T
Overheidsdienaren moeten
voorlopig tevreden zijn
Burgemeesterstoelagen sullen
echter spoedig worden herzien
Demonstraties dragen over
wegend anti-Brits karakter
r
A. BERGERS: man van ideeën en acties
Onrustig, wanneer hij het rustig heeft
SCHEEPVAARTBERICHTEN1
Uit de grabbelton van minister Beel
Strijd tegen Mau-
Mau wordt feller
Wij luisteren nu<ur-
Actie, die zichzelf
vernietigt
In het zand
van MARS
J
FR/C VB NOOR MAN
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
PAGTNA 7
Wethouders worden
niet vergeten
DE ONLUSTEN IN TRIëST
Achtduizend, militairen
in het gevecht gebracht
fc, H.0^esTooS?oSalS 13 45
Deens schip gestrand
Passagiers aan wal gebracht
11.000 mannen wordt
de maat genomen
MAN IN BRAND
Liturgische weekkalender
door ARTHUR C. CLARKE
MARKTBERICHTEN
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van Binnenlandse Zaken heeft geen aangename taak, als hij in
een enkel antwoord de veie onderwerpen moet samenvatten, die een hele
Kamer hem in bonte .mengeling heeft voorgehouden. De Kamerleden kun
nen zich in hun beschouwingen beperken tot enkele sprekende kwesties. De
minister1 moet dat alles maar zien te bundelen, zonder dat het kop en staart
verliest. Minister Beel begon met Vader Vondel te citeren over Amsterdam
en prees met hem de hoofdstad, als „de glorie van Uw steden, den pijler van
den staat''Daarna dook hij in de kleine problemen, waarmede zijn de
partement bezaaid is, koppelde de eiectriciteitsvoorziening aan de f riese
kwestie, de waterleiding aan de grenscorrectie-gebieden, om via de politie
naar de burgemeesters op te klimmen, weer naar het niveau der wethouders
af te dalen en daarna te landen op een terrein, waar hij de kernkwesties
ging behandelen: de decentralisatie van de bestuurslichamen, de gemeente-
financiën, de salarissen der ambtenaren en de pensioenen. Een wonderlijke
tocht, die met grote rapheid van tong werd afgelegd, want de ministeriële
auto stond gereed om naar Zeeland te rijden
grote tekorten van voor de oorlog, toen
honderden gemeenten noodlijdend wa
ren? Een eigen belastinggebied voor de
gemeenten acht de regering dan ook on
onjuist punt van uitgang. 1
Met grote handigheid heeft de minister
zich uit het probleem van de verguizing
van de hoofdstad gered, waar de Kamer
hem, ten onrechte naar hij zei, van be
schuldigd had. Het wezenlijke van het
begrip hoofdstad is immers dat het een
„voornaam centrum" is, zo citeerde de
bewindsman Van Dale's Groot Woorden
boek der Nederlandse Taal. Heb ik dat
niet beweerd vroeg hij aan degenen die
hem hadden aangevallen op de Memorie
van Antwoord? Met de woorden „geen
wezenlijke betekenis" had hij slechts
willen zeggen „geen betekenis in
Staatsrechtelijke zin" en dat was heel
wat anders dan dat er maar een greintje
twijfel bij de bewindsman zou bestaan
omtrent de zinnebeeldige beteke
nis van Amsterdam als hoofdstad. Toch
nam hij de suggestie van de heer Wei
ter over, die hem had geadviseerd de
Commissie voor Grondwetsherziening
te verzoeken de woorden „hoofdstad des
lands" achter de naam Amsterdam in
artikel 52 in te voegen, zodat dat wat in
het conventioneel recht bestaat, ook in
het geschreven recht wordt vastgelegd.
Dat mr. van Leeuwen zijn zinsnede wat
kil vond, deed de minister de opmer
king maken, dat ministers zich nu een
maal niet aan lyrische ontboezemingen
te buiten gaan, wanneer zij staatsstuk
ken redigeren. Thorbecke citerend, die
Den Haag na de Franse tijd weer het
centrum noemde van de algemene rege
ring zoals tijdens de Republiek en Am
sterdam de eer liet waarop het na alle
antecendenten aanspraak had: meende
de minister de zaak tt zijn juiste propor
ties te hebben teruggebracht.
De minister heeft voorts het verwijt
van de Kamer afgewezen, als zou hij
niet voldoende attent zijn op het ver
schijnsel van groeiende staatsmacht ook
over het rechtsgebied van provincies
en gemeenten. Maar naast zorg over die
ontwikkeling, zag hij toch ook redenen
tot optimisme. Hij wees op het provin
ciaal bestuur, dat zich tegenwoordig in
tensief met tal van culturele en maat
schappelijke kwesties bezig houdt, waar
men vroeger niet dacht. In die rich-
ting moet groei nog bevorderd worden
en verkeerd zou het volgens de minis
ter zijn, om op ander terrein te willen
gaan overschakelen van Rijks- naar ge
meentebureau: het zelfbestuur zou zijn
wezen gaan verliezen. De huidige over
heidstaak stelt zijn eisen. Niet op elk
vlak kan centralisme tegen worden ge
gaan. Wanneer straks het rapport der
Commissie de Quay gereed is, kan daar
in ook het een en ander verteld wor
den over de bestuursvorm der grote ge
meenten. Ongetwijfeld zullen wij dan
over het instituut der wijkraden het
zelfde horen wat nu over de provinciale
besturen gezegd kan worden.
Een apart vraagstuk noemde hij de fi
nanciële verhouding Rijk-gemeenten.
Hierbij ziet de Kamer over het hoofd,
dat er naast de objectieve ook subjec
tieve uitkeringen zijn, die verstarring
tegenwerken en tekorten aanvullen. Een
algemeen werkende verhoging uit het
Gemeentefonds kan binnenkort teee
moet worden gezien. Was de Kamer de
miserabele toestand vergeten van de
Over de salarissen Het de minister een
geluid horen, dat bemoedigend klonk
voor de burgemeesters, voor wier zor
gen, vooral ook wat de opleiding van
hun kinderen betreft, hij gevoelig was.
