Bezitsvorming
en soc. rechten
Nota van minister Cals ove het vraagstuk TV
VERZORGING TELEVISIEPROGRAMMA'S
BLIJFT BIJ OMROEPVERENIGINGEN
Zendtijd wordt voorlopig uitgebreid
tot 12 uren in de week
VREEMD INCIDENT bij de
berechting van Mossadeq
Britse regering verbant de
koning van Boeganda
m
Kijkgeld 30 gld.
Ill
tos*
Tot hoofd en hart
Te weinig kijkers voor juiste
beoordeling der bereikte resultaten
per jaar
mm.
Afgezette vorst eiste onafhankelijkheid
voor een provincie
Weer een ongeluk
kruispunt-Laren
Naar opheffing
Uniestatuut
Ton voorwaar
delijke boete
Het weer
J
dinsdag 1 december 1953
77sfe JAARGANG No. 25852
bureau smedestraat 5 - haarlem
President ontneemt ex-premier het woord
i
K.B. lerarensalarissen
heden getekend
Pers wegens oplichting
gearresteerd
Wegens gebrek aan samenwerking
Twee levensgevaarlijk
gewonden
Indonesië: Invoeging
N.-Guinea bij republiek
Twee doden te Zeist
bij verkeersongeval
Rijksdiensten 2 Jan.
gesloten
ROSLEDEREN JASSEN 1155.-1
O
'elefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
®'J<ant Beverwijk Breestraai 171, telef 4790
'jkantoor en Red. Dmuiden Leeuweriklaan 3n
Telefoon 5790
'rectie: W Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
wod. hoofdredacteur: W. van Willige.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeier-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt ziel" het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week,
f 2.— per maand, f 6.— per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds tel. 21544.
De verwezenlijking van bezitsvor
ming voor en door de arbeider,
juister: de bezitsvorming in de
massa van het volk. is een programpunt,
dat prof. Romme koestert als een van
zijn dierbaarste troetelkinderen. Hij be
handelt dit onderwerp dan ook uitvoerig
m zijn boek „Katholieke Politiek".
Na de phase, waarin de groei van de
Idee der bezitsvorming in gang werd
gezet, zijn wij thans aangeland op het
Punt. waar de vraag rijst van een stel
selmatige practische verwezenlijking,
schrijft hij.
Tot nu toe zijn, volgens prof. Romme,
ais concrete objecten voor de eigendom
vanuit de georganiseerde bedrijfswereld
vooral het eigen huis en het aan
deel in de onderneming naar
Voren gekomen! Deze. bezitsvorming is
een radicale stap op de weg van de ont
plooiing van de persoonlijkheid van de
arbeider, omdat zij voor hem een nieuwe
kracht en een nieuwe verantwoordelijk
heid schept voor de positie van zijn ge
zin en voor de economie van het land.
Wij moeten, aldus betoogt de auteur ver
der. tégen kapitalisme en tégen socia
lisme vóór wijdverbreide bezitsvorming
zijn. Psychologisch heeft volgens Romme
het eigen huis natuurlijk waar het
algemeen verwezenlijkbaar is (kleinere
gemeenten) de voorrang. Sociologisch
is naar zijn opvatting het onderne-
mingsaand.eel, het aandeel in nieuw ge
vormd bedrijfsvermogen, van verder
strekkende betekenis te achten. Er zijn
intussen over dit vraagstuk reeds rap
porten verschenen. Van de zijde der ka
tholieke arbeidersorganisatie onder de
titel: „De aanspraak der arbeiders op een
deel der investeringen" en van de zijde
der katholieke werkgevers onder de titel
„Samen bouwen", waarin een spaar- en
toeslagsysteem voor de arbeider ontwik
keld werd om eerlang te komen tot het
bezit van een eigen huis.
Het klinkt alles inderdaad fraai,
maar wij ontkomen niet aan de indruk,
dat men hier veelal met het hoofd in
de wolken wandelt en te weinig rekening
houdt met de harde realiteit. Utopia
ligt verder weg dan men soms schijnt te
denken. Want wat wil men nu eigenlijk?
