Henri Daniel
Verkiezingen in
zijn slechts een
Joegoslavië
formaliteit
Grote verdeeldheid onder de
tegenstanders van Salazar
HET NIEUWS OP DE HOED
Grondlegger doofstommenonderwijs
in Nederland 200 jaar
geleden geboren
in Frankrijk
Zij geven geen reëel beeld van de
opvattingen van het volk
De factor Triëst
Onuitgegeven stuk
van Molière
ontdekt?
Het parlement
Nieuwe Portugese Nationale Vergadering
HOE STERK IS DE VERBODEN
COMMUNISTISCHE PARTIJ
Regeringsorgaan is
te optimistisch
Beslissing
Krans bij zijn standbeeld
in Groningen
95.5% van alle stemmen voor president Tito
Politieke
Werpt Sovjet-voorstel
commissie ver-
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1953
PAGINA
Rijdend politiebureau
Emmen naar N. York?
°LPOiS*ionele was ook dit
Summiere mededelingen
van Luiks hoogleraar
Feestcomité afgetreden
St. Catherinedag, de dag van de ongetrouwde Franse meisjes van 25 jaar, die in
de modebranche werken, is weer naar behoren gevierd. Zij hebben weer hun
fantastische hoeden gedragen en feest gevierd tijdens een partijtje, dat hun is
aangeboden door hun baas. De naaisters van het hoedenmodehuis Claude St.
Cyr hadden hun feesttooi al geruime tijd klaar. Het zijn kunstwerkjes gewor
den, geïnspireerd op het nieuws.
(Van onze correspondent)
Het Guyotplein in Groningen, dat
sfeervolle rustige parkje midden in het
rumoer van het stadsverkeer, herinnert
aan de grote Henri Daniel Guyot,
grondlegger van het doofstommenonder
wijs in Nederland en stichter van het
Koninklijk Instituut voor Doofstommen
te Groningen. Midden in het kleine
park staat een rustiek, maar sober mo
nument om een groot mens te eren, die
zich ten doel heeft gesteld doofstomme
kinderen te verlossen uit het geestelijk
isolement, waarin de doofstomheid hen
had geplaatst.
„Wanneer Guyot de resultaten van
het moderne spreek- en hooronderwijs
zou kunnen gadeslaan, dan zou hij ver
baasd en verheugd zijn. Want niet al
leen leren normaal begaafde leerlingen
spreken, ook ontvangt een belangrijk
deel van hen hooronderwijs", aldus de
huidige directeur, de heer M. J. C.
Buchli. De techniek heeft het mogelijk
gemaakt ook geringe gehoorresten aan
te tonen en wat nog belangrijker is
in bepaalde gevallen ook zwaar dove
kinderen, die niet langs natuurlijke
weg leerden spreken, daarvan door
middel van klassikale en individuele
versterkers te laten profiteren.
Vooral sinds het einde van de oorlog
heeft het doofstommenonderwijs een
geweldige omwenteling doorgemaakt
De hoge vlucht, die de techniek heeft
genomen, leidde tot de ontwikkeling
van apparaten, waarmee de gehoor-
scherpte van de mens veel nauwkeuri
ger kan worden onderzocht.
Uit de onderzoekingen blijkt nu dat
van de doof geboren jeugd ongeveer vijf
en zeventig procent met een modern
hoorapparaat vaak even goed kan leren
horen als de volwassene, wiens gehoor
op latere leeftijd minder is geworden.
Leren horen
Door de ontwikkeling van de hoor-
functie met als gevolg daarvan een
betere spreektechniek worden de leer
lingen in psychologische zin tot nieuwe
persoonlijkheden gevormd, bij wie de
typische eigenschappen van een doof
stomme verdwijnen of, als men reeds
bij zeer jeugdige leerlingen met de
hoortraining aanvangt, verhinderd
wordt dat deze eigenschappen optreden.
De hoortraining voor heel jeugdigen
wordt, voor zover het ons land betreft,
het eerst in Groningen toegepast.
