Telefoontruc middel tot
talloze diefstallen
Kinder/hoest,
ABdDiirooP
Vier molens voo gulden
De Haarlemmermeerdorpen vieren
in 1955 feest
Tarieven voor particuliere
patiënten verhoogd
Zwitsaletten
Werkelijk door het oog van de naald
Bedroefde zwaan
KOU. GRIEP...!
Verdachte poogt te onderhandelen
over bekentenis
Hippische attractiesherdenkingen
tentoonstellingen
Betaling naar
inkomen
Muziek en
havermout
Johan Elsensohn
zeventig jaar
r n
V..
J
WOENSDAG 13 JANUARI 1954
PAGINA 3
Faillissement „Trio"-
tapijtfabriek in appèl
bevestigd
Staking te Vlaardingen
Bij kunstmestfabriek
N.a.v. adres K. v. K.
^Rnenkort bespreking
nieuwe telefoongidsen
swsü? g,edspioaók n? iSr^°ooreiiê
Giften voor het
Vluchtelingenfonds
H. Burkhardt overleden
Ned. Consul in Bazel
Consul-generaal van ons
land te Johannesburg
Besprekingen K.L.M.
met Indon. regering
Burgemeester benoemd
tot gemeentesecretaris
Met gestolen auto naar
V reemdelingenlegioen
Jongeman aangehouden
Uit kuis gezet:
Gezin van zes personen
drie nachten in tent
Grote veerschepen voor
de Westerschelde
A
11 Juli werd de gemeente
bij wet ingesteld
Bromfietser doodgereden
Uitwisseling van
televisieprogramma's
Het hippische gedeelte
Het uitbreken uit gevangenissen
zit de gevangene in het bloed
Vier jaar gevangenisstraf eiste de pro-
Ureur-generaal bij het Amsterdamse
gerechtshof tegen twee Amsterdam-
ij s- de 38-jarige koopman C. J. v. d.
en de 58-jarige los werkman P. de J.,
*an
wie diefstallen van geld in een zeven-
Plaatsen in ons land door middel van
e s.g. telefoontruc ten laste waren ge-
;eSd. De rechtbank te Alkmaar had het
Weetal vrijgesproken, doch de officier
™as in appèl gegaan. De oudste ver
dachte was in 1951 door het Amster
damse hof terzake van diefstal door
™'ddel van de telefoontruc tot een jaar
*eroordeeld. Beide mannen bleven tot
bet laatste ogenblik ontkennen, dat zij
de daders zijn geweest.
Zoals wij reeds bericht hebben, heeft
de rechtbank vorige week een halve dag
pesteed aan de behandeling van deze
2aak, waarin niet minder dan vijftig
getuigen uit Zwclle, Leeuwarden, Pur
erend, Dordrecht, Maastricht. Tilburg
en Rqermond, zijn gehoord. De getuigen
van wie sommigen de jongste verdachte
Pertinent bij de politie hebben her
kend, vertelden, dat een man bij hun
ln de zaak of het bedrijf was geweest
een bankbiljet van 100 gulden te
wisselen. Doorgaans moest hiervoor dan
een geldkistje, waar groot geld in wordt
hevvaard, tevoorschijn worden gehaald,
e man wist daardoor waar het geld
kist
■Je stond. Kcrte tijd later werden de
Gisteren heeft het gerechtshof te Am
sterdam in hoger beroep het vonnis van
de rechtbank van medio December,
waarbij de „Trio"-tapijtfabriek te Huizen
'"et is verklaard, bevestigd,
va bekend hebben vijftien leden
rfÜf leidinggevend personeel van
ter«f riek zich gewend tot de minis-
Van Sociale Zaken en van Econo-
®C1I? Zaken, tot de directeur-generaal
an Economische Zaken, de industriële
*'nanciering en het gerechtshof te Am
sterdam, waarin zij protesteren tegen
net beleid van de bewindvoerders.
Aan het gehele personeel is ontslag
aangezegd. Indien dus niets gebeurt,
waardoor het bedrijf intact kan worden
gelaten, zullen de 300 leden van het per
soneel over zes weken zonder werk
zijn.
