Indische Nederlanders teleurgesteld
over resultaat der Kamer-debatten
ZWIISAL
Militairen helpen Zoutkamp
aan drinkwater
5
IN HET VOETSPOOR VAN
VON MÜNCHHAUSEN
Leuvense en Nijmeegse studenten
wedijveren per radio
Paul Steenbergen gaat naar
het Rotterdams Toneel
Herdenking van Betje Wolff
en Aagje Deken
Nederland wil zo goedkoop mogelijk
van verplichtingen afkomen
Publiek koopt vrij
wel geen kool
40.000 liter water
per uur
Noviteit ijl
HET RIJDEND POLITIEBUREAU:
UNIEK PHENOMEEN
In Nov. 1953minder
werklozen dan in 52
Programma via Brussel en Hilversum
Overname van de leiding in 1954 of 1956
In November 1954
§jg| genéést I L_
Tuinders in zorgen
Promotie op ziekbed
Bedelend langs deuren
in Indonesië
PSUT'E
MAANDAG 7 DECEMBER 1953
PAGINA 3
Uitzonderlijke plechtigheid
te Leiden
SS
Onderscheiding voor
prof. Jaeger
°este leugenaar krijgt
mtsmm.
Bh
Ondanks seizoenstijging
Benoemingen Bisdom
Haarlem
Suriname proeftuin voor
Caraïbisch gebied
Na wilde achtervolging
Twee botersmokkelaars
aangehouden
Kath. begraafplaatsen en
de Begrafeniswet
Spellingscommissie
Leidraad en woorden
lijst verschijnen in Febr.
Evipan-vereniging in het
ongelijk gesteld
99
(Per luchtpost van onze correspondent)
DJAKARTA, December.
Re recente debatten in de Tweede Kamer over de positie van de Indische
■Nederlanders hebben in Indonesië in het brandpunt der belangstelling ge-
Staan. Vooral de betrokkenen zelf volgden de ontwikkelingen op de voet. De
Uitslag van de debatten, die door velen zo wordt uitgelegd, dat men wil
trachten hen te dwingen het Indonesisch staatsburgerschap aan te nemen,
heeft hen diep teleurgesteld.
Tot nu toe hadden de Indische Nederlanders in Indonesië de overtuiging, dat
iedere Nederlander, die in het buitenland in nood komt, het recht heeft naar
ue vertegenwoordiger van de Nederlandse regering in het land waar hij
vertoeft te gaan, waarop ze er zorg voor draagt, dat hij gezonden wordt naar
Nederland. In het verleden is het ook altijd zo geweest. Een Nederlander,
die in willekeurig welk land in nood kwam, werd op deze wijze teruggezon
den naar Nederland. In het verleden was Indonesië echter nog Nederlands-
Indië. De Nederlander, die daar in nood kwam, werd vaak ter plaatse ge
holpen.
Advertentie
ruwe, gesprongen huid, schrale lippen
De zachte winter is rampzalig voor
de oogst van kool, speciaal aan de Lan-
gedijk in Noord-Holland. De oogst is
ongeveer net zo groot als in 1952, doch
Van uitvoer is, behalve van wat rode
kool, geen sprake. Van de aanvoer van
witte kool uit de vroege teelt aan de
veilingen is 8700 van de 12.000 ton door
gedraaid en als veevoeder gebruikt.
De tuinders maken zich over deze
situatie grote zorgen, want hoewel voor
kool. die. de minimumprijs niet haalt,
een vergoeding uit het productenfonds
wordt gegeven, dekt deze vergoeding de
kosten niet. Het publiek in binnen- en
buitenland koopt vrijwel geen kool nu
hoor het zachte weer volop verse groen
ten verkrijgbaar zijn.
Nieuwe onrust is ontstaan nu de mi-
uimum-veilingprijs van kool is verlaagd.
Met slechte resultaten voor de laat ge
teelde koolsoorten, die thans worden
geïnventariseerd, voor ogen, is de mini-
Uium-veilingprijs voor witte kool van
5 gulden tot 4,50 gulden per 100 kg. ver
laagd.
Het besluit hiertoe is genomen om
8abzienlijke meningsverschillen tussen
h coöperatieve zuurkoolfabriek (Nieuw
T-even), die door ongeveer tachtig kool-
telende tuinders werd opgericht en een
reeks particuliere zuurkoolfabrieken te
beslechten.
(Van onze correspondent)
Behalve enige zeer belangrijke ere
promoties. waarvoor de Pieterskerk
gebruikt werd, is er nog nooit een
promotie-plechtigheid gehouden buiten
de muren van de Leidse Universiteit.
