Katholiek Nederland en de
komende verkiezingen
Maatschappij-opbouw conform
de christelijke beginselen
Paasbulten verrijzen in de
Friese Zuid-Oosthoek
Bezwaren van A.R. en K.V.P.
Iedere dag begint met een
grote zonsopgang
HET RISICO VAN EEN OPERATIE
AKKERTJES'
25 April Wereldvrijgesellendag
Wolk
Krachtmeting
Paus Pius XII na zijn ziekte
Tweede Paasdag:
de vlam er in
Het uittreden uit het Rijksverband
en de bevoegdheden van de P.G.
MODERNE DICHTERS EN PASEN
Vogels en vissen
Verre visserij
beëindigd
De toekomst van
Anneke Beekman
Pater Andreas O.F.M.G.
zeventig jaar
ONTWERP-RUKSSTATUUT WEST
LITERAIRE KRONIEK
Bijna 12 pet. van de N'ed. bevolking boven de
30 jaar ongehuwd
ZATERDAG 17 APRIL 1954
PAGINA 9
Als blinde veel werk ver
richt voor de kinderen
„Is die operatie gevaarlijk, dokter?" Een vrijwel
altijd met 'n geruststelling te beantwoorden vraag
helpen directI
Joodse voogdijvereniging
wenst psychiatrisch
onderzoek
Indonesische defensie
22.1 pet. van totale
begroting
I r is ook bij de katholieke kiezer een ongekende belangstelling
Jr voor de komende Statenverkiezingen. Men begrijpt, dat deze verkie
zingen behalve voor de samenstelling van de Provinciale en Gedepu
teerde Staten en straks voor die van de Serste Kamer van bijzonder gewicht
zijn als landelijke krachtmeting vooral tussen K. V. P. en P. v. d. A.
Het katholieke verlies van 2 van de 32 Kamerzetels in 1952 en het reeds in
1953 duidelijk gebleken herstel van de K. V. P. zijn oorzaak van deze voor
de verkiezingen der Staten ietwat ongewone belangstelling. Het heeft dunkt
tnij zijn nut de bijzondere interesse van het kaholieke kamp nader te
analyseren.
De verkiezingsuitslag van 1952 heeft zowel de kiezers, die de grote .ca-
tholieke Partij in dat jaar trcuv gebleven zijn als die katho leken, die dat
niet deden, wakker geschud. Men ging zich nader bezinnen op de beteke
nis van de terugval. In en om de Partij werd duidelijker dan voorheen
begrepen, dat een nieuw élan geen overbodige luxe zou zijn, terwijl daarnaast
naar buiten trad de behoefte aan een ernstige bezinning zowzl inzake het
gevoerde beleid als omtrent de gerechtvaardigdheid van de hier en daar in
eigen gelederen geuite critiek.
van 1952 erkennen, dat men voor het
eindsaido veel waardering kan heb
ben.
Ik heb er - al staan wij aan de voor
avond -'an nieuwe verkiezingen - geen
behoefte aan om wat er mee door kon
Voortreffelijk te noemen en nog minder
om tekorten als vergissingen aan te
merken. Liever dan de gemeenplaats
,,waar mensen werken worden fouten
gemaakt" is mij een andere, dat wij
ook van onze fouten kunnen leren. Wie
echter op eerlijke wijze de rekening af
sluit na bijna tien jaren politieke ar
beid moet erkennen, dat de K.V.P. in
de zo ontzaglijk moeilijke na-oorlogse
jaren een gewichtige bijdrage heeft ge
leverd tot een economisch herstel en
tot het leggen van een sociaal funda
ment, waarom wij Nederlanders thans
door menig ander door de oorlog ge
troffen land benijd worden.
Ik heb hier dus geenszins alleen de
economische toestand op het oog. De
christelijk-sociale visie - zo krachtig
herhaaldelijk door de K.V.P. verdedigd
- heeft kans gezien hei land in arbeids-
vrede aan zijn herstel te doen werken
en de staatssocialistische strevingen in
de kiem te smoren. Er is in onze Volks
vertegen woe „iging door de K.V.P.-
fractie telkens weer met kracht gepleit
Voor een maatschappij-opbouw conform
christelijke beginselen en ondanks druk
van socialistische en liberale zijde naar
andere richtingen zijn reeds enige fun
damenten tot stand gebracht door de
ODbomv die de katholieken volgens
Pauselijke richtlijnen de juiste oorde
len. Onze strijd voor de rechten van
het gezin heeft goede resultaten opge
leverd en zelfs bij sommige tegenstan
ders - zij het pas langs de weg van
het „frapper toujours" - enige weer
klank gevonden. Ons aanhoudend ver
maan om tot een ander huurbeleid 1e
kompn heeft gehoor gevonden en de
K.V.P. is erin geslaagd de ergste nood
Onder de in de knel geraakte midden
groepen gelenigd te krijgen. En - toen
het kon - is krachtdadig gestreden voor
de vermindering van de belastingdruk,
niet in het minst om voor het bedrijfs
leven - en dus voor ons land - gezon
der economische voc. waarden te schep
pen.
