primitief land wordt met hulp
der Y.N. gemoderniseerd
Van moerassen worden vruchtbare
katoenplantages gemaakt
H
a
Studerende kinderen tot 27 jaar
kosteloos verzekerd
Met kapmes en kompas
w\
PACIFISME IN VIETNAM
D
a
96 PCT. DER BEVOLKING KAN
LEZEN NOCH SCHRIJVEN
Fins kabinet wint
vertrouwensdebat
Wetsontwerp tot uitbreiding van de
toepassing Ziekenfondsenbesluit
Kerstcadeau voor
Winston Churchill
Betogers in Triest
veroordeeld
Spraakverwarring
Prins Buu Loc gaat
Maandag naar
Saigon
Nieuw boek van Jan van Eechoud,
pionier der Nederlandse beschaving
Zaligverklaring
mgr. Hamer?
ZATERDAG 19 DECEMBER 1953
PAGINA 7
Besprekingen tussen
Oostenrijkers en Joden
afgebroken
Na zes jaar aarzelen
Perzisch parlement
ontbonden verklaard
Nieuwe verkiezingen
Eerste vrouwelijke hoog
leraar aan de T.H.
Kabinetscrisis in Vietnam
Referendum in
Cambodja
HET AFTREDEN VAN
PREMIER TAM
Bescheiden naar de
H. Congregatie der Riten
Onderscheiden
AFGHANISTAN
Een vooraanstaand Brits journalist,
R. Calder, die in opdracht van de
UNESCO een reis door Azië maakt,
heeft ook Afghanistan bezocht. In
nevenstaand artikel vertelt hij van
zijn bevindingen.
(Van een bijzondere correspondent)
Dezer dagen ben ik de beroemde pas van Khaibar
overgekomen, de Noordelijke toegangspoort van
India, die sinds Alexander alle wereldveroveraars
heeft zien passeren. Door deze nauwe bergpas is de
Westerse beschaving Azië binnengedrongen, daar wer
den ook de talrijke door Kipling bezongen veldslagen
geleverd tussen de Engelse regimenten aan de Noord-
Westelijke grens van India en de krijgshaftige berg
stammen, die onverhoeds snel als een bliksenstraal af
daalden, zwaaiend met hun lange primitieve, maar dood
en verderf zaaiende karabijnen. Dit land schijnt nog
doordrenkt van het bloed, dat er heeft gevloeid. Overal
getuigen vervallen forten, uitkijktorens en ook graf
stenen van dit tragische verleden.
In de hete morgenzon schijnt de Khaibar-pas heden
ten dage niet gevaarlijk meer. Wel kan men zich met
deze steile ravijnen rondom gemakkelijk de woeste
krijgers voor de geest roepen, die met het wapen in de
vuist de voorbijgaande reiziger opwachtten, maar ik
moet bekennen, dat het wegverkeer mij heel wat ge
vaarlijker voorkwam dan deze spookvoorstellingen uit
het verleden.
SOVJET-UNIE
N -
0 N Kabul,
Jak/aOacL^
AFGHANISTA
BAN
PAKISTAN
INDIA
Arabische Zee
Volgens de Mohammedaanse kalender
leven wij in het jaar 1330. In de loop
van de dag had ik verschillende malen
aanleiding om me af te vragen, of mijn
twintigste eeuw niet een droom was, en
of het in werkelijkheid niet de veer
tiende eeuw was, waarin ik moest den
ken en spreken.
De stammen waren op weg getogen.
Eindeloze karavanen kamelen en ezels
met enorme zadels liepen langs auto's
en jeeps. Mannen, vrouwen en kinderen
beladen met pakken nog groter dan zij
zelf liepen naast de beesten, want de
stammen trekken gezinsgewijs weg met
medeneming van tenten, keukengerei
en tapijten. Kooien met gevogelte wieg
den heen en weer op de ezelsruggen,
verschrikte kalveren, aan de poten vast
gebonden, hingen zielig aan weerszijden
van de kamelen, terwijl hoog op de
bulten zuigelingen vreedzaam sliepen
temidden van geschreeuw, stof en ge
vloek.
