Toeg;
angspoort tot HET GOOI
is levensgevaarlijk
Toon Rammelt
D
FRANKRIJK EN DE E.D.G.
KRUISPUNT
LAREN
Volkspetitionnement besluit vijftienjarige strijd
NeemnAKKERTJE
Roomsen
De verkeers
drukte
m
Scherven brengen „IBIS-geluk"
DOBBELMANN...
LEKKER MAN!
Voerman gedood door
vrachtauto
Gouden jubileum pater
J. Mulders S.J.
Mensen van
de radio
OMMEZWAAI DER
SOCIALISTEN
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1953
PAGINA 3
Spit in de Mig?
Rheumatiek?
L endenpi/n
«mm
7
GRATIS 10 PAKJES IBIS EXPORT-SHAG
Tweede vormingscentrum
f T oor enige weken gebeurde er op het kruispunt Rijksweg no. 1 en Hilver-
1/ sumseweg te Laren een auto-ongeluk, waarbij een persoon gedood werd
r en een ander levenslange invaliditeit opliep, na aan een haast zekere
dood ontsnapt te zijn. Dit ongeval werd het sein voor een grote actie. Men is
het in Laren en de andere Gooise dorpen moe, om nogmaals een vijftienjarige
strijd te strijden voor de verbetering van het kruispunt, waarvan alle be
voegde instanties, de regering incluis, al jaar en dag overtuigd zijn, dat de
toestand aldaar beneden 'iedere critiek is. De achtduizend automobilisten, die
dagelijks over de Rijksweg dit kruispunt passeren, weten er alles van af. Maar
de inwoners van de Gooise dorpen en die van Hilversum weten het niet min
der. Er is in Laren een acitecomité opgericht, dat bij de regering een drin
gend verslag zal indienen, vergezeld van een petitionnement, door de volwas
senen van Laren getekend. Steeds meer berichten komen er uit de omliggende
plaatsen, om zich bij deze actie aan te sluiten. Tot nu toe zijn de bemoeiingen
van het gemeentebestuur, A. NW. B. en K. N. 'A. C. zonder resultaat gebleven,
of men zou beloften in een niet nader aangeduide toekomst als resultaat moe
ten zien.
De Rijksweg no 1 verbindt Amsterdam
met het Gooi. Het is tevens de weg van
de hoofdstad naar Amersfoort en ver
der. Deze weg is niet minder de weg
van Amsterdam naar Apeldoorn en
Zwolle. Het is ook de meest gebruike
lijke weg van de Gooische dorpen naar
Utrecht. Al deze richtingen passeren
over Rijksweg no 1 het Larens kruis
punt. De Hilversumseweg kruist te La
ren deze rijksweg. Deze weg verbindt
Hilversum met de Gooische dorpen
(Eemnes inbegrepen). Deze dorpen heb
ben totaal een 30.000 inwoners Dit
kruispunt is ook de toegangspoort van
uit de Gooische dorpen naar Utrecht,
Amersfoort, Zwolle en gedeeltelijk naar
Amsterdam. Zoals wij reeds opmerkten
passeren over de Rijksweg richting Am-
sterdam-Amersfoort, Zwolle 8000 auto's
per dag. Hierbij moeten voor de gehele
drukte nog de motorfietsen en fietsers
bij geteld worden. Het verkeer dat van
af de Hilversumseweg het kruispunt
nadert is niet minder. Wij maken hier
gebruik van gegevens ons door de ge
meente Laren en A.N.W.B. verstrekt.
Van 's morgens 7 uur tot 's avonds
7 uur is er bij het kruispunt een ver
keersdrukte vanaf de Hilversumse
weg, die het volgende laat zien: 1400
auto's, 500 vrachtauto's, 225 bussen
325 motorfietsen en 5000 fietsers. Deze
getallen zijn in ieder geval voor de
fietsers aan de lage kant, omdat de
tellingen zijn gehouden tijdens regen
achtige dagen, met zware regenval
tijdens de avondlijke spitsuren. Het is
ook reeël om alle cijfers practisch met
10% te verhogen omdat de verkeers
intensiteit sinds de tijd dat de tellin
gen gehouden zijn (1950) aanmerke
lijk is toegenomen. Bij de tellingen
Advertentie
In Nederland zijn wij er aan gewoon
geraakt, vooral door andersden
kenden vaak doen wij het zelf
ook Roomsen genoemd te worden.
