Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | 19 november 1953 | pagina 3

Bedrag

scholenbouw dit jaar
verhoogd

weer

Minister Witte: 1960 is geen
streefdatum

Onafhankelijkheid van

de rechterlijke macht

Overheid moet de benoemingen
niet in handen krijgen

CHIEF WHIP

STEEDS VERDERE UITBREIDING EN
VERNIEUWING BIJ DE KOLENMIJNEN

beton

Paleis van
Staatsmijn

VONDEL'S leven wordt verfilmd

Rederijkersvergadering in Delft

D

en glas op
Hendrik

Geschenk

Half en Half

Onderwijs in het Fries

Wynand Fockink

7.75

Prof. Oud pleit in Tweede Kamer voor:

Chemische neven
industrie groeit

Vondel's winkel
Edam

Nijhoff posthuum
bekroond

Voortvarendheid in
West. samenwerking

Wetsontwerp ingediend

Sabena bekroont
zes beeldhouwers

Nood

in

Het befaamde
apéritief

DONDERDAG 19 NOVEMBER 1953

PAGINA 3

Outlaws

Gouden Slagers Ring
voor F. Vink

Recept voor nieuw
vleesproduct

E.D.G. vóór Kerstmis
in Eerste Kamer

Rector Doesburg assessor
van mgr. Van Schaik

En tóen al
- 30 December 19331 -

rookte wie verstand had
van zuivere, 100'/, Virginia:
CHIEF WHIP

Duizenden merken komen
en gaan - maar CHIEF WHIP
is al 32 jaar de beste sigaret
voor Uw gezondheid!

a/ 32 Jaar op ledorm Upt

Resolutie A.M.P.

en onrust onder
gepensionneerden

Staatsmijn „Emma"

Constantijn Huygensprijs

A.R. vrouwen in de
politiek

Geen bezwaar meer tegen
candidaatstelling

Amerikaan en Spanjaard
delen eerste prijs

(Vervolg van pag. 1)

Het cijfer voor aanbouw van scholen
?at dit jaar weer verhoogd is tot
'114.000.000, is volgens de minister reëel.
^et bedrag zou ook zeker gehaald kun
nen worden, maar zo nodig zou van dit
Scholenprogram iets kunnen worden af
genomen, ten behoeve van de woning
bouw. De minister achtte het niet ge
wenst het aantal bouwvakarbeiders ex
cessief hoog op te voeren. Enige propa
ganda echter vond hij wel nodig. De
^'raag die de heer Van Vliet hem had
Besteld. of de regering de belangstelling
v?or het vak van stucadoor en metselaar
jhet beter kon aanmoedigen door wat
"Ogere lonen te laten betalen, zal met de
•hinister van Sociale Zaken worden be
sroken.

Ten aanzien van het opheffen van het
Woningtekort blijft minister Witte op
jhjn standpunt staan: in 1960 zal het te
kort vermoedelijk verdwenen zijn. Dit
ja Been streefdatum, zo bevestigde hij de
neer Stapelkamp, maar wel degelijk een
ai.lum die berekend is. De woning nood
echter eerst verdwenen zijn. als alle
kfotten en herbouwgevallen in orde
zVn.

Het waagstuk om de particuliere bouw
Beheel vrij te laten met het doel de
W oningnood te overwinnen kwam hem
onjuist voor. Immers het totale bouw-
aPparaat is vol belast. Meer arbeiders
om te bouwen zijn er toch niet te vin
den. Hij was het eens met de heer Van
Vliet, die tegen de heer Ten Hagen in
«ad betoogd, dat de particuliere bouw
*el degelijk ook volkswoningen heeft
gebouwd. De minister maakte echter een
onderscheid tussen „eigen bouw" en par-
hculiere bouw. De eerste, die meer met
speculatieve doeleinden in de grote ste
den werkt, heeft zich inderdaad vooral
voor middenstandswoningen geïnteres
seerd. Er is geen enkele aanleiding om
op het standpunt te staan, dat de heer
Ten Hagen innam, dat de particuliere
bouw van de arbeiderswoningen af moet
blijven. Van de andere kant zal de over

