Industrialisatie op het
platteland
u
15.000 Kilometer door Australië
Natuurlijk
natuurlijk
De katholieken in de Partij
v. d. Arbeid en in de VVD.
Mop
DE WERELD
VLIJT
GAAT AAN
TEN ONDER
Wonderlijke roman van
Max Dendermonde
D
NAAR EEN ROMMELZOLDER
HEIMWEE
i
en boven-
karakter
B
Minister Van Thiel: overheid samen
met particulier initiatief
Ll
Auguste Lumière
ernstig ziek
PAX CHRISTI'BE WEGING III
Vrede door eenheid
Vermist vergif is in
water gegooid
„Er is meer nodig dan de stem van
alle katholieken alleen"
Ernstig en speels
de gratie van de bergruimtewaar
mee een vorige generatie haar huizen
heeft voorzien
V.
J
Nieuw Drents
costuum
Huidgenezing
LITERAIRE KRONIEK
ZATERDAG 10 APRIL 1954
PAGINA 5
Dullespolitiek
Nederland wordt op de
hoogte gehouden
NATUURLIJK WEER IN DE K.l.l
Mr. Van Doorn in Maastricht over:
Bond Zonder Naam
Sterrit op 23 Mei
Vijftien inbraken ter
wille van de sensatie
Dodelijk mijnongeluk
Radiatomie
V k
Provinciaal der Capucijnen
in Nederland terug
Meisje verdronken
-
Industrialisatie op het platteland be
tekent voor de agrarische samenleving
een verstoring op velerlei gebied en een
structuurwijziging. Dit wordt soms voor
een plaats een groot probleem. Voor het
Maatschappelijk werk ligt hier een grote
taak, terwijl de Overheid een stimhle-
tende en coördinerende functie heeft.
Dit was in 't kort de kern van de
Voordracht die Zijne Exc. mr. F. J. M.
van Thiel, min. van Maatschappelijke
Z°rg, gisteravond voor het Uithoornse
Resprekcentrum hield over „de Indu,-
tralisatie van agrarische gemeenten en
daaruit voortvloeiende gevolgen".
Wanneer in een agrarische gemeen
schap industrieën gevestigd worden, dan
kunnen er zich vier mogelijkheden voor
doen: het platteland neemt de industrie
in zich op, omdat deze volkomen past in
de agrarische sfeer ofwel omdat ze geen
grote plaats inneemt; een andere moge
lijkheid is dat de industrie gaat over
heersen en men een industriële samen
leving krijgt, ook kan het gebeuren, al
is het zelden, dat industrie en platteland
naast elkaar komen te staan als twee
afzonderlijke kernen en ten slotte is een
harmonische verhouding tussen deze
twee nog mogelijk, hetgeen een zegen
is voor de bevolking.
Maar hoe dan ook, het is duidelijk dat
door industrialisatie de mentaliteit
Advertentie
Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Uit diplomatieke kringen te Washing
ton wordt vernomen, dat het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken het Nederlandse ministerie van
buitenlandse Zaken nauwkeurig op de
hoogte houdt van het beleid van minis
ter Dulles met betrekking tot Zuid-Oost-
Azië, waaronder ook de reis van de
Minister naar Londen en Parijs valt.
Dulles vertrekt vandaag en arriveert
Morgen in de Britse hoofdstad. Het Ne
derlandse ministerie, zo werd meege
deeld, heeft nog niet een bepaald stand-
êunt inzake deze materie aan het State
'epartment kenbaar gemaakt. Van Ne
derlandse zijde heeft men slechts laten
lieten, dat men het zeer op prijs stelde
°m van de ontwikkelingen op de hoogte
gehouden te worden.
in een agrarische gemeenschap anders
anders wordt. De industriesfeer is nu
eenmaal een vreemd element in zo'n ge
meenschap. De minister gaf vele voor
beelden en gevolgen van deze mentali
teitsverandering. Zo bijv. krijgt men
veranderingen in 't gezinsleven. Omdat
de ouders aan gezag inboeten, kunnen
er zich spanningen gaan voordoen. Ook
lr, kringen van de godsdienst valt een
verlies aan autoriteit te bespeuren.
Er zullen maatregelen genomen moe
ten worden, om vele spanningen weg te
nemen. Men zal o.a. de bevolking moe
ten voorbereiden op de industrie, naast
kerk, school en jeugdwerk heeft ook t
maatschappelijk werk een taak. Ook
dient men de dorpssamenleving als ge
heel te stimuleren en accommodatie ter
bevordering van het gemeenschapsleven
te scheppen. Voorlichting zal er gegeven
mceten worden omtrent inkomstenbc
steding en omtrent 't aanpassen van de
gezinssfeer aan de nieuwe samenleving.
