Minister Siiurhoff over de sociale verheffing van de arbeider BOTWINNIK wint >ok tweede partij uw 1054 - MARIA-JAAR De Engel Gabriël bezoekt Maria Bekend zeeheld m Naar een versnelde opleiding voor de bouwnijverheid LICHTGEVENDE VISSEN De held van Molokay Gunstige resultaten in 1953 voor van Gelder Zonen T ekencursus cSs^e VRIJDAG 19 MAART 1954 PAGINA 9 SOCIALE ZAKEN IN DE EERSTE KAMER Problemen rond de oudere arbeider IJshockey Bolzano wint Coupe de la Haye Om wereldkampioenschap schaken Smyslov capituleert na dertig setten Bestuur Verbond Lange- baanver. treedt af Rumoerige vergadering te Zwolle Om Jules Rimetbeker Gaat Spanje in beroep? Damast Geuzen Limburgs elftal tegen Belgisch Limburg Candidaten Daviscupploeg in training Sportflitsen Houten hamer met een geschiedenis Schulte—Peters winnen Berlijnse zesdaagse Verdere investeringen in de toekomst Herkapitalisatie Bensdorp 1 1 V, (Van onze parlementaire redacteur) Onder de meest essentiële kwesties in het beleid van de minister van Sociale Zaken nemen sinds jaren het loonbeleid en de werkgelegenheids- politiek een eerste plaats in. Op dit punt heeft de minister zich bij de behan deling van zijn begroting in de Eerste Kamer te verdedigen gehad tegen stemmen uit liberale kringen. Prof. Molenaar (V.V.D.) had hem voorge houden, dat door de gelijkschakeling van de lonen in de tot Dienst Aanvul lende Werkgelegenheid gereorganiseerde DUW, bij de arbeiders vermoedelijk iedere prikkel zal gaan ontbreken om nu nog in het vrije bedrijf werk te gaan zoeken. De minister legde de heer Molenaar uit, dat hij mèt een organi satorische ook een sociale winst bij deze reorganisatie op het oog had. Hij wil niet alleen door het in één hand brengen van de verdeling der werk- objecten, de arbeidsbemiddeling, de herscholing van arbeiders en andere zaken, zo nauwkeurig mogelijk de hoeveelheid werk op de bestaande werk loosheid gaan afstemmen. Het doel is ook om de positie van de arbeiders te verbeteren. Als wij prof. Molenaar zouden volgen, aldus de minister, dan zou het werk der werkobjecten minder aantrekkelijk moeten worden ge maakt terwille van de prikkels, om de arbeiders naar het vrije bedrijf te krijgen. Dat zou betekenen, dat wij de sociale klok een slag terug zouden zetten. De prijs, die wij voor de verheffing van de arbeider als mens betalen, is nu eenmaal, dat wij een aantal ingewikkelde problemen bij de arbeids voorziening moeten oplossen. kan worden toegepast, mede in verband met de gevaren, dat de industrialisatie op het platteland zou worden geremd. De regering zal binnenkort de Stichting van de Arbeid raadplegen over een nieuwe organisatie van de loonpolitiek, waaromtrent bij de behandeling van de begroting in de Tweede Kamer door de volksvertegenwoordiging duidelijke aan wijzingen zijn gegeven. (Men herinnere zich de ruwe stoot van de motie-Rom- me). Over deze werkvoorziening heeft de minister heel wat medegedeeld. Hij vond het juist, dat er enige ruimte op de ar beidsmarkt blijft bestaan Het woord „full employment" noemde hij misleidend. Dat de arbeidsmarkt wel eens neigingen tot overspanning vertoont is niet een ge volg van het streven van de overheid. Daarvoor kan men watersnood, woning nood en internationale conjunctuur beter aansprakelijk stellen. En degenen die vinden dat het vrije bedrijf eerder moet floreren dan overheidswerkzaamheden kunnen erop rekenen, dat zij de rege ring aan hun zijde vinden. Omscholing is daartoe een van de middelen, waarvan een steeds ruimer gebruik wordt gemaakt. Wat de bouw nijverheid betreft, er zijn reeds maat regelen tot versnelde opleiding van ar beiders in een vergevorderd stadium. Klemmend probleem Een andere kwestie is de moeilijkheid om sommige categorieën van arbeiders te plaatsen. De minister vond dit probleem zo klem mend, dat hij dankbaar iedere suggestie terzake zou aanvaarden. Bij voorbaat kon hij echter al zeggen, dat hij vooralsnog niet in zee wenst te gaan met wettelijke maatregelen, die de bedrijven