Kerstmis vieren als de herders
D
Kolen- en Staalgemeenschap
op de tweesprong
TWEE SCHEPEN AAN DE
GROND IN KALMARSUND
TIEN JAAR POOLS VERZET
IN NEDERLAND
C0EBERGH
Vragen aan de minister over
technische filmcentrum
In het zand
van MARS
besseh JEMEVER
Nachtmis onder de blote hemel in een
uithoek van de grote stad
Ontzaglijke belangen staan
op het spel
Hubert Cuypers
gehuldigd
Pater R. Boumant
Advies: kapiteins moeten een
zonnebril dragen
Herdenking in Heerlerheide
MAANDAG 28 DECEMBER 1953
PAGINA 5
Afscheid Jo Vincent
Zeldzaam uitverkoren
stem
Soekarno weigert ontslag
van Bambang Sugeng
Ir. Ingen Housz:
Illegale Staalmarkt
Mr. W. J. Berger ter
aarde besteld
Bij tachtigste verjaardag
De oudste Jezuïet van
N ederland
Mevr. Van der Meer de
Walcheren overleden
Nachtmis in Sint
Pietersberg
Raad voor de Scheepvaart
De Koninklijke Familie
ter kerke
Hulpvliegveld West-Brabant
Winkeldieven in appèl
opnieuw veroordeeld
Braziliaanse prijs voor
Nederlander
Lemnos 'naar Antwerpen
Resultaten Gero niet
lager dan in 1952
''■ma
door ARTHUR C. CLARKE
(Vert, door F. ven Oldenburg Ermke)
Geschenken Prinses
Wilhelmina voor
vluchtelingen
Trein DjokjaDjakarta
onder vuur
(Van onze verslaggever)
e inhoud van de simpel van eenvoud en zo vaak aangehaalde versregel van
de prins onzer dichters„O Kerstnacht, schooner dan de daeghen", heeft
ons en de parochianen van de nog te stichten Lourdes-kerk in Amster-
dam-Nieuw-West tijdens de Kerstnacht van 1953 meer ontroerd dan ooit.
Want terwijl in de machtige kerkgebouwen over heel de wereld de gelo
vigen met de grootste pracht en praal het Kerstgebeuren herdachten, stonden
in een uithoek van Amsterdam enkele tientallen mensen geschaard rond een
kapeltent, om met bouwpastoor L. Nijs de Kerstnacht te vieren, zoals de her
ders van Bethlehem dat eeuwen her hebben gedaan: onder een blote asgrauwe
hemel.
Het initiatief van pastoor Nijs is met
volledig succes bekroond en zijn paro
chianen door de bouw- en woning
omstandigheden nog verstoken van een
eigen kerk zijn nu toch in de gele
genheid gesteld het intiemste, mooiste
en zinrijkste feest van het hele kerke
lijk jaar hoewel op primitieve, maar
toch op de meest geëigende wijze te
Vieren.
Drie massieve vormloze woningblok
jes, de donkere bonken vette aarde van
het nog aan te leggen plantsoen en een
half betegeld en verder modderig wan
delpad vormden de entourage waarin
de Nachtmis zou worden opgedragen.
Hier ontbraken een massief kerkge
bouw met illustere verlichting, een vol
orgel, een juichend koor en een schit
terende zee van kaarslicht rond de
kerststal, maar juist dat nauw hoorbare
harmonium, dat geïmproviseerde koor
tje, de enkele kaars die flikkerde in
de ijzig-koude nachtwind, het wappe
rende zeil van de kapeltent maakten
deze kerstnacht door zijn eenvoud tot
de mooiste, die wij ooit beleefden.
Geflankeerd door een drie meter hoge
geïllumineerde kerstboom en de kerst
stal van pastoor stond op enkele vier
kante meters plankier 'overhuifd door
het witte linnen van een kapeltent de
geschraagde altaartafel.
De parochianen en belangstellenden
hadden zich in een kring rond dit
„Godshuis" geschaard toen pastoor Nijs,
voorafgegaan door zijn eerste en enige
kerkmeester en drie „gloednieuwe" mis-
dienaartjes zich vanuit zijn woonver
trek ditmaal gemetamorphoseerd in
sacristie naar het altaar begaf, ter
wijl zachtjes en vredig het „Stille
Nacht, heilige Nacht" eerst nog wat
bedremmeld en onzeker, maar allengs
sterker en met overtuiging werd ge
zongen.
Nooit hebben wij als in deze nacht
ervaren, de grote vreugde, die de
herders van Bethlehem moet hebben
aangegrepen, toen zij het „Gloria in
Excelsis" hoorden; woorden die, nu
nog zinrijker dan toen, op de koude
wind werden weggevoerd, verder nog
dan de „woestenij", waar wij al dach
ten te zijn, naar andere mensen, die
zich niet bewust waren van de groot
heid van dit ogenblik.
