Nieuw-Guineas hoofdstad was eens
s werelds tweede aanvoerhaven
Op Biak gonst het van activiteit
Tussen neus en lippen
Problemen van de zielzorg onder
millioenen verdrevenen
„Zwartelonen' in bouwbedrijf
Waarom
Mgr. Giobbe draagt geschenk
over aan Halsteren
...-A-
COMPLETE DORPEN VERRIJZEN
UIT DE GROND
Weg met 96 scherpe
bochten
Wordt niet-naleving van maximum
lonen door de vingers gezien?
Wetsontwerp-Omzet-
belasting 1952
Geen gevaar voor
kruiend ijs
Schoolmeubïlair geschonken door
Pauselijke werken van bijstand
Structuurplan voor
groot-Utrecht
S&W ST® S TaTZnTd^Ta^t
Wordt aan bezwaren
tegemoet gekomen?
Vijf jaar werk door
bouw van „Hunters"
Verlaagde sigarenaccijns
in België verlengd
De Waal rustig
Oude wens van pijprokers
wordt nu vervuld
In 1970: 307.000
inwoners
fP*
MGR. KINDERMANN SPREEKT TE NIJMEGEN
DINSDAG 16 FEBRUARI 1954
PAGINA 3
Eén zink él zink
„Aviolanda"
Ook in Nederland verwacht
rid
Papoea-hutje op paien aan het Sentani-meer.
Als ik op het vliegveld van München achter een groot glas schuimend t)ier
zit. hoor ik voor de tiende keer van dezelfde politieman, dat het op Nieuio-
Guinea helemaal niks is. Hij heeft een maand of wat verlof gevierd in Neder-
wua en oiijki er nogai zegenop ie vu* -
Pakje te moeten verwisselen. Zijn kwade hui, die in pessimistische
to. hij itccji/ tta «j 7 -
land en blijkt er nogal tegenop Je zien omzijn colbertje joej^oo^ewMh-
e te moeten
leedpartij is i
tingen, die 1
^'anOnte cZi\ellationhZngt nog maar nauwelijks in de lucht of hij vraagt op
een toon die per se niet door een opwekkende mededeling gevolgd kan wor
den- Bent u emigrant of er in getippeld voor Nieuw-Guinea?" Wat moet ge
antwoorden in zo'n geval? Ge trekt een gezicht, waarop energie en louter
leut boekdelen dik te lezen staan en zegt, dat ge genoeg hebt van de Kalver-
straat en daarom de bush-bush maar eens intrekt.
der weinig accommodatie, zo op het
eerste gezicht. We krijgen een „goeie
kamer," die we met z'n dertienen moe
ten delen.
Kaal is de karangvlakte, die Biak
heet, niet. We vinden, verscholen
achter het groen van bomen en strui
ken de wrakstukken van vliegtuigen
en de overblijfselen van voormalige
Amerikaanse legerdumps, die als
grote roestvlekken overal verspreid
liggen. Armoedige Papoea-hutjes schij
nen te wiebelen op de wrakke P®l?n,
die hen uit het water houden. Het
complex van de Dienst Volks Gezond
heid kortweg D.V.G. genaamd
maakt op ons een miserabele indruk,
want we zitten nog propvol met Hol
landse ideeën. De barakken van de
Koninklijke Marine lijken al evenmin
comfortabel.
Activiteit
'Tekker ruig," zegt Hermandad, want
Pfaat men op Nieuw-Guinea.
