Duizenden mannen, met in
hun midden de Koningin,
zingen hun triomf uit
Vlaggen uit!
Dankbaarheid aan velen,
bovenal aan God
Geen reden tot
jaloezie
Na een verbeten strijd van meer dan negen maanden
Tot hoofd en hart
deè MORRIS (ejmyva iwj!
Koninklijk woord
Nog een Pools
bisschop in
arrest?
Schip te laat
KONINGIN VOOR DE RADIO
Het weer
K
Zweeds schip
gezonken
J
(Van onze speciale verslaggever)
Nooit heeft voor ons het Wilhelmus oprechter geklonken dan
vannacht. Nooit heeft de compositie ons meer ontroerd, noch
was de tekst ooit zinrijker dan deze nacht om enkele minuten
voor twaalf uur toen duizenden mannen, met hun Vorstin,. Koningin
Juliana in hun midden, op boten, op halfvoltooide zanderige en. mod
derige dijkstukken en op de loopplanken over tientallen grote en
kleine caissons, hun triomf uitzongen over het water, dat vannacht
na een strijd van meer dan negen maanden eindelijk was bedwongen.
Op dat moment lag het laatste, reuzengrote Phoenix-caisson in
het dijkgat bij Ouwerkerk op zijn plaats, was de dijk gedicht, de
laatste gaping in de zeeweringen rond de Zeeuwse eilanden gesmoord.
Tien minuten lang loeiden alle sirenes van alle boten, die in een
wijde kring rond de vier caissons in het sluitgat op stroom lagen.
Even lang duurden de juichkreten van de duizenden mannen, die
op steen- en kleihopen, op wrakke loopplanken, op sleepboten, zol-
derbakken en drijvende kranen het grandioze schouwspel van de
sluiting volgden. Maanden lang hebben zij dag en nacht in de barre
woestenij van zand, klei, rijshout en riet gewerkt. Zij hebben er
geleefd onder de meest primitieve en ruwe omstandigheden. Teleur
stellingen hebben zij gedragen, zeker van de uiteindelijke overwin
ning, die thans bevochten is. Zij schreeuwden als in een roes hun
geluk uit, zij dansten arm in arm dol over de glibberige kleibonken.
En in deze orgie van geluid mengde zich dat Wilhelmus, gespeeld
door een harmonie uit Zierikzee op een onzichtbare boot ergens in
de watervlakte. En iedereen zong mee.
Het was een groots moment, dat sterk ontroerde, enorm boeide;
het meest fascinerende dat wij ooit hebben gezien.
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
77sfe JAARGANG No. 25832
Lamshuid Pantoffels f 19.75
Wairisal aangehouden?
Radiorede Koningin
vanavond herhaald
Twee slachtoffers
Uk-i-ï
••-.-V/V-
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 15459
Le nacht was zwart en mysterieus, het
ïater donker en. ondoorgrondelijk. Bij
v^™rkerk echter zetten millioenen de-
Kaïumen in honderden natriumlampen
het werk aan de dijk in een rossig licht
Het bassin tussen de nooddijken en de
oude dijk leek een arena, waarin twee
eeuwige tegenstanders, de Nederlander
en het water, voor een groot publiek de
beslissende strijd zouden aanbinden. De
toeschouwers, werkers in een besmeur
de plunje, boeren, wier boerderijen in
het verdronken land ondergraven wa
ren, een groot aantal waterbouwkundige
ingenieurs en verslaggevers uit vele
landen, Kamerleden en mannen van de
Waterstaat, vormden op de taluds van
de dijken rondom, vreemde silhouetten
buiten de kring van felle lampen.
Aan boord van de Waterstaats-motor
boot, de „Breezand" bevond zich Hare
Majesteit Koningin Juliana. In de eerste
dagen van de nationale ramp vond men
haar bij de getroffen bevolking en thans
had zü de wens te kennen gegeven ook
bij de laatste fase van een bepalend deel
van het herstel aanwezig te zijn. In Haar
gezelschap bevonden zich de Minister-
President, dr. W. Drees, de ministers J.
Algera, C. Staf en H. J. Witte, de Com
missaris van de Koningin in de Provin
cie Zeeland, Jhr. mr. A. de Casembroot
de Secretaris-Generaal van Verkeer en
Waterstaat, mr. Spitzen, en de water
staatsingenieurs, de heren Maris,
Geerts en Van de Wal, die de leiding
over het werk hebben gehad. Het schip
met de hoge gasten koerste rond de cais
sons en de Vorstin liet zich uitvoerig
voorlichten over hetgeen daar gebeurde.
