Meer werkgelegenheid voor
Volendam
Half en Half
Zestigduizend soldaten tijdens
de Kerst in de kazernes
w
fcngehe traditie
TRADITION
beste
Engelse
ctgaret
Weer
Tweede Kamer op de bres voor
de laag gepensionneerden
Marken moet behouden blijven
Binnenkort CinemaScope
in A dam en Den Haag
'7.7S
Wynand Fockink
i
Steun nodig voor stimulering
industriële ontwikkeling
Opnieuw vijftien
jaar geëist
Plaquettes voor
„dijkdichters"
Rechtskundige adviseurs ontstemd
over wetsontwerp
Feestdagenactie Kath. Thuisfront
ondervindt sympathie Episcopaat
Zware straf voor
autobestuurder
Zwitsers enthousiast
Samenleving dientook om wille van de
attractie voor het vreemdelingenverkeer
in stand te worden gehouden
Regisseurs van naamernstige aan
pak van de problemen
Het befaamde
apéritief
DONDERDAG 3 DECEMBER 1953
PAGINA 3
Roofoverval Valkenswaard
^Koninklijk" zang-festi
val in de hoofdstad
Televisieverbinding met
në en Duitsland
Belgi
REGERING BEZOEKT
„DE RUYTER"
In Zierikzee:
Kosteloze rechtsbijstand
Roekeloos rijden:
Inbreker op schip
gearresteerd
Uitslag compositie
wedstrijd
Plan „Europa-express"
gunstig ontvangen
Representatiekosten min.
zonder portefeuille
Postbestelling Tweede
Kerstdag
éMé
Reële waarde van
pensioenen aanzienlijk
gedaald
Tournée van Concert
gebouworkest
Verfraaiing van Avifauna
Ga gerust een avondje uit...
De vaat houdt U niet
langer tegen....
Ontstellende woning
toestanden
Het blijven voortbestaan van de Vo-
'zndammer gemeenschap is zowel een
"Wens van de bevolking als een alge
meen landsbelang. Aldus wordt gecon
stateerd in het juist uitgekomen rap-
Port van de Economisch Technologische
Dienst voor Noord-Holland over Edam
Volendam.
Er zullen werken moeten worden
ondernomen teneinde de Volendam-
fflers werkgelegenheid te verschaffen.
Be aanwas van de bevolking moet,
yoorzover dit economisch verantwoord
's, zoveel mogelijk ter plaatse kunnen
gorden opgenomen. Vestiging van in
dustriële ondernemingen kan zeer wel
economisch verantwoord zijn. De moei
lijkheden te Volendam spruiten ten
dele voort uit de afsluiting en de in
poldering van de Zuiderzee. Daarbij
Het gerechtshof te 's-Hertogenbosch
heeft gisteren de tweemaal aangehou
den zaak van de roofoverval te Valkens-
tvaard op de 72-jarige lompenkoopman
H. in openbare zitting behandeld. Er
berden 37 getuigen gedagvaard, van
mie het merendeel reeds eerder voor
het hof verklaringen heeft afgelegd.
Ook nu eiste de advocaat-generaal, mr.
S. J. van der Hoeven, bevestiging van
het vonnis van de rechtbank te 's-Her
togenbosch, die de verdachte P. L. van
B. uit Eindhoven veroordeelde tot een
gevangenisstraf' van vijftien jaar.
Van B. blijft ten stelligste ontkennen,
lets met deze zaak te mak-en te heb
ben. De raadsman, mr. P. Scheefhals uit
's-Hertogenbosch, pleitte voor vrijspraak
en verzocht de onmiddellijke invrij
heidstelling van zijn cliënt. Na kort
beraad in raadkamer achtte het Hof
geen termen daartoe aanwezig.
Op 23 Februari 1952 werd in de avond
te Valkenswaard de lompenkoopman
onverhoeds aangevallen en beroofd van
zijn portefeuille, waarin een bedrag van
ongeveer f 2000 was gestoken. De man
werd zodanig mishandeld, dat hij enkele
dagen later in een ziekenhuis te Eind
hoven aan zijn verwondingen bezweek.