Onder de service-sherry van de KLM
^eidt hij uit over de ongemakken van
het oerwoud, de hoogte van de prijzen,
de laksheid van het gouvernement, de
•ctiviteit van de muskieten, de nadelen
van het klimaat en de onmogelijkheden
V00r de toekomst.
da^hewu011' kom ik aan de weet
pel van Nieu^-G °P Biak de dï^"
Per zal zetten Ulnea wel een dom-
want drie maanden'1 mTa optimis7le;
niet veel meerman eln'kafe karang-
on ^heeT^da! h? zo meedogenloos
p scheen, at het een koud kunstje
mocht heten om eieren te bakken op
het wegdek. En die eieren kostten dan
nog vijf en tachtig cent per stuk. De
douaneambtenaren zetten hun krijt-
kruisjes op de koffers onder bloedheet
tentzeil en de KLM-passagiers werden
er ondergebracht in een wankel gebouw
van zinkplaten. De start- en landings
banen vertoonden meer kuilen en ga
ten dan het slechtste zandpaadje naar
een afgelegen boerderij in Brabant en
Van schaduw op het vliegveld was geen
•Prake. Ik moest verder vooral niet
denken dat er gewerkt werd, want toen
Hermandad bij zijn vertrek naar het
koude vaderland informeerde naar de
dpbouw, kon nog geen jaartal worden
Benoemd.
De handen uit de mouwen
Ên dan eindelijk sta ik op Biak. Het
}s er inderdaad broeiend warm en er is
h.eus bitter weinig schaduw. Maar ik
géén douanetent en ik bespeur even-
?bn kuilen en gaten in de snaarstrakke
betonplaat waarop onze Connie is neer-
Bestreken. Mijn pessimistische medepas
sagier kijk ik met een blik vol medelij-
?en aan. „Hm," grisselt hij tussen zijn
tanden, „ik geloof dat ze warempel de
pa"nden uit de mouwen hebben gesto
ken. Maar blijkbaar toch niet ver ge
noeg," voegt hij er aan toe als we na
jwintig minuten hobbelen in een hou-
*en-keetje-op-wielen voor het hotel
^aan, want dat hotel beantwoordt aan
~e beschrijving die hij me er in het
vliegtuig van gegeven heeft: een wan*
el gebouw van zinkplaten met bijzon-
Maar als ik drie maanden later op
Biak terugkom, gonst het van de acti
viteit. Dan staat de vlag te wapperen op
het nieuwe K.L.M.-hotel-in-aanbouw,
dat inmiddels al officieel is geopend en
een pronkjuweel van het eiland mag
heten en dan staan er ook al de rood
geverfde skeletten van wat straks de
onderkomens van het Marinepersoneel
zullen zdn Overal hoort men geklop,
„hamer en gezaag, wat geen verwonde-
rtmr ™al wekken, als men weet, dat op
verscheidene plaatsen complete dorpen
aan het verrijzen zijn. De plankenver-
zamelingen-op-luchtbanden, die aanvan
kelijk als autobussen dienst deden, zijn
vervangen door luxe touringcars en hij
de douane behoeft ge voortaan geen
half uur meer te staan: er zijn nu ban
ken gekomen.
Als we de Connie hebben „afgeduwd",
aan boord de emigranten, die even hoop
vol Australiëwaarts vertrekken als wij
naar Hollandia gaan, stappen we de
Dakota in, die ons naar Nieuw-Guinea's
hoofdstad zal brengen.
Als een enorme boerenkool ligt het
wilde land onder ons, als we Hollandia
naderen. Het toestel vliegt tussen wild
begroeide bergketens door en koerst
dan op een witte streep aan: Sentani-
airstrip.
Paar honderd bulldozers
Sentani-airstrip ligt midden in het
kleurrijke, glooiende landschap rond
het Sentanimeer. Hoge, bronsgetinte
bomen kronen de grillige heuvels, die
als roerloze wachters aan de ingang van
een ontembaar lijkend oerwoud staan.
