Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | 12 november 1953 | pagina 5

Gepensionneerde wijkverpleegsters
krijgen extra uitkering

PROCES TEGEN DE STAAT
OVER 1.5 MILLIOEN

IJmuiden wint van Jozeph
Blankenaar (137)

v..

I SCHEEPVAART BERICHTEN

Kruiswoordraadsel

r

Verademing voor zestig vrouwen
Voor allen een

5?pot voor later"

Geen publicatie
rapport

Uitvloeisel verzekering Organisation
Todt tijdens bezetting

ut

Zeer belangrijke
damwedstrijd

Frankrijk verliest
van Zwitserland

In het zand
van MAKS

FB/C VE NOORMAN -

op saak-Menten wordt
niet teruggekomen

DONDERDAG 12 NOVEMBER 1953

PAGINA 5

Veiser affaire

Pe minister van Justitie betreurt in
M. v. A. aan de Tweede Kamer de
11discrete publicaties over de z.gVeiser
"ffaire, in het bijzonder hetgeen onbe-
?°egdèlijk bekend is gemaakt over de
'"houd van het rapport der commissie,
~e(ke deze zaak destijds in opdracht van
"e toenmalige minister van Justitie heeft
Onderzocht. Dat het in verband met
publicaties en met het onlangs door
gegeven antwoord op desbetreffen-
vragen van een lid der Eerste Kamer
"n maar beter zou zijn het gehele be
doelde rapport openbaar te maken, ver
lig hij echter niet in te zien.

ingeland plaatst zich
voor tournooi om het
Wereldkampioenschap

Oberman kampioen
sportvlieger 1953

Verrassende uitslag: 24

Militairen spelen gelijk
tegen G.V.A.V. (0-0)

Sportflitsen

door ARTHUR C. CLARKE

SchultePeters winnen

MARKTBERICHTEN

Oplossing van
Dinsdag

In de
toe
ha.

tore;
het

(Van onze verslaggeefster)
verpleegsterswereld zijn het tot
alleen de wijkverpleegsters die,
'■"r werkgever, meestal een kruis-

n*ting, wettelijk verplicht in

')e2it zijn gesteld van een polis
tie ,"~r maandelijks aan mee betalen

'lew zéker stelt voor wat in de wan

Weerïe

'lri9 de oude dag heet, of euphemisti-
er gezegd, voor de tijd nadat ze haar

"iet

«o

kt.

'r_e Werk in de wijk hebben moeten
Ogen. Dat is op 55-jarige leeftijd

een marge van enkele jaren daarna,
de gezondheid en de energie dat toe-
e"- Heel hoog is het pensioen dat de
lJ^verpleegster krijgt niet, wat samen-
'aïl9t met de jaarlijkse premie waar-
,an ZV een deel en de kruisvereniging
fie zij in dienst is, een deel betaalt,
op zijn beurt weer samenhangt met
e financiële situatie van deze nuttige,
maar overigens niet rijke instituten van
V°^sgezondheid.

Het al niet hoge maximum-pensioen
wanneer de wijkverpleegster een maxi-
J1"® aantal dienstjaren heeft, zo onge-
*tor dertig, van haar 25e tot haar 55e
Jaar, gesteld dat ze gedurende al die
^6rkjaren premie heeft betaald, is in de
"toeste gevallen lager, omdat of het
aantal werkjaren minder is, óf ze pas
ater gezorgd heeft voor de veiligstel-
"g van haar non-actieve jaren.

He circa drieduizend: wijkverpleeg-

Mededeling van de conclusie van be
delde commissie en van de motivering
^arvan kwam hem in de gegeven om
standigheden geboden voor, omdat an-
?®rs door de reeds geschiede publicaties
Dii de Staten-Generaal en bij het publiek
een Onjuiste voorstelling omtrent het in
deze zaak gevoerde vervolgingsbeleid
Zou kunnen hebben post gevat.

De minister deelt de opvatting, dat de
openbaarmaking van stukken omtrent
«en gerechtelijk onderzoek, dat niet of
Oog niet tot een vervolging heeft geleid.
;n het algemeen ongeoorloofd is. Wat dit
'aatste betreft, meent hij nog verder te
^oeten gaan: hij is van oordeel, dat
"fenbaarmaking van de inhoud van
dossiers, gelet op het vertrouwelijk
toakter daarvan, ook overigens in het
'tomeen niet toelaatbaar is.
We ontlenen aan deze M. v. A. voorts
*5* mede naar aanleiding van de be-
kpJi'hH van de in het Voorlopig Verslag
y "tolde persoon, dat hij de verblijf-
K,?is zou kennen van Meine Pot, op
j, sis van artikel 189 van het Wetboek
0, Strafrecht een gerechtelijk voor-
."derzoek is ingesteld tegen een onbe
kende dader. Daarbij is bedoelde persoon
isEr.KtuiE^ gehoord. Bij dit onderzoek
daad zoals1 men' dat die Persoon inder-
beweerd van j tegenover de pers heeft
Pot op de hoog® verbllifplaats van Meine

De minister
aanleiding bestaat ^ug te^kom^"
Zaken Menten en Scha^llenberg °P
Watbetreft de situatie in hit politie

bureau van Bergen op Zoom ontlenen we
®an de M. v. A. dat deze gemeente be
schikt over drie een-persoonslokalen en

tweepersoonslokaal voor inverzeke-
Högstelling welke aan de terzake ge
elde wettelijke eisen voldoen. Naast
v 2e lokalen bevinden zich op het poli
tbureau te Bergen op Zoom twee cel-
rjj" voor onderbrenging van personen,
zich in kennelijke staat van dron-
- toehap bevinden. Deze cellen hebben
v®" houten vloer en zijn niet voorzien
ïeirt enige inventaris. De minister is be-
J6 u met het gemeentebestuur in over
legt6 treden, of hierin enige verbetering
g" worden gebracht. Intussen zij er op
tor^ern dat het aanbrengen van een in-
i'lk van en'Se betekenis in derge-
ge® cellen niet wenselijk moet worden
begl*?1- aangezien het gevaar niet denk-
ZigL.'S is, dat beschonken personen, die
iw,"} de cellen bevinden, zich aan het
"ilair zouden kunnen verwonden.