Wij denken er niet meer over na, maar
toch heeft die uitdrukking in de grond
iets onaangenaams aan zich. Niet dat de
bedoeling zou zijn van ieder, die deze
benaming bezigt om ons aan te duiden,
ons onaangenaam te zijn. Helemaal niet,
want we nemen aan, dat weinigen zich
bewust zullen zijn, wat die naam kan
betekenen. Bij ons weten is Nederland
de enige plaats, waar de Katholieken
aldus worden aangeduid. Andersden
kenden noemen ons „Roomsen" om zó
duidelijk te maken, dat zij bedoelen die
Christenen, welke van Rome afhanke
lijk zijn, of die de Paus van Rome als
hun hoofd erkennen. Zo hebben de ver
schillende protestantse groeperingen ook
een aparte naam, waardoor zij zich als
kerkgenootschap van anderen onder
scheiden. Daarin nu juist ligt de reden,
waarom wij helemaal niet ingenomen
hoeven te zijn met die betiteling. Feite
lijk immers houdt het woord Roomsen
een zij het dan onbewuste kleine
ring in van onze godsdienst. In tegen
stelling met de naam, die ons eigenlijk
toekomt: Katholieken, begrenst de uit
drukking: Roomsen ons tot een kerk
genootschap, zoals er zovele zijn, tot een
groep onder de talrijke andere, terwijl
wij op grond van onze overtuiging toch
aanspraak moeten maken op het voor
recht de éne ware, algemene, voor allen
bestemde Kerk te zijn. De laatste tijd
maken hoe langer hoe meer Protestan
ten eveneens aanspraak op de „katholi
citeit" van hun kerk. Ook zij houden
het er voor de ene Kerk van Christus
te vertegenwoordigen. En omdat die éne
Kerk van Christus de Una Sancta
(de ene Heilige Kerk) volgens Christus'
bedoeling voor alle mensen bestemd is,
beleeft men het herhaaldelijk, dat som
mige Protestanten zich ook „catholiek"
noemen, waarmee zij dan bedoelen aan
te duiden, dat hun kerk de ene, ware
algemene Kerk van Christus is.
Wij gaan hier nu niet in op de vraag,
waarom de Kerk van Rome de éne ware
Kerk van Christus is met uitsluiting van
alle andere. Dit zij hier alleen als feit
vooropgesteld. En dan is het duidelijk,
dat de benaming Roomsen inderdaad
te kort doet aan onze overtuiging en
onze roeping. Katholiek betekent eigen
lijk „ingesteld op het geheel, alomvat
tend, universeel". In feite is het zó, dat
de R.K. Kerk overal op de aarde is
doorgedrongen en werkelijk de meest
verbreide van alle kerken is. Dat wordt
inderdaad door niemand ontkend.
Waar het ons hier echter om te doen
is, is of onze levenshouding wel beant
woordt aan die algemeenheid van onze
roeping. Niet ten onrechte verwijt men
ons een zeker „particularisme", een te
grote beperking van onze belangstelling
voor de eigen groep, een hokjesgeest,
waarin gemakkelijk de zozeer te ver
foeien zelfgenoegzaamheid gedijt.
Van Renswoude geeft in zijn mooie
boekje over katholieke levensstijl
een hele rij voorbeelden van om
standigheden, waarin dit particularisme
ons kan bedreigen. Men kan niet anders
dan hem volmondig gelijk geven, terwijl
men bovendien zal moeten toegeven,
dat het opgesomde zeker nog voor aan
vulling vatbaar is. Voelen wij werkelijk
zo universeel, als Katholieken, dat wij
volledig meeleven met de actie voor de
Hereniging der Kerken? Geven wij aan
het wereldapostolaat in ons leven die
plaats, die het met recht kan opeisen?
staan ook niet het aantal voetgangers
en bespannen voertuigen. De gegeven
cijfers wijzen uit, dat tijdens de 12
daguren 16000 voertuigen het kruis
punt van de vier zijden passeren. Dat
wil dus zeggen 1350 per uur, dus bijna
23 per minuut.
Laten wij nog een brandend punt na
der uitwerken: de schoolkinderen. De
Rijksweg scheidt een gedeelte van de
bewoners van het eigenlijke dorp af. Op
dat grondgebied wonen 700 mensen
Hiervan gaan 175 kinderen naar de la
gere scholen van Laren.