heid moeten ingrijpen als het particulier
initiatief de bouw van arbeiderswonin
gen niet op zich neemt De grote moei
lijkheid is thans dat de te lage huren
de markt voor deze particuliere bouwers
bederven. Om te kunnen concurreren
zoeken zij het dan in te kleine woning
ruimte en zo blijven wij in een vicieuze
cirkel ronddraaien. Alleen een verdere
huurverhoging kan hier t.z.t. uitkomst
brengen. Met de huren staat of valt de
hele volkshuisvesting, zei de minister.
Hij heeft contact opgenomen met de
federaties van woningbouwverenigingen
om gezamenlijk te trachten deze weer
tot reële positief werkende organen te
herscheppen. Van hun activiteit en le
venskracht hangt veel af.

Bij de replieken verzette de heer Ten
Hagen zich tegen het principe van de
minister, dat de gemeenten primair de
verantwoordelijkheid moeten dragen bij
de kwestie wie arbeiderswoningen moet
bouwen. Het gaat bovendien niet alleen
om het bouwen. Dan zou men de minis
ter om practische redenen gelijk moe
ten geven. Ook de exploitatie is nog een
punt van grote zorg. Men denke slechts
aan de afschrijvingen die niet geschie
den. Minister Witte antwoordde, dat dit
geen probleem kan zijn. Iemand die niet
afschrijft krijgt de rekening bij verkoop
wel thuis.

De minister moest toegeven dat de
afwikkeling van de materiële oorlogs
schade in vele gevallen veel te wensen
overlaat De wettelijke rompslomp die
moet worden verzet is inderdaad zeer
groot. De minister zal dit hele apparaat
nog eens onder handen nemen. Wat hem
tot dusver eigenlijk hoofdzakelijk had
bezig gehouden was te zorgen dat er
zoveel mogelijk gebouwd wordt. De ad
ministratieve hinderpalen daarvoor had
hij wel weggenomen.

De begroting werd z.h.s. aangenomen.
De communisten lieten aantekenen dat
ze tegen waren.

(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren een
aanvang gemaakt met de behandeling
van de begroting van Justitie. De eer
ste spreker was prof. Oud, die zijn
Waardering uitsprak over de werk
kracht van minister Donker, die vooral
gebleken bij .de codificatie van het
burgerlijk Recht in een nieuw B.W. Hij
*Prak daarna over de opleiding en re
entering van de rechterlijk macht,
daaraan de minister een uitvoerige
hota heeft gewijd. Deze nota zal de
Vsis vormen voor een aantal wetsont
werpen.

Prof. Oud wilde voor alles de onaf
hankelijkheid van de rechterlijke macht
steUen. Hij noemde dit een van
weet jlan8rijkste pijlers van de Grond-
gane v=„ ^fantwoordelijkheid voor de
moet volgenset\,bij de rechterlijke macht
hpm niet in handen van
"fn, al heeft deze wel

de overheid Svhein niet in handen van

de verantwoordSijkh heeft deze wel

lopen van organism!? voor het 5°ed
Daarom moet ook het hefn aPParatuur-
opleiding dat in de mt?'ste™ van
Wordt ontwikkeld niet onderi u"0]3
Van het departement van JustftL
Van de rechterlijke macht zelve komen
Wanneer de overheid behalve de be
noemingen ook nog de opleiding in
handen krijgt, dan komt de onafhanke
lijkheid op tweeërlei wijze in het ge
drang. Wel kon hij zich verenigen met
het prijsgeven van het systeem van een
Vaste ambtelijke opleiding. De beste
'echter zal ook volgens prof. Oud vaak
lh het maatschappelijk leven worden
Bevonden en lang niet altijd onder de-
Benen die via de griffies carrière maken.

Prof. Oud waarschuwde echter tegen
het toekennen van te grote waarde aan
efficiëncy, wanneer deze bereikt
wordt door alles bij de overheid te cen-
raliserenHet gaat niet op de eerste
maats om efficiëncy maar om het recht.
p moeten volgens hem ook de griffies
sch* onafhankelijke diensten kunnen be-
rchikkenDe benoemingen daarvan ho-
bij de zittende magistratuur thuis.
anneer tot een ander systeem van re-
i 'dering wordt besloten, dan moet in
der geval rekening worden gehouden
e£ de huidige functionarissen.
,^6 heer v. d. Feltz (C.If.i vondt dat
ten»bet n'et moet voorstellen alsof bui-
*üh aanders nu ineens rechters bij uitstek
te!,®n zijn en alsof daardoor de rech-

hr hjke macht op peil moet worden ge-

- -

griffies zien zich hun kansen ont

nomen en de belangstelling voor de
magistratuur zou daardoor wel eens in
het gedrang kunnen komen, zoals dat
ook bij de politie het geval is.

