Haarlems binnenstad biedt nog steeds
onvoldoende centrale accommodatie
Na seven maanden toch
FA-FA-BA-PA
Geen beroeps afronding bij
de architecten
H.J.v.SAMBEEK
Voortreffelijke oplossingen in
nieuwe uitbreiding
IN HAARLEMS VISHAL RAZEN
MINIATUUR-TREINTJES
Uitvoerders en
opzichters
Aannemers goed
geschoold
MENG
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1953
PAGINA 11
HET VRAAGSTUK DER STEDEBOUWKUNDE
Bouwbedrijf
Voor nieuwbouw en
verbouwingen
LEIDSEVAARTWEG 101
HEEMSTEDE - TEL. 27152
„WAT ZIE IK IN DE
DUINEN?"
Toverformule in Heemstede
Stimuleren
pi
mmtm
De organisatie van architecten en aannemers
De aannemers
Geen dwarskijker meer
„DE OPEN DEUR"
Theologische cursus
voor leken
Eerst vragen goed beantwoorden
en dan... spelen
'Haarlem achter het
dambord
Roddelaar voor de
politie-rechter
PATER WILSHAUS
25 JAAR MINDER-
BROEDER
EEN
ONOVERTROFFEN
PRODUCT
Een technische revolutie:
GOLIATH met Injectiemotor
GEERT HOOGEVEElV§ GARAGEBEDRIJF
5===
Advertentie
De tentoonstelling in Het Nationale
Park „de Kennemerduinen", „Wat zie ik
in de duinen? Wat vind ik aan het
strand?" trekt veel belangstelling. Sinds
de opening 1 Augustus j.l. werd deze
tentoonstelling reeds bezocht door ruim
2100 personen.
Dezer dagen zijn de tentoongestelde
collecties aangevuld met een 59-tal zee
dieren, zoals krabben, kreeften, slakken,
zee-anemonen, poliepen, inktvissen,
haaien etc. Deze dieren zijn aange
kocht van het Zoölogisch Station te
Den Helder.
Al deze dieren we -* n gevangen voor
de Nederlandse kust.
Als we in dit artikel tezamen met U, lezer, een ogenblik onze gedachten
laten gaan over het vraagstuk der stedebouwkunde, gaan we dan eerst
even terug naar de toestand aan het eind der vorige eeuw. Hoe een
voudig, hoe ongecompliceerd was toen het bouwvak in alle opzichten: op
het werk zelf, op de werkplaats van de aannemer, maar ook bij de voorbe
reiding van het bouwen. Er was practisch geen overheidsbemoeiing; ieder
j?ouwde wat en waar en hoe hem goeddacht.
e snelle aanwas der stedelijke bevolking overviel de stadsbesturen en hun
raadslieden in een tijdperk, waarin de stedebouw nog slechts teerde op bij
kans vergeten tradities van vroeger glorie en het inzicht in de opkomende
meuwe maatschappelijke toestanden en verhoudingen nog ontbrak. De
woningtoestanden waren in vele gevallen afschuwelijk: in 1900 bedroeg het
f^ntal éénkamer-woningen 28,3% van het totaal en het aantal 2 kamer
woningen 30.7%. In Amsterdam waren 5000 kelderwoningen, waarvan 1000
niet voldoende hoogte hadden om rechtop te staan.
"e stadsuitleg werd voor een groot deel uitgevoerd door particuliere exploi
tanten, terwille van een maximaal rendement.
Met de toename van welvaart, van de
bevolking, van de beschaving, het ver
keer, de techniek, de constructiemidde
len en het wegennet groeiden ook de
middelen, de noodzakelijkheid, de moge
lijkheid en het inzicht dat dit niet zo
kon blijven doorgaan; cjat. de overheid
taaL een ordenende eri leidinggevende
rij. heeft. En het is wellicht bekend dat
resulteerde in de in 1901 afgekon
digde Woningwet van Goeman Borge-
®!Us; die tot op de dag van heden de
fterke houvast en leiddraad is bij de
°°Uwende ontwikkeling in Nederland,
j In principe was hierin vastgelegd al-
wat later zou uitgroeien tot allerlei
u wonderlijke, gespecialiseerde gebieden:
gemeentelijk bouwtoezicht, de uit-
w'dmgsplannen, de onteigening in het
eiang der volkshuisvesing, de onbe
woonbaar verklaringen, de finantiële
dei? aan de woningbouw en ook de ste-
ebouwkundige maatregelen,
lin Ssbied van de stadsontwikke-
da§ werd in de woningwet vastgelegd
in* alle gemeenten met meer dan 10000
jwoners verplicht zijn een plan van
reL ,®iding te maken. Deze wettelijke
geling hoe summier zij ook was, heeft
de ontwikkeling mogelijk gemaakt van
Nederlandse stedebouw tot een vak-
ter^ met e'8en eisen, inzichten en we-
''schappelijke werkmethoden,
vanzelfsprekend ging dit maar lang-
e a,h en dikwijls met veel tegenwerking
eimoeilijkheden, en om maar bij onze
hè» stad te blijven: eerst in 1930'kwam
jYc algemeen uitbreidingsplan voor
^«arlem tot stand; veel later dan voor
meeste andere gemeenten.
