OP ZOEK NAAR HET GOUD VAN Aantrekkelijk
RENATE LEONHARDT"
E schat van 72 miln.
gulden rust onder 21 m.
water en 3,5 meter klei
s
Waar kwam het goud vandaan?
iiliEL
EEN KOFFIEPRAATJE
f
Nog
steeds contra liberalisme
en socialisme
Öolkeix^
Douwe
DE ENGEL VAN
SAN FRANCISCO
NIEUW ZENDERARSENAAL
genet"
Het wrak ligt er
Tweede kampeer-
tentoonstelling
I
vooruitzicht
Dr. Schouten: Vrijheid is gehoor
zaamheid aan God
6
ZATERDAG 3 APRIL 1954
PAGINA
Nu in Rotterdam
Zijn vrouw vergiftigd?
Weer 20 jaar geëist
tl 1
Verduistering bankbedrijf
Zwaardere straf in
hoger beroep
A.R. Partij 75 jaar
Liturgische weekkalender
Er is over koffie (in het algemeen) niets
kwaads te vertellen. Waarom verbiedt de
dokter haar dan zo vaak?
door CLARENCE B, KELLAND
De Nederlandse duiker P. v. d.
Schans heeft op 10 September 1949
nog een onderzoek ingesteld naar de
ligging van het wrak dat 17.000 kg.
goud aan boord moet hebben. Zijn
Ingediend rapport vermeldt o.m.:
.■Het bleek my, dat op ca. VA meter
afstand van een in de zeebodem rus
tende as zich een uitstekend gedeelte
van het wrak bevond. Hier naar toe
Kaande heb ik gezien, dat dit een
stuk mast was, waaraan zogenaamde
kraagdraden vastzaten, ook onze lijn-
draden, alsmede naar beneden gebo
gen stukken ijzer. Na een half uur
ben ik op tien meter gaan hangen en
was na 50 minuten weer boven. Aan
boord gemeten .bleek, dat van de zes
meter lange as, 2.48 volgens de lijn
boven de bodem uitstak. Op het wrak
bevindt zich een kleilaag van 3.52
meter. Mij is gebleken dat het gehele
wrak diep in de zeebodem is weg
gezakt en er geen meerdere uitste
kende delen waren te zien".
ï>e Toeristenbond ANWB zal van 23
tot en met 26 April a.s. op het terrein
*ond, en tevens In de Ahoy-hallen te
Rotterdam de tweede Nationale Kam-
Peertentoonstelling „Goed Kamp" hou-
flen, De Bond is tot dit besluit
gekomen, nadat vorig jaar is ge
bleken welk een enorme belangstelling
*r bestond voor de toen te Amsterdam
Aam gehouden eerste kampeertentoon-
stelling. Bijna 20.000 belangstellenden
hebben toen in drie dagen de uitge
breide tenten- en caravanshow bezocht.
Deze tweede kampeertentoonstelling
te Rotterdam de ANWB heeft het
Voornemen dit evenement elk jaar te
herhalen zal nog grootser van opzet
zijn. Op het parkeerterrein naast de
Ahoy-hallen zullen honderden tent-ty
pen worden geëxposeerd, van de een
voudigste shelter tot de grote tenten
Voor jeugdkampen. Hieronder zijn tent
typen, welke nog niet eerder zijn ge
demonstreerd. Ook zal veel aandacht
gorden besteed aan tenten, welke laag
'h prijs en licht van gewicht zijn.
Tevens zullen caravans in grote ver-
•cheidenheid aanwezig zijn, waaronder
®ok lichte types, welke door kleine au
to's kunnen worden getrokken.
In de „Glazen Zaal" van het Ahoy-
gebouw bevinden zich naast de stands
met educatieve opzet de exposities van
Uitrustingsstukken. Ten gerieve van de
tentoonstellingsbezoekers is de Nedei-
landse Kampeerkaarten Centrale verte
genwoordigd met een stand, waar men
Zijn kampkaart ter verlenging kan aan
bieden.
In het centrum van dit gebouw zal
enige malen per dag een Kampeer-
forum zitting houden, teneinde vragen
van bezoekers, schriftelijk of monde
ling gesteld op het gebied van toeris
me, kampeertechniek, organisatie e.d.
tG beantwoorden.
tent°onstelling zal Vrijdags, Za
terdags en Maandags geopend zijn van
iu uur s morgens tot 10 uur 's avonds
en Zondags van 2 tot 10 uur.
Nogmaals twintig jaar wera Vrijdag
voor de Dordrechtse rechtbank geëist
tegen de 31-jarige opzichter A. L. uit
Gouda, die er van beschuldigd wordt
Zrn echtgenote met behulp van arseni
cum om het leven te hebben gebracht.
In Sentember van het vorig jaar werd
deze zaak voor het eerst behandeld.
