In één kwartier worden achttien
personen „geknipt
Foto wijst ook andere interne
afwijkingen aan
125.000-
Zuster Christiana overleden
Haarlemse sigarenwinkeliers
nog steeds in actie
DE WEEK IN STAD EN STREEK
Concert van het Ph. Orkest
a y
0
D
Bevolkingsonderzoek op T.B.C. in Haarlem
Kosten bedragen
Oud-rectrix van Sancta Maria
te Haarlem
100% WOL
KAAN
t
3 Bakker s Cafetaria E
uf
VRAGEN INZAKE
HOLLAND NAUTIG
Muziekbibliotheek thans
in Wilhelminastraat
Dinsdagmiddagsluiting flinke strop voor
de speciaalzaken
HERINGA WUTHRICH
Geloof en Wetenschap
Mr. Regout sprak over
Afrika
Jo Vincent verleent mede
werking aan concert
U voelt zich thuis
3 Rijksstraatweg no. 238 t
SolisteTini v. d. Brom,
piano
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
PAGTNA 2
EEN LEUKE DAS
in één avond klaar!
Patroon gratis
ESPERANTO-CURSUS
VOOR JONGEREN
R.K. Middenstand
St. Adelbertsvereniging
10.000 boeken voor
500 leden
SANTPOORT
Zondagsdienst
Op bezoek bij winkeliers
SNACKBAR
R.K. Openbare Leeszaal
en Bibliotheek
L L L i
KRAAN OVER SLUIZEN
GEHESEN
Spreekuur
Waterstanden
Advertentl*
De Haarlemse gemeenteraad stelde vorig jaar 1 5U.0UU ter beschikking voor
het bevolkingsonderzoek, dat over enkele dagen zal beginnen. Dit bedrag
heeft de gemeente gegeven als aanvulling op het tekort, dat mogelijkerwijs
zou kunnen ontstaan. De totale kosten zijn geraamd op 1125.UUU. En waar
dus moeite noch kosten gespaard zijn om dit onderzoek mogelijk te maken,
daar zal van elke bewoner van Haarlem gemeenschapszin gevraagd worden
om voor het „voetlicht" te verschijnen. Want een van de grootste problemen
van het Bevolkingsonderzoek is dat der weigeraars, die om een ongeldige
reden niet wensen deel te nemen. De ervaring in andere steden en platte
landsgemeenten heelt geleerd, dat hiermee terdege rekening moet worden
gehouden. Deze weigeraars kunnen in drie groepen worden onderverdeeld:
de a-socialen, voortkomend uit milieux, waar de hygiënische toestanden zeer
te wensen overlaten; personen, die het met hun gezondheid niet zo nauw
nemen en mensen, die uit hoofde van hun beroep niet ziek kunnen zijn en
dus ook niet aan de mogelijkheid willen denken, dat zich bij hen een ziekte
zou openbaren. Deze moeilijk grijpbare bevolkingsgroepen belemmeren het
uitroeien van de tuberculose.
Propaganda en voorlichting hebben er
veel toe bijgedragen dat in de loop der
jaren de t.b.c.-bestrijding in goede
banen is geleid. Juiste voorstelling van
zaken van de kant van de dokter en
huisbezoekster is niet alleen nodig ge
weest de patiënt en zijn omgeving er
van op de hoogte te brengen welke
maatregelen genomen moesten worden
tijdens -de ziekte, maar ook om de
tuberculosevrees tegen te gaan. Het ge
beurde immers maar al te vaak, dat de
vrees voor de ziekte de omgeving weer
hield de patiënt of zijn gezin de nodige
verzorging te geven. Het was een vrees,
die niet voortkwam uit bekendheid met
de ziekte, maar uit onwetendheid.
In Botterdam, de eerste stad in ons
land die een Consultatiebureau exploi
teerde, werd het huisbezoek aanvanke
lijk verricht door de administrateur, die
de patiënten zo nu en dan bezocht.
Toen het werk zich uitbreidde, werd het
huisbezoek in handen gegeven van
dames, die vrijwillig deze taak bij
wijze van liefdewerk op zich namen.
Het gesalarieerde huisbezoek kwam
eerst in 1910, toen de Koninklijke Ne
derlandse Centrale Vereniging de op
leiding van huisbezoekster in haar pro
gramma op nam.
Een belangrijke taak van het huis
bezoek is naast de voorlichting de
opsporing der contacten. Door inten
sief contact-onderzoek is grote uit
breiding der tuberculose voorkomen
kunnen worden. Helaas gebeurt het
nog herhaaldelijk, dat men de be
smettingsbron niet kan vinden; het
doel van het Bevolkingsonderzoek nu
is om deze onopgemerkte gevallen op
J te sporen.
De methodes van onderzoek, die de
moderne röntgenologie voor het long
onderzoek biedt, zijn vele. Men kent de
doorlichting en röntgenfoto. De door
lichting is minder kostbaar, doch zij
geeft echter niet zoveel details te zien
als de foto. Het voordeel is dat men
een levend beeld voor ogen heeft en
dus ook de bewegingen der verschillen
de organen kan observeren. Bovendien
kan de patiënt in meerdere standen
worden geplaatst.