zouden dwingen om een bepaald percentage ouderen in dienst te nemen. Het idee van de heer Van Lieshout (K.V.P.), dat de overheid tegemoet zou komen in het betalen van een gedeelte van de pen sioenen, wanneer ouderen om die reden geen aanstelling zouden krijgen, vond hij minder urgent. Er staat immers een de finitieve ouderdomsvoorziening voor de deur, zo merkte de minister triomferend op. Even later moest hij echter verklaren, dat de uitwerking van het betreffende SER-advies tot een wetsontwerp nog wel heel wat voeten in de parlementaire aarde zou hebben. Men moest maar re kenen op enige jaren. Sociale verzekeringen De minister bestreed de mening van de heer Vixseboxse (C.H.) dat de finan ciering van de sociale voorzieningen door het toenemend gebruik maken van cre- dieten meer in gevaar zou komen. Hij noemde in dit verband de financiering van de definitieve ouderdomsvoorzie ning door het omslagstelsel. Dit trekt in derdaad een wissel op de toekomst, maar was het bij het kapitaalstelsel an ders? Prof. Molenaar, die had gesuggereerd, mèt de ouderdomsvoorziening nu meteen het gehele stelsel van sociale verzekerin gen te wijzigen en te unificeren volgens het omslagstelsel, kreeg ten antwoord, dat daarvoor tien jaar nog niet voldoen de zouden zijn, gesteld dat een minister zo lang zijn portefeuille zou kunnen houden. Dr. van Rhijn lichtte dit later toe. Hij moest erkennen, dat het systeem der invaliditeitsverzekering hopeloos verouderd is en dat na de herziening der ouderdomsverzekering hieraan ook aanstonds gewerkt zal worden. Maar dat is nog wat anders, dan in het sociale verzekeringsbos, waarvan men de bomen bijna niet meer ziet, ai- les tegelijk te gaan rooien en herbeplan- ten. Men stoot dan op vele moeilijk heden, waaronder de politieke menings verschillen niet de geringste zijn. Mi nister Aalberse heeft in 1922 al eens een poging gewaagd. Het heeft dertig jaar geduurd voor men aan een eerste herziening toekwam. De loonpolitiek Over het loonbeleid deelde minister Suurhoff mede, dat de afschaffing van de gemeenteclassificatie slechts „met een ruime mate van geleidelijkheid" Een teleurgestelde groep HHYC-spe- lers stond avond toe te kijken hoe de Coupe de la Haye aan de Itali aanse ploeg Bolzano werd overhandigd. De teleurstelling gold niet zozeer de 49 nederlaag (21 13 15) tegen Bolzano, doch eer de wijze waarop de ze tot stand was gekomen. De wedstrijd werd enthousiast door beide ploegen ingezet. Na ongeveer vijftien minuten ■was de geestdrift echter verdwenen. De coach van HHYC. de Canadees Zukiws ki, werd geblesseerd en wel zodanig dat hij van het ijs verdween en niet meer terug kwam. Bij een aanval van de Haagse ploeg ■Werkte de Italiaan Tucci nogal onstui mig met zijn stick. Hij raakte hierbij het gezicht van Zukiwski, die op de Srond viel en bleef liggen. Naderhand hleek dat het ooglid van het linkeroog Was ingescheurd. De aanwezige dokter achtte het noodzakelijk, dat Zukiwski JJkar het Ooglijders-instituut werd ge slacht. Door dit ongeval had HHYC een •horele klap gekregen Het gemis van hun leider betekende 'ca danige verzwakking. Van der Hei- was in het geheel de kluts kwijt ®craakt. In de tweede periode liep hij te ver en onnodig uit; deze han- éjfhvijze werd door de Italianen van- ■Srekend afgestraft. Het idee van de heer Oosterhuis (P.v.d.A.), de emigratie te stimuleren door de landen, waarheen onze emigran ten trekken, met investeringen van dienst te zijn, vond de minister niet op de weg van Nederland liggen, althans niet van de overheid. Die heeft zich tot taak gesteld om de emigranten zo goed mogelijk voor te bereiden en zelfs uit te rusten, maar zodra zij in het land van bestemming zijn aangekomen, de verdere zorg aan anderen over te laten. Tandtechnici en ziekenhuisbouw Zonder op de binnenkort in te dienen wet tot regeling van het beroep van tandtechnicus vooruit te lopen, kon de minister reeds zeggen, dat het feit, dat deze technici jarenlang het beroep van tandarts hebben uitgeoefend, hen