De rechtbank wees toen een tussen
vonnis, waarin bepaald werd, dat een
bader onderzoek moest worden inge
steld naar het tijdstip, waarop verdach
te het calcium-arsenaat, waarmee hij
zijn echtgenote zou hebben vergiftigd,
bij de drogist W. J. van H. te Moor
drecht had gekocht. Getuige Van H.
kon zich dat tijdstip namelijk niet her
inneren en verdachte hield hardnekkig
Vol, dat hij het vergif na de dood van
zijn vrouw ha dgekocht, om er de hond
Van zijn chef mee te doden.
Uit verklaringen van enkele wacht
meesters der rijkspolitie bleek, dat zij
L. in de winkel van de drogist hadden
gezien voor de dood van diens vrouw.
De officier zie hierna volkomen bewe
zen te achten, dat L. zijn echtgenote in
koel overleg en na rijp beraad van het
leven heeft beroofd.
Ergens heel diep verscholen in de prachtige polder
van de Wijde-Wormer staat aan de Zuiderweg het
eenvoudige huis van de heer P. Visser, de man,
die hoopt, dat, na 18 jaren plannen maken, reizen en
trekken om informaties los te krijgen, nog dit jaar een
lang gekoesterde droom in vervulling zal gaan: het
bergen van de 454 kistjes gevuld met goud uit het door
de Engelsen in de Eerste Wereldoorlog getorpedeerde
Duitse schip, de „Renate Leonhardt", welke kistjes een
vermogen bevatten van totaal 72 millioen,gulden.
„Maar het kan best méér wezen," zegt de heer P.
Visser, die haastig zijn Zondagse broek ging aantrek
ken, toen hij hoorde, dat wij weer eens kwamen infor
meren naar de stand van zaken, „maar in géén geval
minder, als u dat maar goed onthoudt!"
Als alles naar wens verloopt, dan zal in de komende
weken door bemiddeling van mr. dr. P. Lucas uit de
van Alkenmadelaan 231 te 's-Gravenhage, wiens naam
onder artikel 20 van de statuten van de „Coöperatieve
Bergingsvereniging Renate Leonhardt U.A." prijkt, de
inschrijving geopend worden op aandelen van deze
coöperatie. Dan zal tevens opdracht gegeven worden
tot de definitieve bouw van een enorme bergingscaisson
naar eigen ontwerp bij het constructiebedrijf Hooge-
veen in Zaandam en zal tevens bij goed weer
dezer dagen getracht worden met twee Urker botters
een boei te leggen bij het wrak.
De heer Visser heeft het druk met
deze plannen, die voor nuchtere
oren wel wat fantastisch klinken.
Vast staat evenwel, dat de heer Visser
niet over één nacht ijs gaat. Pas gehuwd
toen hij veertig jaar was, heeft hij een
goed deel van zijn privévermogen „ik
heb vroeger goed geboerd op de grote
vaart, mijnheer!" uitgegeven aan tal
van onderzoektochten.
Wat de heer Visser al zo heeft erva
ren is wel zo wonderlijk en avontuur
lijk, dat het ons allerminst heeft ver
wonderd, dat de naai van de auteur
K. v. d. Geest, die verdienstelijke kin
derboeken schreef, als „vaste klant" op
het telefoonlijstje staat genoteerd in de
kamer, waar de heer Visser ons ont
vangt. De affaire begon eigenlijk in 1936,
toen op het strand van Egmond een
enorme partij cacaoboter aanspoelde,
rond 600 ton, welke partij jarenlang in
zee moet hebben gelegen.. Een ijsboertje
uit Egmond, Piet Groen genaamd, meen
de zich te herinneren, dat deze partij
afkomstig moest zijn van een schip,
waarop hij eens in 1917, middels zijn
roeiboot, een bezoek had gebracht. Wat
hij er bij vertelde was voor de heer
Visser aanleiding om de zaak verder te
onderzoeken. Hij werkte in dit verband
samen met de heer C. v. d. Toorn, en
via de politie en mensen van het loods
wezen kregen zij zoveel gegevens, dat
de heer v. d. Toorn terstond pogingen
in het werk stelde om een concessie tot
berging van het schip te krijgen, het
geen lukte.
Want het kwam vast te staan, dat
het schip, door de Helderse zeelui ook
wel de „cokesboot" genoemd, omdat van
de deklast telkens tonnen cokes aan
land spoelde, de bèfaamde Renate Leon
hardt was. "en schip, dat tweemaal
was vastgelopen, éénmaal op de
Razende Bol, en dat later, toen het bij
een poging om weer vlot te komen,
door de Engelsen, die dagen lang op
de loer lagen, getorpedeerd werd. De
verhalen over dit schip waren opwin
dend genoeg om de heer Visser aan te
zetten tot een verder onderzoek.