He grote vrachtwagens van de grens
wacht baanden zich met behulp van
nun claxons een weg door deze kudden.
,00L.. Paniek aangegrepen kamelen
Vluchtten in galop. Ontzet zetten de
ezeltjes zich schrap en bleven onbe
weeglijk staan voor de grote voertuigen.
Na heel wat stokslagen slaagde men er
in ze op zij te krijgen temidden van de
verwensingen der chauffeurs. Zo lang
deze scènes zich afspeelden op vlakke
en betrekkelijk brede wegen, was het
nog niet zo'n ramp.
Kamelenpad
Toen wij bij de Lataband-pas kwa
men, begon ik alles veel minder schil
derachtig te vinden. Deze pas bestaat
uit een smalle bochtige weg tussen
twee onmetelijke afgronden door. Men
wordt duizelig, wanneer men naar be
neden kijkt en als een ezels- en kame-
lenkaravaan grillig de weg verspert,
kan men alleen maar zijn zitplaats vast
grijpen en z'n ogen dicht doen. Onze
chauffeur scheen zich echter best op
z'n gemak te voelen en bracht ons zon
der moeite naar Lataband zelf. Daar
was opnieuw de tegenstelling tussen de
14e en 20ste eeuw duidelijk aanwijs
baar: de weg was aangelegd door genie
soldaten en men glijdt rustig over een
macadamweg voort. Een speciaal pad
is voor de kamelen gereserveerd. Een
snoorweg loopt langs de weg, die zich
plotseling in een tunnel verliest om
enkele kilometers verder weer te voor
schijn te komen.
10 km. van de stad Peshawar moesten
wij stoppen voor een ketting, die dwars
over de weg gespannen was. We waren
in Torkham, aan de Afghaanse grens.
Aanvankelijk dacht ik, dat ik de
veertiende eeuw verliet om in de
twintigste terug te komen: twee hoge
bergen delen de hoofdstad Kabul in
tweeën en de gemeenteraad heeft in
een vlaag van modernisme de toppen
met electrische kandelaars versierd,
die van verre gezien een zeer geluk
kig effect hebben. Ik hoorde pas later,
dat wanneer men de bergverlichting
aansteekt de stroom in de huizen zó
zwak wordt, dat men niet meer kan
lezen. Kabul stad van tegenstellin
gen. waar men naast elkaar ziet
schitterende limousines en ezels,
voortgedreven door bergbewoners,
gehuld in schaapsvachten, jeeps, bios
copen die vooral 'films uit India
vertonen de brede, mooie laan, bij
genaamd „Champs Elysées", hand
werkslieden, die op de drempel van
hun huis gehurkt aan het werk zijn,
zoals hun voorouders dit 600 jaar ge
leden deden, schrijvers, die op straat
hun beroep uitoefenen en voortdurend
omringd zijn door een aantal cliënten,
want de bevolking telt nog 96 pet.
analphabeten.
Naast nietige winkeltjes bieden mo-
Het Finse parlement heeft gisteren
*en motie van wantrouwen, gericht te-
Ren de prijspolitiek van het Finse za
kenkabinet, verworpen. De motie was
ingediend door een afgevaardigde van
öe landbouwparty, die een vorige week
Renomen beslissing, de binnenlandse
Pr'jzen voor boter en kaas te verlagen,
een belediging van de boeren noemde.
Hij werd gesteund door de commu-
'stlsche afgevaardigde, mevrouw Hert-
19 Kuusinen.
j. ,.I!®Inier Sakari Toomioja (onafhan-
tni ^aci verklaard, dat de regering
vaardftr8den' als de mot*e werd aan-
derne warenhuizen de laatste nou-
veauté's uit Parijs, Londen en New
York. De welgestelde Afghaanse
vrouwen volgen de Parijse mode, had
men mij verteld. Best mogelijk, maar
ik heb er niet één gezien. Zij leven
teruggetrokken in hun huizen en
wanneer zij in hun tongas uitrijden,
die door paarden getrokken worden,
of in hun limousines of jeeps, hullen
zij zich steeds van top tot teen in
hun shardi, die niet eens het puntje
van hun neus laat zien.