Vanuit het dorp Laren gaan 350
kinderen naar het voortgezet onderwijs
in Hilversum. Hierbij zou nog het
aantal kinderen, die vanuit de andere
Gooise dorpen de scholen te Hilversum
bezoeken, bijgeteld moeten worden.
Maar om ons slechts tot Laren te be
palen: fietsende schoolkinderen passe
ren het kruispunt 2100 maal per dag.
Hierbij moet ook nog in ogenschouw
genomen worden, dat alleen uit Laren
reeds 150 jeugdige personen avondon
derwijs in Hilversum ontvangen. Zo
dat het getal 2100 voor vijf dagen in
de week met 300 per dag verhoogd
moet worden. Het behoeft dan ook
geen verwondering te baren, dat
ouders en onderwijzend personeel de
situatie bij het kruispunt niet langer
kunnen dulden.
De ongelukken
Het kruispunt Laren waar ieder uur
overdag 1350 voertuigen elkaar krui
sen is gelegen in een laagtepunt.
De Rijksweg is ter plaatse slechts twee
rijbanen rijk, terwijl de Hilversumseweg
nog iets smaller is. Wel zijn zowel aan
de Rijksweg als de Hilversumseweg
aan één zijde fietspaden. Een gede
tailleerd overzicht van het aantal on
gelukken is echter niet precies te ge
ven. De Larense politie is er mee op
gehouden om aanrijdingen waarbij
„slechts" materiële schade wordt op
gelopen in een statistiek vast te leg
gen. Zij zou dan dagwerk hebben. Nu
is het echter zo, dat aanrijdingen met
„slechts" materiële schade, „gelukkig"
het talrijkst zijn. Ook is het aantal
auto's, dat bij dit kruispunt een veilig
heenkomen zoekt, legio.
Bij het bepalen dus van de ongeluk
ken, waarbij „bloed gevloeid" heeft, zou
het onjuist zijn, slechts oog te hebben
voor de ongelukken, die ter plaatse ge
schied zijn, en de ongelukken, die nabij
het kruispunt, maar direct of indirect
door dit kruispunt veroorzaakt zijn,
buiten beschouwing te laten.
In 1953 dus in nog geen 9 maanden
zjjn er van die nader bepaalde onge
lukken 27 geweest. Twee maal was er
een dodelijke afloop en zes maal werd
er zwaar lichamelijk letsel opgelopen.
In de andere gevallen variëren de ver
wondingen. Maar herhaaldelijk was in
die gevallen het noodzakelijk de veron
gelukten naar het ziekenhuis te laten
vervoeren. De cijfers van de drie voor
afgaande jaren laten het zelfde zien.
Maar 1953 hebben we nog niet beëin-
digdl
Welke verandering?
In de loop van de afgelopen vijftien
jaren zijn er zowel door de gemeente
als door de A.N.W.B. als K.N.A.C. plan
nen uitgewerkt. De actie, die nu in
Laren gehouden wordt, bepaalt zich
uitsluitend tot afdoende verbetering.
Men acht het onjuist Rijkswaterstaat
voor te willen schrijven, hoe zij de ver
andering moeten aanbrengen. Dat is
zijn zaak.
Uit de oude plannen en de huidige
discussies komen steeds de volgende
drie oplossingen naar voren: rotonde,
viaduct, tunnel. De eertijds gemaakte
bezwaren voor een rotonde, die berust
ten op het feit, dat de wegen van ver
schillende rang zijn, is practisch komen
te vervallen. Wel wordt er bezwaar ge
maakt tegen de omvang van het terrein
bij het kruispunt. Nu is het echter zo,
dat de beschikbare grond bjj het Laren-
se kruispunti de rotonde bjj de Biltse-
weg te Utrecht met zeer groot gemak
kan omvatten. Het is zelfs zo, dat de
rotonde, die vorig jaar bjj Hoevelaken
is aangelegd, ook kleiner is dan de
eventueel te bouwen rotonde te Laren.
Het is echter duidelijk, dat het auto-
snelverkeer een andere oplossing wenst.
Dit is dan mogelijk door ofwel een via
duct, ofwel een tunnel. Tegen het via'
duet zijn ons inziens gegronde bezwaren
te richten. Wij denken slechts aan het
prachtige natuurschoon ter plaatse, dat
door een viaduct weggenomen wordt.
Ook voor de bewoners aan de rijksweg
zou een viaduct voor hun huis zeer
onaangenaam zijn. Een tunnel, die de
Hilversumseweg onder de Rijksweg door
leidt is dan ook fraaier en practischer.