Van groot belang is ook het bedrijfs
maatschappelijk werk.
Het maatschappelijk werk evenwel
is niet 't enige dat een oplossing bij deze
overgang van agrarische naar industriële
samenleving geeft. De planologische
diensten moeten er oog op houden dat
ook de arbeiders een behoorlijk bestaan
wordt verzekerd. Dit is in 't verleden
niet altijd het geval geweest, want over
't algemeen heeft men te eenzijdig de
economische facette benadrukt en ie
weinig gelet op de sociale.
De minister concludeerde: de overheid
moet stimuleren en coördineren, en
beeft een negatieve taak in het wegne
men van de beletselen en een positieve
in het creëren van voorwaarden waar
door de werkzaamheden van 't particu-
ier initiatief worden bevorderd. Om be
paalde omstandigheden kan de over
heid ook het initiatief moeten nemer,
maa rals algemene regel toch te stel
len: het particulier initiatief.
Advertentie
Meer dan vijftienduizend kilometer legde onze redacteur
J. W. Hofwijk af op het enorme Australische continent. Hij
bezocht de millioenensteden Sydney en Melbourne en logeerde
in een plaats, die slechts uit één huis bestond. Niet alleen
het tropisch groene Queensland kwam op zijn reisprogramma
voor, maar ook de roodbruine, boomloze Nullarborwoestijn,
waar de temperatuur kan oplopen tot honderd en twintig
graden. In zijn boeiende reportage-reeks zult U honderden
Nederlandse immigranten ontmoeten, van hun successen en
moeilijkheden lezen, kennis maken met de gevaren van dit
nog zo weinig bekende land en de mogelijkheden ontdekken,
die er ongetwijfeld liggen.
Nog nooit werd er zo eerlijk, volledig en indringend
over Australië geschreven als in deze serie artikelen.
Laat U zich deze zeer interessante publicaties niet ontgaan
en neem nog vandaag een abonnement op de Katholieke
Illustratie, administratie-adres: Nassauplein i, Haarlem,
voor 30 ct. per week of f 3.90 per kwartaal.
Aankomst van Nederlanders in Melbourne.
Het is van belang er op te wijzen,
dat het natuurlijke en bovenna
tuurlijke karakter der Pax Christi-
beweging in de practijk van het dage
lijkse leven niet anders kunnen dan
samenvallen. Immers, wanneer een
Christen als Christen voor de
vrede werkt kan hij dat slechts doen
door daarbij te steunen op en uit te
gaan van de katholiciteit, d.i. de alge
meenheid van het Evangelie. Evenzo kan
een overtuigde Katholiek niet onver
schillig staan tegenover welke poging
dan ook ter bevordering van de vrede
onder de volkeren.
Het is nu eenmaal zo. dat de Christe
nen in ernstige mate te kort schieten in
het vervullen van de hun door God op-
Uit een bestelauto aan de Dokkumer
Trekweg te Leeuwarden werden Don
derdagmiddag, zoals gemeld, twee grijze
papieren zakken met een organische
kwikverbinding, een bruin poeder, dat
zeer zwaar vergif is, gestolen. Doods
koppen, die op de zakken stonden afge
drukt, konden de daders blijkbaar niet
afschrikken. De politie speurde in de
buurt waar de diefstal was gepleegd en
liet een waarschuwing omroepen via
het net van de plaatselijke radio-distri
butie, doch men boekte geen resultaat.
Vrijdag echter bleek dat de zakjes
waren ontvreemd door twee jongens,
die tenslotte, niet wetende wat ze er
mee moesten beginnen, het vergif maar
in de Dokkumer Ee hebben gegooid.
Auguste Lumière geboren te Be-
sangon op 19 October 1862 de
Franse scheikundige, die wereldver
maardheid verwierf door de uitvinding
tezamen met zijn broer Louis
ban de eerste bruikbare cinemato-
Sraaf (in 1895) en door zijn onderzoe
kingen en publicaties op o.a. celloïd-
bhemisch en organisch-chemisch gebied
en op het terrein van de kanker en
tuberculose, is ernstig ziek. De .ge
teerde, die thans 92 jaar oud is, lijdt
"an een longziekte en verzwakt van
dag tot dag.