Grote blinkende regendroppels be
gonnen vlak voor de consecratie on
heilspellend te tikken op het zeil van
Ten gevolge van een technische ver
gissing is van een op Donderdag j.l,
gepubliceerd artikel over Jo Vincent
het slot komen te vervallen. En daar
mee ook de naam (in initialen) van
de schrijver. Wij geven het wegge
vallen slot van het artikel, opgeno
men in het verband van hetgeen
daaraan voorafging, hieronder weer:
Jo Vincent heeft, nadat haar oratorium-
practijk eenmaal gevestigd was en zij
zich als kunstenares rijp genoeg mocht
achten, zeer vele liederen-avonden ge
geven. Toch heeft zij, zoals iedereen,
met het lied aanvankelijk wel moeten
worstelen. Het lied vergt een zeer grote
en diepe gemoedservaring en het speci
aal te ontwikkelen vermogen om die in
de fijnste nuances uit te drukken. Dit
was voor een oratorium-zangeres, die
getraind was op grote dimensies, niet zo
eenvoudig. Maar op een avond lukte het
plotseling wonderlijk goed. Dat was tij
dens de eerste bezettingsjaren, - en het
eenvoudige, oprechte gemoed van Jo
Vincent maakte haar, zoals men weet,
tot een bijzonder felle patriotte. Wat
was er gebeurd?
Ik ben het haar op een middag gaan
vragen of zij zelf iets had gemerkt,
dat op haar psyche had ingewerkt. Zij
kon er niets van zeggen. Zij had er
niets van gemerkt. Maar ik geloof nog
altijd, dat de woede en de smart over
het onder de voet lopen van ons
vaderland, de dagelijkse kwelling
van het gekoejonneerd worden door
arrogante nazi's en hun Nederlandse
handlangers, het haar hadden aange
daan. Zij had zich geestelijk verrijkt,
doordat zij geestelijk ondersteboven
was gegaan. Het Zondagskind had de
ervaring van echt lijden leren kennen.
Jo Vincent is daar, zoals alle kunste
naars, beter van geworden. Na de be
vrijding is zij verder gegaan met
zingen. De triomfen begonnen van
voren af aan. Een natuurtalent met de
hartelijkste gaven van gemoed en ge
voel gezegend. Zelfs weinig muzikale
mensen trokken voor haar de concert
zaal binnen. De muziek, die uit haar
kwam, k°n iedereen verstaan.
Zij gaat te vroeg heen, zeggen velen.
Wij geloven dat niet. Het moet natuur
lijk iedereen spijten, dat aan zulk een
unieke verschijning betrekkelijk zo snel
een einde komt, maar Jo Vincent doet
verstandig door het offer te brengen,
dat natuurlijk door ieder vrijwillig
heengaan vereist wordt. Meer dan voor
vele vocalisten van andere aanleg, staat
en valt haar grote kunst van het bel
canto, die zo regelrecht uit een warm
maar ongecompliceerd gemoed komt,
met de volmaakte dienstbaarheid van
de stem. Zij heeft die zeldzaam uitver
koren stem, waarmee zij alles kan, zij
heeft er de mensen mee betoverd. Waar
om zou zij het onvermijdelijk risico lo
pen. dat die stem niet alles meer kan
en haar intenties niet meer direct in
schone klank kan omzetten. Waarom
zou zij een publiek blijven verleiden
misschien over een aantal jaren een
herinnering na te lopen? Er zijn jonge
ren, die ook aan de beurt moeten ko
men.
De mooiste dingen moeten ophouden,
wanneer zij cp z'n mooist zijn.
Hoger dan zijn zenith stijgt niemand.
Jo Vincent trekt zich terug op dat
hoogtepunt, nadat zij de waarschuwing
van de stijgende jaren gehoord en snel
begrepen heeft. Zij legt daarmee de
laatste proef af, die haar nog restte: het
laatste bewijs, dat zij een waar kunste
nares is. Zij zal het, menselijkerwijs ge
sproken en in de hcop, dat haar nog
vele jaren met haar man samen en in
haar huis met alle dingen die de vrouw
in haar zozeer behagen, gegeven zullen
zijn, zelf moge beleven, dat zij legenda
risch wordt. L. H.
Soekarno heeft geweigerd kolonel
Bambang Sugeng, chef van de generale
staf van het Indonesische leger, ontslag
te verlenen.
de tent. De door de kou en het staan
verkleumde Nachtmisgangers bleven;
allen diep ontroerd door de nachte
lijke consecratie: de komst van het
afgelegen
Kerstkind, zelfs op deze
plek van de grootstad.
Een pater Franciscaan begon com
munie uit te reiken en terwijl de regen
ophield te vallen naderden velen ter H.
Tafel.
De Dageraads- en Dagmis kon pastoor
Nijs onder de gegeven omstandigheden
niet meer opdragen. Toch was een
ieder gelukkig echt Kerstnacht gevierd
te hebben en terwijl het H. Sacrament
naar de „sacristie" werd gebracht klonk
in de nachtelijke stilte als een dank
lied „De herdertjes lagen bij nachte".
De kaars, die een militair bij de
kerststal had aangestoken, woei uit door
de wind. De stille getuigen van dit
groots en toch zo eenvoudig gebeuren
een politiewagen en de vele gelovigen
keerden over de modderige zandweg
terug; de laatsten in de overtuiging ook
eens echt herders bij nachte te zijn
geweest.
In zijn tijdens een Kerstlunch te
Beverwijk uitgesproken rede heeft ir.