Streven in Kundus
Afghanistan, dat 12 millioen inwoners
telt, is lid zelfs een zeer actief lid
van de Verenigde Naties. Derhalve
heeft het land recht op technische bij
stand en het maakt er ruimschoots ge
bruik van. De door de V.N. verleende
hulp trad het eerst aan het licht by de
bestriding van de malaria, die door de
Wereldgezondheidsorganisatie werd ge
leid.
Nog geen twee jaar geleden luidde
een oud Afghaans spreekwoord: Wie
sterven wil, moet naar Kundus gaan.
Kundus is een uitgestrekte streek in de
buurt van de grens tussen Afghanistan
en de Sovjet-Unie. Sinds de dagen van
Djengis Khan (1162) heeft de malaria
in Kundus geheerst. Vóór de invasie
der Mongolen werd deze streek, naar
het schijnt, bewoond en bebouwd dank
zij een voortreffelijk irrigatie-stelsel.
Na de doortocht van Djengis Khan
bleef er slechts een moerassig oord
over, dat onveranderd is gebleven tot
op de huidige dag.
Leven in Kundus
Na geslaagde experimenten in de
rijstvelden van Jalalabad hebben de des
kundigen van de W.H.O. (Wereldge-
zondsheidsorganisatie) het oude Af
ghaanse spreekwoord getrotseerd en
zijn naar Kundus gegaan. Hun team be
stond uit een deskundige voor malaria
bestrijding, een insectenkenner, een
medicus en een inspecteur voor het
moerassengebied. Zij beperkten aan
vankelijk hun werkterrein tot een op
pervlakte van 200 km2, bewoond door
ongeveer 45.000 zielen. Bijna 50.000
woonverblijven werden systematisch
met D.D.T. bespoten. In 1951 werd het
werkterrein uitgebreid tot een opper
vlakte, die 3 x zo groot was.
De resultaten traden spoedig aan
het licht en waren spectaculair. Er
waren al eerder pogingen gedaan om
gedeelten van Kundus in cultuur te
brengen, niettegenstaande het onge
zonde klimaat. Door gedwongen emi
gratie van hele stammen had men ge
probeerd katoencultuur in te voeren.
Het experiment werd een volslagen
fiasco: tientallen arbeiders - stierven
aan malaria, de overigen vluchtten.
Sedert de anti-malaria-campagne van
de W.H.O. zijn echter uitgestrekte
katoenvelden in cultuur gebracht,
welke het mogelijk hebben gemaakt,
dat de textielfabriek van Pul-i-Khum-
ri haar activiteiten heeft hervat.
Dit jaar voert Afghanistan zelfs
katoen uit. Het succes van de cam-
oagne was zó groot, dat de inwoners
van andere provincies petities aan de
regering zonden om op hun beurt van
de malariagesel te worden verlost.
Een andere ziekte, die in Afghanistan
veel slachtoffers eist, is de typhus. Tus
sen twee anti-malaria-campagnes door
hebben de teams van de W.H.O. dit
nieuwe probleem met kracht aangevat.
In één seizoen hebben zij de woningen,
de kleren en het meubilair van 200.000
inwoners van Kabul en Kandahar met
D.D.T. bespoten. Gedurende de D.D.T.-
actie werd een cordon om de steden ge
legd en niemand, rijk of arm, groot of
klein, kon binnenkomen zonder een
D.D.T.-behandeling te ondergaan Dank
zij deze voorzorgsmaatregelen heeft
men al twee jaar in deze streken geen
typhus-epidemie te betreuren gehad.
Terwijl de W.H.O. zich met de men
sen bezig hield, wijdde de F.A.O.
(Landbouw en Voedsel Organisatie der
V.N.) aandacht aan het veevraagstuk.
Veeartsen werden ontboden om syste
matisch te vaccineren tegen runderpest,
die de kudden decimeert. Tienduizenden
dieren zijn reeds ingeënt en al is de
ziekte nog lang niet overwonnen, men
constateert toch overal reeds een aan
merkelijke verbetering. De provincies
zijn na elkaar behandeld en de deskun
digen van de F.A.O. kunnen rekenen op
de volledige medewerking van de boe
ren, die de weldaden hebben begrepen
aan hun kudden bewezen.