Ondanks het feit, dat het hoofdbestuur
van de Unie-Industrie heeft medege
deeld niet achter een staking te zullen
staan, is het bedrijf van de Eerste Ne
derlandse coöperatieve kunstmestfa
briek vannacht om één uur tengevolge
}'an een staking geheel stilgelegd. Ook
'b de zwavelzuurfabriek van deze in-
oustrie wordt, in tegenstelling tot de
het 6 We°k. n'et meer gewerkt. Dit is
t meest vitale deel van de gehele
Kunstmestfabriek.
Van 2- de voorzitter van do Haagse Kamer
dag p °°Phandel en Fabrieken in de Dms-
binn<fi °uden vergadering mededeelde, zal
p T ~;nkort op het Hoofdbestuur van de
tneo een bespreking worden gehouden
in J2 vertegenwoordigers van de Kamer
van Koophandel heeft ove? riitmsea mer
bij de heer Neher geadresseerd. onderwerP
Gevolg gevend aan de oproep, die de
Hoge Commissaris voor de vluchtelin
gen, onze landgenoot dr. C. J. van Heu-
ven Goedhart, kort voor Kerstmis tot
de wereld heeft gericht, hebben tal van
bariculieren giften gezonden aan het
.^luchtelingennoodfonds. Sommige gif-
Wn kwamen helemaal uit Californië.
p'dere uit Nederland 'en Zwitserland.
V'ften voor het Vluchtelingenfonds der
"erenigde Naties worden nog steeds
®aarne tegemoet gezien op giro 3054 van
?R Amsterdamsche Bank te 's-Graven-
"age onder vermelding van „Vluchtelin-
j^hnoodfonds". Dr. Van' Heuven Goed
hart heeft de schenkers bedankt in een
Communiqué, waarin hij ook de hoop
Uitsprak, dat de landen, die tot dusver
Eeweigerd hebben bij te dragen aan
Clt fonds, in 1954 hun houding spoedig
iu'len herzien, opdat het dringende
Jverk voor de vluchtelingen over de ge
hele wereld niet gestaakt behoeft te
borden.
Op de leeftijd van 54 jaar is in Bazel
©verleden de heer H. Burkhardt, die sinds
1949 consul van Nederland, met de P€r"
•oonlijke titel van consul-generaal, m Bazel
15 geweest.
De heer Burkhardt was ere-voorzitter
van de Nederlandse vereniging in Bazel en
©estuurslid van de Nederlandse Kamer van
•Koophandel in Zwitserland. De overledene,
vie officier in de Orde van Oranje Nassau
heeft zeer geijverd voor het'in 1949
J^gestelde Nederlandse lectoraat aan de
universiteit van Bazel, dat in het bijzonder
(Van onze Haagse redactie)
Una
culturele betrekkingen tussen Neder-
en Zwitserland dient.
•^r« H. S. Hallo, hoofd van de consu-
*hG afdeling van de Nederlandse ambas-
acie te Brussel, is benoemd tot consul-
«cneraal te Johannesburg (Zuid-Afrika).
zal 12 Februari per „Jagersfontein" uit
Amsterdam naar Zuid-Afrika vertrekken.
directie van de K.L.M. heeft thans
on? sc^riJvcn van de Indonesische regering
horua?gen' waarin de K.L.M. wordt uitge-
kini be&in Februari in Djakarta bespre-
Voeren m8t de Indonesische regering te
K.B. is de gemeente Dinteloord en
WflaiStn'jI1,U' aanSewezen als een gemeente,
«ecret *uncties van burgemeester en
v°ort "rt^ Z'''ri Recombineerd. Hieruit vloeit
benoemd1 05 burgemeester, mr. H. Pot, is
'ot gemeentesecretaris.
eigenaren in een naburige zaak of wo
ning aan de telefoon geroepen voor een
nietszeggend gesprek. Tijdens zijn af
wezigheid bleek dan het geld, al dan
niet met medeneming van het geldkist
je, te zijn verdwenen.
De oudste verdachte zeide in zijn
laatste woerd, gelijk hij reeds eerder
ter zitting had gedaan, dat „Bolletje,''
„Bleke Willem" en „Gijsje" de daders
zijn geweest. Toen de president hem
vroeg, of hij dan nu bereid was de
namen te noemen, zei de J. hiertoe
bereid te zijn mits hem de acht maan
den, die hij in voorarrest heeft door
gebracht, zullen worden vergoed.
Hierop repliceerde de president: „Hier
worden geen voorwaarden gesteld,"
en daarmede bleef duister, wie de
drie met bijnamen genoemde perso
nen zijn.