nog geen recht zal geven dit te blijven doen en dat terecht zware eisen aan hun op leiding zullen worden gesteld. Slechts bij zeer hoge uitzonderingen zullen niet opgeleiden tot het beroep worden toe gelaten. De minister gaf voorts te kennen, dat getracht wordt iets te ondernemen om tot ordening van de ziekenhuisbouw te komen en wei in de richting, welke dr. Wibaut (P.v.d.A.) had aangegeven (pa- vil joensbouw). Lukt dit niet, dan rijst de vraag, of het Rijk met de huidige financieringsregeling kan doorgaan. Het ontstaan van een overschot aan zieken- huisruinue in bepaalde streken zou de oorzaak kunnen zijn, dat aan financiële steun een eind komt. Staatssecretaris dr. van Rhijn heeft nog gesproken over de positie van de jeugdige arbeiders. De Stichting van de Arbeid heeft helaas wegens tegen stelling van meningen geen advies uit gebracht over een wettelijke vacantie- regeling. De regering acht een wette lijk minimum van achttien dagen ge wenst en beroept zich daarbij op offi ciële rapporten. Het probleem van de jeugdige arbeider is ook een kwestie van zinvolle vrijetijdsbesteding en van persoonlijkheidsvorming. Nu door aller lei materiële moeilijkheden als gebrek aan scholen en leerkrachten geen snelle oplossing kan worden verwacht inzake de gewenste verlenging van de leer plicht, is er alle reden, om aan het „part-time"-onderwijs alle aandacht te besteden. Berekend wordt, dat de kos ten hiervan f 5millioen zouden be dragen voor 60.000 jeugdige gegadigden. In dit verband prees de staatssecretaris het vruchtbaar initiatief van de „Pater Fortis"-school in Maastricht, de pen dant van de Mater Amabilis-scholen, waarmede zeer gunstige resultaten zijn geboekt. Positie ondernemingsraden Hfj deelde ook mede, dat het niet in het voornemen ligt van de regering nogmaals met een wetswijziging te ko men tot verlenging van de termijn, waarbinnen de ondernemingsraden moe ten zijn ingesteld, maar meer positief te gaan werken en een beroep op de S.E.R. te doen, om de voorbereidende werkzaamheden te stimuleren. Tevens is contact hierover opgenomen met de Stichting van de Arbeid. Het ligt in de bedoeling van het Rijk binnenkort de subsidie voor het voor zieningsfonds voor werkloze kunstenaars van 100 op 200 pet. te brengen, mits ook door lagere organen in dezelfde richting wordt gewerkt. (Speciale berichtgeving) MOSKOU, Donderdagavond- De tweede partij om het wereldkam pioenschap schaken tussen Botwinnik. en Smyslov is na dertig zetten door Botwinnik gewonnen. De stand is thans: Botwinnik twee punten. Smyslov nul punten. Zoals te verwachten was opende Bot winnik met de d-pion en Smyslov be paalde zich ditmaal niet tot zijn ge liefde Grünfeld-Indisch, maar koos de Nimzo-Indische verdediging en we] de zogenaamde klassieke opstelling 5 Lc3'a6, een idee v%n Bronstein. Botwinnik gaf de rochade prijs om zo snel mogelijk op aanval te kunnen spelen. Hij slaagde daarin uitstekend, omdat Smyslov reeds een zet later mis greep Weinig zetten later stond zwart reeds voor een hopeloze taak, welke daarom zó zwaar was. omdat hij zijn dame vleugel niet behoorlijk kon ont wikkelen. Bii de achttiende zet moest hij de kwaliteit prijsgeven, zoneter zijn stel ling merkbaar te verbeteren. Na de der tigste zet van wit kon verdere strijd nutteloos worden geacht; Smyslov gaf zich daarom gewonnen. NIMZO-INDISCH Wit: Botwinnik. Zwart: Smyslov. I. d2d4, Pg8—f6. 2. c2—c4, e7—e6. 3. Pb 1c3, Lf8b4. 4. e2—e3. Botwinnik houdt zich aan de Rubin- stein-variant, die trouwens het meest wordt toegepast 4b7b6. Deze voortzetting, die reeds uit de eerste periode van het Nimzo-Indisch bekend is, heeft een paar maal toepas sing gevonden in de match Botwinnik Bronstein 5. Pgle2, Le8a6. Deze zet speelde Bronstein ook tegen Botwinnik. 6. a2a3, Lb4—e7. Donner heeft hier de aandacht geves tigd op 6Lc3:. 7. Pc3—d5. waarna wit wel het loper- paar heeft, maar zwart de druk op pion c4 kan vergroten. 7 Pe2—f4. d7—d5. 8. c4xd5, In een partij van het Russische kam pioenschap 1951 speelde Botwinnik hier 8. b2b3. 