Van haar kant heeft de UNESCO
(De Opvoedkundige, Wetenschappeiyke
en Culturele Organisatie der V.N.) aan
de Afghaanse regering een uitgebreid
voorstel tot systematische hervorming
van het onderwys voorgelegd. Het
voorstel, dat is goedgekeurd, gaat uit
van een grote campagne tegen het
analphabetisme. De eerste resultaten
heb ik reeds kunnen zien. De scholen
hebben een wonderlijke bezetting: men
ziet er zij aan zy huisvaders met eer
biedwaardige baarden, hun echtgenoten,
De UNESCO heeft voor Afghanistan een groots opgezet onderwijsplan ontworpen, dat op de eerste plaats bedoeld is,
om het zeer hoge percentage analohabeten (96 pet.) te doen zakken.
Het is gewenst, de leeftijd van de ren Hij wil o.a. de mogelijkheid der
studerende kinderen, die als indirect
verzekerden recht op een kosteloze ver
zekering hebben, te verhogen tot 27
jaar, ten einde ook de ziekenfondsver
zekering aan te passen aan de Kinder
bijslagwet, zoals die na de coördinatie
van de sociale verzekeringswetgeving
zal komen te luiden.
Aldus deelt de minister van Sociale
Zaken mede in zijn toelichting op het
wetsontwerp betreffende de uitbreiding
van de toepassing van het Ziekenfond
senbesluit.
Daar het voorkomt, dat personen, die
uitkering genieten krachten de Noodwet
Ouderdomsvoorziening en de Invalidi
teitswet, dubbele premie betalen voor de
ziekenfondsen, stelt de minister voor
een premie-restitutieregeling in te voe-
De onderhandelingen tussen de Oos
tenrijkse regering en Joodse organisa
ties over schadeloosstelling, wegens
vervolging door de nazi's, zijn afgebro
ken, aldus maakten de Joodse onder
handelaars gisteren te Londen bekend.
Als reden van afbreking gaven de
Joodse onderhandelaars de weigering
van de Oostenrijkse regering om aan
spraken op voormalige Joodse bezit
tingen, die waren nagelaten, zonder dat
er erfgenamen waren, te bespreken.
Gisteren is een kerstcadeau voor pre
mier Churchill op de post gedaan: een
geborduurd kussenovertrek gemaakt van
ouderwetse zijden sigarenbandjes. „Ik
heb het al zes keer willen sturen", aldus
Ethel Robinson, een ambtenaresse met
pensioen, „maar ik durfde het steeds
niet".
Mejuffrouw Robinson zei, dat zij het
cadeau tenslotte verzonden had nadat
een plaatselijk lid van het parlement
haar ervan verzekerd had, dat de pre
mier er erg mee in zijn schik zou zijn.
premie-restitutie terugwerkende kracht
verlenen tot 1 Januari 1953.
De Sjah van Ferzië heeft vandaag
de Majlis (het parlement) ontbonden en
bevel gegeven tot nieuwe verkiezingen
die onverwijld gehouden moeten worden.
kinderen en soms zelfs hun kleln-kln-
deren. De UNESCO heeft ook centra
voor vakonderwijs gesticht.
Nog op vele andere gebieden heeft
Afghanistan de technische bijstand der
Verenigde Naties gevraagd en verkre
gen: men ontmoet er zowel petroleum-
deskundigen voor de streken, die aan
de Amou-Daria grenzen als meteoro
logen, die zullen helpen by het organi
seren van een luchtnet.
Voorts zijn economen, statistici, tex-
tielingenieurs, specialisten voor kara-
kulwol die het voornaamste export
product van het land naar het dollar-
gebied uitmaakt door de Verenigde
Naties naar Afghanistan gezonden, af
gezien van de adviseurs in de strijd
tegen de sprinkhanen of de hulp van
U.N.I.C.E.F. (Kindernoodfonds der Ver.
Naties). Talrijke resultaten getuigen
reeds van het werk van het Kinder
noodfonds: klinieken, Fröbelscholen,
vroedvrouwenopleidingen, kinderhospi
talen enz.