vjpe Liverpool is voor de voorronde
Pioen h®t tournooi om het wereldkam-
Hoo°?ap de voetbalwedstrijd Engeland
Hlgela gespeeld, welke door

Was in d met 31 is gewonnen. De rust
Van ggegaan met 10 in het voordeel
heeft Spelend. Door deze overwinning
Van h Lhgeland zich in de eindronden
Zwitsp tournooi, dat in Juni 1954 in
Waatst Zal worden gehouden, ge-

j. stand luidt thans in groep III:
$chi?nd 2 2 4 7—2

Wales d 21 1 3 6—4

^oord Tc t j 2—111 4—7
ord-Ieiland 2 2 - 2—6

tornt?dai1E! 30 seconden spelen viel het
VooV -pn oc!PU? T gescoord door Hassall,
Soal tot o bleef ook de enige

veel mLa rust- want Ierland, dat

Seland^ slaapHo aanval was dan En"

van dè tprrc?, f eJ niet in om bet net
ka j tegenstander te vinden.

Wnspcie^M^Morran ^dl?**linksbin-

®rachti<x0 u i die door een
te (1_Se kopbal de stand gelijk maak-

hiet want w if uurde deze vreugde
buten na d? aSSn-} gaf EnÊeland acht mi-
de leiding gebjbmaker (2-1) opnieuw

buten voor^61^4 werd zestien mi-

öe midvonv ?nde door Lofthouse,
Waakt Hii kV3n Engelse team, ge-
e spil r)ir.i^Wam ecbter in botsing met
won^?* hierbij een die-

VV°nde boven het rechteroog6

op.

sters, in ons land werkzaam, zijn sinds
September 1950 voor de verplichte uit
kering na haar werktijd, ondergebracht
in het Pensioenfonds Volksgezondheid
en Maatschappelijk Werk te Amster
dam, een ideële stichting die geen winst
beoogt te maken, een bedrijfspensioen
fonds, zo men gezondheidszorg en maat
schappelijk werk een bedrijf wil noe
men, dat er voor ijvert om al degenen
die werkzaam zijn op het terrein van
de volksgezondheid of het maatschap
pelijk werk, dus voornamelijk verpleeg
sters en sociale werksters, zeker te
stellen voor hun oude dag. En die ze
kerstelling tijdig te laten ingaan, want
hoe vroeger men begint met premie be
talen, hoe lager de premie en hoe groter
later de uitkering.

Dat dit fonds dat pas enkele jaren
in deze vorm bestaat waarvan een
vrouw adjunct-directrice is, begrijpt, dat
het helpt voorzien in een zeer reële
nood die zich bij de werkende alleen
staande vrouw pas op latere leeftijd
openbaart (en waarvoor ze zolang ze
jong is om psychologische redenen de
ogen sluit) heeft het dezer dagen bewe
zen. Het door de werknemers en deel
neemsters in de gezamenlijke pot ge-
stortte geld, is namelijk zo goed be
heerd, dat daar reeds vruchten van ge
plukt kunnen worden die dus aan de
deelneemsters moeten toevallen. En dat
eerste niet alleen in abstracto, door ver
sterking van het fonds, maar direct, con
creet, in de vorm van een extra uitke
ring. Dezer dagen zullen d- zestig thans
bij het jonge pensioenfonas aangesloten
wijkverpleegsters, een extra bedrag ont
vangen van f 150. Dat is niet veel. Soit.
Maar wie grijze haren heeft en het moet
zien te rooien met een toelagetje van
f 10 in de maand of minder, voor diege
nen is het even een verademing.

Onder de titel „Proficiat P.V.M." geeft
het „Tijdschrift voor Ziekenverpleging"
van October j.l. het Pensioenfonds, dat
dit ^presteert, een pluim. Het voegt daar
een opwekking aan toe voor alle ver
pleegsters om toch tijdig te zorgen voor
haar pensioen.

Op het ogenblik zijn er via hun

werkgevende instellingen, ongeveer

4500 deelnemenden aan het P. V.
M.: wijkverpleegsters, verpleeg
sters, maatschappelijke werksters,
van wie het grootste deel verpleeg
sters. Een bindende pensionnering
voor alle verpleegsters, die in zie
kenhuizen of aanverwante inrich
tingen werken, lijkt echter in uit
zicht, nu in een vergadering van
de Vereniging van Ziekenhuizen in
Nederland met algemene stemmen
is besloten aan de minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid
te verzoeken dit wettelijk te ver
plichten. Het is dan de bedoeling
een verpleegster, zodra ze gediplo
meerd is, van ziekenhuiswege een
pensioen-polis te verstrekken, die
in alle verpleeginrichtingen gel
dig is.

Sinds kort bestaat er ook een ka
tholiek pensioenfonds, op hetzeifde ter
rein werkzaam, waarvan het bureau
in Den Haag is gevestigd, waarbij
reeds een groot aantal katholieke zie
kenhuizen is aangesloten. Met dit pen
sioenfonds staat het P. V. M. in nauwe
relatie en er is voortdurend contact,
opdat de regelingen en initiatieven
voor de betreffenden zo gunstig moge
lijk zijn. Wanneer een verpleegster
van ziekenhuis wisselt, moet zij overal
haar polis kunnen meebrengen.