A. H. Ingen Housz, voorzitter van de
directie van Hoogovens, terugblikkend
op het aflopende jaar, zeer veel reden
tot grote dankbaarheid gevonden. Het
gehele jaar door werd op volle sterkte
gewerkt, niettegenstaande in de landen
rondom ons heen de productie van ijzer
en staal vaak niet onbelangrijk moest
worden ingekrompen. In geen afdeling
van het bedrijf behoefde personeel ont
slagen te worden. Nieuwe grote dingen
kwamen tot stand: opening van de
Breedbandfabrieken, voorts snelle ver
nieuwing en vergroting van de oudste
hoogoven, een tweede opslagkraan werd
gebouwd, terwijl in de staalfabriek,
walserij en Mekog vele verbeteringen
werden aangebracht.
Alles liep in het bedrijf bevredigend.
Er waren geen ernstige tegenslagen. De
premieregeling, waarover lang was ge
studeerd en met de vakorganisaties on
derhandeld, kwam tot een begin van
uitvoering. De indruk is, dat de tot. nu
toe bereikte resultaten bevredigend zijn.
Inmiddels staan wij, aldus ir. Ingen
Housz, voor nieuwe ingrijpende maat
regelen ten aanzien van de arbeids
voorwaarden, n.l. vernieuwing zowel
van de Collectieve Arbeidsovereen
komst der arbeiders als van die der be
ambten en van een nieuwe algemene
loonsverhoging van 5 pet. Over deze
regelingen is principiële overeenstem
ming tot stand gekomen.
Had ir. Ingen Housz met dankbaar
heid kunnen gewagen van de goede
gang van zaken in eigen huis, minder
optimistisch moest hij zijn omtrent de
Kolen- en Staalgemeenschap, die een
feit is, maar tevens een vraagstuk.
Hij zeide daarover het volgende: De
Kolen- en Staalgemeenschap is begon
nen te werken als iets volkomen nieuws
ze had geen organisatie, geen ge
schiedenis, geen oude grondslagen om
op voort te bouwen alles moest
nieuw gemaakt worden. In de eerste
weken van haar bestaan, toen de markt
gunstig was, leek het of ze de tijd zou
krijgen haar opbouw tot stand te bren
gen. En wat de kolen betreft kon dit
ook tamelijk ongestoord gebeuren. Maar
de gemeenschappelijke staalmarkt is,
sinds de officiële opening daarvan in
de maand Mei van dit jaar, sterk ver
stoord en daar hebben zich de moeilijk
heden op eikaar gestapeld en heeft de
tijd tot rustige oplossing daarvan ont
broken. En wat zien we nu? Enerzijds,
dat door de Hoge Autoriteit een sys
teem van prijspublicatie is voorgeschre
ven, dat tot ernstige bezwaren van ver
starring van de markt heeft geleid.
Daarnaast een vermindering van de
vraag, grotendeels door tijdelijke oor-
Onder zeer grote belangstelling, vooral
van de zijde van de rechterlijke macht, is
Tweede Kerstdag op de R.K. Begraafplaats
aan de Kerkhoflaan te 's-Gravenhage ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van
mr. W. J. Berger, oud procureur-generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden. Tevo
ren was in de kerk aan het Stadhouders-
plantsoen een plechtige uitvaartdienst ge
houden die o.m. werd bijgewoond door de
Pauselijke internuntius mgr. P. Giobbe en
door mgr. Op de Coul, directeur van het
Bureau voor katholiek onderwijs.
Op de begraafplaats werden o.m. opge
merkt de minister van Staat, oud-minister
van Justitie mr. J. R. H. van Schaik, de
president van de Hoge Raad der Nederlan
den, dr. J. Donner, de procureur-generaal
bij dat college, jhr. mr. dr. L. H. K. C.
van Asch v. Wijck, vele leden en oud-leden
v. d. Hoge Raad, benevens de griffier, mr.
H. v. Oordt, advocaten-generaal en oud-le
den van het parket bij de Hoge Raad. De
Nederlandse orde van advocaten was ver
tegenwoordigd door de deken, mr. A. F.
Visser van IJzendoorn, de Haagse orde door
de waarnemende deken, mr. G. A. Fijn van
Draat. Voorts was nog aanwezig een de
putatie van vijf leden van het Amsterdamse
Studenten Corps, waarvan mr. Berger ere
lid was. De absoute en de beaarding wer
den verricht door pastoor Van den Burg.
zaken, en ook door indrukken, die van
officiële zijde werden opgewekt, dat de
prijzen moesten en zouden dalen. En
tegenover die verminderde vraag bood
het verstarrende prijsnoteringssysteem
niet de soepelheid, welke nodig is voor
een prijsontwikkeling, die zich aan de
realiteit van de markt moet aanpassen.
Toen zijn hier en daar producenten de
prijslijsten gaan onderbieden en vele
verbruikers hebben van die volgens
het Verdrag verboden mogelijkheid
gaarne gebruik gemaakt. Zo is er dus
thans een illegale markt ontstaan en
men is in Luxemburg doende om
nieuwe regelingen te construeren, die
zich beter lenen voor toepassing door
een levende werkelijkheid. En zo lang
die nieuwe regels nog niet functioneren,
d.w.z. niet alleen zijn openbaar ge
maakt, doch ook door de Hoge Autori
teit worden gehandhaafd, blijft de ge
hele staalmarkt, en daarmee de Ge
meenschap, met vraagtekens omkleed.