De fotografie daarentegen legt het
beeld vast en laat afwijkingen zien,
kleiner dan mogelijk is op het doorlich
ten foto van de borstkas, zoals deze
bij het bevolkingsonderzoek wordt ge
maakt. De ribben zijn zeer duidelijk te
zien. De peervormige figuur in het
midden is het hart; links en rechts
hiervan bevinden zich de longen,
waarin zich de bloedvaten vertakken'.
tingsscherm. Bij het massa-onderzoek
worden filmstroken gebruikt, bestaan
de uit kleine foto's. Van de snelheid,
waarmee, gefotografeerd wordt, krijgt
men een indruk, indien men weet, dat
18 personen per kwartier worden „ge
knipt". Wil men afwijkingen nauwkeu
riger vaststellen hetgeen bij de mo
derne chirurgische behandelingsmetho
de onontbeerlijk is dan is het moge
lijk zogenaamde doorsnee-foto's te
maken op verschillende „diepten". Na
de plaatsing van een modern röntgen-
apparaat in het Haarlemse Consultatie
bureau, waarvan wij reeds in een vorig
artikel melding maakten, zullen alle
bovengenoemde methodes mogelijk zijn.
De practische gang van zaken is nu
zo, dat zij, van wie de foto niet kan
uitmaken; dat er geen afwijkingen be
staan, worden opgeroepen voor nader
onderzoek op het Consultatie-bureau,
hetgeen natuurlijk niet impliceert, dat
men een afwijking bezit. Want van deze
opgeroepenen valt na een uitgebreider
onderzoek op het Consultatiebureau een
zeker percentage af. Ervaringen elders
hebben geleerd, dat slechts één op de
1.000 personen behandeling behoeft.
Van zeer grote betekenis by het be
volkingsonderzoek is tenslotte ook, dat
niet tuberculeuze afwijkingen (o.a.
hartafwijkingen) worden ontdekt. Het
feit, dat alleen de tuberculose der lon
gen wordt opgespoord en niet die van
andere organen, is daarom zo belang
rijk, omdat verreweg de long-tubercu-
lose het meest voorkomt. Wordt deze
echter een onverbiddelijk halt toegeroe
pen, dan zullen de andere vormen van
tuberculose ook niet meer voorkomen,
omdat chirurgische tuberculose ontstaat
uit en door long-t.b.c.
Wanneer na ongeveer een jaar het be
volkingsonderzoek voltooid is, dan ïs de
vraag: moet het gevolgd worden door
een tweede onderzoek en zo ja, wanneer
moet dit dan plaatsvinden?
Zeer zeker zal de tweede „ronde"
minder gevallen tellen en eens zal hope
lijk de tjjd komen, dat er zo weinig ge
vallen worden opgespoord, dat een kost
baar bevolkingsonderzoek economisch
niet meer verantwoord is. De resultaten
van het aanstaande bevolkingsonder
zoek zullen onder meer uitwijzen hoe
ver dit tijdstip nog verwijderd is.
Het Tweede-Kamerlid Nederhorst
heeft aan de ministers van Financiën,
Economische en Sociale Zaken ge
vraagd in hoeverre de Herstelbank be
trokken is bij de Holland Nautic, of zij
deze financiert en of zij het merendeel
der aandelen van deze mij. bezit. De
Holland Nautic bevindt zich in moeilijk
heden, omdat de Herstelbank niet be
reid is verdere credieten te verstrek
ken. De heer Nederhorst vraagt of er
door de Herstelbank geen controle werd
uitgeoefend. Hij meende dat het be
houd van het bedrijf verzekerd zou zijn
indien een nieuwe grote opdracht, wel
ke jarenlang werk zou verschaffen, ge
financierd werd. Bij de Holland Nautic
zijn 500 man werkzaam, zodat het werk
gelegenheidsaspect moet worden ge
acht bij de oplossing van de moeilijk
heden.
Gen. Cronjéstr. 129
ïelef. 11383
Nu in de zomer van 1954 te Haarlem
het Wereldcongres van Esperantisten ge
houden wordt, heeft de Stichting „Jong
Haarlemvooruit!" besloten ook een
Esperanto-cursus in haar programma op
te nemen.
Het Stichtingsbestuur biedt met deze
cursus de jongeren van 15 t/m 30 jaar
in Haarlem en omstreken een unieke
kans om nog voor het congres een aar
dige kennis van het Esperanto opgedaan
te hebben. De cursus vangt in de volgen
de of de navolgende week aan. Men kan
zich aanmelden bij de Th. M. Ketelaar-
school, Parklaan 108, 's avonds tussen
7 en 9 uur.
Er bestaat de mogelijkheid, dat een
cursus voor uitsluitend R.K. jongeren
wordt georganiseerd. Indien men aan
zo'n cursus wil deelnemen, kan men zich
ook vervoegen bij de heer N. C. Schou
ten, Emmalaan 34.
De tweede bijeenkomst van de R. K.
Middenstands Vereniging zal gehouden
worden op Donderdag 12 November in
ae voorzaal van restaurant Brinkmann,
Grote Markt. Jhr. dr. J. C. Mollerus zal
dan zijn visie geven over de „positie
van de middenstand nu en straks". De
bijeenkomst begint om 8 uur.
De St. Adelbertisvereniging zal het
seizoen openen op Donderdag 12 Novem
ber in het Adelbertis-home, Ged. Oude
Gracht 29. Dr. W. Peters S.J. zal dan
spreken over „de obsessie van Graham
Greene". Aanvang der bijeenkomst 8 uur.