Dat een verpleegster gaarne en veel
van werkkring wisselt, weet iedereen;
dat zij, als het hele leven met al zijn
avontuur nog voor haar ligt, er niets
voor voelt om meteen al te gaan spa
ren voor als ze grijze haren heeft en
niemand voor haar zorgt, is bijna van
zelfsprekend. Juist om haar hierin tegen
zichzelf te beschermen is het noodza
kelijk, wil men al de misstanden, die
er nu zijn, voorkomen, om haar via
haar ziekenhuis verplicht veilig te
stellen. Meteen, bij haar eerste schre
de. Er gaat immers geen cent van het
betaalde voor haar verloren. Want als
ze trouwt krijgt ze twee derden van
de betaalde premies terug, ook van
wat de werkgever voor haar heeft be
taald. Het gestorte regent dus, hoe dan
ook, op haar terug.

De veiligstelling voor later van de
werkende vrouw, met name op ge
noemd terrein, staat nog maar aan het
prile begin. De doelstelling van het
Pensioenfonds Volksgezondheid en
Maatschappelijk Werk is dan ook om
de uitkeringen te kunnen verhogen en
verbeteren. Ook voor de sociale werk
sters, met name voor de gezinsverzorg
sters en kraamverzorgsters heeft men
aandacht.

Volgende week Donderdag zal
het gerechtshof de pleidooien aan
horen in het proces dat de bedrijfs
vereniging de „Centrale Onderlin
ge", gevestigd te 's-Gravenhage,
welke sinds de invoering van de or
ganisatiewet in liquidatie is, in be
roep voert tegen de Staat der Ne
derlanden inzake de vergoeding van
tekorten welke zijn geleden op de
wettelijke ziekengeldverzekering van
de Nederlandse arbeiders in dienst
bij aannemers, die voor de Organi
sation Todt opdrachten uitvoerden
in de jaren 1943 en daarna. De vor
dering waarop de „Centrale Onder
linge" meent aanspraak te maken,
beloopt een bedrag van ruim twee
millioen. Na overleg met de Staat
is dit bedrag teruggebracht op ruim
1,5 millioen gulden.

De bezetter had alle aannemers van
O.T.-werkzaamheden verplicht hun
personeel te verzekeren bij een be
drijfsvereniging, waarvoor de „Centrale
Onderlinge" werd aangewezen.

In Duitsland kent men slechts de fi
guur van een „Krankenkasse", die èn
de ziekenfondsvereniging èn de uitke
ring van ziekengelden verzorgt, waar
voor een vaste premie van o procent
was vastgesteld. In Nederland bestaan
echter twee soorten organen, n.l. de
ziekenfondsen en de bedrijfsverenigin
gen. De bezetter verdeelde deze 6 pro
cent nu zo, dat de ziekenfondsen 3
procent en de „Centrale Onderlinge"
2% procent van de premie werd toe
gewezen.

De arbeiders van de Organisation
Todt vormden als verzekerden een voor
de bedrijfsvereniging zeer ongunstig
risico, tengevolge van simulatie van
ziekte om de werkzaamheden te sabo
teren, en tengevolge van slechte voe-
en kleding. Toen de tekorten te
dj, Werden, wendde de toenmalige
zich tGVa? de "Centrale Onderlinge"

e van de

eenerA0/ de waarnemend secretaris-
Sociale 7atan het departement voor
bedrijfsvereniging daelde .mede dat de

tief de uitkeringen v Ai ziekengelden

wilde verzorgen maar niet^ meer het
risico wilde en kon dragen. ^De wnd
secretaris-generaal gaf hieraan ziin ftot
Om dit te kunnen bereiken vairdicde
hij vervolgens enige verordeningen uit
krachtens welke het ontstane tekort bii
de .Centrale Onderlinge" zou worden

omgeslagen over alle bedrijfsvereni
gingen.

Na de bevrijding bepaalde de Neder
landse regering dat deze verordeningen
geacht moeten worden nooit te hebben
bestaan.

De rechtbank te 's-Gravenhage nu, bij
welke het proces op 6 September 1949
aanhangig was gemaakt, wees de vor
dering van de „Centrale Onderlinge"
af, op grond van de overweging dat de
verordening van de secretaris-generaal
te dezer zake nooit heeft bestaan.

De „Centrale Onderlinge" meent ech
ter dat slechts de ontheffing van het
door haar te dragen risico terzake die
nende is. Op welke wijze de wnd. se
cretaris-generaal heeft gemeend het tot
een tekort leidende risico te moeten
opvangen zou in wezen niets te maken
hebben gehad met de ontheffing.

Advertentie

28. Langzaam zien de krijgers hun koning de smalle plank overgaan, die de
Drakar met de rotsen verbindt, en nauwelijks is hij aan boord, of het stuk hout
wordt in het water geworpen. Ruwe handen willen Eric grijpen, doch met een fier
gebaar wijst Eric hen terug en stapt regelrecht op Sörli af. Dan kunnen de mannen
niet meer onderscheiden wat er gebeurt.

Het zeil van de Drakar wordt gehesen en onttrekt de mannen aan boord aan hun
oog. Snel verwijdert het vaartuig zich van de kust. Met verbeten trekken staren de
krijgers het na. Sommigen van hen hebben tranen in de ogen. Zwijgend blijven zij
naar de zee kijken, tot het zeil als een witte stip aan de horizon verdwijnt.

Dan barst hun opgekropte woede los en de lucht is vervuld van kreten en verwen
singen. Tot eindelijk een der oudsten zijn hand opheft. „Wij hebben niets aan al
die woorden," spreekt hij. „Laat ons liever beraden, wat ons te doen staat. Wanneer
wij over land terug moeten, kan ons dat weken kosten, doch wij hebben nog een
kans. Het andere schip van heer Svitjold moet hier nog langs komen. Wij moeten
het vuur oprakelen en zijn aandacht op ons zien te vestigen."