Deze vraagstukken vergen een uitvoe
rig en zeer tijdrovend overleg; het zijn
zware kinderziekten waar de Gemeen
schap doorheen gaat, maar zij moet
er doorheen. De E.G.K.S. is de toets
steen voor de verdere integratie van
Europa wil hier iets van terecht
komen, dan moet de eerste reële poging
er toe, de E.G.K.S., een succes worden.
En omgekeerd: slaagt de Europese in
tegratie niet, dan zal de E.G.K.S. niet
op haar eentje kunnen voortbestaan.
Er staan hier dus ontzaglijke belangen
op het spel, gelegen ver buiten de kring
van het vraagstuk van de Staalmarkt
zelf.
Telegrammen van koningin Juliana en
paus Pius XII, hartelijke toespraken o.a.
van burgemeester d'Ailly en prof. dr. A.
Smijers, en omstreeks vijfhonderd be
zoekers hebben op tweede Kerstmiddag
luister bijgezet aan de receptie, in Arti
et Amicitiae te Amsterdam gehouden
ter gelegenheid van Hubert Cuypers'
tachtigste verjaardag.
Dr. Kudolf Mengelberg, als voorzitter
van het erecomité dat een biografische
schets over de jubilaris heeft uitgegeven
en zich heeft belast met de organisatie
van een ere-avond in het concertgebouw
op 29 December, huldigde de heer Cuy
pers als iemand clie een ganse muziek-
gemeenschap heeft weten te vormen en
bezielen. De burgemeester, mr. Arn. J.
d'Ailly, sprak een gelukwens uit namens
de gemeente en prof. Smijers uit Utrecht
namens allen wie de kerkmuziek ter
harte gaat.
Huldlige'nd namens het kerkbestuur
van de St. Agneskerk (van het koor
waarvan Hubert Cuypers al dertig jaren,
zijn halve loopbaan, lang directeur is)
riep de pastoor A. Kokkelkoren de ju
bilaris tot ere-parochiaan uit en over
handigde hem twee enveloppes-met-in-
houd, een van ó|e pauselijke internun
tius in 's-Gravenhage, mgr. Paolo Giob
be en een van het kerkbestuur.
Verder is het woord gevoerd door de
heren Theo van der Bijl en Pater Vol-
laerts.
Des morgens wa$ in die St. Agneskerk
door de deken van Amsterdam, G. v. d.
Burg, een plechtige hoogmis opgedra
gen waarbij de Missa Trinitatis onder
leidling van de componist, Hubert Cuy
pers, werd uitgevoerd.
Het Agneskoor bood de tachtigjarige
dirigent bij een feestelijk ontbijt een
schilderij van J. Verheijen aan, voor
stellende de heer Cuypers aan het orgel
van die St. Agneskerk terwijl hij de
koorknapen instrueert.
Op zijn weg naar het ere-concert in
het concertgebouw, Dinsdagavond 29
December, zal Hubert Cuypers. van
Arti et Amicitiae van het Rokin af, door
katholieke studenten in ouderwetse
hansom cabs worden begeleid.
Pater R. Bouman S.J. is Zondagmiddag,
ruim 85 jaar oud, in het St. Ignatiuscol-
lege in Amsterdam overleden. Sinds 1949
woonde hij in het college, rustend na
zijn lange priesterlijke loopbaan, tot in
de laatste jaren van zijn zielzorg door
velen als raadsman gezocht, zodat zijn
biechtstoel in de Amsterdamse Krijtberg
voortdurend zeer druk was. In de Neder
landse katholieke wereld is hij het meest
bekend geworden door zijn vertaling
van de Navolging, waarvan honderddui
zenden exemplaren zijn verkocht.
Ruim 31 jaar is pater Bouman in het
onderwijs werkzaam geweest, eerst in
Katwijk, later in Amsterdam, waar hij
aan het Ignatiuscollege leraar in de klas
sieke talen is geweest. In die jaren was
hij ook assistent aan het O. L. Vrouwe
gasthuis. In 1925 werd hij benoemd tot
pastoor in Rotterdam, maar toen zijn pa
rochie aan de Wijnhaven opgeheven
werd, in 1929, ging hij terug naar de
hoofdstad, waar hij zich in de Krijtberg
geheel aan de zielzorg wijdde.
Enkele maanden geleden heeft pater
Bouman zijn 70-jarig professiefeest ge
vierd. Hij was de oudste Jezuïet van Ne
derland.
Tweede Kerstdag is op 77-jarige leef
tijd overleden mevrouw C. van der
Meer de Waicheren-Verbrugghe, echt
genote van Pieter van der Meer de
Walcheren.
Mevr. van der Meer was kunstnaald-
werkster. Zij heeft voor verscheidene
kerken, ook o.a. voor de St. Thomas-
kerk te Amsterdam, wandkleden ge
maakt.