Met grote ontsteltenis en voor een
deel ook verslagenheid, zullen vele ka
tholieken uit Haarlem en omgeving
vernemen, dat in de leeftijd van 48 jaar,
na een korte ziekte, in het St. Eiisabeth-
Gasthuis te Winterwijk, is overleden.
Zuster Christiana, rectrix van het ka
tholiek lyoeum voor meisjes te Am
sterdam en tot 1951 rectrix van het R.K.
lyceum voor meisjes Sancta Maria te
Haarlem.
Zij Voelde zich de laatste tijd erg
vermoeid en vertrok twee weken gele
den naar Winterswijk, waar de orde
der Franciscanessen een ziekenhuis
heeft, met bedoeling om dan wat rust
te nemen. Al spoedig bleek, dat haar
ziekte ernstig was en zij verzocht dan
ook vandaag bediend te mogen wor
den in het bijzijn van haar familie.
Gisteren verergerde haar toestand plot
seling tengevolge van embolie en
spoedig daarna kwam het einde, zon
der dat zij van haar verwanten afscheid
heeft kunnen nemen.
Zuster Christiana was niet minder
dan achttien jaar in Haarlem werkzaam
als docente in de klassieke talen. Twaalf
jaar was zij conrectrix en na de dood
van zuster Hortense werd zij tot rectrix
benoemd, welke functie zij tot 1951
bleef vervullen. Bij haar afscheid is
duidelijk gebleken hoezeer zij door
De muziekbibliotheek heeft een nieuw
onderdak gekregen. Dit onderdeel van
de stadsbibliotheek breidde zich gestaag
uit, doch ook de overige afdelingen
werden steeds omvangrijker, zodat ten
langen leste de muziekafdeling wat
toontjes lager moest zingen en het veld
diende te ruimen.
Tegen het nadeel van de decentrali
satie in de kelder van de Vleeshal
liggen ook 30.000 boeken opgeslagen, die
behoren tot de stadsbibliotheek staat
echter een efficiëntere en fraaiere loka
liteit ter berging van de boeken dan
voorheen. De muziekafdeling is thans
gevestigd aan de Wilhelminastraat 49
boven het bureau Nazorg, op de le ver
dieping dus. De beide vroegere kamers
zijn omgevormd tot één ruim en licht
vertrek, waarin tegen de zijwanden mo
derne stalen boekenrekken zijn ge
plaatst, die tezamen bijna 10.000 exem
plaren bevatten. De muziekafdeling telt
momenteel ongeveer 500 leden en dat
aantal vindt juffrouw M. C. Reeser, de
assistente, die deze afdeling tezamen
met de heer J. Kingma verzorgt, toch
wel voor een intensief musicerende stad
als Haarlem erg aan de lage kant. Mis
schien is een der oorzaken daarvan de
onbekendheid met het feit, dat het ook
mogelijk is, behalve de levensbeschrij
ving van Beethoven, ook studiemateriaal
te lenen voor allerhande instrumenten.
Dus ook de ontluikende pianovirtuoos
kan zijn eerste op schrift gestelde sol
letjes en do'tjes aan de Wilhelminastraat
verkrijgen, zo goed als de beginnende
paukenist. De contributie bedraagt 13
gulden en de afdeling is geopend'Woens
dag- en Zaterdagmiddag van 25 uur
en Maandagavond van 79 uur.
Juffrouw Reeser, die haar werk als
assistente aan de stadsbibliotheek aan
het Prinsenhof en aan deze muziekaf
deling zo goed mogelijk moet verdelen,
vermoedt, dat na verloop van tijd ook
deze nieuwe huisvesting, welke voor 10
jaar is gehuurd, te klein zal worden.
1 Maar zover is het nog niet.
haar leerlingen en vooral oud-leerlin
gen gewaardeerd werd.
Duidelijk werd haar betekenis voor
Sancta Maria gekarakteriseerd in een
artikel, waaruit wij citeren: Haar grote
gave was een juist evenwicht te schep
pen tussen het ernstige en het vrolijke
element bij alles wat in de school ge
boden werd. Idealisme en blijdschap
gingen bij haar samen. Belangrijk was,
dat de meisjes, die haar school verlie
ten, geestelijk volkomen weerbaar wa
ren. Wij hopen Maandag nog op de be
tekenis van haar leven voor vele katho
lieke Haarlemse meisjes nader terug te
komen.
BIOSCOPEN:
Rembrandt: „Rome Ore 11". Boven 14
jaar. Tijden 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „De dief van Venetië". Boven
18 jaar. Tijden 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Twee stuivers hoop". Boven 18
jaar. Tijden 2, 7 en 9.15 uur. Zaterdag en
Zondag 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: tot en met Zondag: „Op
hoop van zegen". Boven 14 jaar. Maandag
tot en met Donderdag: „Anna en de ko
ning van Siam". Boven 14 jaar. Tijden
2.30, 7 en 9.15 uur. Zondag 2, 4.30, 7 en
9.15 uur.
Lido: „Een circus vluchtte". Boven 18
jaar. Tijden 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
City:. „Klaar voor actie". Boven 14 jaar.
Tijden 2.15, 7 en 9.15 uur. Zaterdag en Zon
dag 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Slavenschip". Boven 18 jaar. Tij
den Zaterdag 2.30, 7 en 9.15 uur. Zondag
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Maandag tot en met
Donderdag 2.30 en 8 uur.