Afghanistan heeft zich wijd openge
steld voor de moderne stroom van in
ternationale samenwerking. En het be
gint er reeds de vruchten van te
plukken.
R. CALDER
Een geallieerde militaire rechtbank te
Triest heeft 14 Triëstijnen tot gevan
genisstraffen veroordeeld wegens deel
neming aan de pro-Italiaanse relletjes
van 4 en 5 November, waarbij zes per
sonen het leven verloren bij botsingen
met de politie. De straffen variëren van
17 dagen tot zes maanden, maar de
meeste zijn voorwaardelijk.
(Van onze correspondent)
Met prof. dr. ir. A. E. Korvezee, be
noemd tot gewoon hoogleraar in de
theoretische scheikunde, doet de eerste
vrouweiyke hoogleraar haar intrede in
het corps hoogleraren van de Techn.
Hogescholen.
Moge een vrouwelijke professor aan
diverse Universiteiten nog altijd een
grote bijzonderheid zijn, aan de Tech
nische Hogeschool met z'n speciaal wis
kundige en theoretische vakken was
tot op heden nog nimmer een vrouw de
eer van een eigen leerstoel te beurt ge
vallen en dit plaatst de kwaliteiten van
de nieuw benoemde hooglerares wel in
een bijzonder licht.
De sigarenwinkelier, bij
wie ik mijn dagelijkse por
tie rookwaren ga halen, is
een bijzonder geletterd
man. En net als Wilkins
Micawber uit hij zich graag
in hoogdravende bewoor
dingen en bloemryke zin
nen. Laatst hadden wü het
over zijn zoon Willem, een
dekselse jongen, die maar niet wil
oppassen.
„Die jongeman, mijnheer, die jongen
verkeert voorwaar nog in zijn publi-
citeitsjaren", zei hij driftig.
„Tja", antwoordde ik peinzend, „al
die publiciteit
Toen ik zijn winkel wilde verlaten
gaf hij mij nog haastig enkele richt
lijnen wat betreft de behandeling, die
ik mijn zojuist gekochte sigaren moest
doen ondergaan.
„Anders gaat het jacquet er af", zei
hij.
„Nou u het zegt", zei ik „ik moet
nog een bouquetje bloemen kopen."
Prins Buu Loc, de Vietnamese hoge
commissaris in Frankryk, zal Maan
dag per vliegtuig naar Saigon vertrek
ken, om te trachten een nieuwe rege
ring samen te stellen, nu premier Nguyen
Van Tam zyn ontslag heeft ingediend.
De Combodjaanse ministerraad heeft
gisteren besloten een referendum te
houden, waarbij het volk kan kiezen
tussen nieuwe parlementsverkiezingen
en het handhaven van de huidige be
voegdheden van de koning tot aan het
einde van de onderhandelingen met
Frankryk.
ie Jan van Eechoud volgt in zijn laatste boek „Met Kapmes en Kompas
door Nieuw-Guinea", dat door de uitgeverij v.h. C. de Boer Jr. uitste
kend is verzorgd, zal van dit land heel wat meer gaan begrijpen. Het is
nog zo vol mysteries, dat men er alleen door keihard ontdekkingswerk achter
komt waar ergens het donker hart klopt van dit keiharde gebied. Jan van Eechoud
heeft dit werk voor ons verricht.-Wij kunnen een verse sigaar opsteken en hoe
ven slechts te lezen. Nieuw-Guinea gaat voor ons leven, zoals het in de rauwe
werkelijkheid is.
Voor zijn jarenlangsjouwen als politiecommissaris in een nog grotendeels
te pacificeren gebied is Van Eechoud na de oorlog beloond met de benoeming
tot resident van dit voor 98 pet. met maagdelijke oerwouden overdekte rijks
deel. Uit de boeken, die hij de laatste jaren heeft geschreven, blijkt, dat deze
oud-resident een voorbeeld is voor ons allen: misschien allereerst voor onze
verkenners en padvinders, om zijn grote talenten als woudloper. Daarnaast ver
vult zijn ambtelijk pionierswerk ons met de grootste bewondering vanwege
zijn optreden met de Papoeas, die hij door heeft alsof het zijn eigen kinderen
zijn. Voor alle Nederlanders mag hij als een voorbeeld, gelden vanwege de goede
oud-vaderlandse deugden van taai volhouden, plichtsbetrachting en paraatheid,
die hem sieren.