De oude lompenkoopman was in ge
zelschap van een vrouw, die inmiddels
th een psychiatrische inrichting moest
worden opgenomen en die voor de
rechtbank belastende verklaringen voor
Van B. heeft afgelegd. Zij verklaarde
hamelijk met Van B. een afspraak te
hebben gemaakt K. van zijn geld te be
doven. 'Gisteren kon de vrouw echter
°P medisch advies niet door het Hof
Worden gehoord. Het Hof zal 16 De-
Cember in deze zaak arrest wijzen.
Op Zondag 21 Maart 1954 organiseert
a h°^inklijke mannenzangvereniging
„Apollo" uit Amsterdam een grote
zang-manifestatie door diverse Neder
landse mannenkoren, die het praedi-
caat „koninklijk" voor hun naam heb
ben staan.
In tegenstelling tot anders luidende
berichten is er geen sprake van een
soort tournooi, maar wel van een de
monstratie door enige prominente man
nenkoren uit ons land. Het wedstrijd
element speelt totaal geen rol en er
zullen aan de verschillende zangnum
mers dan ook geen prijzen zijn ver
bonden.
tlit vijf provincies komen er koren
naar de hoofdstad, onder meer? „Pan-
cratius" uit Heerlen, „Kunst en Vriend
schap" uit Haarlem. „Die Haghesangers"
Uit 's Gravenhage en verder koren uit
Hen Bosch, Eindhoven en Utrecht.
De uitvoeringen zullen gehouden wor
den in de, grote zaal van het Concert
gebouw in Amsterdam.
Nederland zal binnen twee weken over
®en televisieverbinding in beide richtingen
biet België en vóór Juni 1954 ook met
Duitsland kunnen beschikken.
De Nederlandse ministers en de staats
secretaris van Marine zullen Zaterdag
morgen 12 December een bezoek bren
komt, dat de Zuiderzeewet te beperkt
van werking is en niet voorziet in de
moeilijkheden, waarvoor Volendam
thans is gesteld.
Daar de kosten aan uitvoering
der voorgenomen werken de
draagkracht van Edam te boven
gaan, is de Ec.-Technologische
Dienst van mening, dat het gemo
tiveerd is daarvoor financiële steun
aan de gemeente Edam te verle
nen.
Als werken, die de industriële ont
wikkeling kunnen stimuleren, komen
in aanmerking- het bouwrijp maken van
de industrieterreinen te Edam en Vo
lendam: het ontsluiten van het in
dustrieterrein nabij Edam, waartoe
nodig is het aanleggen van een weg en
het verbeteren van een reeds be
staande weg; het verlengen van de
Julianaweg op het industrieterrein te
Volendam; het stichten van industrie
gebouwen- het verstrekken van kapi
taal voor een speciale industrie te Vo
lendam; het verbeteren van de ver
bindingen over het IJ en het Noord
zeekanaal, het doen verdwijnen van
de tol op de IJ-pont en het aanleggen
van een verkeersweg onder of boven
het Buiten-IJ nabij de Oranjesluizen.
Aandacht moet worden besteed aan
de wens van B. en W. van Edam tot
het weer in orde maken van de spoor
baan KwadijkEdamVolendam en de
verbetering van de havens van Volen
dam en Edam en van de toegangen tot
die havens.
In Zierikzee is gistermiddag op uit
nodiging van de gezamenlijke water
schappen op Schouwen en Duiveland
eer, groot aantal genodigden in de con
certzaal samengekomen. Onder hen be
vonden zich de commissaris van de Ko
ningin in de provincie Zeeland, jhr. mr.
A. F. C. de Casembroot en de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Al-
gera, vertegenwoordigers van de Dienst
dijkherstel van de Waterstaat, van de
verschillende aannemersbedrijven, van
de arbeiders en tal van verdere autori
teiten. De voorzitter van het waterschap
Schouwen, de heer J. Klompe, reikte na
mens de gezamenlijke waterschappen
aan ongeveer 250 personen, die zich tot
dusverre op bijzondere wijze verdien
stelijk hebben gemaakt bij de werkzaam
heden van de dijkdichting, plaquettes
uit
Eén plaquette kon niet worden uitge
reikt, n.l. die voor Tonus Speelman, een
arbeider, die bij het vervuilen van zijn
plicht bij Schelphoek het leven verloor.