Volgens de J. was voorts nimmer een
zaak met zoveel fouten en vergissingen
voor dit hof behandeld. Hij achtte het
uiterst merkwaardig dat hij, toen zeven
weken geleden in Amsterdam een be-
hcorlijke diefstal door middel van een
teiefoontruc was gepleegd, niet van
huis was gehaald door de politie. De
jongste verdachte zeide, dat hij het
slachtoffer was geworden van de frao-
pante gelijkenis, die hij vertoont met
een van de werkelijke daders. „Daar
over kan de J. u inlichten. Ik heb ge-
prcheerd, dit langs allerlei omwegen te
weten te komen, maar het is mij niet
gelukt." Hij deelde het hof nog mede,
dat hij „op vunzige wijze door de zelf
verzekerde rijksrechercheurs was ge
hoord, die zeiden, dat zij het zaakje
weieens zouden opknappen, dat door de
plaatselijke politie-ambtenaren, niet tot
klaarheid was gebracht."
Het hof zal op 27 Januari a.s. arrest
wijzen.
Advertentie
Bedenk, dat uit een onver
zorgde kinderhoest een
zwakke borst kan over
blijven. Bescherm
Uw kleine met
's werelds beste hoestsiroop
(Van onze correspondent)
In de nacht van Maandag op Dinsdag
zag een gemotoriseerde patrouille van
de Kon. Marechaussee op de Amers-
foortseweg onder Apeldoorn een auto,
waarvan de motor blijkbaar stond te
koken. De patrouille stopte en de inzit
tenden begaven zich naar de gestrande
wagen. Bij hun nadering sDrongen er
twee mannen uit, die over het terziide
van de weg staande hek van het
Koninklijk park klommen en in de bos
sen verdwenen. De Apeldoornse politie
werd gewaarschuwd, waarna op uitge
breide schaal een klopjacht werd ge
houden. Pas in de vroege morgen van
Dinsdag had men succes, toen men ter
hoogte van de Koningslaan aan de
Amersfoortseweg de 19-jarige H. M. uit
Groningen aantrof, die zich kennelijk
niet behaaglijk voelde, toen de politie
op hem toestapte.
Hij bekende met zijn vriend, de 23-
jarige A. W., de auto in Groningen te
hebben gestolen. De bedoeling was ge
zamenlijk naar Frankrijk te gaan en
dienst te nemen in het Vreemdelingen
legioen. M. bleek evenwel in het bezit
te zijn van inbrekerswerktuigen, zodat
dit voornemen door de politie in twijfel
werd getrokken.
Gisteren is M. naar Groningen over
gebracht. Naar zijn kameraad wordt
nog gezocht. De motor van de auto
bleek door de ondeskundige behande
ling nagenoeg geheel te zijn vernield.
De familie W., man, vrouw en vier jonge
kinderen, welke Zaterdag door een ge
rechtsdeurwaarder uit haar woning te
Diepenveen was gezet, had haar verolijf
gezocht in een op het erf van de woning
opgeslagen tent van zeildoek, waarin zij
drie dagen en nachten heeft doorgebracht.
Op last van de burgemeester van Diepen
veen is deze tent verwijderd. Het gezin
zocht een goed heenkomen bij familie en
^kennissen. De burgemeester heeft ver
klaard, dat het aanbod van het gemeente
bestuur het gezin een tijdelijke woning te
verschaffen in een huisje bij voortduring
gestand wordt gedaan. De familie weigert
voorshands dit huisje te betrekken.
In de vergadering van de Provinciale
Staten van Zeeland hebben Gedeputeerde
Staten medegedeeld, dat het provinciaal
bestuur de regering medewerking heeft ge
vraagd voor de bouw van drie nieuwe
veerschepen ten behoeve van het verkeer
over de Westerschelde. Deze schepen zullen
groter zijn dan de grootste tot dusver va
rende veerboten. De schepen kunnen hon
derd auto's tegelijkertijd vervoeren.
jpp*"*
Het comité is samengesteld uit mr. J.
F. Jansonius, burgemeester, dr. Th.
Koot, bestuurder van de polder, P. Kis-
temaker, namens de landbouwers, G.
Bouma, namens de vakorganisaties, H.