Op korte termijn zal worden nagegaan
in hoeverre de ambtstoelage kan wor
den herzien. De bezoldigingen zal veel
moeilijker zijn, omdat er wel degelijk
repercussies aantoonbaar zijn op het sa
larispeil van andere functionarissen
hoezeer ook de stelling juist is, dat het
burgemeestersambt daarmede niet te
vergelijken is. Het oordeel van Ge
deputeerde Staten is gevraagd ten aan
zien van de wethouderssalarissen. Ook
daarover staat op korte termijn nader
beraad op het program.
De algemene salarispositie der over
heidsdienaren kan de regering niet los
maken van het algemene loonbeleid
voor het gehele land. Eigenlijk is zij daar
al van afgeweken door de verhoging
die deze zomer is toegepast. De rege
ring wil nu eerst de uitwerking van de
pas toegepaste loonsverhoging en verho
ging der sociale uitkeringen afwachten.
Wel is op korte termijn in het Staatsblad
een wijziging van de indeling van en
kele functies te verwachten. Met de de-
classificatie is de regering zo ver ge
gaan als mogelijk was. De minister heeft
weten te voorkomen, dat een vijf klas
sen-stelsel, dat al op schrift stond, wer
kelijkheid is geworden. Hij vond het
een grote stap, die thans gezet is. Vol
ledige afschaffing van de classificatie zal
in het raam van het algemeen beleid
nader moeten worden bezien. Werkclas-
sificatie wordt daarentegen in overleg
met de vertegenwoordigers van over
heidspersoneel nader uitgewerkt. Wat
de kindertoeslagregeling betreft, waar
omtrent na de voorlopig bereikte over
eenstemming regelingen ten principale
aan de orde zullen komen, deze zullen
in grote lijnen voor Rijk, Provincie en
Gemeenten dezelfde zijn.
Over de pensioenen van degenen die
in het dieptepunt der salarissen de dienst
hebben verlaten, is aan de Commissie
Van Poelje verzocht rapport uit te bren
gen. Ook deze zaak staat op het ver
langlijstje voor het Georganiseerd Over
leg.
Wat de Burger Bescherming betreft,
er komen oefeningen in groter verband
wanneer de opleiding der vrijwilligers
is beëindigd. De werving van mobiele
brigades noemde de minister zeer teleur
stellend. Het zijn de hoekstenen van het
gehele B.B.-gebouw. Maar de Stichting
B.B., die hij alle hulde bracht voor haar
activiteit, zal dit binnenkort weer opne
men. De hele organisatie der B.B. eist
veel meer tijd dan was voorzien. Bin
nenkort wordt een nieuwe wervings
campagne begonnen, waarbij het huis-
aan-huis-systeem wordt toegepast. Ver
wacht wordt dat medio 1954 de com
mandoposten bediend kunnen worden.
Een wetsontwerp inzake de bouw van
schuilkelders is van B.Z; naar Weder
opbouw onderweg. Richtlijnen voor de
bedrijfsbescherming zijn gereed.
Het wetsontwerp inzake de leesbiblio
theken komt in 1954. Ook aan een wij
ziging van de Kieswet in verband met
de mogelijkheid van stemming bij vol
macht wordt gewerkt. De Friese kwestie
staat op de agenda voor de ministerraad.
Een ontwerp-politiewet is op komst.
De Italiaanse regering heeft in Londen en Washington laten protesteren
tegen de wijze, waarop de onder geallieerde leiding staande politie in Triëst
is opgetreden. Zowel in Amerikaanse als in Britse diplomatieke kringen
heeft men de ernst van de situatie toegegeven en verklaard, dat de bloedige
onlusten zijn veroorzaakt door „onverantwoordelijke elementen". In Londen
is door het ministerie van Buitenlandse Zaken bekend gemaakt, dat de ge
beurtenissen in Triëst onderwerp van bespreking uitmaken met Amerika,
dat het besluit van 8 October om zone-A van Triëst aan Italië over te dragen,
mede heeft ondertekend. De omvang van de onlusten en demonstratiès in
verscheidene Italiaanse steden versterkte het in sommige diplomatieke krin
gen bestaande vermoeden, dat deze zijn georganiseerd door Italiaanse poli
tieke groeperingen buiten Triëst. Gisteravond was het aantal slachtoffers,
dat bij de botsingen in Triëst is gevallen, gestegen tot acht. Verscheidene
tientallen gewonden worden op het ogenblik in de hospitalen verpleegd.
De grootste concentratie militairen,
die tot nog toe in Kenya werd ge
bruikt, is in de strijd geworpen tegen
de Mau-Mau. Ruim achtduizend solda
ten zullen van heden af tegen de Mau-
Mau worden ingezet, aldus meldt het
hoofdkwartier van generaal Sir George
Erskine, bevelhebber van het Oost-
Afrikaanse leger.
ZONDAG
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 8.00
nieuws 8 15 gram., 8.25 Hoogmis. NCRV:
9 30 niéuws. 9.45 orgel, 10.00 prot. pr„
11 30 gram 11.45 koor. KRO: 12.15 con-
gres v d K.V.P. te Utrecht, 12.45 gram
12.55 zonnewijzer, *3:?0
Parijse chansons, 13.40 boek, 13.55 gram.,
14.00 jeugd, 14.30 viool en PiahO.14 50
gram., 15.00 klankbeeld, wM Kamer
koor, strijkork. en sol., 15.50 gram., 16.1
thuisfront. 16.15 sport, 16.30 Vespers.
IKOR: 17.00 oecumenische jeugddienst,
18.00 prot. pr., 18.45 caus. NCRV: 19.00
prot. pr., 19.30 caus. KRO: 19.45 nieuws,
20.00 gram., 20.25 de gewone man, 20.30
symphonette-ork., kl. koor en sol., 21.05
hoorspel, 22.05 gevar. muz., 22.30 act.,
22.40 gram., 22.45 Avondgebed, 23.00
nieuws, 23.15 gram.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 8.00
nieuws, 8.18 gram., 8.55 sport, 9.00 caus.,
9.10 volksdansen. 9.30 caus., 9.45 Met en
zonder omslag, 10.15 Instr.ens., koor en
soliste, 10.40 hoorspel, 11.15 lichte muz.