8La6xfl. 9. Kelxfl De offerwending 9- de6:, La6. 10. ef7: Kf7: is na onderzoekingen van de Rus sische grootmeester Taimanov van hel repertoire verdwenen. De tekstzet is iets nieuws, dat men op grond van de ze partij als een versterking kan be schouwen. 9. e6xd5. 10. g2g4. Botwinnik trekt fel van leer, daarbij gebruik makende van de tijdelijke zwakte van d5. 10c7—c6. Het is niet duidelijk, waarom zwart hier niet h6 speelt, waarmede hij de controle over veld e4 houdt. Nu iaat hij wit de gelegenheid tot g5. waarna het paard wordt verdreven en de dame vleugel niet verder tot ontwikkeling kan komen. II. g4—g5, Pf6—d7 12. h2h4, Le7- d6. 13. e3e4 Dat deze zet thans mogelijk is, is me de een gevolg van zwarts tiende zet. Wit opent de stelling om gebruik te kunnen maken van zwarts onontwik kelde damevleugel. 13d5xe4. 14. Pc3xe4, Ld6xf4. 15 Lclxf4 Zwart is verlegei) om een goede ont- wikkelingszet, immers 15Pa6 wordt beantwoord met 16 Da4 en zwart kan Pa6 en pion c6 niet dekken zon der enorme concessies. 150—0. De enige andere ontwikkelingszet. 15De7 wordt beantwoord met 16. Dd3 gevolgd door Tel. Maar ook na de tekstzet biedt de zwarte stelling weinig uitzicht op be houd. 16. h4—-h5 Wit laat niet op zich wachten 16Tf8e8. 17. Pe4—d6, Te8— e6. 18 d4—-d5 Wit speelt consequent op het openen van de stelling. 18. Te6xd6. Zwart geeft de kwaliteit, maar wat moet hij anders doen? Op 18 cd5: volgt 19. Dd5: en op 18Te7, 19 g6, f6. 20. Dc6:, Pc6:. 21. Dd5: 19. Lf4 xd6, Dd8xg5. 20 Ddl—f3. Dg5xd5 21. Df3xd5, c6xd5. 22. Tal—cl, Pb8—a6. Wit blijft stelselmatig zijn tegenstan der hinderen bii de ontwikkeling en let daarbij minder op materiaal 23. b2b4 Sluit1 het paard in. 23 h7h6. '24. Thl—h3, Kg8—h7. 25. Th3d3, PÖ7—f6. 26. b4—b5. Pa6— C5 Natuurlijk niét 26Pb8 wegens 27. Tc8, Pd7. 28. Td5: enz. 27. Ld6xc5, b6xc5. 28. Tclxc5, Ta8— b8 29. a3a4. b8—b7. 30. Td3—c3. Zwart geeft het op. De algemene ledenvergadering van het Verbond van Langebaanverenigin- gen en Rennen, die te Zwolle is gehou den, heeft een rumoerig verloop gehad. Rond een motie van de Utrechtse Paardensportvereniging, waarin afkeu ring werd uitgesproken over de statu tenwijziging van de „Stichting draf- en rensport", ontstonden breedvoerige en vaak zeer persoonlijke discussies, waar bij vooral de houding van de heren G. Heikens (Groningen) en L. J. Uyten- dael (Rijen) ter sprake kwam. Zonder dat de kern van de kwestie duidelijk naar voren was gekomen bracht het verbondsbestuur tenslotte zelf een mo tie te berde waarin de vergadering verzocht werd haar houding te bepalen ten aanzien van het beleid van deze twee vertegenwoordigers. Mocht dit be leid worden goedgekeurd, zo had de verbondsvoorzitter, G. Joustra, tevoren verklaard, dan zou het verbondsbe stuur aftreden. De stemming, waaraan afgevaardigden van zestien baanvereni- gingen deelnamen, had tot resultaat, dat het beleid met dertien tegen drie (waaronder Utrecht) stemmen werd goedgekeurd. Dit had tot resultaat dat het gehele verbondsbestuur aftrad. Het is niet onmogelijk, dat de serie wedstrijden tussen Spanje en Turkije om een plaats in de eindronden van net wereldkampioenschap nog een ver lenging zal krijgen. Zoals bekend heeft Spanje de eerste ontmoeting te Madrid gewonnen met 41 en Turkije de tweede te Istanbul met 10, terwijl de derde wedstrijd, Woensdag j.l. op neu traal terrein te Rome gespeeld, onbe slist eindigde (22). Er is toen geloot en Turkije bleek de gelukkige, De zaak wordt echter gecompliceerd door het feit dat de FIFA kort voor de wedstrijd te Rome, de Spanjaarden telegrafisch verboden heeft hun beste man van de voorhoede, Kubala, op te stellen. Gezien de grote teleurstelling in Spanje moet men er rekening mee houden, dat de Spaanse bond de on verwachte uitsluiting van Kubala als aanleiding zal gebruiken om tegen de kwalificatie van Turkije te protesteren. «VAw» iVAv«*«Vi w yiv rr vr In een eenvoudig huisje in Nazareth leefde Maria. De men sen in