Als ik Gerard op straat
zie aankomen loop ik altijd
een straatje om. Want an
ders vertelt hij mij een mop.
En ik houd niet van mop
pen-met-verplicht lachen.
Ik neem het u ook nooit
kwalijk als u mij door deze
regelen heen wenkbrauw
fronsend aanziet. Gerard
nu wil altijd per se dat je lacht om
zijn moppen en dat vind ik onredelijk.
Ik houd van vrijblijvendheid in deze
dingen. Daarom ontwijk ik Gerard
dus
Maar gisteren stond hij op de hoek
van de straat plotseling en onaange
kondigd voor mij.
„Bonjour", zei' hij, ,,ken je
„Ja," zei ik vastberaden, „die ken
ik."
„Hoe weet je dat?" vroeg hij ge-
Diqueerd.
„Weet ik niet," zei ïk, „maar ik ken
bem."
„Die dikke, die altijd in hetzelfde
café
„een glaasje oud bruin ging drin
ken," vylde ïk rad aan.
„Jasses," zei hii onthutst, „hoe weet'
Je...."
„Ik ken hem, zei ik je toch," riep
ik uit
„Nou dan, die ligt M het zieken
huis,zei Gerard sec.
„Wie?" vroeg ik niet begrijpend.
„En je kende hem," zei hij rancu
neus.
„Hem, niet hem," antwoordde ik in
derdaad niet zo fijn geformulerd.
„Hem ligt in ieder geval in het zie
kenhuis," zei hij kort.
„Wie is hem?" vroeg ik, geïntrigeerd
hu.
„Hem is niemand," zei hij
„Wat klets je dan?" riep ik vertwij-
Mld uit.
„Ik wou maar eens zien of je hem
kende," zei hij guitig. En hij ver
dween met zijn moppentrommel on
der de arm.
Sprekend voor de K.V.P.-leden van
Maastricht vroeg mr. W. H. van Doorn,
landelijk K.V.P.-voorzitter, zich Vrij
dagavond af hoe de leden van de Katho
lieke Werkgemeenschap binnen de
P.v.d.A. de wereld terug naar de Katho
lieke Kerk willen voeren wanneer dit
het streven niet is van hun partij, de
P.v.d.A.
Wat de katholieken betreft die de
De Bond Zonder Naam zal 23 Mei een
sterrit der naastenliefde naar Zandvoort
organiseren. Tussen 12 uur en half
twee zullen honderden auto's met
vaders en moeders, die door automobi
listen belangloos „een dagje uit" worden
genomen, op de Zandvoortse Noord-
Boulevard arriveren. Nadat een lunch
pakket is uitgereikt, wordt aan de
gasten en hun gastheren een amuse
mentsprogramma aangeboden, hetzij in
Zandvoort, hetzij in Haarlem.
V.V.D. menen te moeten volgen liet spr.
de waarschuwing horen dat, hoewel mr.
Oud op sociaal-economisch gebied zijn
partij als felle tegenstander van de
P.v.d.A. beschouwt, hij dit niet doet op
godsdienstig gebied. Op dit terrein im
mers acht mr. Oud de erkenning van
't bestaan van God in strijd met de geeste
lijke vrijheid. Deze mening van mr. Oud
is af te leiden uit zijn verheugd zijn ten
aanzien van de meerderheid in de
Staatscommissie die weigert het katho
lieke beginsel te erkennen dat boven de
Grondwet God staat als Schepper en
Bron van alle recht. Wat de katholie
ken aangaat die alleen op de K.V.P.
stemmen en niet lid zijn van deze par
tij, betreurde mr. van Doorn het dat er
onder de kiezers nog te veel belangstel
lende toeschouwers zijn. Een dergelijke
houding is onverantwoord. Voor een op
Katholieke beginselen gegrondvest re
geringsbeleid is meer nodig dan de stem
van alle Katholieken alleen. Hiervoor
zullen zij allen zich volledig dienen in
te zetten. Tegenover de foutieve mening
als zou alles wat de regering bereikt
P.v.d.A.successen zijn, somde spreker
enkele belangrijke Katholieke successen
op, met name de zorg voor de midden
groepen en het industrialisatiebeleid van
den Brink, dat Nederland economisch
gered heeft.
