Nederland moet bouw van kern
reactor ter hand nemen
Wetenschap en bedrijfsleven
moeten samenwerken
Een gelukkig leven is mogelijk
ondanks aanwezigheid
van zie
DUITS VERNUFT IN ACTIE
WmÊÊIBM
Overmaking van gelden
aanzienlijk beperkt
De Peel kampt met groot
gebrek aan water
O
m*p
yECOVITÖL ^Hü| ||f|||j
8,5 millioen aange
vraagd voor 1954
Haven van Arnhem
ligt bijna droog
Deviesentoewijzing aan bedrijven
In het zand
van MAKS
illllilliSI
DINSDAG 8 DECEMBER 1953
PAGINA 7
Shakespeare Memorial
Theatre naar Nederland
Michael Redgrave en Peggy
Ashcroft in „Anthony
et Cleopatra"
Prof. dr. L. A. Hulst aanvaardt zijn
hoogleraarsambt te Utrecht
Schepen vrijwel leeg
over de Rijn
Toon Hermans' „Ballot"
op tournée
Merkwaardige
expositie
in Hannover
mm
1
mg
Onrust onder Nederlanders in Indonesië
Exportcombinatie in
speelgoedindustrie
Brandweerauto's zorgen
WONDEN GENEZEN SNELLER MET
voor aanvoer
Ook Vnkels in het slib zakken.
door ARTHUR C. CLARKE
Nieuwe Zondagswet
in werking
K.B. inzake bijeen
komsten en optochten
Nobelprijswinnaars naar
Stockholm
Mevr. Churchill zal namens
haar man spreken
DR. F. M. PENNING
OVERLEDEN
Internationaal befaamd
natuurkundige
„DE GIDS"
521ste STAATSLOTERIJ 5e Kias i4e iijst
b
De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (F.O.M.) is tot de
conclusie gekomen, dat mits wetenschap en bedrijfsleven samenwerken
Nederland technisch in staat is een proefreactor te bouwen. De bouw van
'|e reactor acht men gewenst, omdat slechts op deze wijze de voor de ver
dere ontwikkeling van de kernphysica nodige ervaring zal kunnen worden
verkregen. Omdat ook andere landen op dit terrein een grote activiteit ont
plooien, acht men het reeds op economische gronden gewenst, dat spoedig
hiet de voorbereiding van de bouw wordt begonnen.
De omstandigheid, dat de Norsk Hydro
thans bereid is 't voor 't reactor-project
onmisbare zware water te leveren
een aanbod, dat niet voor onbepaalde
tijd geldt maakt het eveneens ge
wenst, de beslissing over de vraag, of
in beginsel de bereidheid bestaat mede
werking te verlenen aan de bouw van de
proefreactor, niet langer op te schorten.
Met het bedrijfsleven zal overleg wor
den gepleegd om te komen tot een sa
menwerking op paritaire basis bij de
uitvoering van deze plannen.
De kosten voor debouw van een
proefreactor worden momenteel geschat
op ongeveer 28 millioen gulden, waar
van een groot deel nodig is voor de aan
koop van het vereiste zware water. Voor
1954 zal naar schatting een bedrag van
De Shakespeare Memorial Theatre Com
pany uit Stratford on Avon zal begin Ja-
huari naar Nederland komen om drie voor
tellingen te geven van Shakespeare's „An
thony and Cleopatra", twee in de Koninklij
ke Schouwburg in Den Haag op 5 en 6 Ja
nuari en één in de Stadsschouwburg te Am-
'terdam op 7 Januari.
De hoofdrollen worden vervuld door Mi-
®hael Redgrave en Peggy Ashcroft.
De voorstellingen worden gegeven onder
auspiciën van het genootschap Nederland
"-Engeland.
Dr L. A. Hulst, benoemd tot gewoon
hoogleraar in de faculteit der genees
kunde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
om onderwijs te geven in de inwendige
Geneeskunde en de propaedeutische kli-
ntek, heeft Maandagmiddag zijn ambt
aanvaard met het uitspreken van een
T?de „Het ulcus pepticum als volks
ziekte'' (Ulcus Pepticum is: zweer van
twaalfvingerige darm).
Kanker en de tuberculose, aldus prof.
Kuist, zijn bij uitstek volksziekten in
öler voege, dat zij door het grote aantal
sterfgevallen hun kwaadaardigheid wel
?®®r duidelijk tonen, in 1924 maakte de
™berculose 10.85 procent uit van de totale
?terfte, in 1951 2.15 procent. Voor de
waadaardige gezwellen bedroegen deze
cijfers in 1924 11.43 procent, in 1951 19.85
procent. Doch bepaalt de sterftestatistiek
®nde ernst van een ziekte?, zö vroeg
piot. Hulst. Er zijn toch ook ziekten,
01e ons juist in de regel niet spoedig
ten grave slepen, doch wier betekenis als
volksziekte wordt bepaald door de leef
tijd waarop de ziekte optreedt, de duur
der ziekte en haar neiging te recidiveren.
Om van deze laatste gegevens op de
hoogte te komen zijn geen sterftestatis-
tieken nodig, doch ziektestatistieken.
Landelijke ziektestatistieken, die gege
vens over een totale bevolking geven,
bestaan niet ten aanzien van het ulcus
pepticum.