het stadje kenden haar als een braaf en goed meisje. Niemand wist verder iets bij zonders van haar. Ook Maria zelf was zich nog van niets be wust, totdat op een morgen dat grote onverwachte bezoek van de Engel kwam. Misschien was Maria in haar kamer aan het werk, misschien zat zij wel te bidden, we weten het niet, maar plots schrok zij van een lichten de gedaante, die vlak voor haar stond. Het was de Engel Gabriël, door God gezonden. Duidelijk klonk de stem van de Engel Ma ria in de oren: „Wees gegroet, gij vol van genade! De Heer is met U, gij zijt de gezegende on der de vrouwen!" Van deze woorden schrok Ma ria nog veel meer dan van de plotselinge verschijning. De ge zegende onder de vrouwen. Ma ria wist, hoe vele vrouwen in Israël al sinds vele jaren ge hoopt hadden, de moeder te worden van de reeds zo lang beloofde Messias. Aan de moge lijkheid, dat zij zelf met de ti tel van „Gezegende onder de vrouwen" zou worden aange sproken, neen, daaraan had dit eenvoudige meisje nog nooit ge dacht. „Wat betekent deze groet?" stamelde Maria. „Ik begrijp niet. „Luister maar, wat God u te zeggen heeft", vervolgde de En gel. „Gij zijt inderdaad de ge zegende onder de vrouwen. Want gij zult een zoon krijgen en Hem Jezus noemen. Die Jezus zal groot zijn en de Zoon van de Allerhoogste ge noemd worden. Hij zal koning zijn over het huis van Jacob en aan zijn koningschap zal geen einde komen." Vol verbazing luisterde Maria naar deze woorden Toen de Engel uitgesproken was, bleef het enkele Ogenblik ken stil in het kamertje. Maria begreep nog niet goed, hoe dit woord van de Engel waarheid kon worden. Eindelijk klonk zacht haar stem: „Ik weet niet, hoe dit al les gebeuren kan". „Daar zal God voor zorgen!" verklaarde de Engel dadelijk. „De H. Geest zal over u neer dalen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschadu wen. Uw zoon, Maria, zal de Zoon van God genoemd wor den!" Toen begon Maria iets te be grijpen, van het grote plan, dat God door haar ten uitvoer wil de brengen. Nederig antwoordde ze: „Zie de dienstmaagd des He ren! Mij geschiedde naar Zijn woord." Met deze woorden aan vaardde Maria haar taak: Zij zou de moeder worden van de lang verwachte Verlosser. De Engel Gabriël bracht haar deze boodschap. Daarom her denkt de H. Kerk deze gebeur tenis als de feestdag van Maria Boodschap. 25 Maart, dus a.s. Donderdag, gaan we dit grote Mariafeest vieren. Ook op de feestdag van Maria Boodschap kunnen we een extra volle aflaat verdienen, net als op Maria Lichtmis, als we na het bidden van de gewone ge beden, ook een Mariakerk be zoeken. Vergeet in dit Maria- jaar in ieder geval dit grote feest van Maria niet. Lichtgevende vissen in de diepzee Op de bodem van de zee dringt het zonlicht niet door, daar fieerst diepe duisternis. Je moet echter niet vergeten, dat sommige zeeën wel enkele dui zenden meters diep zijn en het zonlicht dringt hoogstens tot 200 meter diepte door het water heen. Ook op de bodem van de zee leven vissen, zeer vreemde soorten zijn daar bij. Maar som mige van deze diep onder water levende vissen stralen licht uit. Het behoort vanzelfsprekend tot een grote uitzondering als men deze vissoorten kan van gen. Daar zijn vissen met grote koppen bij en een klein lichaam, andere hebben lange sprieten of vreemde vinnen en er zijn lich tende vissen. Deze zijn over het algemeen donker van kleur, maar zij stralen licht uit door de aanwezigheid van duizenden echter een soort electrische in stallatie met zich mee waar door zij in staat zijn licht uit te stralen wanneer dit van pas komt. Als er vijandige grote vissen in de buurt zijn, blijft de vis door de donkere kleur in het duistere water onzichtbaar maar gaat de vis voedsel zoeken Maar de overwinning, hoe glansrijk ook, is met de dood van Jan van Galen duur be taald. Een kogel van de vij and had hem het been ver brijzeld. Lang verborg hij de wond en bleef zijn bevelen ge ven, zelfs nadat hem het been was afgezet. Hij overleed te Livorno (Ita lië). Het