Gisteravond was de toestand, bij het
gat tamelijk critiek. Nadat gistermorgen
bij dood, afgaand tij het derde caisson
aan het Oostelijke dijkhoofd was ge
plaatst. ontstond er door de nauwe ope
ning die tussen de betonnen gevaarten
v/as over gebleven, een verschrikkelijke
stroom. Door die „poeier van een
stroom", zoals de mannen met lieslaar
zen de woeste vloedgolf noemen, sloeg
gisteravond omstreeks half negen een van
de zandzuigers uit zijn ankers. De
stroomsnelheid in het gat was zo groot,
dat zij niet gemeten kon worden. Geen
enkele boot of het moet 's wereld sterk
ste sleper, de „Zwarte Zee" zijn, kon
het gat invaren. Alle beschikbare sle
pers draaiden, met de neus tegen de
rhoenix-caisson, die de afsluiting tot
stand zou brengen, op volle toeren om
het gevaarte zo groot als een heel
woningblok in Amsterdam-Zuid in
bedwang te houden, opdat het niet zou
losschieten van de stalen kabels waar
door het met de wal was verbonden. Er
De laatste fase van de dichting van
het gat in de dijk bij Ouwerkerk.
Reeds zijn drie caissons in het gat
geplaatst. Links op de foto ziet
men naast de westelijke land-
hoofd-caisson de betónnen-kolos
liggen, die ter afgrendeling is
ingevaren. Sleepboten liggen ip
stoom, verder is alles nog rustig.
Enkele uren later voltrok zich in
deze ogenschijnlijk stille water
kom een dynamisch schouwspel,
Vrijdagavond, precies om 23.56 uur, lag de vierde Phoenix-caisson op zijn plaats en was het stroomgat bij Ouwerkerk
afgesloten; een historisch moment in de geschiedenis van de Nederlandse waterbouwkunde. 'De foto toont het mo
ment, waarop de caisson op zijn plaats ligt. Van de schepen loeien de sirenes en blazen de stoomfluiten de vreugde
over dit grote gebeuren uit.
(Van onze verslaggever)
H. M. de Koningin heeft rond mid
dernacht een korte boodschap voor de
radio uitgesproken. „Morgen zal ik wel
iets meer zeggen. Ik ben biy, dat de
sluiting is geslaagd en wens allen van
harte daarmee geluk."
Minister J. Algera sloot zich daarbij
met een kort woord aan. „Voor Neder
land is dit een historisch ogenblik. Ik
ben trots en dankbaar nu de dijken zijn
gedicht na de grootste natuurramp, die
ons land sedert eeuwen heeft geteisterd."
Ook de minister wenste allen geluk met
de geslaagde operatie en bracht dank
aan allen, die eraan meegewerkt heb
ben.
Radio Vry Europa in München heeft
gisteren omgeroepen dat de Poolse com
munistische autoriteiten de waarnemend
bisschop van Oisztyn (Allenstein) heb
ben gearresteerd. Volgens de Ameri
kaanse zender is uit Polen gebleken dat
mgr. Wojcieck Zink, de vicaris-capitu-
laris van Oisztyn, in het begin van Oc
tober gevangen is genomen.
Volgens deze berichten is de waarne
mend bisschop 's nachts uit zijn huis
gehaald en geboeid weggevoerd. Vol
gens sommige berichten is mgr. Zink
veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf
wegens het in bezit hebben van een ge
heime zender.
Om elf uur precies werd het sein ge
geven, dat alle schepen, die nog in de
Vierbannenpolder, achter het dijkgat
bij Ouwerkerk waren, onverwijld door
het gat buitengaats moesten stomen,
omdat de sluiting een aanvang had ge
nomen. Ijlings kwamen enkele boten
door de kier tussen de caissons naar
buiten schieten. Eén schip was te laat.
Het zal nu voor goed in de polder
moeten blijven.
Mllllllllll lil IIII1IIIIIIIMIIIIIMMIIIII Mill lllllll lilll lllllllll lillll
werd een verval tussen de waterstand op
zee en in de Vierbannenpolder gemeten
van 83 centimeter. Iedereen vroeg zich
in die uren af hoe de grondbezinking het
zou houden in de gierende stroom. Het
water kolkte tussen de caissons door,
brullend als een getergd dier
Men kon de zorg van de gezichten van
de mannen die de wacht bij de caissons
hielden lezen. Maar de stortvloed van
water, die uit de polder golfde vermocht
niets tegen het werk van het volk dat
altijd al tegen het water gevochten heeft.