v«et is duidelijk dat de ontwikkeling
den C'eze $tedebouwkundige denkbeel-
hP? o°k haar neerslag vond in de over-
On„ bemoeiing en de voorschriften.
rspronkelijk alleen een stratenplan
(Vervolg van pagina 7).
doL*166" de tekeningen en bestekken
het ®ewerkt. materiaallijsten gemaakt,
ep st geschikte personeel uitgezocht
Sm *Pn tijdschema opgesteld. Met de
ha„® ejtekening van de architect in de
t'tm arcmtect in de
hoek' eeft hij op de bouwgrond een
Watt Unt bepaald, en van daaruit de
hit„I,egrond: de contouren van het huis,
hout 0t' tntussen is de wagen met werk-
Schn' kruiwagens, metselkuipen en
t'jn ^,pe9 uitgeladen: de grondwerkers
tip bezig aan de sleuf voor de funde-
k'orri Want er behoeft niet geheid te
«p ?eh. De bouwkeet is in elkaar gezet
uaarmee is het werk begonnen.
Spj ti zien dan. na die eerste grbte ver-
Maaringen, weinig schot in het werk.
Zijp als zij eenmaal boven de grond
Big vbegen de muren omhoog, er is een
f®®st 6 hij de „eerste steen" en een
kgp als de vlag in de spanten van de
kljpKlappert, in de vroege morgen al
feis bet metalen zingen van de trof
ee v de metselsteen, het doffe rhyth-
ep Bp n de hamerslagen ergens binnen,
Se met volle overgave en echt-Engel.
Zopjjph gezongen tophit van de halfwas,
hjssen ^at hij evenwel vergeet, dat hij
Srpj de hanenbalken staat met een
hf sPanlbouten. Zelfs de melkboer,
®Zorvf werkvolk hun dagelijks flesje
vap j heeft zich al van de klandizie
®n j e toekomstige bewoner verzekerd
'h (je laatste is daarmede reeds nu
Dez efgemeenschap opgenomen.
?'®t n Prlncipaal laat zich bij de bouw
treft fC'.botuigd wat belangstelling be-
t'an 'p 1J Is met de architect in de auto
'ijd p.e aannemer (de architect rijdt al-
®m de ki^e aannemer mee) meegeweest
kep, kleur van de baksteen uit te zoe-
h®üit de tegels voor de hall en de
?,i®rb-- hij heeft monsters gezien van
dat
stel
ri ®rbet hij heeft monsters gezien van
dat Jpn en hst sanitair zo uitgezocht,
steiv._ 1 totale bedrag er van binnen de
--drag er van binnen de
dat bJt, "leef. De aanvankelijke angst,
d®rip„ te klein werd, toen hij de fun-
bacbtg Zag Hggen, hetgeen hem slapeloze
ïaakt heeft bezorgd, is hij kwijt ge-
stóprin?,arrnate de besloten ruimte
.Itiberri i het optrekken der muren,
i* ah, -\vaac*' ruirnte schijnt pas te ont-
rkinanneer deze bepaald wordt door
met primitieve bestemmingsaanduiding
kwam later de idee van een plan in
hoofdzaak, naar behoefte nader uitge
werkt in plannen in onderdelen. Er
kwamen beëindigingsplannen, structuur
plannen, saneringsplannen. De gedachte
begon veld. te winnen (het klinkt nu
misschien wel vanzelfsprekend maar de
ze gedachten bntwikkelöen 'zich eerst na
1920) dat aan een uitbreidingsplan de
behoefte van de bevolking ten grond
slag moet liggen; dat dus eerst een uit
voerige studie moet worden onderno
men, de survey en de prognose omtrent
de toekomstige ontwikkeling van de
maatschappelijke activiteit in werken,
wonen, cultuur en ontspanning en ver
keer. De sociografie, die zich bezig
houdt met de sociale ontwikkeling in de
ruimste zin in bepaalde gebieden, en de
demografie bevolkingskunde gaan zich
als zelfstandige gebieden naast de ste
debouw melden. Vraagstukken als voor
en nadelen van hoog- en laagbouw, re
creatie behoeften, ontwikkeling van de
afzonderlijke wijken als zelfstandige
eenheden, de goede beëindigingsvorm
voor een bepaald gedeelte en nog veie
andere worden in studie genomen.