De onderwijsvernieuwing is nog
niet afgesloten. Het is nog steeds een
zoeken naar nieuwe wegen. Zo zal in
de naaste toekomst de televisie van
grote betekenis worden voor deze
kinderen. Immers het tekort aan in
formatie, dat een gestoord gehoorzin-
tuig het verstaan moeilijk maakt,
zelfs bij een gewapend oor, kan dan
visueel aangevuld worden.
Kranslegging
Gisteren is voor het monument van
de grondlegger van dat onderwijs op
het Guyotplein een krans gelegd. Een
sobere handeling vol hulde en dank
vooruitgang, behaald door het nieuwe
regiem.
Het officiële dagblad van het regiem
„Diario da Manha" heeft zijn oordeel
over de uitslag der verkiezingen gere
sumeerd in de volgende uitroep: „Wij
zijn het talrijkst! Wij zijn de besten!
Wat hebben we te vrezen?" Gezien ech
ter het betrekkelijk gering aantal stem
gerechtigden, de 25 procent der stemge
rechtigden, die van hun recht geen ge
bruik hebben gemaakt, de vijftien pro
cent iets erboven of iets eronder
die in de districten Lissabon, Oporto en
Aveiro hun stem aan de oppositielijst
hebben gegeven, lijkt dit optimisme toch
wel iets te geforceerd.
aan het adres van H. D. Guyot, ter
gelegenheid van het feit dat het twee
honderd jaar geleden is dat deze fi
guur te Trois Fontaines in het graaf
schap Daalhem (Limburg) geboren
werd.
De jónge Guyot ontving 2ijn' opvoe
ding te Maastricht, studeerde aan de
Hogeschool te Franeker in de theolo
gie, werd in 1781 beroepen als Waals
predikant te Groningen en maakte drie
jaar later een tocht naar Parijs. Toen
nam zijn leven een beslissende wending,
want hij bracht een bezoek aan het
Doofstommêninstituut van de abbé
Charles Michel de l'Epée, wiens inrich
ting in haar soort de eerste ter wereld
was. Hij kwam zo onder de indruk van
dit mooie werk dat hij een opleiding
van tien maanden kreeg en terugge
keerd in Nederland de lessen onmid
dellijk in practijk bracht.
Op zijn studeerkamer onderwees hij
een Jodenjongen en een protestants
meisje. Het succes was zó groot dat
weldra allerlei aanvragen binnen
kwamen. Guyot zelf en enkele van
zijn vrienden namen aanvankelijk de
kosten voor hun rekening, maar op de
duur was deze toestand natuurlijk
onhoudbaar.
De heer Buchli vertelde ons dat door
.,de heren H. van Calcar, G. van Olst
en mr. W. Siccama toen een plan van
intekening geformeerd werd tot het op
richten van een instituut tot onderwij
zing van Doven en Stommen door de
heer Guyot" en dat spoedig een depar
tement Groningen tot stand kwam. De
datum van de eerste vergadering 14
April 1790 wordt beschouwd als de
stichtingsdag van het Instituut voor
Doofstommen te Groningen. Begonnen
werd met 13 leerlingen. Op het ogen
blik worden in de vijf inrichtingen voor
Doofstommenonderwijs 1207 leerlingen
onderwezen.
Als vanavond of morgenochtend het
hoogtepunt bereikt zal zijn van
het debat van de Franse Natio
nale Vergadering, zal men meer kunnen
zeggen over de toekomst van Europa.
Als premier Laniel een nederlaag lijdt
en er een regeringscrisis ontstaat, zal er
een schok gaan door Frankrijk en de
vijf met Frankrijk verbonden landen,
wier ministers nu in Den Haag confe
reren. Voor de Haagse besprekingen
zou het een ramp zijn. (De „Times"
heeft gisteren al gesproken van „een
opvoering van de Hamlet zonder de
Prins van Denemarken"). Hoe kan er
gepraat worden over de poltieke een
wording van Europa als de voornaam»
ste daarbij betrokken mogendheid slecht»
door een plaatsvervanger van de minis
ter van Buitenlandse Zaken is verte
genwoordigd? Tenslotte kan de zitting
van het Franse parlement van vandaag
ook grote consequenties hebben voor
de Bermuda-conferentie, die over een
week begint. Laniel zou toch al niet
sterk staan tegenover Churchill en
Eisenhower. Als hij ten val gebracht
wordt vraagt men zich af hoe op zó
korte termijn Frankrijk nog waardig
gerepresenteerd zou kunnen worden.