J. Tabbers, namens de middenstand en
C. Meeuwig, secretaris.
De periode van 11 tot 16 Juli is ge
kozen. omdat deze in een agrarische
gemeente de beste mogelijkheden biedt
voor alle burgers om mee te doen. Op
de Zondag voor de officiële gedenkdag
zullen in alle kerken herdenkingsdien
sten gehouden worden. In de ochtend
van 11 Juli zullen om negen uur de
klokken luiden, zowel in Hoofddorp als
in Vijfhuizen, in Badhoevedorp en in
De Lijnden. Om tien uur zal het cen
traal comité een krans leggen op het
graf van „de vergeten voorman", mr.
J. p. Amersfoordt, de man, die zes
jaar burgemeester van de gemeente
was en in het polderbestuur zitting
had. Zoals bekend is het gebeente
van deze voorman en diens echtgenote
twee jaar geleden van Sloten naar
Hoofddorp overgebracht. Om elf uur
zullen verschillende autoriteiten offi
cieel in het polderhuis worden ontvan
gen door de dijkgraaf, mr. K. J. G.
baron van Hardenbroek. Om twee uur
wordt de middenstandsweek en om
drie uur het feestterrein geopend. Na
een algemene 'receptie zullen genodig
den zich om half zeven aan een diner
verenigen, om des avonds een open
luchtspel bij te wonen.
De heren David Koning en dr. P.
H Schroder uit Haarlem, die hun
sporen verdiend hebben op het ge
bied van het schrijven van een
openluchtspel, zlJn uitgenodigd het
historische gegeven te verwerken tot
een
boeiend schouwspel. Zij zullen
daarbij gebruik maken van een ma-
Van een zwanenpaar in het park van Trento is het mannetje onder een trein nuscript van de heer Kistemaker.
omgekomen. Sindsdien is het vrouwtje zo treurig, dat zij voortdurend Op het programma staan verder in
onder een treurwilg blijft zitten en niet meer wil eten. Per radio is een die week kinder- en volksspelen, een
nieuwe mannetjeszwaan aangevraagd, die het Amsterdamse Artis nu per voetbaltournooi voor volwassenen en
vliegtuig heeft gezonden. Wij weten niet of het jonge paar het goed met elkaar junioren van de plaatselijke clubs, wie
kan vinden, want wij hebben daarover nog geen berichten uit Trento ontvangen, lerwedstrijden voor amateurs en ju-
ï)e door Provinciale Staten van Zuid- staat het onderhoud van de vier wind- zal spoedig worden begonnen. Rijk en
Holland in het leven geroepen „Stichting molens en de nodige herstelwerkzaamhe- provincie hebben samen een subsidie van
tot Instandhouding van de Molenvier- den daaraan te bekostigen. f 12.000 voor herstel- en onderhoudskos-
gang van de Tweemanspolder" heeft van Daarom riepen de Provinciale Staten ten beschikbaar gesteld. Wanneer andere
het polderbestuur van de Tweemanspol- van de provincie Zuid-Holland de bo- lichamen en particuliere instellingen
der vier windmolens, voor de somma vengenoemde stichting met de lange voor het behoud van de molens zullen
van f 1, dat is dus één kwartje per naam in het leven, die de molens en de bijdragen, zou de overheid wellicht be-
molen, gekocht. Deze windmolens heb- daarbij behorende tuinen en erven voor reid zijn nogmaals een subsidie te ver
ben, totdat enige tijd geleden een mo- één gulden in bezit kreeg. lenen. Het Stichtingsbestuur is van plan
torgemaal hun taak overnam, gezorgd Deie Stichting zal op zich nemen de een landelijke actie voor vrijwillige bij
voor het droogmolen van de Tweemans- molens te restaureren; zij zullen voor dragen op touw te zetten om het behoud
polder. Het polderbestuur van de be- noodgevallen bedrijfsklaar worden ge- van de molens te verzekeren,
trekkelijk kleine polder was niet in maakt. Met de herstelwerkzaamheden
De trits van herdenkingen rondom de droogmaking van het Haarlemmer
meer zal in de week van 11 tot en met 16 Juli 1955 verschillende hoogte
punten krijgen. Het gemeentebestuur van Haarlemmermeer en het bestuur
van de polder hebben namelijk een comité gevormd ter voorbereiding van
een feestweek, welke beginnen zal op de He Juli, omdat het dan een eeuw
geleden is, dat de gemeente bij wet werd ingesteld. Enkele dagen tevoren
was beslist, dat de gemeente geheel tot de provincie Noord-Holland zou be
horen. Het centraal comité heeft als leidraad gekozen een viering in alle
delen van de uitgebreide gemeente, waarbij echter de voornaamste evene
menten in Hoofddorp zullen plaats vinden, en wel: de officiële receptie, een
openluchtspel en het eoncours-hippique. Talrijke initiatieven worden reeds
uitgewerkt en verwacht, zoals wij op een persconferentie in het raadhuis
van burgemeester Jansonius vernamen.