Met deze traditie van bijna 400 jaar
werd dezer dagen gebroken toen de
heer C. A. van der Klaauw promoveer
de, terwijl hij in een der zalen van het
Acad. Ziekenhuis te Leiden lag.
De promovendus, werkzaam in de
buitenlandse dienst, was onlangs naar
Nederland teruggekomen om op 28 Octo
ber zijn proefschrift „Politieke, betrek
kingen tussen Nederland en België 1919
1939'' te verdedigen toen hij plotseling
in het ziekenhuis moest worden opge
nomen, naar het zich liet aanzien voor
geruime tijd. De promotor, prof. dr. A.
J. C. Riiter maakte voor deze gelegen
heid een historische uitzondering en be-,
spaarde de candidaat-doctor de kwellin
gen van het „zweetkamerte"' met wat
er op pleegt te volgen, door naar het
Ziekenhuis te stappen en daar de plech
tigheid te arrangeren in een zaaltje, dat
in de kleuren van de faculteit der let
teren en wijsbegeerte sober was versierd.
Ook de rechter magnificus, prof dr. J.
J. M. van Bemmelen, en enige familie
leden van de promovendus, die een zoon
is van prof. dr. C. J. van der Klaauw,
Waren aanwezig. Zij waren de eersten,
hie de jonge doctor na het in ontvangst
hemen van de doctorsbul, geluk moch
ten wensen met deze promotie-op-bed.
Door de souvereiniteitsoverdracht is
Indonesië voor Nederland echter bui
tenland geworden. En de daar wonen
de Nederlanders kwamen zodoende in
het „buitenland" te wonen. Dit bracht
nieuwe consequenties met zich mede.
De in Indonesië woonachtige Neder
landers, van wie een deel gemengd
bloed had (de zogenaamde IndoEuro
peanen of Indische Nederlanders), kre
gen de gelegenheid het Indonesisch
staatsburgerschap te verwerven. Dege
nen, die van deze gelegenheid, die
openstond tot 27 December 1951, geen
gebruik maakten, achtten zich daar
door nog eens te meer bevestigd in
hun Nederlands staatsburgerschap.
Daartoe werkte ook mede, dat de Ne
derlandse commissariaten in Indonesië
overgingen tot verstrekking van een
Nederlands paspoort aan elke Neder
landse staatsburger. t
De aldus als Nederlander bekrach
tigden kregen het na de souvereini
teitsoverdracht vaak aanmerkelijk
moeilijker. Een groot deel van deze
groep was ambtenaar. De Indonesi
sche regering wenste echter een In
donesisch ambtenarencorps. En de
Nederlanders in Indonesische over
heidsdienst werden, toen dat door
het verlopen van de op de Ronde
Tafelconferentie overeengekomen ga
rantietermijn mogelijk werd, ontsla
gen. Een uitzondering werd daarbij
natuurlijk gemaakt voor die Neder
landers, die de Indonesische regering
omdat zij speciale bekwaamheden
hadden, goed kon gebruiken. De par
ticuliere Indonesische werkgevers
volgen en ook dit is weer van
zelfsprekend een zelfde politiek:
Z'j nemen alleen dan buitenlands
personeel aan, als zij voor bepaald
werk geen Indonesiërs kunnen krij
gen. Alleen de deskundige Nederlan
der heeft daar dus kans. Tenslotte
deed de Indonesische regering zelfs
een beroep op de buitenlandse werk
gevers in Indonesië om zoveel mo
gelijk Indonesisch personeel te ge
bruiken. En zo begonnen ook de Ne
derlandse bedrijven in Indonesië er
toe over te gaan meer dan voorheen
met Indonesisch personeel te werken.
Ook daar geldt thanst het devies
dat alleen een Nederlander gebruikt
wordt, als men voor hetzelfde werk
geen Indonesiër kan krijgen
Van dit alles ondervond de groep van
de „kleine Indo' de nadelige gevolgen
het meest. Dit zijn de mensen, die geen
enkel vak kennen en die doorgaans niet
veel meer dan de lagere schooi (of zelfs
dat niet) hebben doorlopen. Voor hen
is er in steeds mindere mate werk in
Indonesië te vinden. Voorzover deze
mensen het Indonesisch staatsburger
schap aanvaardden, bleven zij door
gaans wel gehandhaafd in hun oude
betrekkingen. Maar verkozen zij het
Nederlander te blijven, dan betekende
dit dikwijls werkloosheid voor hen.
