Duizenden mannen, met in hun midden de Koningin, zingen hun triomf uit Vlaggen uit! Dankbaarheid aan velen, bovenal aan God Geen reden tot jaloezie Na een verbeten strijd van meer dan negen maanden Tot hoofd en hart deè MORRIS (ejmyva iwj! Koninklijk woord Nog een Pools bisschop in arrest? Schip te laat KONINGIN VOOR DE RADIO Het weer K Zweeds schip gezonken J (Van onze speciale verslaggever) Nooit heeft voor ons het Wilhelmus oprechter geklonken dan vannacht. Nooit heeft de compositie ons meer ontroerd, noch was de tekst ooit zinrijker dan deze nacht om enkele minuten voor twaalf uur toen duizenden mannen, met hun Vorstin,. Koningin Juliana in hun midden, op boten, op halfvoltooide zanderige en. mod derige dijkstukken en op de loopplanken over tientallen grote en kleine caissons, hun triomf uitzongen over het water, dat vannacht na een strijd van meer dan negen maanden eindelijk was bedwongen. Op dat moment lag het laatste, reuzengrote Phoenix-caisson in het dijkgat bij Ouwerkerk op zijn plaats, was de dijk gedicht, de laatste gaping in de zeeweringen rond de Zeeuwse eilanden gesmoord. Tien minuten lang loeiden alle sirenes van alle boten, die in een wijde kring rond de vier caissons in het sluitgat op stroom lagen. Even lang duurden de juichkreten van de duizenden mannen, die op steen- en kleihopen, op wrakke loopplanken, op sleepboten, zol- derbakken en drijvende kranen het grandioze schouwspel van de sluiting volgden. Maanden lang hebben zij dag en nacht in de barre woestenij van zand, klei, rijshout en riet gewerkt. Zij hebben er geleefd onder de meest primitieve en ruwe omstandigheden. Teleur stellingen hebben zij gedragen, zeker van de uiteindelijke overwin ning, die thans bevochten is. Zij schreeuwden als in een roes hun geluk uit, zij dansten arm in arm dol over de glibberige kleibonken. En in deze orgie van geluid mengde zich dat Wilhelmus, gespeeld door een harmonie uit Zierikzee op een onzichtbare boot ergens in de watervlakte. En iedereen zong mee. Het was een groots moment, dat sterk ontroerde, enorm boeide; het meest fascinerende dat wij ooit hebben gezien. ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953 77sfe JAARGANG No. 25832 Lamshuid Pantoffels f 19.75 Wairisal aangehouden? Radiorede Koningin vanavond herhaald Twee slachtoffers Uk-i-ï ••-.-V/V- BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 15459 Le nacht was zwart en mysterieus, het ïater donker en. ondoorgrondelijk. Bij v^™rkerk echter zetten millioenen de- Kaïumen in honderden natriumlampen het werk aan de dijk in een rossig licht Het bassin tussen de nooddijken en de oude dijk leek een arena, waarin twee eeuwige tegenstanders, de Nederlander en het water, voor een groot publiek de beslissende strijd zouden aanbinden. De toeschouwers, werkers in een besmeur de plunje, boeren, wier boerderijen in het verdronken land ondergraven wa ren, een groot aantal waterbouwkundige ingenieurs en verslaggevers uit vele landen, Kamerleden en mannen van de Waterstaat, vormden op de taluds van de dijken rondom, vreemde silhouetten buiten de kring van felle lampen. Aan boord van de Waterstaats-motor boot, de „Breezand" bevond zich Hare Majesteit Koningin Juliana. In de eerste dagen van de nationale ramp vond men haar bij de getroffen bevolking en thans had zü de wens te kennen gegeven ook bij de laatste fase van een bepalend deel van het herstel aanwezig te zijn. In Haar gezelschap bevonden zich de Minister- President, dr. W. Drees, de ministers J. Algera, C. Staf en H. J. Witte, de Com missaris van de Koningin in de Provin cie Zeeland, Jhr. mr. A. de Casembroot de Secretaris-Generaal van Verkeer en Waterstaat, mr. Spitzen, en de water staatsingenieurs, de heren Maris, Geerts en Van de Wal, die de leiding over het werk hebben gehad. Het schip met de hoge gasten koerste rond de cais sons en de Vorstin liet zich uitvoerig voorlichten over hetgeen daar gebeurde. Gisteravond was de toestand, bij het gat tamelijk