Bovendien zou volgens terzake kun-
digen de kosten van een tunnel ter
plaatse heel wat lager zijn dan van een
viaduct.
Voorlopige oplossing
Gezien het feit dat het Rijk nog
wel niet tot tunnelbouw over zal
gaan, wordt in bevoegde kringen ge
dacht aan een voorlopige oplos
sing, zoals dit ook L bereikt bij Rijks
weg vier kruising Lange Kerkdam te
Wassenaar. Deze voorlopige verbete
ring bestaat dan hierin, dat zowel het
linksafslaande verkeer als het de
hoofdweg kruisende verkeer een
rustpunt heeft. Zowel door de
K.N.A.C. zie haar adres aan <Je ba
nister van enige weken geleden,
als door de A.N.W.B. wordt deze
voorlopige oplossing voorgestaan om
dan zo spoedig mogelijk tot de defi
nitieve verbetering te komen. De re
gering heeft destijds deze voorlopige
oplossing in Wassenaar goedgekeurd
op grond van het feit, dat aldaar in
drie jaar tijd drie personen gedood
zijn en eveneens drie personen ern
stig lichamelijk letsel opliepen.
Welnu, dan behoeft er toch zeker niet
langer gewacht te worden om het
kruispunt van Laren een voorlopige
oplossing te geven.
Kruispunt
De situatie in Laren is onhoudbaar.
Het best kunnen wij de gevoelens al
daar typeren met de vraag van de heer
de Goes van Naters in de Tweede Ka
mer naar aanleiding van het Wasse-
naarse geval. „Zijn de ministers niet
van mening, dat een juist begrip van
eerbied voor de menselijke persoonlijk
heid meebrengt, dat investeringen,
waardoor talrijke mensenlevens kun
nen worden gespaard en onnoemelijk
leed voorkomen, reeds daarin haar vol
ledige rechtvaardiging vinden, en zijn
de ministers bereid hieruit aanstonds
de consequenties te trekken?"
Advertentie
SMITS
Dat zal je gebeuren op Donderdag
middag om half vier in de Haarlemse
Houtstraat! U zult Uw breekbare
lakt eens gauw wegbrengen, maar
de zelden goede, haastige spoed,
waarvoor Grootmoeder ons al Waar
schuwde, speelt U parten. Een klap
en.... pats, daar ligt een doos vol
flesjes op de stoep. Maar bij een
ongeluk komt wel eens een gelukje.
Ibis-geluk! De Ibis-vogel (troost der
pechvogels) vloog 's middags op 17
September nèt boven Haarlem met
de camera en knipte. Als deze on
fortuinlijke heer nu zjjn naam, zijn
adres en zijn vaste sigarenwinkelier
opgeeft aan Dobbelmann, Waddinx-
veen, krjjgt hij bij wijze van troost
Maarscherven of géén scher
ven, of U nu Ibis Export - de
100°/o Engelse shag van grote
vermaardheid - of Ibis pure
Virginia - de pittige favoriet
van alle shag kenners - rookt,
van één ding kunt U altijd
zeker zijn:
Bovendien
vergeet de Ibis-vogel die hulpvaardige jongen niet. Met
roken zal hij nog moeten wachten tot zijn broek een
beetje is gegroeid, maar als hij Dobbelmann
in Waddinxveen laat weten wie hjj is,
krijgt hjj voor f25.- sportartikelen naar
keuze. Zo maar, als beloning!
(Van onze correspondent)
Op de Rijksstraatweg tussen Leeu
warden en Franeker, ongeveer ter
hoogte van Menaldum, is Vrijdagavond
een vrachtauto op een paard en wagen
gereden. De voerman van de wagen, de
55-jarige J. W. uit Dronrijp, werd op
slag gedood. Zijn paard moest worden
afgemaakt en de wagen werd vernield.
De vrachtauto werd slechts licht be
schadigd en de chauffeur kwam met de
schrik vrij.
Vandaag vierde pater J. Mulders S.J.
zijn gouden kloosterfeest. Hij werd ge
boren 17 December 1883 te Amsterdam
en genoot aldaar zijn gymnasiale oplei-
ling. De jubilaris was enige jaren werk
zaam in Moentilan (Midden-Java), daar
na in de retraitehuizen Aalbeek en
Spaubeek. Als superieur van het retrai
tehuis Loyola te Vught zal hij voor ve
len geen onbekende zijn. Na zijn werk
zaamheden als algemeen secretaris van
de Mariacongregaties in Nederland en
die aan het Aloysius College te Den
Haag en het Canisiuscollege te Nijmegen
verblijft hij thans in het retraitehuis
Loyala te Vught.