De mannen zien het verstandige van zijn opmerking in en beginnen hout aan te
slepen. Even later vlamt het vuur hoog op. Doch zij moeten het vele uren brandende
houden, alvorens zij eindelijk in de verte een zeil zien. Helder tekent het zich af
tegen de grauwe lucht.

„Wij zijn gered. Dat moet heer Svitjold zijn. Zwaaien, mannen!" juicht een krijger.

En ver weg op zee staat Svitjold achter in zijn Drakar bij de roerganger. Somber
kijkt hij uit over het woelige water, turend of hij ergens iets gewaar wordt van
het schip van zijn koning. Dan ontdekt hij het vuur op het strand en een minachtend
lachje krult om zijn lippen.

„Een vuur, heer Svitjold," merkt de roerganger op. „Moeten wij er niet op af
gaan? Misschien zijn er mensen in nood."

Svitjold schudt het hoofd. „Neen, vriendje," mompelt hij spottend. „Dat kunstje it
zo oud als het zwaard van mijn voorvaderen! Daarmee vangt men geen oude,
ervaren krijger. Strandjutters! Bah!"

Verkrijgbaar tn alle goede Itvenmiddelcnzaken

(Van onze verslaggever)

Onder zeer grote belangstelling is de
uiterst belangrijke competitie-wedstrijd
gespeeld tussen de beide titelgegadig-
der. IJmuiden en Jozeph Blankenaar.
Het begon voor de bezoekers in onze
havenplaats al dadelijk bemoedigend
door twee kostbare overwinningen aan
de borden 8 en 9. De uiterst succesvol
spelende Riebeek kwam door een slag-
zet een schijf voor, die een belangrijke
morele steun gaf aan de Blankenaren,
Het duurde dan ook niet lang of de
kleine punienmachine gaf Jozeph Blan
kenaar de leiding.

Direct daarna bleek dat invaller de
Krijger het nog lang niet verleerd had.
Via een kundige afwikkeling bereikte
hij al spoedig de damlijn. Dat gaf de
Amsterdammers moed ook al deed hun
aanvoerder tegen Piet Roozenbuig
vreemde dingen. Maar ook de wereld
kampioen speelde niet geheel vlekke
loos toen hij reeds een schijf had ge
wonnen. Doch Metz zag de ressource
niet, zodat IJmuiden de afstand kon
verkleinen tot 4-2. Daar stond echter
weer tegenover het feit, dat van Heer-
de ditmaal bijzonder op dreef was en
de hoofdstedelingen weer hoop gaf.
Hij won geforceerd een schijf en be
hield tevens de betere stelling. Maar
toen kwam de tijdcontröle en onder
zenuwachtig jachten kwamen alle spe
lers dit gevaarlijke moment door; allen,
behalve Piet Goezinnen, die daarmede
de wedstrijd een geheel ander aspect
bezorgde. Direct na deze gelijkmaker
immers kreeg ook Dukel zijn partner
onder het mes. Hoe Jongedijk zich ook
verweerde, het baatte niet meer. Zo
kwamen de IJmuidenaren met 6-4 voor
te staan en nog gaven hun gasten geen
krimp. Intussen kwam ook de tweede
tijdcontröle zich melden en die werd
de Amsterdammers eerst recht nood
lottig. Want Stah-lberg zag een veelbe
lovende stelling langzamerhand alle
kracht verliezen en moest alle zeilen
bijspannen om direct verlies te ont
gaan. Ook den Doop zat in een knellen
de opsluiting en zat beslist naar uit
wegen te zoeken. Maar de kwelduivel
liet niet af, zodat alle Biankenaarsup-
porters met sombere gezichten het ein
de tegemoet zagen. Zelfs Woudenberg
kon zijn betere stand niet tot gelding
brengen omdat de nodige souplesse in
zijn uitwijken ontbrak.

Alleen veteraan van der Steen
zwoegde nog met winstillusies tegen
zijn star verdedigende partner Suyk.
Maar alle weerstand zakte ineen toen
van Heer,de al evenzeer in de misère

De Amsterdamse sportvlieger Koen J. E.
Oberman is voor 1953 kampioen der Neder
landse sportvliegers geworden, op grond
van de resultaten gedurende het afgelopen
jaar behaald in oriëntatie- en navigatie-
wedstrijden, georganiseerd door de Neder
landse Aero-clubs en de Koninklijke Neder
landse Vereniging voor Luchtvaart.

De kampioenscompetitie voor Nederland
se sportvliegers werd dit jaar voor het
eerst door de K.N.V. V- L, ingesteld. Klas-
sering in deze competitie geschiedde door
de toekenning van punten voor de resulta
ten behaald in de wedstrijd om de Zilve
ren Vleugel van Amsterdam, de Ameide-
vlucht, de Ooievaarsvlucht en een tweetal
wedstrijden tijdens de Nederlandse rond
vlucht der K.N.V. v. L.

In de competitie werd Oberman onmid
dellijk gevolgd door de burgemeester van
Ameide en Tienhoven, de heer C. w. Luy-
vend'ijk, bekend door de door hem inge
stelde jaarlijkse Ameidevlucht. In de Amei-
devlucht 1953 deelden Oberman en Luyven-
dijk de eerste plaats met een gelijk aan
tal punten.

deelde en zijn gewonnen stand re-
mise liet lopen. Zodoende werd het
nog een zeer grote overwinning voor
de IJmuidenaren, die thans de beste
papieren te hebben.