AVRO: 12.00 sport, 12.05 lichte muz.,
12.35 Even afrekenen, herenl, 12.45 piano,
13.00 nieuws, 13.05 gram., 13.10 orgel,
13.30 lichte muz., 14.00 boek, 14.20 Radio
Philh. Ork. en solist, filmpraatje, 16.10
lichte muz., 16.30 sport. VARA: 17.00
Instr.sextet, 17.30 jeugd, 17.50 sport 18.15
nieuws. VPRO: 18.30 prot. pr. IKOR:
19.00 jeugd. 19.35 prot. pr. AVRO: 20.00
nieuws, 20.05 gevar. muz., 21.10 act.,
21.25 populaire muz., 22.05 hoorspel,
22.40 piano, 23.00 nieuws, 23.15 gram.
ENGELAND, BBC home service, 330
m.: 12.15 pianorec., 15.45 ork.conc., 19.30
ork.conc., 20.15 pianorecital, 23.35 clave-
cimbel-ens.
BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
14.15 gevar. muz., 15.15 ork.conc., 20.30
gevar. muz., 22.00 gevar. muz., 23.15 pia
no en harp.
NORDWESTDÉUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 gevar. muz., 13.10 amus.-
muz., 16.30 dansmuz., 18.00 symph.ork.,
20.00 gevar. muz., 22.15 dansmuz., 23.15
gevar. muz., 0.16 symph.ork., 1.15 gevar.
muz.
FRANKRIJK, nat. programma, 347 m.:
15.30 Ein Walzertraum, operette, 17.45
orkestconc., 20.00 lichte muz., 22.45 ka-
merork.
BRUSSEL, 324 m.: 12.15 amus.muz.,
12.35 amus.muz., 13.15 koorzang, 17.00
ork.conc., 18.00 ork.conc,, 23.05 jazzmuz.
484 m.: 14.30 ork.conc., 15.00 kamer-
ork. en soliste, 21.00 omr.ork. en koren,
22.15 lichte muz.
ENGELAND, BBC, European Service.
Uitz. voor Nederland. 464, 79 en 49 m.:
8.00 Eng. les v. beginnelingen. 224, 49 en
42 m.: 1100 Eng. les v. beginnelingen.
224 en 42 m.: 22.00 Nieuws. Overz. v. d.
Engelse tijdschriften.
MAANDAG
"ILVERSUM I, 402 m. NCRV: 7.00
nieuws, 7.13 muz., 7.45 prot. pr„ 8.00
uwUritS' V5 sport' 8-zo gram., 8.30 Tot
vrouw sï jn .Bram., 9.00 zieken, 9.30
tenschkn ?n,Tdstr' in k<=nnis en we-
1100 |?am 10ug4r,am" 10'30 pr°*- pr-
boer en tnï„a gevar. muz., 12.25
gelui 13 00 n?»,r gram., 12.59 klok-
14.45 vrouw, 15.15 gram isan Bram.,
piano, 16.00 prot. Pn. ®é'.30 1^17 0?
kleuters, 17.15 gram., 17.30 feuïïl" 174a
regeringsuitz., 18.00 vrouwenkoor' 1820
sport, 18.30 gram., 18.45 Engelse les 1900
nieuws, 19.10 gram., 19.30 caus Ï94Ï
gram., 20.00 radiokrant, 20.20 Metropole-
ork., 20.50 hoorspel, 21.50 sopraan en
piano, 22.25 vocaal ens., 22.45 prot. pr.,
23 00 nieuws, 23.15 viool, cello en clave-
cimbel, 23.45 gram.
HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.30gram„
8 00 nieuws, 8.35 Musette-muz., 9.00 gym.
vrouw, 9.10 hoorspel, 9.30 gram. VPRO:
10.00 voor de oude dag, 10-85 prot. pr.
VARA: 10.20 fluit en piano, 10.45 zieken,
11.40 voordr., 12.00 dansmuz., 12.07 ge
var. muz., 12.33 platteland, 12.38 gevar.
muz., 13.00 nieuws, 13.15 middenstand,
13.20 gram., 14.00 vrouw, 14-15 piano,
14.45 gram., 15.00 cabaret, 16.00 gram.,
16.45 jeugd. 17.15 gram., 17.30 accordeon-
muz., 17.50 mil. comm., 18.00 nieuws,
18.20 orgel, 18.45 parlem. overz., 1900
zang en voordr., 19.10 koorzang, 10.30
muzikale caus., 19.45 regeringsuitz., 20.00
nieuws, 20.05 hoorspel, 20.35 aetherfo-
rum, 21.10 dansmuz., 21.38 lezing, 21.53
opera, 23.00 nieuws, 23.15 orgel, 23.35
gram.
ENGELAND, BBC home service, 330
m.: 16.10 ork.conc., 20.30 amus.muz.
BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
12.30 dansmuz., 13.15 gevar. muz., 13.45
ork.conc., 16.00 gevar. muz., 16.45 lichte
muz., 21.00 gevar. muz., 23.20 ork.conc.,
0.20 gevar. muz.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 gevar. muz., 13.20 orkest
conc., 16.00 pianorecital, 16.15 amus.
muz., 19.30 amus.ork., 20.30 Philh. Ork.
en solist, 23.40 strijkkwartet, 0.30 dans-
ork., 1.15 gevar. muz.
FRANKRIJK, nat. programma, 347 m.:
12.15 vioolrecital, 12.30 symph.conc., 15.00
orkestconc., 16.50 kamermuz., 20.00
symph.ork.
BRUSSEL, 324 m.: 13.15 twee piano's,
13.45 twee piano's, 16.00 vocaal ens„ 16.10
ork.conc., 17.10 lichte muz., 18.00 Franse
les, 20.00 ork.conc., 21.30 ork.conc.
484 m.: 15.00 omr.ork., 10.30 cello en
piano, 18.30 chansons, 21.10 kamerork.
ENGELAND, BBC, European Service.