Minerva: tot en met Maandag „De blau
we sluier", a. 1. Tijden: Zaterdag 2.30, 7
en 9.15 uur. Zondag 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Maandag 8.15 uur.
Zaterdag 7 November
Stadsschouwburg: Het Vrije Toneel in
„Graag of niet". (Voor Ver. Weldadigheid
naar vermogen), 20 uur.
Zondag 8 November
Stadsschouwburg: Aerdenhouts Kinder
toneel „Doornroosje", 2.15 uur. „Het Vrije
Toneel" in: Graag of niet", 20 uur.
Concertgebouw: R.K. Zangvereniging „St.
Caecilia", kinderkoor „St. Caecilia" en Har
monie „St. Caecilia", 20 uur.
Maandag 9 November
Concertgebouw: Lezing door dr. C. G.
v. Egeler en drs. T. de Booy over de An-
desexpeditie, 20 uur.
Minerva-Theater: „Johan Kaart" in
„Potasch en Perlemoer", 8,15 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Palestina diorama's, Schotersingel 117a.
Bijbelse voorstellingen. Geopend van 1012
en 1417 uur.
Teylers Museum. Geopend van 11—17 u.
(behalve Maandag).
Frans Halsmuseum: Permanente exposi
tie van nieuwe aanwinsten. Dagelijks van
10—16 uur, Zondag van 13—16 uur.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg 102:
Schilderijen en tekeningen van Paul Ci
troen. Geopend van 10—17 uur (tot 18 Nov.).
Boskamp, Bloemendaalseweg 259: Expo
sitie van meubelen en tapijten, alsmede
beeldhouwwerken van W. Commandeur.
Geopend 10—17 uur (tot en met 7 Nov.).
Huis Van Looy: „Toegepaste Kunst",
expositie door leden van „Kunst zij ons
Doel".
APOTHEKEN:
De Zondags-, avond- en nachtdienst van
de Haarlemse Apotheken wordt waarge
nomen door: Bosch en Vaart-Apotheek,
Bosch en Vaartstraat 26, tel. 13290; Cen
traal Apotheek v. h. Florijn, Grote Hout
straat 18, tel. 10500—10502; H. Remmers
en Zoon, Kruisstraat 6, tel. 10354; Noor
der-Apotheek, Jan Gijzenkade 181, tele
foon 23821.
ZIEKENVERVOER
Fa. Mathot, Gr. Houtstraat 9, tel. 11990,
Margriet, Turfmarkt 19 rd., tel. 21400; te
Heemstede: Fa. Buitenman en Co.. Raad
huisplein 7, tel. 38523.
BLOEMENDAAL
De Zondags-, avond- en nachtdienst van
de Overveense-, Bloemendaalse- en Sant-
poortse apotheken wordt waargenomen
door Bloemendaalse Apotheek, Bloemen
daalseweg 85, Bloemendaal, telefoon 21281;
Apotheek De Wilde, Broekbergenlaan 42,
Santpoort-Dorp, telefoon K 2560—8284.
OVERVEEN
De Zondagsdienst voor artsen wordt tot
11 uur 's avonds waargenomen door R.
Holthuis, Rollandslaan 35, tel. 10367.
HEEMSTEDE
De Zondagsdiensten voor artsen worden
waargenomen door Dr. G. S. Nout, Camp-
laan 20, tel. 38763 en Dr. A. J. v. Raven-
swaay, Zandvoortselaan 70, tel. 27913.
Wijkverpleging: Zuster P. Mantz, Camp-
laan 17.
Geopende Apotheek: Heemsteedse Apo
theek, Binnenweg 98, tel. 38197; Aerden-
hout Apotheek, Zandvoortselaan 164, tele
foon 26772.
Advertentie
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
In onze courant van Dinsdag 3 Nov,
reageerde de heer L. van Berkel, voor
zitter van de R. K. Bond van sigaren
winkeliers, afói. Haarlem, op de actie
van verschillende sigarenwinkeliers om
ook in Haarlem te komen tot afschaffing
van verplichte middagsluiting in deze
branche. Deze reactie van de heer Van
Berkel leidde van andere zijden weer
tot andere reacties, die ons schriftelijk,
telefonisch of anderszins bereikten. Van
dat alles geven wij hier een samenvat
ting en verder zullen wij ons bepalen
tot de plaatsing van één ingezonden
brief.
Allereerst bestrijdt men stelling
van de heer Van Berkel, dat het ver
zoek. tot sluiting indertijdl is uitgegaan
van leden van de drie organisaties van
sigarenwinkeliers, die uitsluitend spe
ciaalzaken hebben. Daarbij waren inder
daad niet betrokken diegenen, die een
gemengd bedrijf hebben, maar wel de
sigarenwinkeliers, die naast hun sigaren
winkel een betrekking hebben. lm dat
geval drijft de vrouw de zaak en d|e
man heeft zijn voornaamste bron van
inkomsten elders, daarbij in het voor
deel van de sociale zekerheid voor zijn
gezin. Zo bezien hebben dus óiestijds niet
alleen de speciaalzaken aan dat verzoek
medegewerkt.