Eigen huis, aandelen in de onderne
ming. pensioen, 't liefst natuurlijk een
staatspensioen zonder er zelf iets voor
te betalen éneen veelheid van
sociale rechten. Vooral over de beteke
nis van deze laatste de sociale rechten
van de arbeider wordt tegenwoordig
met een verbijsterende nonchalance
heen gewandeld Ook prof. Romme
spreekt er in zijn boek niet over.
Hebben de huidige, hoog opge
voerde sociale rechten dan geen
kapitaalwaarde? Verschaffen zij
niet een soortgelijke zekerheid als
die welke tot het doel van iedere
bezitsvorming behoort: het kunnen
beschikken over allerlei goederen en
ói J diensten? Het is merkwaar
de?' i veten zich niet bewust zijn,
dat al degenen, die door sociale voorzie-
mngen. zoals ouderdoms- en invalidi-
ieits-, ziekte-, wachtgeld- en werkloos
heidsverzekering, bepaalde rechten kun
nen doen gelden., daardoor een k a p i-
taal bezitten, schreef nog zeer onlangs
prof. mr. G. Russel. Het jaarlijkse loon,
dat de betrokkenen aldus bij hun normale
loon krijgen, wordt hun niet in contan
ten uitgekeerd doch in aanspraken
op uitkeringen bij ouderdom, ziekte, enz.
Dit niet in contanten uitgekeerde loon
kan voldoende zijn om bij een levens
verzekeringmaatschappij een ouderdoms-
en weduwevoorziening te sluiten van
tienduizenden guldens. Wat een
waarde aan kapitaal de sociale rechten
voor onze arbeiders vertegenwoordigen
bleek onlangs nog uit een publicatie van
de heer Wisselink, oud-hoofdinspecteur
der belastingen. Een 20-jarige werkne
mer, die zelf bijdraagt aan de premies
voor de wettelijke sociale voorzieningen,
geniet aldus ongeveer f 900 „ondergedo
ken" loon per jaar. Hij zou daarvoor bij
een levensverzekeringmaatschappij een
polis kunnen sluiten, waarbij hem op 65-
jarige leeftijd een kapitaal van f 58.000
zou worden toegekend. Men denke zich
eens in, hoe moeilijk en hoe vrijwel on
mogelijk een dergelijke kapitaalverzeke-
nng zou zijn voor degenen, wier inko
men boven de grens van f 5000 of eer
daags f 5300 ligt.
Men vergete verder niet de noodwet
ouderdomsvoorziening (in de volksmond
minder juist „Noodwet-Drees" geheten).
Velen beschouwen dit „staatspensioen"
tegenwoordig als de gewoonste zaak ter
wereld. Dit is het niet. Het is een in de
gegeven omstandigheden o.i. sociaal
verantwoorde maatregel, die men echter
wei degelijk als een bijzonderheid be
hoort te waarderen. In „Het Gezin",
orgaan van de Katholieke Bond voor
het gezin, troffen wij onlangs een inge
zonden stuk aan. dat zeker de aandacht
Waard is, Heeft u wel eens uitgerekend,
hoeveel geld iemand moet bezitten om
f 30 per week aan rente te krijgen? En
hij becijfert dan: Wanneer iemand een
kapitaal heeft van f 50.000 (wat toch
geen klein beetje is), uitgezet tegen 5
Pet., ontvangt hij f 2500 per jaar. Wan
neer hiervan de inkomstenbelasting af
gaat en verdere lasten, zal hij niet veel
meer overhouden dan f 35 tot f 40 per
W'eek. Hiervan moet hij alles betalen, oók
he dokter enz. Zo iemand kan niet veel
meer uitgeven dan degene die trekt van
he noodwet-ouderdomsvoorziening en
dan heeft eerstbedoelde nog altijd een
kapitaal van f 50.000 bij eengespaard.