Bij het bestuderen van ziekenfonds
statistieken bleek, dat er geen ziekte was
sis het ulcus pepticum die zoveel ver-
Pleegdagen vroeg voor mannen. Prof.
Huist hield vervolgens beschouwingen
over de wijze van ontstaan van het
bleus pepticum en hij gaf enkele sugges
ties voor nader onderzoek Hij besprak
ook de vraag of psychische spanningen
oorzaak zouden zijn van de zweer. In
de oorlog heeft men in Londen bijvoor
beeld gezien, dat tal van ernstige ulcus
symptomen optraden tijdens „airraids".
Hiermede werd de vraag opgeworpen of
Psychische spanningen oorzaak konden
sijn der zweren, dan wel of deze ver
ergeringen der zweren veroorzaakten.
Of wel. dat door de geestelijke spanning
be ziekte anders beleefd wordt. Tal van
Patiënten kunnen volgens de huidige
stand der wetenschap blijvend of tijde
lijk geholpen worden, doch er resten
grote groepen van mensen, die ondanks
be afwezigheid van aantoonbare verer
geringen van het lijden de ziekte beleven
een reeks van gewaarwordingen
brukkend gevoel oprispingen e.d
Öie de volle aandacht van de patiënt
Vragen. Wel eens te veel aanclacht.
Door tal van omstandigheden is de
idee bevorderd, dat gezondheid gekocht
kan worden en dat lichamelijk lijden
niet meer gedragen behoeft te worden.
Althans niet meer door de patiënt. Dat
vele mensen hun werkende leven sta
ken en wensen dat andere uitwendige
omstandigheden voor hen geschapen
zullen worden en dat dan alles wel
goed zal komen. Hierin ligt volgens
Prof. Hulst een tragische vergissing. De
Plens zal zich ondanks de vooruitgang
welke de geneeskunst op de genees
kunde heeft gemaakt, toch verzoend
moeten tonen met tal van resttoestan-
ben van ziekten. De mens zal tevens
kunnen ervaren, dat een vol en geluk
kig leven mogelijk is ondanks de aan
wezigheid van ziekte.
Aan het slot van zijn rede bracht de
meuwe hoogleraar dank aan Hare Ma-
Advertentie
Niet te scherp, niet te zuur;
heerlijk pittig en... niet duur
jesteit de Koningin, aan het college van
curatoren en aan andere autoriteiten Hij
richtte een bijzonder woord tot de, ver
tegenwoordiger der „world medical asso.
ciation", waarvan prof. Hulst thans voor
zitter is.
17 millioen gulden en voor 1955/1956 van
11 millioen gulden nodig zijn.
Minister Cals vraagt de Tweede Ka
mer, middels een nota van wijziging op
de begroting van zijn departement voor
1954, een bedrag van 8% millioen, zoals
wij gisteren nog in een deel van onze
oplage konden berichten. Tegelegener-
tijd zullen acht millioen worden aan
gevraagd' bij een wijziging van de be
groting van Economische Zaken.
De commissie-Kluyver, de advies
commissie voor kemphysisch onder
zoek, is unaniem van oordeel, dat
Nederland dit werk ter hand moet
nemen.
Dat de industrie gelegenheid
krijgt deel te nemen aan de ontwik
keling op dit geheel nieuwe ter
rein en daar ervaring op te doen,
ziet de commissie zeker niet als het
onbelangrijkste van het gehele plan.
Er is immers reeds gebleken, dat al
lerlei takken van industrie hun
voordeel kunnen doen met de op dit
gebied behaalde wetenschappelijke
resultaten. De commissie acht voor
dit project daarom samenwerking
tussen wetenschap en Industrie
noodzakelijk.
De belangstelling van het bedrijfsleven
voor het kernenergetisch onderzoek mo
ge, behalve uit de bereidheid om we
tenschappelijke krachten beschikbaar te
stellen, blijken uit de financiële steun,
welke de N.V. Kema reeds verleend
heeft en uit de bereidheid van andere
takken van het bedrijfsleven, om een
financiële bijdrage in de exploitatiekos
ten voor het kernenergetisch onderzoek
van de F.O.M. te geven, onder bepaalde
voorwaarden, welke in het concept-con
tract zijn vastgelegd.
In dit concept-contract verklaren de
betrokken takken van het bedrijfsleven
zich bereid om gedurende een periode
van drie jaren een bijdrage van
f 400.000 per jaar te geven in de huidige
exploitatiekosten van de F.O.M. Bij de
opstelling van dit concept-contract heeft
men de financiering van het kernreac
tor-project nog buiten beschouwing ge
laten. De regering hoopt binnenkort met
het bedrijfsleven en de F.O.M. overeen
stemming te bereiken over de samen
werking op het beperkte gebied, waarop
het concept-contract betrekking heeft.
Toon Hermans' „Ballot" gaat 1 Januari a.s.
op tournée. Tot die datum bespeelt het ge
zelschap nog de Amsterdamse Kleine Ko
medie. Na de tournée door Brabant en Lim
burg volgt het optreden in een reeks Bel
gische steden en voor de Belgische tele
visie.