Vervolgens vraagt men zich verbaasd
af, hoe de heer Vam Berkel kan schrij
ven, dat een gevoelige teruggang ver
oorzaakt door de sluiting niet is aan
te tonen. De kasboeken zo wordt
daartegen opgemerkt geven sprekende
cijfers. En die worden niet verklaard
door de verlaging van de detailprijzen
Artsen: J. J. Hekman, Hoofdstraat 326,
Santpoort, tel. K 25608510.
Apotheken (ook nachtdienst): Apotheek
De Wilde, Broekbergenlaan 42, Santpoort,
tel. K 25608284 en Bloemendaalse Apo
theek, Bloemendaalseweg 85, Bloemendaal,
tel. K 2500—22181.
Vele leden van „Geloof en Wetenschap"
waren gisteravond naar de Stadsschouw
burg getogen om met mr, drs. Th. Re
gout een 22000 km lange tocht door
Afrika te maken. Onder de titel „Afri
kaans Avontuur'' toonde de heer Regout
zijn nieuwste kleurengeluidsfilm, welke
hij gemaakt heeft naar aanleiding van
een opdracht, die hij kreeg van de
paters Montfortanen uit België.
Mr. Regout is een verteller, die zijn
gehoor weet te boeien. Samen met zijn
vrouw maakte hij in 19511952 de tocht
van het uiterste Zuiden van Afrika naar
Nederland. De tocht ging door de gebie
den van Zuid-Afrika, de Kalahari en de
eertijds in Duitse handen zijnde kolonie:
Süd-West Afrika. Bijzonderheden zijn er
genoeg te verhalen en deze heeft de
inleider zijn gehoor dan ook niet ont
houden. Hij vertelde van de dorre
Ngami-pan, welke vroeger een meer is
geweest en door Livingstone, de grote
ontdekkingsreiziger per boot werd ver
kend.
Dor en woest landschap, rijke en gra
zige weiden, zijn tegenstellingen, waar
voor de avonturier plots komt te staan.
De adembëtite'mendë fechóohhfeiöl van
4frika heeft de toeschouwer en de stille
genieter in de zaal genoeg kunnen er
varen. want mr. Regout heeft een goede
en juiste documentaire op het gevoelige
celluloid vastgelegd.
Vooraf deed de voorzitter van G. en
W.. de heer F. Vorstman enkele mede
delingen, welke wijzigingen in het pro
gramma inhielden. Allereerst dan zal
pater Van Rijckevorsel op 13 November
zijn lezing houden, terwijl de causerie
van prof Smulders verschoven is naar
18 December. Vrijdag 20 November voert
de Nederlandse Gomedie „Een moeilijk
mens" op, terwijl 11 December het Ne
derlandse Kamerorkest een concert zal
geven, waaraan medewerking wordt ver
leend door de zangeres Jo Vincent.
van alle rookartikelen. Die verlaging
werkt de gehele week óloor!
Dat in hét hele land de sigarenwin
keliers langzamerhand tot andere ge
dachten komen, is nu genoegzaam be
kend. Steden als Amsterdam en Rotter-
dfem zijn nooit aan die sluiting begon
nen, maar nu heeft na enkele andere
steden ook Arnhem er eb brui aan ge
geven. Daar is nu de verplichting van
de baan. Het schrijven dat wij uit Arn
hem ontvingen, kan evenzeer voor Haar
lem gelden. Daarin staat o.m.: „Het is
gebleken, dat door cte destijds gehouden
enquête de mening van de meerderheid
van de sigarenwinkeliers niet juist is
weergegeven. Dègenen, die het formulier
invulden, verkeerdfen in de mening, dat
een gesloten ochtend of middag gebie
dend was". (Achteraf kwam men tot de
ontdekking, dat er van gebieó|en geen
sprake was).
„Reeds nu is gebleken," zo gaat Arn
hem voort, „dat de omzet een aanmer
kelijke daling vertoont en dat de be
hoefte van de consumenten op de geslo
ten middag gedekt wordt door verkoop
van rookartikelen in café's, stationsge
bouwen e.d."
Zoals gezegd, dat geldt eveneens voor
Haarlem. Het is wel typerend, dat thans
22% van de tabaksartikelen niet meer
in de echte sigarenwinkels gekocht
wordt.
In dit verband kan nog opgemerkt
worden, dat na de uitbreiding in het
postkantoor weer een verkooppunt
voor tabaksartikelen gevestigd wordt,
een maatregel, waar kennelijk niets te
gen te doen is, maar waarvan de siga
renwinkelier de dupe wordt. Op de ka
derdag van de Christelijke Bond (ge
houden 13 October j.l.) is de sluiting
eveneens ter sprake gekomen. De afde
ling Leiden vroeg toen, of het wel juist
was een middag te sluiten. „Jagen wij
onze ciiëntèle aldus deze afdeling
niet naar de café's?" Zij meende, dat
gezorgd moet worden, dat de klanten
zoveel mogelijk in de gelegenheid moe
ten worden gesteld hun rookartikelen ia
de speciaalzaken te kunnen kopen.
Een Haarlemse winkelier heeft zich
de moeite getroost vele sigarenwinke
liers te bezoeken en in een brief daar
omtrent komt hij tot de conclusie, dat
minstens driekwart van deze nog een
andere baan hebben. Men treft onder
hen een reiziger, broodbezorger, tim
merman, makelaar, boekhouder, chauf
feur, kruidenier enz. En het zijn juist
deze niet-speciaalzaken die in deze kwes
tie beslissen over de speciaalzaken.