Hij verweet de minister dat deze wel
degelijk het echtscheidingsvraagstuk uit
de weg gaat, al ontkent hij dat in de
stukken. De „grote leugen" die in onze
wetgeving is ingevoerd strookt niet met
de rechtsovertuiging van ons volk. De
debatten worden vandaag voortgezet.

Bij de aanvang van de vergadering
heeft de Tweede Kamer zich even ver
diept in een kwestie van orde, die ver
band hield met de laatste wijziging van
de Grondwet. Gebruik makende van de
nieuwe mogelijkheden die daarbij zijn
ingevoerd, had de heer Burger voorge
steld dat geen uitspraak van de Kamer
zou worden verlangd over nota's, die
zijn gewisseld tussen Nederland en
Duitsland over de afschaffing van visa
voor wederzijdse onderdanen. Omdat de
regering echter bij monde van minister
Luns niet kon verklaren dat het een
dringende kwestie was die geen uitstel
kon lijden, kon deze procedure toch niet
worden gevolgd en moest het voorstel
gewoon in stemming worden gebracht.
Het werd aangenomen met 35 tegen 21
stemmen. Tegen waren de V.V.D., A.R.,
C.H. behalve de heer Kikkert, Staatkun
dig Gereformeerden en K.N.P. Op voor
stel van de heer Oud namens de vaste
commissie van Justitie heeft de Tweede
Kamer wel zonder hoofdelijke stemming
besloten het statuut der Haagse confe
rentie voor internationaal privaatrecht
in de Kamer te behandelen.

Op de Woensdag te Utreciit gehouden
vergadering van de Federatie van Slagers-
patroons, werd de Gouden Slagers Ring
1953 uitgereikt aan de heer Frans J. Vink
uit Sittard. De ring die vergezeld ging van
een oorkonde en een enveloppe met inhoud
was door de Federatie in samenwerking
met het vakblad „De Slager" uitgeloofd
voor het recept van het beste nieuwe vlees
product dat tevens door zijn prijs, een goe
de kans zou hebben op populariteit.

Deze wedstrijd waaraan 40 slagers
deelnamen, werd door de heer F. J. Vink
gewonnen met „pressed filet".

Nadat de voorzitter van de Federatie de
situatie van het slagersbedrijf in Neder
land had geschilderd, hield de heer G.
S. Scheltema, directeur van het econo
misch instituut voor de middenstand een
lezing over zijn bevindingen in Amerika. t

De „supermarket" het' „alles onder één dak
systeem geniet in Amerika een grote po
pulariteit, enerzijds omdat het publiek het
wenst, anderzijds omdat het de enige mo
gelijkheid is om de omzetkosten te druk
ken. Met losse krachten (getrouwde vrou
wen, studenten) en enkele hoog gespeciali
seerde krachten, kan men de steeds duur
der wordende factor arbeid uitschakelen.
Ook de zelfbedieningswinkel tracht de
grote personeelsmeesleep uit te schakelen.

Voor Nederland achtte spreker de bestu
dering van het probleem zelfbediening een
uiterste noodzaak gezien de situatie waar
in de kleine bedrijven zich bevinden. Hoe
groter het bedrijf, hoe kleiner verhou
dingsgewijs de omzetkosten. Iedere loon-
rcnde in Nederland zal de omzet vermin
deren óf de ondernemer pressen tot ver
laging van de exploitatiekosten. Naast de
grote (zelfbedienings) slagerijen zouden in
Nederland een groep slagerijen kunnen
blijven bestaan die gespecialiseerd zijn in
exquise producten en die de klanten die
dit wensen een persoonlijke bediening kun
nen geven.

Hierna sprak de heer J. W. Boon over
de nieuwe verpakkingsmogelijkheden.