Wat denkt u van iemand, aldus gaat
bovengenoemde inzender voort, die in
•wuks. of Gemeentedienst, soms 40 jaren
°f meer. 8% pet. van zijn salaris als
Pensioenpremie heeft betaald en die soms
Weinig meer ontvangt dan van de nood
wet-ouderdomsvoorziening? De arbeider
betaalt hiervoor geen cent, krijgt dit zo
cadeau en een gepensionneerde moet 40
Jaren 8V2 pet. betalen van zijn loon! Tot
ver deze briefschrijver.
Wij zullen de iaatsten zijn om niet
het grote goed te erkennen dat
hgt in het streven naar bezits
vorming voor de massa van het arbei-
oende volk. Maar deze bezitsvorming
„p t in de huidige realiteit haar gren
en Worden die overschreden, dan kan
v^'van een verlammend werkende in-
Het uitgaan op het productieproces.
ts onzes inziens nu eenmaal onmo-
dér 01^ thans bestaande systeem
iiikhS°Clale rechten ook nog de moge-
min te scheppen van een bezitsvor-
l S ,van formaat over de hele linie. In
imeen gesproken is het hier een
niet r-~ .Van 01 het een óf het ander en
De aangekondigde nota van minister Cals over het
televisievraagstuk is heden aan de Tweede Kamer aan
geboden. In deze nota geeft de minister in grote lijnen
een plan aan, dat de ontwikkeling der televisie in ons
land zal bepalen. De minister is overtuigd van de grote
waarde van dit nieuwe communicatiemiddel en stelt
dan ook voor om de zendtijd voorlopig tot 12 uur per
week uit te breiden. De verzorging der programma's
blijft in handen der omroepverenigingen, die op hechte
wijze zullen moeten samenwerken. Deze samenwerking
zal o.a. tot uiting moeten komen in een algemeen pro
gramma, dat een deel van de zendtijd in beslag zal nemen.
De financiering der televisie zal geschieden door het
heffen van kijkgelden. Aangezien deze voorlopig nog
gering zullen blijven, stelt de minister zich voor rente
loze voorschotten aan de omroepverenigingen te ver
schaffen.
Een van de belangrijkste redenen,
waarom de regering destijds meende een
zekere terughoudendheid te moeten be
trachten ten aanzien van de televisie,
was haar streven te voorkomen, dat een
uit sociale overwegingen ongewenst be
roep gedaan zou worden op de koop
kracht van het publiek. Het is zonder
twijfel mede het gevolg van de beperkte
zendtijd, dat het aantal kijkers gering is
gebleven. Daarnaast kunnen als oorzaak
van dit verschijnsel genoemd worden de
hoge aanschaffings- en onderhoudskos
ten der ontvangtoestellen. Het is niet
mogeljjk met enige zekerheid het aantal
der televisietoestellen, dat in gebruik is,
aan te geven, doch alle schattingen blij
ven beneden de 10.000 toestellen.
Deze ontwikkeling acht de minister
niet zo onbevredigend als vrij algemeen
wordt aangenomen en met name kan hij
een uitspraak als gedaan in het advies
van de televisieraad, „dat het beschei
den experiment is vastgelopen", niet
onderschrijven.
De ervaring van de achter ons liggen
de periode geeft de hoop, dat bij een
voorzichtige uitbreiding van de zend
uren de groei van het aantal kijkers een
geleidelijk verloop zal hebben.
De beoordeling van de resultaten der
afgelopen jaren wordt ongetwijfeld door
het geringe aantal kijkers ernstig be
moeilijkt. Dit spreekt vooral bij de be
paling van de invloed van de televisie
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Voorlopige Verslag^ van
de Commissie van Rapporteurs uit de
Tweede Kamer over het wetsontwerp
nopens het kijkgeld.
Aan deze memorie, ondertekend door
de ministers van O., K. en W., van Ver
keer en Waterstaat en van Financiën,
is het volgende ontleend:
De ministers hebben met instemming
vernomen, dat vele leden de heffing
van een zeker bedrag aan kijkgeld zeer
wel verdedigbaar achten.