Tenslotte laten wij hier (zij het in
verkorte vorm) de brief volgen, die wij
ontvingen van de heer Th. J. Molen
kamp, lid van de katholieke organisa
tie. „De sluiting is niet de wens van de
specialisten, die liitsluitend van hun
zaak moeten bestaan. Deze mensen heb
ben het vak „sigarenwinkelier" vrije
lijk gekozen en wensen dat ook vrij uit
te oefenen en niet te zien beknot door
Dinsdagmiddagsluiting en verplichte va-
cantie-regeling.
Bovendien hebben de winkeliers heel
weinig aan deze vrije Dinsdagmidafeg,
daar de kinderen slechts van 2 tot 4 uur
naar school zijn, waarin ligt opgesloten,
dat de ouders practisch niet van huis
kunnen, uitgezonalerd tijdens de vacan-
ties. Tevens is het al te gek, dat in de
Advertentie
AAN DE MODERNE
<j in een beschaafde omgeving bij
De fijnste gerechten tegen matige prij-
2 zen» volkomen aangepast aan deze tijd.
2 Prima kop koffie met slagroom 30 cl.
2 Cassata ijstaart
Loempia's
met rum, slagroom, enz.
50 ct.
(gevuld m. ham, kip, enz.) 50 ct.
Bami (bal) 25 ct. c
2 Nassi Goreng (bal) 25 ct.
2 Diverse Huzarenslaatjes, vanaf 35 ct.
Goed belegde broodjes 35 ct.
enz. enz. L.
TOT 'S NACHTS 1 UUR GEOPEND.
M t.o, Haarlem-terrein
15 (Geen filialen) TELEFOON 24730
rTTTVTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT'
zomermaanden duizenden vreemdelingen
in Haarlem zich niet op Dinsdagmiddag
kunnen voorzien van rookartikelen in
ö|e hiervoor gespecialiseerde bedrijven.
Men moet niet vergeten, dat het hier een
genotmiddel betreft, dat op een moment,
waarop de voorraad op is, opnieuw aan
gevuld! wvdt. Wanneer de winkelier
niet geneigal is die aanvulling te ver
zorgen, staan er honderden anderen
klaar het publiek te helpen.
Eerst mqet dus de verkoop van rook
artikelen in eigen hand zijn, daarna
kunnen de winkeliers het zich veroor
loven over vrije middagen of vacantie
te spreken.
Om zover te komen zijn er door enkele
georganiseerde winkeliers besprekingen
gevoerd met niet-georganiseerden ten
einde dezen te overtuigen van de noodi-
zaak om georganiseerd te zijn om daar
door onder meer te komen tot opheffing
van de Dinsdagsluiting en om andere
problemen, welke het vak betreffen, in
organisatorisch verband, op te lossen.
Volgens de heer Van Berkel is dat
niet organisatorisch, doch ik meende
dat deze winkeliers door het zich ten
doel stellen „leden te winnen voor de
organisatiedaarmede een goede po
ging ondernemen tot het versterken
van de organisatie.
Dat de Dinsdagmidtiagsluiting wel ge
handhaafd zal blijven volgens de heer Van
Berkel, is slechts de wens der gedachte.
Gelukkig zijn er vele winkeliers, onder
wie bestuursleden der betreffenöle or
ganisaties, die daarover een andfcre
mening hebben".
Liefde en barmhartigheid. De zen
ding van Zuster Jozefa Menéndez; bew.
door dr. B. Naaijkens M.S.C.; dr. W.
Luijpen O.E.S.A.: Existentie-ervaring en
theologie; Mystère et mystique du ma-
riage. (Speciaal nr. van het tijdschrift
„L'anneau d'or.")Paulus-reeks; 9
nieuwe deeltjes, o.a. C. H. Lambermond
O.P. De kerkelijke hiërarchie in Neder
land hersteld 1853; G. Philips, De Leek
in de Kerk; Sint Bernardus. Voordrach
ten gehouden aan de R. K. Universiteit
te Nijmegen bij gelegenheid van het
achtste eeuwfeest van zijn dood 1153-
1953; Doreen Smith, Philippus Neri,
de heilige van de humor; Prof. dr.
Klaas Steur, Christelijke toekomstver
wachting; Eugen Walter: Geloof, hoop
en liefde in het Nieuwe Testament.
Het Noordhollands Philharmonisch
Orkest opende gisteravond het pro
gramma van haar ledenconcert met
„Chimères", zijnde dertien variaties
over een eigen treurige thema, van de
Nederlandse componist Frits Koeberg.