Voor de eerste maal in de geschiede
nis is een Nachtmis opgedragen in de
grotten van de Sint Pietersberg, name
lijk in de vroegere ondergrondse kapel
van het gangenstelsel „Zonneberg". De
Nachtmis werd opgedragen door pas
toor Theunissen van Oud St. Pieter. Ze
werd door honderden personen bijge
woond.
Bij opgravingen bij Sakkara ten Zui
den van Cairo heeft men, zoals gemeld,
een tot dusver onbekende pyramide
ontdekt. Ook heeft men er een mum-
miekist gevonden, die 3800 jaar oud
is, maar niets met de onbekende
pyramide te maken heeft; de pyra
mide is ongeveer 6000 jaar oud. Hië-
roglyphen op de kist wijzen er op, dat
zij afkomstig is uit de tijd van de twee
en twintigste dynastie.
De Raad voor de Scheepvaart heeft
Woensdag uitspraak doende de 48-
jarige kapitein H. L. uit Stadskanaal
twee weken de bevoegdheid om als ka
pitein te varen op zeeschepen ontnomen,
omdat het aan zijn onvoldoende navi
gatie moet worden geweten, dat zijn
m.s. „Larix", de 500 b.r.t. vrachtboot
van de Houthandel voorheen William
Pont te Zaandam, op 6 September jl. in
de Kalmarsund aan de grond gelopen is.
Daar het mooi weer was had de ka
pitein, die meermalen door de Kalmar
sund was gevaren, geen loods aan boord
genomen. De raad nam de kapitein kwa
lijk, dat hij de brug ongeveer een kwar
tier lang had verlaten en de vaart had
overgelaten aan zijn stuurman. Deze
laatste zag wegens de felle zonneschijn
de prik, die de Ispe Bredgrund, een rif,
dekt, over het hoofd. Toen de kapitein
weer naar boven kwam, was het reeds
te laat. De vrachtboot voer recht op de
prik in. Direct werd hard stuurboordroer
gegeven en vaart geminderd. De Larix
draaide snel maar stootte vijf minuten
later op de stenen. Het schip bleef niet
zitten. Twee minuten later werd weer
langzaam vooruit gegeven. Na rondpei-
len bleek dat de vullings langzaam wa
ter maakten.
Daar er meer lekkage was werd be
sloten het schip op de werf te Kalmar
te herstellen. Pas een maand later kon
de reis worden voortgezet.
De „Larix" was niet het eerste schip
dat in de ondiepe Kalmarsund moeilijk
heden heeft ondervonden. Nauwelijks
een week te voren was het m.s. „Wester-
(Van onze correspondent)
Heerlerheide was Zondag meer dan
ooit het Poolse centrum in de Mijnstreek.
Elk van de ongeveer duizend Poolse ge
zinnen, welke Zuid-Limburg telt, was
minstens door één gezinslid vertegen
woordigd op de herdenking van tien jaar
Pools verzet, welke in Heerlerheide werd
gehouden. Een "kerkelijke herdenking
vormde de inzet van deze Poolse verzets-
dag. De Poolse zielzorger in de Mijn
streek, pater B. Dambek, droeg in de
St. Corneliuskerk te Heerlerheide een
plechtig lof op, waarbij hij zijn landge
noten in het Pools toesprak. Spr. wees
op de grote waarde van de vrijheid, die
in haar volheid de gevallenen van het
verzet door hun dood is ten deel geval
len. Pastoor J. Custers herinnerde de
Poolse oud.-strijders aan het feit. dat na
tien jaar verzet de strijd nog niet ten
einde is, daar er nog steeds tal van per
sonen zuchten in kerkers, wier enige
misdaad erin bestaat, dat zij christen
zijn.
Op het kerkhof te Heelerheide had
vervolgens een herdenking van de ge
vallenen plaats. Geschaard rond de gra
ven van drie Nederlandse verzetslieden,
kapelaan Ramakers en de mijnwerkers
Tempelaars en Savelberg, herdachten de
aanwezige Poolse en Nederlandse oud
strijders alle gevallenen van Polen en
Nederland met gebeden, herdenkingstoe
spraken en bloemenhuides. De voorzit
ters van de Poolse verzetsbeweging in
Nederland en België, de heren J. Zarem-
ba en E. Pomorski, hielden een korte
herdenkingstoespraak. Ook de voorzitter
van de Limburgse verzetsbeweging, de
heer J. Crasborn. voerde bij deze gele
genheid het woord. Spr. herdacht spe
ciaal de 156 Zuid-Limburgse gevallen
verzetshelden.
Onder het spelen van het Nederlandse
en Poolse Volkslied werden kransen ge
legd op de graven van de Nederlandse
verzetshelden.
Begeleid door de fanfare „St. Jozef'
van Heerlerheide trokken de Polen naar
zaal „National'', waar een herdenkings
bijeenkomst plaats vond. De heer J.
Zaremba schetste de tienjarige historie
van de Poolse verzetsbeweging in Neder
land. die slechts één doel kent: een vrij
Polen. Na tien jaar, aldus de heer Zarem
ba, zijn we nog niets verder gekomen
dan in 1943, gezien de vervolging en ar
restatie van de primaat van Polen.