Verscheidene gemeenten hebben hier
bij baanbrekend werk verricht zoals b.v
het algemeen uitbreidingsplan van Hil
versum 1934, dat van Amsterdam 1935
met de tuinsteden Slotermeer enz,: het
structuurplan van Dudok voor Den Haag
etc.
Zo'n plan behoort een synthese te zijn
van alle met elkaar botsende belangen
bij de stadsuitbreiding, waarin al die be
langen na nauwkeurige bestudering en
afweging zo goed mogelijk in onderling
verband worden gecoördineerd en voor
de verre toekomst tot een harmonisch
geheel gevormd. De woningwet 1901
heeft aan dit alles ten grondslag gele
gen en het is eerst nu na 50 jaar dat er
plannen en voorstellen zijn om geheel
deze ontwikkeling opnieuw vast te leg
gen in een tweetal nieuwe wetten: de
woningwet, wellicht nog aangevuld met
een afzonderlijke bouwwet waarbij in
de tweede van deze trits het gehele ge
bied van de stedebouwkundige en ruim
telijke ordening wordt bepaald. Haarlem
heeft in deze ontwikkeling nooit een
stuwende of belangrijke plaats ingeno
men; ik heb op 't gebrek aan leiding en
grote visie reeds meermalen gewezen en
zal dit dus niet herhalen. Toch zijn er
in details verscheidene voortreffelijke
stedebouwkundige oplossingen in onze
nieuwe uitbreiding te vinden en de
plannen van de paar laatste jaren doen
veel goeds verwachten: afrondingen
Zuid-Oost en de plannen Sinneveld en
Delftwijk in het Noorden. Evenwel is
de vraag gewettigd of op de duur niet
zal blijken dat ook deze te klein zijn,
opgezet en niet voldoende accomodatie
zullen bieden.
In een artikel als dit is het ondoen
lijk alle problemen niet alleen op te
lossen maar zelfs maar te stellen en dus
ten slotte een tweetal Haarlemse vraag
stukken aan de orde gesteld.
Haarlem had een 50 jaar geleden 60
duizend inwoners en de binnenstad bood
daarvoor de nodige accommodatie. Nu
behoeft diezelfde, vrijwel ongewijzigde
binnenstad de éentrale accommodatie
voor een stad van 165.000 inwoners. Ten
enemale onvoldoende.
Welke maatregelen moeten op korte
termijn genomen om die oude en in
sommige delen hevig in verval zijnde
binnenstad én zijn historische karakter
te doen behouden én zijn belangrijke
centrale functie in het geheel (verkeer,
cultureel, zalen, kantoren, parkeren enz.)
te vervullen, én te voorkomen dat voor
genomen particuliere nieuwbouw dit al
les onmogelijk maakt. Op het ogenblik
zijn deze maatregelen er niet.
Hieraan voorafgaand en er nauw mee
samenhangend is een structuurplan van
de gehele stad, aangepast aan de nieuw
ste inzichten op dit gebied een eerste
vereiste. Volgens mededelingen van het
Gemeentebestuur wordt hieraan geluk
kig hard gewerkt.
Ook het stimuleren van de bebouwing
van verschillende afschuwelijke punten
in onze stad behoort tot de leidingge
vend stedebouwkundige taak in de naas
te toekomst: Raaks, Damstraat, Stations
plein enz.
En tenslotte lijkt het my van het aller
grootste belang om met de overige ge-
Gedeelte uit stadsuitbreiding Haar
lem-West 1937—1942. Fragment uit
complex van 700 woningen: Huizen i
aan TheemspleinArchitect: G. A.
M. Loogman, ing. Aannemer: W.
Thunriissen N.V., Heemstede.
meenten in Zuid Kennemerland veel
meer dan tot nu toe hartelijk en spon
taan samen te werken juist op het ge
bied van de ruimeiyke ontwikkeling.
In het kader van een inleiding der te
houden architectuur tentoonstelling
lijkt het my zeer
juist ook aandacht
aan de stedebouw
kundige problemen
te wyden.