In Februari komt Toon Hermans in Den
Haag. In Maart wordt het Oosten en Noor
den van ons land bezocht.
p een tentoonstelling
in Hannover kan
men sinds enige
dagen een verzameling
Duitse uitvindingen be-
heeft men belangstelling
getoond voor mantels en
bontjassen met ingebouw
de klerenhanger en voor
schoenen, die verstelbaar
wonderen. Het practische Z1JH, zodat ze nooit te
nut van de verschillende klein worden. Een vernuf
tig man heeft ook een
veiligheidssysteem ont
wikkeld voor vermoeide
dië chauffeurs. Die behoeven
voor voortaan alleen een siga-
vondsten loopt nogal uit
een. Wat moet men bij
voorbeeld denken van een
broekzakventilator,
op warme dagen
frisse lucht moet zorgen,
ook al is het apparaat
niet groter dan een kas
tanje? De vreugde van het
vliegeren gaat er, dunkt
ons, ook een beetje af, als
men gebruik maakt van
een toestelletje, dat aan
gedreven wordt door een
electromotor, en dat klap- ret tussen de lippen te
wiekt als een reiger.
Maar het wordt anders, als
men een parapluie ziet, die
van binnen verlicht is en
die meteen dienst kan
doen als bliksemafleider.
Het vernuft van de Duitse
uitvinders is in vele rich
tingen werkzaam ge
weest. Zo is men gekomen
tot een uitneembare con
trabas, schemerlampen
met bloemvaasjes en vlie
genvangers in de kap, een
muziekstander die zelf de
bladen van de partituur
omslaat en tot een porte-
monnaie, waarin een
vuurwapentje verborgen
is. Van Amerikaanse zijde
nemen, waaraan een elec-
trisch draadje is bevestigd.
Krijgen ze slaap en hou
den ze de sigaret niet
meer zo hecht omklemd,
dan klinkt er een door
dringend waarschuwings
signaal. Voor motorrijders
hebben ze daar in Han
nover een paar hand
schoenen ontworpen, op
de rug waarvgn een lamp
gaat branden zodra de
drager zijn arm uitsteekt.
Rubberschoenen met ven
tilatie en gewone schoenen
met electrische verwar
ming zijn op de tentoon
stelling aanwezig. De elee- kinderen
trische schoenverwarming spreken.
X - bbbb- :''b -V. r':ï' A AH
geschiedt door middel van
een stopcontact dat onder
de tong is verborgen. De
schoenen moeten een
kwartier „aangesloten"
worden en dan blijven ze
drie uur lang op tempera
tuur. Voor de gemakzuch-
tigen is er een trui, waar
van de mouwen met rits
sluitingen aan de rest
zijn vastgemaakt. Secreta
ressen kunnen voortaan
hun lippenstift onder
brengen in een ballpoint,
en een hondenliefhebber
heeft een riem uitgevon
den, waar men slechts op
een bepaalde plaats in
hoeft t-e knijpen om Fikkie
op vrije voeten te stellen.
Ook voor de badkamer zijn
er nieuwe snufjes. Boven
de wastafel kan men in
de toekomst een magneet
ophangen. Gebruikt men
dan zeep, waar enkele
staaldeeltjes in zijn ver
werkt, dan is men ontsla
gen van de plicht om na
het wassen de zeep weer
op te sporen. Een zekere
garantie tegen dieven, die
er met uw koffer vandoor
willen gaan, vormt het in
trekbare handvat. Om van
de klimmende aapjes, bui
telende clowns en trein
tjes, die zelf zeggen waar
ze naar toe gaan, voor de
maar niet te
x.' i//
MHiai
i
Maandagochtend is in Djakarta zeer
grote ongerustheid ontstaan in kringen
van het bedrijfsleven en onder de Ne
derlandse werkers, tengevolge van de
publicatie van de reeds enige tijd ver
wachte nieuwe transferregeling. Vol
gens deze zal voorlopig voor zes maan
den een deviezentoewijzing worden ver
strekt ten bedrage van 20 procent van
het totaal bruto belastbare inkomen (in
Rupiahs)
De nieuwe regeling brengt ingrijpen
de wijzigingen in de transfermogelijk
heden voor buitenlandse werkers In
Indonesië.
Tot op heden konden Nederlandse
werkers jaarlijks een spaarremise over
maken tot een bedrag van Rp. 7.500
(f2.500) en daarnaast deviezenvergun-
ningen krijgen voor verlofsalarissen,
alimentaties en delegaties ten behoeve
van in Nederland verblijvende gezins
leden of studerende kinderen en voor
premiebetalingen voor levensverzeke
ringen.
Volgens de nieuwe regeling zal met
ingang .an 1 Januari a.s. voor deze
remises een andere vorm van overma
king worden toegepast.
Niet onder deze deviezentoewijzing
vallen de voor 1 Mei 1953 contractueel
verplichte periodieke betalingen in ru
piahs terzake van in vreemde valuta
uitstaande pensioenvoorziening De
hiervoor bestaande voorzieningen zullen
onverkort gehandh-aafd blijven en over
making daarvan zal blijven geschieden
op de gebruikelijke wijze.
De nieuwe regeling verstaat onder
werknemers uitsluitend werknemers,
welke behoren tot de z.g. buitenlandse
staf, ic. de uitgezonden krachten. Aan
de hand van door de werkgevers in te
dienen lijsten zal door een zo juist aan
gewezen commissie worden bepaald,
welke personen behoren tot de buiten
landse staf, alsmede welke bedrijven al
dan niet in aanmerking komen voor een
deviezenvergunning van 20 pet. ten be
hoeve van hun werknemers.