Ruim anderhalve week geleden is de
grote discussie over de Europese integra
tie, en vooral over het anderhalf jaar
geleden getekende E.D.G-verdrag be
gonnen. Begin 1952 heeft er het laatst
een dergelijk debat plaats gevonden.
Met spanning zag men dan ook uit naar
deze gedachtenwisseling. Het is echter
een nog veel droeviger vertoning ge
worden dan men ooit had kunnen den
ken. De machteloosheid van de Fran
se politiek is scherp tot uiting gekomen.
Vooral in de nacht van Dinsdag op
Woensdag van deze week heeft de
Franse volksvertegenwoordiging zich
van de zwakste zijde laten zien.
Sinds Adenauer, bijna drie maanden
geleden de verkiezingen in West-Duits-
land heeft gewonnen, en hij zijn positie
consolideerde is de aandacht van West-
Europa op Frankrijk geconcentreerd.
Precies een week geleden heeft Bi
dault de Nationale Vergadering met
krachtige argumenten voor zijn stand
punt trachten te winnen. Hij stelde
voorop dat Duitse herbewapening on
vermijdelijk was; en Frankrijks eerste
militair, maarschalk Juin, staat in deze
kwestie geheel achter hem. Bidault stel
de vast dat er geen alternatieven be
stonden. Inderdaad zou bijvoorbeeld een
neutraal Duitsland een gevaarlijk va
cuum scheppen, terwijl de rechtstreeks®
inschakeling van de West-Duitsers in
de NATO de veiligheid van Frankrijk
eveneens zou kunnen bedreigen. De mis
lukking van de E.D.G. zou tenslotte da
hele structuur van de NATO aan het
wankelen brengen.
Zowel Bidault als Laniel hebben in
tussen de aandacht gevestigd op de drie
voorwaarden waaraan voor de Fransen
voldaan moet worden wil men het de
fensieverdrag komend voorjaar goed
keuren: Op de steun van Engeland moet
gerekend kunnen worden. Bidault ver
klaarde Vrijdag dat de Britten tot het
inzicht waren gekomen dat zij een ver
drag moesten sluiten met de zes con
tinentale landen, en vier dagen later
werd deze kwestie door de premier na
der uitgewerkt. Hij hoopte dat troepen
van Groot-Brittannië zo lang mogelijk
op het vasteland van Europa zouden
blijven gelegerd. De Europeanen moes
ten niet de indruk krijgen dat de E.D.G,
geen ander doel had dan de terugtrek
king mogelijk te maken van de Anglo-
Amerikaanse strijdkrachten van het con
tinent. Op dit punt zou hij een duidelij
ke geruststelling van Londen en Wash
ington willen ontvangen. Het tweede
punt: de aanvaarding door de andera
vijf eventuele E.D.G.-leden, van de pro
tocollen die Frankrijk aan het verdrag
wil doen toevoegen, is minder nadruk
kelijk door de twee ministers besproken,
als de derde voorwaarde voor de ratifi
catie: De voorafgaande regeling van de
Saarkwestie. Laniel zei Dinsdag dat
Duitsland uitdrukkelijk moest beloven
de herwonnen onafhankelijkheid en de
herrezen strijdkrachten nooit te mis
bruiken om de Franse belangen in de
Saar opnieuw te belagen. Het is niet
waarschijnlijk dat Adenauer erg te spre
ken zal zijn geweest over de visie die
uit deze formulering sprak.
Rusland tracht nu in troebel water te
vissen. Plotseling stemt Moskou toe in
een viermogendhedenconferentie over
Duitland; wellicht onder meer met het
doel het Franse parlement nog meer in
verwarring te brengen. De jongste Sov
jet-nota maakt de indruk zorgvuldig
ge-„timed" te zijn. De Russen zien ken
nelijk weer een mogelijkheid om de
eenwoording van Europa te dwarsbo
men. In Frankrijk moet nu een belang
rijke beslissing genomen worden. Laten
we hopen dat de Nationale Vergadering
de juiste weg kiest.