Bij de opstelling van een financie
ringsplan voor de televisie is de Tele
visieraad o.a. er van uitgegaan, dat van
de houders van een televisietoestel
jaarlijks een bedrag van f 30 als kijk
geld zal worden geheven. De ministers
achten deze heffing redelijk en uitvoer
baar
Met betrekking tot het maken van
onderscheid tussen normale ontvang
toestellen en z.g. groot-beeld-ontvan
gers, die in openbare gelegenheden
worden gebruikt, delen de ministers
mede, dat deze kwestie naar hun me
ning het beste in beschouwing kan
worden genomen, als de bescherming
van de uitzendingen bij de wet aan
de orde wordt gesteld. Een zodanige
wettelijke bescherming zou meebren
gen, dat televisie-uitzendingen niet
in het openbaar waarneembaar ge
maakt mogen worden zonder de
eventueel tegen betaling van een ver
goeding te verkrijgen toestemming
van de zendorganisatie.
De ministers achten het niet aanbe
velenswaard de methode van verlenen
van vrijstelling, die bij de radio zeer
goed functionneert, zonder dwingende
noodzaak bij de televisie op een andere
leest te schoeien.
hej ,Van formaat over de hele linie. In
kwpci en gesproken is het hier een
niet Van het een ot het ander en
te ®n ket een èn het ander. Nu is er
ander vv 20 goed als in de meeste
en ectf West-Europese landen een sociale
vatl c°n°mische structuur gegroeid, waar-
Waari SOc'a*e voorzieningen, in de mate
aenliiv wk dle thans kennen, een we-
strin'gentnderdeel zljn geworden. Een
ook dn do°rvoering van het op zich
B°onliik r °ns toegeiuiehte ideaal der per-
lou rijp bezitsvorming op grote schaal
structuur zelf aantasten, hetgeen
zou betekenen het inslaan van een weg
terug, waarmee hevige schokken ge
paard zouden gaan. Want dan zou zich
de noodzaak voordoen tot het brengen
van grote persoonlijke offers met betrek
king tot de sociale zekerheid volgens het
huidige systeem, en wij geloven dat
onze arbeiders daartoe begrijpelijkerwijs
weinig bereid zouden zijn.
Men versta ons vooral niet verkeerd:
niets ware ons dierbaarder dan dat het
individu grotere ontplooiingsmogelijkheid
zou krijgeh door de vrije beschikking
over eigen bezit. Maar wij achten een
betekenende verwezenlijking van dit
ideaal, waarover men zo vaak lichtvaar
dig hoort spreken, in de gegeven wer
kelijkheid onmogelijk. Het enige wat
kan worden bereikt en waarheen het nog
altijd de moeite waard is te streven, is:
de vorming van eigen bezit in beperkte
mate en in de (weinige) gevallen waarin
dit reëel mogelijk is. zulks ter aanvul
ling van of beter: als correctief
op de collectieve sociale voorzienin
gen. Waarbij men als troost kan blijven
bedenken, dat. zoals wij boven reeds
stelden, de aanspraken, die uit de sociale
rechten voortvloeien, praktische ver
wantschap vertonen met de vruchten
van eigen bezit.
op de levensgewoonten van de kijkers
en de gevolgen daarvan voor de samen
leving. De aanwezigheid van een tele
visietoestel in een gezin zal ongetwijfeld
verandering kunnen brengen in de
levensgewoonten van de gezinsleden en
kunnen leiden tot een andere waarde
ring van de geluidsomroep en van de
dag- en weekbladen, tot een verminder
de of vergrote! belangstelling voor
lectuur, concert, toneel, film of sport.
Maar in dit opzicht heeft het experiment
ons wel in de steek gelaten, omdat het
aantal kijkers te klein bleef om in de
samenleving verschijnselen op waar
neembare schaal te veroorzaken.
In de kwaliteit der programma's kan
zeker een stijgende lijn geconstateerd
worden. Over het geheel genomen bie
den de uitzendingen in deze periode
naar de mening van de minister een
redelijke waarborg, dat het mogelijk is
de televisie op een aanvaardbaar peil te
houden, dat zeer gunstig afsteekt bij de
alarmerende berichten, die ons daarover
wel uit andere landen bereikt hebben.