71 ax Dendermonde heeft een roman geschreven, die in zekere zin iets
VI nieuws in onze literatuur, hoewel nu ook weer niet zó nieuw, dat
men zich over het verschijnen er van hooglijk hoeft te verbazen. De
toon, die de muziek maakt in „De wereld gaat aan vlijt ten onder", want zo
heet Dondermonde's roman, zit al langer dan vandaag in de lucht, eigenlijk
al van het moment af, dat we leerden begrijpen, dat het met de „Vooruitgang"
m deze wereld niet zo best was gesteld. Waar gaat het heen met ons, die steeds
maar weer nieuwe records vestigen, barrières doorbreken, vemietigingsmoge-
lijkheden ontdekken?
Maa: Dendermonde
In Ambt-Vollenhove is klaarheid ge
tracht in een reeks van vijftien inbra
ken, die de laatste tijd werden gepleegd.
Nu hier, dan daar in deze uitgestrekte
plattelandsplaats onder de gemeente Vol-
lenhove bleek men 's nachts bezoek te
hebben gehad van een ongenode gast. In
de nacht var Dinsdag op Woensdag wer
den er zelfs acht inbraken gepleegd.
Het begon op te vallen, dat over het
algemeen weinig werd vermist. Ook het
feit, dat naast het overhoop halen van
kasten e.d., vernielingen werden ge
pleegd leidde tot de overtuiging, dat men
niet met een „normale" inbreker te doen
had
Het onderzoek van de Rijkspolitie
leidde er toe, dat bij zijn woning te
Ambt-Vollenhove de 17-jarige J. B. werd
aangehouden, die juist terugkwam van
een nachtelijke escapade.
Bij het verhoor bekende hij de laat
ste tijd vijftien inbraken te hebben ge
pleegd. Hij vertelde daarbij, dat het
hem niet om de buit ging, maar wel om
de sensatie, die aan het inbreken ver
bonden zou zijn.
Op Staatsmijn Emma te Hoensbroek
stortte Vrijdadmiddag op de 700 meter
verdieping de schachthouwer H. J. Hey-
nen uit Oirsbeek van de opbraak naar
beneden. Hij werd op slag gedood. Het
slachtoffer was ongehuwd en 26 jaar
oud.
't Is allemaal wel mooi bedoeld: om
ons het leven behaaglijker en gemakke
lijker te maken. Maar wij worden de
slaaf van de machten die wij oproepen;
wij zijn leergierige en bevattelijke tove
naarsleerlingen, maar de situatie „loopt
ons uit de hand". Deze tussen aanha
lingstekens geplaatste uitdrukking heeft
onlangs weer eens in het frontpagina
nieuws gestaan i.v.m. enkele nieuwe H-
bomexperimenten. Hoe speels, hoe qua-
si-luchtig; de dingen lopen ons uit de
hand! Deze formulering van de ernst
der wereldsituatie is verwant aan de
mattier waarop Max Dendermonde in
„De wereld gaat aan vlijt ten onder"
de dingen dezer dagen onder woorden
brengt. Zijn roman is een uitzonderlijk
staaltje van speelsheid en lichtvoetig
heid.
Geen norse, onheilspellende toekomst
roman in de geest van Huxley en Or
well; evenmin 'n diepgravende psycho
logische roman, waarin ons de heden
daagse geestverwarring in de ziel van
een paar romanfiguren wordt gede
monstreerd. „De wereld gaat aan vlijt
ten onder" is een boek waarvoor men
in de Angelsaksische landen de soort
naam „science-fiction" neeft bedacht;
wij zouden kunnen zeggen: reporta
ge-romankunst. Als zodanig is echter
Dendermonde's boek niet iets nieuws
voor ons land. Want in de dertiger
jaren, in de tijd van de Nieuwe Zake
lijkheid, vierde dit soort romans hoog
tij.
„De wereld gaat aan vlijt ten onder" is
een late uitschieter van die nieuwe-za-
kelijkheidskunst. Iets nieuws voor
ons land is het werk van Dendermonde
niettemin, omdat er als nooit te voren
in wordt „gespeeld" met de dingen die
ons uit de hand lopen.
Schr. weet, de ernst van de situatie
die hij beschrijft ten spijt, met onver-
Wij hebben ons afgevraagd waar
nlafnnnier «r/Nn/4 koKVion I Wij leven in onze nieuwe huizen bij
ij hebben ons afgevraagd waar
onze voorouders toch wel zo'n
plafonnier zouden hebben
weggeborgen en uit een ver verle
den dook ineens een lumineuze her
innering op. Zij hadden een zolder!