De gemeentepolitie te Emmen heeft on
langs, zoals gemeld, een rijdend politie
bureau in gebruik genomen. Thans blijkt,
dat niet alleen in Nederland, doch ook in
het buitenland belangstelling voor dez»
vondst bestaat. De Emmer politie heeft een
uitnodiging ontvangen het rijdende politie
bureau op de World motorsport show, die
einde Januari in New York wordt gehou
den, ten toon te stellen. In principe wil de
politie in Emmen het aanbod wel aanvaar
den.
Een Nubische jongen baande zich een weg door de menigte, om president Naguib
van Egypte te kunnen begroeten met een omhelzing. Naguib brengt op het
ogenblik een bezoek aan Nubië, waar hij scholen, ziekenhuizen en andere
openbare inrichtingen heeft geopend.
(Bijzondere correspondentie)
Het was op een van de hoogtepunten van de demonstraties in Ljubljana
tegen de Westerlijke beslissingen ten aanzien van Triëst, dat een groep
mannen de aandacht van de talloze demonstranten van de eigenlijke
"«doeling van de betoging afleidde door het verspreiden van stroken papier.
''Kiest Kameraadstond er op gedrukt; een lijstnummer en aanbevelin
gen van de kwaliteiten van de genoemde kameraad ontbraken. Waarom zou-
°en propagandisten van verkiezingen, zoals die in de afgelopen week in
"Joegoslavië zijn gehouden, er ook méér bij vermelden? De kameraad behoor-
"e in dit geval tot de ene alleenzaligmakende lijst van de „Sloveense volks-
rePubliek binnen de Joegoslavische volksstaat"; zijn verkiezing hing niet af
Van het programm van zijn partij, maar hoogstens van het enthousiasme
ijan zijn vrienden of, juister, van zijn mede-producenten in het arbeidsproces,
"ie hem als de juiste man beschouwden en zich voor hem wilden inspannen.
De dagenlange actie voor de Joego
slavische rechten in Triëst heeft velen
zodanig onde- de indruk gebracht van
de nationalistische gevoelens van de
candidaten, die ijverig aan de betogin
gen deelnamen en er haantje de voor
ste speelden, dat vele kiezers (een
beetje verzoend met de algemene toe
stand door de liberaliserende maatre
gelen) er door besloten een positieve
stem uit te brengen. De regering heeft
in elk geval hierover behoeft geen
twijfel te bestaan winst uit de
kwestie-Triëst gehaald. Zij matigde
haar aanvankelijke dreigende houding
pas, nadat de bevolking had kunnen
zien, hoe zij de nationale belangen had
verdedigd. Vooral de Noordelijke en
kustprovincies, waar de regering vele
stille tegenstanders heeft door de tegen
de Kerk gerichte maatregelen, hebben
hiervan in het bijzonder de invloed
ondergaan.
In kranten en op verkiezingsmee-
Want de producenten, de arbeiders,
Seven in deze verkiezingen de toon aan,
J'olgens de in het begin van dit jaar
met eenstemmigheid aangenomen nieu
we Joegoslavische constitutie, die de
Politieke en economische rol van de
Producenten in de toekomst wil ver
kerken. De uit hen samengestelde Twee
de Kamer van 214 leden zal de directe
fertegenwoordigei van de werkende be
cking zijn. Arbeiders uit de indus
trieën (136 zetels), leden van de land-
bouw-coöperaties (72 zetels) en am
bachtslieden (6 zetels) zullen tezamen
bet electoraat de indruk moeten geven,
"at er een nieuwe belangrijke stap is
Sezet op de weg naar een werkelijk
socialistische staat.
Er zijn echter twee facetten, waar
door ook bij deze Joegoslavische ver
kiezingen opnieuw blijkt, dat de bij
elke gelegenheid uitgebazuinde idealen
voorlopig nog schone, maar niet ver
vulde wensen zijn. Op de eerste plaats
komt slechts een beperkt deel van de
bevolking in aanmerking voor een
candidaatschap en op de tweede plaats
is de latere rol van de gekozenen te
gering om van een werkelijke rege-
ring-door-het-volk te kunnen spreken.