Als wij de heer Visser vragen naar
de herkomst van het goud, lacht onze
zegsman zeer geheimzinnig. „De heren
van de Nederlandsche Bank ontkennen
het", zegt hij gedecideerd, „maar ik heb
de bewijzen, dat al het goud uit de klui
zen van de Nederlandsche Bank komt.
Advertentie
halpen promptI
Ik weet precies de datum, toen in 1917
in Rotterdam het schip er mee geladen
werd." Uit de feiten blijkt dan, dat de
heer Visser de route van het schip van
uit Rotterdam tot de torpedering vrijwel
van dag tot dag op schrift heeft, óók het
aanleggen in de haven van IJmuiden
voor een reparatie en, wat iets meer
zegt. schriftelijke verklaringen heeft van
opvarenden.
Nieuwsgierig als we blijven, vragen
we naar „bewijsstukken" over de aan
wezigheid van het goud. Die kan de
heer Visser ons niet overleggen, maar
hij heeft ze wel, misschien als we aan
deelhouder worden, dat we ze dón
eens onder ogen krijgen. Maar er zijn,
in de ogen van de heer Visser althans,
wel andere argumenten, die sceptici
zullen overtuigen. Daar is de verkla
ring van Kathe Ricklefs, gelegaliseerd
door de vice-consul der Nederlanden
in Bremen, H. Karcher, in welke ver
klaring Kathe Ricklefs (Besselstrasse
76) zegt, dat haar man, de loods Carl
Ricklefs, in 1917 aan boord van de
Renate Leonhardt was en dat hem in
Rotterdam de eed was afgenomen, dat
hij het diepste stilzwijgen zou bewa
ren over de lading en het doel van de
reis van het schip.
Daar is de verklaring van de heer
W. Dil, wonende te Amsterdam, Waal
straat 158, vroeger gediend hebbende bij
de Militaire Kustwacht te Bergen aan
Zee en thans kassier bij een bank. De
heer Dil verklaart de beschieting van
Britse destroyers op een 14-tal Duitse
vrachtboten, die in convooi voerden,
medegemaakt te hebben op 16 Juli 1917
voor de kust tussen Petten en Bergen,
en hij verklaart tevens „dat de avond
daaraan voorafgaande het gerucht liep,
dat Duitse vrachtboten, die in Rotter
dam gebunkerd hadden, levensmidde
len, goud, zilver en edelgesteente aan
boord zouden hebben".
En de heer F. Gutker, Hereweg A 13,
Groet, stond op 17 Juli 1917 voor de
kust te Kamperduin naar de eerste
schietpartij door een Engels eskader te
kijken. Hij zegt: „ik was kort daarop
aan het strand, waar de bemanning van
de „Renate Leonhardt" op het strand
stond. Dit was bij mijlpaal 27, waar het
schip door een uitwijkpoging vastge
lopen was."
Schipper de Vries was met zijn bot
ter rondom de Renate gevaren, die toen
op de Razende Bol vast zat. Hij ging
aan boord en merkte terstond, zoals hij
zegt, dat de luiken op heel vreemde
wijze waren gespalkt „er waren nog
extra zware dwarsbalken over gelegd".
Hij sprak met een vrouw, die van
boord wilde en zeer zenuwachtig was.
Zij verklaarde aan de schipper „Er
(Van onze medische medewerker)
Het is alweer een tijd geleden,
dat ik, onder het genot van
een heerlijke kop koffie, deze
regels aan het nog blanke papier toe
vertrouwde. In elk geval was het vóór
de laatste prijsverhoging van deze
godendrank, en daarom weet ik nu
niet meer of ik er U wel een plezier
mee doe, als ik verklaar, dat Ik over
koffie niets kwaads weet te zeggen.
Het ingewortelde vooroordeel, dat
koffie schadelijk zou zijn voor de ge
zondheid is immers de enige, zij het
wat schrale troost, nu wij ons om eco
nomische redenen met een kopje
minder tevreden moeten stellen.
Doch ook schone herinneringen ge
ven het leven kleur, en aldus ver
stout ik mij met het begin te begin
nen. De bakermat van de koffie als
ik het zo mag zeggen, ligt in het Abes-
sijnse landschap Kaffa. In elk geval
wordt in Abessinië sinds onheuglijke
tijden koffie verbouwd. Vandaar
breidde zich in de vijftiende eeuw de
gewoonte van het koffiedrinken naar
het Westen uit. Via Constantinopel
(1530) en Marseille (1654) bereikte
omstreeks 1670 de koffie onze con
treien. Inmiddels is koffie, naast thee
en tabak, het meest algemeen ver
spreide genotmiddel geworden.
