer verbaasd, meende, dat
hij niet goed verstaan had,
en vroeg enige nadere uit
leg.
„Drie en halve meter boe
ken, mijnheer", herhaalde
de klant. „Ik heb een nieu
we, antieke boekenkast ge
kocht en daar horen boeken
in. Wat er in staat, kan me
niet schelen, want lezen doe
ik toch niet; als het maar
mooie banden'zijn".
U begrijpt, dat de boek
handelaar wel raar stond te
kijken met zo'n klant, maar
de man was te veel zaken
man, om de parvenu te ad
viseren wat loze banden te
laten maken. Zo zijn er dus
in de kostbare antieke kast
drie en halve meter boeken
gekomen. We geloven niet,
dat er veel mensen zijn, die
boeken kopen op de boven
geschetste wijze, al was het
alleen maar, omdat weinigen
geld genoeg hebben om het
op zo'n dwaze manier te be
steden, maar toch vragen
wij ons wel eens af, als wij
tegenwoordig in vrijwel elke
salon een kastje vinden met
enige van nieuwheid glim
mende banden of een
schoorsteen, waarop een
paar massieve boekensteu
nen een fraai uitgegeven tri
logie op haar plaats houden,
hoeveel exemplaren daar bij
zijn, waarvan de eigenaar of
eigenares nog nooit kennis
heeft genomen van de in
houd. Meestal is het heel
gemakkelijk de echte boe
kenliefhebber er uit te pik
ken, want bijna altijd treft
ge dan tussen de „mooie"
banden ook wel enkele stuk
gelezen exemplaren aan. En
behalve de „pronkboeken"
vindt ge ook nog wel een
paar boeken, die kennelijk
„onder handen" zijn in de
kamer. Als men ons nu
vraagt, of wij die boeken
dan liever niet oVeral in die
huizen zouden zien, moeten
we dat dadelijk ontkennen.
Eigenlijk zijn wij blij, dat
die boeken daar staan. Im
mers, er is altijd de moge
lijkheid, dat de eigenaars de
een of andere dag ook nog
eens in de boeken gaan le
zen en ten tweede moeten
ze, als ze boeken willen ko
pen, dat doen in een boek
winkel. Misschien zal daar
hun oog getroffen worden
door een werkje, waarvan
de titel hen lokt tot lezen
en wij zouden niets liever
zien dan dat iedereen leerde
lezen.
Dat er in ons land werke
lijk gelezen wordt, bewijst
de zeer goede verkoop van
goedkope uitgaven. Dat is
zeer bemoedigend, want in
sommige goedkope series
treft men voor een spotprijs
voortreffelijke werken aan.
Nu de zomer bijna voorbij
is en de avonden lengen,
zouden wij u willen aanra
den uw boekenkast nog eens
na te zien. Misschien her
bergt ze nog onbekende
schatten, misschien komt u
een van uw oude bekenden
nog eens tegen, met wie u
zeker de kennismaking
graag zult hernieuwen en
mogelijk mist u ook bepaal
de werken, waarbij u zich
dan natuurlijk meteen voor
neemt ze op uw verlang-
ALMDIJK 9 te Havana.
AMERSKERK p 9 Sabang n. Colombo.
AMPENAN 9 te Bahrein.
AMSTELKROON 8 nm. te Montreal.
AMSTELTOREN p. 9 Bathurst, n. Amst.
ARGOS p. 9 Finisterre n. Oran.
ABBEDIJK p. 9 Lands-End 10 te Antw.
ABBEKERK 9 te Penang.
AARDIJK p. 9 Azoren n. Havre.
AMSTELSTAD 8 te Lorenzo Marq.
ALBIREO 9 te Rotterdam.
ALCYONE 9 nam.10 te B. Aires.
ALDABI 9 nam. te Bahia.
ARKELDIJK 9 te Antwerpen.
BOSKOOP 9 te Port Limon.
BAARN 9 van Valparaiso, 10 te Antofag.
BARENDR. 8 van Oslo n. Punta Cardon.
BONAIRE p. 9 Kp. St. Vinct. n. Funchal
CLEODORA p. 9 Azoren n. Curagao.
CAMPHUYS 11 te Djakarta verw.
CISTULA 9 te Calcutta.
CORILLA 9 te Singapore.
DIEMERDIJK 9 te Rotterdam.
DRENTE 9 te Colombo.
DIEMERDIJK 8 te Rotterdam.
DUIVENDIJK 8 van R'dam n. Vancouver.
EEMLAND 9 te Monteviedo.
ENGGANO 7 van Calcutta, 10 te Madras.
ERINNA 15 te Stanlow verw.
FRIESLAND KRL. 9 te Belawan.
GAASTERKERK p. 9 Napels n. Pt. Said.
GROOTE BEER p. 9 Kp. Race n. N. York.