Hierbij dient nog opgemerkt te worden,
dat de betrokenen zich dit vaak niet
gerealiseerd hebben, toen zij besloten
aan de Nederlandse nationaliteit de
voorkeur te geven boven de Indonesi
sche. De werkloosheid, die daarvan het
gevolg was, kwam vaak pas lang na
deze keuze. Dan was er geen terug
meer mogelijk. Want de gelegenheid
voor de in Indonesië vertoevende Ne
derlanders om het Indonesische staats-
burgeschap te verwerven, bestond
slechts tot 27 December 1951. Wel kon
digde de Indonesische regering aan, dat
een nieuwe wetgeving afgekondigd zou
worden, waarbij het wederom mo
gelijk zou worden het Indonesische
staatsburgerschap te verwerven. Deze
afkondiging laat echter op zich wachten.
En sinds bijna twee jaar bestaat voor
de betrokkenen dus zelfs de mogeijlijk-
heid niet meer om Indonesisch staats
burger te worden. En over een datum,
waarop dat weel wel het geval zal
zijn, is nog niets bekend.
En zo waren deze in moeilijkheden
geraakte Indische Nederlanders ge
dwongen om steun aan te kloppen
bij het Nederlandse Hoge Commissariaat
in Djakarta, of bij een van de Neder
landse commissarissen elders in Indo
nesië. Inderdaad worden zij daar, na
hun Nederlanderschap voldoende be
wezen te hebben, geholpen. Soms aan
werk, maar meestal met een geldelijke
ondersteuning. Deze ondersteuning is
uiteragrd doorgaans niet groot.
Op het ogenblik krijgt men nu het
effect, dat in Indonesië mensen, die zich
„Nederlanders" noemen langs de deu
ren lopen te bedelen. Dit bedelen is ove
rigens vaak zeer lonend, en de betrok
kenen doen het dan ook waarschijnlijk
meer omdat zij zodoende aan een ta
melijk rijk inkomen komen, dan uit
bittere noodzaak. Het aanzien van de
Nederlanders in Indonesië doet deze
ontwikkeling echter weinig goed.
In Nederland is thans beslist, dat de
Indische Nederlanders, indien zij niet
in staat zijn zelf de reiskosten te beta
len, niet langer recht hebben om op
staatskosten naar Nederland te komen.
Zij kunnen daartoe slechts een verzoek
indienen. De betrokken groep in In
donesië legt dit zo uit, dat Nederland
zo „goedkoop" mogelijk van zijn ver
plichtingen af wil komen. Men geeft
hen liever een kleine uitkering in
rupiahs, dan harde guldens aan hen te
spenderen, zo zeggen zij.
Daar de betrokkenen in Indonesië
vaak al heel weinig kans hebben weer
aan de slag te komen, betekent dit voor
hen dus. als althans een verzoek om
naar Nederland te gaan wordt afgewe
zen, zoveel als een levenslange steun-
trekkerij. Tenzij natuurlijk, als daartoe
de gelegenheid eenmaal weer open is,
zii toch het Indonesisch staatsburger
schap aanvaarden.
Wat de betrokkenen bij dit alles nog
het meest verbaast is dat de Nederland
se regering thans blijk geeft zo zien
zij het althans zo weinig interesse
voor hen te hebben, terwijl ten tijde
van de Ronde Tafelconferentie van Ne
derlandse zijde bewerkt werd, dat zjj het
Nederlandse staatsburgerschap zouden
behouden. Waarom werd ten opzichte
van hen dan toen niet ingegaan op het
Indonesische voorstel, dat iedereen die
in Indonesië geboren is daardoor auto
matisch Indonesisch staatsburger is, ter
wijl hij desgewenst kan opteren voor een
ander staatsburgerschap. Van Neder
landse zijde werd toen echter doorge
zet, dat deze regeling wel zou gelden
voor in Indonesië geboren Chinezen en
Arabieren, maar niet voor Nederlanders.
Voor de laatste gold het tegenoverge
stelde: Zij werden automatisch Neder
lander, tenzij zij voor het Indonesische
staatsburgerschap opteerden. Indien des
tijds het Indonesische voorstel was aan
vaard, dan zouden er thans stellig min
der Indo-Europeanen in Indonesië met
een Nederlands paspoort rond lopen.
Het fregat „Johan Maurits van Nassau", dat gedurende tien maanden heeft
dienst gedaan in de Koreaanse wateren, is op weg naar huis te San Francisco
aangekomen. Gevraagd naar hun ervaringen vertelden de mannen, dat het
zwaarste „werk" werd gedaan tijdens de beschietingen van de Chodo en Sokto-
eilanden. die dienden om elke invasiepoging van de Roden in de kiem te smo
ren. Kapitein N. W. Sluyter, zijn officieren en bemanning, vormden met het
schip gedurende de tien maanden dienst het enige stukje Nederlandse Marine
in de verder geheel Britse Marinegroep, vechtend voor de Verenigde Naties.