Men moet klanten trekken met service,
altijd moeten de omstandigheden het „hoe
bepalen van de veranderingen en moderni
seringen.

Cijfers tonen aan. dat een fraaier verpak
king niet meer kost dan 1 gulden per f 1000
omzet.

Deze stimulering tot kopen werd ®ve2,"
eens sterk benadrukt door de heer C. F.
G. van der Veen die sprak over de win-
kelinrichitng.

Opnieuw kwam hier de zelfbediening
tersprake. Het is duidelijk gebleken dat
een toonbank waarop alles geëtaleerd staat
de kopers aanmoedigt.

(Van onze parlementaire redacteur)

In de Eerste Kamei is de laatste we
ken onder enige hoogspanning gewerkt
aan het voorlopig verslag over het
EDG-verdrag, dat vermoedelijk de vol
gende week zal verschijnen. De senato
ren hebben daarin, naar wij vernemen,
een groot aantal vragen aan de rege
ring gesteld, zodat een uitvoerige
schriftelijke en openbare discussie te
wachten staat. Het streven blijft er op
gericht dat het wetsontwerp nog vóór
Kerstmis zal worden afgedaan. De
kaarten liggen, zoals thans valt te
overzien, zo. dat het verdrag ook in de
Eerste Kamer wel zal worden aangeno
men.

Met ingang van Maandag a.s. is de
zeereerw. heer rector J. Doesburg,
Bondsadviseur van de K.A.B., tot op
volger van mgr. Van Schaik, de Ver-
bondsadviseur. benoemd. Voorlopig zal
mgr. Van Schaik zijn functie nog blijven
vervullen, zodat rector Doesburg in het
Huis van de Arbeid zitting zal nemen
als assenssor van de Verbondsadviseur.

Advertentie

Hoewel de productie van de twaalf
Nederlandse steenkolenmijnen met een
cijfer van ruim 12 millioen ton een
paar millioen beneden de vooroorlogse
topjaren wel op een stabiel niveau
zal zijn gekomen, gaan uitbreidingen en
vernieuwingen in een vlot tempo voort.
Het meest by de Staatsmijnen, die, of
schoon over slechts vier van de twaalf
kolenwinningen beschikkend, niettemin
bijna één derde van de opbrengst van
het Geleenbekken voor hun rekening
nemen. Toch mene men niet, dat alleen
maar de Staatsmijnen aan expansie
doen; wie ziet wat er vanwege de
Oranje-Nassau mijn I te Heerlen naar
de hemelen streeft (Lange Lies van 155
m, naast Lange Jan van 130 m hoogte,
afgezien van enkele reuzen-koeltorens)
weet wel beter.

Het Staatsmijnbedrijf met zijn mach
tige chemische industrie, geconcen
treerd in Lutterade, heeft echter de
grootste behoefte aan vernieuwing en
uitbreiding; vooral laatstgenoemde
nijverheid dient „bij" te blijven.

De vernieuwing voltrekt zich over de
gehele linie Zo is men met het boren
in schacht IV van de Stm. Hendrik be
gonnen. Hier zullen binnen een half jaar
40 berriesgaten ontstaan, die aanleg der
schacht door waterhoudend dekterrein
mogelijk moeten maken'. Dezelfde mijn
krijgt binnen een paar jaar de beschik
king over een moderne zware-vloeistof-
wasserij. Met de bouw is men reeds
begonnen. Dat de algehele voltooiing tot

Een muziekavond op het Muider-
slot. Dirck Sweelinck (Arie Ver
haar) speelt zijn compositie voor
clavecimbel voor Maria Tessel-
schade (J. v. Wacham) en Eleonora
Hellemans (mej. Bijpost).