Uitz. voor Nederland. 464, 76 en 49 m.:
8.00 Eng. les v. beginnelingen. 224 en 42
m.: 22.00 Nieuws. Bezienswaardigheid v.
de week: De Lord Mayor's Show. En
gelse les v. gevorderden.
Het Deense schip „Argus" is gister
avond even na acht uur aan de Noord
kant van Schiermonnikoog op een zand
bank gelopen. Hierbij is het roer gebro
ken. Het schip was zonder lading op
weg van Brunsbuttel naar Brest. De ka
pitein van het schip, is een Rus van ge
boorte, terwijl ook de zeven overige zich
aan boord bevindende personen, onder
wie drie kinderen van de kapitein, van
Russische afkomst zijn. Zij waren op
weg naar Panama, waarheen zij emigre
ren. De passagiers, die op Deense passen
reizen, zijn door de reddingboot Johan
de Witt aan land gebracht, hoewel de
toestand aan boord geen gevaar ople
verde. Ze zijn in hotel Van der Werff
te Schiermonnikoog ondergebracht.
De eerstvolgende maanden wordt van
elfduizend mannen de maat genomen,
deze maand van duizend mannen, het
komend voorjaar van tienduizend man
nen. Dit naar aanleiding van de gunsti
ge resultaten die men bereikt heeft bij
het meten van vijfduizend dames in
1951.
Een grootwinkelbedrijf achtte het in
dertijd gewenst het systeem der maten
aan een onderzoek te onderwerpen en
het heeft daartoe vijfduizend dames van
top tot teen laten meten. Het voordeel
van het nieuwe systeem zou zijn, dat nu
90 pet. inplaats van vroeger 60 pet. van
de dames confectie kan dragen. Thans
wil men eenzelfde onderzoek instellen
op gebied van de herenconfectie.
rn> MARltS TOONP
24. De valwind heeft het schip gevaarlijk dicht in de huurt van de rotsen gebracht.
„Stuurboord aanhouden," schreeuwt Eric naar de roerganger en wijst naar de
open zee.
De roerganger heeft het gevaar reeds begrepen en duwt met alle macht tegen het
roer. Scherp draait de Drakar en zeilt dan snel weg van het land. Ongerust kijkt
Eric naar zijn andere schip. Dit heeft echter reeds eerder het roer gewend en vaart
nu ook ver uit de kust.
Intussen is de storm in volle kracht opgekomen. Woest beuken de golven tegen
de wanden van het schip en slaan over de schilden, die aan weerszijden bevestigd
zijn. Zo snel is de storm opgekomen, dat men geen tijd heeft gehad, het zeil te strijken.
De Noorman heeft nu zelf de stuurriem ter hand genomen en houdt het schip,
dat door de meedogenloze stormwind wordt voortgejaagd, op gevoel in de koers. De
avond valt en nog zakt de wind niet; in de loop van de nacht neemt hij zelfs nog
toe. Het wordt een bange nacht; doornat en koud zitten de mannen laag neergedoken
dicht bijeen. Alleen Eric staat en tracht met zijn staalblauwe ogen de duisternis te
doorboren, vechtend voor het behoud van zijn schip. Eerst in de loop van de volgende
dag wordt het rustiger en durft hij het roer uit handen te geven. Hij wankelt cp
zijn benen van vermoeienis. Maar nog is het leed niet geleden; het schip maakt
water. De laatste uren zijn de mannen voortdurend aan het hozen geweest. Van h>f
andere schip is niets meer te zien, de twee schepen zijn elkaar in de storm volkomen
kwijt geraakt.
„Wij moeten snel ergens voor anker gaan," denkt Eric bezorgd. „Maar waar?" Hij
heeft er geen flauw idee van, waar zij zich op het ogenblik bevinden. Gelukkig ziet
hij op dat ogenblik in de vallende avond het schijnsel van een vuur.
„Een baken," roept hij opgelucht.
(Van onze speciale verslaggever)
De heer A, M. Bergers, 50 jaar oud, geboren en getogen Rotterdammer, Is In
feite expediteur van beroep. Maar zijn activiteiten in dit vak worden verre
overwoekerd door zijn werkzaamheden op charitatief gebied. Dit heeft, als
wij hem wel hebben begrepen, twee oorzaken. Ten eerste is dat zijn nauwe
lijks te temmen behoefte de noodlijdende mensheid bij te staan en ten
tweede zijn niet minder heftige aandrang tot het ontwikkelen van ideeën en
acties. Eén gesprek met de heer Bergers is voldoende om hem te doen zien
als een man, bruisend van (nog onontwikkelde) denkbeelden en trappelend
van ongeduld om nog onuitgevoerde acties te voltooien. Elk Katholiek .Ne
derlander die niet helemaal vreemdeling in Jeruzalem is, heeft hem de af
gelopen tijd leren kennen als de inspirator van de befaamde Steentjesactie
en van de bijna even vermaarde pleisteractie ten behoeve van de Katholieke
Nationale Bond voor Eerste Hulp bij Ongelukken; beide éclatante successen
X'ot nu toe heeft de heer Bergers de ferme som van twee miliioen gulden uit
de collectieve portemonnaie van Katholiek Nederland, ten behoeve van aller
lei charitatieve en ideele instanties, losgepeuterd. Geeft u daarover uw
ver- en bewondering te kennen, dan wuift hij die met een achteloos hand
gebaar weg. „Don Bosco heeft met alierfei loterijen zestig miilïoen losgekre
gen." zegt hij.
De heer Bergers maakte op ons de
indruk van iemand, die zich onrustig
begint te voelen op het moment dat hij
het rustig heeft. Een avond, waarop hij
geen vier besprekingen, liefst in ver
schillende plaatsen heeft, is voor hem
een verloren avond. Hij beschouwt het
per se ais een buitenkansje wanneer hij
's morgens op zijn kantoor zoals de
zer dagen gebeurde acht en tachtig
brieven ter beantwoording aantreft. En
geloven wij, hij is pas op zijn best als
hij nog nét vijf minuten tijd voor elk
heeft. Dat brengt hem in zijn element.