Als Van Eechoud 10 Mei 1940 in de
eenzaamheid van een ver bivak in het
ontoegankelijke oerwoud zijn gammel
radio-toestelletje aanzet, hoort hij plot
seling van de Duitse inval in Neder
land. Hij piekert over het lot van
vrouw en kind, die juist in het vader
land moeten zijn aangekomen. Dan
vólgt de beklemming van het naderen
der (Japanse) Apocalyptische ruiters,
wier hoefgetrappel via datzelfde ont-
vangertje hoorbaar wordt. Van Eechoud
blijft onvervaard en weet wat hem te
doen staat, ook als alles benauwend
wordt door de vele moeilijkheden. Zijn
dichtstbijzijnde collega is op zijn be
stuurspost door eigen mensen aan de
Jappen verraden. Er komen geen
levensmiddelen en geen berichten meer.
Als een vogelvry verklaarde moet hij
zien door te worstelen en zo mogelijk
de Zuidkust te bereiken om vandaar
naar Australië te komen. Het lukt,
maar- eerst na veertien barre maanden.
Dan strijkt er een Amerikaanse oor-
logs-Catalina, mede door de persoon
lijke bemoeiingen van de latere gene
raal Spoor, midden in het oerwoud
voor het bivak van de half uitgehon
gerde woudlopers neer.
Van Eechoud bereikt de Nederlandse
en geallieerde bevelhebbers in Austra
lië, maar spoedig is hij terug op onge
veer dezelfde plaats in het oerwoud
waar men hem vandaan heeft gehaald.
Ditmaal voorzien van een ongekende
overdaad aan lekkernijen in blik het
leek wel een picnic in plaats van een
expeditie, zegt de schrijver maar met
niet minder interessante opdrachten.
Als commandant in geallieerde dienst
heeft hij een belangrijke functie bij de
„operatie-Bulldozer": verkenningen ver
richten achter de Japanse linies voor
de geallieerde aanval op het Japans
garnizoen in Hollandia. Uit dit deel
van het boek blijkt duidelijk hoe be
geerlijk de buit van Nieuw-Guinea is
bij een conflict in de Pacific en tevens
hoeveel moeilijkheden het land aan
valler en verdediger bij het veroveren
van die buit in de weg legt.
De ervaringen die Van Eechoud in
Nieuw-Guinea heeft opgedaan zijn
benijdenswaardig. Hij heeft het land
leren kennen van de bruggehoofden
der beschaving af, die aan de kust
zijn gelegen, tot diep in het oerwoud,
waar alleen met de uiterste tact en
kennis deze beschaving voorzichtig
voorwaarts kan worden geschoven.
Hy heeft er geleefd in vrede en in
oorlog, steeds organiserend, steeds
improviserend, als vertegenwoordiger
van het Nederlands gezag, dat de
wilde Papoea's met liefde en begrip,
maar tevens met de harde, maar tan-
slotte toch heil brengende wetten van
órde en recht tegemoet treedt. Hy
heeft er een groot deel van zijn ver
blijf doorgebracht als ontdekker, zyn
weg banend met het kapmes, slechts
vertrouwend op zijn kompas, op zyn
peilingen op het omliggend gebergte
en op de kracht en de betrouwbaar
heid van de koelies en gestraften, die
hem voorafgingen.
Dergelijke mensen hebben met alle
uiterlijke verfraaiing, ook in hun stijl en
verteltrant, afgedaan. Zij zijn in zekere
zin nuchtere kroniekenmakers, wier
pen vóór alles doelmatig is en berekend
op het sparen van kracht, zoals dat ook
de eerste wet is van degene die lange
afmattende tochten moet maken. Juist
daardoor echter wordt dit boek in hoge
mate boeiend. Het is ook niet alleen
maar nuchter. Ergens klopt er een ge
voelig hart en ontwaart men de sterk
levende ziel. In een tyd als de onze,
waarin terecht de belangstelling voor
Nieuw-Guinea een hoogtepunt bereikt,
komt het dus uitermate goed van pas.