GOOILAND p. 9 St. Paulsrock n. Amst.
GORDIAS 9 te Tunis.
HELICON 9 te La Guaira.
HERMES 9 te Baltimore.
HECTOR 9 te Malaga.
HELDER 9 te Maracaibo.
HELENA 9 te Georgetown.
HYDRA p. 8 San Salvador n. Pt. au Pr.
ILOS 9 te Gotenburgh.
LAWAK 8 van Cebu n. Balikpapan.
JOH. v. OLDENB. p. 9 Kp. Bon n. A'd.
KOTABAROE p. 9 Kreta, 10 te P. Said.
LEKHAVEN 9 te Hamburg.
LOENERK. 9 nam. te P. Said.
LOOSDRECHT 9 te Calcutta.
LIEVE VR.KERK 9 nm. te Massawa.
MALEA 9 nam.—10 te Singapore.
MARPESSA 13 te Singapore verw.
MERATUS 9 te Singapore.
MODJOKERTO 8 van Surab. 10 te MakasS.
MOLENKERK p. 9 Finisterre n. Antw.
MUIDERKERK 9 te Melbourne.
MURENA p. 9 Ouessant n. Singapore.
MANTO 9 te Amsterdam.
MELISKERK p. 9 Malta h* Kobe.
MARIEKERK 8 van Zanzibar n. Mozamb.
NOTOS 9 te Genua.
OVERIJSEL p. 9 Perim, 10 te Aden.
ORANJE 9 nam. te Southampton.
OBERON 9 te New York.
ORANJEFONTEIN 10 te Kaapstad.
POELAU LAUT 7 te Belawan.
PR. PHIL. WILL. 8 van Hamb. 10 te Antw.
PR. WILL. v. ORANJE 8 te Rotterdam.
RADJA p. 8 Santa Maria n. Halifax.
RIDDERKERK 9 te Dar es Salaam.
RIOUW p. 9 Kp. St. Vinct. n. Marseille.
RUYS 8 van Hongkong n. Kobe.
RIJNKERK 9 te Fremantle.
SALLAND p. 9 Dungenes 10 te Amst.
SINGKEP 8 van Priok n. Belawan.
STAD MAASTR. p. 9 Gibr. n. Livorno.
STR. MALAKKA 9 nam.10 te Penang.
SUMATRA 8 van Makassar n. Singapore.
SCHIE 8 te Amsterdam.
ST. ARNHEM p. 9 Cape Clear n. Cardiff.
SUNETTA 9 te Tarakan.
SCHIEDIJK p. 9 Gibr. n. Alexandr.
SLIEDRECHT p. 9 Finisterre n. Fahahesi.
ST. DORDR. p. 9 Finisterre n. Antw.
SARPEDON 9 nam. te Pta. Cardon.
SILINDOENG p, 8 Sabang n. Mauritius.
STAD MAASSLUIS 1 Ote Wabana.
TELAMON 9 te Willemstad.
TÏBA p. 9 nam. Recife n. Santos.
WILLEMSTAD 8 van Barbados n. Mad.
WOENSDRECHT p. 9 Cairns n. Miri.
WILLEM RUYS 9 te Tj. Priok.
ZEELAND KRL. 9 te Colombo
HOGE PKIJZEN
7/0257007°8"78802171Sl628977/ 14424 11734 1000 10520 400 1144 3278 4357 4540
9535°010232° 11357 S
Prijzen van f 80
1044 081 105 169 310 497 502 617 641 692
837 883 902 971
2166 175 357 358 377 476 510 513 616 715
721 792 976 998
3012 151 238 456 458 463 469 718 785
4030 033 036 137 446 511 514 527 586 618
62o 651 778 802 895
5005 083 103 338 366 394 518 538 622 762
814 826 904 946 999
6034 055 143 423 483 583 605 620 849 898
901 963 974
7001 009 018 031 116 167 173 191 274 310
340 393 667 708 776 794 883 919
8246 273 363 414 432 436 454 507 511 512
518 786 927
9095 105 127 134 149 191 200 215 246 247
444 485 582 659 672 769 889 938 10000
10026 120 239 300 392 472 569 586 598 703
707 803 856 929
11001 060 124 136 176 327 362 398 486 705
900
12019 175 208 593 621 693 738 948
13101 121 138 149 206 209 220 379 394 433
442 591 822 882 911
14111 142 166 230 361 367 496 670 697 836
879 951 959 979
15092 094 204 236 304 350 380 631 959 961
973
16140 265 316 399 415 417 449 478 617 718
834 890 946 951
17029 188 217 377 394 530 604 641 717 741
797 805 931 976
18166 173 256 270 374 450 517 594 596 612
823 827 874 987
19012 017 092 117 214 235 251 313 373 390
397 439 531 547 607 856
30055 192 255 283 311 329 346 538 561 604
624 845
31033 048 093 262 554 713 731 765 927 959
Nieten
1086 208 254 264 275 353 371 380 453 462
493 530 566 571 573 648 695 703 726 760
841 865 878 899 907 930 973
2101 123 135 176 238 252 280 342 350 354
389 392 400 404 416 424 430 474 485 486
488 489 533 549 611 624 627 660 680 702
709 749 757 778 830 887 937 953 957 968