De eerste plaquette werd overhandigd1
aan de minister van Verkeer en Water
staat, mr. J, Algera. De minister dankte
voor de hem toegekende plaquette, die
hij niet zozeer zag als een persoonlijk
geschenk, doch als een geschenk voor
tie Waterstaat in zijn geheel. De tweeóle
plaquette werd in ontvangst genomen
door de commissaris van de Koningin
in de provincie Zeeland. De heer F. J.
v. de Wall, hoofdingenieur-dir. van
dts Zuiderzeewerken, ontving de derde
plaquette. Daarna namen prof. Thijsse
van het waterloopkundig laboratorium
in Delft, hoofdingenieur Geers en tal
van andere vertegenwoordigers van de
Dienst dijkherstel, de aannemersbedrij
ven, de arbeiders en andlere organisaties
hun plaquette in ontvangst. Onder hen
bevond zich ir H. Verheij, die speciaal
voor deze gelegenheid van Straatsburg
naar Zierikzee was overgekomen.
m
-
In de Concertzaal te Zierikzee zijn Woensdagmiddag namens de gezamenlijke
waterschappen op Schouwen Duiveland plaquettes uitgereikt aan ongeveer
250 personen, die zich tot dusver op bijzondere wijze verdienstelijk hebben
gemaakt bij de werkzaamheden van de dijkdichting. Gerrit Visser Azn. uit
Werkendam (links), zinkbaas, en hoofdingenieur-directeur van de Zuiderzee
werken, de opperste leider van het dijkherstel, F. J. B. van de Wall, bekijken
de zo juist ontvangen plaquette.
De Nederlandse Vereniging van
Rechtskundige Adviseurs is ont
stemd over het feit, dat haar be
staan in het wetsontwerp tot rege
ling van rechtsbijstand aan on- en
minvermogenden, wordt genegeerd
en dat haar leden bij ongewijzigde
aanneming van dat ontwerp, de
mogelijkheid wordt ontnomen, mede
ten behoeve van de maatschappelijk
minstbedeelden bij de rechtsbede
ling werkzaam te zijn, aldus deelt
het bestuur van deze vereniging
mede.
De praktijk van verschillende rechts
kundige adviseurs bestaat voor een niet
onbelangrijk deel in het verlenen van
rechtskundige hulp aan on- en min
vermogenden. De vereniging wijst op
het bestaan van reeds lang bestaande
bureaux voor rechtsbijstand te Am
sterdam, waarvan het kantongerechts-
werk steeds werd verzorgd door rechts
kundige adviseurs. Ook aan de sedert
jaren bestaande bureaux voor arbeids
recht, die een veel uitgebreider wer
kingssfeer hebben dan deze naam doet
vermoeden, zijn hoofdzakelijk in harde
studie gevormde rechtskundige advi-
fen aan de nieuwe kruiser van de Kon. seurs verbonden De medezeggenschap,
Marine „De Ruyter''. ^ie aan meest-belanghebbende groep
Advertentie
vjjNederlands Episcopaat heeft door
Sr schillende persoonlijke giften zijn
in sympathie betuigd met de thans
Hath zünde feestdagenactie van
de jj Thuisfront voor de militairen in
boveTneS' kardinaal de Jong heeft
zit-ter 71 7n een s°hrijven aan de voor-
Sinif: Van Kath. Thuisfront, de heer R
z*er °rst' verklaard dat hij de actie
°P prijs stelt en groot nut toekent.
UtreLde aartsbisschop-coadjutor van
de acti mgr" dr' B' J" A1frlnk' noemt
z.i. aan®. Priizenswaardig en zij zal
ge eri JA'yliJk bijdragen tot een waardi-
gebeurpnri-ste^ke beleving van 't Kerst
bestek Vi 'l de kazernes- kort tijds-
20.onn de actie reeds nagenoeg
Verwach+°PSe-bracht. Kath. Thuisfront
*e hebben rmm vier™aal zoveel nodig
Het K "nt t>
*alttoezo„- verneemt verder dat de
hiers de kerkelijke viering van
het Kerstfeest een zo groot mogelijke
luister zullen bijzetten. Het ligt in de
bedoeling dat waar dat enigszins moge
lijk is de Nachtmis met drie heren zal
worden opgedragen. Ook zal getracht
worden goede koren aan te trekken.