Persoonlijk leven is er voor mij niet bij;
naar de bioscoop ga ik nooit en van di
neren komt het maar zelden", zegt hij
„en soms slaap ik maar een paar uur
op deze bank". Hij doet het voorkomen
alsof hij zich deswege een beetje be
klaagt. Maar helemaal overtuigend
klinkt het, eerlijk gezegd, niet.
Hoe dat zij: zijn grootste liefde gaat
uit naar de Katholieke Nationale Bond
voor Eerste Hulp Bij Ongelukken, waar
van hij voorzitter is; al zegt hij dan na
drukkelijk de E.H.B.O. als „niet alleen
zaligmakend" te beschouwen. Maar dank
zij zijn activiteiten en die van zijn toe
gewijde assistent de heer Weber telt
de bond, die bijna 25 jaar bestaat, op
het ogenblik 600 afdelingen met 30.000
leden. En waar vier en een half jaar
geleden nog het kantoor van de Bond in
Rotterdam een bijzonder geïmproviseerd
gevalletje was, daar neemt het nu een
tweetal ferme inmiddels ook alweer te
klein geworden lokaliteiten met een
flinke staf personeel in beslag.
De heer Bergers ziet de functie van
vrijwillige EHBO-er als een zeer ideeële.
„Een EHBO-er", zegt hij, „is iemand
die de naakten kleedt, de zieken bezoekt,
de doden begraaft en de gevangenen
verlost". Hii is zelf EHBO-er in ideële
én in practische zin. Wat dat laatste be
treft, dat beantwoordt, geloven wij, aan
zijn kennelijke behoefte tot het stellen
van daden. De heer Bergers gewaagt cp
zakelijke toon over zijn ingrijpen bij
ongelukken, waarvan hij toevalligerwijs
getuige was. Hij spreekt in losse termen
over loshangende schedels, ingedeukte
hoofden en over het binnenrennen van
brandende huizen. „Er komt bij dit alles
geen moed ter sprake", zegt hij, „eer
der angst." Maar hij slaat bepaald
aan het mijmeren wanneer het gaat om
een nieuto soort attribuut voor de
EHBO-er: een yerbandtrommel, inhou
dende een dregje.
Maar naast het EHBO-werk zijn er
dan „de acties". De ideeën daarvoor
die uiteraard altijd fris en actueel be
horen te zijn overvallen de heer Ber
gers meestal 's avonds of 's nachts. Met
A. BERGERS
de Pleisteractie ging het bijvoorbeeld
zo. De heer Bergers reed met zijn assis
tent terugkerend van een plaats waar
zij een EHBO-afdeling hadden opge
richt in de buurt van de Moerdijk-
brug. „Wij moeten geld hebben om ons
werk groter te maken", dat was de
grondgedachte van het gesprek. Achter
eenvolgens werden collectes met speld
jes, bloemetjes en vlaggetjes verworpen,
als zijnde „te gewoon". Maar op een ge
geven ogenblik riep de heer Bergers uit
„Nou héb ik het; we geven een pleister,
maar dan in het klein". Een paar dagen
later ging men met een firma in zee
voor een bestelling van 300.000 pleisters.
En nog enige tijd later waren die dings-
kes „eruit gegooid". Hier ging het dus
om een zuiver collecteartikel. Maar de
heer Bergers heeft een uitgesproken
voorkeur, wanneer het gaat om geld te
verzamelen ten bate van een nobel doel,
voor acties met een zeker gok-element.
In ieder geval geeft hij aan deze ma
nier van geld inzamelen verre de voor
keur boven die van het werken met
lijsten. „Dat vind ik een vorm van
chantage", zegt hij, „je moet bijna wel
geven, al is het maar om je groot te
houden voor je buurman.'' En als hij
dan in dit verband de ietwat rhetorische
vraag stelt: „Wat is beter, enigszins de
goklust in de hand werken of specule
ren op de ijdelheid?" dan is het ant
woord voor wat ons betreft wel volko
men duidelijk.
Maar goed. Voor het volgend jaar
heeft de heer Bergers dan een grote
actie op stapel staan die „De Zeven
klapper" heet en die beoogt een zeven
tal charitatieve verenigingen, die het
nódig hebben, een meer gedegen fi
nancieel fond te geven. Eigenlijk
en hoe het precies in elkaar gaat ste
ken kon de heer Bergers ons uiteraard
nog niet vertellen eigenlijk gaat het
om twee maal zeven acties; één reeks
in het voorjaar en één in het najaar.
En elk der onderscheidene liefdadige
instanties komt daarbij wel degelijk
aan haar trekken. Ook dit keer ver
leent de K.R.O zijn medewerking, zo
dat er nog „14 gezellige avonden voor
de radio" óók van komen.
Wij hebben het al gezegd: de heer
Bergers is een man van ideeën. Ge-
inspireerd door de ervaringen opgedaan
tijdens de Rampdagen toen de E.H.
B.O. een bijzondere rol vervulde bij de
hulpverlening is hij bezig met het
ontwerpen van een nieuw alarm-systeem
voor het geval dat zich nieuwe calami
teiten mochten voordoen-
Ideeën en acties en organisaties, dat
zijn de dingen waar de heer Bergers
in gelooft. Want een gelóver is hij; ook
en vooral waar het betreft het dienen
van de goede zaak. „Er ligt aan milliar-
den dood kapitaal in Nederland", zegt
hij, „ik ben er van overtuigd dat bij
een juist gebruik van dit geld en in ge
val van een perfecte organisatie over
enkele jaren de charitas in ons land self
supporting kan zijn.
Om tot het heden en de werkelijkheid
terug te keren: de heer Bergers en de
zijnen leggen op dit ogenblik de laatste
hand aan een actie ten bate van „De
Zonnebloem". „Het gaat hier om vets
heel nieuws", zegt hij „en zij zal de
steentjesactie verre overtreffen".
Hij vertrouwt ons toe dat het gaat om
.een actie, die zichzelf vernietigt" En
dat lijkt u dan wel het einde van alles.
Maar dén kent u de heer Bergers niet.