Voor veel van wat na 1352 werd
binnengehaald werd reeds voordien
Ue aanloop genomen. Die aanloop
nebben sommige katholieken destijds
met gezien, maar nu de sprong naar
de resultaten gemaakt is, wordt ook
door hen begrepen, dat zo'n aanloop
vaak nodig was. De politiek is nu
eenmaal geen zaak van vandaag vra
gen en morgen krijgen.
De bezinning op de /raag, of de
critiek in eigen kring - achteraf be-
s luwri en met de resultaten van
vandaag in handen - gerechtvaardigd
was, doet gelukkig de meeste critici
Reeds 'in 1953 is gebleken, dat Ka
tholiek Neder' nd er niet over denkt
het staatkundige bolwerk, dat onze gro
te katholieke Partij vormt, ten pleziere
van partijen n geheel ander beginsel,
te laten afbreken. Dj katholieken we
ten te goed, wat katholiek samengaan
reeds tot stand bracht en beseffen nu
duidelijker dan ooit, dat zij in waar-
achtig-christelijke eendracht en verbon
den door katholiek saamhorigheidsge
voel de K.V.P. in staat behoren te stel
len haar opdracht te vervullen. Nu dui
delijker dan ooit! Zo -el liberalen als
socialisten hebben ons, meer nog in
hun partij-optreden en in hun practisch-
politieke ageren dan in hun programs,
gedemonstreerd, hoezeer hun strevin
gen strijdig zijn met onze beginselen
en idealen.
Voor wat d^ liberalen betrelt is de
katholiek nog eens afdoende gewaar
schuwd door de verklaringen van de
liberale partij-leider Prof. Oud tijdens
het onlangs te Arnhem gehouden V.V.D.
Congres. Ik wil het graag duidelijk
vastleggen: het katholieke volksdeel
wenst een christeiijk-vooruitstrevend
beleid en gevoelt er niets voor de klok
terug te zetten. W kunnen voorts de
liberale leid slechts dankbaar zijn
voor zijn bekendmaking, dat hij aan de
zijde van de socialisten staat, waar het
betreft de verdediging van wat hij
noemt ,,de geestelijke vrijheid". Hier
door wordt onderstreept, wat de katho
lieken bij hun strijd tegen de humanis
tische beinvloeding van liberale zijde
te waci ten staat. De heer Oud weet
meer dan voldoende van de historie om
aan te voelen, dat de katholieken de
geestelijke vrijheid - die zij in dit land
voor zichzelf hebben moeten veroveren
- zeer na aan het hart ligt. Maar de
katholieken zullen het opnemen van
een Godserktnning in de Grondwet des
Lands nimmer kunn n verstaan als een
ongeoorloofde inbreuk op de geestelijke
vrijheid.
De socialisten hebben zich hier in Ne
derland een partij-huis gebouwd, dat
kamers bevat met elk een andere fun-
eering. Enkele kamers heten werkge
meenschappen, een zeer belangrijk ver
trek heeft nog geen officiële benaming,
maar heet S.D.A.P. en esn even be
langrijk aangrenzend appartement neet
„onkerkelijkheid". Deze verkiezings-
weken hebben nog eens bijzonder dui
delijk doen zien, dat de socialisten in
dit huis vooral de katholiek gaarni wil
len binnenhalen. Maar men ziet over
het hoofd, dat de hiertoe bewerkte ka
tholiek zich de vraag stelt, cf hij zich
in die andere woning zal thuisgevoelen.
Hij vraagt zich af, of de geestelijke
goederen, waarvoor hij gestreden heeft,
daar venig zijn - veilig voor hem en
voor zijn kinderen.
Of hij daar werkzaam zal kunnen
zijn aan de opbouw van een christe
lijke maatschappij. Hoe het moet, als
zijn visie botst met die der andere
groepen. Welke gi ze' het dan
voor het zeggen hebben? En de ka
tholiek ziet om zich heen en het t -r-
loop van de Belgische verkiezingen
zal hem een teken aan de wand zijn.
Het ïs hem niet ontgaan, dat' de Par
tij van de Arbeid blijkens talrijke ui
tingen in de Belgische Socialistische
Partij een zuster ziet, die zij aan haar
hart drukt, ondanks het feit, dat de
B.S.P. een felle anti-katholieke actie
voerde. Het heeft de katholiek wei
een en ander gezegd, dat er. in het
kamp der Nederlandse socialisten
vreugde is over het binnenhalen van
vele communisten in de gelederen
der Belgische socialisten en het zegt
hem wat minder, dat deze commu
nisten dan .bekeerd" heten.