®cht. Er zijn ook practische nadelen
dit systeem verbonden. De juristen

de

ti,?leenover een toename van het index-
sioen Van 168 procent, zijn op de pen-
t0e,g®n van overheidsdienaren slechts
ij™ ®en toegekend van ongeveer twin-
hood veertig procent, waardoor er
heerst Rro*e onrust en ontevredenheid
WpHi,!. onder alle gepensionneerden en
alaep^v.11' Ondanks de verleende toe-
Pen V, bes£aat er bij verschillende groe-
aan u„angepensionneerden een tekort
f 90o° Iacht> dat ligt tussen f 300 en
Voor a61 •'aar' Een huurcompensatie
hogirn? p,ensi°nneerden, zonder de ver-
toeslaf Va,n de Pensioenen met een
de ni'j geen oplossing brengen in
*Praken Van de betrokkenen. Deze uit-
lutie d- Wa'en neergelegd in een reso-
lïien' n Bistermiddag werd aangeno-
"ÈmnrT,? ce.n °Penbare vergadering ln
de Au!um £e Rotterdam, belegd door
«n die .mene Militaire Pensioenbond,
»an j kennis zal worden gebracht
Van h a ministerraad en de voorzitters
ue Eerste en Tweede Kamer.

e „Ned. Onderwijsfilm", die o.a.
reeds instructieve documentaires
gemaakt heeft op het gebied van
de landbouw en industrie, is, zoals reeds
werd bericht, bezig aan de vervaardi
ging van een historische film over het
leven van Joost van den Vondel.

Achter de antieke bierpullen het
bier schijnt toentertijd ook al best ge
weest te zijn koutten de statige
Hooft, de felle gedrongen Breero, de
rustige, ingetogen Vondel, met hun andere
vrienden van de dichter bent, zoals Sa
muel Koster, Fonteyn en Laurens Re
aal. Allen gepruikt, gegrimeerd en aan
gedaan met zorg, alsof ze zo levend uit
schilderijlijsten waren gestapt.

Coba Keiling, die met de spelleiding
„Onderwijsfilm" beschikt zoetjesaan belast is, was druk en bedrijvig bezig
over een staf van technici, die hun spo- het gezelschap de vlotte toon en de los-
ren in het vak verdiend hebben en se zwier der ware rederijkers bij te
daarom achtte men het verantwoord brengen.

een speelfilm van 40 a 50 minuten over in hetzelfde vertrek zal straks ook

Vondel op 83-jarige leeftijd.

de prins onzer dichters op stapel te zet
ten.

Het leven van Joost van den Vondel
biedt daartoe zowel uit litterair-his-
torisch als uit spectaculair oogpunt vol
doende stof. Jan Lanen heeft het land
afgereisd om de plaatsen te bepalen,
waar zich het spel van Vondels leven
zal afspelen.

Naast Amsterdam met z'n Warmoes-
straat, de Bank van Lening, het Athe
neum Illustre en z'n schouwburg
aan de Prinsengracht, neemt Delft een
belangrijke plaats in bij de opnamen.
Derhalve togen wij door de stille, ne
velige avondschemer langs het Oude
Delft, waar de melancholie van het
wegstervende jaar zich zo mild ver
weeft met de verweerde en vergrijsde
schoonheid der nog behouden koopmans
huizen uit de 17e eeuw.

In een der schoonste, het huis „Lam
bert van Meerten", troffen wij be
halve een wirwar van kabels, rails en
allerlei apparaten, die het maken van
een film nu eenmaal plegen te verge
zellen een illuster gezelschap bijeen
tussen de hoog betimmerde wanden van
de voorzaal, waar een bijeenkomst van
de roemruchte Amsterdamse rederij
kerskamer „De Eglantier" werd gehou
den.

nog een voordrachtsavond ten huize
van Roemer Visscher worden opgenomen,
terwijl het hoogtepunt, een maaltijd ter
ere van Vondel, waarbij negentien
schilders zullen aanzitten, in de histo
rische zaal van Het
Prinsenhof verfilmd
zal worden.

Ook Sandrart, die
Vondel op 40-jarige
leeftijd schilderde,
komt daaraan te
pas. Een scène tus
sen deze twee
vrienden is reaas
in het museum Te-
tar van Elven ge
maakt.

Blijft tenslotte
nog te vermelden
dat het kleine mu
seum van Edam
omgebouwd zal
worden tot de winkel
met opkamer in de
zelfde trant als die,
waarin Maaike
Wolf haar kousen
nering gedreven
heeft.

Productieleider H.