stoffelijk overschot werd later naar Amsterdam overgebracht en in de Nieuwe Kerk begraven, waar zijn graf tombe is te zien. Ook is er in de hoofdstad een straat naar hem genoemd. Erg vriendelijk ziet dit zeemonster er niet uit. Duidelijk kan men een soort „lantaarn" op de kop zien. 23 Maart is het 350 jaar ge leden dat Jan van Galen werd geboren. Zoals de meeste be roemde scheepsbevelhebbers van zijn tijd, is Jan van Galen als gewoon matroos zijn loop baan begonnen. Reeds op 26- jarige leeftijd werd hij als ka pitein aangesteld. Het was aan zijn stoutmoedigheid te danken dat de koopvaardijvloten, die van Nederland naar de Scan dinavische landen voeren, haar uit- en thuisreizen tot een goed einde brachten. In 1639 werd hem voor het eerst de lang gewenste gele genheid verschaft om ten aan schouwen van vrienden en vijanden het bewijs te leveren, dat hij zich niet alleen in bij zondere ontmoetingen, maar ook in een geregelde slag on derscheiden en zowel gehoor zamen als gebieden kon. Ter ondersteuning van de vloot van Tromp gezonden, die voor Duins lag, werd hij bij diens eskader (deel der vloot) ge plaatst, en genoot de eer, met hem het Spaanse Admiraalschip aan te tasten. Vervolgens was hij het, die Jan Evertsen te hulp kwam, toen deze de over macht van de vijand niet meer aan kon. In 1653 zeilde hij naar Livor no om daar de strijd tegen de Engelsen aan te binden. Hij vernielde er drie van de zeven schepen en dwong er drie met hun bevelhebber tot overgave. Als laatste van de serie negen tekenfilms, welke te zamen „Make Mine Music" van Walt Disney vormen, zie je hier Willy de Walvis, die opera's wenst te zingen. Dat is een won derlijke vis-zanger, die zelfs so praan, tenor, bariton en bas kan zingen! Willy is natuurlijk ge weldig groot en bijzonder grap pig in zijn rol als zanger. Van zelf is het allemaal veel begrij pelijker als je de film hebt ge zien. Misschien mag je met je vader of moeder er wel eens naar toe, want het is een film waaraan jong en oud veel ple zier beleven. Willy is niet zo moeilijk te tekenen, let er wel op dat de kop bijna net zo groot is als het lichaam. Succes met alle te keningen. kleine deeltjes glansstof. Je hebt dit waarschijnlijk zelf wel eens waargenomen als je oude, uitge droogde vis op een donkere plaats ziet liggen. Dan is het juist of er een klein flikker lichtje is. Sommige diepzeevissen dragen Een zeer vreemd uitziende diep zeevis op de bodem van de zee, dan zet hij zijn eigen „electrische centrale" in werking en kan zijn eigen omgeving goed waarne men door de lichtgloed. Dat is natuurlijk maar een zwak schijnsel; in de diepe duister nis echter duidelijk zichtbaar. Er bestaan ook kleine vissen met erg grote ogen, die als zoek lichten werken. Andere diep zeevissen bezitten hele rijen bol vormige lichtblaasjes over de gehele lengte van het lichaam tot aan het puntje van de staart toe. Weer andere soorten heb ben lichtkogeltjes aan de buik, Volgens een bekende specialist op het gebied van lichtgevende dieren, beschikken ongeveer veertig verschillende groepen dieren over het vermogen licht te geven. Er zijn dieren die licht in drie kleuren kunen geven. Een diep zee pijl-inktvis, die men nog slechts eenmaal levend in han den heeft gekregen, heeft orga nen voor rood, wit en blauw licht. Het bekendste dier dat in twee kleuren licht geeft is de Zuid-Amerikaanse spoorweg worm; deze worm heeft een rood licht en twee rijen gele lichten waardoor hij er uit ziet als een trein bij nacht. In elk geval moet het een fantastisch gezicht zijn deze vis sen op de bodem van de zee te kunnen waarnemen,- iets wat je thans kunt meebeleven bij het zien van de prachtige film „De Wereldzee". Kom mee, we gaan even een bootreis maken. Maar een beetje snel, hoor. We zitten meteen al op de Atlantische Oceaan. We varen in de richting van Ame rika en hup, meteen maar door het Panamakanaal. Ja, nu zijn we in de Grote Oceaan. Dat is een geweldig stukje zee, hè? Aan de ene kant het wereld deel Amerika, aan