De auto's op de voorgrond rijden
richting Laren. De weg rechts leidt
naar de Rijksweg en snijdt het
fietspad; hier gebeuren veel aan
rijdingen tussen au*o's en fietsers.
De auto links draait van de Hil
versumseweg de Rijksweg over.
Hier vooral rijden de auto's op el
kaar. De bus steekt de Rijksweg
recht over. Een fietser steekt de
Hilversumseweg over, om in een
van de drie andere richtingen te
kunnen gaan. De opgestelde wiel
rijders benemen de automobilisten
het uitzicht, doch ook andersom is
dit het geval.
groter aantal militairen in de gelegenheid
•wordt gesteld om beter en principiëler op
het ideële van hun militair-zijn te worden
Hoe staan wij tegenover de buitenlandse ingesteld.
missie, tegenover de binnenlandse?
Hoever reikt onze belangstelling voor
de oecumenische beweging en het Mys
terie van Israël?
Het tekort aan oprecht meeleven met
deze problemen is, hoe dan ook, on
katholiek. Dit oordeel van v. R. onder
schrijven wij totaal en zonder reserve.
Men kan zo'n gedrag niet rechtvaardi-i
gen met de dooddoener, dat het hemd
nader is dan de rok. Zegt St. Paulus
niet: „Zo het lichaam één en al oog was,
waar bleef het gehoor; was het één en
al gehoor, waar bleef dan de reuk?"
(Cor. 12. 17).
Hetzelfde gemis aan universele ge
richtheid constateren wij ook in ons
gebedsleven. Betekent het werkelijk iets
voor ons, doet het ons iets, dat wij
dagelijks bidden: Uw Rijk kome, Uw wil
geschiede op aarde zoals in de hemel?
Het officiële gebed van de Kerk heeft
deze katholieke wijdte wel degelijk. De
liturgie is er vol van.
Wij zijn leden van een Kerk met een
wereldopdracht. Intussen gaan wij rustig
door God te dienen op ons eigen
eilandje en put ons gebedsleven zich
veelal uit aldus v. R. in novenes
voor strikt persoonlijke aangelegenhe
den, terwijl er geen bekommernis is
voor het „Belang Gods". Wij missen de
breedheid en het élan, die nodig zijn
om onze universele opdracht goed te
vervullen, en die tevens twee belang
rijke kenmerken zijn van een grootse
en overtuigende stijl. In dit opzicht was
de Kerk in de tijd van de Apostelen
zeer zeker „katholieker" dan de Kerk
van tegenwoordig, omdat ze wijder open
stond in alle richtingen, al was ze zelf
niet zo groot.
„De tijd van isolement, van emanci
patie. van consolidatie is misschien nog
niet helemaal voorbij, maar met de dag
groeit de plicht te handelen als de
koning uit het Evangelie, die een brui -
loftsmaal aanrichtte, en uit te gaan op
alle straten: dwing hen binnen te
komen!"
L.
Door het enorme aantal aanmeldingen
voor vormingscursussen in huize „Sonne-
haert" te Zeist is men genoodzaakt gewor
den parellel-cursussen te organiseren in
Woudschoten.
Katholiek Thuisfront heeft voor de finan
ciële consequenties van deze uitbouw steun
toegezegd. Daardoor is het mogelijk, dat een
Twee redevoeringen zijn er deze week gehouden op
plaatsen, die hemelsbreed en principieel ver uit el
kaar liggen. In Moskou sprak de premier van de
Sovjet-Unie, Malenkov, op een diner ter gelegenheid van
het vertrek uit de Russische hoofdstad van een Noord-
Koreaanse delegatie. En in Straatsburg werd het woord ge
voerd door de secretaris-generaal van de Franse socialis
tische partij, Guy Mollet, voor de Raadgevende Vergade
ring van de Raad van Europa. In geografisch opzicht liggen
Moskou en Straatsburg nog aan verschillende uiteinden
van hetzelfde continent, maar principieel bekeken behoren
zij tot verschillende werelden. En toch is men geneigd een
zekere samenhang, op te merken tussen hetgeen Malenkov
zei en wat Mollet te berde bracht. Onmiddellijk na de dood
van Stalin heeft de Sovjet-Unie bij menigeen de indruk
weten te wekken, dat zij uit was op een fundamentele wij
ziging van haar koers. Het scheen, alsof het aanbreken van
de zomer gevolgd werd door een soort politieke lente in
de internationale verhoudingen. Met veel vallen en opstaan
kwam men in Korea tot een wapenstilstand en ook in
Europa scheen het te dagen in den Oosten. Maar de vreug
de was van korte duur en nu heeft het er de schijn van,
dat het aanbreken van de herfst is voorafgegaan door een
politieke winter. In Europa zijn de verhoudingen tussen
Oost en West voor het ogenblik nogal stationnair en ten
aanzien van het Verre Oosten merkte de Londense „Times"
dezer dagen op: „Hier is de diplomatie op haar bedrijvigst
en hier vervliegt de hoop het snelst." Het hele verloop van
zaken wordt door dit blad in soortgelijk verband „een ver
hardingsproces" genoemd.