Het schip zal via San Diego, Acapulco, Panama en Nederlands West-lndië,
thuisvaren. Foto links: Een van de bemanningsleden adopteerde in Kure (Japan),
waar het schip in het dok moest, een hond, die natuurlijk Kure werd genoemd.
Rechts: Vier bemanningsleden van de Johan Maurits van Nassau brengen
na behouden aankomst uit de Koreaanse wateren in San Francisco een dronk
uit op de Koningin (rechts).
(Van onze correspondent)
De drinkwatervoorziening in Zout
kamp is door de droogte van de laatste
weken ernstig in gevaar gekomen. Im
mers men is in de gemeente Ulrum
aangewezen op het regenwater en dat
gaat meestal ook wel goed, behalve
wanneer Pluvius uit Neclerland wegge
trokken schijnt te zijn. De dorpelingen
zijn doorgaans over het regenwater zeer
tevreden. Men vindt het smakelijker dlan
leidingwater.
Maar de vorige week werd men
toch wel wat afgunstig op de ólorpe-
lingen in die gemeenten waar waterlei
ding is aangelegd. De regenputten waren
nagenoeg leeg en het onderste water
uit de putten was niet zonder gevaar.
Er deden zich verschillende gevallen
van bacillaire dysentrie voor en het was
dringend noodzakelijk dat ingegrepen
werd
Toen kwam de Watervoorzieningscom
pagnie van de Genie te hulp. Deze com
pagnie bestaat sinds enkele maanden en
oefent op het ogenblik in verschillende
plaatsen van het land. Met veel enthou
siasme begonnen de mannen onder com
mando van de vaandrig Den Hartigh hun
arbeid in Zoutkamp, want niet alleen
gold het werk hier als een oefening maar
bovendien verleende men aan de bevol
king belangrijke diensten.
De grote moeilijkheid was eerst het
vinden van zoet water, want hij de proe
ven bleek het meeste open water in die
ties
(Van onze speciale verslaggever)
mds korte tijd beschikt de politie in Emmen over een ultra-moderne
politie-auto, die zijn weerga in Nederland niet heeft. Hoe exclusief het
vervoermiddel wel is, mag hieruit blijken, dat men belangstellende reac-
helemaal uit Amerika waar men, gelijk bekend, op het gebied van
de techniek het een en ander mans is heeft gekregen.
Welnu, het gaat om een inderdaad verbluffend staaltje van efficiency voor
wat betreft dit „rijdend politiebureau". Hoe men er zo toe gekomen is? Het
gebeurde de laatste tijd herhaaldelijk, dat hoofdinspecteur Hoek, wanneer een
politie-auto assistentie had verleend bij een ongeval langs de weg, moest ver
zuchten: „Hadden wij nou maar behoorlijk licht of een brancard bij de hand
gehad". Hij is toen aan het denken gegaan. En zijn assistent, brigadier Stevens,
heeft niet zuinig met hem meegedacht; hij is zelfs min of meer de auctor intel
lectualis van het hele geval.
Bij Kon. Besluit is aan prof. ir. H. E.
Jaeger tcestemming verleend, de onder
scheiding van ridder in de orde van
het Legioen van Eer te aanvaarden, die
hem door ce president van de Franse
Republiek was toegekend.
(Van onze verslaggever)
Op fle grote weg van Bergen op Zoom
naar Antwerpen ligt het grensdorp
rutte; het Noordelijk gedeelte van het
P'aatsje is Nederlands, het Zuidelijk ge
pelte behoort bij België. In dit Putte
en wel in het Belgische gedeelte,
a Zaterdagavond een heel bijzondere
®j"eniging opgericht: De eerste Belgi-
.he leugenaarsclub, die gezien de
blondere ligging van Putte alle
v Ms heeft om uit te groeien tot een
rei>iging in Benelux-verband.
a3e®'is de belangstelling die op de
de .van. Sinterklaas werd getoond bij
2o 9prichti.ngsvergadering van deze bij-
sie" 6 v^j'eniging, wijst op de „expan-
-mogelijkheden ervan. Immers in
v°nd minee waar de bijeenkomst plaats
°ver 'd^aren belangstellenden van
^che Overigens zal de eerste
gebourio^,saueiing pas Zaterdag worden
z«er u„' hetgeen samenhangt met de
die bestuurssamenstelling.
tijdens de maandelijkse
t>Unte )i hstrijoen het grootste aantal
®re-vonv-*yfj.rzame'^'' wordt automatisch
ter van de stichting, en ver
werft tevens de „gele trui" van de club,
die in zoverre afwijkt van het ere
gewaad van de Tour de France, dat hij
gemerkt is met een grote letter L.