Voor de werknemers en de bedrijven,
welke, ingevolge het oordeel van de
commissie niet voor bovengenoemde
deviezentoewijzing ad 20 pet. in aan
merking komen, zullen van 1 Januari
1954 af géén transfers meen- worden
verleend.
De nieuwe regeling geeft de werk
gever de vrijheid de 20 pet. zodanig
onder de werknemers te spreiden en
wel in verband met de grootte van hun
gezin, dat iedere werknemer minimaal
17% pet. en maximaal 22% pet. ont
vangt.
Het rupiah-inkomen gedurende in
het buitenland doorgebrachte verlof,
wordt geacht te blijven doorlopen, zo
dat in die tijd de bedoelde 20 pet. kan
blijven worden overgemaakt.
Leidende figuren uit het bedrijfs
leven hebben tegenover Aneta ver
klaard, dat deze regeling de grootste
klap is, welke de laatste jaren aan het
bedrijfsleven is toegebracht. Een van de
voornaamste gevolgen zal wel zijn, zo
meenden zijn, dat het thans reeds vrij
grote verloop van het personeel zeer sterk
zal toenemen. Het is te verwachten,
dat de oudere krachten, die binnen
enkele jaren voor pensioen in aanmer
king komen, alle belangstelling voor
een verder verblijf in Indonesië zullen
verliezen. Het zal bovendien moeilijk
zijn jonge buitenlandse krachten te vin
den, die onder de nieuwe voorwaarden
bereid zijn in Indonesië een werkkring
te aanvaarden.
Men legde grote nadruk op het feit,
dat de nieuwe regeling een besparing
betekent van nauwelijks 1% pet. van
de totale deviezenbegroting, een be
sparing, welke, naar aangenomen wordt,
allicht ook op een ander punt gevonden
had kunnen worden. Voorts meende
men, dat de nieuwe regeling wel een
groot verschil in behandeling maakt
tussen de de buitenlandse werkkrach
ten in overheidsdienst en die bij het
particuliere bedrijfsleven.
Naar Aneta nog verneemt, bestaat er
wel iets, dat als overgangsregeling kan
worden aangemerkt, maar positieve ge-
De „Kungsholm", het bij „De
Schelde" in Vlissingen gebouwde
vlaggeschip van de Zweden
Amerika-lijn, heeft met 604 pas
sagiers aan boord zijn maiden
trip naar New York volbracht. In
de haven van New York passeert
het schip de „Gripsholm", tot voor
kort het grootste schip van de
maatschappij.
gevens daaromtrent zijn nog niet te
verkrijgen. Zeker is, dat de kosten voor
de terugreis en molestvehzekering o.a.
niet onder de bedoelde 20 pet. zijn be
grepen, maar als bedrijfslasten worden
beschouwd.
Door het gezamenlijk optreden op de
buitenlandse markten hoopt de Neder
landse Speelgoedindustrie haar afzetge
bied te vergroten. Daartoe is, naar het
ANP verneemt, in oprichting een ex
portcombinatie genaamd de Nederl.
Speelgoed Export Associatie.
Deze omvat een zestal speelgoedfa
brieken, één uit elke tak van de totale
Nederlandse speelgoedindustrie, t.w. op
het gebied van plastic artikelen,
scheepsmodellen, pluche dieren, poppen
en souvenirs, rubber speelgoed, boet-
seermateriaal en houten speelgoed. De
nog ontbrekende tak is die op het ge
bied van metalen bouwdozen e.d.
De deelnemers verbinden zich hun
gehele export door de Associatie te
laten verzorgen. De binnenkomende or
ders worden echter aan de deelnemers
doorgezonden, die de orders zelf uit
voeren en de vordering incasseren.
Advertentie
(Van onze correspondent)
Nog nooit hebben de boeren in de Peel
zulk een langdurige periode van hardnek
kige droogte meegemaakt als thans. Waar de
akkers doorsneden worden door veenkanalen
heelt men nog water voor het vee. Maar waar
geen kanaaltjes zijn, zoals in ljsselstein,
moet de bevolking het volledig van Pluvius
hebben. De putten en de links en rechts
in het land geplaatste regenvergaarbakken,
waar de boeren voor eigen gebruik en
voor het vee water komen halen, staan al
lange tijd droog. De geringe neerslag van
de laatste dagen brengt nog geen uitkomst.
Sedert er in de Noord-Limburgse Peel
van waternood sprake is, hebben de ge
meenten Horst en Venray de brandweer
dienst ingeschakeld om de bevolking aan
water te helpen. Dagelijks rijden de brand
weerauto's nog met gevulde watertanks
naar Griendtsveen, Horst-America, IJssel-
stein en Veulen. Naar IJsselstein, dat een
goede honderdvijftig inwoners telt, rijdt
de tankwagen zelfs dag en nacht af en
aan. Het water wordt er in de centrale
vergaarbakken overgepompt.
Aanvragen voor water kunnen de Peel-
bewoners indienen op het gemeentehuis te
Horst en in een café te IJsselstein. De
eerste weken werd het drinkwater koste
loos verstrekt. Maar de watervoorziening
van gemeentewege werd zulk een veelom
vattend werk, dat thans een vergoeding van
de vrachtkosten wordt gevraagd. In Horst
staat de eenheidsprijs op vier gulden per
kubieke meter en. rond Venray betalen de
mensen een kwartje voor honderd liter wa
ter. Het heffen van een geldelijke vergoe
ding heeft de vraag naar water enigszins
doen' teruglopen.