De koffie, die met zijn heerlijke
geuren Uw neusslijmvlies in verruk
king brengt, heeft al het een en ander
JUGegemaakt. De vruchten van de
koffieboom worden na het plukken
gedroogd, daarna ontdaan van schaal,
Vruchtvlees en verdere omhullingen,
tenslotte gewassen. De al naar
hun herkomst bruine, gele of zelfs
blauwe koffiebonen vangen dan in
gakken verpakt hun lange zeereis
baar onze branderijen aan. Bil het
brandproces gaat de suiker uit de
koffiebonen over in een laagje kara-
Ibel, dat de oppervlakte van de boon
'uchtdicht afsluit, waardoor het volle
aroma bewaard blijft, tot op het ogen-
rvTni' Waar0P U, geachte lezer, het al
'aienri van zijn boeien bevrijdt. Dan
bet plechtige moment, waarop
jjjbr wij hopen blijken zal, dat al de
W.Ü °P de plantage en daarna niet
^vergeefs geweest is.
koffi op bevat deze zojuist gezette
nu meestal 50 - 150 milligram
coffeïne. Dat is de stof, die maakt,
dat we zo heerlijk kunnen opknappen
van een kleintje koffie. Coffeïne
neemt de slaap weg en stimuleert de
intellectuele werkzaamheid. Maar
coffeïne is ook de stof, die er
verantwoordelijk voor is, dat koffie
wel eens slecht voor de gezondheid
wordt genoemd. Daar is echter wel
een en ander tegen in te brengen.
Welnu dan, om te beginnen, be
vat ook thee coffeïne, en wel
5-50 milligram per kop, zo
dat het zeer de vraag is, of coffeïne
wel de schuldige is, als koffie minder
goed verdragen wordt. Over thee im
mers. hoort men niemand klagen,
hoewel er zeker in twee kopjes even
veel coffeïne zit als in één kop koffie.
Als wij suggestie kunnen uitschakelen,
dan moet er wel sprake zijn van an
dere stoffen, die wellicht bij het
brandproces ontstaan.
Dat sommigen vervolgens van kof
fie onrustig worden, niet in slaap kun-
Vol aandacht volgt dt heer Visser het
werk van een monteur, die de laatste
hand legt aan het model van de werk-
toren.
wordt op ons geloerd, wij hebben een
lading goud aan boord en geheime pa
pieren, alles wordt bedekt door een
enorme lading cacaoboter. Ik heb ge
zien, dat de officieren in het donker de
kistjes met goud ingeladen hebben, uit
mijn hut kon ik alles zien, ik moest de
gordijnen dicht doen en mocht niet
kijken. Af en toe keek ik door een
kiertje en heb alles gezien. Vanaf Rot
terdam loert men op ons."
Nog meer geheimzinnige kistjes
De heer Visser blijkt een goed vertel
ler. Als hij ziet dat wij nog steeds iet
wat ongelovig en beroepswantrouwig
tegenover het verhaal staan, neemt hij
ons dit helemaal niet kwalijk. Hij vindt
het zelfs prettig, dat wij telkens gere
serveerd al die verklaringen aanhoren,
want des te gToter is dan de verrassing
van de verklaring van een nieuwe ge
tuige. „Absoluut betrouwbaar, mijn
heer", zegt hij, als hij uit een nieuwe
diplomatentas een dik papieren pak
vist, „want déze man heeft er geen
enkel belang bij om me wat voor te
liegen." Die man is G. P. Wolf, geboren
18-4-1889, te Streckewalde in Saksén
(Duitsland), thans wanende Tulpen
straat 21, te Santpoort. De heer Wolf
monsterde op 6 November 1916 te Ham
burg als stoker op het schip Renate
Leonhardt. Hij is een van de overleven
den van de ramp. Toen hij monsterde
werd gezegd, dat de reis naar het Noor
den ging. Men vertrok met een leeg
schip naar Rotterdam.
„Er was sprake van dat er cacaoboter
geladen zou worden, terwijl tevens het
gerucht ging, dat wij een lading zilver
in zouden krijgen, doch de officieren
wensten hierover niet te spreken.
Om elf uur 's avonds ging ik naar de
Als de totale hoeveelheid goud ge-
horgen wordt en tegen de prijs van
f 72.000.000.verkocht, dan moet van
dit bedrag 36.000.000.voor de
Duitse verzekeraars worden gereser
veerd, omdat zij hiervan rechtens
eigenaar waren (al wisten ze niet
dat dit goud op het schip aanwezig
was!). Van de overblijvende
f36.000.000.zal volgens de ver
wachtingen ongeveer 15,000.000.
moeten worden betaald aan de Ne
derlandse vennootschapsbelasting. Van
de resterende f 21.000.000.komt één
derde aan de Firma Renate Leonhardt
en twee derde (dus veertien millioen
gulden) aan de leden van de Coöpe
ratieve Bergingsvereniging Renate
Leonhardt.