De minister meent, dat kan worden
gesteld, dat het experiment uit technisch
oogpunt tot een bevredigend resultaat
De regering zal zich een zekere medezeggenschap
bij het beleid der programmasamenstellers voorbe
houden.
De zender Lopik zal voor een goede uitzending aan
merkelijk versterkt moeten worden, terwijl steun-
zenders in Groningen, Roermond, Goes en eventueel
in Enschede zullen worden gebouwd. Radioraad en
televisieraad worden samengesmolten.
Bij de bepaling van haar standpunt heeft de regering
rekening gehouden met de ervaringen, die tijdens de
experimentele periode zijn opgedaan en met de advie
zen, die haar zijn voorgelegd. Desalniettemin wijkt het
standpunt van minister Cals aanmerkelijk af van het
meerderheidsadvies van de televisieraad. Dit meerder
heidsadvies, benevens het minderheidsadvies, is aan
de nota toegevoegd.
heeft geleid. Heteeen met de apparatuur
werd bereikt, kan de vergelijking met
het buitenland doorstaan. Vooral het
relais van de Britse en Franse uitzen
dingen in de eerste week van Juni van
dit jaar heeft overtuigend aangetoond,
dat de techniek in alle opzichten zal
kunnen voorzien in de behoeften van
een volledige televisiedienst.
Voortzetting uitzendingen
Er zijn positieve redenen, welke na
drukkelijk pleiten voor de invoering
van de televisie in ons land. De minister
onderschrijft ten deze het betoog van de
televisieraad. Met de raad ziet hij in de
televisie, mits goed gebruikt, een waar
devol instrument tot bevordering van de
culturele ontwikkeling en tot verbete
ring van de ontspanning, terwijl ook haar
betekenis als informatiemedium niet
mag worden onderschat. Hij acht het
onverenigbaar met de verantwoordelijk
heid der regering toe te laten, dat deze
vorm van beïnvloeding van cultuur en
volksleven uit het buitenland tot ons
zou komen, zonder dat daarnaast Neder
landse uitzendingen een tegenwicht vor
men. Ook mag in verband met de nood
zakelijke voorlichting in het buitenland
het programma van Nederland niet
gemist worden in de internationale uit
wisseling van televisie-uitzendingen.
Indien Nederland de toegewezen gol
ven niet aanstonds bezet, zullen deze
ongetwijfeld door andere landen in be
slag genomen worden.
(Vervolg op pap. 3)
De Perzische ex-premier, Mohammed
Mossadeq, heeft de rechtbank waarvoor
hij wegens verraad terecht staat mede
gedeeld, dat, als hij schuldig bevonden
wordt, hp in beroep zal gaan.
Mossadeq, die gisteren aan zqn verde
diging begon, is daarmede teruggeko
men van het standpunt dat hij innam
by het begin van de terechtzitting, toen
hij verklaarde niet in beroep te zullen
gaan van enig vonnis van de militaire
rechtbank. Hij zeide, dat hij bezig wilde
biy ven. „Als ik niets te doen zou hebben,
zou ik misschien zelfmoord plegen",
verklaarde hp.
De president van de rechtbank heeft
gistermiddag tijdens een vreemd inci
dent opnieuw een verzoek ingediend, de
zitting achter gesloten deuren te houden.
Dit gebeurde toen Mossadeq de naam
noemde van majoor Jackson, een vroe
gere handelsdeskundige van de Britse
ambassade in Teheran. Dr. Mossadeq
Zoals bekend is, heeft de minister van
Onderwys, Kunsten en Wetschappen in
September ji. een nieuwe regeling
der lerarensalarissen aangekondigd. In
verband daarmede moest in het bezol
digingsbesluit een aantal wijzigingen
worden aangebracht, waarover in de
afgelopen maanden in de lerarenorgani
saties overleg is gepleegd. Genoemde
wijzigingen zijn vastgelegd in een Ko
ninklijk Besluit, dat heden door H. M.
de Koningin is getekend.
Het besluit zal een dezer dagen in
de staatscourant worden gepubliceerd.