Het eerstgenoemde blijkt heel sterk
w de landbouwsector, waar boeren en
arbeiders van de collectieve boerderijen
candidaten aanwezen voor de 72 land-
bouwzetels. Het is echter nog niet zo
lang geleden, dat de regering zich open
lijk distancieerde van de verdere land-
bouw-collectivisatie vanwege de ge
ringe deelneming en de ondervonden
krachtige tegenstand. De candidaten
komen dus uit de beperkte kring van
gecollectiviseerde boeren. Het stemmen
op deze candidaten geschiedt echter
door de gehele bevolking, die op de
ene beschikbare lijst de keuze had tus-
t61ï U?" ,of. een afwijzende streep door
het biljet. Het uitbrengen van een stem
liict ®nn)°gelijk, omdat er geen tweede
rot»- on^- Voorstanders van het
rea?eerden op critische opmer-
VioSt,1!, over dit Punt ook bij deze ver-
H'ge? ,Weer met het stereotiepe ant
woord dat een oppositie, die zij slechts
revolutionnair ten opzichte van het be
staande regiem willen zien, alleen nega
tieve oogmerken kan hebben.
Voor het idee van een loyale oppositie
Is in een marxistisch geschoold brein
geen plaats. Joegoslaven met zodanige
gedachten kunnen niet goed inzien,
waarom een buitenlander bij een derge
lijke opmerking moeilijk ernstig kan
blijven. Kunt U een positief program
mapunt -"an een oppositie opnoemen?
vroeg een communist onlangs eens in
een gesprek; een Joegoslaaf antwoordde:
..doodgewone vrijheid", maar ik kreeg
niet de indruk, dat zjjn opmerking op
Prfjs werd gesteld, waarin hij program
ma-punt nummer 1 noemde, waarmee
een werkelijke oppositie-partij (zelfs
Zonder ndere punten) hier een grootse
overwinning zou kunnen behalen.
Niettemin stemde 95.5 pet. van het
electoraat voor de regering van presi
dent Tito; ondanks de critiek dus, dat
de nieuwe verkiezingsorganisatie in de
practijk slechts een deel van de bevol
king passief kiesrecht geeft en het niet
Een Luikse hoogleraar heeft bekend
gemaakt, dat hij een onuitgegeven to
neelstuk van Molière heeft ontdekt. Na
dere bijzonderheden deelt hij nauwe-
Kiks mede, daarvoor verwijst hij naar
*en boek dat hij in de loop van De
cember zal uitgeven.
In het Belgische weekblad1 „Biblis"
vertelt cle ontdekker, dr. Theo Henusse,
Professor in de wijsbegeerte aan de
■ncole des hautes études de Liége, dat hij
Pet stuk gevonden heeft in een oud
°ek, dat hij op een markt in Brussel
gekocht heeft. „Ik heb" vertelt hij
ivat onaanzienlijk boekje, zonder dat
lp wist wat voor een schat het oevatte,
gekocht bij een tweedehands-boekhan
delaar voor vijf en dertig francs." Toen
JJ.'i er na enkele malen toe kwam het
j'ndelijk te lezen „heb ik voor de eer-
maal, terwijl ik bladzijde na blad-
'Jde doorkeek, de tekst van Molière
Pi.tdekt, anoniem weliswaar, maar over-
Ulsend gesigneerd door de gouden stift
van
een onnavolgbare stijl."
v. ""-u u'uiavuiguaic ocjja.
j Het Franse blad „Combat" herinnert
"it verband aan een, voor zover men
kon0 wist' volledige uitgave van de wer-
bca van Molière, waarin Jacques Co-
aantekent, dat er een „Pastorale"
is bedrijven in verzen verdwenen
(j.U "ie vergezeld is van „La Comtesse
v0 ®carbagnas". 2 December 1671 uitge-
heiri in ®a'nt Germain ter gelegen-
Orl' Van llet huwelijk van Philip van
t„,„ea,ns. broer van de koning, met de
prinses Palatine
zona Prof. Henusse geen nadere bij-
even ,eden bekend maakt zal het
Wezen - V°°r de deskundigen moeilijk
°ver zijn vondst te oordelen.