Waar geen kapel voorhanden is of
waar deze te klein is zal de Nachtmis
in andere beschikbare ruimten worden
opgedragen. Na de H. Mis volgt een ge
zamenlijk ontbijt, dat zoveel mogelijk
de huiselijke sfeer zal benaderen. Ver
wacht wordt, dat de belangstelling der
soldaten algemeen zal zijn. Vanzelf
sprekend sluit Kath. Thuisfront de met
katholieken noch voor de kerkelijke
noch voor de niet-kerkelijke viering uit.
Ofschoon de officiële verlofregeling
nog niet bekend is, neemt men aan dat
tijdens de feestdagen ongeveer 50 a
60.000 soldaten in de kazernes zullen
verblijven. "v 1
in de leiding van de bureaux voor
rechtsbijstand wordt toegekend in het
wetsontwerp, acht de N.V. V.R.A. opval
lend tot het kleinste minimum beperkt.
Zij wijst er op. dat haar leden de
noden en behoeften van de minst
bedeelden en van de kleine midden
stand beter dan menige andere groep
rechtsbeoefenaren kent en begrijpt. De
N.V. V.R.A. begrijpt niet, waarom de
minister van Justitie aan de bureaux
voor rechtsbijstand, geen rechtskundige
adviseurs wil verbinden. Vrijwel bij
ieder kantongerecht van enige omvang
treden zij als kantongerechtsgemach
tigden voor procederende partijen op en
ieder kantonrechter zal bevestigen, dat
de georganiseerde rechtskundige advi
seur daartoe bekwaam is en naar be
horen zijn werk verricht.
De vereniging zal spoedig, met het
oog op het wetsontwerp, een extra
nummer van haar orgaan laten ver
schijnen en zich met een adres tot de
minister van Justitie en de leden van
de Tweede Kamer wenden.
De kantonrechter te Delft heeft gis
teren de expediteur V. uit De Lier ver
oordeeld tot een geldboete van f200.
en intrekking van het rijbewijs voor
een halt jaar wegens het roekeloos rij
den met een vrachtauto. De ambtenaar
van het O.M. had f500.en intrekking
van het rijbewijs voor de tijd van één
jaar geëist.
Uit het verhoor van de getuigen, o.m.
een wachtmeester van de Rijkspolitie,
dié het proces-verbaal had opgemaakt,
bleek dat verd. niet de hoofdstraat in
De Lier had kunnen passeren omdat er
Oranjefeest werd gevierd. Er stonden
veel mensen en kinderen bij een zweef
molen toen verd. er met zijn auto langs
vilde. De wachtmeestere van de Rijks
politie had hem gesommeerd terug te
keren. Aanvankelijk scheen verdachte
aan de sommatie te zullen voldoen, doch
onverwacht gaf hij vol gas en reed
vooruit. De getuige en een aantal kin
deren konden zich. door snel opzij te
springen, redden.
Uit de verklaringen van de getuigen
bleek tenslotte nog dat het publiek zeer
verontwaardigd was geweest en het niet
veel had gescheeld of verd. had een
pak slaag gekregen.
(Van onze correspondent)
R. uit Delft was, na een.serie diefstal
len en inbraken in Delft en omgeving,
de vaderlandse bodem blijkbaar wat al
te warm onder de voeten geworden. Hij
monsterde als lichtmatroos en vertrok
naar Zuid-Amerika. Maar terwijl hij
zich in de vreemde veilig waande, legde
de politie de hand op drie van zijn ka
meraden, die zich behalve met stelen
ook met afpersen bezighielden.
Het aandeel van R. bij een en ander
kwam hierbij vast te staan en de politie
hield het schip, waarmee de jongeman
vertrokken was nauwkeurig in het oog
Toen dan ook enige dagen geleden de
vrachtboot Vlissingen passeerde, kwam
met de loods ook de Delftse recherche
aan boord en arresteerde R.
Hij legde een volledige bekentenis af,
waarbij tevens nog een niet aangegeven
diefstal kon worden opgehelderd.
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heeft in de composi
tiewedstrijd voor een werk voor één
instrument zonder begeleiding, of voor
één zangstem zonder begeleiding, de vol
gende prijzen verleend:
Eerste prijs aan H. B. van der Meer te
Amsterdam, voor zijn „suite voor piano",
tweede prijs aan Th. H. Smit Sibinga te
Amstelveen, voor zijn „toccata pour le
clavecin", derde prijs aan Th. van Essen
te Zaandam, voor zijn „sonatine voor
piano 1953". De wedstrijd was in De
cember 1952 uitgeschreven.