Evenals in een
kamer een goede
opstelling en ver
houding der meu
belen prevaleert
boven de afzonder
lijke kwaliteiten, zo
is ook het totale
architectuurbeeld
der stedebonwkun-
dige ontwikkeling
belangrijker nog
dan de aesthetische
kwaliteiten der af
zonderlijke gebou
wen en de grond
slag voor een gaaf
en verantwoord ge
heel.
Dat daarvoor in
de naaste toekomst
hier met man en
macht gewerkt
worde. Haarlem en
zijn glorierijke tra
ditie in dit* opzicht
is dit ten volle
waard.
Jacq. van Velsen
In de afgelopen winter werd te
Heemstede voor eigen dorp de gehele
bollenstreek en de stad Haarlem de
lettercombinatie fa-fa-ba-pa uitgespro
ken. Een toverwoord? Zo ge wilt, ja!
Want dit on-Nederlandse en voor
velen nog onbegrijpelijke woord moest
en zou zeer zeker duizenden „streek
genoten" als met magische kracht doen
optrekken naar een Heemsteeds Ver
enigingsgebouw. waarin men een plicht
jegens zich zelf en nog meer jegens
anderen diende te vervullen.
De watersnood werd spelbreker en
het toverwoord werd niet meer uit
gesproken. Deze nood lenigde men zon
der toverformules. Men offerde onge
vraagd en blijmoedig De gedachte zijn
medemens te hebben geholpen, hield
reeds voldoening in. Nu na 7 maan
den die nood grotendeels is gelenigd,
komt de Heemsteedse nood wederom
ter sprake. De nood, die intussen hoger
is gestegen en ook gelenigd moet en
vanzelfsprekend zal worden.
Het opnieuw uit te spreken toverwoord
zal dan ook zijn uitwerking niet missen,
1 want het wijst op een steunverlening
aan een algemeen sympathieke, maar
niet financieel krachtige instelling de
JE-WE-HE-STE.
Dit tweede toverwoord zal vermoe
delijk nog eerder kunnen worden ver
klaard dan het eerste, duidelijker spre
ken tot hen, wie de jeugd nauw aan het
hart ligt.
Modern en rustiek.
Heeft u goed gelezen en nagedacht?
Komt er evengoed nog iets onverklaar
baars voor u in? Zo ja, luistert, wij
zullen u nader op weg helpen naar de
oplossing van het voor u onbegrijpelijke
mysterie. De destijds verzonden uitnodi
ging tot bijwoning van een festijn, gaf
nog meer gelegenheid tot het vormen
van toverformules zoals ko-gro-vo-to en
bu-tu-mu-hu. die echter nog moeilijker
zijn te verklaren. Die uitnodiging bevat
daarentegen ook een gedicht met dui
delijk sprekende rijmwoorden, welke
voor u zeker de oplossing verschaffen:
vermaak-jeugdzaak, zijn kans-ten dans,
groot en klein-jeugdig zijn, en ten slotte
jolig festijn-dankbaar zijn
Begrepen? Natuurlijk. Welnu, u be
hoeft uw bevindingen niet op een met
extra zegels beplakte briefkaart te
schrijven, deze dus ook niet aan het cor
respondentie-adres van het Groepscomi-
té: Kerklaan 36 Heemstede te zenden
en u behoeft ook geen prijs te verwach
ten Wel moet u het gehele voorval goed
in het geheugen prenten, gevolg geven
aan de uitnodiging om ten volle te komen
genieten en.... daarmede een goede
daad te verrichten. Personen, die de
oplossing niet geheel juist hebben, zijn
evengoed welkom, worden minstens even
hartelijk ontvangen op de fa-fa-ba-pa, te
houden op 5. 25, 26 en 17 September in
het R. K. Verenigingsgebouw Herenweg,
Heemstede.
Kunt u zich in die dagen geen extra
uitgaven veroorloven, och, ontspant u
in die dagen eens op geen andere manier
dan die, welke de fa-fa-ba-pa voor de
je-we-he-ste!
Weldoeners kunnen zijn: kinderen,
jongeren, ouderen en bezitters van auto's.
Zaterdag- en Zondagmiddag zijn voor
moeders met kinderen onder het motto:
„Alles kost een dubbeltje".
Vier avonden verwacht het comité de
andere weldoeners onder het motto:
„Blijft jong met de jeugd" en de auto
bezitters plus de kenners van en belang
stellenden in autosport op de Rallye,
Zaterdag 19 September 5 uur met als
startplaats het sportterrein achter het
Verenigingsgebouw.