'Pene Pydtleke Commissie van de Alge-
tieg l orgadering der Verenigde Na-
•tei kg?1' gisteren b Russische voor-
Pationai de oorzaken van inter-
serie stpa spanning verwerpen in een
de Russi?umg0n> waarbij elk punt van
sche resolutie werd afgewezen.
Joegoslavië heeft in de afgelopen
week tweemaal gestemd. Zondag voor
een nieuwe Eerste en Dinsdag voor
een nieuwe Tweede Kamer. Beide
Kamers zullen samen een federale
volksvergadering vormen. De Eerste
Kamer wordt gekozen door de bevol
king en telt 352 leden. De verschil
lende staten zijn hierin als volgt ver
tegenwoordigd: Servië 116 zetels,
Kroatië 66, Bosnië-Herzegowina 48,
Slovenië 24, Macedonië 21 en Monte
negro 7. Deze leden zijn bestemd voor
de besprekingen van algemene vraag
stukken. Zeventig afzonderlijke leden,
die door de regionale regeringen wor
den aangewezen, zullen de belangen
van de verschillende republieken
moeten behartigen.
De Tweede Kamer, die theoretisch
dezelfde rechten heeft als de Eerste
Kamer en waarvan in bijgaand arti
kel vooral sprake is, heeft echter als
„Raad van producenten" de belang
rijkste taak, -vooral op economisch
terrein. Zij heeft recht van amende
ment op voorstellén van de Eerste
Kamer en bestaat uit-Vertegenwoor
digers van economische organisaties,
fabrieken, landbouwcoöperaties enz.
en heeft in totaal 214 leden.
De verkiezingen vonden bij vorige
gelegenheden plaats door het in een
bus werpen van een hard rubber bal
letje. Men hield elke hand boven een
bus (één bus vóór en één bus tegen
de enige lijst) en liet in de gekozen
bus het balletje vallen. De geheim
houding was hierbij zeer gering, om
dat de ambtenaren weliswaar niet
konden zien, maar wel konden horen,
in welke bus het balletje werd ge
worpen. Dit keer werden stembiljet
ten gebruikt. Berichten van het plat
teland maken er melding van, dat
ambtenaren zich nogal eens slecht
aan de officiële lijnen hielden en kie
zers het stembiljet voorhielden, het
vervolgens opvouwden en in de bus
wierpen. Elders controleerden ambte
naren of het biljet wgs ingevuld. In
het algemeen schijnt de verkiezing
echter normaal te zijn verlopen. De
propagandabiljetten, voorzover aan
wezig, noemden geen namen van can
didaten, maar bevatten slechts alge
meenheden als „Voor een betere toe
komst" en „Stem op Tito voor Socia
lisme en onafhankelijkheid."
De echtgenote van president Tito brengt haar stem uit bij de verkiezingen, die
in de afgelopen week in Joegoslavië zijn gehouden.
tings is telkens gehamerd op de
kwestie-Triëst. „De arbeiders haasten
zich candidaten aan te wijzen",
schreef een blad in Rijeka (Fiume),
„om zich met hen des te sneller in
het gewoel van de betogingen te kun
nen storten; zij hebben slechts één
taak thans: namelijk dé verkiezings
eenheid te bewaren".
De organisatoren van de verkiezingen
kunnen met tevredenheid op de stem
ming terugzien; zij zullen misschien
even hebben opgekeken van de gedaal
de belangstelling (van 92 pet. in 1950
tot 88,8 pet. in 1953), maar voorts hoog
opgeven van de gunstige uitspraak van
Joegoslavië ten aanzien van het regiem.
gewenste deel zonder veel omhaal als
onproductief bestempelt en zonder
rechten laat.
Het is bij dergelijke gelegenheden
telkens moeilijk een reden voor de
voor de regering gunstige uitslag te
geven. Misschien twijfelen velen nog
aan de geheimhouding, hoewel het
stemmen dit keer meestal in een af
gesloten hokje geschiedde; of mis
schien is de belangstelling van de
mensen zó gering (vele kranten
klaagden hierover vóór de stem
ming), dat het publiek zich niet eens
de moeite van de >ch zinloze streep
door het biljet getroostte. Of is de
door de regering uitgebuite kwestie
rond Trjëst toch voordelig geweest?