De bergingskosten worden geraamd
op f 400.000.hetgeen betekent, dat
een verhouding tussen opbrengst en
onkosten bestaat van één tot 35. Met
andere woorden, aldus de heer Vis
ser, met een deelname van 1000.
krijgt ieder lid van de Coöperatieve
Vereniging een uitkering van 35 x
flOOO.— is f35.000.—.
De mogelijkheid is niet uitgeslo
ten, dat de uitkering nóg groter zal
zijn, omdat getracht wordt bepaalde
belastingfaciliteiten te verkrijgen. Bo
vendien is de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat de betrokken Duitse
verzekeringsmaatschappijen geen
recht meer kunnen laten gelden op
de helft van de lading, omdat zij ge
durende de tweede wereldoorlog zijn
geliquideerd.
Zekerheidshalve zijn deze gunstige
mogelijkheden nog buiten beschou
wing gelaten en het bestuur houdt
het dus maar op een uitkering van
35 maal het bedrag, waarvoor men
aandelen koopt.
vuren kijken en ging van het stookhui
naar de machinekamer, en daarop naar
het dek. Ik wandelde midscheeps naar
achteren, waar de tweede machinist mij
onmiddellijk beval weg te gaan. Ik zag
de mensen sjouwen met kistjes. De ma
chinist gelastte mij naar voren te gaan.
Ik heb dit hevel opgevolgd. De volgende
morgen sprak Ik mijn bezorgdheid uit
over het feit, dat we wellicht munitie
gingen vervoeren omdat alles zo ge
heimzinnig was".
Deze veronderstelling bleek onjuist.
Onder de diepste geheimhouding werd
Wolf eindelijk het geheim medegedeeld,
er waren 454 kistjes met edelmetaal aan
boord gebracht. De kistjes waren per
dekschuit aangevoerd, terwijl de offi
cieren zelf de lier bedienden. Er zouden
ook kistjes juwelen en staatspapieren
bij zijn.
De heer Visser kijkt ons vergenoegd
aan. Als we het wagen op te merken,
dat het eigenlijk niet zo heel vreemd
zou zijn, dat er inderdaad munitie in
Rotterdam werd geladen in de Renate,
schudt hij beslist zijn hoofd. „Ik heb
de bewijzen", zegt hij, „dat op die nacht
de kluizen van de Nederlandsche Bank
een aderlating hebben ondergaan, al
beweert men honderdmaal het tegen
deel."
De toekomstige millionnair is niet
van zijn stuk te brengen. Hij gelooft in
de onderneming met een vertrouwen
dat aanstekelijk werkt. De heer Visser
is overigens een zeer nuchter man, die
niet over één dag ijs gaat, dat hebben
de 18 jaren wachten wel bewezen.
Het Haagse gerechtshof heeft arrest
gewezen in de beroepen van de tachtig
jarige bankier J. S. en de remisier J. M„
die door de rechtbank wegens verduis
tering, medeplichtigheid daaraan, vals
heid in geschrifte en valse belasting
aangiften tot resp. zeven maanden ge
vangenisstraf en twee jaar gevangenis
straf werden veroordeeld. Beiden waren
werkzaam bij een thans gefailleerd ban
kiershuis in Den Haag.
Het Hof bevestigde de straf tegen S.
en veroordeelde M. to twee en een half
jaar. Beide straffen met aftrek van voor
arrest.
J- b
de komende zomer hoopt men het
zendergebouw van de Wereldomroep
bij Lopik gereed te hebben. Daar
mede zal' de basis gelegd zijn voor de
grote uitbreiding van het kortegofzen-
dercomplex, welke in verschillende sta
dia zal worden verwezenlijkt. De eer
ste loo KWzender komt nog dit jaar
gereed. In de volgende jaren zullen
er nog twee volgen. Dan zal Nederland
weer een van de sterkste stemmen in
de aether zijn.
De voltooiing van het gebouw in
L.opxk. betekent ook het eind van het
oude zendercomplex in Huizen. Daar
gaan de laatste masten omlaag. Huizen
verdwijnt voorgoed uit de lucht. Tot
enkele jaren voor de oorlog stond ook
een mlddengolfzender in Huizen. Men
sprak toen voor de radio nog van Hui
zen en Hilversum. Toen de middengolf
zenders naar Lopik verhuisden, bleven
aan de Zuiderzeekust alleen de zenders
van de Wereldomroep achter. Ook
deze gaan nu weg. In Lopik, dat ideale
grondgesteldheid heeft voor een zender,
wordt het gehele zender arsenaal van
de Nederlandse omroepen gecentrali
seerd.
De foto toont de maquette van het
nieuwe zendergebouw van de Wereld
omroep.