Waar dat mogelijk is behelpen de boeren
zich met water uit de veenkanalen. Zij
vinden veenwater gezond en wijzen u er
op, dat de oudste inwoner van de gemeente
Horst, die dit water heel zijn leven dronk,
er al 94 jaar bij is geworden. En de boeren,
die hun regen- of welput met van elders
aangevoerd water laten vullen, zijn er zo
(Van onze correspondent)
Van^a gev°l§ van ket lange uitblijven
bij a regen *s waterstand in de Rijn
Vp„Arnhem zo zeer gedaald, clat de ha-
aldaar practisch droog ligt. De
ven
stand
scl?«!?0n gulötens schade voor de nationale
eePvaart. Immers bij een zo lage
li"- is L25 m en dat betekent mil
tj. xxiiixiciö uij ccxx z.\j Kige
j^ erstand kunnen geladen schepen de
zii d Arnhem niet passeren en moeten
die jv omwe£en maken. De schepen,
ooj, er bu over de Rijn gaan, zijn dan
gen Practisch leeg. De z.g. kribben lig-
ais „t boog boven de zanólplaten uit
■tyaar eerm°pen nutteloos in het water,
tip anders de Rijn stroomt kan men
over n over wrakstenen en tot
di6 hj bewoners van woonschepen,
overiaS verankerd liggen hebben veel
WooA,„i van ble te lage waterstand. De
Voor 5 ePen bggen half in het water,
'bodder andere helft liggen ze in de
(Vert, door F. van Oldenburg Ermke)
37
Gibson beëindigde de lijst van vele
tientallen vragen, welke hij aan de een
of ander stellen moest. Hij voelde zich
zo'n beetje als een jongen, die pas op
de lagere school komt. Alles zo vreemd:
niets kon als vanzelfsprekend aanvaard
worden. Het was zo moeilijk te geloven,
dat twintig meter verder aan de andere
kant van die doorzichtige koepel een
plotselinge dood door verstikking dreig
de. Dat gevoel had hij eigenlijk op de
Ares nooit gehad. Per slot van reke
ning was het wereldruim nu eenmaal
zo. Maar hier scheen het volstrekt met
op zijn plaats, hier, waar men uit
zag over die helder groene vlakte, nu
een slagveld, waarop de taaie Mars-
planten hun jaarlijkse strijd om het
bestaan voerden een strijd, welke
zowel voor overwinnaars als overwon
nenen met de dood zou eindigen ais de
winter kwam.
Plotseling voelde Gibson een schier
overweldigend verlangen om de nauwe
straten te verlaten en naar buiten te
gaan onder de vrije hemel. Dit was
zo ongeveer de eerste keer, dat hij
werkelijk voelde, dat hij de aarde mis
te, de planeet, welke hem, naar hij
dacht, zo weinig meer te bieden had.
Als Falstaff voelde hij de neiging om
te gaan raaskallen over groene velden
maar de ironie van het lot wilde dat
overal om hem heen groene velden
waren, uittartend zichtbaar, maar toch
van hem afgesloten door de wetten der
natuur.
„George," zei Gibson plotseling, „ik
ben hier nu al vijf dagen en ik ben
nog niet buiten geweest. Ik mag dal
niet doen, zonder dat er iemand met
mij meegaat om op me te passen. Jij
zult hier toch binnen een uur of zo
geen klant zien. Wees eens fideel en
neem me mee door de luchtsluis
enkel maar voor een minuut of tien."
Ongetwijfeld, dacht Gibson niet zo
heel snugger, beschouwde George dat
als een nogal dwaze vraag. Hij had het
nochtans bij het verkeerde eind. Het
was voordien al zo vaak gebeurd-, dat
George het als heel VanzeUslprekenö
opnam. Per slot van rekening was het
zijn taak om aan de grillen van zijn
kianten te voldoen, en de meeste nieu
welingen schenen zich zo te voelen na
hun eerste dagen onder de koepel.
George haalde berustend de schouders
op, zich afvragend of hij geen salaris
verhoging zou vragen als haven-psy
chiater en verdween in zijn heilige der
heiligen. Hij kwam een ogenblik latei-
terug met een paar gasmaskers (of-beter
ademmaskers) en wat er verder bij-
hoorde.
„Op een mooie dag als vandaag kun
nen we, de helft van die rommel thuis
laten," zei hij, terwijl Gibson onhandig
het apparaat omdeed. „Let op, dat. die
band van rubberspons goed om uw hals
sluit. Juist laten we gaan. Maar denk
er om: niet langer dan tien minuten!"
Gibson volgde hem met gretig onge
duld, als een herdershond zijn meester,
tot zij kwamen aan de uitgang van de
koepel. Daar waren twee luohtsiuizen,
een grote, die naar Koepel Twee voer
de, en een kleine, welk naar buiten
leidde. "Het was eenvoudig een metalen
buis van ongeveer drie meter doorsne
stenen liep, die de soepele plastic hoes
van de koepel aan de grona veranker
de.