Het is eigenlijk zo onbelangrijk om
zich te verdiepen in deze telkens terug
kerende gunstige uitspraken van kie
zers, die in het dagelijkse leven zovele
klachten hebben en au fond zo kunnen
verlangen naar een vrijheid, waarin
iedereen zijn leven volgens eigen ideeën
kan leiden. Hoe de uitslag ook tot stand
is gekomen, zij geeft geen werkelijk
beeld van de gedachten van de bevol
king, in Joegoslavië evenmin als In welk
ander volksdemocratisch land ook. De
verkiezingen zijn een formaliteit. Zij
moeten er zijn, omdat het zo'n ver
velende indruk zou maken indien men
kon zeggen, dat ze er niet waren. Hoe
minder vrijheid een land heeft, hoe
meer verkiezingen het eigenlijk nodig
heeft. Vraag echter nooit hoe men aan
de 99,9 pet. stemmen ten gunste van de
regering komt, zoals in Rusland weer
onlangs en in nazi-Duitsland vroeger
gebeurde. Tito heeft ook hier zijn eisen
gematigd en genoegen genomen met
95,5 pet. Maar het verschil bestaat al
leen in een cijfer, de methoden zijn de
zelfde.
Het 4Uit negen iéden bestaariSe
ge feestcomité, dat de vieï'ing van-het 600-
jarig bestaan .van Eakhuizeri als: stad in
1955 voorbereidt, is en bloc afgetreden toen
de voorzitter adviseerde de gemeenteraad
van het stadje tot uitvoerend comité te be
noemen. De raad had, toen het comité om
een crediet verzocht, te verstaan gegeven
dit comité niet representatief genoeg te
achten en uitbreiding met vijf leden nood
zakelijk te achten.
(Van onze correspondent)
Sinds enkele weken bezit Portugal een nieuwe „Nationale Vergadering
meer consultatief dan legislatief. Met de oude heeft zij gemeen, dat
alle 120 leden behoren tot het achter Salazar staande regeringsblok
van de „Nationale Unie", een bundeling van diverse richtingen, die anti-
parlementaire republikeinen, monarchisten en vooral corporativisten omvat.
De verkiezingen, waarvan deze nieuwe Nat. Vergadering de uitkomst is,
waren „algemeen", maar met aanzienlijke restricties. Bij een bevolking van
over de 8 millioen inwoners, telde de totale kiezerslijst niet meer dan ruim
1,300.000 stemgerechtigden. Van het stemrecht, in principe genoten door alle
Portugese staatsburgers van tenminste 21 jaar oud, waren uitgesloten de
genen, die niet lezen of schrijven konden en het percentage analfabeten
in Portugal is, zoals wij onlangs hier in het licht gesteld hebben, nog bijzon
der hoog en verder al degenen, wier activiteit als „anti-nationaal" of „na
delig voor de belangen van de staat" werd beschouwd. De verkiezingen wa
ren tot op zekere hoogte ook „vrij". Men was niet gedwongen te stemmen,
zoals wel blijkt uit het feit, dat ongeveer 25 procent van de kiezers zich
hebben kunnen veroorloven van de stembus weg te blijven.
Men was zelfs vrij om een candidaat van
de oppositie te stemmen en de kiezers
hebben dat inderdaad ook kunnen doen
daar, waar in de kiesdistricten van
Portugal, Oporto en Aveiro de oppo
sitie candidaten had gesteld: 28 in totaal,
verspreid over drie lijsten en waar zij
deze candidaten tot aan het einde had
gehandhaafd. Vooral hierdoor hebben
zich de jongstleden Portugese verkiezin
gen onderscheiden. In 1941 besloot Sa
lazar, dat in de toekomst ook de oppo
sitie aan de verkiezingen zou kunnen
deelnemen. Diensvolgens liet de oppo
sitie zich dan ook bereids, successievelijk
in 1945 en 1949, in de verkiezingscam
pagne voor de vernieuwing van de Nat.