Gouden zonnestralen vallen loodrecht
.Het Tweede-Kamerlid Stapelkamp
hn beeft de minister van Wederop-
ouy en Volkshuisvesting o.m. de vol
gende vragen gesteld:
tint iu'sh dat blijkens de officiële
tulen van een bespreking in zake de
lonen" in het bouwbedrijf, ge-
Ie tussen de minister en een de-
wfa „Ceneobouw", een orgaan,
driiflm. alIe sectoren van het bouwbe-
7n,, uIJ,n vertegenwoordigd, de minister
VrLileb^e? gezegd: dat hij zich af-
fiuncfi voor het bouwbedrijf wel
le 1in .z?.u, zijn, indien over de gehe-
WorrilL aan de maximumlonen zou
«el He. v^5,f®kouden; dat hij principi-
«trafh I j.bjkheid van de eenzijdige
Voorkeur 8 gevoelt, maar er de
schiintno.f33!! zou geven de bestaande
hij ertf!tan£ maar te handhaven; dat
rtrafvervnin' 0pt, dat slechts weinig
•lelri cn j J18!?.1? zullen worden inge-
doorvoet-inr? bevreesd is, dat bij
mg van het principieel juiste
standpunt de praktische moeilijkheden
zullen worden vergroot?
Is de minister niet van oordeel, dat
eerbied voor de wet eist, dat een wet
telijke maatregel, zolang hij niet is in
getrokken, gehandhaafd behoort te wor
den?
Acht hij het moreel verantwoord een
maatregel, waarvan hij zelf zegt, dat
l.et niet vaststaat of handhaving wel
in het belang van het bouwbedrijf is,
en waarvan hij hoopt, dat tegen over
treding zo weinig mogelijk strafvervol
gingen zullen worden ingesteld, nog
langer te handhaven?, zo vraagt de
heer Stapelkamp verder, en tenslotte:
Kan de minister mededelen, welke
opdracht de ambtenaren hebben, die
met de controle op de naleving van de
maximumlonen zijn belast, en of zij bij
geconstateerde overtreding proces-ver-
baal moeten opmaken, dan wel of hun
te kennen gegeven is, dat zij deze maar
door de vingers moeten zien?
uit een staalblauwe hemel. De warmte
trilt boven de zinken daken van provi
sorische kolonistenhutten.
We gaan naar Hollandia. De weg er
heen is nog niet zo heel lang geleden
aangelegd. Voor de oorlog was het niet
veel meer dan een voetpad, dat dwars
door een alles overwoekerende rimboe
liep en waarlangs de Papoea's af en toe
naar de kleine nederzetting Hollandia
afzakten. De Japanse bezetter maakte
er een iets breder patrouillepad van en
de Amerikaanse bevrijders tenslotte
stootten met een paar honderd bull
dozers door naar Ifar in de bergen. Daar
stichtten zij een recreatiecentrum voor
het personeel van de Amerikaanse
Seventh Fleet. Vlak erbij richtte gene
raal MacArthur in een vroegere passan-
grahan voor leden van de National Geo
graphic Society Boston, die in de om
geving onderzoekingen deden, zijn
hoofdkwartier in.
s
Zes en negentig scherpe bochten telt
de weg van Ifar naar Hollandia en ver
scheidene ervan dragen de naam van
een chauffeur, die geen kans zag op de
weg te blijven en met wagen en al in een
ravijn duikelde. Een kleine twee jaar
geleden was er echter ook meer Sprake
van gaten en verzakkingen, dan van een
berijdbaar pad. Thans gebeuren er even
wel bijna geen ongelukken méér. De
weg is veel verbeterd, al zorgen band-
jis en verschuivingen nog al eens voor
onaangename belemmeringen. Maar
ons staan dan ook geen paar honderd
bulldozers en een kist met dollars ter
beschikking.
Op weg naar de haven, komen we
langs Kotta Baroe, dat eigenlijk Hollan-
diastad heet en waar voor een deel de
gouvernementskantoren zijn gevestigd.
De plaatijzeren hutten van weleer, zijn
hier en daar al vervangen door frisse,
kleine woningen voor ambtenaren en
particulieren. In de rommelige Chinese
buurt, waar de slordig volgepropte
toko's scheef tegen elkaar gezakt staan,
is het evenwel nog één zink al zink.
Kantoren en werkplaatsen zijn trouwens
óók uit dat materiaal opgebouwd.
Nog twintig kilometer scheiden ons
van Hollandia-haven, dat te broeien ligt
aan een blauwe baai. Tijdens de Ameri
kaanse bezetting was het na New
York de tweede aanvoerhaven van
de wereld. Nu is het alleen nog maar
een stadje, waar in een warwinkel van
plannen-op-papier, geworsteld wordt om
er iets van te maken.