De twintigjarige Pers Janoshid Ha-
saemi Nairri is, verdacht van oplich
ting, in Roosendaal in de sneltrein van
Parijs naar Amsterdam gearresteerd.
Hasaemi deed indertijd van zich spre
ken toen hij trachtte zijn zopntje van
zijn Engelse vrouw uit Engeland mee
terug naar Perzië te nemen. Hij is daarna
getrouwd met een Haarlemse KLM-ste-
wardes, doch ook dit huwelijk leed
schipbreuk.
Tegen de Pers zijn verschillende
klachten wegens oplichting ingebracht.
Hij schijnt op naam van een Engelse
krant, waarvoor hij zich als correspon
dent had uitgegeven, bedragen te heb
ben opgenomen. Ook moet hij nog een
rekening van een Amsterdams hotel
betalen.
Een verstandig woord op het
juiste ogenblik doet veel meer
dan een boze geste
zeide dat in een brandkast bij hem thuis
een kaart lag, gericht aan de premier,
generaal Zahedi, door majoor Jackson.
Hij had geen kans om te zeggen wat op
deze kaart, geschreven was, daar de pre
sident van de rechtbank hem het woord
ontnam. Alleen het noemen van de
naam in verband met de kaart deed de
president echter al overeind springen.
Hij waarschuwde Mossadeq dat hij
de zitting achter gesloten deuren zou
laten verder gaan, als de ex-premier
zich niet beperkte tot het onderwerp
van de rechtzaak. Daarna werd de zit
ting verdaagd voor geheime bespre
kingen.
Vijf minuten later keerde de recht
bank terug en waarschuwde Mossadeq:
„de beschuldigde moet zich op een van
de volgende wijzen verdedigen: ofwel hij
bereidt zijn verdediging voor en leest
die op met een afschrift in handen van
de secretaris van de rechtbank, of hij
bereidt zijn verdediging voor en leest
hem op zodanige wijze, dat er verslag
van kan worden gemaakt. „U springt
van het ene onderwerp op het andere
over. Als U Uw verdediging niet klaar
hebt! zullen wij Uw medebeklaagde Ri-
ahi en de advocaten toestaan door te
gaan met hun verdediging terwijl U
zich voorbereidt".
De voorzitter zeide, dat de rechtbank
er zeer op gesteld was, dat de zitting
openbaar zou zijn, maar verklaringen
voor de verdediging zouden niet tegen
de belangen van de staat mogen indrui
sen. Dr. Mossadeq verklaarde hierop, dat
hij zich zou houden aan de beslissing
Op hun vlucht voor jagers raakten deze herten verzeild op het ijs van de Snake
River in Minnesota. Maar de vlucht verliep niet broederlijk. Op het ijs ont
spon zich een hevig gevecht, waarbij de geweien der dieren vast in elkaar
verstrengeld raakten. Al worstelend zakten zij door het ijs, maar toen de jagers
naderden, slaagden zij er in de oever te bereiken. Daar vonden de jagers
hen, waarna zij hun geweien ontwarden en hen vrij lieten. De foto's werden
gemaakt door een der jagers.
De Britse regering erkent de koning
van Boeganda, de centrale provincie
van het Britse protectoraat Oeganda,
niet langer als vorst van zijn land. De
koning is verbannen en in de provincie
is de noodtoestand afgekondigd. Koning
Kabaka Moetesa is per vliegtuig op weg
naar Londen, waar hem financiële mid
delen zullen worden verstrekt om zich
ergens te vestigen.
De gouverneur van Oeganda, sir An-
rew Cohen, heeft verklaard, dat men
deze stap heeft moeten zetten, omdat de
koning zich niet langer wenste te hou
den aan een overeenkomst, die in 1900
werd gesloten tussen Groot-Brittannië
en Oeganda en waarbij de koning zich
verplichtte om in ruil voor erkenning
door Engeland, samen te werken met
de Britse regering. De koning heeft
Zaterdagmiddag is van de werf van de Koninklijke Maatschappij „De Schelde"
te water gelaten de onderzeebootjager „Noord-Brabant". De doopplechtigheid
en de tewaterlating werden verricht door mevr. W. Burghardvan der Sluys,
echtgenote van de Commandant Zeemacht.
aangedrongen op volledige onafhanke
lijkheid van de provincie Boeganda bin
nen het Britse Gemenebest. De Britse
regering heeft dit geweigerd, omdat dit
slechts tot een verdeeld Oeganda zou lei
den. Toen de koning hoorde dat zijn
verzoek was afgewezen, heeft hij verder
geweigerd de Britse besluiten uit tc
voeren. Vijf maanden tevoren had Ka
baka Moetesa zich echter tot een tegen
overgesteld beleid verbonden.