De jury die de prestaties op het ge
bied van deze bijzondere welsprekend
heid krijgt te beoordelen bestaat uit
vier (anoniem te blijven) inwoners van
het dorp. Deze vier beoordelers gaan
ervan uit dat er in totaal 100 punten
zijn te verwerven voor een verhaal dat
minstens drie minuten moet duren.
Iedere waarheid waardoor een verhaal
wordt „ontsierd" wordt gestraft met
strafpunten. Dit is ook het geval met
het toelatingsexamen dat adspirantleden
voor de volle vergadering moeten af
leggen. Slechts hij, die de leeftijd van
18 jaar heeft bereikt en een minimum
van vijftig punten weet te behalen,
wordt waardig geacht als lid toe te
treden.
Voor de vergadering die Zaterdag
avond werd gehouden bestond, zoals
wij reeds zeiden, internationale belang
stelling. Opvallend was, dat de presi
dent van de bijeenkomst verschillende
malen werd gestoord door het rinkelen
van de telefoon die voor hem op tafel
stond. Naar de eerste voorzitter van de
leugenaarsclub meedeelde betrof het
hier enkele gesprekken met buitenland
se persvertegenwoordigers en ministers,
alsmede een informatief onderhoud met
de Belgische televisie....
'11
Al het gemeenschappelijk gepeins
heeft dan tot gevolg gehad, dat men een
Volkswagen is gaan ombouwen en ver
vormen tot een politie-auto, waar letter
lijk alles mee is te doen. Met dien ver
stande, dat voor het ombouwen zelf de
Emmense brandweer verantwoordelijk
is.
Elkeen heeft zich met grote toewijding
van zijn taak gekweten; en dit rijdende
politiebureau is dan ook een werkelijk
uniek phenomeen geworden. Het is
trouwens ook voor een goed deel een
G.G.D.-wagen geworden. Hij bevat alles
wat noodzakelijk kan zijn voor de eer
ste hulpverlening bij een ongeluk langs
de weg: flikkerlichten om het verkeer
te waarschuwen, een brandblusapparaat,
lakens en dekens, een reddingsboei,
oprijblokken, zagen en breekijzers, een
reflecterende „waarschuwingsdriehoek",
een dommekracht en een sleepkabel.
Boven op de wagen is een lichtmast ge
monteerd, die draaibaar is naar alle
kanten. En binnenkort wordt hij ook
uitgerust met een mobilofoon. Men heeft
de wagen ook zo ingericht, dat de dok
ter er zijn eerste onderzoek kan ver
richten en zelfs een instrumentarium,
waarmee de bloedproef kan worden ge
nomen is voorradig. Maar het rijdend
politiebureau is er ook op berekend, dat
men er verhoren in kan afnemen.
Emmen is, zoals bekend, een zeer
uitgestrekte gemeente. En men kan
zich dus zonder meer indenken van
welk ontzaglijk nut deze wagen kan
zijn en reeds heeft getoond te zijn.
Hoofdinspecteur Hoek en brigadier
Stevens kunnen trots zijn op hun uit
vinding en de Emmense brandweer
omgeving van, Zoutkamp zout of brak
te zijn. Het water in de Lauwers werd
afgekeurd!, en ook het water van het
Reitdiep was ongeschikt Op advies van
enkele boeren trok men toen naar een
kolk in, de buurt van Munnekzijl, vlak
achter de oude zeedijk en dit water
bleek heel geschikt te zijn. Uit de on
uitputtelijke kolk wordt per uur 40.000
liter water opgepompt clat langs allerlei
filters en chemicaliën geleid wordt om
het te zuiveren.
Voorlopig zullen de militairen in Zout
kamp blijven om de ergste dorst van de
bewoners te lessen.
En de kans op leidingwater? In 1930
heeft Zoutkamp een aanbieding gehad
van het Provinciaal Waterleidingbedrijf.
Maar Zoutkamp had toen geen geld in
kas en bovendien had men juist ah
regenbakken vergroot en verbeterd. Men
ging er niet op in. Op het ogenblik is
er een plan opgesteld tot uitbreiding
van het provinciaal net. Dit wordt uit
gevoerd in volgorde van aanvraag. Naar
schatting zal Zoutkamp nog tot 1956
moeten wachten.
Zo lang zullen de militairen van die
Watervoorzieningscompagnie uiteraard
niet blijven. Maar zo lang zal de regen
ook niet uitblijven.
Het direct beschikbaar aanbod van
mannelijke arbeidskrachten steeg
in November tengevolge van het seizoen
met 15.940, hetgeen blijkt uit de toene
ming van het aantal werklozen van
55.512 tot 66.328 en 1-i aantal D.U.W.-
arbeiders van 10.787 tot 15.911.