Directeuren van West-Europese spoor
wegmaatschappijen hebben het Neder
lands plan voor een zeer snelle diesel-
expressdienst tussen de grote Europese
steden in het algemeen gunstig ontvan
gen, aldus bericht A.P.
Het plan, neergelegd in schetsen en
kaarten van Europa's „trein van mor
gen" werd aan de jaarconferentie van de
Union Internationale des Chemins de
Fer aangeboden door ir. F. Q. den Hol
lander, president van de Nederlandse
Spoorwegen.
Het is verwezen naar een groep tech
nische deskundigen, die in de loop van
het volgende jaar hierover verslag moe
ten uitbrengen.
In een wetsontwerp tot wijziging van de
begroting van Buitenlandse Zaken wordt
voorgesteld de ambts- en representatiekosten
van de minister zonder portefeuille te ver
hogen tot 40.000.— per jaar.
Tweede kerstdag zal een postbestel
ling worden uitgevoerd. Zaterdag 2 Ja
nuari wordt de postdienst uitgevoerd
als op andere Zaterdagen.
Advertentie
VIRGINIA
AMNUfACTURED BV ARDATH IOBACCO COMPANY ITD, LONDON, LEEDS, DUBUN, DORDRECHT
Veel Tweede Kamerleden vragen
zich af of de lagere pensioenen niet
dringend verbetering behoeven. Som
mige leden wijzen op de nood der ge
pensionneerden, wier pensioenen sedert
de toekenning ervan in reële waarde
aanzienlijk zün gedaald tengevolge van
de stijging der kosten van het levens
onderhoud.
Deze opmerkingen worden gemaakt
in het verslag van de commissie van
voorbereiding uit de Tweede Kamer
over het wetsontwerp tot wijziging van
een aantal pensioenwetten.
Verscheidene leden merken op,
dat bij de bepaling van de pen
sioenen voor de topfunctionarissen
een geheel nieuw element in het
geding is gebracht, n.l. door de
waardedaling van het geld recht
streeks en volledig toe te passen
op de berekening van die hoogste
pensioenen, een element, waarmede
tot dusver alleen bij' de bereke
ning van de salarissen rekening is
gehouden. Naar analogie van de
opheffing van de absolute maxima
der pensioenen lijkt het deze leden
billijk, dat ook voor de midden-
en lagere pensioenen de bereikbare
maxima hoger zullen worden ge
steld.
De voorgestelde verbeteringen van
het minimum-invaliditeitspensioen,
waarbij de invalide die niet in staat
zal zijn voor ten minste 1/3 gedeelte
in zijn levensonderhoud te voorzien,
een tijdelijke aanvulling krijgt, be
staande in het verschil tussen zijn pen
sioen en het pensioen, dat zou zijn ver
kregen bij een diensttijd van 30 jaar,
wordt nagenoeg algemeen toegejuicht.
Veel leden betreuren het echter, dat
voor het invaliditeitspensioen, ingeval
de invaliditeit niet wordt veroorzaakt
door de dienst, een wachttijd van 5
jaar wordt vereist.
De bepaling dat, zodra de leeftijd
van zestig jaar wordt bereikt, de aan
vulling komt te vervallen en het pen
sioen dan wordt berekend naar een
diensttijd van achttien jaren, beschou
wen zeer veel leden als een betreu
renswaardige achteruitgang.'
Ten aanzien van de weduwenpensioe-
nen staan zeer veel leden op het stand
punt, dat de weduwe in dezelfde ma
teriële omstandigheden moet kunnen
leven als vóór het overlijden van de
echtgenoot.
Overigens is men in het algemeen
erkentelijk voor de indiening van dit
wetsontwerp, dat zal leiden tot een
aanzienlijke verbetering in de positie
van de gepensionneerden.
Gisteren heb ik op een
terrasje gezeten. Vol voor-
jaarsgevoelens en Sinter
klaasgedachten. De zonne
stralen stoeiden speels in
mijn kop koffie.
„Dat wordt geen witte
Kerst van het jaar", zei
mijn buurman loom.
„Met Kerstmis", zei ik,
„bloeien de rozen".