J. L. Jongbloed
heeft zich in het
hoofd gezet om het
scenario van dr. J.

M. Peters volledig De schilder
reliëf te geven.

eind 1955 zal duren, bewijst wel, dat
men met een indrukwekkend bouwwerk
te doen krijgt. Hiermede wordt de was-
apparatuur van de mijn aanzienlijk ver
beterd en de wasverliezen verminderd.

Dit gebouw zal, van buiten gezien,
eerder aan een groot warenhuis doen
denken, een soort glazen paleis. Het
komt te rusten op 68 betonnen kolom
men, krijgt een fengte van 70 m, een
breedte van 22 m en een hoogte van
42 m. Beton en glas zjjn de voornaamste
materialen waarin het wordt opgetrok
ken. Niet minder dan 1800 vierk. meter
glas zullen in 3500 ruiten worden ver
werkt. Deze zware-vloeistofwassery ver
krijgt een capaciteit van 200 ton per
uur. Dezelfde myn gaat ook een nieuwe
slikvijver, de laatste put van de bruin
koolwinning Bergerade in de Brunsum-
merheide, in gebruik nemen.

Het complex Centraal Laboratorium
te Lutterade is ook alweer een nieuw
gebouw rijker geworden, een instrumen
ten-makerij. Men vervaardigt daar fijne
en gevoelige instrumenten voor de
research-afdelingen, zoals de proefin
stallatie voor de bereiding van Enkaion,
de Nederlandse nylon.

Hoezeer de expansie zich hier vol
trekt, blijkt wel uit het feit, dat de
chemische sector in 1952 een tiental
nieuwe fabrieken in bedrijf nam. Bij
zondere vermelding verdient hiervan
het nieuwe gaswassysteem, dat toe

gepast gaat worden op het Stikstof-
bindingsbedrijf der Stm. Maurits. Het
gas, afkomstig van de cokesfabriek in
de nabijheid, wordt door een 2300 m
lange leiding naar het S.B.B. gevoerd,
aldaar bewerkt en maakt dan een even
lange weg terug. Deze bewerking ge
schiedt in een 18 m hoge toren.

De Jan-Campertstichting te 's-Graven-
hage heeft de Constantyn-Huygensprys,
de meesterprys, waarmee een geheel
oeuvre wordt geëerd, voor 1953 pos
thuum toegekend aan de dichter Marti-
nus Nühoff, jarenlang bestuurslid en
laatstelijk voorzitter van de Jan-Cam
pertstichting. De erven Nyhoff hebben
zich bereid verklaard het aan deze be
kroning verbonden bedrag van f2000
weer ter beschikking van het stichtings
bestuur te stellen. Dit zal deze gelden
besteden voor de opdracht aan een let
terkundige tot het schrijven van een
boek over Nyhoff.

De Vijverbergprijs voor een in 1952
verschenen roman (f 1500) is toegekend
aan Albert Helman voor zijn boek „De
Laaiende Stilte".

Met de essayprijs, een prijs van f500
voor een in 1952 verschenen bundel
essays, is bekroond het boek „Essays in
duodecimo" van Simon Vestdijk.

Albert Besnard verwierf met zijn bun
del „Doem en Dorst" de Jan-Campert-
prijs. een prijs van f 500 voor een in 1952
verschenen dichtbundel.

Een extra-bekroning van f 1000 ver
wierf het boek „Volg het spoor terug"
van J. B. Charles.

Tenslotte werd een extra-prijs van
f500 toegekend aan Simon Carmiggelt
voor zijn bundel humoristische schetsen
„Poespas".

Al deze prijzen zullen op Woensdag
25 November tijdens een ontvangst in
het stadhuis, Groenmarkt, door de bur
gemeester van 's-Gravenhage worden
uitgereikt

De A.R.-partij kan in het vervolg vrou
wen plaatsen op de candidatenlijsten bij
de verkiezingen voor gemeenteraden en
Provinciale Staten. Hiertoe is in prin
cipe besloten op de buitengewone depu
tatievergadering van de A.R.-kiesvereni-
gingen. Woensdag te Utrecht gehouden.
Besloten is n.l. het in 1921 genomen be
sluit waarbij de vrouwen van het pas
sief kiesrecht werden uitgesloten in te
trekken. Het besluit werd genomen met
grote meerderheid van stemmen; 1675
tegen 125.