In vergelijking echter met November
1952 blijkt het direct beschikbaar aan
bod van arbeidskrachten thans ruim
47.000 lager te liggen.
t
De oogstwerkzaamheden in de land
bouw werden dit jaar reeds in de eerste
weken van November beëindigd. Ook in
andere bedrijfstakken, zoals de bak
steen-industrie, de veenderijen en de
bouwnijverheid, nam de werkgelegen
heid in verband met het seizoen af.
Het aantal openstaande aanvragen
voor mannelijke arbeidskrachten daalde
van 28.516 tot 25.207. Het aantal als
werkloos geregistreerde vrouwen daalde
van 8.180 tot 8.048.
De relatieve werkloosheid was eind
November het hoogst in Friesland met
28 werklozen per 1.000 mannelijke be
roepsbeoefenaren en het laagst in Zee
land met 10 en Limburg met 11, terwijl
het rijksgemiddelde 21 bedroeg tegen 18
op 31 October.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend aan de zeereerw. heer P. J. de
Kok, die rector was van het St. Marti-
nus-gesticht te Naaldwijk; aldaar is tot
rector benoemd de zeereerw. heer J. C.
Vijverberg. Tot pastoor te Rotterdam
(H. Franciscus van Assisië) A. Hooy-
schuur; tot pastoor te Andijk W. G. Min-
nebo, die kapelaan was te Rotterdam (O.
L. Vrouw Onbevl. Ontv.); tot rector te
Schiedam, Huize St. Liduina, W. G. Vet,
die kapelaan was te de Zilk.
Het „Institute of Inter-American Affairs"
is bereid, in 1954 50.000 dolar en in 1955
100.000 dollar ter beschikking te stellen om
Suriname's ontwikkeling te helpen bevor
deren. Voorwaarde daarbij is, dat Surina
me zelf gelijke bedragen opbrengt. Nog
in December of Januari wordt te Para
maribo verwacht de heer E. Clay voor na
dere besprekingen. Suriname zou door het
I.I.A.A. in feite gemaakt worden tot de
proeftuin voor steun aan onderontwikkel
de gebieden in het Caraibisch gebied.
Zondagavond heersten de studenten
van Nijmegen in de grote zaal van de
'K.R.O.-studio te Hilversum. Zij kregen
via de luidsprekers aan de wanden
krachtige steun van hun Leuvense col
lega's, dank zij het interuniversitaire
contact dat de K.R.O. had gelegd. Het
was een avond van verbroedering „op
de lange afstand" in een uitwisselings
programma onder de titel „Hand in
hand."
Wij weten niet hoe het programma
de luisteraar aan de radio in de
huiskamer is bevallen, maar voor ons,
opgenomen in de grote studentenfami
lie, leek het meer een goed georga
niseerd. uitermate gezellig feest, dan
een uitzending. De wijzers van de
klok raakten al bijna de acht uur, toen
de studenten nog lustig aan hun „Io
Vivat" bezig waren, een volkomen
spontane generale van de samenzang
met Leuven aan het eind van de
avond. Voor de technische verzorging
en afwerking zorgden de K.R.O. en
het N.I.R. te Brussel, voor het slagen
van de internationale studentenavond
de Nijmegenaren en de Leuvenaren.
„Louis", je doet de micro aan en wij
beginnen" klonk even voor achten de
stem van de Belgische radio-omroepster
en daarmee was voor Leuven de zaak
gezond. In Hilversum kregen de Nij
meegse studenten inmiddels instructies
van de omroeper.
De Nijmeegse studente Liesje van der
Borg, die ter voorbereiding van het
programma enkele dagen naar Leuven
is geweest en een Leuvens student, die
om dezelfde reden Nijmegen heeft be
zocht, wisselden in de loop van de
avond hun indrukken uit. De Nijmeegse
indruk van Leuven was o.m., dat er wel
wat veel pressie op de studenten in
België wordt uitgeoefend om de colleges
te volgen en dat er zoveel met hand
leidingen wordt gewerkt dat, zoals mej.
Van der Borg het uitdrukte: „men de
noodzaak niet meer zou inzien de colle
ges nog bij te wonen." Hoe mej. Van
der Borg de leefwijze van de mannelijke
studenten in Leuven had gevonden, was
een Belgische vraag, waarop de Nij
meegse het antwoord schuldig moest
blijven. „Ik moest immers om kwart voor
elf binnen zijn" luidde haar excuus, dat
tevens als steek onder water bedoeld
was op het avondappèl van vrouwelijke
studenten te Leuven. Onder gejuich en
gelach werd niet alleen dit ongedwon
gen gesprek gehouden, maar verliep
ook de vertelwedstrijd. waarvan de
Leuvenaren volgens het rapport van de
jury, bestaande uit de professoren As-
selbergs, Duijnstee en Gielen, de win
naars werden.