De gedetailleerde eindstand luidt:
IJmuidenJozeph Blankenaar: 1 P.
RoozenburgJ. Metz 2-0, 2 A. Ligt-
hartM. Stahlberg 2-0, 3 B. Dukel
F. Jongedijk 2-0, 4 H. LarosA. den
Doop 2-0, 5 C. SuykO. v. d. Sleen
1-1, 6 F. PostmaW. Goezinnen 2-0, 7
Y. de JongP. van Heerde 1-1, 8 G.
Postma—N. Riebeek 0-2, 9 H. Lang
broekJ. de Krijger 0-2, 10 P. v. d.
BergG. Woudenberg 1-1. Totaal 13-7.

Het Franse voetbalelftal, dat de laat
ste ti.id zulke opmerkelijke successen
heeft behaald alleen tegen Joego
slavië werd onlangs on teleurstellende
wijze verloren beeft gisteren in het
stadion van Colombes geheel onver
wacht van het vrij zwakke Zwitserland
verloren. Vooral in de tweede helft
toonde de Franse ploeg een overweldi
gende meerderheid. De achterstand van
14, voor de rust opgelopen, was ech
ter te groot om nog een redelijk re
sultaat te behalen. Doelman Vignal,
zoals steeds ongelukkig, werd in de
eerste helft aan de linkerslaap verwond
en is naar een ziekenhuis vervoerd.

Het Nederlands Militair Elftal heeft
het Woensdagavond op het verlichte
Oosterpark in Groningen niet verder
kunnen brengen dan een puntloos ge
lijk spel tegen de Groninger eerste
klasse G.V.A.V. Meer zouden de mili
tairen ook niet hebben verdiend.

Op papier was het team vrij sterk.
Er waren verschillende bekende spe
lers in opgenomen, zoals Van der Kuil
(VSV), Bennaars (Dosko), Brusselers
(PSV), Visser (DOS) en Kuys (Haar
lem). Maar dat zo iets nog niet alles
zegt, is wel gebleken.

De spelers van het militaire elftal
vormden geen eenheid. Verdedigend
was de ploeg vrij sterk. Spil Elzer
(Ajax) was een van de beste en de
middenlinie deed het goed. Linkshalf
Visser blonk hierin uit. Hij was wel de
beste speler van de militaire ploeg. De
voorhoede, bestaande uit Snoeks Jr.
(Stormvogels), Van der Kuil, Brusse
lers, Bennaars en Schouten (Excelsior)
combineerde heel aardig, maar de com
binaties vergden te vee! tijd, waardoor
de sterke verdediging van G.V.A.V.
telkens kon ingrijpen. De Groningse
voorhoede schiep zich meer kansen,
maar daar was het schot over het al
gemeen volkomen zoek.

De Groningers hadden ook nu weer
een bepaalde voorliefde voor het
houtwerk.

In Moescron (België) heeft Hetty Bal
kenende van de Amsterdamse club
Z.A.R. het nummer 100 meter vrije slag
gewonnen met een tijd van I minuut en
11 sec.

In het Utrechtse stadion is een licht-
wedstrijd gespeeld tussen D.O.S. en Ex
celsior. D.O.S. won verdiend met 43.

De ijshockey wedstrijd tussen HHYC
en de Italiaanse ploeg Diavoli Roso Neri
is geëindigd in een overwinning van
90 voor de Italianen.

Te Haarlem hebben de eerste klassers
EDO en Haarlem een vriendschappelijke
wedstrijd gespeeld, welke eindigde in
een overwinning van 20 voor EDO.

,,Dus kan ik het publiek vertellen,
varen?" d° gcdachte maar moeten laten

blëem 7jluurliik is er wèl het stof-pro
„Stof?"

''A6,1' f1,? u onder de meteoren tamelijk
grote brokken verstaat, te beginnen met
die van een paar millimeter doorsnee
(Vert. door F. van Oldenburg Ermke) heeft u eem zorgen te maken. Maar

1 slof is verdraaid hinderlijk. Om de twee

jaar Of zo moet de hele kiel onderzoent

15

„Meteoren?" zei Mackay. „O, ja, een
heel interessant onderwerp. Maar ik ben
nochtans bang, dat er heel wat mislei
dende onzin over gepubliceerd is. Het
was niet zo lang geleden, dat de men
sen dachten, dat een wereldruimsehip
door meteoren doorzeefd zou worden,
zodra het de atmosfeer verlaten zou."

„Sommigen denken dat nog," ant
woordde Gibson. „Ze menen tenminste,
dat passagiersvervoer op grote schaal
niet veilig zou zijn."

Mackay snoof verachtelijk.

„Meteoren zijn heel wat minder ge
vaarlijk dan een onweer en normaal is
de grootste hoogstens zo groot als een
erwt"

„Maar per slot van rekening is er
toch één wereldruimschip door bescha
digd!"

„U bedoelt de Star Queen? Eén ern
stig ongeluk over een tijdvak van vijf
jaar is beslist nog zo onbevredigend
niet. Geen wereldruimschip is ooit wer
kelijk door motoren vergaan en verlo
ren geraakt."

„Maar de Pallas dan?"

„Niemand weet, wat ermee gebeurd
ls. De mening, dat meteoren er de schuld
van zijn, is alleen onder het grote pu
bliek verbreid, maar niet onder de des
kundigen."

worden op mogelijke gaatjes. Ze zijn
gewoonlijk veel en veel te klein om
zichtbaar te zijn voor het blote oog,
maar een stofdeeltje dat een snelheid
heeft van een vijftig kilometer per se
conde, kan door een ongelofelijk dik
metaal-oppervlak dringen."

Dit klonk Gibson tamelijk verontrus
tend in de oren, en Mackay haastte
zich om hem gerust te stellen.

„Er is heus geen enkele reden om be
zorgd te zijn," herhaalde hij. „Er heelt
voortdurend wel een zekere kiel-lekka
ge plaats, maar de luchttoevoer vangt
die wel op."