critiek. Nadat gistermorgen bij dood, afgaand tij het derde caisson aan het Oostelijke dijkhoofd was ge plaatst. ontstond er door de nauwe ope ning die tussen de betonnen gevaarten v/as over gebleven, een verschrikkelijke stroom. Door die „poeier van een stroom", zoals de mannen met lieslaar zen de woeste vloedgolf noemen, sloeg gisteravond omstreeks half negen een van de zandzuigers uit zijn ankers. De stroomsnelheid in het gat was zo groot, dat zij niet gemeten kon worden. Geen enkele boot of het moet 's wereld sterk ste sleper, de „Zwarte Zee" zijn, kon het gat invaren. Alle beschikbare sle pers draaiden, met de neus tegen de rhoenix-caisson, die de afsluiting tot stand zou brengen, op volle toeren om het gevaarte zo groot als een heel woningblok in Amsterdam-Zuid in bedwang te houden, opdat het niet zou losschieten van de stalen kabels waar door het met de wal was verbonden. Er De laatste fase van de dichting van het gat in de dijk bij Ouwerkerk. Reeds zijn drie caissons in het gat geplaatst. Links op de foto ziet men naast de westelijke land- hoofd-caisson de betónnen-kolos liggen, die ter afgrendeling is ingevaren. Sleepboten liggen ip stoom, verder is alles nog rustig. Enkele uren later voltrok zich in deze ogenschijnlijk stille water kom een dynamisch schouwspel, Vrijdagavond, precies om 23.56 uur, lag de vierde Phoenix-caisson op zijn plaats en was het stroomgat bij Ouwerkerk afgesloten; een historisch moment in de geschiedenis van de Nederlandse waterbouwkunde. 'De foto toont het mo ment, waarop de caisson op zijn plaats ligt. Van de schepen loeien de sirenes en blazen de stoomfluiten de vreugde over dit grote gebeuren uit. (Van onze verslaggever) H. M. de Koningin heeft rond mid dernacht een korte boodschap voor de radio uitgesproken. „Morgen zal ik wel iets meer zeggen. Ik ben biy, dat de sluiting is geslaagd en wens allen van harte daarmee geluk." Minister J. Algera sloot zich daarbij met een kort woord aan. „Voor Neder land is dit een historisch ogenblik. Ik ben trots en dankbaar nu de dijken zijn gedicht na de grootste natuurramp, die ons land sedert eeuwen heeft geteisterd." Ook de minister wenste allen geluk met de geslaagde operatie en bracht dank aan allen, die eraan meegewerkt heb ben. Radio Vry Europa in München heeft gisteren omgeroepen dat de Poolse com munistische autoriteiten de waarnemend bisschop van Oisztyn (Allenstein) heb ben gearresteerd. Volgens de Ameri kaanse zender is uit Polen gebleken dat mgr. Wojcieck Zink, de vicaris-capitu- laris van Oisztyn, in het begin van Oc tober gevangen is genomen. Volgens deze berichten is de waarne mend bisschop 's nachts uit zijn huis gehaald en geboeid weggevoerd. Vol gens sommige berichten is mgr. Zink veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf wegens het in bezit hebben van een ge heime zender. Om elf uur precies werd het sein ge geven, dat alle schepen, die nog in de Vierbannenpolder, achter het dijkgat bij Ouwerkerk waren, onverwijld door het gat buitengaats moesten stomen, omdat de sluiting een aanvang had ge nomen. Ijlings kwamen enkele boten door de kier tussen de caissons naar buiten schieten. Eén schip was te laat. Het zal nu voor goed in de polder moeten blijven. Mllllllllll lil IIII1IIIIIIIMIIIIIMMIIIII Mill lllllll lilll lllllllll lillll werd een verval tussen de waterstand op zee en in de Vierbannenpolder gemeten van 83 centimeter. Iedereen vroeg zich in die uren af hoe de grondbezinking het zou houden in de gierende stroom. Het water kolkte tussen de caissons door, brullend als een getergd dier Men kon de zorg van de gezichten van de mannen die de wacht bij de caissons hielden lezen. Maar de stortvloed van water, die uit de polder golfde vermocht niets tegen het werk van het volk dat altijd al tegen het water gevochten heeft. Öm 9.03 uur bedroeg het verval nog slechts 33 centimeter en ook de stroom snelheid was danig Verminderd. Op dat moment liet men het caisson los. Hon derden mannen lieten de stalen kabels vieren. De sleepboten joegen het water achter hun kiel op in een woeste kol king. De definitieve sluiting was be gonnen. 