Aan de zijde van Nijmegen traden in
het programma het Collegium Musicum
Carolinum en het gemengd koor Al-
phons Diepenbrock o.l.v. pater dr. B.
Kahmann op, geassisteerd door de Bie
tenbouwers. In Leuven leverden het
Leuvense studentenkoor en het omroep
orkest van het N.I.R. hun aandeel. De
clamatie en peiling van de kennis der
partijen over figuren uit het land van
de ander, wisselden een en ander nog
af. 's Middags hadden de studenten uit
Nijmegen al stevig gerepeteerd en wa
ren zij vertrouwd geraakt met de K.R.O.-
studio en haar geheimen. Het daveren
de „Io Vivat" en „Gaudeamus igitur"
aan het eind van het programma waren
bewijs van het enthousiasme van de stu
denten over de verbroedering op lange
afstand.
De Belgische douane heeft Zaterdag
na een wilde achtervolging bij de Ne
derlandse grens een Belgische personen
auto, die met kogels werd doorboord, tot
stilstand gedwongen. De inzittenden,
twee bekende Belgische wielrenners,
werden gearresteerd. De meegvoerde
smokkelwaar, tweehonderd kilo Neder
landse roomboter, werd in beslag ge
nomen.
De Vereniging tot behartiging van de
belangen van katholieke begraafplaatsen
in Nederland heeft een commissie in het
leven geroepen, welke tot taak heeft een
nota samen te stellen over de wensen van
de katholieke begraafplaatsen ten aan
zien van een nieuwe Begrafeniswet. Als
de algemene vergadering accoord gaat
met de nota, zal deze de minister van
Binnenlandse Zaken worden aangebo
den. In de commissie zijn benoemd dr.
Mulder, deken van Bemmel en de heren
H. Schaapveld, H. Bos, B. Ooms en B.
Schelbergen.
Zoals gemeld, is dezer dagen aan een 250-tal werkers aan de dijken van Schou
wen Duiveland, ter gelegenheid van de dijkdichting, een herinneringsplaquette
uitgereikt. De tekst op de plaquette luidt, bovenzijde: 1 Februari6 November
195S (boven het kaartje van een geteisterd Schouwen Duiveland). Daaronder
„Luctor et Emergo". Aan de achterzijde staat vermeld: „In de worsteling om
een snel herstel van de waterkeringen zijn de beste tradities van ons Volk
gehandhaafd Troonrede 1953". Daaronder: „Aangeboden door de gezamenlijke
polderbesturen van Schouwen Duiveland".
i
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen heeft het bestuur
van de Stichting Rotterdams Toneel de
Haagse acteur Paul Steenbergen aange
zocht de leiding op zich te nemen van
genoemd Rotterdams toneelgezelschap.
Paul Steenbergen heeft zich in principe
bereid verklaard met ingang van 1 Sep
tember 1956 bedoelde functie in Rot
terdam op zich te nemen. Thans is hij
een der directeuren van de Haagse
Comedie, aan welk gezelschap hij tot
1956 gebonden is. Van Rotterdamse zijde
heeft men echter de wens te kennen
gegeven, dat de heer Steenbergen
eerder, namelijk op 1 September 1954,
naar Rotterdam zou komen. De Rotter
damse wethouder stelde enkele dagen
geleden in de raad een wijziging op
korte termijn in het vooruitzicht in de
leiding van het Rotterdams gezelschap.
Paul Steenbergen noemde ons deze
mededeling, voorzover zij op hem be
trekking mocht hebben, voorbarig, aan
gezien de besprekingen over een vroe
ger overstappen van Den Haag naar
Rotterdam nauwelijks begonnen zijn.
De acteur schijnt wel bereid te zijn,
zich metterwoon in Rotterdam te
vestigen; het is juist op dit punt, dat
men te Rotterdam zeer gevoelig is, aan
gezien men tot nu toe telkens te maken
heeft gehad met buiten Rotterdam
woonachtige acteurs, Steenbergen zou
op de tastbare realisatie daarvan.
„Deze auto," zegt de heer Hoek, „is
er vooral om service te verlenen aan
het publiek." En daarmee geeft hij er
blijk van een hooggestemde opvatting
van zijn politionele taak te hebben.
Ter herdenking van het feit dat het
in November 1954 150 jaar geleden zal
zijn, dat Betje Wolff en Aagje Deken te
's-Gravenhage overleden, heeft zich op
initiatief van de Maatschappij der Ne
derlandse Letterkunde een nationaal
comité gevormd, waarvan prof. dr. P.
Minderaa als voorzitter zal optreden en
dr. J. J. Mak als secretaris.