L. VAN BUNGE JR.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen is binnen enkele we
ken de verschijning te verwachten van de
memorie van antwoord1 op het wetsont
werp-Omzetbelasting 1952. Bedoeld wets
ontwerp draagt onder de memorie van toe
lichting nog de signatuur van minister
Lieftinck, die het wetsvoorstel indiende na
dat hier reeds enkele jaren op was aan
gedrongen.
In het voorlopig verslag klonken de be
zwaren door, welke van middenstandszijde
tegen de voorgestelde regeling werden aan
gevoerd. Men was namelijk van oordeel,
dat de in het w. o. neergelegde wijziging
van het omzetbelastingstelsel weliswaar
een belangrijke verbetering bracht voor de
detailhandel, doch niet voor de ambachts
ondernemingen, Horeca-bedrijven en de
dienstverleningssector.
Naar wij menen te weten zou aan ver
scheidene dezer bezwaren in de memorie
van antwoord tegemoet worden gekomen.
De van regeringswege verstrekte op
dracht tot de bouw van een aantal
straaljagers van het type Hawker „Hun-
ter" zal aan verscheidene vliegtuigfa
brieken in ons land werk geven. Een
van die fabrieken is „Aviolanda". Maat
schappij voor vliegtuigbouw N.V. te Pa-
pendrecht. Deze zal dit jaar in samen
werking met de Fokkerfabriek en de af
deling Dordrecht van de N.V. Konink
lijke Maatschappij „De Schelde" een be
gin maken met de productie van „Hun-
ter"-straaljagers voor de Koninklijke
Luchtmacht Verwacht wordt dat „Avio
landa" ongeveer vijf jaar met het uitvoe
ren van deze order bezig zal zijn.
In het reeds lang bestaande gebrek
aan ruimte is nog niet voorzien. De plan
nen tot uitbreiding, die de directie van
dit bedrijf ol geruime tijd- heeft, zijn nog
in studie en definitieve besluiten zijn
niet genomen
De Belgische minister van Financiën
heeft bij de Kamer een wetsontwerp in
gediend op grond waarvan fie bij de
wet van 24 Mei 1952 vastgestelde ter
mijn van twee jaar tijdens welke de
accijns op sigaren en sigarillos vermin
derd werd, verlengd wordt met twee
jaar. Verwacht wordt dat de sigarenfa
brikanten hierdoor in staat zullen zijn
hun productie tot het vooroorlogse peil
te verhogen. In Nederland zal eenzelf
de maatregel worden genomen, aldus
„het Laatste Nieuws."
De Waal voor Nijmegen is nu zo goed
als ijsvrij. Zondagmiddag toen honder
den Nijmegenaren een wandeling langs
de Waalkade maakten, kwam de ijs
vloer krakend in beweging en begon
het ijs zijn aftocht. Het ging er alles
nog al rustig toe. Van drijvende ijsvel
den was geen sprake. Schots na schots
kalfde los en begon zijn reis naar de
benedenloop. Nog één keer raakte de
rivier voor de stad vast, maar toen
bleef het water de baas tussen de beide
bruggen. Tegen de pijlers van de spoor
brug stapelden de schotsen zich een
paar meter hoog op, maar an enig ge
vaar was daarbij geen sprake. Slechts
een aanlegsteiger moest het tegen de
kracht van de schotsen afleggen.
In de loop van Maandag kwam de ri
vier ook hogerop los, zodat de parade
van de op drift geraakte schotsen zon
der ophouden voortgaat. Vele mensen
slaan het schouwspel gade, ofschoon de
schotsen van geringe omvang zijn en er
van kruien vrijwel nergens sprake is.
Men verwacht dat met 24 a 48 uur de
rivier voor de scheepvaart weer toe
gankelijk zal zijn.