Wij dachten terug aan het ouderlijk
huis - ook een étagewoning - waar
de bewoners van een, twee en drie
hoog op de bovenverdieping allen een
paar heerlijke rommelkamers had
den. Je vond er de kerststal en de
kinderstoel, een hutkoffer met oude
boeken en dozen met kleren; je ver
richtte er je eerste knutselwerk en
het was een prachtige basis, van
waar uit je verkenningstochten
maakte over het dak. Maar laten we
het niet te romantisch voorstellen;
een zolder was op de allereerste
plaats een nuttige bergruimte, die
vanzelfsprekend bij het huis behoor
de.
Er was echter nog een ander punt, zijn; hoewel geen enkele instantie
het economische. Die lege kubieke me- hierover cijfers heeft, is het echter wel
ters voor een zolder - de aanduiding zeker, dat er van de huizen, die de
„lege" is van een deskundige, die we laatste jaren gebouwd werden, maar
geraadpleegd hebben en zeker niet van zeer weinig een zolder hebben. We
ons - heeft men mede afgeschaft omdat kunnen de zolder wel afschrijven, heb-
ze bij drie woonlagen een verschil van ben we van bevoegde zijde gehoord,
Zolders, d.w.z. huizen met een kap, 25 perc. in de bouwkosten betekenen In plaats van de zolder hebben we
meer woonlagen zelfs een nog
huis. Wij willen niet sikkeneurig zijn,
Er z.„ ook huizen gebouwd, waarbij
men helemaal de bergruimte vergat en
vergeleken daarmee betekent de box
een vooruitgang. Je kunt er goed je
kolen kwijt en ook de fietsen. Maar
men moet ons niet proberen wijs te
Ondeskundig in economische zaken
als we zijn hebben wij altijd een
heimelijke sympathie gehad voor
de heer Sickesz, die in de jaren dertig
propageerde - als we het tenminste
goed begrepen hebben - dat men om
de zoveel tijd de productiemiddelen
rustig moest vernietigen om dan weer
vrolijk opnieuw te beginnen. Wij voor
ons zouden dit wondermiddel zonder
scrupules ook voor het geproduceerde
willen toepassen; het moet heerlijk zijn
om, zoals men in Amerika met kapotte
sokken schijnt te doen, je gehele bezit
om de zoveel jaar in de vuilnisbak te
stoppen.
Helaas ontbreekt er nog altijd een
schakel tussen onze persoonlijke econo
mische situatie en dit diep in ons hart
gekoesterde ideaal. Mij kunnen het ons
eenvoudig niet veroorloven om op ge
zette tijden rigoureus het mes te zet
ten in ons bezit en we zijn dan ook
als degelijk burger zeer zuinig op wat
we hebben. Zo kwam het dan, dat toen
de electricien de keuken had voorzien worden er tegenwoordig bijna niet meer en bij meer woonlagen zelfs een nog nu de box gekregen, veelal onder het
van een nieuw lichtpunt, omdat het ou- gebouwd. Dat is niet alleen een ver- hoger percentage, aangezien dan fun- u";~ -=-*■
<je te klein was gebleken, we de nog schijnsel van na de oorlog. Omstreeks dering en muurconstructie van het huis
alleszins presentabele plafonnier, welke 1930 moet het geweest zijn, dat men aanmerkelijk zwaarder moeten worden,
de man op het aanrecht had achterge- vrij radicaal de richting in ging van Bij de zuinigheidsbouw van na de
laten, niet voor de vuilnisbak bestem- het huis met een plat dak. Daar schij- oorlog was er natuurlijk helemaal
den, doch simpelweg ergens op wilden nen vooral architectonische overwe- geen kans meer op zolders. In vele
bergen. Zo'n ding kost toch altijd nog gingen bij meegespeeld te hebben. Nu, gemeenten verzetten de bouwverorde-
wel een gulden of vijf, zes, er man- over smaak valt niet te twisten, maar ningen zich tegen huizen met een pan- maken, dat de box een zolder vervangt,
keerde niets aan en het zou wel weer als we het zeggen mogen: wij hebben nen dak. Op het platteland wil men in
eens van pas minnen komen... niets tegen huizen met een pannendak, dit opzicht nog wel eens conservatief
Wij hadden echter buiten ons huis
gerekend; dat nieuwe huis, waar we,
blü van de samenwoning af te zijn.
enthousiast zijn binnen getrokken; dal
lichte, frisse huis, maar een huis, dat
ons telkens weer verrast. Toen we dat
melkglazen gevalletje van anderhalve
vierkanten decimeter ergens weg wil
den bergen, bleek namelijk, dat het
nergens weg te bergen viel: de kasten
waren al vol, onze ruimte was op,
doodeenvoudig op. We hebben met dat
onnozel kleine ding, waar geen plaats
voor te vinden was, wat rond lopen
drentelen door onze vierkamerwoning
en er tenslotte de knecht van de melk
boer, die op trouwen staat, maar mee
verblijd.