De A.R.-party heeft van haar oprich
ting af het liberalisme en het socialisme
bestreden, al was er toen van een so
cialistische party ten onzent nog geen
sprake. Zy staat ook vandaag in een
strijdpositie tegenover die beide rich
tingen in haar huidige gestalte. Omdat
zij beide in de christelijke religie haar
uitgangspunt niet willen zoeken voor de
staatkunde. Omdat zq beide van grond
gedachten uitgaan, welke de onze niet
mogen zijn. Zo zei de voorzitter van de
Anti-Revolutionnaire partij. dr. J.
Schouten, Vrydagmiddag in Rotterdam,
waar het 75-jarig bestaan van deze par
tij werd gevierd.
Het vrijheidsbegrip van deze partijen
met betrekking tot de geestelijke vrij
heid leidt tot een neutrale staatkunde,
tot een regeringsbeleid, waarin voor de
dienst van God geen plaats is:Het neo-
liberalisme van de V.V.D. huldigt, vol
gens spr., verder een vrijheidsbegrip,
dat altijd weer uitloopt op individualis
me, op een toespitsing van de vrijheid
van de persoon, op een opsplitsing van
de vrijheid van de levensverbonden,
zolang tot deze vrijheid nihil is gewor
den.
Aan het socialisme van de P.v.d.A. ligt
een vrijheidsbegrip ten grondslag van
deze strekking, dat door de gemeen
schap en haar organen de vrijheid van
de persoon wordt gerealiseerd, maar dat
steeds weer moet uitlopen op een collec
tivisatie, welke de vrijheid van de per
soon overwoekert.
Haar opvattingen inzake de sociali
satie van zeer belangrijke en omvang
rijke bedrijven, inzake de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie, inzake
de particuliere eigendom, inzake de be-
lastingpolitiek, welke gericht moet
worden op het verkrijgen van een be
langrijk staatsvermogen door overhe
veling van privaatvermogen enz.,
voeren tot een opeenhoping van poli
tieke, sociale, economische en culturele
macht in de handen van de Staat, en
tot een totalitair regime, al verklaart
men telkens dit laatste ten bloede toe
tegen te staan.
Spreker verstond tenslotte onder vrij
heid gehoorzaamheid aan God en aan
de door hem gegeven levensorde, waar-
Advertentie
uit volgt dat de persoonlijke vrijheid
moet worden beleefd in de betrekkingen
en in verbonden, waarin zij zijn ge
plaatst.
In het begin van zijn rede heeft dr.
Schouten de historie en groei van de
partij behandeld en baarbij de figuur
van Groen van Prinsteren en Abraham
Kuyper belicht.
Doorbraak-politiek geoordeeld
Het Eerste-Kamerlid prof mr. A.
Anema belichtte daarna de verhouding
tussen persoon en partij binnen het par
tijverband. Hij merkte op, dat men in
het algemeen kan zeggen, dat de partij
organisatie ruimschoots gelegenheid
moet geven aan de haar samenstellende
leden om hun persoonlijke opvattingen
tot gelding te brengen bij de regeling
van het partijbeleid, maar dat deze. als
eenmaal het partij-besluit is gevallen,
zich vlot en gul aan de beslissing hebben
te onderwerpen, en haar hebben mee
uit te voeren.
Het is de liefde tot God in haar veel
voudige, maar niettemin innig vervloch
ten facetten, die eerst de werkelijke ziel
vormt van de partijformatie, en die haar
saamsnoert tot een krachtig levende
eenheid. Daarmede staat alle doorbraak-
politiek principieel geoordeeld.
Want één van beide is onverbiddelijk
het gevolg. Of men krijgt op die wyze
een partqverband dat alleen eenstem
migheid in bepaalde belangen en te ne
men maatregelen waarborgt, maar dan
ook alle waarlijk bezielde eenheid ont
beert. Of wel en dat zal meestal het
geval zijn men voelt het nypend ge
mis aan die hogere eenheid te sterk en
onvoldaan grypt men dan toch weer on
uitgesproken naar een gezameniyke
geesteiyke band. Dat kan niet anders
zqn dan het humanisme In zijn veel-
vervige rok. Maar de beiydende christen,
die zich onder die vaan schaart, Iqdt
schade aan zijn ziel, aldus prof. Anema.
De bijeenkomst werd o.a. bijgewoond
door de minister van Economische Za
ken, prof. dr. J. Zijlstra en de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Alge-
ra. Tal van afgevaardigden van ver
wante organisaties hebben hun geluk
wensen aangeboden.
ZONDAG 4 April: Passie-Zondag; eigen
mis; geen Gloria: 2 geb. H. Isodorus; Credo:
prefatie van het H. Kruis; paars. MAAN
DAG: H. Vincentius Ferrerius, belijder; 2
geb. van de ferie; prefatie van het H. Kruis;
laatste evangelie van de ferie; wit. Ofwel:
Mis van ferie 2 na Passie-Zondag; 2 geb.