De gelegenheid tot vermaak is niet
bepaald het hoofddoel van de fa-fa-ba-pa.
Zeer zeker zijn de baten er van wel
kom en noodzakelijk tot uitbreiding,
vooral van het ledental. Minstens even
belangrijk is het door de fa-fa-ba-pa
nader tot het Je-we-he-ste brengen van
de buitenstaanders. Nog te veel personen
uit onze eigen kringen staan wel niet
afkerig dan toch enigermate vreemd
tegenover die beweging. Men kent het
bestaan er van. vangt er af en toe een
tip van op, vindt het niet onaardig,
doch beschouwt het nog te veel als een
zaak, louter dienende voor ontspanning.
Wilt nu nadere inlichtingen over deze
zaak, maakt ge soms al het voornemen
nadere inlichtingen te vragen aan ge
noemd adres (telefoonnummer 38262, dat
van de giro 333705), hierbij vindt u al
vast enige inlichtingen.
e architecten hebben in ons land
j een overkoepelende organisatie,
geheten: Maatschappij tot Be
vordering der Bouwkunst, Bond van
N ederlandsche Architecten B.N.A. In
1242 is de Maatschappij opgericht en om
vatte toen alle samenwerkenden in het
bouwbedrijf, zodat het bevorderen van
he ambachtsonderwijs in de bouwvakken
tot haar doelstellingen kon behoren. Aan
het begin van deze eeuw verenigde zij
echter alleen nog bouwkundigen. In
1909 werd de B.N.A. opgericht. Zij fu
seerde later met de oude Maatschappij
en nadien gingen ook enige kleinere ar
chitectenorganisaties in de loop der ja
ren in haar op,'zodat de B.N.A. thans de
uitsluitende organisatie der architecten
is. Toch omvat zij lang niet alle vakge
noten en het is zelfs mogelijk buiten de
B.N.A. officiële erkenning te genieten
als architect, door ingeschreven te zijn
in het Architectenregister. Hoewel bei
de instrumenten een zekere garantie
bieden voor de vakbekwaamheid van de
zich architect noemende, is er eigenlijk
geen duidelijke afronding van het ar
chitectenberoep. Ook de bouwkundige
tekenaars op de architectenbureaux en
de aannemers verstaan de constructieve
bouwkunde dikwijls even goed als de
ingeschreven architect. En zij allen kun
nen van de overheid goedkeuring krij
gen op de door hen ontworpen gebou
wen. Zelgs een anonieme tekening, die
voldoet aan de gestelde constructieve
en aesthetische eisen kan die goedkeu
ring niet onthouden worden.
Behalve het maken van de tekening
zijn er echter zoveel andere bekwaam
heden, die de architect moet beheersen
om de bouwleiding te kunnen uitoefe
nen. En de materie die hij behandelt
is zo onherroepelijk en daardoor zo
zeer aan vertrouwen en moraliteit ge
bonden, dat de B.N.A. beroepsbescher
ming noodzakelijk acht en deze dan
ook nastreeft.
In de aanlooptijd op de beroepsaf
ronding bevordert zij de bouwkun
dige en bouwkunstige opleiding der
toekomstige architecten in het Voor
bereidend en Hoger Bouw Onderwijs.
Ook van de practiserende architecten
tracht zij het ontwikkelingspeil zo
hoog mogelijk op te voeren. Zij heeft
de rechten en plichten van de archi
tect beschreven in een Reglement, het
honorarium in tabellen vastgelegd,
een ere-code ingesteld; zij bevordert
uitwisseling van ervaringen en brengt
nieuwe mogelijkheden onder de aan
dacht van de vakgenoten, o.a. in haar
tijdschrift. Op deze wijze wordt de
architect bevestigd als een integrale
figuur, die een hoge mate van vak
manschap paart aan een positie' van
strikte verantwoordelijkheid, hetgeen
uiteraard ten gunste komt van de ge
hele volksgemeenschap.
De aannemers zijn eveneens georga
niseerd, maar dan in confessionele
bonden. Wij kennen de Christelijke, de
Algemene en de Katholieke Aannemers
Organisatie, welke laatste genaamd is:
de Nederlandse Katholieke Aannemers
Patroons Bond, N.K.A.P.B.
In de Raad van Bestuur voor het
Bouwbedrijf worden deze drie organi
saties overkoepeld op het hoogste ni
veau. Plaatselijk vinden zij elkaar in
de Samenwerkende Patroons Vereni
gingen. Hierin ligt ook het organisato
risch contact met de Handelaren in
Bouwmaterialen, waardoor bereikt is,
dat slechts de erkende bouwonder
nemers materialen kunnen betrekken.