Doch bij dezen willen wij openlijk
protest aantekenen tegen deze gedwon
gen liefdadigheid. Nogmaals: wij heb
ben er niet het geringste bezwaar tegen
om royaal te leven en we willen met
alle genoegen hetzij de Gemeenterei
niging, hetzij ,.e onderhorigen van onze
leveranciers overladen met wat we niet
voor direct gebruik nodig hebben. Maar
dan moet ons welvaartspeil ook dien
overeenkomstig worden aangepast. Zo
lang dit niet geschiedt, lijkt het nood
zakelijk, dat men huizen bouwt, waarin
een normaal mens - en we zouden zelfs
een goed woord willen doen voor de
abnormalen - z'n hebben en houwen
kwijt kan.
stoorbaar optimisme te getuigen van de
vele levenswaardige dingen die ons nog
niet uit de hand zijn gelopen doch die
wij inderhaast geneigd zijn over het
hoofd te zien. Dat is weer wat an
ders dan „uit hand lopen"! Hij houdt
in dit boek een pleidooi voor wat zich
waarschijnlijk het best omschrijven laat
met levenskunst".
In een charmante, intelligente, overi
gens ietwat eenzelvige jongeman uit het
merendistrict van Noord-Amerika heeft
hij dit onverstoorbaar optimisme beli
chaamd. Alec J. Wheaterwood, zo heet
onze jongeman, werkt als barkeeper in
het vacantiecentrum Oaklake; althans
's winters, wanneer het er rustig is en
de kolonie bevolkt wordt door mensen
Het
RO
he
is ons geluk, dat wjj een
goede relatie onderhouden met
het hoofd van een school. Daar
kunnen wjj op zolder de kinderwagen,
de wieg, de box, een driewieiertje en
meer van dergelijke zaken voorlopig
kwijt. Onze benedenburen hebben in een
andere gemeente des lands het groot
ouderlijk huis ingeschakeld en een ge
zin aan de overkant benut het rommel
hok bij de winkel van de heer des
huizes voor opslag van de minder cou
rante huishoudelijke goederen. Al deze
mensen gaan uit van dat hinderlijke
en wel uiterst onredelijke standpunt,
dat men de dingen, die zeker nog wel
eens van pas kunnen komen, nu niet
direct aan de vuilnisman mee geeft.
Wij leven in onze nieuwe huizen bij de
gratie van het feit, dat andere mensen
voor ons nog huizen bouwden, waarin,
welke gebreken deze woningbouw dan
mocht hebben, tenminste ruimte was.
Wij hadden voor de vacantie van deze
zomer een nieuwe koffer willen kopen,
maar we weten niet waar we 'm moe
ten laten als we terug zijn van de reis.
Wij gaan nu de dekens van de winter,
die we niet meer nodig hebben, maar
weer overbrengen naar onze school-
zolder.
Wij wonen in een aardig huis - daar
niet van. Maar we hebben heimwee
naar een zolder. Zo'n echte ouderwet
se zolder, waar je een plafonnier en
nog het een en ander kwijt kunt.
T.E.
die daar rustig aan iets willen werken
's zomers reist Alec als assistent van
een man die lezingen houdt allerlei zo
merkampen af, waar men zich 's avonds
„cultureel wil ontspannen". Het verhaal
is in sfeer van meet af aan een prachtig
portret van Amerikaans leven en stre
ven. Het is ook subtiel verwant aan de
sfeer van bepaalde Amerikaanse ro
mans; de schrijver er van staat critisch,
maar met milde humor en met de no
dige ironie temidden van die vreemde,
grote, harde en toch behaaglijke Nieuwe
Wereld. Onbehaaglijk laat hij het wor
den, zodra de regering toestemming
heeft gegeven van Oaklake een centrum
der moderne wetenschap te maken. Te
midden van de ongerepte natuur verrijst
daar eensklaps het Pousekovsky-Com-
plex. Daar neemt men de meest gewaag
de proeven, o.a. in het „radiatomisch
verplaatsen van mensen" - een vondst,
'n „wetenschapsfictie" van Dendermon
de, géén werkelijkheid vooralsnog!