(Van onze correspondent)
In Hengelo is op het kruispunt Marskant
Willemstraat de 22-jarige bromfietser G.
J. Schutte aangereden door ëen auto. Een
half uur na aankomst in het ziekenhuis
overleed de bromfietser aan de opgelopen
verwondingen.
Deskundigen uit acht Europese landen
hebben Dinsdagavond te Parijs de laatste
hand gelegd aan een plan voor een grote
internationale keten van televisie-uitzendin
gen in de wereld, welke zich zal uitstrek
ken van Belfast tot Rome en waaraan Bel
gië Nederland, Denemarken, Engeland.
Frankrijk. West-Duitsland, Zwitserland en
Italië zullen deelnemen.
De 35 deskundigen, die drie dagen heb
ben vergaderd, hebben nog geen bijzonder
heden over hun beraadslagingen- gegeven.
De gerelayeerde uitzendingen zullen plaats
hebben van 6 Juni tot 4 Juli a.s.
Men meent te weten, dat Italiaanse afge-
vaardigden op de conferentie de^ wens heb
ben geuit een serie programma s voor ka-
tholieken in geheel Europa uit te zenden,
waarin o.m. Paus Pius de twaalfde zou spre
ken Voorts wordt gedacht aan uitzending
van' voetbalwedstrijden. Als het experiment
deze zomer zou slagen zou ook in de win
termaanden kunnen worden overgegaan tot
internationale uitwisseling van programma s.
De Landelijke Huisartsenvereniging
heeft de huisartsen geadviseerd hun ta
rieven voor particuliere patiënten met
ingang van 1 Januari te verhogen. Een
commissie die deze tarieven heeft on
derzocht is van mening dat aan een
verhoging, gezien de koopkracht van de
gulden en de sterk gestegen beroeps
kosten, niet kan worden ontkomen.
De volgende regeling wordt voorge
steld:
Patiënteninkomen
Beneden f 5.300
f 5.300f 7.000
f 7.000—f 10.000
f 10.000—f 12.000
f 12.000—f 15.000
f 15.000—f 20.000
f 20.000—f 25 000
f 25.000—f 30.000
Tar. p. cons,
spr.uur huis
2,50
3.—
3.50
5.—
6.—
7.—
8.—
f 10.-
f
f
f
f
f
f 8.—
f 10.—
f 11.—
3,50
4.—
6.—
7.—
Boven dertig duizend gulden geldt
geen gefixeerd tarief; de arts zal hier
het honorarium van geval tot geval be
palen. In overweging wordt gegeven
om deze inkomensgroep gemiddeld
f 12,50 per consult te vragen.
Telefonische consulten zullen voortaan
als spreekuurconsulten in rekening wor
den gebracht. Telefonisch gevraagde
korte toelichtingen op een reeds gege
ven advies worden niet als consult be
schouwd. Wèl echter elk telefonisch
consult dat eigenlijk een bezoek aan of
van de arts vervangt.
Bezoeken, aangevraagd na het mid
dagspreekuur of verzocht op een be
paald tijdstip, kunnen dubbel worden
berekend, evenals bezoeken, die op ver
zoek van de patiënt op Zondag worden
gemaakt of voor consulten buiten het
spi eekuur. Bezoeken aangevraagd tus
sen 11 uur 's avonds en 8 uur 's mor
gens kunnen drievoudig berekend wol
den.
Voor verloskundige hulp zal f B0.
verschuldigd zijn in plaatsen waar geen
vroedvrouw beschikbaar is. Waar zulks
wel het geval is zal minimaal f 75.
worden berekend. Voor de inkomens
groep boven f 7.000 zal een tarief gel
den dat neerkomt op het twintigvoudige
van het honorarium voor één visite.
niores door De Meer onder auspiciën
van „De Bataaf" uit Halfweg. Verder
een sterrit en betrouwbaarheidsritten
voor motorrijders, attracties voor ouden
van dagen, concerten etc., verdeeld
over de verschillende delen van de
gemeente. Zo zal op initiatief van een
zangvereniging in Zwanenburg een
landelijk zangconcours georganiseerd
worden. In Hoofddorp bereidt men een
tentoonstelling voor van landbouw
werktuigen en artikelen, daarmee ver
band houdend. Met het bestuur van
het Cruquiusmuseum is contact ver
kregen over het maken van een ten
toonstelling, welke de geschiedenis van
het polderwezen behelst.