Öm 9.03 uur bedroeg het verval nog
slechts 33 centimeter en ook de stroom
snelheid was danig Verminderd. Op dat
moment liet men het caisson los. Hon
derden mannen lieten de stalen kabels
vieren. De sleepboten joegen het water
achter hun kiel op in een woeste kol
king. De definitieve sluiting was be
gonnen.
10.50 uur. Het reuzencaisson, van meer
dan zestig meter lengte, is aan het
Westelijk landhoofd vastgemaakt. De
sleepboten drukken hun neus tegen het
betonnen karkas om het in het gat te
draaien.
11.00 uur. De grootste sleepboot, de
„Amerika" geeft twee stoten op haar
stoomfluit. Alle schepen die in de pol
der zijn worden opgeroepen eruit te
komen. De sleepboten varen hun last
langzaam op.
11.15 uur. Het caisson gaat iets terug
omdat de manoeuvre te snel verloopt. Het
tijdstip, waarop het kerend tij zal zijn
is nog steeds niet precies bekend. Er
cirkelen vliegtuigen boven het werk.
Een ervan werpt een lichtkogel uit, die
de „arena" in een fel licht zet
11.16 uur. De opening tussen de cais
sons is nog maar twee meter breed. De
sleepboten laten hun vracht iets vieren.
11.18 uur. De klap is gevallen, het gat
is dicht, de verbindingen met de wal
zijn aangebracht. De Phoenix ligt ver
ankerd op zijn plaats. Nauwkeurig wordt
nagemeten of de afgrendeling compleet
is. Alles schijnt te kloppen. De kentering
is echter nog steeds niet ingetreden. Er
stroomt nog steeds water door de kieren
naar buiten. Sleepboten dluwen met alle
kracht.
11.25 uur. De afsluiters gaan open,
het caisson begint te zakken, elke drie
minuten een meter. De grote bak helt
eerst naar links, de sleepboten duwen
uit alle kracht. De mannen boven op
het caisson houdten zich aan de pro
visorisch geslagen railing vast. Zij
ballen hun vuisten. De spanning is
groot. Onder de druk van d|e slepers
helt de bak nu naar rechts. In een
schommeling zakt hij langzaam naar
beneden. Niemand zegt een woord.
Wij staan op de hoek van de zinkende
kolos. Naast ons zwijgende mannen die
naar het water turen clat maar blijft
kolken. Zo nu en dan brult een opzich
ter commando's naar de mannen bij de
afsluiters. Het water giert in het bin
nenste van het caisson. Eindelijk krijgen
de kerels de zaak recht. Langzaam
zakt hij naar de zinkstukken op die
bodem.
11.56. Het caisson heeft de bodem ge
raakt, de operatie ,vier-maal Phoenix"
is geslaagd. En als op commando barst
overal de vreugde los. Men dans en
springt, men brult en schreeuwt van
enthousiasme. De stoomfluiten gillen,
een bajerd van lawaai. Op de dekstuk
ken geven de mannen elkaar een hand
en rennen door elkaar. Alleen op het
caisson is men rustig. Daar biyft men
aan de afsluiters staan. In de verte na
deren tientallen bakken met klei. De
eerste komt langszij en stort zyn lading
tegen het caisson aan. Want ondanks
de vreugde gaat het werk door. Het dode
ty moet benut worden. In enkele minu
ten moet het caisson verankerd worden
om de direct opkomende vloed te kun
nen weerstaan.
(Vervolg op pag. 5)
Aan boord van de „Breezand" heeft H. M. Koningin Juliana de sluiting van het
gat bij Ouwerkerk meegemaakt. In gezelschap van minister-president dr. W.
Drees bevond zij zich aan dek, toen de stoomfluiten van de sleepboten aan het
caisson het teken gaven, dat die sluiting was gelukt. Met verwondering sloeg
de vorstin de vreugde, die overal rond haar losbarstte, gade. Zij was er zicht
baar door geroerd, een eenzame vrouw tussen die duizend mannen, verweerd
en vergrijsd in de strijd met de zee. Zij wenste er bij te zijn, bij dit grootse
moment, bij dit historisch ogenblik, bij deze periode van oprechte vaderlandse
trots, waarin wij opnieuw, zoals al zovele eeuwen, de zege vierden op onze
erfvijand, het water.
Ter gelegenheid van de sluiting gingen en het droogpompen, waar
van het dijkgat bij Ouwerkerk heeft mee het stadium van de wederop-
Koningin Juliana vanmiddag voor bouw voor het toekomstig leven van
beide radiozenders en voor de tele- alle delen van het rampgebied
visie de volgende rede uitgespro- wordt bereikt.
ken: De overwinning is groot en groot
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, telef. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severtn.
Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 47 cents per week,
f 2.— per maand, f 6.— per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
(Van een bijzondere medewerker)
Mijn vriend Jansen, hebben we u
al meer mogen voorstellen als
een beste man. Er is uitstekend
met hem te praten, maar zo nu en dan
kan hij op een welhaast onbetamelijke
manier uit de slof schieten. En dat heeft
hij dezer dagen ook weer eens gedaan,
toen hij in de krant las dat de schade
loostelling, die de leden van onze Twee
de Kamer ontvangen, met f 3000.per
jaar zal worden verhoogd.
„Dat die lui een behoorlijke cent ver
dienen," aldus Jansen, „kan me niets
schelen. Ik gun iedereen een goed be
staan en ik gun iemand, die meer kan
dan ik ook best dat hij wat meer ver
dient dan ik. Maar hoe ze het in d'r
hoofd halen om maandenlang te gaan
zitten bekvechten over de vraag of een
arbeider 5 of 6 pet loonsverhoging moet
krijgen, daar dure studiecommissies
voor benoemen, er bijna een kabinets
crisis voor over hebben, terwijl over
de verhoging van het „weekgeld" van
een Kamerlid, liefst met het loon van
een behoorlijke vakman, de heren zelf
in een handomdraai beslissen, dat gaat
boven m'n verstand. Waarom de Ka
merleden ook niet 5 pet? Want geloof
maar gerust, dat die f 7000.die ze
nu ontvangen, niet het enige inkomen
is van de heren. Het is een grote collec
tie cumulanten die de ene baan op de
andere stapelen. En maar geld plukken
jongens!"
Jansen heeft heel wat vrienden en
verscheidene hunner hebben ons op on
geveer gelijke wijze de kwestie voorge
legd, of er "een grote brief over geschre
ven.
Laten we beginnen met te zeggen,
dat op zich in deze redenering iets
steekt. Om het dure woord maar te ge
bruiken, zowel het moment als de wij
ze waarop de Regering dit voorstel heeft
gepubliceerd, zijn hoogst on-psycholo-
glsch. Het is een feit. dat met een pijn
lijke nauwkeurigheid is berekend hoe
voorkomen kan worden, dat het reële
koopkracht-inkomen van de arbeiders
zou stijgen. Bij de Kamerleden is het
inderdaad de bedoeling om hun een
hoger inkomen te bezorgen. Hier gaat
het dus niet om een compensatie-maat
regel zoals bij de looncorrectie voor de
loontrekkenden. Dat de publicatie yan
beide beslissingen practisch gelijktijdig
plaats vond, heeft bij niemand veel
waardering gewekt.
Op de tweede plaats de wijze waarop.
Er wordt zo maar klakkeloos gesteld,
dat het noodzakelijk wordt geacht om
de vergoeding ad f 7000.zoals die
thans wordt ontvangen, op te voeren tot
f 10.000.waaruit de goêgemeente dus
afleidt, dat het inkomen van een Kamer
lid van plm. f 140.tot plm. f 200.
per week zou stijgen. Dit laatste nu is
volkomen onjuist. Maar het ware dan ook
verstandig geweest om die onjuiste in
druk meteen weg te nemen door de fei
telijke toestand te schetsen. Vooreerst in
het algemeen nog een enkel woord over 't
onderscheid tussen looncompensatie ei
verbetering van de schadeloosstelling
Over die looncompensatie is inderdaad
maanden en maanden overleg gepleegd.
Het is o zo makkelijk gezegd, „wat maakt
dat éne procentje nu uit", maar laten
we niet vergeten, dat de 5 pet loons
verhoging waartoe nu is besloten, bet
nationale inkomen belast met een totaal
bedrag van rond 350 millioen gulden.
Een verbetering van de schadeloosstelling
der Tweede Kamerleden betekent, een
totale last van nog geen half mil
lioen. Nu spreekt het vanzelf, dat je
over een bedrag van 350 millioen iets
langer gaat zitten praten dan over een
half millioen. Maar dat is nog niet het
meest redelijke. Het zou immers best
kunnen zijn, dat door het uitgeven van
een half millioen, de sociale rechtvaar
digheid méér geweld wordt aangedaan
dan door het uittrekken van die 350
millioen. En dat is de eigenlijke vraag
waar het om gaat. Is de schadeloosstel
ling die tot op heden aan de leden van
de Tweede Kamer werd betaald een
rechtvaardige vergoeding voor de gele
verde arbeid? En nu willen we pns he-
'lemaal niet aan de kant scharen van de
mensen, die vergelijkingen met het bui
tenland gaan trekken. We hebben met
Nederlandse verhoudingen te maken. En
laten we dan de vergoeding eens even
bekijken.