De reddende herder
In Wenen werd een
politieagent in de letter
lijke zin aangeklampt
door een Duitse herders
hond, waarvan hij de
baas kende. De hond
jankte zo dringend, dat
de politieman de deur
van het huis van zijn baas
voor hem o pende en bin
nen liet. Maar daarvoor
bleek de herder wel
dankbaar, doch aller
minst voldaan, want het
dier bleef janken en liep
alsmaar naar een van de
kamerdeuren. Toen de
politieman ook die open
maakte, trof hij de baas
van de herdershond be
wusteloos aan.... twee
gaskranen waren niet
goed gesloten.
Gechenk van Mao
De communistische re
gering van Pet ping heeft
een gele luxN-auto ca
deau gedaan aan de
Pantsjen Lama van Ti
bet, maar vóórdat de
Pantsjen Lama er ge
bruik van kan maken,
moet er nog heel wat
gebeuren. De auto is n.l.
onderweg naar Kalim-
jsong, waar zij uit elkaar
zal worden genomen, om
in onderdelen door koe
lies te voet over buiten
gewoon moeilijk terrein
en hoge, besneeuwde
bergpassen naar Sjigatse,
de tweede stad van Ti
bet en de residentie van
de Pantsjen Lama, te
worden gebracht. Deze
zware tocht zal minstens
twintig dagen duren. De
Pantsjen Lama behoort
tot de sekte der monni
ken met gele kappen. Hij
verblijft in het Tasjliloe-
moklooster. In de toe
komst zal de bevolking
van Sjigatse, wanneer de
grote trommen dreunen
en de lange trompetten
schallen van de klooster
muren om bekend te ma
ken, dat de Pantsjen La
ma in processie uittrekt,
hun goudgeel idool met
pracht en praal kunnen
zien zitten in de kanarie
gele limousine van de
communistische vriend
Mao Tse Tung.
Wie niet sterk is,
moet slim zjjn.
Twee detectives in New
York betrapten 17 spe
lers bij een verboden
kaartspel, maar zij kon
den geen versterking
vragen om hen in te re
kenen, daar er geen te
lefoon in de buurt was.
Zij dwongen de spelers
daarom hun portefeuille
af te geven en zeiden:
„Als u ze terug wilt heb
ben, moet u maar mee
gaan naar het politiebu
reau". Ze gingen allemaal.
(Advertentie)
Al jaren bestond er behoefte aan een betere verpakking voor pijp
tabak - en deze is nu gevondenDouwe Egberts brengt de oplossing
een pakje met een extra vouw,
waardoor het „aan de hal»" 2 X
zo wijd kan worden geopend en
volop ruimte biedt voor het stop
pen van de pijp (in het pakje
Elke roker zei enthousiast zijn
over deze nieuwe, gepatenteerde
verpakking én over de fijne
geur en de lekkere smaak van
Douwe Egberts DUKAAT.
Thans meer dan ooit DUKAAT,
de zachtste en geurigste pijptabak
in de handigste verpakking.
Mijn vriend Frits is een
dichter. En dat is een van
de vele goede dingen, die
ik van hem kan vertellen.
Laatst heeft hij een ge
dichtenbundeltje samenge
steld, dat hij de allesbe-
slissende titel heeft mee
gegeven van „Waarom leef
ik?"
Helaas was het antwoord dat hij van
zijn uitgever terugkreeg even afdoende.
„Omdat u mij uw werk per post heeft
toegezonden", iuidde het.
De hele kleuterschool in Lepelstraat, gemeente Halsteren, was gisterochtend
getooid met geelwitte strikjes en cocardes. Buiten stond een dubbele rij
kinderen, kleumerig in de kou te wachten tot monseigneur P. Giobbe, de
Pauselijke Internuntius, zou arriveren, maar binnen zaten anderen triom
fantelijk op de spiksplinternieuwe stoeltjes achter de mooie glanzende tafel
tjes met kleurkrijtjes, geschenken van Pauselijke werken van bijstand uit
Italië. Zuster Mansueta, hoofd Van de kleuterschool, en de andere zusters
Franciscanessen van Etten, die hier het onderwijs leiden, zijn natuurlijk in
haar schik met dit prachtige meubilair. 80 stoeltjes, 40 eenpersoons- en 10
vierpersoonstafeltjes, 6 rustbedjes, 2 roltafels en 3 bureaux en stoelen. Maar
voor de kleuters valt al dit schoons toch weg tegen de glorie van de drie
nieuwe schommels en wippen en dé grote aanwinst, de draaimolen, die mu
ziek maakt als je erin ronddraait.