Vergadering gelden, maar beide malen
crok zij kort voor de stemdag haar can
didaten terug, als grond aanvoerend, dat
de door de regering geschapen condi
ties, waaronder zich de verkiezingen
voltrokken, onaanvaardbaar waren. Dit
maal had zich echter van de oppositie,
die overigens een zeer heterogeen com
plex vormt, een groep afgezonderd van
meest onafhankelijk gezinde republikei
nen, die onder de benaming „commissie
ter bevordering van het stemgebruik"
haar vaste voornemens kenbaar had ge
maakt, om met candidaten uit te komen
en deze tot het eind te handhaven; wel
iswaar niet in de verwachting, dat zij
ook maar één zetel in de Nationale Ver
gadering zou veroveren, maar met de
opzet om „klaarheid te scheppen aan
gaande de resp. posities." Twee andere
groeperingen hebben echter ook ditmaal
weer geweigerd om aan de verkiezin
gen deel te nemen, het kiezerscorps aan
gespoord van de stembus weg te blijven
en genoemde „Commissie tot bevorde
ring" zoveel als verraad aangewreven
aan de democratische beginselen en
zelfs geïnsinueerd, dat zij heulde met de
regering en haar „Nationale Unie."
Van deze twee groeperingen moet die,
gevormd door de Portugese Republi
keinse Partij en de Portugese Socialis
tische Partij als de meest gematigde
worden aangemerkt; feller nog in haar
bestrijding van Salazars regiem is de
Nationaal Democratische Beweging. Zon
der te willen deelnemen aan de verkie
zingscampagne in eigenlijke zin, hebben
toch ook deze beide groeperingen van
de voor de duur van een maand door de
regering toegestane vrijheid van verga
deren, spreken en schrijven, gebruik
gemaakt om de aandacht van hun bestaan
en hun politieke standpunt te vestigen
In het duister der clandestiniteit is daar
entegen moeten blijven de buiten de
wet gestelde Portugese Communistische
Partij, terwijl, zowel naar het oordeel
van het regeringsblok als van de ge
dulde oppositionele groeperingen, het
geheim van haar clandestiene kracht
juist het meest intrigerende raadsel is
van Portugals binnenlandse situatie en.
naar veler mening, zelfs de gevaarlijk
ste dreiging voor de toekomst van het
land.
Tijdens de verkiezingscampagne heeft
de getolereerde democratische opposi-
PREMIER SALAZAR
tie dus een beeld te zien gegeven van
grote onderlinge verdeeldheid, dat
sterk contrasteerde met de eensgezind
heid van het regeringsblok. Zulks, on
danks dat het vigerende kiesstelsel,
hetwelk aan de lijst, die in een be
paald district de helft plus één van de
uitgebrachte stemmen behaalde, de ge
hele verkiezingsbuit toekende, een ge
zamenlijk en gesloten oprukken van de
oppositie noodzakelijk maakte, wilde
deze ook maar een zwakke kans heb
ben.
Salazars regiem heeft zich tijdens de
verkiezingscampagne een groot aantal
hoogst onwelwillende kwalificaties laten
welgevallen: „verzameling van figuran
ten, die het kader vormen van de na
tionalistische politiek, die de nieuwe
rijken tot middenpunt heeft"; „St. Vitus
dans, die een belediging is voor het na
tionaal geweten"; „tyrannie van lafaards
die zich zonder risico te nemen van de
situatie hebben meester gemaakt"; „poli-
tiedictatuur"; „gezelschap van onverza
digbare bevoorrechten". Deze en soort
gelijke uitlatingen kwamen voor in ver
kiezingsredevoeringen, gehouden door
de oud-minister-president uit de tijd
van voor de staatsgreep van generaal
Carmona, de heer Cunna Leal, met de
admiraal b.d. Mendez Cacecadas, voor
naamste lijsttrekker van de „commissie
ter bevordering van het stemgebruik".
De grootscheepse propaganda van de
„Nationale Unie" was vooral gebaseerd
op het thema van de anarchie, waarin
in Portugal de parlementaire democra
tie was ontaard; en op het thema van
de voor ieder zichtbare resultaten van