De Russische premier sprak over de grieven, die hij en
zijn Aziatische satellieten er op na houden en hij pakte
nogal uit tegen de Verenigde Staten. Hij prees de dapper
heid en de vastberadenheid van de Noord-Koreaanse legers
en knoopte aan bij de bekendmaking, dat Rusland besloten
heeft aanzienlijke steun te verlenen aan Noord-Korea. On
der Stalin was de Sovjet-Unie nooit zo scheutig met het
verlenen van steun en zeker niet in de vorm van mone
taire schenkingen of gratis export van machines en grond
stoffen. Maar nu is dat blijkbaar allemaal anders, niet
alleen ten aanzien van Noord-Korea, maar ook van com
munistisch China, Oost-Duitsland en andere communisti
sche satellieten. Het doel van deze officiële gulheid, die
zich overigens ook in het binnenland openbaart, is duide
lijk. Men hoopt er de genegenheid door te winnen van hen,
die er het voordeel van genieten. Maar voor de buiten
wereld wordt het nu een beetje moeilijk om te geloven,
dat het Kremlin zal toestemmen in de vereniging van
Korea en Duitsland op de voorwaarden, die het Westen
verlangt. Het beste, wat men kan kopen, is, dat de tegen
woordige scheidslijnen in rust en vrede blijven bestaan.
Maar alle sporen van een politieke lente zijn nu wel ver
dwenen.
En dat merkte men in Straatsburg. De kwestie van het
Europese leger wordt door sommigen nogal fatalistisch
beschouwd: gaat men er mee in zee, dan zijn de kansen
op een vergelijk met de Russen vrijwel verkeken, aldus
redeneren zij. Bij de Duitse socialisten leeft deze gedachte
heel sterk, zelfs in die mate, dat het de wrevel opwekt
van hun Nederlandse geestverwanten. Maar ook in Frank
rijk waren de socialisten tot dusver niet erg enthousiast
over dat Europese leger. Natuurlijk waren zij niet alleen
socialisten. Zij waren ook Fransen en als zodanig leefde
in het merg van hun beenderen de vrees voor de Ooster
buur. Een Europees leger, dat gedomineerd zou worden
Plaatsvervangers van de ministers van Buitenlandse Za
ken van Italië, Frankrijk, West-Duitsland, Nederland, Bel
gië en Luxemburg zijn deze week ïn Rome bijeen geko
men, om over de politieke eenwording van Europa te
confereren. De Nederlandse delegatie stond onder leiding
van Jhr. mr_ A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachou
wer (midden), terwijl ook de heren dr. C. L. W. Fock
(links) en dr. H. F. Eschauzier (rechts), beiden verbon
den aan het ministerie van Buitenlandse Zaken, er toe
behoorden.