De voorzitter van de Poolse verzets
beweging in België de héér E. Pomorski
dapkte de Nederlanders voor de betuig
de solidariteit met de Polen en spoorde
zijn landgenoten aan even fier als in het
verleden te blijven vechten voor een
nieuw Polen, ontrukt aan de klauwen
van het communisme, dat, evenmin als
het Nazisme, aan Polen echte vrijheid
heeft geschonken. Een zelfde oproep
richtte de afgevaardigde van the Relief
Society for Poles, de heer S'Lubienski,
tot de aanwezigen. Dat de Polen in deze
strijd niet alleen zullen staan, dat bleek
duidelijk uit de toespraken, die door
vertegenwoordigers van de Nationale
Federatieve Raad Voormalig verzet in
Nederland en van de Limb, verzetsbe
weging werden uitgesproken.
Hare Majesteit de Koningin, Zijne
Koninklijke Hoogheid en de oudste
twee Prinsessen hebben Eerste Kerstdag
te Amersfoort de door ds. A. Braakman
geleide kerkdienst bijgewoond.
Tweede Kerstdag zijn de jongste twee
Prinsessen onder het gehoor van deze
predikant geweest.
Het tot op heden particuliere vlieg
veld van de heer A, van Campenhout
onder Bosschenhoofd zal met ingang
van 1 Januari als hulpvliegveld gaan
fungeren. Toestellen van de vliegbasis
Woensdrecht zullen in Bosschenhoofd
kunnen landen. Het vliegveld is onge
veer tien hectaren groot en gelegen aan
de rijksweg Breda-Roosendaal.
dok", een 398 b.r.t. metende vrachtboot
van de rederij „Westerdok" N.V. te
Amsterdam, onder gelijke omstandighe
den op vrijwel dezelfde plaats aan de
grond gelopen. Ook in dit geval was
geen loods aanwezig. De kapitein, de
32-jarige J. V. uit Purmerend, was nog
nimmer door de Kalmarsund gevaren.
De stuurman was er alleen als matroos
wel eens doorgekomen.
De stuurman had de wacht, maar de
kapitein die op de brug was gebleven,
leidde de navigatie. De zon scheen zeer
hinderlijk op het water, zodat uitkijken
in die richting moeilijk was. Ook de
Westerdok liep vast, maar bleef niet
zitten.
In zijn uitspraak adviseert de Raad
voor de Scheepvaart het gebruik van
een zonnebril. Het verdient voor een
kapitein als betrokkene, die daar onbe
kend is, aanbeveling een loods aan te
houden tot de ondiepten van de Kalmar
sund zijn gepasseerd.
Ook kapitein V. werd evenals zijn
collega van de Larix de bevoegdheid
om als kapitein te varen op zeeschepen
ontnomen voor de tijd van twee weken.
(Van onze verslaggever)
Het Amsterdams Gerechtshof heeft
vanmorgen in hoger beroep uitspraak
gedaan in de zaak tegen de 38-jarige
chauffeur J. J. S. en zijn 44-jarige vrouw
A. M. S.B. Het echtpaar had zich in
de loop van dit voorjaar schuldig ge
maakt aan een serie stelselmatige dief
stallen in grote winkelhuizen' in Utrecht
en Amsterdam. Het hof legde hun nu
ieder een jaar gevangenisstraf, zonder
afrek op, waarvan echter vier maanden
voorwaardelijk. De rechtbank had hen
destijds tot anderhalf jaar met- aftrek
veroordeeld.
In aansluiting op het reeds gepubli
ceerde bericht der prijzen voor deelne
mers aan de tweede Bienale, Sao Paulo
wordt medegedeeld dat de Nederlandse
schilder F. Vordemberge-Gildewart een
der hoogste prijzen namelijk 50.000
cruzeiros is toegekend.
De-internationale jury heeft voorts het
„Museu de arte moderna". organisatrice
van de Bienale, aanbevolen werk aan te
kopen van een viertal deelnemers aan de
tentoonstelling, o.m. van de Nederlander
Karei Appel
Het Deense motorschip „Lemnos", dat
Woensdag bij Terneuzen in aanvaring
is gekomen met het Duitse motorschip
„Babitorya" en als gevolg daarvan een
groot gat aan bakboordzijde heeft op
gelopen is in de nacht van Zaterdag op
Zondag op de Middelplaat, waarop het
was vastgezet, voorlopig gerepareerd.
Gistermorgen is het schip naar Ant
werpen gesleept, waar het inmiddels is
aangekomen. Hier zal de „Lemnos"
worden gelost en definitief worden ge
repareerd.
In de buitengewone algemene verga
dering van aandeelhouders der Gero-
fabriek te Zeist zijn de heren H. Zeiler
en ir. P. P. van Beek tot directeur be
noemd. Voorts werd goekeuring verleend
om t.z.t. over te gaan tot uitgifte van ten
hoogste f 500.000 gewone aandelen der
vennootschap.
Omtrent de gang van zaken in 1953
deelde de voorzitter mede, dat deze be
vredigend is. Verwacht wordt, dat het
resultaat niet achter zal blijven bij dat
van verleden jaar.