H. Vincentius Ferrerius; prefatie van het
H. Kruis; paars. DINSDAG: Mis van ferie 3
na Passie-Zondag; 2 geb. voor Kerk of
Paus; prefatie van het H. Kruis; paars.
WOENSDAG: Mis van ferie 4 na Passie-
Zondag; verder als Dinsdag. DONDERDAG;
Mis van ferie 5 na Passie-Zondag; verder
als Dinsdag. VRIJDAG: Zeven Smarten van
Maria; eigen mis; 2 geb. van de ferie: Se
quential Credo: prefatie van O. L. Vrouw:
laatste evangelie van de ferie; wit. Ofwel:
Mis van ferie 6 na Passie-Zondag: 2 geb.
van Zeven Smarten van Maria; geen Credo;
prefatie van het H. Kruis; laatste evangelia
van Zeven Smarten van Maria; paars. ZA
TERDAG; Mis van Zaterdag na Passie-Zon
dag; verder als Dinsdag. ZONDAG 11 April:
Palm-Zondag (Palm wij ding en Palmproces-
sie); eigen mis: geen Gloria: Credo; prefa
tie van het H. Kruis: paars.
nen komen of er hartkloppingen van
krijgen, rechtvaardigt nog geen af
keurend oordeel over koffie in het al
gemeen. Hoe men op dit genotmiddel
reageert is sterk afhankelijk van In
dividuele factoren. Meent men echter
uit ervaring te weten, dat men koffie
met goed verdraagt, dan doet men
er uiteraard verstandig aan zich het
genoegen van een kop koffie te ont
zeggen.
Waarom verbiedt de dokter dan zo
vaak koffie?
In de eerste plaats gebeurt dit niet
zo vaak. Vroeger wel, omdat men
toen het idee had dat koffie schade
lijker zou zijn, dan men nu denkt.
Volgens de huidige opvattingen zijn
er bijna geen ziekten, waarbij een ma
tig gebruik van koffie niet geoorloofd
zou zijn. In de tweede plaats is niet
iedereen zo verstandig om zich van
koffie te onthouden als hij merkt dat
het hem niet goed bekomt. Dan moet
de dokter wel een verbod uitvaardi
gen. Dat berust dan niet op de scha-
delykheid van koffie in het algemeen,
maar op een overgevoeligheid van de
patiënt in.dit bijzondere geval.
Geniet gerust van Uw vaderlands
bakje troost, of, van een meer exo
tische café filtre, espresso of capu-
cino, maar vergeet niet, dat de oude
Grieken reeds in steen boven een van
hun prachtigste tempels beitelden:
„Nooit te".
van S.
(vert. uit het Amerikaans
door H. DE GRAAFF)
55
„Hoe vlugger u doet wat ik zeg," zei
Anneke, „des te spoediger kunt u uw
tunnel beginnen te graven."
Halverwege de middag werd er ge
beld, en Hephzibah liet Amanda Stiffler
in de salon.
„Ik kwam je nog iets vertellen in ver
band, met Rolf, zei ze. „Vader heeft na
tuurlijk naar zijn familie getelegrafeerd.
Hij het lichaam wordt naar Lon
den gestuurd. Vader vond het beter zelf
mee te gaan. Dat is wel het minste wat
hij doen kan."
„Dat is zo", beaamde Anneke.
..Enne" Amanda was er een beetje
verlegen mee „ik ga met hem mee.
Vader had liever gezelschap en hij kon
toch niet anders dan zelf gaan."
„Natuurlijk," zei Anneke. „En je bent
nog nooit in Europa geweest."
„Je mag zoiets natuurlijk niet aangrij
pen als een voorwendsel, maar anders
zou ik er misschien nooit komen. En ik
zou zo graag eens aan de overkant van
de oceaan willen kijken."
„Waarom ook niet?" vond Anneke.
„Blijf je lang ginds?"
„Een paar weken, denk ik. Vader
heeft me beloofd met me naar Parijs te
gaan en verschillende andere landen te
bezoeken. O, Anneke," riep ze verward
uit, „is het niet vreselijk van me dat ik
me er zo op verheug?"
„Ik zou me er zelf ook op verheu
gen," antwoordde Anneke. „Natuurlijk
moet je gaan, en je moet zoveel mn
gelijk zien en genieten."
„Arme Rolf," zei Amanda.
„Ja, arme Rolf."
Anneke dacht aan de vriendelijke
jongeman, die zo van zijn reis genoten
had, en die geen vlieg kwaad gedaan
zou hebben, maar die iets wist, zonder
het zich bewust te zijn, dat een bedrei
ging vormde van de plannen van een
ander. Ze was er zeker van dat hij met
zijn leven geboet had voor het feit, dat
hij toevallig wist dat een Amerikaan
een zak ruwe edelstenen gekocht had.
en in haar gezelschap gezien was. Ze
had natuurlijk geen enkel bewijs voor
deze theorie, en het zou ook wel nooit
te bewijzen zijn, maar Anneke was er
rotsvast van overtuigd, en het was haar
of een ijskoude hand haar bij haar nek
pakte. Ze huiverde.