971
3017 027 047 048 053 074 083 094 097 100
102 111 125 131 135 149 161 175 189 209
218 240 252 281 282 284 295 304 322 342
354 359 377 430 451 455 471 486 511 537
576 583 591 620 628 649 670 679 698 746
786 829 838 875 9U0 939 941
4016 120 121 136 139 186 217 248 253 304
320 324 372 378 400 477 539 553 629 709
719 737 744 786 787 814 828 854 859 862
872 887 939
5015 025 090 095 109 117 179 200 210 275
321 339 388 457 463 543 551 569 577 584
618 640 1.57 670 695 758 766 794 802 823
856 858 859 869 876 916 927 936 950 956
959
6002 067 099 129 164 165 171 181 183 187
215 226 227 234 236 239 293 298 323 338
386 440 452 513 546 559 581 591 592 648
683 738 751 759 760 762 795 828 833 845
866 882 889 900 917 930 931 934 967
7036 037 072 082 100 114 149 157 211 225
229 232 239 245 343 344 369 371 381 406
445 508 555 571 617 643 678 701 727 734
791 818 850 887 890 893 896 904 971 972
8106 121 183 220 245 249 356 377 404 424
431 440 477 510 543 546 558 563 568 589
632 666 710 722 731 756 792 811 826 853
896 909 912 958 962 964
9024 043 054 061 071 082 117 157 160 189
222 268 298 339 345 358 391 409 420 524
550 560 575 605 630 667 671 685 729 730
774 781 789 823 830 843 861 868 872 SS2
946 947
10039 052 053 054 110 136 153 166 175 214
263 319 329 371 380 432 438 445 462 478
484 491 540 558 562 5)3 585 592 «11 «32
654 672 704 26 732 751 767 789 795 921
936 937 959
11005 029 086 112 116 120 125 135 155 160
161 165 185 199 233 235 241 258 259 287
lijstje te zetten voor uw ver
jaardag of voor Sinterklaas. Aanvulling: prijzen van 400: 62211; nieten: 13833
347 365 373 427 459 4 7 533 559 560 573
574 577 580 650 716 736 737 739 758 810
844 918 919 .941 949 973 985
12013 016 040 101 129 131 163 172 174 185
193 203 230 237 244 249 256 262 294 300
317 348 352 355 393 419 424 457 475 476
507 576 589 591 95 6)0 611 613 644 654
656 687 737 755 758 786 817 819 849 880
887 906 938 945
13023 053 075 109 139 147 159 189 199 222
276 316 380 405 423 509 528 541 545 5«1
562 583 619 626 646 655 697 738 749 821
829 838 865 878 896 900 904 912 944
954 977 981 985
14036 089 101 119 120 205 249 265 266 287
337 347 382 386 388 395 398 399 410 415
466 500 504 506 528 569 610 630 650 691
743 823 847 857 866 SS5 896 928 945 963
964 968 998
15002 028 056 161 168 184 197 201 256 257
271 301 324 356 361 397 408 417 428 431
445 465 494 524 525 590 601 610 633 684
714 716 728 747 824 844 900 901 917 919
966 981
16074 109 145 182 270 273 392 40^ 458 492
498 568 «22 623 630 682 708 738 742 763
833 858 926 950 963 977
11031 036 076 1,82 181 205 211 257 271 302
359 379 389 395 400 404 602 617 640 687
759 761 772 780 788 804 834 849 879 891
894 900 930 94'J
180113 021 031 035 069 071 111 136 170 245
297 347 360 397 434 448 475 476 519 529
570 586 600 624 628 643 (84 877 911 93u
931 945 951 955 958 980
19007 013 033 OS4 U87 096 107 130 171
218 227 233 297 306 318 378 381 387 423
426 461 471 472 481 491 530 551 586 58»
595 648 651 658 665 669 671 686 692 69'
722 761 813 846 911 932 978
30050 074 086 102 111 154.155 183 190 236
258 262 274 281 317 322 353 358 365 39»
407 459 477 557 570 606 629 631 «?2
714 733 743 755 (9 787 793 829 831. 843
857 885 895 925 982
31037 101 119 155 179 182 235 241 244 233
269 337 357 377 394 401 410 418 430 4.to
451 475 476 532 553 614 «41 663 709JA»
730 737 743 867 869 903 924 958 220ÜO
ble