De Pousekovsky's zijn een zeer weten
schappelijke familie, bestaande uit een
oude professor, diens zoons, William
en Bert, en 'n dochter Helen; de een is
nog knapper dan de ander. Het geheel
is een ware „braintrust". Als barman
van het Complex komt Alec in nauwe
relatie met hen. De gemakkelijke rust
die er van hem uitgaat werkt beurte
lings prikkelend en kalmerend op de
familie Pousekovsky. Hij blijkt een
machtige partner voor het debat over
de kernvragen van het geluk te zijn.
Door jullie vlijt, beweert hij, gaat de
wereld ten onder. Als tegenwicht pro
pageert hij een zalig nietsdoen. Suc
cessievelijk gaan de leden der geleer-
denfamilie inzien, dat hij met zijn
standpunt zo gek nog niet is, en dan
richten zij, o dwaasheid in de ogen van
de rustige Alec, een Luiheidsbond op
en voor de idealen van deze bond zet
ten zij zich met hart en ziel in: zij
kunnen het eenvoudig niet laten vlijtig
te zijn.
Het gehele boek, zo reëel als het aan
doet en zo weldadig als het is om te le
zen, is overtogen met een irreëel, bijna
sprookjesachtig waas. Wij worden mee
gevoerd op een wonderlijke reportage-
tocht door de wereld der exacte ver
beelding. „De wereld gaat aan vlijt ten
onder" is een wijs boek, zonder dat er
nadrukkelijk enige wijsheden in worden
gelanceerd. De lectuur er van spint de
lezer stilletjes in en opent dan voor hem
de meest romantische en van bereikbaar
geluk vervulde perspecti. en in een we
reld die voor het overige aan „vlijt" ten
onder gaat*).
Max Dendermonde: „De wereld
gaat aan vlijt ten onder". Amsterdamse
Boek- en Courant Mij., Amsterdam 1954.
NICO VERHOEVEN
P. dr. Clementinus, provinciaal der
Minderbroeders Capucijnen, is Donder
dag in Nederland teruggekeerd van
zijn visitatiereis van zes maanden in de
twee missiegebieden in Indonesië (n.l.
West-Borneo en Noord-Sumatra), die
aan de zorgen van de Nederlandse Pro
vincie zijn toevertrouwd. Op zijn terug
reis heeft hij besprekingen gevoerd met
de Generale Overste te Rome en met
de leiding der RijnlandWestfaalse
Provincie der Capucijnen, die binnen
kort o.l.v. mgr. Gratianus Grimm een
gedeelte van het Vicariaat Medan (vnl.
het eiland Nias) zullen overnemen.
gelegde taak, wanneer zij in hun leven
en gedrag niet getuigen van genoemde
Katholiciteit, van hun internationale
plichten en hun overtuiging met alle
mensen een eenheid te vormen. Onder
linge saamhorigheid en verantwoorde
lijkheid voor elkander zijn dan ook de
onmiddellijke gevolgtrekkingen uit bo
venstaande waarheden.
Het ligt voor de hand. dat de werk
zaamheid an de Pax Christi-Beweging
zich zowel op natuurlijk als op boven
natuurlijk terrein moet ontplooien, zo
wel op stoffelijk als op geestelijk gebied.
Ware vrede beïnvloedt heel het mense
lijke leven in al zijn afwisselende uitin
gen. Daarom mag bij het werk voor de
vrede ook geen enkel gebied van men
selijke activiteit worden uitgesloten.
e Nederlandse afdeling van de Pax
Christi-Beweging onderstreept in
haar beginselverklaring zeer dui
delijk deze algemene gerichtheid. Men
wil zich, zo wordt daar gezegd, in dienst
stellen van de Kerk om „de vrede van
God, die alle begrip te boven gaat"
(Phil. 47) en welke ons geschonken is
door en in Christus, te verwerkelijken
in het persoonlijke leven van iedere
mens en in alle instellingen en groepe
ringen van de menselijke samenleving.
Heel bijzonder met het oog op het voor
bereiden en bewerken van een meer
vredelievende gezindheid en samenwer
king tussen de volken.
Dit wil men bereiken door het bele
ven van de inhoud, het uitdragen van de
gedachte en het bestuderen van de zin
en het wezen van de vrede van Christus.
Vervolgens door het scheppen van de
omstandigheden, die de belichaming van
de christelijke vrede in de tijdelijke orde
mogelijk maken en bevorderen.