Hoe druk Gibson het ook had of
voorgaf het te hebben steeds vond
hij tijd om rusteloos rond te zwerven
door de weergalmende doolhoven en
kronkelwegen van het schip, of rustig
zittenn, uit te kijken naar de sterren
vanaf de rond de „evenaar" van het
schip lopende observatie-galerij. Hij had
zich tot gewoonte gemaakt om daar
heen te gaan onder het muziek-uurtje.
Om 15 uur precies placht de onderlinge
berichten- en boodschappendienst van
het schip tot leven te komen, en dan
fluisterde of bulderde de muziek van de
aarde door de lege gangen van de Ares.
Iedere dag was de beurt aan een ander
om een keuze uit de programma's te
doen, zodat men nooit wist wat er ko

men zou hoewel het na een tijdje niet
moeilijk viel om uit te maken, van wie
de gemaakte keuze afkomstig was.
Norden bracht licht klassieke muziek
en opera's ten gehore, Hilton practisch
niets anders dan Beethoven en Tschai-
kowsky. Zij werden als hopeloos laag-
bij-de-gronds beschouwd door Mackay
en Bradley, die zwolgen in oor-tergende
kamermuziek en atonale lawaaierighe
den, waar niemand iets van begreep
en daar ook helemaal geen moeite voor
deed. De microboekerij van het schip
en de discotheek bevatten zoveel boe
ken en muziek, dat men er in het we
reldruim een leven lang genoeg aan zou
hebben. Het kwam inderdaad neer op
wat beneden op de aarde een kwart
millioen boeken en een paar duizend
orkest werken zou zijn, alles vastgelegd
volgens het electronen-systeem en met
en handomdraai „tot leven" te brengen.

Gibson zat op liet observatie-dek en
trachtte te zien, hoeveel van de Pleiaden
hij zou kunnen ontcijferen en thuis
brengen met het blote oog, toen een
klein projectiel langs zijn oor zoemde
en zich met een zuigend geluid vast
zette tegen het glas van de patrijspoort,
waar het hing te trillen als een pijl. Op
het eerste gezicht leek het dit ook te
zijn en één ogenblik vroeg Gibson zich
af, of iemand het in zijn hoofd gehaald
had om in het wereldruim Indiaantje
te spelen. Toen zag hij, dat een grote
rubberzuiger de pijlpunt verving, ter
wijl aan het achtereind, juist achter de
veren, een lange dunne draad zich in
de verte verloor. Aan die draad hing dr.
Robert Scott, M.D., die zichzelf met kor
date handbewegingen aan die draad op
trok als een zeer energieke spin.

Gibson was nog een passende, scherp
geestige opmerking aan het bedenken,
toen, zoals gewoonlijk, de dokter hem
al vóór bleek.

„Vindt u dat niet bijdehand?" zei hij.
„Het heeft een lengte van twintig me
ter weegt slechts een halve kilo en
ik ben van plan om er patent op te ne
men zo gauw ik op de aarde terug ben."

„Waarom?" vroeg Gibson met berus
tend afwachtende stem.

„Lieve hemel! Begrijpt u dat dan niet?
Stel, dat u van de ene plaats naar de
andere wilt gaan in een interplanetair
station, waar geen rotatie-graviteit is.
Dan hebt u niets anders te doen, dan
dit ding af te schieten in de richting
van welk glad oppervlak ook, dat in de
buurt van uw bestemming is, en het.
koord in de palmen. Het blijkt een uit
stekend anker, totdat u het zuigertje
weer losmaakt."

„En wat is er nu eigenlijk verkeerd
aan de gewone manier van zich hier
voort te bewegen?"

„Wanneer u zolang in het wereldruim
hebt doorgebracht als ik," zei Scott zelf
genoegzaam, „zult u weten, wat er ver
keerd aan is. Er zijn handvatten te
over om je aan vast te houden op een
schip als dit. Maar stel, dat je naar een
vlakke wand aan de andere kant van
een kamer wilt gaan, en je werpt je
zelf door de lucht van waar je ook staan
mag. Wat gebeurt er? Wel, je moet
hoe dan ook je val zien te breken, ge
woonlijk met je handen, tenzij je in
staat bent om onderweg je koers te ver
anderen. Weet u tussen twee haakjes
de meest gebruikelijke klacht waar een
scheepsarts aan boord van een wereld
ruimschip mee te doen krijgt? Verstuik
te polsen, en nu weet u ook de reden.

Wordt vervolgd).

VRIJDAG

HILVERSUM I, 402 m. NCRV: 7.00
nieuws, 7.10 muz., 7.45 prot. pr„ 8.00
nieuws, 8.15 gram.. 8.30 Tot uw dienst,
8.35 gram., 9.00 zieken, 9.30 vrouw. 9.40
gram., 10.30 prot. pr„ 11.00 alt en piano,
11.30 gram., 12.33 gram., 12.59 klokgelui,
13.00 nieuws, 13.15 vocaal ens. 13.35 gram.,
14.00 schoolradio, 14.30 gram., 15.10 voor
dracht. 15.30 piano, 16.00 tuinb.praatje,
16.15 mannenkoor en soliste, 16.50 Radio
Philharm.ork. en solist, 17.45 Friese uit
zending, 18.00 gram., 18.10 orkest. 18.30
viool en piano, 19.00 nieuws, 19.10 rege-
ringsuitz., 19.30 gram., 20.00 radiokrant,
20.20 gram.. 20.40 klankbeeld, 21.00
Utrechts Sted. Ork., Oratoriumver. en
sol., 22.45 prot. pr„ 23.00 nieuws. 23.15
gram.

HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.30 gram.,
8.00 nieuws. 8.18 gram., 8.45 huisvr., 9.00
gym. vrouw, 9.10 gram., 9.40 schoolradio.
VPRO: 10.00 caus., 10.05 prot. pr. VARA:
10.20 kleuters, 10.40 vrouwenkoor. 11.00
voordr., 11.20 gram. AVRO: 12.00 orgel
eh zang, 12.33 sport, 12.48 gram.. 13.00
nieuws, 13.15 gram., 13.25 lichte muz.,
14.00 huisvr., 14.20 viool en piano, 14.50
voordr., 15.10 tenor en piano, 15.30 Mu-
sette-muz. VARA: 16.00 gram., 16.30 mu
zikale caus., 17.10 jeugd, 17.40 gram., 18.00
nieuws, 18.15 lichte muz.. 18.45 hoorspel,
19 00 zang en voordr., 19.10 klankbeeld.
VPRO' 19.30 caus., 20.00 nieuws, 20.05
boek, 20.15 voordr., 20.30 Benelux, 20.40
caus. VARA: 21.00 jeugd, 21.35 lichte

muz., 22.00 buitenl. overz., 22.15 dansmuz.
VPRO: 22.40 caus., 22.45 prot. pr. VARA:
23.00 nieuws, 23.15 gram.

ENbELAND, BBC home service, 330
m.: 13.00 Latijns Amerikaanse muz., 16.00
ork.conc., 23.00 recital.

BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
12.15 ork.conc., 13.15 gevar. muz., 13.45
ork.conc.. 16.00 dansmuz.. 16.45 lichte
muz 18.00 orkestconc., 20.30 gevar. muz
22.00 gevar. muz., 23.20 lichte muz., 0.20
lichte muz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 amus.muz„ 13.20 omr.-ork.
en solist, 16.00 pianorecital, 20.30 opera-
conc., 23.40 kamerork. en solist, 0.30
rhythm, muz., 1.15 gevar. muz.

FRANKRIJK, nat. programma. 347 m.:
12.30 symph.conc., 20.00 Isoline, opera,
23.20 klarinet en piano.

BRUSSEL, 17.15 lichte muz., 18.00
pianorecital, 21.45 Vlaamse liederen.

484 m.: 16.05 lichte muz., 17.30 kamer-
muz., 22.15 jazzmuz.

ENGELAND, BBC. European Service.
Uitz. voor Nederland. 224 en 42 m.: 22.00
Nieuws. Hoe de weekbladen het zien.
Film en toneel.

WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.
VARA: 20.15 Noordoost-Overijssel
vergeten land, documentaire. Bulbul
Chowdhuri en zijn Pakistaans dans
drama.

ALWAKI p. 12 Param. n. Rio Jan.

AMOR 11 te Kalamahi.

AMERSKERK 12 van Mars. n. Genua
AMSTELVEEN 11 van Balboa n. Yokoh.
ARENDSDIJK 10 van N. York n. Trimdad.
ALCYONE p. 12 Finist. n. Recife.
ALHEN A12 te Rotterdam.

ALKAID 11 van Las Palmas n. Antw.
AXELDIJK 12 te Rotterdam.

ALDERAMIN p. 12 Ras Fartak n. Aden.
AMSTELDIEP p. 12 Algiers n. Amst.
ALKAID 12 van Las Palm. n. R dam.
ALNATI 12 te Ilheos.

ARGOS 12 te Rotterdam.

AMSTELDIJK 12 te New Orleans.
ANNENKERK 11 van Colombo n. Penang.
BARENDRECHT 13 te Curasao verw.
BLITAR 12 te Bremen.

BACCHUS 12 te Hamburg.

BAUD 12 te Sumbawabesar.

BREDA 11 van Callao n. Mollendo.
BRITSUM p. 12 Azoren n. Baltim.
CONGOSTROOM 12 te Takoradi.
COTTICA p. 11 Azoren n. Plymouth.
CORILLA 12 te Singapore.

DEO FAVENTE 11 van Vigo n. Amst.
DUIVENDRECHT p. 11 Azoren n. R'dam.
DELFSHAVEN p. 12 Kp. Race n. Montr.
ERINNA 11 van Stanlow n. Huil.
ETREMA 12 te Singapore.

EEMDIJK 11 te New Orleans.
GANYMEDES 12 te Baltimore.

GAROET 11 te Damman.

HEEMSKERK p. 12 Ouess. n. Antw.
HYDRA 12 van Amst. n. La Guaira.
HECTOR p. 12 Ouess. n. A'dam.

JOH. v. OLDENB. p. 12 Albany n. Aden.
JAGERSFONTEIN 11 van Hamb. n. Antw.
KOTA INTEN p. 11 Burlings n. R'dam.
KEDOE p. 11 eil. Roepat n. Labuan.
LE MAIRE 12 te Djakarta.

LEUVEKERK p. 12 Kp. Spartiv. n. Genua.
L1SETA 11 te Singapore.

LUCITA 11 van Heysh. n. Ardross.
LANGKOEAS 12 te Penang.
LAURENSKERK 11 van Port Sudan naar
Suez.

LAERTES p. 11 Guardaf. n. Penang.
LEMSTERKERK 11 van Prt. Said n. Antw.
LUTTERKERK 11 van R'dam n. Basrah.
MAASDAM 12 te Le Havre.

METULA p. 11 Fern. Nor. n. Pta. Cardon.
MANOERAN 12 te Hamburg.

MENTOR 12 te Candia.

MARIEKERK p. 12 Balearen n. Marseille.
MARPESSA 12 te Balikpapan.

MITRA 11 van Bombay n. Okha.

MAPIA p. 11 Galeta-eil. n. R'dam.
NIGERSTROOM p. 12 Madeira n. Dakar.
ORESTES 11 van Huacho n. Puerto Chic.
PAPENDRECHT 11 van Gefle n. R'dam.
PHRONTIS p. 12 Aden n. Port Sudan.