Een aannemer kan zich eerst vestigen
na een erkenning verkregen te hebben.
Hiertoe moet hij voldoen aan vastge
stelde normen van credietwaardigheid.
vakbekwaamheid en moraliteit. Men
kan aannemer zijn van bouwwerken,
van metselwerken enz., waarvoor ech
ter telkens een aparte erkenning nodig
is. Naast de algemene organisatie zijn
er gespecialiseerde bonden, zoals voor
de betonbouw, de wegenbouw, de wo
ningbouw.
Nog niet zo heel lang geleden zag de
aannemer in de architect de dwars
kijker die van hem het onmogelijke
eiste, en wederkerig zag de architect
in de aannemer de man, die ten koste
van zijn plannen zoveel mogelijk tracht
te te verdienen. De aannemer en de
architect zijn het in de formulering van
de zaken die hen beiden betreffen,
blijkbaar dus niet altijd eens. Met name
het werkterrein dat de architect
zich heeft afgepaald, maar waar binnen
ook de aannemer zich nog wel eens
beweegt, wil deze laatste niet als het
exclusieve gebied van de architect er
kennen. Zij hebben waardering voor de
vele, zeer vakbekwame, geroutineerde
bouwmeesters. Maar ervaren nog wel
eens, dat de architect niet altijd vol
doende op de praktijk is ingesteld,
waaruit voor hen lastige situaties kun
nen voortvloeien. Heeft de aannemers
wereld belang bij interne selectie en
zii zal deze met al haar ten dienste
staande middelen doorvoeren zij ver
wacht verdere sanering uit de houding
van de architectenstand.
Want bij de vakbekwame, verant
woordelijke architect (zoals de B.N.A.
deze dan ook nastreeft) krijgt de
slechte of onverantwoordelijke aan
nemer, die de beroepsstand oheer
aandoet, geen kans. Men zou dit, om
draaiend, kunnen zeggen dat er
slechte aannemers kunnen blijven
bestaan bij de gratie van de te ge
ringe integrale deskundigheid van
sommige architecten. Hierin vinden
beide groepen elkaar. Zoals wij in de
gesprekken, die wij voor de opbouw
van deze reportage gevoerd hebben,
beluisterden, wordt de onderlinge
waardering voor elkaar steeds groter,
omdat het begrip voor elkanders
standpunten en bekwaamheden groeit,
zeker naarmate zowel de B.N.A. ho
gere eisen stelt aan de vakgenoten,
als de aannemersbonden er belang bij
hebben slechts een hoogstaande en
uiterst vakbekwame groep te ver
tegenwoordigen.
Wij zijn ervan overtuigd, dat in deze
reportage zeer interessante punten on
besproken bleven en dat wy de be
sproken punten niet volledig hebben
uitgediept, omdat dit de strekking van
een krantenartikel te buiten zou gaan,
Het doel van deze reportage was niet
een betoog te vormen met conclusies
tot besluit, maar belangstelling te wek
ken voor een arbeidssector, waarvan
het gemiddeld publiek te weinig weet.
ofschoon het object als zodanig in het
middelpunt der publieke belangstelling
staat. Wy deden dit voor onze lezers,
naar aanleiding van de tentoonstelling,
die de kring Haarlem der B.N.A. in de
Vleeshal inricht en welke aanstaande
Dinsdag wordt geopend.
L. X.
Evenals het vorig jaar organiseert „De
Open Deur" van October tot April een
theologische cursus voor ontwikkelde
katholieken. Deze cursus wil tegemoet
komen aan het verlangen van velen die
zowel voor hun persoonlijk geloofsle
ven als terwille van hun contact met
niet-katholieken behoefte hebben aan
verdieping van eigen geloofskennis. Op
wetenschappelijk en voor leken aange
paste wijze zullen de volgende vraag
stukken worden behandeld: Zondeval:
feit of fictie? Wetenschap en wonder.
De houding van de Katholiek tegenover
de niet-katholiek. Bijbel en moderne
wetenschap. Hedendaagse stromingen
in het protestantisme. Bijbel en Kerk.
Huwelijk en echtscheiding. Overbevol
king. Geboortebeperking. De Kerk in
transigent en verdraagzaam. Mariaver
ering in de Katholieke Kerk, etc.