Men wil in een zuiver geestelijke be
weging van gebed en bezinning een
achtergrond vormen, waartegen alleen
het werk van de voormannen van een
vernieuwd Europa op christelijke basis
de mannen uit het economische, so
ciale, politieke en culturele leven iet»
kan betekenen.
Aan deze geestelijke achtergrond
van vredelievende gezindhoid der
Europese volkeren en anderen
wil de Pax Christi-Beweging ook in
ons land gestalte en bezieling geven.
Op de eerste plaats stelt men zich
dus ten doel onder de Christenen een
geest te wekken, een mentaliteit, 'n
echte vredessfeer. zonder welke nieuwe
internationale instellingen niet ont
staan noch zich kunnen handhaven.
ij enig nadenken is het duidelijk
dat deze vredesbeweging geheel
en al samenvalt met de bood
schap van het Evangelie.
Trouwens, voor echte en algemene
vrede is geen andere basis denkbaar
dan de eeuwige geopenbaarde waarhe
den. Menselijke overwegingen, hoe
goed en nuttig ook, graven nooit diep
genoeg.
Leert de openbaring ons niet de na
tuurlijke eenheid van alle mensen, om
dat ieder geschapen is naar Gods
beeld en gelijkenis?
Bovennatuurlijk gezien ligt de een
heid van alle mensen verankerd in
Christus, in Zijn Verlossing, in het
lidmaatschap van Zijn Mystiek Lichaam.
Daarom kan Kardinaal Feltin ook zeg
gen: „Pax Chisrti wil de uitdrukking
zijn van de werkelijkheid van Het Mys
tiek Lichaam, de Kerk. voor het oog van
de wereld van vandaag
De Christenen zijn elkanders broe
ders en zusters in het geloof. Deze
overtuiging brengt verregaande gevol
gen met zich mee. Het is een kwestie
van mentaliteitsverandering, van ver
wijding van blik, van verdieping van
inzicht.
De onderlinge saamhorigheid, gevolg
van ons lidmaatschap van Christus'
Mystiek Lichaam, moest ons leren
over alle grenzen heen politieke, cul
turele, sociale of welke dan ook, alle
mensen als onze broeders te beschou
wen, ten opzichte van Wie liefde en
rechtvaardigheid ons altijd en overal
binden.
De Pax Christi-Beweging wil als
het ware een nieuw wereldgeweten
vormen, dat opvoedt tot het dienen van
de mensheid en daardoor tot het die
nen van God. Slechts de verlossende
Liefde van Christus is in staat blij
vend vrede te vestigen onder de men
sen. k.
(Van onze correspondent)
In een onbewaakt ogenblik is
254-jarig dochtertje Gerritje van
familie Koopman te Alphen aan
Rijn spelenderwijs in de Oude Rijn ge-1 ^™.®r
raakt en jammerlijk verdronken.
het
de
Friesland ls voorgegaan en thans is Drente
gevolgd met het kiezen van een gemoderni
seerd streek-costuum. Pessimisten zeggen
dat binnen de 25 jaar alle streekcostuums
uitgestorven zullen zijn, en de oorlog met
ce materialenschaarste heeft het proces ver
haast. Bijvoorbeeld is de Urker-dracht
toen geheel losgelaten, hoewel men in Spa
kenburg en Bunschoten na de oorlog de
tijdelijk gedragen allemans-kleding, zodra
dat mogelijk was, weer verwisseld heeft
voor het eigen costuum.
Toen in Drente de donkere, lange, on-
practische dracht dreigde te verdwijnen,
heeft het Drents Genootschap vorig jaar
enige moderne variaties op het oude cos
tuum laten ontwerpen en die aan de Drentse
leden van de verschillende vrouwenvereni
gingen getoond in zoveel mogelijk plaatsen
der provincie. De vrouwen wier oordeel
werd gevraagd kregen ieder een enquête
formulier. Nadat 2000 vrouwen op die wijze
haar mening hadden kenbaar gemaakt,
bleek dat 83 pet. instemde met het costuum
zoals hier afgebeeld, volledig met tipdoek,
plooischort en beugeltas. Dit costuum is
draagbaar zowel in de stad als op het
platteland, het is geschikt voor de (her
levende) volksdansen, en het geeft de
vrouw gelegenheid om haar hernieuwde
belangstelling voor het oude handwerk er
in uit te leven. Tipdoek. schortebanden en
beugeltas kan ze namelijk op eigen wijze
den met borduurwerk versieren. Men streeft
het costuum te doen maken in
mooie, flatteuze kleren en van kreukvrije
stol.
I