door Duitse generaals en Duitse tanks, kwam voor hen
neer op een posthume overwinning van Hitier, Wilhelm II
en Bismarck. Maar ook de vrees voor een definitieve breuk
met de Sovjet-Unie woog zwaar bij hen. Slechts onder
twee garanties waren zij bereid over het Duitse bezwaar
heen te stappen: Engeland moest beloven, dat het de ban
den met het Europese leger nauw zou aanhalen en verder
zou dat leger er niet mogen komen, als er geen politieke
autoriteit was, die het apparaat kon besturen. De Engelse
onderminister van Buitenlandse Zaken, Nutting, beloofde
in Straatsburg, dat zijn land nauwer zou samenwerken met
het Europese leger en op het ogenblik zijn de plaatsver
vangers van de ministers van Buitenlandse Zaken van
West-Duitsland, Frankrijk, Italië en de Beneluxlanden in
Rome bezig om de werktuigen te smeden, waarmee de
ministers zelf in de tweede helft van de volgende maand
in Den Haag wellicht een Europese politieke gemeenschap
tot stand zullen brengen. Voor de Franse socialisten bleef
er toen nog het Russische bezwaar. Dat was een kwestie
van interpretatie. Niet helemaal overigens, want Engeland
zowel als de West-Duitse bondsrepubliek doen hun best
om aan het Kremlin duidelijk te maken, dat een Europees
leger, verre van het tafellaken tussen Oost en West door
te snijden, een veel krachtiger waarborg zal zijn voor de
veiligheid van de landen in Oost-Europa. Maar hoe dan
ook: de secretaris-generaal van de Franse socialisten, Guy
Mollet, verklaarde, dat zijn partij haar stem zal geven aan
de goedkeuring van een Europees leger, omdat de voor
waarden, die zij stelde, thans goeddeels zijn verwezenlijkt
of op het punt staan verwezenlijkt te worden. In hoeverre
deze verklaring tot gevolg zal hebben, dat de positie van
het kabinet-Laniel binnenslands versterkt zal worden, moet
nog afgewacht worden, maar dat zij een nuttige bijdrage
vormt tot het voortschrijden van de Europese integratie, is
buiten kijf.
e radio heeft in haar betrek
kelijk korte bestaan reeds
vele typen programmaleiders
gekend; wild gebarende artisten en
zakelijk-nuchtere producers, die zelf
nooit een pen op het papier had
den gezet. De radio-persoonlijkheid
van de K.R.O.-programmaleider
Toon Rammelt is onscheidbaar van
het feit, dat hij de gelukkige vader
is van acht kinderen, wier wel en
wee hem even na aan het hart
ligt als zijn omroepwerk. Met de
zelfde vaderlijke onpartijdigheid,
waarmede hij als scheidsrechter op
treedt bij hun kleine onenigheden,
leidt hij de wekelijkse bijeenkom
sten van de programmaraad, waar
alle nieuwe ideeën en activiteiten
besproken en beslist worden.
Toch zo men hem onrecht aan
doen als men in
Toon Rammelt
louter de leider
van het ingewik
kelde en veelzij
dige katholieke
radioleven zag.
Want zelfs de
omroepmedewer
kers die naast
zijn mildheid
meer gedeci
deerdheid zou
den wensen, zijn
't er over eens dat
Toon Rammelt
qua talent slechts
weinig radiome
dewerkers in Ne
derland naast
zich heeft. Zij
zijn er bang voor
dat het creatieve
vuur onder de
dagelijkse romp
slomp van de
programmalei
ding verloren zal
gaan. Toon Ram
melt geeft dit
zelf, met een spijtig hart. toe.
Maar in zijn carrière is het van
het begin af kiezen of delen ge
weest. Geboren Amsterdammer
(1910) ging hij, na de H. B. S. op
het St. Ignatiuscollege, naar de
Gemeentelijke Universiteit en
maakte er uitstekende studiën in
de Romaanse talen en Algemene
Taalwetenschap. Van jongs af aan
had hij geaarzeld tussen letteren
en beeldende kunst. Toen de taal
studie verzandde in het uitpeuteren
van historische grammatica en pho-
netica, vond hij ruimschoots com
pensatie in tekenen en schilderen.
Een getekend verhaal voor de K.R.O.
jeugdgids een aardige bijver
dienste als student kwam onder
het oog van Paul de Waart, die ook
al iets had gehoord van de geslaag
de hoorspelen van Toon Rammelt.
Hij sprak erover met Pastoor Per-
quin, die nooit aarzelde om beslis
singen te nemen en Toon Rammelt
aanbood om bij de K.R.O. te komen.
Tekenen voor de gids en hoorspelen
voor de radio, wat kon hij zich
beter wensen. „We waren in het
diepst van de crisis en mijn afge
studeerde vrienden waren al blij
met een paar lesuren en een paar
tientjes inkomen in de maand". De
familie kwam in het geweer, om
dat de veelbelovende zoon pas zijn
candidaatsexamen achter de rug
had. De zoon beloofde toch zijn
studies af te zullen maken en was
dit voornemen enige maanden later,
toen hij diep in het radiowerk zat,
volkomen vergeten. De artist had
over de leraar gezegevierd. Toon
Rammelt beleefde, onder leiding
van de allen inspirerende leiding
van Pastoor Perquin die er niet
voor terugdeinsde om zelf in hemds
mouwen een ensemble te dirigeren
de schilderachtige vooroorlogse
radio jaren toen iedereen alles deed.