de andere kant Azië, En daartussenin al maar water, niets dan water. Midden in dat grote water lig gen een paar eilandjes; de Hawaii-eilanden, ook wel Sand- wich-eilanden genoemd. Daar schiet onze boot heen. We va ren de haven van de hoofdstad Honolulu binnen en zijn nu op het eiland Hawaii. Daar blijven we even. Straks gaan we ver der naar het eiland Molokay, want daar zullen we onze grote held ontmoeten. Wat moeten we op Hawaii doen? Luisteren naar de mu ziek, die ze daar maken? Kij ken en genieten van het prach tige natuurschoon? Kennis ma ken met de Kanakken, de eigenlijke bewoners van deze eilanden? Och ja, dat kunnen we alle maal doen. Want dat heeft onze grote held ook gedaan, toen hij in het jaar 1865 daar voor het eerst voet aan wal zette. Maar er is meer te doen op Hawaii. Dat wist de jonge Damiaan ook! Daarvoor was hij naar dit afgelegen eiland gekomen. Aan de Kanakken moest het Evan gelie verkondigd worden. Zo groot was het ongeduld van deze jongeman, dat hij zijn priesterwijding in eigen vader land, België, niet kon afwach ten. Nu kon hij de omgeving vast verkennen, hard studeren en zich voorbereiden op het priesterschap. Zo gauw hij dan ook priester gewijd was, trok hij er op uit. Pater Damiaaan was niet de eerste priester, die onder d» Kanakken heeft gewerkt. Sinds 1827 waren er al paters uit Frankrijk, uit België en Neder land. Vooral op Hawaii hadden ze al veel succes gehad. In de grote plaatsen, als Honolulu, stonden al kloosters en kerken. Maar in de binnenlanden leef den op vele plaatsen, overal verspreid, nog duizenden Ka nakken, die nog nooit van Christus gehoord hadden. Daar mocht pater Damiaan op uit. Te paard trok hij de heuvels en de bergen over, de dalen door, om die mensen te bezoeken. Zijn werk was niet vergeefs. Gedurende de acht jaren, dat hij onder deze men sen gewerkt heeft, heeft hij vele Kanakken gedoopt en op tal van plaatsen kleine kerkjes kunnen bouwen. De goedheid en de liefde van deze priester waren zo groot, dat iedereen hem als een vader eerde. Voor pater Damiaan was ech ter een nog groter heldenleven weggelegd. Maar voor je dat goed begrijpen kunt, moet je eerst nog iets anders van dia Hawaii-eilanden weten. (Wordt vervolgd). Zijden, linnen en wollen stof fen, waarin bloemen of figuren geweven zijn, noemt men da mast, afgeleid van de plaats naam Damascus, waar dergelijke weefsels het eerst werden ver vaardigd. Van dezelfde afkomst is het woord damasceren, dat is staal met bloemen en vlam men versieren en met goud en zilver inleggen, hetgeen voor heen vooral bij slag- en steek wapens toepassing vond. Toen kort voor het aanbieden van het smeekschrift der edelen (1566) Margaretha van Parma, de landvoogdes der Nederlan den, zich ongerust maakte over de daaruit sprekende opstandige volksbeweging, moet haar raads man Barlaimont gezegd hebben: „Stel u gerust, mevrouw, het zijn slechts bedelaars" (gueux). De ze geringschattende betiteling werd kort daarna als erenaam overgenomen. Van die tijd da teert de naam (bos-, slijk- en water-) geuzen. Aan het strand van Hawaï 4 April wordt in België, waarschijnlijk te Waterschey, een voetbalwedstrijd gespeeld tussen elftallen van Belgisch Limburg en Nederlands Limburg. Het Nederlandse elf tal is als volgt samengesteld: doel: Jacobs (Limburg); achter: Barwasser (Bleyerhei- de) en De Vries (Roermond); midden: No- termans (Sittardia), Gubbels (VVV) en Die teren (Sittardia); voor: Sijbers (VVV), Ummels (MVV), Angenent (Sportclub Em ma), Erkens (Sittardia) en Gruisen (Sit tardia). Onder leiding van trainer Gourovich zal de training van de topspelers, de candida ten voor de Daviscupploeg, Zondag 21 Maart op Marlot te Den Haag worden voortgezet. Karamoy, de Nederlandse kampioen, heeft zich teruggetrokken, zodat Dehnert, van Meegeren, Krijt en Holst overblijven. Ook Van Swol zal waarschijnlijk binnenkort weer van de partij zijn, doch een tijdens de wintersport opgelopen schouderblessure zal hem nog wel een paar weken van de