Het bleek een aangenaam klinkend
stuk muziek te zijn, waarin de compo
nist de orchestrale mogelijkheden in
ieder der afzonderlijke variaties uitge
buit heeft. Zonder tot opzienbarende
dingen te komen weet Koeberg toch
hier en daar interessante klankcombi
naties te verkrijgen. Jammer is zeer
zeker dat het thema te weinig muzi-
Zo nu en dan maak ik een verre
reis naar de buitengewesten
in de rimboe van Kennemer-
land. Telkens als ik tussen de
groene velden en langs de wit-
zwarte koeien rijd, denk ik: hoe
lang nog? Want als we goed worden
ingelicht door sociografen en statis-
tici is Noord-Holland over 'n halve
eeuw 'n huizenzee en graast die
kwispelstaartende stier tussen
Heemskerk en Uitgeest in 'n stads
tuintje, terwijl de buren van vijf
hoog klagen over het uitzicht, dat
de nieuwe bouw van zeven etages
aan de overkant, hun dreigt te ont
nemen. Mijn tochtgenoot, geboren
en getogen in deze streek, er mee
vergroeid zonder het zelf te weten,
vertelt me, al rijdende, over wat er
gebeuren zal. „Kijk, al die velden,
waar de groenten kiemkracht vond",
zegt hij, „kijk, die zijn er over een
jaar niet meer. Volgende week be
ginnen ze huizen te bouwen, drie
honderd en zoveel tegelijk". De ver
rader van zijn geboortegrond is en
thousiast; in zijn gedachten ziet hij
al bioscopen en winkelpaleizen en
dat terwijl hij in 1945 zó poëtisch
schreef over het maagdelijke land.
„aan de zee ontrukt en voor altijd
geschonken aan de tuinder", dat de
tranen menig lezer in de ogen dron
gen. Wij stoppen, want ik wil de
geur van verse mest inademen, het
geloei van koeien horen en de
pracht van een boerderij bewonde
ren.
Maar nauwelijks staan we in de
berm, of hij wijst naar het noorden,
waar een kerktoren in de juist
blauwe lucht prikt. „Tot die toren
daar", zegt hij, blij als een jongen
die van kostschool is gekomen en
het ouderlijk huis ziet, „tot daar en
dan in rechte lijn naar dat oude
kasteel, reikt het uitbreidingsplan.
Dat wordt 'n stad!"
Gelukkig hij zwijgt nu. Ik wil
even dromen, de gillende remmen
van dozijnen autobussen vergeten,
het gele flikkerlicht en het gestamp
van machines
„Dat wordt 'n stad!"
re rijden verder, claxonneren
voor een boer, die met zijn
vuile wagen op hoge wielen
midden op de weg rijdt en geen
haast maakt om opzij te gaan. Ach,
't is heerlijk om de rust van deze,
aan zijn kromme pijp lurkende
landsman even waar te nemen,
wanthoe lang nog?
In Assendelft waren we besteld.
Om eens te komen praten over de
Roomse krant, want de na-oorlogse
gemakkelijkheid ten aanzien van de
dagelijkse lectuur ik wil alles
lezen, om goed op de hoogte te zijn
en de Roomse krant schrijft juist
niet over wat ik zo graag lees
begint zich overal te wreken.
Nu was ik lange tijd niet in As
sendelft geweest, maar ik herinner
de me heel goed, dat het dorp aan
een weg van wel acht kilometer
lang was gelegen; een erg smalle
weg, met 'n flinke sloot er naast
bruggetjes er over om in de pitto
reske huisjes te komen. De snel
heidsmaniak mag er schande over
spreken, dat zo iets in „deze tijd"
nog bestaat, de minnaar van lande
lijk schoon is er verrukt over en zou
willen schilderen als hij daartoe de
gave bezat. Groot was mijn teleur
stelling, toen ik rijen arbeiders
bezig zag met het dempen van de
sloot en het verbreden van de weg.
De steden dringen op, de vrachtwa
gens met trailers worden zwaarder,
breder en langer; er kunnen onge
lukken op die weggetjes gebeuren,
maar in werkelijkheid zullen ze
straks pas een grote kans krijgen.
In een café bij de kerk bestellen
we een kop koffie, ,,'k Zal heerlijke
verse zetten", zegt de waardin, „en
we hebben een best dik roompie".
ze smakt nog met haar lippen als
ze aan de molen draait en de geur
van de gemalen bonen de gelagka
mer binnen zweeft.
Aan een ovalen mahoniehouten
tafel zit opa, vergroeid met deze
grond, waarop zijn wieg stond en
die van zijn grootvader. Het is alsof
hij mijn gevoelens raadt, want plot
seling staat hij op en haalt een
schilderijtje van de wand. „Hier
sta ik", zegt hij, „vóór het café, dat
we hadden eer de weg verbreed
werd. Ziet u, daar by die ophaal
brug. Het was hier vroeger mooi
meneer. We omsloten de Zaanstreek,
we leefden voor het land en wat
wisten we van steden en snelver
keer".
De man tuurt op het schilderijtje
en heeft geen lust meer tot praten.
Wij rekenen af met de waardin
Verse koffie met 'n best dik room
pie, dertig cent inclusief. Hoe lang
nog?
e terugtocht móet over Bever
wijk en dat wil zeggen via de
Velserpont naar Haarlem. Da
zon is nog niet onder als de rijks
politie met witte pet ons verwijst
naar de vijfde rij van meer dan
honderdvijftig wachtende wagens.
Het is pikdonker als we het kanaal
oversteken. Maar in die tussentijd
hebben we college gevolgd in men
senkennis. De driftige naast ons,
kan zijn wagen wel vernielen, om
dat hem nog zoveel werk wacht en
hij doelloos 'n uur verprutst weet.