Hij schreef hoorspelen en schilder
de reclameborden al naar gelang
de Pastoor het nodig vond.
Toen de Duitsers het land bin
nenvielen was Toon Rammelt
leider en regisseur van de hoor
spelafdeling. Toen ze zich met
de radio gingen bemoeien, nam hij
zijn ontslag en zag de radio weer
terug, toen „Herrijzend Neder
land" hem uitnodigde om regisseur
te worden. De K.R.O. begon echter
aanstalten te maken om zijn oude
plaats terug te nemen en Toon
Rammelt schaarde zich achter het
vertrouwde vaandel, hoe vreemd
dit in deze tumultueuze vernieu-
wingsdagen scheen. Hij werd om-
roepleider en moest zich, met te
genzin, uit het creatieve werk te
rugtrekken. Het schilderen en te
kenen was reeds naar de vacantie
verbannen. Hij heeft slechts één
bruggenhoofd kunnen behouden: de
„Gewone Man", waarvoor hij de
teksten schrijft. Hij noemt het be
scheiden het „cursiefje" van
de radio. Maar
evenals het cur
siefje van de
krant behoort
het tot de meest-
gelezen (beluis
terde) rubrie
ken. In die ru
briek spreekt
een rondborstige,
luimige Toon
Rammelt, die de
studio niet kent.
In de K.R.O.-
gids is hem ook
een bruggen
hoofd gebleven:
de K.R.O.-niek,
waarin een slag
vaardige en
strijdbare verde
diger van de
belangen van de
K.R.O. ook wel
eens plaats
vindt voor de
laatste humoris
tische belevenis
sen uit de studio.
De drie of vier hoorspelen, die
Toon Rammelt elk winter
seizoen nog schrijft, zijn altijd
van bijzondere allure. Een Van zijn
klankbeelden is onlangs door de
N.R.U. uitgekozen om mee te din
gen naar de veelbegeerde Prix
d'Italia, de „Oscar" van de inter
nationale radio.
Het heeft er nu echter de schijn
van, dat Toon Rammelt zich ge
heel van het radio-terrein zal te
rugtrekken. Tijdens zijn studiereis
van drie maanden langs de Ameri
kaanse radio- en televisiestations
heeft hij in de toekomst geblikt en
daar zijn conclusies uit getrokken.
De radio is in Amerika uitgepraat.
De televisie voert alleen het woord.
Vroeg pf laat zal dat in Nederland
ook het geval zijn, is zijn over
tuiging. De stilte, welke thans over
de besprekingen tussen Hilversum
en Den Haag is gedaald, wordt bij
de radio als de voorbereiding voor
een heftige storm ervaren. „Wan
neer je de televisie in Amerika ge
zien hebt, dan weet je dat het
waard is om tot de laatste draad te
vechten om te behouden, wat ka
tholiek Nederland in de aether heeft
opgebouwd", zegt een Toon Ram
melt, die dan niets meer heeft van
de vriendelijke vader van een ge
lukkig gezin.
Niemand zal het de programma
leider Toon Rammelt euvel duiden
dat zjjn belangstelling het meest
uitgaat naar het gesproken woord
en in het bijzonder naar het hoor
spel. Hoewel hij de K.R.O. voor
alles een gezinsomroep wil maken,
weet hij haar, met hulp van zijn
buitenlandse „scouts" menige be
langrijke dramatische primeur te
bezorgen. Enige bekende successen
van het Nederlandse toneel hebben
hun première bij de K.R.O. beleefd.
Albert van Dalsum koos Eliot's
„Moord in de Kathedraal", waar
in hij bij de radio de hoofdrol
speelde, als zijn jubileumstuk bij het
A.T.G.
Prinses Beatrix heeft Vrijdagmiddag
met haar klasgenoten de tentoonstelling
De Venetiaanse meesters" in het
Rijksmuseum te Amsterdam bezichtigd.
WEST-DUITSLAND. In een kolen
mijn bij Essen zijn gisteren acht mijn
werker? bedolven, toen een gang in
stortte. Er bestaat weinig hoop, dat zij
nog gered kunnen worden.