Lesgevers zijn: prof. dr. Ephrem
Sloots o.f.m., prof. dr. Bertulf v. Leeu
wen o.f.m., prof. dr. Clemens Epping
o.f.m., p. dr. Lucas Erinkhoff o.f.m., p.
dr. Armand Fiolet o.f.m., p. dr. Clima-
cus Bayer o.f.m., p. Barth. Sluys o.f.m.
Van Woensdagavond 7 October 's
avonds 8.15 u. zullen de lessen gegeven
worden in „De Open Deur" Gierstraat
14. Het cursusgeld bedraagt f 2.50 per
maand. Men kan zich schriftelijk of
mondeling opgeven tot 1 October aan
„De Open Deur".
leder kind heeft een hartstocht voor
speelgoed. En als dat speelgoed bo
vendien nog in beweging gebracht kan
worden, gaat het enthousiasme van
kinderen zover, dat ze onmogelijk met
hun handen er van af kunnen blijven.
In vele grote warenhuizen betekent
een dergelijke „handtastelijkheid" van
de jeugd een grote last.
Momenteel is er in Haarlem een
plaats, waar men het vervelend zou
vinden als de jongens en meisjes v-an
het speelgoed af zouden blijt>en. Die
plaats is de Vishal, waar op het ogen
blik een tentoonstelling van allerlei
rijdend materiaal voor de jeugd gehou
den wordt. We doelen hier op de Ne-
miso, een expositie van treinen in een
miniatuur-landschap, waardoorheen
rails als kronkelende slangen lopen. En
op die rails rijden de treinen, ver
kleinde modellen van wagons en loco
motieven, die men in het groot op onze
spoorbanen kan zien rijden.
Om de grote maquette van een land
schap met treinen, stations, wissels en
seinpalen staan de jongens en meisjes
met opgewonden gezichten te kijken.
Dan komt de leider van de tentoonstel
ling bij de maquette. De jeugd, die
.opgewonden heen en weer loopt, wordt
overal langs de grote tafel met treinen
door hem naar een kant van de tafel
verwezen. Hij neemt zelf aan de an
dere kant plaats en zet een microfoon
voor zijn mond. De jongens en meisjes
mogen zo maar niet op de diverse
knoppen, die seinpalen en wissels in
beweging brengen, drukken. Zij moe
ten eerst hun plaats aan een bedie
ningsknop verdienen door op de vra
gen, die de leider hen stelt en betrek
king hebben op het spoorwezen, goede
antwoorden te geven.
Weet u welke kleur de spoorbomen
hebben, die voor een onbewaakte
overweg geplaatst zijn? Rood en wit,
zult u waarschijnlijk zeggen. Maar dan
bent u er ingelopen, want een onbe
waakte overweg heeft toevallig geen
spoorbomen. Kunt u een juiste defini
tie geven van een wissel of een via-
Met de grote belangstelling voor het
Wereldtournooi Dammen nog in het ge
heugen heeft de Haarlemse Damclub
gezocht naar mogelijkheden om de vele
liefhebbers, die niet in de gelegenheid
ziin om zich aan een damclub te ver
binden, toch eens in de gelegenheid te
stellen het spel practisch te beoefenen.
Ongetwijfeld zijn er velen, die graag
zo nu en dan eens een partijtje dam
men, doch door werkzaamheden of an
derszins niet in staat zijn geregeld
clubavonden te bezoeken en wedstrij
den mede te spelen.
Zij worden door bovengenoemde club
in staat gesteld in zeer aantrekkelijk
verband, n.l. in kwartetvorm, samen
gesteld uit personen van bedrijven, in
stellingen, corporaties e.d. twee wed
strijden te spelen om de H.D.C.-beker.
Slaagt de opzet, dan kan het op de
Maandagen 21 en 28 September in „Die
Raekse" een zeer interessante ontmoe
ting worden, dan is het niet uitgeslo
ten dat de Toneelvereniging het moet
opnemen tegen de Begrafenismensen,
de banketbakkers tegen de pillen
draaiers, muzikanten tégen kosters, fa
milie X tegen familie Y Van de over
kant enz. enz.
In elk geval zal het behalve aan aar
dige wedstrijden ook niet aan de nodige
humor ontbreken en het is dan ook te
verwachten dat de H.D.C. met deze
wedstrijden te organiseren een goede
greep gedaan heeft.
Tegen betaling van een klein inleg-
geld, f 1 per kwartet, kan men tot 10
Sept. zich aanmelden bij het secreta
riaat: A. Smit, Nieuwstraat 5 rood.