„Maar een witte Paas, zou ook aar
dig wezen", mijmerde hij.
„En schaatsen op Pinksteren, ver
rukkelijk", zei ik.
„Ja", zei hij, „het najaar is verscho
ven tot het voorjaar, zeggen ze".
„Inderdaad", antwoordde ik, „het
voorjaar is verschoven tot het najaar".
„Het voorjaar is het najaar, en het
najaar het voorjaar", zei hij.
„Er zijn geen jaren meer", ant
woordde ik doezelend.
Toen stond mijn buurman op.
„Ik heb een zonnesteek, geioof ik",
zei hij.
„En dat midden in de zomer", fluis
terde ik; en ik viel in slaap.
FRIBOURG, 1 Dec.
(Van een medewerker)
De Zwitserse muziekliefhebbers, hoe
wel verwend op het gebied van de or
kestmuziek, zijn enthousiast over de uit
voering van het Concertgebouworkest
van Amsterdam, onder leiding van Van
Beinum. De „Basler Nachrichten"
schreef reeds naar aanleiding van de
uitvoering in Basel: „eine groszartige
Wiedergabe der Bruckner-Sinfonie" en
roemde als „Prönkstücke" vooral de
„tiefe Streicher und die Blechblaser';
het geheel werd een uitvoering van
grote betekenis genoemd.
Van niet minder enthousiasme ga
ven de bewoners van Fribourg blijk.
Dit stadje van 30.000 inwoners, heeft,
als centrum van het musicale leven,
een grote faam verworven. Voor en
kele maanden vond hier het con
cours van een honderdtal muziekge
zelschappen plaats. Men wilde de
Zwitserse Priester en componist van
volksliederen, Henri Bovet, hiermee
eren. De avond vóór de uitvoering van
het Concertgebouworkest hoort men
nog de opvoering van een andere in
woner de stad: „Signore Francesco"
van Abbé Kaelin.
Voor de uitvoering van het Concert
gebouworkest was de belangstelling
dan ook overgroot. De Aula. Magna van
de Universiteit bleek niet ruim genoeg
te zijn en men moest de grote universi
teitshal voor het publiek openstellen.
Na afloop moest de zeer vermoeide
dirigent tot tweemaal voor het voet
licht terugkeren, om het applaus van
het publiek in ontvangst te nemen. On
der de aanwezigen bevond zich de Ne
derlandse gezant in Bern, evenals vele
vooraanstaande Zwitserse persoonlijk
heden. De president van de Nederlandse
Studentenvereniging in Fribourg bood,
namens de leden, zijn gelukwensen
aan.
Het gemeentebestuur van Alphen
aan de Rijn heeft plannen gereed voor
de verdere aanleg van een vijvercom
plex in Avifauna. Voorts is aan het
architectenbureau Wesselo te Bussum
opdracht verleend tot het maken van
een schetsplan voor een zwembad on
middellijk bij het vogelpark.
Advertentie
Zo'n berg afwas behoeft Uw gezellig
avondje-uit niet meer in de war te bren
gen, of U ruwe „afwashanden" te be
zorgen. Met Castella Vaatwas is Uw af
was zo aan kant en blijven Uw handen
zo zacht als fluweel. Een lepeltje Castella
Vaatwas ontwikkelt een teil vol actief
sop, dat blijft doorschuimen, tot het
laatste bordje gereinigd is. Alle vet, alle
vuil en aanslag verdwijnen in een om
mezien. U heeft dit wondermiddel
(Castella Vaatwas kost maar 25 cent per
pak) toch in huis?
Meer dan in enige andere vissersplaats
aan de voormalige Zuiderzee, heeft de
afsluiting en de voortgaande inpoldering
van het IJsselmeer voor Marken een vol
ledige ommekeer in de economische
structuur bewerkstelligd. Aldus verluidt
het in een rapport van de Economisch-
Technologische Dienst van Noord-Hol-
land over Marken.
Aangezien het tijdstip, waarop deze
heroriëntatie voor de bevolking begon,
reeds twee decennia terug ligt, hebben
de toen door de centrale overheid geno
men maatregelen (Zuiderzeesteunwet)
thans nog slechts betekenis voor een he-
perkt aantal ouderen. Zonder deze maat
regelen, die door de Marker vissers, die
een armelijk bestaan leden, met graagte
werden aanvaard, zóu de bevolking vol
komen verpauperiseerd zijn of ,het ei
land reeds hebben verlaten.