De gemeenteraad van Utrecht zal zich
Donderdag moeten bezig houden met het
in beginsel vaststellen van een structuur
plan voor de vergrote gemeente Utrecht.
Het ontwerp heeft betrekking op een ont
wikkelingsperiode tot 1 Januari 1971.
Voor 1970 wordt voor groot-Utrecht een
bevolking becijferd van 307.000 inwoners.
Het aantal nieuw te bouwen woningen
tussen 1947 en 1970 meent men te mogen
aanhouden op bijna 38.000. Om economi
sche redenen zal gestreefd moeten worden
naar het gaandeweg opvoeren van het aan
tal verdiepingswoningen. Gedacht is aan de
mogelijkheid tot 1970 te komen tot 66 pro
cent étage woningen, terwijl het percen
tage thans 38.4 is.
Het rapport wijdt aandacht aan de mo
gelijkheid tot industrievestiging in het ge
bied der Lage Weide, waarbij men het
voordeel heeft, dat de vestiging, van be
scheiden omvang uitgaande, zich vrijwel
ongelimiteerd zal kunnen voortzetten.
Wat betreft de recreatie wordt er de
aandacht op gevestigd, dat de fraaie om
geving van Utrecht, in het bijzonder het
ten Oosten van de stad gelegen gebied
langs de Kromme Rijn, gelegenheid biedt om
aldaar een groot stadspark te ontwerpen
van ten minste 3040 ha. In dezelfde om
geving zullen worden aangelegd ijsbanen,
natuurzwembaden, tennisbanen enz. Zo
mogelijk moet buiten de stad een kampeer
terrein worden gevonden. Sportterreinen
zullen aan* de periferie van de stad kun
nen liggen.
De uitverkorenen die bij de officiële
overdracht van de geschenken in dit
prachtige nieuwe stuk speelgoed had
den mogen plaats nemen straalden van
trots. Om even over tien klonk buiten
een „Viva il papa," „Viva, viva" ten
teken dat de hoge gasten waren gearri
veerd. Tevoren hadden de kleuters van
Halsteren onder leiding van de zusters
bij het gemeentehuis ook al een be
groetingslied gezongen. Vergezeld van
zijn secretaris en voorafgegaan door
een tienta'l bruidjes betrad de Internun
tius de feestzaal. Burgemeester mr. A.
Eikhuizen begeleidde hem. Namens het
R.K. Huisvestingscomité waren mgr. J
van Overbeek en mr. E. Baron Speyaert
van Woerden aanwezig, en mr. H. Stark
vertegenwoordigde het R.K. Landelijk
Sociaal-Charitatief Centrum. Natuurlijk
was het gezelschap met een door de
zusters voor deze gelegenheid speciaal
vervaardigde welkomstlied ontvangen
In een keurige samenspraak vroegen
daarna' Rosa Hogeveld en Bertus van
Bemmelen of mgr. Giobbe alstublieft
de Paus voor deze mooie geschenken
wilde bedanken.
Vervolgens heeft de burgemeester mr.
Eikhuizen de vertegenwoordiger van de
Paus namens alle inwoners van zijn ge
meente verwelkomd. Hij dankte voor
de spontane hulp en beloofde het ge
bed van de kinderen voor een spoedige
genezing van Z.H. de Paus. Ook me>.
Vos, de Inspectrice van het kleuteron
derwijs in Noord-Brabant, betuigde haar
erkentelijkheid en waardering. Met een
alleraardigst spelletje, door tien kleine
kleutertjes, dat eindigde met de aan
bieding van* een bouquet aan mgr. Pao
lo Giobbe door Hafry Korst eindigde
de reeks van dankbetuigingen.