Ook op de Stm. Emma te Hoensbroek
zien we voortdurende bedrijvigheid.
Daar is een nieuw opslagterrein in wor
ding. Van welke afmetingen dit wordt,
begrijpt men, wanneer men in aanmer
king neemt dat de werkzaamheden hier
nog wel tot ver in 1954 zullen voortdu
ren. In de afgelopen zomermaanden zijn,
met meer dan 15000 Talbotwagens,
450.000 schacht- en wasserijstenen der
mijn gestort en gespreid. Eerlang gaat
men hier mijnhout en andere materialen
opslaan; alreeds zijn hoofdsporen en
hoofdwegen aangelegd. Verhogingen
worden ook, met afvalgesteenten, door
gevoerd op een aangrenzend terrein.
Hier pakt men het probleem der steen
bergen op minder opvallende wijze aan.
Geen zwarte bergen in het landschap
door horizontale spreiding. Op deze ste
riele gronden stort men een laag teelt-
aarde, die een voedingsbodem biedt voor
beplanting o.a. met berken en accacia's.

De Staatsmijn
Emma die vermoe-
deiyk straks met
een productie van
3 mill, ton per jaar
de Maurits en de
andere Europese
mynen overtreft,
ondergaat nog an
dere uitbreidingen.

Men bouwt er een
modem bad voor
800 bovengrondse
arbeiders. Er brok
kelt echter ook wel
eens iets af; zo
gaan 4 benzolreser
voirs van de cokes-
fabriek Emma 1
naar elders. In de
omgeving van Beek
zien we immers een
ontzagiyke cokesfa
briek in wording.

Wel zal deze
straks haar bijpro
ducten naar het
chemische centrum
Lutterade afvoeren,
doch niettemin ope
nen zich ook daar
mogelijkheden.

Een bevriende relatie
heeft mij een Uil cadea»»
gedaan. Een Uil van cho
cola. Het is overigens eqn
heel kleurig beest, want het
is verpakt in een goud
groen-rood gevlekt papie»
Op het moment dat ik dit
schrijf staat hij, de Uil. mij
hooghartig aan te staren en
ik heb de indruk dat hij inwendig, in
zijn chocoladen ziel. protest aantekent.
Waartegen weet ik niet precies. Wel
licht tegen zijn zoetig bestaan of mis
schien wel tegen het feit dat ik over
hem schrijf. Maar in ieder geval is het
een Uil met een troebel innerlijk; een
echte Uilebalk.

Maar inmiddels sta ik voor een pijn
lijk dilemma. Wat doe ik met deze Uil?
Zijn voortdurende, ioerend-achterdoch-
tige aanwezigheid hindert mii bij het
samenstellen van dit dagelijkse hapje
humor.

Ik kan hem opeten, dat is waar.
Maar ik ben bevreesd dat ik, hem ver
slindende. de griezelige indruk zou
hebben, verslonden te wórden. Ik kan
hem weggeven, maar weet zeker dat
hij in immateriële toestand immer om
mij heen zal fladderen. Want het is
naar alle waarschijnlijkheid een Uil
met het boze oog. Van je vrienden
moet je het maar hebben.

Veel Tweede Kamerleden dringen in
het voorlopig verslag op de begroting
van Buitenlandse Zaken met kracht aan
op voortvarendheid in het voortzetten
van en vorm geven aan de Westelijke
samenwerking, zowel in Atlantisch als
Europees verband.

Van vele zijden is men van oordeel,
dat het streven naar integratie van
Europa met kracht behoort te worden
voortgezet. Zeer vele leden delen vol
komen het standpunt der regering, dat
zij. in strijd met een besluit van de
V. N., weigert inlichtingen te verschaf
fen over Suriname en de Ned. Antillen.
Het zou een stap terug zijn. als Neder
land over de toestanden in deze gebieds
delen bleef rapporteren alsof het nog
niet-autonome gebieden waren.

Vele leden achten de ontwikkeling in
Indonesië in vele opzichten zorgbarend.
De welvaart van het land blijft zien
derogen achteruit gaan. terwijl tegelij
kertijd de binnenlandse twisten toe
nemen.

Verscheidene leden maken zich be
zorgd over vervolgingen van christenen
in midden-Celebes. Zij vragen of de re
gering terzake geen protest moet laten
horen.