Men kan dus concluderen, dat de Zui
derzeesteunwet Marken tot op heden in
stand heeft weten te houden. Nu de Zui
derzeesteunwet practisch de taak ver
vuld heeft, waarvoor zij destijds werd
uitgevaardigd, doet zich de vraag voor,
of Marken, waar ter plaatse geen uit
breiding van de werkgelegenheid moge
lijk is, zich zonder meer zal kunnen
handhaven. Verwacht mag worden, dat
bij de steeds minder wordende woning
nood, steeds meer Markers in verband
met de geïsoleerde positie van het eiland
en de weinig betrouwbare verbindingen
met het vaste land, geneigd zullen zijn
het eiland te verlaten. Hiervoor is te
meer reden als men bedenkt, dat het ge
boorteoverschot sedert jaren goeddeels
gecompenseerd wordt door een vertrek-
overschot hetgeen erop wijst, dat de be
volking vooral de mannelijke helft, on
danks de gehechtheid aan de geboorte
grond, als de omstandigheden daartoe
dwingen toch besluit het eiland te ver
laten.
Behalve de geïsoleerde ligging van
deze woon-forensengemeente vormen de
ontstellende woning- en bewoningstoe-
standen men zou hier kunnen spre
ken van een depressed area op sociaal
terrein een bedreiging voor het be
staan van Marken.
Tegenover de dreigende aantasting
van de bevolking van Marken in haar
eerste bestaansvoorwaarden en die in
haar sociale verhoudingen staat, dat
het eiland jaarlijks door ongeveer
200.000 vreemdelingen, van wie ver
moedelijk ongeveer één derde buiten
landers zijn, wordt bezocht vanwege
zijn eigenaardig cachet. Haars ondanks
vormt de bevolking als zodanig, en
de wijze, waarop zij is gehuisvest, een
van de belangrijkste attracties, die
Nederland aan zijn buitenlandse toe
risten kan bieden en waardoor ons
land, meer dan anders het geval zou
zijn, bekendheid in het buitenland ge
niet. De economische betekenis van
deze bekendheid van Marken in het
buitenland is moeilijk in cijfers uit te
drukken, doch zij zou, wanneer zij
kwam te vervallen, op velerlei gebied
ernstige weerslag veroorzaken.
In het belang van de bevolking zelf
en in die van de economie van ons land,
mag men concluderen dat het niet toe
gestaan moet worden, dat een groep.
die in de afgelopen twintig jaar, ondanks
de middelpuntvliedende krachten, waar
aan zij bloot stond, zo zeer blijk heeft
gegeven zich zelf te willen blijven, op
gelost moet worden, omdat de maatre
gelen die haar destijds voor verval heb
ben weten te behouden, thans hun wer
king hebben verloren.
Met het treffen van de maatregelen
nodig voor de Marker-samenleving met
haar typische materiële, sociale en cul
turele verschijningsvormen moet men
niet wachten (of deze geheel achterwe
ge laten) uit de overweging dat binnen
afzienbare tijd de Westpolder zal wor
den bedijkt en in cultuur zal worden
gebracht. Voor daarmee een begin zal
zijn gemaakt, zal het afbraakproces van
Marken reeds te ver gevorderd zijn en
bovendien kan men niet verwachten
dat dat de Marker-bevolking nauw be
trokken zal zijn bij de eigenlijke pol-
derwerken.
Maatregelen
Voor de instandhouding van Mar.
ken als woonplaats zal overgegaan
moeten worden tot: verkorting van
de afstand woon-werkplaats en ver
betering van de woningtoestand.
Voor het aanbrengen van deze ver
beteringen zal zeer veel geld nodig
zijn.
Woningverbetering is reeds vele
jaren overheidszorg. De woningtoe
stand op Marken is dermate slecht,
dat er niet over gediscussieerd be
hoeft te worden, of hier moet wor
den ingegrepen; de overheid zal
hieraan hoge bedragen moeten be
steden.