Advertentie
Voorspoedig
52
Op een twintigtal redacties ging de
kopij van de telex rechtstreeks naar de
zetmachines om geen tijd te verliezen
En in Londen begon een uitgever, die
Gibson een royaal voorschot gegeven
had, zich weinig op zijn gemak te voe
len.
Gibsons kreet weergalmde nog door
de cabine, toen de piloot reeds bij het
dash-board was. Toen werd hij tegen de
vloer geworpen, terwijl het toestel in
een bijna verticale scheervlucht wan
hopig naar het noorden koers trachtte
te zetten. Eindelijk was Gibson weer in
staat om overeind te krabbelen en zag
nog juist een glimp van een vreemd
vervaagde, oranje rotswand, die drei
gend op hen toe scheen te komen tot op
slechts enkele kilometers onder hen.
Zelfs in dat ogenblik van panische
schrik kon hij zien, dat er iets heel
vreemds was aan die snel naderende
rotswand, en plotseling drong dan ein
delijk de waarheid tot hem door. Dit
was geen bergketen, maar iets, wat wel
zo dodelijk zou kunnen zijn. Ze sneldpn
op een reusachtige zandhoos in, welke
van de woestijn oprees tot bijna aan de
stratosfeer.
De orkaan trof hen een seconde la
ter, Iets raakte de machine heftig van
terzijde en door het isolerend omhul
sel van de romp drong een woedend
fluitend gebrul, dat het verschrikkelijk
ste geluid was, dat Gibson ooit nog
hoorde. De nacht had hen plotseling
verrast en ze vlogen nu hulpeloos door
een huilend duister.
Het duurde allemaal nauwelijks vijf
minuten maar het scheen een eeuwig
heid. Hun snelheid: alleen had hen ge
red want het toestel was door het hart
van de orkaan gedrongen als een projec
tiel door een glazen wand. Plotseling
omgaf hep van alle kanten een robijn
rode schemering; het toestel werd niet
langer als door duizend voorha
mers bewerkt en een sidderende stilte
scheen de cabine te vullen. Door het
kijkraampje achterin ving Gibson een
laatste glimp op van de storm, die zich
naar het westen verplaatste en op zijn
weg de woestijn scheen om te ploegen.
Met bevende knieën en met een dank
baar hart wankelde Gibson naar zijn
stoel en loosde een grote zucht van vér
lichting. Eén ogenblik vroeg hij zich
af, of ze ver uit hun koers geslagen
zouden zijn; toen besefte hij, dat dit
nauwelijks van belang was, gezien de
hulpmiddelen, die ze bij zich hadden.
Het was eerst, toen zijn oren niet lan
ger verdoofd waren door het geloei
van de storm, dat Gibson zijn tweede
schok kreeg. De motoren stonden stil.
In de kleine cabine heersten stilte en
spanning. Toen riep de piloot over zijn
schouder: „Doet jullie maskers voor!
Misschien breekt de romp bij het lan
den." Niet al te handig viste Gibson
onder zijn stoel naar zijn uitrusting en
deed zijn masker voor. Toen hij gereed
wag, scheen de grond reeds heel dicht
bij, hoewel het moeilijk werd om af
standen te schatten ïn het wijkende-
schemerlicht.
Een lage heuvel schoof snel voorbij
en was in het donker verdwenen. Het
toestel scheerde rakelings onder een
waaghalzige hoek over een tweede heu
vel heen en gaf een krampachtige ruk,
toen het de grond raakte en weer om
hoog sprong. Een ogenblik later kwam
het opnieuw in aanraking met de aar
de en Gibson bereidde zich voor op de
onvermijdelijke ravage.
Het duurde een eeuwigheid, voordat
hij weer durfde ademhalen, nog buiten
machte om te geloven, dat ze veilig
waren geland. Toen rekte Hilton zich
in zijn stoel uit, zette zijn masker af en
riep tegen de piloot: „Dat was, wat je
noemt, een keurige landing. We zullen
nu moeten wandelen, maar hoever?"
Even bleef het stil. Toen zei de piloot
met een nogal vreemde stem: „Kan
iemand een sigaret voor me opsteken?
Mijn hand beeft."
„Hier," zei Hilton, terwijl hij naar
voren ging. „Zouden we niet liever
licht maken?"
De warme, gezellige gloed van het
licht droeg veel ertoe bij om hen wat
op te kikkeren. De hen alom omrin
gende Mars-nacht werd erdoor verban
nen. Iedereen begon zich belachelijk
opgewekt en vrolijk te voelen, en er
werd uitbundig gelachen om volkomen
zoételoze grapjes. De reactie had in
gezet. Ze waren zo verrukt over het
feit, dat ze nog leefden, dat de duizend
kilometer, welke hen van het dichtstbij
zijnde vliegveld scheidden, nauwelijks
nog van belang schenen.
„Dat was een flink stormpje," zei
Gibson. „Komt zoiets vaak voor op
Mars? En waarom kregen we geen
waarschuwing?"