H. Hn.
Vrijdagavond was de 41-jarige meubel
maker G. a'e Leeuw in de Visserstraat te
Alphen aan den Rijn, achter zijn woning
in een schuurtje bezig met schoonmaken
door middel van benzine. Waarschijnlijk
door een brandende sigaret of een aanste
ker vatte de benzine vlam. In een oog
wenk stond de man in lichterlaaie. In pa
niekstemming hebben familieleden in de
keuken getracht de vlammen te doven,
hetgeen tenslotte gelukte, doch de man
had over het gehele lichaam brandwonden
in de derde graad opgelopen. Het slacht
offer is in zorgwekkende toestand over
gebracht. naar het Academisch Ziekenhuis
te Leiden.
ZONDAG 8 Nov.: 24e Zondag na Pink
steren (dit is: 5e Zondag na Driekonin
gen); 2 geb. Oct. van Allerh.; 3 Oct. H.
Willibrord: 4 H.H. Vier gekroonden; Credo;
prefatie van de H. Drieëenheid; groen. Of
wel: Mis van de H. Willibrord; 2 geb. van
de 24e Zondag na Pinksteren: Credo; pre
fatie van de H. Dreiëenheid; laatste
evangelie van de 24e Zondag na Pinkste
ren; wit. MAANDAG: Kerkwijding van de
St. Jan van Lateranen; Mis Terribilis; (in
stille Missen: 2 geb. H. Theodoras); Credo;
wit. DINSDAG: H. Andreas Avellinus, be
lijder; Mis Os Justi; 2 geb. Oct. H. Willi
brord; 3. H. Triton en gez.: Credo; wit.
WOENSDAG: H. Martinus, bisschop en
belijder: eigen Mis; 2 geb. Oct. H. Willibr.;
3 H. Mennas; Credo; wit. DONDERDAG:
H. Martinus I, Paus en martelaar; Mis Si
diligis; 2 geb. Oct. H. Willibrord: 3 O. L.
Vrouw; Credo; prefatie van de Apostelen;
wit. Utrecht: H. Lebuinus, belijder; Mis
Os Justi; 2 geb. van de H. Mart.; 3 geb.
Oct. H. Willibrord; Credo; prefatie van de
Apostelen; wit. Haarlem: H. Livinus,
bisschop en martelaar; Mis Statuit; 2 geb.
v. d. H. Martinus; 3 geb. Oct. van de H.
Willibrord; Credo; Prefatie van de Aposte
len; rood. VRIJDAG: H. Didacus. belijder;
Mis Justus; 2 geb. Oct. H. Willibrord; 3
O. L. Vrouw; Credo; wit. ZATERDAG:
Octaafdag van de H. Willibrord; Mis als
op het feest; 2 geb. H. Josephat; Credo;
wit. ZONDAG 15 November: 25e Zondag
I na Pinksteren; (d.i. de 6e Zondag na Drïe-
I koningen); eigen Mis; 2 geb. H. Albertus
de Grote; Credo; prefatie van de H. Drie-
I eenheid; groen.
AALSDIJK p. 6 Scillys n. Antw.
AMEKSKERK p. 7 Gibr. n. Marseille.
ALDABI 9 te Montevideo verw.
ALHENA 13 van R'dam n. B. Aires.
ALNATI 9 te Vitoria verw.
AMSTELKROON 7 te Bahia Blanca.
ARUNDO 8 te Montreal verw.
AGAMEMNON 7 te Cd. Trujillo.
ALCHIBA p. 7 Vitoria n. Rio Jan.
ALUDRA p. 7 Recife n. St. Vinct. KV.
AMSTELSTAD 7 te Hamburg.
ARGOS 6 van Kopenh. n. A'dam.
AALSUM 6 te Semarang.
AAGTEKERK 6 van Colombo n. Aden.
AMSTELDIEP 6 van Prt. Said n. A'dam.
ANDIJK 6 van Antw. n. Havanna.
ARENDSKERK 6 van Hongk. n. Keelung.
BANTAM p. 7 Suez n. Perz. Golf.
BLITAR 6 te Duinkerken.
BLOEMFONTEIN 6 van Kaapstad n. Tener.
BOSKOOP 9 te La Guaira verw.
BOSCHFONTEIN 6 van Prt. Sudan naar
Suez.
BONAIRE 7 te Madeira.
BRITSUM 6 van Boulogne n. Baltim.
DRENTE 6 te New York.
DELFLAND 6 te Bremen.
EEMDIJK 6 van Tampico n. Mobile.
EENDRACHT p. 7 Finist. n. Gibr.
ENGGANO 6 te Bremen.
GAASTERLAND 6 van Ilheos n. Las Palm.
GROOTE BEER 9 te R'dam verw.
GROOTE KERK p. 7 Kp. St. Vinct. n.
Antwerpen.
HECTOR 7 te Carthagena.
HERMES 7 te Cct. Trujillo.
HESTIA 6 van Georget. n. Cd. Bolivar.
HATHOR 6 van Alex, naar Kavalla.
HELICON 7 te Antwerpen.
HOOGKERK 6 van Aarhus n. A'dam.
INDRAPOERA 7 te Cheribon.
JAVA p. 7 Daed. Rif n. Colombo.
JOH. v. OLDENB. 6 van Sydney n. Aden.
KOTAGEDE p. 7 Perim n. Belawan.
KOTA INTEN p. 7 Malta n. R'dam.
KOTA BAROE 7 te Tj. Priok.
LANGKOEAS 7 te Singapore.
LAAGKERK 7 te Calcutta.
LARENBERG 7 te Antwerpen.
LIEVE VROUWEKERK p. 7 Balearen naar
Marseille.
MAASDAM 8 te Southampt., 9 te Rotter
dam verw.
(Vort. door F. van Oldenburg Ermke)
11
Gibson zuchtte. Hij had de aarde zo
overhaast verlaten, dat er geen tijd
meer over bleef voor een laatste be
spreking met zijn litteraire agente,
Ruth Goldstein, afgezien van een vlug,
interlocaal telefoongesprek van de ene
kant van de wereld naar de andere.