Ook de maatregelen, die nodig zijn
tot verkorting van de afstand woon -
werkplaats zuilen grote bedragen van
de overheid vragen, zowel wat de ver
binding van Marken met de vaste wal
betreft als wat betreft de maatregelen üie
nodig zijn voor het vestigen van indus
trie te Monnikendam. Tot deze laatste
behoren het aanleggen van een m-
dustrieterrein en het ontsluiten daarvan.
Het enorme, voor CinemaScope-vertoningen nodige, projectiescherm.
(Van onze Verslaggever)
Zeer binnenkort zullen in ons land
de eerste CinemaScope-voorstellingen
worden gegeven en wel in het Amster
damse Floratheater en in de Haagse
Asta-bioscoop. Vertoond zal worden
de onder regie van Henry Koster ver
vaardigde film „The Robe". Het is een
product van de Twentieth Century
Fox, welke maatschappij, zoals bekend,
thans uitsluitend CinemaScope-films
vervaardigt.
CinemaScope behoort tot de zoge
naamde panorama-systemen. Bij de
vertoning wordt gebruik gemaakt van
een gebogen projectiedoek, dat in het
Flora-theater twaalf-en-een-halve me
ter breed en vijf meter hoog zal zijn.
Er wordt gewerkt met één projector.
De CinemaScope-films worden opge
nomen met een gewone camera, voor
zien van een speciale lens, de Hyper-
gonar-lens, een vinding van de Franse
professor Henri Chrétien, die de eigen
schap bezit een beeld in sterk gecom
primeerde vorm op het celluloid op te
nemen. Dit gecomprimeerde beeld
wekt de indruk, alsof het aan de zij
kanten is ingedrukt. Projecteert men dit
beeld met behulp van een rectificatie
lens, dan wordt het beeld over de ge
hele breedte van het grote projectie
scherm „uitgesmeerd". Mede doordat
het scherm gebogen is, krijgt de toe
schouwer de indruk als het ware om
ringd te zijn door de gebeurtenissen,
die zich op het doek afspelen. Dit
wordt nog versterkt door het gebruik
van stereophonisch geluid. Op de Ci-
nemaScope-film zitten n.l. vier geluids
banden. Vier luidsprekers, op verschil
lende plaatsen opgesteld, doen als het
ware het geluid van verschillende kan
ten komen. Uiterlijk vertoont de Ci
nemaScope overeenkomst met het
andere panorama-systeem Cinerama,
waarbij ook een groot gebogen pro
jectiescherm, maar daarentegen drie
projectoren worden gebruikt, die elk
een deel van het doek bestrijken.
CinemaScope heeft voorts niets te
maken met de 3-D-films, de „echte"
stereoscopische films, die op een nor
maal doek worden geprojecteerd, maar
waarbij gebruik gemaakt moet worden
van een bril.
Het schijnt bij CinemaScope-verto
ningen niet van invloed te zijn, welke
plaats men in de zaal inneemt; ver
tekening van het beeld treedt niet op.
Terwijl de interesse voor de 3-D met
name in Amerika snel is gedaald, on
dervindt de CinemaScope enorme be
langstelling. Behalve de Fox-film zul
len ook andere maatschappijen, n.L
„Allied Artists", „Columbia", „Metro
Goldwyn Mayer", „United Artists",
„Universal International", „Walt Dis
ney Productions" en „Warner Bros"
films in CinemaScope gaan maken.
Het is nu nog niet het ogenblik de
artistieke voor- en nadelen van Cine
maScope onder de loupe te nemen.
Wij zullen daarover zeer spoedig, na
de demonstratie voor industrie, exploi
tanten en pers en na de vertoningen
van „The Robe", gelegenheid vinden.
Dat er vele problemen van filmaesthe-
tische aard zullen rijzen, staat nu wel
reeds vast, vooral wanneer men ver
neemt, dat het spel in de beelden méér
aandacht zal opeisen, waarbij dus het
spel mét de beelden in het gedrang
dreigt te komen. Het is anderzijds ove
rigens prettig te vernemen, dat de ma
kers van de klaargekomen of in pro
ductie zijnde CinemaScope-films niet
de mindere goden uit het filmbedrijf
zijn, die met het nieuwe procédé mo
gen spelen, maar regisseurs van naam,
als Jean Negulesco, Henry Hathaway,
Otto Preminger, Henry King e.a., zodat
we dus mogen hopen, dat de proble
men ernstig zijn aangepakt.