10.50 uur. Het reuzencaisson, van meer dan zestig meter lengte, is aan het Westelijk landhoofd vastgemaakt. De sleepboten drukken hun neus tegen het betonnen karkas om het in het gat te draaien. 11.00 uur. De grootste sleepboot, de „Amerika" geeft twee stoten op haar stoomfluit. Alle schepen die in de pol der zijn worden opgeroepen eruit te komen. De sleepboten varen hun last langzaam op. 11.15 uur. Het caisson gaat iets terug omdat de manoeuvre te snel verloopt. Het tijdstip, waarop het kerend tij zal zijn is nog steeds niet precies bekend. Er cirkelen vliegtuigen boven het werk. Een ervan werpt een lichtkogel uit, die de „arena" in een fel licht zet 11.16 uur. De opening tussen de cais sons is nog maar twee meter breed. De sleepboten laten hun vracht iets vieren. 11.18 uur. De klap is gevallen, het gat is dicht, de verbindingen met de wal zijn aangebracht. De Phoenix ligt ver ankerd op zijn plaats. Nauwkeurig wordt nagemeten of de afgrendeling compleet is. Alles schijnt te kloppen. De kentering is echter nog steeds niet ingetreden. Er stroomt nog steeds water door de kieren naar buiten. Sleepboten dluwen met alle kracht. 11.25 uur. De afsluiters gaan open, het caisson begint te zakken, elke drie minuten een meter. De grote bak helt eerst naar links, de sleepboten duwen uit alle kracht. De mannen boven op het caisson houdten zich aan de pro visorisch geslagen railing vast. Zij ballen hun vuisten. De spanning is groot. Onder de druk van d|e slepers helt de bak nu naar rechts. In een schommeling zakt hij langzaam naar beneden. Niemand zegt een woord. Wij staan op de hoek van de zinkende kolos. Naast ons zwijgende mannen die naar het water turen clat maar blijft kolken. Zo nu en dan brult een opzich ter commando's naar de mannen bij de afsluiters. Het water giert in het bin nenste van het caisson. Eindelijk krijgen de kerels de zaak recht. Langzaam zakt hij naar de zinkstukken op die bodem. 11.56. Het caisson heeft de bodem ge raakt, de operatie ,vier-maal Phoenix" is geslaagd. En als op commando barst overal de vreugde los. Men dans en springt, men brult en schreeuwt van enthousiasme. De stoomfluiten gillen, een bajerd van lawaai. Op de dekstuk ken geven de mannen elkaar een hand en rennen door elkaar. Alleen op het caisson is men rustig. Daar biyft men aan de afsluiters staan. In de verte na deren tientallen bakken met klei. De eerste komt langszij en stort zyn lading tegen het caisson aan. Want ondanks de vreugde gaat het werk door. Het dode ty moet benut worden. In enkele minu ten moet het caisson verankerd worden om de direct opkomende vloed te kun nen weerstaan. (Vervolg op pag. 5) Aan boord van de „Breezand" heeft H. M. Koningin Juliana de sluiting van het gat bij Ouwerkerk meegemaakt. In gezelschap van minister-president dr. W. Drees bevond zij zich aan dek, toen de stoomfluiten van de sleepboten aan het caisson het teken gaven, dat die sluiting was gelukt. Met verwondering sloeg de vorstin de vreugde, die overal rond haar losbarstte, gade. Zij was er zicht baar door geroerd, een eenzame vrouw tussen die duizend mannen, verweerd en vergrijsd in de strijd met de zee. Zij wenste er bij te zijn, bij dit grootse moment, bij dit historisch ogenblik, bij deze periode van oprechte vaderlandse trots, waarin wij opnieuw, zoals al zovele eeuwen, de zege vierden op onze erfvijand, het water. Ter gelegenheid van de sluiting gingen en het droogpompen, waar van het dijkgat bij Ouwerkerk heeft mee het stadium van de wederop- Koningin Juliana vanmiddag voor bouw voor het toekomstig leven van beide radiozenders en voor de tele- alle delen van het rampgebied visie de volgende rede uitgespro- wordt bereikt. ken: De overwinning is groot en groot BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, telef. 4790 Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severtn. Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 47 cents per week, f 2.— per maand, f 6.— per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. (Van een bijzondere medewerker) Mijn vriend Jansen, hebben we u al meer mogen voorstellen als een beste man. Er is uitstekend met hem te praten, maar zo nu en dan kan hij op een welhaast onbetamelijke manier uit de slof schieten. En dat heeft hij dezer dagen ook weer eens gedaan, toen hij in de krant las dat de schade loostelling, die de leden van onze Twee de Kamer ontvangen, met f 3000.per jaar zal worden verhoogd. „Dat die lui een behoorlijke cent ver dienen," aldus Jansen, „kan me niets schelen. Ik gun iedereen een goed be staan en ik gun iemand, die meer kan dan ik ook best dat hij wat meer ver dient dan ik. Maar hoe ze het in d'r hoofd halen om maandenlang te gaan zitten bekvechten over de vraag of een arbeider 5 of 6 pet loonsverhoging moet krijgen, daar dure studiecommissies voor benoemen, er bijna een kabinets crisis voor over hebben, terwijl over de verhoging van het „weekgeld" van een Kamerlid, liefst met het loon van een behoorlijke vakman, de heren zelf in een handomdraai beslissen, dat gaat boven m'n verstand. Waarom de Ka merleden ook niet 5 pet? Want geloof maar gerust, dat die f 7000.die ze nu ontvangen, niet het enige inkomen is van de heren. Het is een grote collec tie cumulanten die de ene baan op de andere stapelen. En maar geld plukken jongens!" Jansen heeft heel wat vrienden en verscheidene hunner hebben ons op on geveer gelijke wijze de kwestie voorge legd, of er "een grote brief over geschre ven. Laten we beginnen met te zeggen, dat op zich in deze redenering iets steekt. Om het dure woord maar te ge bruiken, zowel het moment als de wij ze waarop de Regering dit voorstel heeft gepubliceerd, zijn hoogst on-psycholo- glsch. Het is een feit. dat met een pijn lijke nauwkeurigheid is berekend hoe voorkomen kan worden, dat het reële koopkracht-inkomen van de arbeiders zou stijgen. Bij de Kamerleden is het inderdaad de bedoeling om hun een hoger inkomen te bezorgen. Hier gaat het dus niet om een compensatie-maat regel zoals bij de looncorrectie voor de loontrekkenden. Dat de publicatie yan beide beslissingen practisch gelijktijdig plaats vond, heeft bij niemand veel waardering gewekt. Op de tweede plaats de wijze waarop. Er wordt zo maar klakkeloos gesteld, dat het noodzakelijk wordt geacht om de vergoeding ad f 7000.zoals die thans wordt ontvangen, op te voeren tot f 10.000.waaruit de goêgemeente dus afleidt, dat het inkomen van een Kamer lid van plm. f 140.tot plm. f 200. per week zou stijgen. Dit laatste nu is volkomen onjuist. Maar het ware dan ook verstandig geweest om die onjuiste in druk meteen weg te nemen door de fei telijke toestand te schetsen. Vooreerst in het algemeen nog een enkel woord over 't onderscheid tussen looncompensatie ei verbetering van de schadeloosstelling Over die looncompensatie is inderdaad maanden en maanden overleg gepleegd. Het is o zo makkelijk gezegd, „wat maakt dat éne procentje nu uit", maar laten we niet vergeten, dat de 5 pet loons verhoging waartoe nu is besloten, bet nationale inkomen belast met een totaal bedrag van rond 350 millioen gulden. Een verbetering van de schadeloosstelling der Tweede Kamerleden betekent, een totale last van nog geen half mil lioen. Nu spreekt het vanzelf, dat je over een bedrag van 350 millioen iets langer gaat zitten praten dan over een half millioen. Maar dat is nog niet het meest redelijke. Het zou immers best kunnen zijn, dat door het uitgeven van een half millioen, de sociale rechtvaar digheid méér geweld wordt aangedaan dan door het uittrekken van die 350 millioen. En dat is de eigenlijke vraag waar het om gaat. Is de schadeloosstel ling die tot op heden aan de leden van de Tweede Kamer werd betaald een rechtvaardige vergoeding voor de gele verde arbeid? En nu willen we pns he- 'lemaal niet aan de kant scharen van de mensen, die vergelijkingen