Voor de uitvoering der plannen heeft
een werkcomité voorlopig reeds inge
steld een commissie voor de uitgave
van geschriften en een tentoonstel
lingscommissie. De plannen omvatten
o.a. het houden van een nationale
herdenking in Den Haag, waarbij een
drietal sprekers zal optreden, die de
cultuurhistorische achtergrond, de lit-
terair-historische en sociaal-paedago-
gische betekenis der schrijfsters zullen
belichten, een herdenking op het graf
van Betje Wolff en Aagje Deken te
Scheveningen, en een herdenking te
Vlissingen, waar Betje Wolff is gebo
ren. Voorts ligt het in de bedoeling een
reizende tentoonstelling te houden in
Vlissingen en o.a. ook te 's-Graven
hage, Leiden, Amsterdam.
Aan de commissie voor de uitgave van
geschriften is toevertrouwd de uitgave
van een gedenkboek, dat o.a. de te hou
den voordrachten, een beknopte bio
grafie en een bloemlezing uit de geschrif
ten der beide dames zal bevatten.
In het werkcomité hebben voorts nog
zitting genoomen de dames mej. dr. H.
C. M. Ghijsen en mevr. dr. A. Romein
Verschoor en de heren mr. W. de Bruynp,
archivaris van Vlissingen, H. A. Höwe-
ler, bibliothecaris van de Vrije Univer
siteit te Amsterdam, dr. J. Hulsker, chef
van de afdeling kunsten van het minis
terie van Kunsten en Wetenschappen,
dr. A. Kessen, bibliothecaris van de uni.
versiteitsbibliotheek te Leiden en van de
Maatschappij der Nederlandse Letter
kunde, mr. B. Kolff, burgemeester van
Vlissingen, J. A. Pesman, burgemeester
van Beemster en voorzitter van het his
torisch genootschap Leeghwater, dr. P.
Schmook, directeur der stedelijke bi
bliotheken te Antwerpen, en J. C. Win
tering directeur der Wereldbibliotheek
N.V.
zich voorstellen wel degelijk een Rot
terdams gezelschap te vormen.
Zijn vertrek uit Den Haag, waarbij
het dus alleen nog een kwestie wordt
van de termijn, waarbinnen dit zal
plaats vinden, betekent voor de Haag
se Comedie stellig een verlies. Te meer
daar men er rekening mee zou moeten
houden, dat ook de echtgenote van Paul
Steenbergen, de zeer succesvolle actrice
Myra Ward, te zijner tijd naar Rotter
dam zal meegaan.
In de memorie van antwoord op de
begroting van zijn departement merkte
de minister het volgende op over de z.g.
spellingscommissie, die tot taak had re
gels te ontwerpen ten aanzien van het
voornaamwoordelijk gebruik en het ge
bruik van tweede-naamvalsvormen als
der, dezer, zijner, de schrijfwijze van
bastaardwoorden, .lsmede de tussen
klanken in samenstellingen. De com
missie heeft terzake een leidraad en een
daarbij behorende woordenlijst samen
gesteld.
Het Koninklijk Besluit dat leidraad
en woordenlijst bekrachtigt is gedateerd
31 October 1953, no 19. doch nog niet
gepubliceerd, aangezien hiermede wordt
gewacht, todat de woordenlijst en de
leidraad van de persen van het staats
drukkerij- en uitgeversbedrijf zijn ge
komen, hetgeen tegen half Februari van
het komende jaar tegemoet kan worden
gezien.
Het ligt in de bedoeling, dat dan te
gelijkertijd in Nederland en België het
besluit zal worden gepubliceerd, waarbij
voor ieder van deze beide landen deze
leidraad en woordenlijst geldend' zullen
worden verklaard.
Voor de schrijfwijze van historische
namen is een subcommissie in het leven
geroepen, die haar werkzaamheden nog
niet heeft beëindigd.
Van de aardrijkskundenamen heeft
de commissie de noodzakelijk geachte
wijzigingen op lijsten vermeld; daarom
is overleg gaande met de provinciale en
gemeentebesturen
De president van de Rotterdamse
rechtbank heeft uitspraak gedaan in een
kort geding, dat door de Bayer A.G. te
Leverkusen aanhangig was gemaakt
tegen de te Rotterdam wonende J- van
W„ die directeur is van de Evipanver-
eniging. welke door middel van een
tandheelkundig instituut onder narcose
patiënten tanden en kiezen trekt, ter
vervanging waarvan in een dag tijds
kunstgebitten worden geplaatst.
Eiseres had bezwaar gemaakt tegen
bet voeren van de naam Evipan en de
president wees eiseres haar vordering
toe. hetgeen een dwangsom van f 5000
voor iedere overtreding inhoudt. De ge
daagde werd tevens veroordeeld in
kosten van het geding.