Na een poosje vertrok Amanda, en
Anneke bepaalde haar gedachten bij
hetgeen haar die avond te doen stond.
William Ralston gaf een van zijn be
roemde avonden. Ruim honderd gasten
'n het grote huis te
Belmont en de hele élite zou daar te
vinden zijn. Het was een fantastisch
huis, met genoeg logeerkamers om een
heel regiment huisvesting te verlenen
en een grote ovale, met spiegels bezet
te balzaal, die door een geweldige kris
tallen luchter verlicht werd. Ralston on
derhield zelfs een eigen vervoersdienst
tussen zijn buitenhuis en de stad, en de
gasten werden in razende vaart in met
vier paarden bespannen janpleziers
heen en terug gebracht
Anneke had zich voor deze gelegen
heid met de uiterste zorg gekleed, en
thans wachtte ze op Juan Pamell, die
haar begeleiden zou. Ze dacht aan Juan,
en aan de liefdesverklaring die hij die
bewuste avond zo onverwachts geuit
had. Hij had gezegd dat hij zoveel van
haar hield dat het pijn deed, en toen
was hij kalm weggewandeld. Zijn ver
klaring was niet door een aanzoek ge
volgd. Zij was niet in staat haar eigen
emoties te analyseren. Ze hield er niet
van in onzekerheid te verkeren. Ze wil
de iedere situatie overzien en beheer
sen, ze wilde gebeurtenissen en perso
nen m de hand houden, maar ze had
zo'n vaag idee dat ze Juan Vallejo Par-
nell nooit de baas zou worden. Als hij
trouwde met wie ook dan zou h ij
de baas in huis zijn. Anneke vroeg
zich af wat dat een sensatie
moest zijn iemand tot baas te
hebben. Ze sloot haar ogen en haalde
diep adem, en ze dacht aan een huis
waar zii de dingen zou regelen, maar
waar zij niet de hoogste autoriteit zou
ziin. Het kon geweldig en heerlijk zijn.
Misschien was het een ideaal bestaan
als zij tenminste de man aanbad die de
baas in huis was. en als hij haar aanbad
Kon zij ooit een man dat soort liefde
schenken? Kon ze zich zozeer gewon
nen geven? Ze wist het niet.
Ik ben Anneke Villard, zei ze bij zich
zelf. Ik ben mezelf. Ik ben Anneke
Villard.
De bel ging, en Anneke hoorde de
stem van Juan bij de deur. Ze ging
zonder dralen naar hem toe. John
Brownlee en Conchita Nettleton wacht
ten buiten in het rijtuig, klaar om zich
naar Belmont te laten rijden. Van bui
ten vues Ralstons woning reeds indruk
wekkend, maar dat was nog niets ver
geleken met het interieur. Aan de in
richting waren schatten gelds besteed,
en toen zij in de grote vestibule ston
den, keek Juan Anneke vragend aan.
hij
,Is dat waar je van droomt?" vroeg
„Te overdadig voor mij," zei ze. „Te
pronkerig. Ik geef de voorkeur aan de
smaakvolle inrichting van de woning
van Francois Pioche."
„Dat is een punt in je voordeel," zei
Juan.
„Maar ik zou wel datgene willen heb
ben," zei Anneke, „dat hierdoor tot uit
drukking gebracht wordt."
„En dat is?"
„Macht," zei ze. „Ik zou macht willen
bezitten, zonder er mee te pronken.' Ze
neep haar lippen samen. „Dit deze
dwaze overdaad dat is ongezond. Het
is niet de goede manier om geld te be
steden. Juan. er ontbreekt iets aan de
man, die zo zijn rijkdom ten toon
spreidt"
„Ontbreekt er iets aan de grote Ral
ston?"
Ze knikte. „Het wijst er op," zei ze
„dat hij zieh niet van overdrijving weet
te onthouden. Ik geloof dat mijnheer
Ralston, die eigenschap mist, die nodig
is om rijkdom en invloed te doen voort
duren."
„En wat is die eigenschap dan'"'
„Je eerzucht weten in te perken en
iets overleggen voor minder goede ja
ren. Hij zal in zaken waarschijnlijk even
onbeheerst zijn als in de inrichting van
zijn huis. Hij wil steeds meer en hg
denkt dat alles hem moet lukken."
„Allemensen!" riep Juan uit
„Wat bedoel je daarmee?"
„Dat je onvermoede kwaliteiten be
zit, mooi meisje. Dit is een van die zeld
zame ogenblikken waarin ik je verstand
meer bewonder dan je schoonheid. Wat
zou jg doen als je Ralston was?" vroeg
hg.
(Wordt vervólgd)