Maar hij had haar duidelijk aan het
verstand gebracht, dat hij voor min
stens veertien dagen met rust wenste
te worden gelaten. Dat had natuurlijk
geen steek geholpen. Ruth ging altijd
heel leuk haar gang in de overtuiging,
dat hij toch wel op tijd zou leveren,
wat er van hem verlangd werd. Maar in
elk geval liet hij zich nu eens niet over
donderen. Wat drommel! ze kon best
wachten. Die vacantie had hij verdiend.
Hij nam zijn blocnote en terwijl Jim
my nadrukkelijk een andere kant uit
keek, schreef hij vlug:
SPIJT ME, MAAR ALLEEN
RECHT BELOOFD AAN SOTJTH
ALABAMA VARKENS EN PLUIM
VEEHOUDER NADERE BIJZON
DERHEDEN KUNNEN NU IEDERE
MAAND KOMEN. MART.
Met van verbazing lichtelijk uitpui
lende ogen verdween Jimmy Spencer
met zijn ongewone boodschap, Gibson
alleen latend met zijn gedachten. Na
tuurlijk zou hij op een goed ogenblik
weer aan het werk moeten gaan, maar
intussen lag zijn schrijfmachine ergens
in het ruim opgeborgen, waar het ding
hem niet onder de ogen kon komen. Hij
had zelfs even de verleiding bij zich
voelen opkomen om er een van die
strookjes op te plakken met: „IN WE
RELDRUIM NIET GEWENST KAN
IN VACUUM WORDEN GEBORGEN".
Maar hij had manmoedig aan die ver
leiding weerstand geboden. Als de
meeste schrijvers, die nimmer uitslui
tend van hun schrijvershonorarium
hoefden te leven, zag Gibson er tegen
op met schrijven te beginnen. Doch als
hij eenmaal begonnen was, was dat
soms! anders
Zijn vacantie duurde een hele week
Na afloop daarvan was de aarde nog
louter de helderste onder de sterren en
zou spoedig in de zonnegloed verdwenen
zijn. Het was moeilijk te geloven, dat
hij ooit een ander leven gekend had
dan dat van het kleine in zichzelf be
sloten heelal, dat de Ares was. En de
bemanning ervan bestond niet langer
uit Norden, Hilton, Mackay, Bardley en
Scott, maar uit John, Fred, Angus,
Owen en Bob.
Hij had hen uiteindelijk allen leren
kennen, ofschoon Hilton en Bradley
een merkwaardige gereserveerdheid in
acht bleven nemen, welke hij nooit had
leren overwinnen. Ieder lid van de be
manning had een eigen, duidelijk be
paald karakter. Nagenoeg het enige,
wat ze gemeen hadden, was intelligentie.
Gibson was ervan overtuigd, dat geen
van hen een „intelligentie-quotiënt"
had, dat lager was dan 120, en hij hui
verde soms, als hij dacht aan de be
manningen, waarmee hij in zijn romans
zijn denkbeeldige wereldruimschepen
had uitgerust. Hii herinnerde zich de
eerste piloot »it- Vijf Mannen
Teveel nog steeds een van zijn meest
geliefde helden. Graham was een rauwe
schutter geweest (had hij niet op een
keer een halve minuut in het vacuum
rondgewaggeld, voordat hij in staat was
om in zijn .luchtduikerspak" te komen?)
en onveranderlijk maakte hij per dag
een fles whiskey soldaat. Hij was het
volstrekte tegendeel van dr. Angus Mac
kay, Ph. D. (Astron.), F.R.A.S., die nu
rustig in een hoekje zat met een van
talrijke kanttekeningen voorzien exem
plaar van The Canterbury Tales, terwijl
hij nu en dan een teug nam uit een
boordevolle bokaal melk.
De vergissing die Gibson samen met
zoveel andere schrijvers in de vijftiger
en zestiger jaren gemaakt had, lag in
de veronderstelling, dat er geen funda
menteel verschil zou zijn tussen wereld
ruimschepen en zeeschepen of tussen
hun bemanning. Er waren overeenkom
sten, dat was zo, maar die werden ver
re overtroffen door de tegenstellingen.
De reden was zuiver van technische
aard en men had1 het kunnen voorzien,
maar de populaire schrijvers van rond
vijftig hadden de gemakkelijke weg ge
kozen en hadden getracht om de tradi
ties van Herman Melville en Frank
Dana voort te zetten voor de beschrij
ving van milieu's waar ze lachwekkend
misplaatst waren.
Een wereldruimschip leek veel meer
op een stratosfeertoestel dan op iets,
dat ooit de zeeën bevaren had, en de
technische opleiding van zijn beman
ning stond zelfs op een nog veel hoger
plan dan die, welke voor de luchtvaart
vereist werd. Een man als Norden had
vijf jaar op de universiteit doorgebracht,
toen drie jaar in het wereldruim en
weer twee jaar op de universiteit,
om daar een cursus in voortgezette astro-
nautische theorie te volgen voordat hij
zijn kapiteinsbevoegdheid had.
Het was een kalme week geweest.
Gibson had dan hier dan daar wat
rondgehangen en geluierd, voor het eerst
sinds jaren het leven van de gemakke
lijke kant genomen, urenlang gekeken
naar de ongelooflijke sterrenbeelden en
meegedaan aan de discussies, welke na
genoeg iedere maaltijd tot een welhaast
eindeloze geschiedenis maakten. Er was
aan boord van de Ares weinig wat op
sleur leek. Er viel aan Norden's beman
ning niet veel te commanderen, en Nor
den zelf was te intelligent om zich aan
experimenteren in die richting te wa
gen. Hij wist, dat het werk behoorlijk
gedaan zou worden door mannen, die er
een eer in stelden om het behoorlijk te
doen. Afgezien van de dagelijkse con
trolerapporten, waar ieder van hen zijn
initialen onder moest zetten en die elke
avond aan de kapitein gebracht werden
was er een minimum aan controle en
supervisie. De Ares was een goed voor
beeld van practische democratie.