(Vervolg op pag. 5)
Advertentie
HET WILDE WATER BEDWONGEN
„Landgenoten, de dijken
dicht. Het einde van de ramptoe
stand is' in zicht. Wij verwachten
dat ons grondgebied binnen korte
tijd herwonnen zal zijn. Op dit ogen
blik mogen wij elkander gelukwen
sen.
De ramp bleek groter dan er ooit
tevoren in onze geschiedenis een
is geweest. Een heel leger van voor
treffelijke vaklieden en geoefende
soldaten werd voor deze strijd uit
gerust, met een staf van uitnemende
ingenieurs en theoretici en met een
enorm arsenaal aan materiaal. Om
vangrijk waren de voorbereidingen-
Toch waren in Februari reeds 33
stroomgaten gedicht, in Maart 53 en
in Augustus 67. Dikwijls liep het
mee, zoals bij de dichting van het
reusachtige gat bij de Schelphoek.
Vaak ook waren er tegenslagen,
waarvan die bij dit laatste gat, bij
Ouwerkerk, de zwaarste was, zodat
toen een heel nieuw plan werd ver
eist en uitgevoerd. Thans is ook dit
laatste gelukt en met vertrouwen
wacht ons volk op de afwerking en
voltooiing van heel het werk op
het verder herstel der dijkbeschadi-
Volgens in de Indonesische pers versche
nen berichten, zou de voormalige minister
president van de „Republiek der Zuid-Mo-
luKken", Wairisal, die thans in Djakarta
vertoeft, voorlopig zijn aangehouden. Des
gevraagd werd van de zijde van het hoofd
parket verklaard, dat over deze kwestie
geen inlichtingen kunnen worden verschaft,
Onze grootste vijand is onze
lauwheid.
ook is ons aller dankbaarheid jegens
velen, die met uitermate inspanning
van lichaam en van geest hebben ge
streden, volgehouden en overwonnen,
en boven dit alles uit jegens God, die
ons deze overwinning in handen gaf.
Hoe klein is de mens tegenover de
krachten der natuur, wanneer die hem
iets van hun volle kracht mogen to
nen. Hoe kunnen enige kubieke meters
water soms reeds niet al zijn levens
geluk verwoesten. Maar ook, hoe groot
kan hij zijn, wanneer het beste in
hem wordt opgeroepen, wanneer hij
in tegenspoed zich weet schrap te
zetten en te strijden, en geestelijk zo
al niet stoffelijk sterker blijkt dan
wat hem belaagt, in het geloof, dat
God, hoe dan ook, eenmaal alles ten
goede zal doen keren.
De slagen aan ons grondgebied en
aan onze welvaart gebracht, zullen
worden hersteld, maar de wond in
veler harten is nog open. Alleen de
grote, oppermachtige Heelmeester
kan, evenals ons land, ook ons leven
vernieuwen. Wanneer een ramp als
deze dit alles heeft verwoest, dan
mogen wij de bezoeking, waarmee wij
worstelen, niet laten voorbijgaan,
tenzij dat die ons zegent.
De radiorede die Koningin Juliana
naar aanleiding van de sluiting van het
laatste stroomgat by Ouwerkerk van
middag heeft gehouden, wordt vanavond
om acht uur over beide zenders herhaald.
FRANKRIJK Met 302 tegen 291 stem
men heeft de Franse Nationale Vergade
ring besloten de parlementaire onschend
baarheid van Jacques Duclos en vier ande
re leidende Franse communisten, die wor
den beschuldigd van samenzwering tegen
de staat, te handhaven.
(tot Zondagavond)
Aanvankeiyk zwaar bewolkt met
tydeiyk regen, later van het Westen
uit opklaringen. Matige tot krachtige,
langs de kust af en toe harde Zuid
westelijke wind. Vannacht minder
koud. Morgen overdag ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag.
Zondag: Zon 7.47—17.00. Maan: 10.04
—17.22
Maandag: Zon: 7.4916.58. Maan:
11.06—18.10.
Het 2.258 ton metende Zweedse schip
„Bjoerkoe" is gisteravond laat ongeveer
30 myi ten Noorden van Helgoland ge
zonken, na in aanvaring te zyn geweest
met het Amerikaanse schip „Seawind".
De loodsboot van Weser, die zich in de
nabyheid van de „Bjoerkoe" bevond,
heeft 16 overlevenden en 2 ïyken opge
pikt.
Zeven opvarenden worden volgens
radioberichten nog vermist. Volgens het
Westduitse persbureau D. P. A. zijn 18
bemanningsleden van het Zweedse schip
gered.