De piloot, die nu over de eerste schok
heen was, dacht vlug na. Het onvermij
delijke comité van onderzoek nam
klaarblijkelijk de eerste plaats In zijn
gedachten in. Ook al vloog hij door
middel van de automatische piloot, toch
had hij vaker naar voren moeten gaan
om zijn instrumenten te controleren
„Zo'n storm heb ik nog nooit meege
maakt," zei hij, hoewel ik op z'n minst
al vijftig tochten tussen Port Lowell
en Skia gemaakt heb. Het ongeluk is,
dat de meteorologie van Mars nog
Het lid van de Tweede Kamer de
heer Peters heeft aan de ministers van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
en voor Publiekrechtelijke Bedrijfsorga
nisatie de volgende vragen schriftelijk
gesteld:
1. Is het juist, dat een bedrag van
f 750.000 uit de z.g. tegenwaardereke
ning beschikbaar is gesteld voor de in
richting van een technisch filmcentrum,
dat als zelfstandig orgaan in het leven
zal worden geroepen en zal worden be
last met de aankoop en distributie van
116 geluidsfilmprojectoren, alsmede met
het vervaardigen of doen vervaardigen
van films en filmstroken ten dienste
van het onderwijs in de middelbaar
technische en de ambachtsscholen?
steeds een gesloten boek voor ons is.
En er zijn maar een stuk of zes meteo
rologische stations op de planeet niet
genoeg om ons een nauwkeurig beeld
van de weersomstandigheden te geven."
En Phobos dan? Hadden ze daar niet
kunnen zien, wat er aan de hand was.
en ons kunnen waarschuwen?"
De piloot haalde zijn almanak te voor
schijn en bladerde erin met vlugge vin
gers
„Phobos is nog met op," zei hij na
een korte berekening. „Ik vermoed, dat
de storm plotseling uit Hades opstak
een echt toepasselijke naam, vindt u
niet? en dat hij nu waarschijnlijk
even plotseling weer is gaan liggen. Ik
geloof niet, dat er in de buurt van
Charontis iets van te merken was, zo
dat ze ons al evenmin zouden hebben
kunnen waarschuwen Het was enkel
een van die toevalligheden, waar nie
mand iets aan doen kan."
Die gedachte scheen een ware op
luchting voor hen, maar Gibson ver
mocht een zo filosofisch standpunt maar
moeilijk te delen.
„Intussen," repliceerde hij, zitten we
de hemel weet waar aan de grond. Hoe
lang zal het duren, eer ze ons vinden?
Of bestaat er een kans om het toestel
te repareren?"
„Geen schijn van kans. De raket-in
stallatie is naar de maan. Die was op
lucht berekend, niet op zand."
„Kunnen we geen radiografisch con
tact opnempn met Skia?"
„Niet nu we op de grond staan. Maar
wanneer Phobos opkomt, en dat ge
beurt laaf eens kijken over een
uur, zullen we het observatorium kun
nen oproepen, en daar kunnen ze ons
relayeren. Zo doen we met alle uitzen
dingen over lange afstand. De ionos-
feer is te zwak, zodat we niet zover ko
men als op de aarde. In ieder geval ge
ik eens kijken, of de radio in orde is.'
(Wordt vervolgd).
2. Kunnen de ministers meedelen, of
deze gelden beschikbaar werden gesteld
in onderling overleg omtrent de meest
efficiënte bestedingsmogelijkheden, in
het bijzonder t.a.v. de organisatorische
verhouding van het Technisch Film
centrum ten opzichte van de stichting
Nederlandse Onderwi.jsfilm?
3. Indien uit het antwoord op de eer
ste vraag zou blijken, dat het inder
daad de bedoeling is om naast de stich
ting Nederlandse Onderwijsfilm een
Technisch Filmcentrum als geheel zelf
standig en permanent orgaan in het le
ven te roepen, achten de ministers het
dan overeenkomstig de beginselen van
bestedende efficiency, dat geen gebruik
wordt gemaakt van de jarenlange er
varingen van de stichtingen N.O.F. op
het gebied van onderwijsfilms en dat
evenmin het productieapparaat dezer
stichting wordt ingeschakeld?
4. Achten de ministers het niet wense
lijk, dat uit onderwijs-organisatorisch
oogpunt ook op het gebied van de On
derwijsfilm de grootst mogelijke coör
dinatie wordt nagestreefd?
5. Achten de ministers het bovendien
niet wenselijk, dat de verantwoordelijk
heid voor de kwaliteit van een subtiel
leermiddel als de Onderwijsfilm zo mo
gelijk geheel of mede gedragen wordt
door een orgaan als de N.O.F., dat in
zijn organisatorische opbouw aan de ver
schillende levensbeschouwingen recht
deed wedervaren.
Aan vluchtelingen, die in een kamp
bij Triest verblijven, is Donderdag een
geschenkzending van H.K.H. Prinses
Wilhelmina uitgereikt. In dit kamp
verblijven circa 6500 volwassenen en
kinderen van vijftien nationaliteiten. De
volwassenen hebben een Kerstgroet
met de gedrukte handtekening van dn
prinses ontvangen, de kinderen ontvin
gen waardevolle geschenken.
De sneltrein Djokja-Djakarta is Eer
ste Kerstdag door onbekende gewapen
de lieden onder vuur genomen. Drie
passagiers werden ernstig gewond.