Er waren vier verschillende deuren,
.larvar er :n z- o -. kon worden,
tenzij de aide te drie gesloten waren
Gibson ging geheel accoord met deze
voorzorgen, maar het scheen een lange
tijd te duren, voordat de laatste deur
vanuit de verzegeling naar binnen
openzwenkte en die fel groene vlakte
open voor hem lag. Zijn aan de buiten
lucht blootgestelde huid tintelde onder
de beperkte druk, maar de dunne lucht
was betrekkelijk warm en hij voeld"
zich spoedig geheel op zijn gemak.
George volkomen negerend baande hij
zich parmantig een weg door de lage
dichte plantengroei, terwijl hij zich af
vroeg, waarom die. juist rondom de
koepel zo dicht was. Misschien was hot
de warmte of de wegsijpelende zuur
stof.
Na een paar honderd meter bleef hij
staan en voelde zich eindelijk vrij van
dat neerdrukkende gewelf en eindelijk
weer zichzelf onder de vrije open he
mel. Het feit, dat zijn hoofd in ieder ge
val nog gevangen zat in een masker,
scheen hem dan ook niet te deren. Hij
boog zich om de planten te bekijken,
waar hij tot aan zijn knieën in stond.
Hij had natuurlijk al veel foto's ge
zien van Marsplanten. Ze waren niet
bijzonder interessant en hij was niet
botanisch genoeg aangelegd om zich
in details te' verdiepen. Hij zou er
werkelijk geen tweekeer naar hebben
gekeken, als hij zulke planten op de
een of andere afgelegen plek van de
aarde was tegengekomen. Geen ervan
reikte hoger dan zijn middel en die vlak
bij hem schenen gemaakt van vellen
glanzend groen perkament, heel dun,
maar heel taai, erop berekend om zo
veel mogelijk zonlicht op te vangen
de, welke door de muur van glazen zonder hun kostbaar vocht te verliezen.
Die gekartelde blaren spanden zich als
zeilen in de zon, wier tocht langs de
hemel zij volgen zouden, totdat zij in
het westen wegzonk. Gibson wenste
wel, dat er een paar bloemen waren
om wat contrast in kleur te brengen in
dat felle groen, maar er waren geen
bloemen op Mars. Misschien vroeger
wel, toen de lucht dik genoeg was om
de vlucht van insecten mogelijk te ma
ken maar nu plantte de flora op Mars
zich hoofdzakelijk door zelfbevruchting
voort.
George haalde hem in en stond naar
die plantaardige inboorlingen van Mars
te kijken met werkelijk sombere on
verschilligheid. Gibson vroeg zich af,
of hij zich eroverde ergerde, dat hij zo
plotseling mee naar buiten gesleept
was, maar die gewetensbezwaren waren
ongegrond. George was eenvoudig aan
het piekeren over zijn volgende opvoe
ring- en vroeg zich af, of hij het zou
riskeren een stuk van Noel Coward te
geven na het fiasco dat zijn toneelgroep
gemaakt had, de laatste keer, dat ze
het met een verouderd actueel stuk
hadden geprobeerd. Plotseling ontwaak
te hij uit zijn gepeins en zei met zwak
ke maar over die afstand goed ver
staanbare stem: „Dat is niet onverma
kelijk. Blijft u eens--een minuut staan en
kijk naar die plant in uw schaduw."
Gibson gehoorzaamde aan die zonder
linge aanwijzing. Een ogenblik gehem
de er niets. Toen zag hij, hoe de perka
menten blaren zich heel langzaam over
elkander vouwden. Het gehele proces
was in ongeveer drie minuten voltooid.
Tenslotte was de plant een kleine bal
van groen papier geworden dicht ineen
gefrommeld en nog slechts een fractie
van haar oorspronkelijke grootte.
George grinnikte.
(Wordt vervolgd).
zuinig mogelijk mee. Degenen, die thans
een gevulde put hebben, denken er tot
tegen Nieuwjaar mee uit te komen.
In de Zuidelijke Peel, rond Helden, heerst
ook waternood. In het dorpje Grashoek
helpen de inwoners elkander met emmer
tjes water of gaan een half uur ver, naar
Helenaveen, om er het water uit de vaart
te putten, nodig voor het vee en de Za
terdagse schoonmaak van huis en hof.
Zeer bevreesd zijn de boeren in de Peel
voor eventuele nachtvorst. Door het be
vriezen van het weinige in de bodem nog
aanwezige water zullen de te velde staande
gewassen verloren gaan.
Het waternood-probleem, dat zich thans
met al zijn moeilijkheden in de Noord-
Limburgse Peel voordoet, zal zich in de
toekomst wel nooit meer herhalen. De
plannen voor het aanleggen van waterlei
ding naar de Peeldorpen zijn reeds ver
gevorderd. Wellicht over enkele weken zal
Veulen op het Venrayse leidingnet worden
aangesloten. In Horst-America krijgt men
het volgende jaar waterleiding. Moeilijker
is het met Griendtsveen, dat dertien kilo
meter van Horst verwijderd ligt. De bur
gemeesters van Horst en Deurne over
wegen Griendtsveen van waterleiding te
voorzien vanuit een dorp ressorterende
onder de gemeente Deurne.