De potige chauffeur van de vracht
wagen aan de andere kant, die bin
nen 'n kwartier alles vertelt over
zijn vrouw en kinderen, zijn gierige
baas en zijn reizen naar het buiten
land. „Dat verkort het wachten,
meneer", bekent hij. De onverstoor-
bare, die drie kwartier roerloos ach
ter zijn stuur blijft zitten en de
vermoeide, die verzocht heeft hem
te wekken als het zover is. Ik loop
langs de rijen en zie een zakenman
in een Buick boeken bijhouden; hij
heeft een verplaatsbaar lichtje en is
er aan gewend te moeten wachten.
Uit 'n Chevrolet duikt muziek naar
buiten; de radio zorgt voor verpo
zing: j'attendrai toujours
Dan zijn er de patates frites-eters:
het hei-verlichte kermistentje, met
de eetwaren trekt de mensen als
muggen aan. Zie de schrokkers, die
een warm worstje ineens in de
mond steken en verwerken, de zu
ren m.et een reuze bom, de klein
handelaren met 't zakje pinda's.
Een onbekende of zeldzame bru
tale tracht zijn auto te plaatsen
achter de rij, welke aan de beurt is.
Zijn tour de force mislukt en zal
nooit lukken, want de politie heeft
een alziend oog, tot ieders be- en
verwondering.
Wij horen de bel, een pont komt
aan; de bel, een pont gaat vertrek
ken. En weer 'n bel, en weer 'n bel.
Nóg veertig wagens en dan zullen
wij de warme maaltijd tegemoet va
ren. Wat zal dat 'n nationale feest
dag worden, als de tunnel plechtig
geopend wordt. Het zal zó vreemd
zijn, dat Alkmaar 'n voorstad van
Haarlem lijkt.
Misschien rijden we dan tegen 't
koffieuurtje even naar dat café in
Assendelft vanwege 't best dik
roompie en de dertig centjes inclu
sief. Of staat er dan een Concertge
bouw? Ik moet er niet aan denken.
SPAARNEBABBELAAR
kale zeggingskracht bezit om er groot
scheepse variaties uit op te bouwen.
Toon Verhey en zijn orkest zorgden
intussen voor een prima verzorging,
waarvoor de componist, dirigent en
orkest op ondubbelzinnige wijze op
het podium kwam bedanken. Sini van
de Brom was vervolgens de soliste in
het pianoconcert in G van Maurice Ra-
vel. Zij heeft zich van deze uiterst
moeilijke taak op meer dan verant-
woorde wijze gekweten. Vooral in het
tweede deel, geestelijk het moeilijkste
der drie delen, was haar spel van een
gevoelige pianistiek, waaruit bleek dat
zij naast een behoorlijke dosis techniek,
ongetwijfeld ook vele aesthetische
eigenschappen bezit. Trouw terzijde
gestaan door het orkest, is het geheel
een warm pleidooi geworden voor dit
nogal eens dikwijls verkeerd beoor
deelde pianoconcert, dat zeer zeker
sublieme plaatsen bezit van grote mu
zikale schoonheid. In zekere mate is
het evenzo gesteld met het hierna ver
klankte werk van Roussel: Concert
pour petit orchestre. Ofschoon hier het
motorische element in beide hoekde-
len sterk overheersend is, weet Rous
sel zijn toehoorders zeer sterk in span
ning te houden, door zijn uitermate
suggestieve stemmenweefsel der afzon
derlijke instrumenten tot soms treffen
de klankcombinaties op te voeren. Het
coloriet is scherp en met groot raffine
ment getroffen. De pluri-tonaliteit
blijft echter natuurlijk, zonder in ge
wilde moderne effecten te vervallen.
Misschien maakt deze schrijfwijze het
voor vele luisteraars nog wel wat moei
lijk deze muziek op haar juiste waar
de te schatten, hetgeen overigens aan
haar grote verdienste niets af doet.
Na de pauze liet Toon Verhey ons
gesublimeerd orkestspel horen in Schu
bert's onvolprezen derde symphonic.
Dit werk heeft na de uitvoeringen van
het vorig seizoen flink aan zeggings
kracht gewonnen. Het was stylistisch
raak getroffen en tekende Schubert ten
voeten uit. Een mooi slot aan dit con
cert met zijn interessant programma.
JAN LAARVELD
Om 6 uur vanmorgen is het boven
stuk van de tweede door Rusland be
stelde drijvende bok, vervaardigd door
de werf Conrad en Syork Hijsch N.V.
te Haarlem, op transport gesteld naar
Amsterdam. Aangezien de breedte van
de kraan, die een gewicht heeft van 80
ton, 17% meter bedraagt, was het niet
mogelijk het gevaarte door de sluizen
van Spaarndam en Buitenhuizen te ver
voeren. De oplossing werd gevonden in
de assistentie door een drijvende bok
van het bedrijf zelf, die de kraan over
de sluiizen heen tilde en plaatste op een
dekschuit. Verder werd de tocht nor
maal naar Amsterdam voortgezet. Twee
maanden geleden is de eerste door Rus
land bestelde drijvende bok afgeleverd.
Beide hebben een capaciteit van 250
ton.
De burgemeester van Heemstede zal
inplaats van Maandag Dinsdag spreek
uur houden.
Zaterdag 7 November
Hoog water: 3.50 u. en 16.04 u.
Laag water: 11.52 u.
Zondag 8 November
Hoog water: 4.25 u. en 16.37 u.
Laag water: 0.09 u. en 12.25 u.
Maandag 9 November
Hoog water: 4.57 u. en 17.10 u.
Laag water: 0.43 u. en 12.54 u.