Op de laatste dag zullen op ver
schillende plaatsen vuurwerken ont
stoken worden.
Het comité wil aan de jeugd een blij
vende waardevolle herinnering aan
het eeuwfeest schenken.
Van Oudsher is Hoofddorp in den
lande bekend om het jaarlijkse con
cours hippique, dat door de vereniging
„Vooruit" georganiseerd wordt. In de
oorlog heeft de bezetter de tribunes af
gebroken en misschien mede daarom
is het met de concoursen niet zo goed
meer gegaan. Het comité hoopt dan
ook, dat de vaste tribune in 1955 op
gebouwd zal zijn en dat de roem Van
het jaarlijkse paardenfeest dan weer
als vanouds zal worden.
Op Woensdag 13 Juli zal de paar^en-
show gehouden worden in overleg met
het comité voor de Hippische Sport in
Den Haag. Koud- en warmbloedpaar-
den zullen getoond worden, evenals
bekende stieren en ander vee. Het pu
bliek zal kunnen genieten van alle ty
pen paarden, die in Holland te vinden
zijn: de hengst steeds vergezeld van
drie merries. Een historische optocht
„Het paard in de loop der eeuwen" zal
de aandacht trekken door de costume-
ring en de uitbeelding van types. Men
zal Batavieren en Middelcsuwers op
het ros zien prijken.
Maar dit is allemaal maar show. De
echte paardenliefhebber en die telt
Holland vele zat kunnen genieten
van dressuurproeven, van de mooiste
rijpaarden, van het springconcours en
van de bijzondere prestaties der lan
delijke rijverenigingen.
Het comité heeft overleg gepleegd
met de heer Dellaert, directeur van
Schiphol, en gevraagd hoe de luchtha
ven in de feestelijkheden betrokken zou
kunnen worden. De heer Dellaert zeg
de alle medewerking toe, maar op wel
ke wijze Schiphol het eeuwfeest mee
zal vieren, moet nog worden bekeken.
Advertentie
rillerig, lusteloos? Dan heeft de kou
U te pakken! Blijf niet rondlopen, houd
U warm en neem voor U naar bed gaat
anti-pijn tabletten
Amerika is het land van
de onbegrensde mogelijk
heden; van de onbegrensde
onmogelijkheden trouwens
ook. Gegeven bijvoorbeeld
nu weer die televisie-om
roeper, die halverwege een
uitvoering van de „Onvol
tooide" op het scherm
verscheen om de Ameri
kaanse luister- en kijkvinkjes de vol
gende zinsnede in het gelaat te wer
pen: „Als Schubert Blank's havermout
had gegeten, zou hij de energie heb
ben gehad om deze symphonie te vol
tooien." Laat ik voorop stellen dat ik
niets tegen Blank's havermout heb,
behalve dan dit, dat ik havermout-in-
het-algemeen een verfoeilijk eten vind.
Bijna even verfoeilijk als de Ameri
kaanse manier van reclame maken. Ik
ben er zelfs van overtuigd dat, wan
neer Schubert havermout had gege
ten, hij helemaal geen muziek zou
hebben geschreven. Zelfs geen onvol
tooide. Het eten van havermout, van
Blank of van Van Gend en Loos, moet
iedere inspiratie doden; dat lijdt geen
twijfel. Spreekt u het eens goed uit:
„havermout." Welnu.
Maar in Amerika daar eet men ha
vermout. Daar heeft men de mond vol
van havermout. Daar gaat men haver-
mouterend door het leven.
Och heden, dat het mij gegeven
mocht zijn om slechts één ogenblik
mijn hoofd door de Amerikaanse tele
visie-schermen te steken en te zeggen:
„Als men in Amerika minder op ha
vermout zou kauwen, misschien dat
men er dan ooit iets van Schubert en
van de goede smaak in het algemeen
zou gaan begrijpen."