De nieuwe Zondagswet is gisteren in
werking getreden. Zij bepaalt o.m. dat
bij algemene maatregel van bestuur
voorstellingen e.d. zullen worden aange
wezen, welke niet als vermakelijkhe
den in de zin der wet zullen worden
aangemerkt. Hetzelfde is het geval ten
aanzien -van optochten en openluchtbij
eenkomsten. In verband hiermede is een
K.B. verschenen, dat thans ook in wer
king is getreden.
Hierin wordt bepaald: niet als open-
pare vermakelijkheden in de zin van de
Zondagswet zullen worden beschouwd:
toneelvoorstellingen, filmvoorstellingen,
concerten en andere openbare bijeen
komsten, welke in besloten ruimten
worden gehouden en de geestelijke, ze
delijke of culturele verheffing of ont
wikkeling van het publiek ten doel heb
ben. Niet als optochten of bijeenkom
sten in de openlucht in de zin van da
Zondagswet zullen worden beschouwd:
optochten of bijeenkomsten in de open
lucht met een godsdienstig karakter en
wandeloptochten, welke niet door mu
ziek worden begeleid.
Gisteren is prof. F. Zernike per
Scandinavië-expres naar Stockholm
vertrokken, waar hij Donderdag a.s. de
Nobelprijs voor natuurkunde in ont
vangst zal nemen. Prof. Zernike wordt
vergezeld door zijn dochter en zijn zoon
en enige andere familieleden. 15 Decem
ber zal hij voor de natuurkundige fa
culteit te Stockholm een rede uitspre
ken.
Mevrouw Churchill vertrekt vandaag
in gezelschap van haar getrouwde
dochter, mevr. Soames, per vliegtuig
naar Stockholm, waar zij voor haar man
de hem toegekende Nobelprijs voor
literatuur over het jaar 1953 in ont
vangst zal nemen.
Zij zal in Stockholm ook een rede
houden namens haar echtgenoot, door
hem geschreven vóór hij vertrok naar
de Bermuda-conferentie. Ofschoon de
rede kort is, wordt zij door kringen te
Londen beschreven als een rede, die
met de term „gedenkwaardig" bestem
peld zal worden.
Dr. Hermann Staudinger van de
universiteit te Freiburg (Duitsland),
winnaar van de prijs voor scheikunde,
is, vergezeld door zijn vrouw, reeds
aangekomen.
Na een langdurig ziekbed is Zondag te
Utrecht overleden dr. F. M. Penning,
hoofdnatuurkundige, verbonden aan het
natuurkundig laboratorium der N.V. Phi
lips' gloeilampenfabrieken te Eindhoven.
Hij was sinds 15 Maart 1924 in dienst
bij Philips, waar hij zich voornamelijk
bezig hield met de studie van electrische
ontladingen in verdunde gassen. Op dit
gebied, verwierf hij zich een internatio
nale faam. In het bijzonder was hij de
ontdekker van de ionisatie van gasatomen
en moleculen in een ontlading door me-
tastabiele atomen (Penning-effect),
waardoor een verklaring werd gegeven
voor een aantal verschijnselen zoals de
invloed van geringe verontreinigingen
op de doorslagspanning van edelgassen.
Uit zijn studie over het gedrag van ont
ladingen in een magnetisch veld volgde
als practisch resultaat de zogenaamde
Penning-manometer.
Sinds ongeveer 1940 hield dr. Penning
zich bezig met de verschijnselen in elec-
tronenbuizen bij zeer hoge frequentie.
Op dit gebied leverde hij een aantal
waardevolle bijdragen tot de techniek
van radiozenders voor ultrakorte golf.
De dichter Ed. Hoornik is toegetreden
tot de redactie van „De Gids", het oud
ste letterkundige tijdschrift van Neder
land dat sinds 1950 in Utrecht werd ge
publiceerd bij de W. de Haan N.V., maar
met ingang van Januari 1954 weer zal
worden opgenomen in het fonds van de
Amsterdamse uitgeverij P. N. van Kam
pen en Zn., waar het al eerder meer dan
een eeuw lang gastvrijheid heeft geno
ten.
De redactie wordt verder, zoals tot
dusver, gevormd door Anton van Duin
kerken, prof. dr. B. A. van Groningen,
Emmy van Lokhorst, prof. mr. A. N.
Molenaar en Bert Voeten. Redacteur-se
cretaris is prof. dr. E. J. Dijksterhuis.
HOGE PRIJZEN
1500 13362 13930 1000 2058 6693 10386 11884 15414 18497 19540 21868 400 4468 4784 7198
7308 8298 9902 10547 12109 12442 12662 13127 13652 15086 15437 15980 16736 17589 19161
20096 20721 21411 200 1285 1709 1790 1865 3064 4892 5821 6769 6815 7188 7627 9480
9557 9577 10068 12187 13377 13986 14149 14789 15021 15605 15751 16323 16782 17697 183d0
18470 18494 18968 19156 19254 19756 19898 21670 21884
Prijzen van 80.