Mgr. Giobbe gaf daarna te kennen dat
hij aangenaam getroffen was door de
zo goed verzorgde en prima voorbereide
hulde, door de kinderen gebracht. Hij
dankte de zusters, die de kinderen dit
allés hadden bijgebracht, memoreerde
nogmaals de ramp en de daarop gevolg
de uitingen van naastenliefde en dankte
hartelijk voor de toegezegde gebeden
voor de Paus, die deze juist in deze
moeilijke tijden zo hard. nodig heeft.
IMS
Z. H. Exc. Mgr. Paolo Giobbe brengt de draaimolen in werking, die een onder
deel is van de Pauselijke schenkingen voor de kleuterscholen in de Lepelstraat
gemeente Halsteren. Burgemeester A. Elckhuizen (rechts) slaat met belangstel
ling de verrichtingen van de jeugd gade.
(Van onze correspondent)
Voor zijn medebroeders in het priesterschap van stad en
universiteit van Nijmegen sprak gisteravond mgr. prof.
dr. A. Kindermann, president van het seminarie König-
stein, over de vele problemen, die alle in het begrip
„Königstein" liggen besloten. Pater Prudentius Driessen,
O.F.M., praeses van de theologische faculteitsvereniging
Alcuin van Nijmegen, leidde mgr. Kindermann bij zijn
gehoor in.
Mgr. Kindermann is een van de drieduizend verdreven
priesters, die als professor aan het priesterseminarie van
Praag een van de nauwste medewerkers van mgr. Beran
was, die zelf gevangenschap en internering aan den lijve
ervaren heeft en daarna, in de maalstroom van de Oost
vluchtelingen naar het Westen gekomen, geplaatst werd
tegenover het ontzaglijk probleem van de zielzorg van
deze millioenen verdrevenen.
In de literatuur over dit vluchte
lingenprobleem, die reeds bibliothe
ken kan vullen, worden de vluchte
lingen onderscheiden in A-vluchtelin
gen of Potzdamer vluchtelingen, in
totaal veertien millioen mensen,
van wie er twee millioen onderweg
stierven, 3,5 millioen in de Oostzone
van Duitsland en 8.5 millioen in West-
Duitsland terecht kwamen; en de zg.
B-vluchtelingen, die vooral na 1949
onder de toenemende druk in de Sov
jet-gebieden liever alles prijs gaven
voor de vrijheid van leven en gods
dienst. Men schat het gemiddelde
aantal B-vluchtelingen, dat thans nog
per dag naar het Westen uitwijkt op
driehonderd, vorig jaar bedroeg dit
nog ruim duizend per dag, In het to
taal rangschikt men onder deze cate
gorie 2,5 millioen vluchtelingen; ge
tallen die maar al te makkelijk uit te
spreken zijn, maar die per eenheid
een diepe menselijke tragedie beteke
nen.
Overal waar deze verdrijving wordt
doorgevoerd, ontdekt men eenzelfde
methode: een plotselinge aanzegging om
binnen een half uur tijds met een maxi
mum gewicht aan bagage zich op een
centra'le plaats te verzamelen en dan
een systematisch uiteenrukken van zulk
een sociale of religieuze eenheid. Uit
een klein dorp in Silezië heeft men
kunnen nagaan dat de bewoners thans
over 167 plaatsen in West-Duitsland
verspreid zitten.
Dit uit elkaar rukken van een na
tuurlijk gegroeide samenhang tast de
vluchteling in zijn wezen aan; dit
noemde mgr. Kindermann de vluchte-
lingenziekte bij uitstek, die de verdre
vene overal met zich meedraagt en
waarvoor geen genezing te vinden is.
Het probleem van de zielzorg voor de
vluchteling is juist hierin gelegen dat
de genade een in haar diepste wezen
geschokte natuur tegenover zich treft.