Leden van de Damvereniging zijn van
deelname uitgesloten.
duet? Natuurlijk, zult u zeggen. Maar
kon u het ook, toen u een jaar of zes
zeven was? Dergelijke vragen worden
aan de jongelui hier gesteld en als zij
er een goed antwoord op weten te ge
ven, mogen Zij een bepaald stuk van
het treinenstelsel bedienen.
Als alle jongens en meisjes een
plaats achter de grote tafel hebben
gekregen, wordt het hele stelsel van
treinen en wissels in werking gezet.
De jeugd moet dan goed opletten,
dat op het juiste moment wissels en
spoorbomen bediend worden, want
anders worden ze „ontslagen". Bij ae
Spoorwegen mogen immers geen fou
ten gemaakt worden. Maar ze letten
goed op en het komt maar zelden
voor, dat twee treinen tegen elkaar
opbotsen.
De jeugd speelt hier en blijft hiqr
spelen. Als ze dan tegen etenstijd naar
huis moet, gaat dat met veel moeite
gepaard. Deze miniatuur-voorbaan is
dan ook iets, dat ieder kind graag in
huis zou hebben. Het is echt en boven
dien kunnen de kinderen hier de tiei-
nen zelf bedienen. Het paedagogische
tintje aan deze expositie is er dan to de
vorm van een vraag—en-antwoord-
spelletje tussen leider en jeugd.
De verschillende acties, die de laatste
jaren tegen het roddelen gevoerd zijiy
hebben deze kwaal nog lang met uit qe
wereld kunnen helpen Vaak worden e*
binnenshuis allerlei waarheden en on
waarheden over kennissen dikwijls op
vrij pikante wijze verteld. Ook op ae
openbare weg worden de mensen be
lasterd en zij die dit doen, vertellen hun
praatjes meestal uit een zucht naar sen
satie en niet om de een of ander nu eens
opzettelijk schade aan zijn goede naam
toe te brengen.
Maar dat dergelijke praatjes wel dege
lijk schade aan de betrokkenen kunne*
veroorzaken, bewees het geval, dat gis
teren voor de politierechter te Haarlem
aan de orde was. De groenteboer P. H.
B. uit Krommenie had tijdens zijn rond
gang langs zijn klanten niet alleen zijn
groenten, maar ook zijn verhaaltjes ver
kocht. Daar was dan een verhaal bij,
dat voor een andere inwoner uit Krom
menie zo bezwarend was, dat deze grote
ruzie met zijn vrouw kreeg. P. H. B. had
voor de politie nogal tegenstrijdige ver
klaringen aangaande de bronnen, waar
uit hij zijn inlichtingen over de betrok
kene had geput, afgelegd.
Voor de politierechter bleek nu dat
het gehele verhaal van P. H. B. ep on
waarheid berustte en dat hij het zelf uit
zijn nogal fantasierijke duim gezogen
had.
De Officier van Justitie was van
mening, dat verdachte, die overigens niet
op de zitting aanwezig was. door zijn
kietserijtjes groot leed aan het gezin van
betrokkene had toegebracht. Hij eiste
f 25 of 45 dagen tegen P. H. B. „Dien
overeenkomstig". was des politierechters
mening.
Zondag 13 September viert paté»
Wilshaus, godsdienstleraar aan het R. K.
Meisjeslyceum „Sancta Maria", zijn zil
veren kloosterjubileum. Het feest wordt
gevierd in de paterskerk aan de Groen
markt. waarvan hij vroeger kapelaan
was. Des morgens om half negen draaft
de jubilaris de plechtige Hoogmis tot
zijn intentie op, terwijl des middags
van 3 tot 4 uur de receptie wordt ge
houden in de pastorie.
Ongetwijfeld zullen zeer vele paro
chianen van de paterskerk gaarne van
de gelegenheid gebruik maken paté*
Wilshaus te complimenteren.
ontval
Vraagt Uw winkelier
nadere inlichtingen
Voor 11.H. Winkeliers: Menglnrichting Fa. De Buyter Groot, Beverwijk
Deze ruime 5-persoons wagen heeft een benzine
verbruik van 1 liter per 18 km, wat wil zeggen,
dat U voor 10.aan benzinekosten met 5 per
sonen van Amsterdam naar Parijs rijdt. Boven
dien biedt zij U een flinke kofferruimte. De kruis
en topsnelheid bedraagt resp. 100 en 120 Km/uur.
Alle versnellingen
gesynchroniseerd
Prijzen vanaf 5675.
'n Borgward-product.
Verdere inlichtingen verstrekt U gaarne de dealer:
Mr CORNELISSTRAAT 54 - TELEF. 16270 - HAARLEM