590 821 881 961
12061 245 261 280 282 338 420 429 437 601
616 642 739 805 80S 848 871
1012 043 129 286 400 464 503 579 595 602
623 677 693 747 809 859 868 928
2075 207 266 474 533 762 773 788 867 993
3015 030 094 139 150 187 303 323 436 479
711 781 795 818 860
4097 193 203 291 318 361 368 375 379 381
410 435 545 559 612 656 667 683 709 763
839 960
6007 034 039 045 118 178 223 226 248 275
334 452 550 562 622 640 666 686 712 753
754 805 838
6109 147 175 189 279 320 369 447 516 587
627 645 677 725 735 796 864 932 962 979
991
7009 207 312 482 544 663 719 837 916
8027 173 208 240 288 341 622 644
9039 116 235 277 280 646 877 895 912 939
955 993 995
10025 044 196 204 223 248 394 398 465 538
641- 781 844 848 860 921
11019 032 047 116 140 215 291 310 386 533
13016 092 111 145 199 356 493 624,754 771
776 798 843 852
14022 026 112 151 213 314 385 391 552 608
15118 .123 130 204 322 480 505 655 672 720
16060 067 199 235 367 521 571 653 722 780
791 830 839 850 865
17052 103 177 198 221 300 359 426 483 538
548 579 683 737 753 754 818 856 879
18009 025 050 131 223 349 403 425 472 o53
631 650 677 767 794 839 974
19002 012 049 065 067 134 168 175 182 354
425 503 668 693 739 815 825 981
20070 170 409 441 496 749 760 90o 907 946
21042 081 178 316 349 381 521 537 675 775
885
1054 073 120 124 133 160 171 193 218 262
265 284 317 333 371 392 404 449 450 458
461 492 548 607 611 633 640 645 764 888
889 902 910 978 979
2116 153 169 209 263 346 361 377 685 752
764 772 791 801 816 911 929 947 967 3000
8003 017 020 036 097 137 155 173 176 182
216 220 254 288 299 317 331 360 369 391
396 398 410 434 473 494 497 578 582 591
623 631 655 671 679 692 706 733 753 780
837 840 841 843 852 870 897 910 924 967
990
4031 042 110 122 144 206 253 358 362 378
382 398 443 474 475 509 554 558 602 635
638 705 729 792 841 860 871 888 917 919
931 935 968 970 972
5029 035 054 096 097 156 168 194 203 244
254 263 281 308 350 362 372 384 404 465
499 511 521 548 577 578 593 628 684 723
781 788 790 812 845 866 880 885 918 6000
6027 028 066 070 110 135 144 149 161 238
283 326 334 361 399 416 456 457 467 480
498 559 571 579 589 598 689 737 749 783
789 826 842 854 860 885 905 908 924 938
961 971 976 986 7000
7006 032 039 055 123 124 132 151 157 183
209 222 274 296 371 378 394 424 487 541
582 629 632 660 716 718 725 824 915 939
942 948 951
8006 016 043 044 100 122 144 182 183 223
260 303 308 356 439 444 469 527 534 551
555 608 626 639 661 711 712 739 754 766
804 831 907 921
9065 109 110 111 154 177 268 281 321 323
338 344 416 426 452 496 505 507 523 539
548 560 563 612 620 628 663 666 671 748
784 812 849 921 972
10008 033 034 045 O60 065 115 129 130 143
151 202 254 258 286 293 295 350 402 417
418 445 498 527 533 554 580 627 628 638
662 675 688 705 733 748 778 796 808 838
863 865 879
11006 017 029 051 078 090 094 096 144 205
262 263 269 286 297 406 415 421 434 441
453 495 497 534 548 603 619 648 680 710
712 715 784 826 868 877 914 933
Aanvulling prijzen van 200: 19260. Aanvulling nieten: 15515.
NIETEN
12024 032 138 147 201 208 283 430 438 463,
472 509 512 528 569 620 630 637 671 683
684 706 715 716 733 766 771 819 824 829
860 922 956 959 984 987
13013 018 050 062 075 099 137 158 173 183
209 218 225 226 272 282 285 309 330 333
341 374 389 401 403 471 530 536 543 604
610 649 708 721 737 748 762 799 860 871'
899 987 990 999
14025 046 058 070 099 144 163 169 203 244
267 284 288 322 424 481 519 576 580 589
611 801 804 854 873 929 933 953 971 971
15000
15044 052 061 070 090 122 144 201 210 213
244 247 292 342 382 428 450 473 520 574
579 621 647 651 675 694 714 769 776 778
871 884 943 962
16002 006 017 084 145 160 182 230 232 241
332 350 353 362 371 392 397 409 411 419
433 434 497 540 545 589 612 620 659 695
699 710 723 730 737 774 824 826 858 861
866 888 913 921 940 961 996
17028 033 123 162 178 180 195 203 226 229
249 319 336 357 373 390 441 465 467 528
563 583 603 655 661 678 713 728 743 779
786 791 810 816 834 835 871 882 883 888
943 945 948 978 982
18033 055 059 078 080 091 094 112 137 163
228 299 305 340 358 387 396 399 423 480
498 509 512 535 582 697 699 708 718 720
733 791 810 821 849 850 897 920 928 967
985 993 997 19000
19004 020 041 119 128 147 172 193 229 240
275 276 288 303 308 332 404 421 465 482
519 585 594 623 637 644 674 698 733 747
769 776 791 800 845 846 906 917 934 935
957 964 966 975 982 992
20003 008 026 031 084 102 110 119 194 19!
211 232 235 269 276 288 309 368 378 381
422 445 495 497 505 566 587 699 704 714
731 733 750 889 892 934 988 21000
Z1026 027 033 053 056 073 154 188 222 251
271 275 310 350 377 394 400 439 489 565
568 594 595 605 651 652 672 707 721 785
794 825 887 942 946 964 973 978
l