Daarbij komt dat deze van huis uit
katholieke mensen, opgegroeid in een
katholieke omgeving, terecht kwamen
in die streken die bijna volslagen pro
testants waren. Dit is een tweede des
integratie.
Maar verreweg de grootste nood voor
de zielzorg onder de verdrevenen is
het gebrek aan priesters. Waar in hun
vaderland zesduizend priesters de ziel
zorg waarnamen in een compact aan
gesloten katholieke bevolking, daar
staan, nu deze groep over een grote
uitgestrektheid verspreid is, slechts
drieduizend priesters voor deze taak.
Daar is de rondtrekkende rugzakpries-
ster het beeld van de zielzorger gewor
den. Voor deze priesters is Königstein
het vaderhuis.
Het werk van deze priesters wordt
door de vluchtelingen hoog gewaar
deerd: Waar ze alles hebben achterge
laten is het de Kerk die haar met haar
eigen priesters in haar eigen taal komt
opzoeken in de verstrooiing. Nog nooit
is de verbondenheid tussen priester en
volk zo sterk geweest als onder dei
vluchtelingen. Ook is het de indruk van
vele priesters dat de katholieken in de
diaspora beter leven dan in het eigen
vaderland. De heiligen van onze dagen,
zei onlangs de bisschop van Bannen
berg, zijn onder de vluchtelingen ie
vinden.
Het in stand houden van deze pries
terschap is een van de eerste doel
stellingen van Königstein. Dit pro
bleem is groot omdat de sterfte on
der deze priesters, die vaak in de
meest behoeftige levensomstandig
heden hun taak moeten vervullen,
groot is; omdat in de oorlogsjaren
haast geen H. H. Wijdingen zijn toe
gediend; maar vooral omdat de ver
volging achter het IJzeren Gordijn
zich allereerst tegen de priesters
richt. De kennelijke opzet van de
communisten is de landen die in hun
macht zijn als het ware chemisch
priestervrij te maken. En het gevaar
is reëel dat deze millioenen katholie
ken achter het IJzeren Gordijn over
enkele jaren zonder priesters zullen
zijn.
Hiermee raakte mgr. Kindermann de
verstrekkende betekenis van het vluch
telingenvraagstuk aan. Hij legde een
wezenlijk verband tussen de verdrijving
van deze millioenen mensen en de ver
volging die achter het IJzeren Gordijn
woedt, kwantitatief en kwalitatief de
grootste van alle tijden. Beide hebben
dezelfde oorzaak. De kracht die dit al
les bedreigt is een systeem dat nog
steeds de wereld wil veroveren, dat mil
lioenen vluchtelingen voor zich uit
zendt met de onmiskenbare bedoeling
om door een chaotische verwarring het
terrein voor zich vrij te maken. Zo is
het vluchtelingenvraagstuk geen Duits
vraagstuk meer, maar een Europees, ja
zelfs een wereldvraagstuk geworden.
Hierop steunt ook de plicht van heel de
wereld om de helpende hand te bieden.
De diepe ernst waarmee mgr. Kinder
mann deze problemen voorhield, ver
hinderde niet dat in zijn betoog telkens
weer klanken voor een reëel optimisme
naar boven kwamen. Dat het vluchte
lingenprobleem, dat in 1946-'47 door elk
verstandig mens als onoplosbaar werd
beschouwd, blijkbaar die chaos veroor
zaakt heeft die de instigators hiervan
moeten verwacht hebben, noemde hij
een wonder van genade; het contact dat
volkomen evangelische gebieden in
Duitsland sedert eeuwen weer krijgen
met het katholieke geloof en de liturgie
werkt zeer vruchtbaar; de intense be
leving van het geloof onder de diaspo-
ra-katholieken, de inspanning van heel
het katholieke Westen voor deze vluch
telingen, een van de mooiste uitingen
van christelijk charitas. Met een beroep
op de daadwerkelijke belangstelling van
heel de wereld voor hen die staan in
de frontlijn in de strijd tegen het com
munisme besloot mgr. Kindermann zijn
betoog.