met het bui tenland gaan trekken. We hebben met Nederlandse verhoudingen te maken. En laten we dan de vergoeding eens even bekijken. (Vervolg op pag. 5) Advertentie HET WILDE WATER BEDWONGEN „Landgenoten, de dijken dicht. Het einde van de ramptoe stand is' in zicht. Wij verwachten dat ons grondgebied binnen korte tijd herwonnen zal zijn. Op dit ogen blik mogen wij elkander gelukwen sen. De ramp bleek groter dan er ooit tevoren in onze geschiedenis een is geweest. Een heel leger van voor treffelijke vaklieden en geoefende soldaten werd voor deze strijd uit gerust, met een staf van uitnemende ingenieurs en theoretici en met een enorm arsenaal aan materiaal. Om vangrijk waren de voorbereidingen- Toch waren in Februari reeds 33 stroomgaten gedicht, in Maart 53 en in Augustus 67. Dikwijls liep het mee, zoals bij de dichting van het reusachtige gat bij de Schelphoek. Vaak ook waren er tegenslagen, waarvan die bij dit laatste gat, bij Ouwerkerk, de zwaarste was, zodat toen een heel nieuw plan werd ver eist en uitgevoerd. Thans is ook dit laatste gelukt en met vertrouwen wacht ons volk op de afwerking en voltooiing van heel het werk op het verder herstel der dijkbeschadi- Volgens in de Indonesische pers versche nen berichten, zou de voormalige minister president van de „Republiek der Zuid-Mo- luKken", Wairisal, die thans in Djakarta vertoeft, voorlopig zijn aangehouden. Des gevraagd werd van de zijde van het hoofd parket verklaard, dat over deze kwestie geen inlichtingen kunnen worden verschaft, Onze grootste vijand is onze lauwheid. ook is ons aller dankbaarheid jegens velen, die met uitermate inspanning van lichaam en van geest hebben ge streden, volgehouden en overwonnen, en boven dit alles uit jegens God, die ons deze overwinning in handen gaf. Hoe klein is de mens tegenover de krachten der natuur, wanneer die hem iets van hun volle kracht mogen to nen. Hoe kunnen enige kubieke meters water soms reeds niet al zijn levens geluk verwoesten. Maar ook, hoe groot kan hij zijn, wanneer het beste in hem wordt opgeroepen, wanneer hij in tegenspoed zich weet schrap te zetten en te strijden, en geestelijk zo al niet stoffelijk sterker blijkt dan wat hem belaagt, in het geloof, dat God, hoe dan ook, eenmaal alles ten goede zal doen keren. De slagen aan ons grondgebied en aan onze welvaart gebracht, zullen worden hersteld, maar de wond in veler harten is nog open. Alleen de grote, oppermachtige Heelmeester kan, evenals ons land, ook ons leven vernieuwen. Wanneer een ramp als deze dit alles heeft verwoest, dan mogen wij de bezoeking, waarmee wij worstelen, niet laten voorbijgaan, tenzij dat die ons zegent. De radiorede die Koningin Juliana naar aanleiding van de sluiting van het laatste stroomgat by Ouwerkerk van middag heeft gehouden, wordt vanavond om acht uur over beide zenders herhaald. FRANKRIJK Met 302 tegen 291 stem men heeft de Franse Nationale Vergade ring besloten de parlementaire onschend baarheid van Jacques Duclos en vier ande re leidende Franse communisten, die wor den beschuldigd van samenzwering tegen de staat, te handhaven. (tot Zondagavond) Aanvankeiyk zwaar bewolkt met tydeiyk regen, later van het Westen uit opklaringen. Matige tot krachtige, langs de kust af en toe harde Zuid westelijke wind. Vannacht minder koud. Morgen overdag ongeveer de zelfde temperaturen als vandaag. Zondag: Zon 7.47—17.00. Maan: 10.04 —17.22 Maandag: Zon: 7.4916.58. Maan: 11.06—18.10. Het 2.258 ton metende Zweedse schip „Bjoerkoe" is gisteravond laat ongeveer 30 myi ten Noorden van Helgoland ge zonken, na in aanvaring te zyn geweest met het Amerikaanse schip „Seawind". De loodsboot van Weser, die zich in de nabyheid van de „Bjoerkoe" bevond, heeft 16 overlevenden en 2 ïyken opge pikt. Zeven opvarenden worden volgens radioberichten nog vermist. Volgens het Westduitse persbureau D. P. A. zijn 18 bemanningsleden van het Zweedse schip gered.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | | pagina 1