Boeganda is de Centrale provincie
van Oeganda. Het telt ongeveer een
millioen bewoners en is gelegen aan
het Victoria-meer. De provincie is on
geveer 66.300 vierkante kilometer
groot en haar hoofdstad, Kampala is
de grootste stad in Oeganda.
In het Britse Lagerhuis heeft de mi
nister van Koloniën, Oliver Lytteiton
gistermiddag een verklaring over dit
conflict afgelegd. Hij deelde mee, dat de
koning zich tegen de Engelse regering
had verzet omdat Londen geweigerd had
de behandeling van zaken betreffende
Boeganda, te doen behartigen door het
ministerie van Buitenlandse Zaken, dus
als zaken van een onafhankelijke staat.
Engelad was verzocht binnen een bepaal
de vastgestelde tijd de onafhankelijkheid
van dit gebied te erkennen. De vorst
had vooruitlopend op een Britse be
slissing geweigerd afgevaardigden van
Boeganda te benoemen in de wetgeven
de raad van het protectoraat Oeganda
De vroegere Labour-minister van Ko
loniën, Griffiths. opende onmiddellijk
de aanval' op zijn conservatieve opvol
ger. Hij noemde het „pijnlijk nieuws
uit een kolonie, die zoveel vooruitgang
heeft gemaakt." Griffiths vroeg de mi
nister of de moeilijkheden misschien het
gevolg waren van zijn rede waarin hij
een Centraal-Afrikaanse federatie be
pleitte. Minister Lytteiton antwoordde,
dat er geen verschil van inzicht bestond
tussen de afgezette vorst en de Britse
regering over deze federatie. Toen Lyt
telton meedeelde, dat er „een gro^t
gevaar van bloedvergieten" bestond
wanneer de koning in Oeganda zou blil-
ven. barstte de Labour-onoositie uit in
kreten als „Aftreden". Dit gejoel nam
nog toe. toen de minister meedeelde, dat
de vorst een toelage zou blijven ontvan
gen tijdens zijn ballingschap. De afge
zette koning is 29 jaar oud. Hij studeer
de o.m. in Cambridge.
(Van onze correspondent)
Maandagavond omstreeks negen uur
werden op het beruchte kruispunt Laren
een veertienjarige jongen W. B. en een
zestienjarig meisje R. de L., beiden uit
Hilversum afkomstig, levensgevaarlijk
gewond. De jongen en het meisje wil
den het kruispunt per fiets oversteken.
Zij lieten 'een auto uit Amersfoort
voorbijgaan om vlak daarachter over
te steken. Van de richting Amsterdam
kwam evenwel in volle vaart een per
sonenauto, bestuurd door de 32-jarige
B., uit Borculo. Hoewel hij uit alle
macht remde er was een remspoor
van ruim 45 meter kon hij de botsing
niet voorkomen. Een been van het
meisje werd totaal verbrijzeld, terwijl
de jongeman een hersenschudding en
beenbreuken opliep. Beide slachtoffers
kregen ook inwendige kneuzingen. Zij
zijn in hoogst ernstige toestand naar de
R.K.Z. te Hilversum gebracht. De fiet
sen werden twintig meter weggeslin
gerd. De voorruit van de auto werd
onder meer totaal verbrijzeld. Het aan
tal kruispuntongelukken sinds de in
diening van het petitionnement, loopt
naar het dozijn.
Hedenmorgen was de toestand van de
jongeman nog steeds levensgevaarlijk.