Te Gent is een internationale kop
pelwedstrijd gehouden over 100 km.
Het Nederlandse team SchultePeters
legde beslag op de eerste plaats door
de afstand af te leggen in 2 uur 2 mi
nuten en 26 seconden. Tweede werd,
op een ronde, het Zwitserse koppel
Koblet—Von Öüren.

PRINS FRED. WILLEM p. 11 Antic, eil.

naar Le Havre.

PRINS WILLEM III 11 van Montr, n. Tor.
PRINS WILLEM V 11 te Chicago.

PRINS WILL. v. ORANJE p. 11 Kp. Race

naar Antwerpen.

POLYPHEMUS p. 11 Azoren n. Alex.
PRINS ALEXANDER 11 te Hamburg.
PRINS JOH. WILL. ERISO p. 12 Belle Isle

naar Quebec.

REYNIERSZ 12 te Menado.

ROEBIAH 11 van Belawan n. Djib.
RIJNDAM 11 van Laguaira n. St. Thomas.
RIDDERKERK 12 nm. te Amst.

STAD MAASSLUIS 12 te Narvik.
SINGKEP p. 12 Bermuda n. Houston.
SALAWATI p. 12 Kp. Kalhat n. Aden.
SIBAJAK p. 12 Guardef. n. Colombo.
SLAMAT p. 12 te N. York.

STAD BREDA 11 van Kobe n. Canada.
STAD MAASSLUIS 12 te Narvik.
BINTANG 11 van Kuwait n. Basrah.
SARPEDON 11 van Kp. Haitien n. Port au
Prince.

STAD AMSTERDAM p. 12 Flores n. Norf.
STAD SCHIEDAM p. 11 Philippev. n. IJm.
STAD VLAARDINGEN p. 12 Hammerf. n.

Kirkcnscs
STRAAT SOENDA 12 te Lor. Marq.
TOMORI p. 12 Minicoi n. Djakarta.
SLIEDRECHT 11 van Carip. n. Aden.
THEMISTO 11 te St. John's.

TOM1NI p. 11 Malta n. Prt. Said.
TABIAN 12 van Basrah n. Bahrein.

TARA 12 te Fern. Nor.

TITUS 12 te Limassol.

T JIMENTEN G 12 te Port Swettenh.
TJILUWAH 12 te Hongkong.

TARA p. 12 Fern. Nor. n. Rio Jan.
TITUS 12 te Limassol.

TRAJANUS 12 te Kingston.

TALISSE p. 12 Oues. n. A'dam.

TARIA 11 van Capim n. Curacao.

TIBIA p. 11 Kp. Bougar. n. Tripoli.
VAN OUTSHOORN p. 11 Banka n. Pal.b.
VAN SPILBERGEN p. 12 Las Palmas n.
D&k&r>

WESTLAND 12 te Ilheos.

WAIWERANG 12 te Surabaja.
ZUIDERKRUIS p. 12 Kp. Frio n. Las Palm.
ZONNEWIJK 12 te Lor. Marq.
ZIJPENBERG 12 te New Orleans.
ZEELAND SSM. p. 11 Helgol. n. Kiel.

VEILING POELDIJK, 11 Nov. Tomaten
A 13.80—14.20, A2 5.50—8.20, B 11.70—12.20,
B2 5.50—9.20, C 10.90—11.10, C2 4.30—5.60,
CC 22.50—3.20, per bak van 12y2 kg. Drui
ven: Alicante 1.171.27, idem 2 1.001.18»
idem, afwijkend 8194 ct., Frankenthaler
11.71.27, Gros Maroc 2 1.001.08, Appelen
14 <jj;. Handperen 2443 ct. Stoofperen 9Ya
11 ct. Prinsessebonen 5085 ct. Kasprin-
sessebonen 1.20—1.60, Stokprinsessebonen
0.851.65, Snijbonen 0.90—1.05, Prei 8 ct.
Andijvie 6 ct. Spinazie 2541 ct. Rode kool
6iy2 ct. Witte kool 4y2 ct. Spruiten 16
21 ct. Groene kool 6 ct. Stoofsla 10 ct. Pe
pers 0.09—1.05, Witlof 23 ct. alles per kg.
Bloemkool (6) 17 ct. (T) 15—20 ct. (10) 9
15 ct. Perziken 1522 ct. Paprica 8—16
ct. Aubergine 13—17 ct. Knolselderij 8 Va
ct. Bleekselderij 5V2ÖVfe ct. Alles per st.
Sla A 6.00, A2 4.00, B 3.75—5.50 per 100
stuks. Selderij 3.754.00. Peen 8.509.50,
Raapstelen 7.00 per 100 bos.

Horizontaal:

1. verhindering;
4. uitvlucht;

8. reeds;

10. spil;

11. voorzetsel;
13. sieraad;

16. persoonlijk voor
naamwoord;

17. kleefmiddel;

19. nauwelijks;

20. wortel;

21. koraaleiland;

22. plaats in Gelderland;

23. muurholte;

24. bergweide;

26. lichaamsdeel;

27. voorzetsel;

28. vervoermiddel;

30. noot;

31. familielid;

32. gereed;

34. ijverig, vlijtig;

35. dagblad.

Verticaal:

1. vaartuig;

2. noot;

3. ivoor;

5. dwaas;

6. herkauwer;

7. vaartuig;
9. vaartuig;

12. begrip;

14. waterstand (afk.);

15. boom;

16. aaneengesloten rij;
18. plantje;

20. voorzetsel;

24. voertuig;

25. noot;

28. stapel;

29. dwaas;

31. persoonlijk voor
naamwoord;
33. noot.

C A

L 4-

O M

W I

N

J
P
L A
O F
M
P A

S S A
I E D
M E
S R
P O
U P I
R A
T -f M
T A
NOD
U P E

N D
E R
T
P
A R
T E
E N
T
S
I G
R T

R A
G
R E

Y N

T

R

V

O R

M E

-f E

A S