Gibson was een rustig partijtje pijl-
werpen met dr. Scott begonnen, toen
de eerste sensatie van de reis hen plot
seling overviel. Er zijn niet veel behen
digheidsspelen, welke in het wereld
ruim beoefend kunnen worden. Geruime
tijd waren kaarten en schaken de enige
uitkomst geweest, totdat de een of an
dere vernuftige Engelsman op de ge
dachte kwam, dat pijlwerpen uitstekend
gaan zou in een wereld zonder versnel
ling of zwaartekracht. De afstand tus
sen speler en bord was vergroot tot
tien meter, maar voor de rest werd het
schone spel, dat in Vlaanderen bekend
is onder de naam van vogelpik, nog
steeds gespeeld volgens de regels, wel
ke door de eeuwen heen in een atmos
feer van bier en tabaksrook in Engelse
herbergen waren opgesteld.
(Wordt vervolgd).
MAPIA p. 7 Sabang n. Tj. Priok.
MYONIA 6 te Bergen.
NIEUW HOLLAND 6 van Sydney n. Brisb.
NIEUW AMSTERDAM 6 te Southampton.
OBERON 6 van Kingston n. Jeremie.
NOORDAM 7 te Rotterdam.
ORANJEFONTEIN 9 te Kaapstad verw.
ORANJESTAD 13 te La Guaira verw.
POSEIDON p. 6 Kp. Hatteras n. Baltim.
FRINS JOH. WILL. FRISO p. 7 Valentia
naar Quebec.
PRINS WILLEM V 7 te Detroit.
RIJNDAM p. 7 Bermuda n. Willemst.
RAKI 6 te Tj. Priok.
RUYS p. 7 Sabang n. Mauritius.
RIJNLAND p. 7 St. Pauls Rock n. Rio Jan,
RIJNDAM 9 te Willemstad verw.
RONDO p. 6 Kp. Tenez n. Bona.
STAD DORDRECHT p. 6 Kp. Roca naa
Carthagena.
SIBEROET 6 van Sinabang n. Susoh.
STAD SCHIEDAM 6 te La Goulette.
SIBAJAK 6 te Port Said.
SLAMAT 6 te Halifax.
SOESTDIJK 6 van Antw. n. Houston.
SOESTDIJK p. 6 Vlissingen n. N. Orl.
TAMO 6 te Rotterdam.
TABINTA 7 te Semarang.
TERNATE p. 7 Ceylon n. Port Said.
TJIMENTENG 7 te Penang.
TIBERIUS 7 te Cumana.
TJIPONDOK 6 van Panar. n. Balikp,
TOMORI p. 7 Guardafui n. Belawan.
TRAJANUS 6 te Cd. Trujillo.
TEUCER 7 te Port Swettenham.
TARA 7 te St. Vincent KV.
THALATTA p. 7 Gibr. n. Port Said.
UTRECHT 6 van Prt. Said n. Genua.
VAN SPILBERGEN 6 van Bordeaux naai
flair or
VAN .[.INSCHOTEN p. 7 Kp. Palmas naai
Freetown.
VEENDAM 10 te New York verw.
WESTERDAM 9 te New York verw.
WILLEM RUYS 8 te Belawan.
WAAL 7 te Rotterdam.
WATERMAN p. 7 Bele Isle n. Quebec.
WINTERSWIJK p. 7 Finist. n. La Romans
WESTLAND 6 van Rio Jan. n. Bahia.
ZUIDERKRUIS 7 van Kaapstad n. A'l.
AMSTELSTAD 7 te Hamburg.
ARGOS p. 7 Holtenau n. Amst.
BOREAS p. 7 Gibr. n. Piraeus.
BANTAM 7 van Suez n. Djakarta.
CORYDA 7 te Singapore.
DOURO 6 te Catania.
DEO FAVENTE 7 te Gyon.
DELFLAND 6 te Bremen.
EOS p. 7 Dungen. n. Algiers.
FLEVO 6 van Gothenburg n. Amsterd.
GAASTERLAND 6 van Ilheos n. Amst.
HELICON 7 te Antwerpen.
HILVERSUM 7 te Rotterdam.
IVOORKUST 6 te Pto. Amboin.
ILIAS p. 7 Dungen. n. Lissabon.
JUPITER p. 7 Gibr. n. Savona.
KOTA BAROE 7 te Djakarta.
KOTA INTEN p. 7 Malta n. R'dam.
KIELDRECHT p. 7 Finist. n. Genua.
LEUVEKERK 7 te Suez.
LAAGKERK 7 te Calcutta.
OOSDRECHT 7 te Boulogne.
LUTTERKERK 7 te Londen.
MIDAS p. 7 Dungen. n. Gibr.
MALVINA p. 7 Azoren n. Engeland.
MACUBA p. 7 Gibr. n. Stanlow
MARPESSA 7 te Pladjoe.
MATARAM 7 te Colombo.
MYONIA 7 te Bergen.
MANOERAN 7 te Amsterdam.
MAASLAND 7 te Rio Grande.
OVULA p. 7 Param. n. Recife.
OBERON 7 te Port au Prince.
PLATO 6 van Denia n. Amsterd.
POELAU LAUT p. 7 Ceylon n. P. Soud.
PHRONTIS 7 te Liverpool.
ROEPAT 7 te Amsterdam.
RIJNKERK p. 7 Kp. Leeuwin n. Aden.
SALAWATI 7 te Ras Tanura.
SLOTERDIJK p. 7 Bermuda n. Antw.
SCHIE 6 van Algiers n. Mostag.
TJIBADOS 7 te Hongkong.
CACAOMARKT, A'DAM, 6 Nov. Accra
Oct./Dec. 302.6 sh; Nov./Jan. 295 sh; Jan.
/Mrt. 290 sh; Mrt./Mei 285 sh; Apr./Juni
282.6 sh. Acccra g. f. stomend 322.6 sh.
Peulvruchten. Groene erwten noteer
den onveranderd, terwijl de handel ta
melijk stil bleef. Capucijners werden
wederom goed gevraagd en konden ca.
f 2 in prjjs verbeteren. Bruine bonen
goede kwaliteiten werden enige guldens
hoger betaald, doch de handel was be
trekkelijk stil.