baan houden. De Franse zwemmer Maurice Lusien, die Zaterdag j.l. reeds een mislukte poging deed bet wereldrecord op de 4 x 100 yards wisselslag persoonlijk te verbeteren, heeft ook bij een aanval op het wereldrecord 4 x 100 meter wisselslag persoonlijk geensuc ces gehad. Hij noteerde een tijd van 5'min. 27.3 sec., waarmee hij 0.7 sec. boven het huidige wereldrecord bleef. Na de eerste ronde van de schaakwed strijd ArgentiniëRusland leiden de Rus sen met vijf tegen drie punten. Uit een acte datenend van 1833 en de zer dagen opgespoord door de heer Schultink, archivaris van Purmerend, ii gebleken dat de houten hamer, die een half jaar geleden in een vergeelde doos ergens op zolder van het Purmerender raadhuis werd gevonden, afkomstig is van de kanonneerboot, waarmee com mandant Jan Carel Josephus van Speijk op 5 Februari 1830 in de haven van Ant werpen de lucht invloog, en wel vermoe delijk van de stuurkast. Na twee weken geleden de Antwerpse Zesdaagse te hebben gewonnen, zijn onze landgenoten Schulte en Peters ook in de zesdaagse van Berlijn op de eerste plaats geëindigd. De eindstand luidt: 1. SchultePeters (Ned.) 338 punten. Op één ronde: 2. Go- deauSenfftleben (Fr.) 398 pnt. 3. Both Bucher (Zwits.) 302 pnt. Op twee ronden: 4. ZiegeTerruzzi (Did.-It.) 487 pnt. 5. NiesenKlamer (Den.) 302 pnt. Op vijf ronden: 6. SaagerOtte (Did.) 159 pnt. Het onderdeel voetbal van het tweede in ternationaal studenten sporttournooi dat in Januari jl. wegens de vorst afgelast moest worden, zal nu Vrijdag 9 April op het A. M. V. J.-terrein te Amstelveen gespeeld wor den. Deelnemende landen zijn: Verenigde Staten, Antillen, Indonesië, Nederland en Suriname. Na afschr. van f 9.257.928 (f 8.629.112) op terreinen, gebouwen etc. en na re servering van f 5.000.000 (onv.) ten gun ste van Reserve Diverse Belangen, be- draaat het voordelig saldo der Winst- en Verliesrekening f 5.870.241 (f 4.351.023). Zoals bekend wordt voorgesteld 12 pet. (9 pet.) dividend uit te keren. Het sta tutaire Reservefonds zal na goedkeuring der Balans f 2.620.631 (f 2.033.607) be dragen. Inclusief de belastingreserve van f 15 min. (f 13.5 min.) en een agio-reserve van f 2.472.241 (onv.) staat op de cre ditzijde der balans een totaal aan re serves van f 44.505.848 (f 37.570.746). Als gevolg van de aanhoudend grote vraag naar de verschillende papiersoor ten zijn de papierfabrieken doorlopend in vol bedrijf geweest. Dank zij de sedert de laatste jaren tot stand gekomen uit breidingen kon in 1953 de recordpro ductie van 1951 met 12.500 ton overschre den worden. In 1953 werd n.l. 189.500 ton papier geproduceerd. De houtvoorraden zijn lager dan ultimo 1952, toen deze door gedeeltelijke onder bezetting abnormaal hoog waren. De export nam opnieuw toe, het binnen landse prijspeil bleef vrij stabiel. Ook voor de komende jaren staan nog vele investeringen op het programma zo deelt de directie in haar verslag mede. De houtslijpfabriek zal worden uitgebreid waardoor in 1956 de courantenpapier productie met 15 pet zal stijgen. Aan de liquiditeitspostie, welke thans gunstig is, zullen voor de financiering van de uitvoering van de plannen waar toe besloten is, in de komende jaren zware eisen worden gesteld. De direc tie verwacht vooralsnog deze investerin gen uit eigen middelen te kunnen finan cieren. De directie wijst erop, dat deze inves teringen een verbetering in het fiscale klimaat noodzakelijk maken. In het bij zonder moet worden aangedrongen op herziening van het fiscaal winstbegrip, waardoor het mogelijk wordt de fiscale afschrijvingen op een juiste bedrijfs economische basis te stellen, dan wel toe te staan, dat fiscaal onbelaste vervan gingsreserves mogen worden gevormd. Op de commissarisvergadering van Bensdorp te Bussum is in principe besloten aan de komende algemene vergadering van aandeelhouders voor te stellen over te gaan tot herkapitalisatie van 1 op 1 en aflossing van de restantbewijzen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | | pagina 9