Hij is sinds het ongeluk nog niet tot
bewustzijn gekomen. De toestand van
het meisje is niet levensgevaarlijk.
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, Sunarjo, heeft aan
Aneta medegedeeld, dat het kabinet de
kwesties van de opheffing van het
Unistatuut en invoeging van het ge
bied van Nieuw-Guinea bü de republiek
Indonesië, heeft bestudeerd. De rege
ring treft thans voorbereidingen voor
het spoedig opheffen van het Uniesta
tuut en voor het spoedig invoegen van
het gebied van Nieuw-Guinea bij de
republiek Indonesië.
Gevraagd of de krantenberichten, dat
de Indonesische regering het voorne
men heeft -het Uniestatuut unilateraal
po te heffen, op waarheid berusten,
antwoordde de minister, dat de regering
deze stap nog niet heeft overwogen.
De regering kan nog niets zeggen oyer
de wijze, waarop de kwesties zullen
worden opgelost, aldus minister Sunar-
jo.
Wegens een overtreding van het Devie-
zenbesluit 1945 eiste de officier van justitie
bij de Haarlemse rechtbank, mr. Wiarda,
vanmorgen tegen de 48-jarige Heemstede-
naar J. J. F. B. een onvoorwaardelijke boete
van 3000 en daarnaast een voorwaardelijke
boete van 100.000 met een proeftijd van
vier maanden.
Deze 100.000 vormen ongeveer het be
drag dat B. in effecten op een Amerikaanse
bank heeft staan en tot nu toe niet aan de
Nederlandsche Bank in bewaring heeft
gegeven, zoals bij een ministeriele beschik
king in 1945 was gelast. De verdachte had
destijds wel de daarvoor vergiste formulie
ren correct ingevuld, die een onherroepe
lijke opdracht hiertoe aan zijn Amerikaanse
bankier inhielden, doch daarna aan_ het
zelfde adres een brief gezonden, waarin hij
zijn spijt over de verordening uitsprak en
tevens verzocht, naar een mogelijkheid uit
te zien het geld niet te doen overbrengen.
Deze brief vatte mr. Wiarda op als een
herroeping van zijn opdracht, in tegenstel
ling met mr. De Pont, de raadsman, die
de herroeping van een onherroepelijke op
dracht een contradictie in terminis noemde.
Om verdachte te dwingen alsnog aan zijn
verplichtingen te voldoen, achtte de officier
van justitie het noodzakelijk te komen tot
het uitspreken van de bovenvermelde eis.
De verdediger vroeg ontslag van rechtsver
volging op grond van het afwezig zijn van
de opzet tot ontduiking van het Deviezen-
besluit. Over acht dagen zal de economische
politierechter vonnis wijzen.
Op de Driebergseweg te Zeist is
Maandavond een motor bij het pas
seren van een in dezelfde richting rij
dende auto tegen een met twee paarden
bespannen van de andere kant komende
wagen gereden, als gevolg, waarvan
twee personen de dood vonden.
De motor werd bestuurd door de 39-
jarige koopman B. J. S., uit Zeist. Op
de duo zat de 42-jarige koopman W. G.
de L., uit Utrecht.
Beide mannen werden door de bot
sing zwaar gewond en zijn op weg
naar het ziekenhuis te Zeist overleden.
Zij waren gehuwd.
Het aan de linkerzijde voor de wagen
gespannen paard, waarop de motor was
ingereden, moest worden afgemaakt.
(Van onze correspondent)
De ministerraad heeft besloten, dat
de Rijksdiensten 2 Januari gesloten
zullen zijn voor zover de dienst dat
toelaat. Tevens is bepaald, dat het
dienstverzuim. tengevolge van deze
maatregel moet worden ingehaald
op door elk der ministers voor zijn
eigen departement te bepalen wijze.
Advertentie
DARTELJORISSTRAAT 20 —TEL. 13439
(tot Woensdagavond)
Veel bewolking, maar overwegend
droog weer. Matige tot krachtige
Zuid-Westeiyke wind. Vannacht iets
zachter dan de afgelopen nacht.
Zon: 8.27-16.32. Maan: 4.16-14.04.