Johan Elsensohn wordt vandaag 70
jaar en dat wil zeggen, dat wij er nog
eens aan herinnerd worden, dat „Els"
veel te weinig op de planken heeft ge
staan. Vooral de laatste jaren. Waarom
weten wij niet en wij begrijpen het ook
niet, daar Elsensohn een van de beste
karakterspelers van ons toneel mag ge
noemd worden. Wie hem gezien heeft
in rollen als Sancho Panza, mijnheer
Jburdain, Oranje Hein, Circus Knie en
vele andere, zal moeten erkennen dat
hij een onweerstaanbare figuur is, een
toneelman van top tot teen. Waarlijk,
wé zien hem te weinig en vooral te
weinig achter elkaar.
Velen weten waarschijnlijk niet, dat
Elsensohn ook toneel heeft geschreven.
Volksstukken, die recht tot het hart
gaan en die dan ook het is alweer
lang geleden veel succes hebben ge
had. Hij is een bijzonder gevoelig spe
ler, een man die het vak door en door
kent en die een voorkeur heeft voor
humoristische rollen, die op een onder
stroom van ernst, zelfs melancholie drij
ven. Het is waar, dat zijn spel zeer
sterk het volkse accent heeft (als men
dat woord goed verstaan wil), maar dat
is eer een voordeel dan een nadeeL
wanneer men hem in de juiste rollen
wil plaatsen. Voor regisseurs behoeft hij
geen moeilijkheden op te leveren.
Elsensohn is nog zo vitaal, dat we
hem gerust mogen toewensen, dat hij
nog vele jaren spelen zal en wel die
rollen, die hij als geen ander weet op
te knappen.
De geschiedenis van Jack
Sheppard speelt in het
begin van de achttien
de eeuw. Sheppard was een
onbeschaamde jonge dief. Op
dit punt past stellig geen
verheerlijking, maar dit doet
er verder niets aan af, dat
deze deugniet over een zeld
zaam ontsnappingstalent be
schikte, hetgeen hem tot een
geniaal uitbreker heeft ge
maakt.
Na reeds enige malen we
gens delicten, welke hier
minder ter zake doen, te zijn
gegrepen en daarop weer
ontvlucht te zijn, werd deze
jongeman te Londen in de
best beveiligde cel van de
Newgate-gevangenis opgeslo
ten. Hij kreeg daar boeien
aan zijn handen en ook om
zijn enkels; aan dit tweede
stel boeien was een ketting
bevestigd, welke vastzat aan
een ring in de vloer.
Sheppard slaagde er door
schuif- en trekmanipulaties
en met behulp van zijn tan
den in zich uit zijn boeien
los te maken; nog met ket
tingen aan zijn benen ging
hij verder met zijn ontsnap-
pingswerk. Hij wist staven
en stenen uit de schoorsteen
in zijn cel los te rukken en
belandde in een ander ver
trek. Niet minder dan zes
zware, met ijzer beslagen
deuren moest hij toen nog
passeren alvorens de weg
naar de vrijheid voor hem
open lag, maar dank zij
een ongelooflijke inspanning
slaagde hij er met zijn primi
tieve gereedschap een
staaf, een spijker en een
spijl in, al deze deuren te
forceren of op andere wijzen
open te krijgen. Na zes uren
hard werken, waarbij hij een
vrij lange tocht door de ge
vangenis had afgelegd en
nogal wat lawaai had ge
maakt, belandde hij op het
dak van Newgate.
Hier kwam de 23-jarige
bandiet echter eerst voor zijn
grootste moeilijkheid te staan:
hij kon namelijk niet naar
beneden komen zonder een
lijn. Hij besloot terug te ke
ren naar zijn cel om zijn deken
te halen een terugkeer,
waarmee hij een groot risico
nam, omdat het bepaald niet
onwaarschijnlijk was, dat
men inmiddels zijn verdwij
ning zou hebben opgemerkt.
Hij had echter geluk en wist
tenslotte de vrijheid te berei
ken. Tengevolge van zijn
overmoed is hij kort daarna
evenwel weer gegrepen en
uiteindelijk de dood op het
schavot niet ontgaan.
Jack Sheppard mag men
wel het klassieke type van
de uitbreker noemen. Zijn
ontvluchting vormt het boei
endste relaas uit een serie
kwam uit het fort van Ham
in werkmanskleding en Har
vey Logan, een bandiet uit
de „Far West", speelde het,
hoewel hij onder zware con
trole stond, klaar om het
hoofd van zijn bewaker vast
te snoeren met een stuk
ijzerdraad, dat hij van een
bezem had afgepeuterd.