J. W.
Binnenkort zal de kardinaal-ponens
(vermoedelijk kardinaal Costantine) de
bescheiden, die betrekking hebben op
mgr. Ferdinand Hamer, de Nederlandse
martelaar-bisschop tydens de Bokser
opstand by de eeuwwisseling in China,
overleggen aan de H. Congregatie der
Riten. Dit betekent een belangrijke stap
voorwaarts in het proces, dat reeds 16
jaar te Rome wordt voorbereid voor de
zaligverklaring van deze grote Neder
lander. Wanneer de H. Congregatie der
Riten de verdere behandeling van het
proces op zich neemt, betekent dit, dat
dan mgr. Hamer de titel krygt van
Eerbiedwaardige Dienaar Gods. Ver-
moedelyk echter zal het, onderzoek
door deze Congregatie ongeveer 10 jaar
in beslag nemen.
Mgr. Morel, die bisschop is van het
gebied, waar mgr. Hamer werd ver
moord, begon in 1937 in China met het
diocesaan proces, dat in 1939 was afge
sloten en naar Rome werd doorgezon
den. Mgr. Morel werd in 1952 uit China
verjaagd, doch heeft zich sindsdien in
tensief met de bevordering van de zaak
bezig gehouden. Grote vertraging heeft
het voorbereidende werk van de postu-
lator te Rome, pater Nevejan, onder
vonden, toen de H. Congregatie der
Riten aanmerkingen maakten over de
verschillende schryfwijze der Chinese
namen waarvoor deels de Engelse, deels
de Franse versie was gebezigd. De tijd
is thans gunstig voor een proces. Paus
Pius XII staat er zeer welwillend tegen
over, in tegenstelling met zijn voorgan
ger, Pius XI. die politieke verwikkelin
gen vreesde in China, wanneer een daar
vermoorde buitenlander zou worden
zaligverklaard. Vorig jaar heeft de H.
Congregatie der Riten de geschriften
van mgr. Hamer goedgekeurd. Voor de
copiëring dezer geschriften zijn even
eens jaren nodig geweest.
De heer J. Vellekoop te Rockanje, ♦voor
zitter van de Coöperatieve Brielse Groen
ten- en Fruitveiling, is benoemd tot ridder
in de orde van Oranje-Nassau.
e premier van Vietnam, Nguyen Van Tam, is deze
week afgetreden. Volgens de officiële mededelingen
zou hij dat gedaan hebben op verzoek van keizer
Bao Dai, teneinde de vorming mogelijk te maken van
een nationale regering. Nu is het in de parlementaire prac-
tijk een bekend verschijnsel, dat nationale regeringen met
zó maar gevormd worden. In de ogen van velen is het een
paardemiddel, dat slechts wordt ingeroepen in uiterst
gewichtige omstandigheden. En het is dus niet meer dan
logisch, om zich af te vragen wat de vorming van een
nationale regering in Vietnam dan wel zo gewenst maakt.
Het antwoord ligt min of meer voor de hand: de twee
maal herhaalde bereidwilligheid van de communistische
Vietminh om te spreken over een wapenstilstand. Het is
de laatste weken al verscheidene keren gezegd: met
alleen Frankrijk verlangt naar een oplossing van het
Indochinese probleem, maar ook de verbonden staten zelf.
Er valt enorm veel te doen, dat tengevolge van de oor
logshandelingen achterwege is gebleven. De sociale en
morele problemen hopen zich eenvoudig op en ook een
Aziatisch land kan het zich niet permitteren, om jaar na
jaar in staat van oorlog te verkeren.