De

nieuwe
de

zware-vloeistofwasserij („glazen paleisop
Staatsmijn „Hendrik" in aanbouw.

Advertentie

Sandrart (Lex Stok)
van Vondel.

schildert een portret

Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp „regeling van het on
derwijs in de Friese taal en het ge
bruik van die taal of van een streek
taal als voertaal bij het lager onder
wijs."

In de memorie van toelichting wordt
o.m. gezegd, dat blijkens de ervaring de
meeste kinderen in de Fries sprekende
gebieden, als zij op de lagere school
komen, alleen Fries spreken en denken.
Daarnaast kennen zij in de regel, maar
niet eens altijd, enig Nederlands, doch
slechts zo weinig, dat zij zich in deze
taal niet anders dan zeer gebrekkig
kunnen uitdrukken. Van deze situatie
kan licht het gevolg zijn, dat deze kin
deren in hun intellectuele en geeste
lijke ontwikkeling worden geremd, wan
neer zij plotseling worden gedwongen
zich uit te drukken in een taal, die hun
niet voldoende bekend is. Het is daar
om op paedagogisch-didactische gron
den wenselijk, dat in de lagere leer
jaren het Fries als voertaal bij het on
derwijs Wordt gebezigd. Naarmate de
kennis van het Nederlands van deze
kinderen zich uitbreidt kan in de ho
gere klassen geleidelijk op het Neder
lands als voertaal worden overgescha
keld.

De minister heeft zich over deze
aangelegenheid beraden en acht het
wenselijk aan de op dit gebied leven
de verlangens tegemoet te komen. Hij
is voorts van mening, dat dit in de
huidige situatie op de juiste wijze zou
kunnen geschieden door aan de ge
meente- en schoolbesturen de be
voegdheid te geven het Fries als
leervak op hun scholen in te voeren
en het onderwijs in de aanvangsklas-
sen in de Friese taal te doen geven.

In verband hiermede wordt in het
wetsontwerp de mogelijkheid geopend,
dat de Friese taal als facultatief leervak
aan het leerplan voor scholen en voor
G.L.O., V.G.L.O. en U.L.O. wordt toege
voegd, terwijl voorts wordt bepaald,
dat daar, waar naast de Nederlandse
taal de Friese taal of een streektaal in
levend gebruik is, het leerplan kan be
palen, dat het Fries of die streektaal

ten hoogste tot in het derde leerjaar
mede als voertaal by het onderwijs kan
worden gebezigd.

Deze formulering werd gekozen om
een geleidelijke overgang mogelijk te
maken van het gebruik van de Friese
taal of van de streektaal naar het Ne
derlands.

De eerste prijs van 2000 dollar van
de beeldhouwwedstrijd 1953 van de
Sabena wordt verdeeld tussen een
Amerikaanse en een Spaanse beeldhou
wer, aldus deelt de Sabena mee.

De winnaars ex aequo zijn Robert
B. Decker, 29 jaar, uit New York, en
de 39-jarige Ramon Isern Sole, uit Bar
celona.

Andere prijswinnaars waren: 3. Jac
ques Vierset, België (compositie); 4.
Messina Salvatore, Venetië (wind); 5.
Henri Poot, België (ruimte); 6. Helen
Beling, Amerika (halve maan).

Een van de werken op deze wed
strijd, die open stond voor alle beeld
houwers onder de 40 jaar uit alle 81
landen, die door de Sabena bediend
worden, kon gekozen worden om de
gevel te versieren van het nieuwe ge
bouw van de Sabena, dat nu in het
centrum van Brussel voltooid wordt.

Twintig landen met 332 inschrijvers
hebben er aan deelgenomen. De wed
strijd werd uitgeschreven by het 30-
jarig bestaan van de Sabena.

De jury stond onder leiding van
Paul Fierens, chef conservator van het
Kon. Belgisch Museum voor Schone
Kunsten. De inzendingen zullen voor
het publiek tentoongesteld worden in
het nieuwe gebouw van de Sabena tot
6 September.

Korea De communisten hebben
voorgesteld de politieke conferentie te
laten beginnen vier weken nfedat over
eenstemming zal zijn bereikt over de
plaats van samenkomst.