In de eerste wereldoorlog
zaten de Franse piloten
Marchal en Garros gevangen
in het Duitse kamp Scharn-
horst. Zü bestonden het in
de schemering naar buiten te
wandelen in nagemaakte
Duitse uniformen, waarbij de
knopen en sabels van hout
waren. Toen de Duitse ge-
van dertien avontuurlijke
ontsnappingsverhalen, welke
onder de titel „Door het oog
van de naald" gebundeld zijn
uitgegeven door Het Spec
trum. Men zou tegen dit
Prisma-boekje kunnen aan
voeren, dat het te zeer te
hooi en te gras uit de ge
schiedenis een stel ontvluch-
tingsverhalen heeft opge
diept van, zoals het heet,
„koningen, ministers en ge
wone gauwdieven"; er zit
niet veel verband in. Maar
dan neemt men de zaak wel
wat zwaar, want de meeste
van deze verhalen zijn ook
afzonderlijk zeer genietbaar.
Lord Nithsdale ontsnapte
uit de Tower van Londen
door zich als dienstmeid te
verkleden; zijn wangen wa
ren geblanket en hij had
valse krullen op het voor
hoofd. De vondst was hier,
dat men verschillende vrou
wen heen en weer liet lopen,
die xle schildwachten niet
meer uit elkaar konden hou
den. Louis Napoleon ont-
heime dienst deze zaak
kwam onderzoeken, wisten
twee andere gevangenen
identiteitspapieren van een
politie-autoriteit te kapen en
daarmee de deuren ook voor
hen te doen openen!
Uit de tweede wereldoor
log zouden zonder twijfel tal
loze ontsnappingsverhalen op
te diepen zijn. Men vindt
hier het avontuur van twee
Nederlandse officieren, die in
een krijgsgevangenenkamp
zaten, waar men de vlucht
pogingen internationaal ge
organiseerd en gecoördineerd
had. Af en toe lieten de ge
vangenen een schijntunnel
door de Duitsers ontdekken,
die dan weer een tijdje ge
lukkig waren met hun vondst
en minder naar andere tun
nels zochten! De Nederlan
ders ontkwamen uit dit
kamp, waar overigens niet
zo'n erg streng regime moet
hebben geheerst, door zich
een tijdje schuil te houden in
een put. Alvorens zij in
Zwitserland kwamen, ge
raakten de twee mannen nog
een keer in de situatie, dat
zij zich als een vrijend paar
tje moest voordoen
Het uitbreken zit een ge
vangene in het bloed. Bijzon
der respect moet men wel
hebben voor generaal Giraud,
die, nadat hij in de eerste
wereldoorlog reeds bij de
Duitsers ontsnapt was, ook in
de jongste oorlog, ondanks
zijn opvallend lange figuur
en 61-jarige leeftijd, weder
om wist te ontkomen en voor
De Valera, die op het idee
kwam om zijn medestrijders
een sleutel van de gevange
nis te laten maken, waarvoor
hij per open briefkaart de
tekening naar buiten stuurde.
En onze eigen Huigh de
Groot? Zijn ontsnapping in
de befaamde boekenkist doet
het tussen al deze andere
avonturen nog altijd zeer
goed, waarbij wel speciaal de
belangrijke rol genoemd mag
worden, welke zijn dienst
maagd bij deze ontvluchting
gespeeld heeft.
Het boekje „Door het oog
van de naald" bevat ook een
fantastisch relaas betreffen
de de redding van een zee
man, die in 1863 door een
walvis werd opgeslokt. Deze
man moet later verteld heb
ben, dat hij in het binnenste
van het dier een zachte
substantie voelde met aller
lei spartelende vissen en dat
hij het afschuwelijk heet
had. Later op de dag werd
de walvis gevangen en na
twee dagen' vond men de
zeeman, hoewel bewusteloos
en geheel donkerrood ge
kleurd, nog levend in de
maag van het dier terug. Het
is, al werd het dan door een
gehele scheepsbemanning on
der ede bevestigd, een bijna,
ongelooflijk verhaal en het
heeft niets met gevangenis
sen te maken, maar voor het
geval het waar zou zijn, is
het zeker een kras staaltje
van een ontsnapping „door
het oog van de naald".
T. E.