Toen de leider van de Vietminh, Ho Chi Minh, dan ook
op de bekende vragen van het Zweedse dagblad „Expres
sen" antwoordde, dat hij zijnerzijds bereid was om vre
desonderhandelingen te beginnen, raakte dat een gevoe
lige plek in de Vietnamese harten. Geen enkele politicus
in Saigon of daarbuiten kan in het openbaar spreken zon
der de wenselijkheid van een wapenstilstand te onder
strepen. Ho Chi Minh had zich dus, juist omdat hij het
zorgvuldig vermeed concrete voorwaarden te stellen, in
een gunstige positie geplaatst. Geen wonder, dat de Viet
namese premier, Nguyen Van Tam, de tijd gekomen
achtte, om ook zijn slag te slaan en aan te tonen, dat
pacifisme noch nationalisme in Vietnam een communis
tisch monopolie zyn. Vorige week Vrijdag heeft hij zich
naar keizer Bao Dai begeven, die zich bevond in zijn
verblijf te Dalat, dat men om de vele besprekingen, die er
sinds het eind van de oorlog zijn gehouden, wel het
Indochinese Linggadjati zou kunnen noemen.
In Dalat ontvouwde Tam aan de keizer een plan, dat
in hoofdzaak drie elementen bevatte. In de eerste plaats
achtte hij het nodig, om zijn regering grondig te Ver
anderen. Er zou een ministerieel team moeten komen, dat
de kracht kan ontwikkelen, waarom geheel Vietnam op
het ogenblik roept. Een groot deel van de tegenwoordige
ambtsdragers, die hy onbekwaam acht, had hij naar huis
willen sturen en in plaats daarvan had hij een beroep
willen doen op uitgesproken nationalisten en zelfs op
enkele links-radicalen uit Tonkin. Het nieuwe ministerie-
Tam zou aldus misschien zelfs voormalige Vietminh-
ministers hebben omvat. Met zulke medewerkers had Tam
willen streven naar verkiezingen volgens het algemeen
stemrecht, naar agrarische hervormingen en naar de vrij
heid van vereniging en vergadering. Een tweede punt van
gewicht in het plan-Tam was het bevorderen van onder
handelingen met de Vietminh om na te gaan, of er op
die manier een, zij het nog zo smalle, basis van overeen
stemming gevonden zou kunnen worden. Voor het geval
die basis niet gevonden zou kunnen worden, en op dat
punt schijnt Tam weinig illusies gekoesterd te hebben,
moest men het communistisch gezwel, volledig uitroeien.
Want, en dat is de derde belangrijke zuil waarop zijn
plan rustte, Tam zou prijs blijven stellen op de vriend
schap met Frankryk, Dat was, in grote trekken, het plan,
dat hij in Dalat met Bao Dai besprak. Of hij ooit de me
dewerking van de vroegere Vietminh-elementen zou heb
ben gekregen, is onmogelijk te zeggen. Als het toonbeeld
van een democraat kan hij trouwens al evenmin doorgaan.
Maar het was in ieder geval een feit. dat de keizer het
plan van zijn eerste minister niet goedkeurde. Men zou
het dan ook beter zo kunnen stellen, dat premier^ Tam
niet aftrad op verzoek van Bao Dai, maar dat hij niet
wilde achterblijven als zijn plan in de ijskast ging. De
keizer beseft heel goed, dat hij het denkbeeld van onder
handelingen met de Vietminh in het openbaar niet kan
prijsgeven, maar nog veel beter ziet hij in, dat elk
accoord met de communisten het einde van zijn regering
betekent. Geestdriftige aanvaarding van Ho Chi Minh's
suggesties is derhalve wel. wat hy het laatst zal goed
vinden. Zijn ervaring heeft hem geleerd, dat hii tydens
de Japanse bezetting rustig op de troon kon blijven en
dat ook de Franse overwinnaars geen bezwaar tegen zijn
figuur hadden. Alleen door de opkomst van Ho Chi Minh
had hii enige tijd het veld moeten ruimen. Al zijn hoop
heeft de keizer gevestigd op de Verenigde Staten en
volgens welingelichte waarnemers heeft hij van Ameri
kaanse zijde de verzekering gekregen, dat men zal pro
beren er bij Frankrijk op aan te dringen zijn Inzichten
te steunen. Vandaag is het precies zeven jaar geleden,
dat in Hanoi de opstand van de Vietminh oen aanvang
nam en het Frans-Vietnamese overleg werd afgebroken.
Het aftreden van Nguyen Van Tam is geen factor, die het
hervatten van de onderhandelingen waarschijnlijker
maakt.
Een der Papoea's op
Nieuw-Guinea met «en zeer merkwaardig muziek
instrument.