Kortom: de katholiek zal tonen te
begrijpen, dat verhuizen naar het so
cialisme afglijden- betekent en ontker
stening meebrengt, zo niet voor hem-
MR. H. W. VAN DOORN
(Van onze correspondent)
In vele dorpen, vooral in het Zuid
oosten van Friesland is de jeugd en hier
en daar waarlijk niet alleen de jeugd,
al weken druk bezig voor een bijzonder
doel. Er wordt gesleept met takken en
palen, met kartonnen dozen en oude
kranten en al hebben wij het lied „Heb
je ook oude manden, die we met Pasen
verbranden" niet gehoord, ook oude
manden zijn gewild evenals alle dat
maar enigszins branden wil, want de
Paasbult moet zo groot en zo hoog mo
gelijk worden.
Het is merkwaardig, dat vooral in de
Zuidoosthoek van Friesland de aloude
paasvuren in ere zijn gebleven. Ieder
jaar weer ziet men op de avond van de
tweede Paasdag overal een rode gloed
aan de horizon en dit jaar is er een
plaats, waar men zich bijzonder weert,
omdat men er een bijzonder Paasvuur
wil hebben, namelijk in Jubbega, waar
aan de Belgische Wijk al sinds weken
een enorme Paasbult groeit.
Rond dat Paasvuur zijn enkele feeste
lijke gebeurtenissen georganiseerd,
zulks op initiatief van het bestuur van
het Buurthuis te Jubbega. Het vuur zal
worden ontstoken met een van de fak
kels, die door estafettelopers zullen
worden aangevoerd. Er wordt een wa
genspel „De koninklijke Vlo" opgevoerd
en er zal een muziekcorps „Excelsior"
meewerken.
Doch ook in andere plaatsen is men
Blind en docd keerde in 1914 pater
Andreas Kiviets O.F.M. Cap. uit de mis
sie van Borneo terug. Naar menselijke
berekeningen zou zijn priesterleven
hij was toen eerst zes jaar gewijd
Weinig vruchtbaar zijn voor Gods Kerk.
hlaar menselijke berekeningen faien zo
Vaak. Ook in het geval van pater An
dreas. Zijn doofheid genas en, al oleef
hij blind, al zijn geestkracht keerde
''-rug. Vier jaar na zijn repatriëring
richtte hij de St. Fidelis-missiebond op
in 1919 begon zijn arbeid voor zi.in
■atholieke lotgenoten, de blinden. Nadat
Pater Andreas in 1923 de eerste retraite
«preekt had, speciaal voor blinden,
®bde hij zijn taak duidelijker dan
hu L werhen aan de lotsverbetering der
jenden, geestelijk, maar ook stoffelijk.
v"Un Pleitbezorger is hij sindsdien on-
h/m°eid gebleven en onzegbaar veel
°ben de Nederlandse katholieke blin-
aan deze pionier te danken. Sr, is
fee -hufdigingscomité gevormd, dat 'de
Wn-j ng- die 29 APril zeventig jaar
rdt, gaat huldigen.
druk bezig. Wellicht zullen ondanks de
„brandwacht" die men hier en daar
bij de brandstapels zal opstellen, toch
nog enkele Paasbulten in vlammen op
gaan voor de laatste Paasossen die in
de afgelopen dagen door diverse Friese
dorpen zijn gevoerd goed en wel het le
ven hebben gelaten, want er zijn altijd
lieden die voor zich de eer opeisen de
Paasbult van hun dorp te hebben ont
stoken. Doch de meeste vuren zullen
op de avond van Tweede Paasdag op
laaien.
En, terwijl de vlammen knetterend
omhoog schieten, zal er gedanst en ge
zongen worden, omdat het Pasen is en
omdat er van zo'n Paasvuur een bui
tengewone bekoring uitgaat, en nergens
anders om. Want, de oude betekenis
die het Paasvuur in vroeger eeuwen
had en de oorsprong ervan als oude
heidense vruchtbaarheidsvuren, is nage
noeg vergeten.
zelf dan toch voor velen, die zijn „voor
beeld" volgen. Hij zal het onhoudbare
en onlogische zien van de idee van de
doorbraak, de doorbraak naarde
neutraliteit, die hij als katholiek niet
wenst voor te staan. Hij beseft, dat
voor hem de vraag, hoe de Staat moet
worden geleid en de samenleving moet
worden ingericht, alles te maken heeft
met zijn levensbeschouwing en dus nim
mer' in christelijk-sociale zin beant
woord zal worden, waar geheel onder
scheiden en deels tegengestelde le
vensbeschouwingen dat antwoord teza
men zouden moeten opstellen.
De K.V.P. ziet met vertrouwen de
Statenverkiezingen tegemoet. Wat ons
als katholieken dierbaar is en samen
bindt, is niet omver te stoten door de
kostbare pamflettenlawine, waarmee
juist de katholieke kiezers in deze da
gen - met name uit socialistische iioek -
bestookt worden.
Het katholieke volksdeel wenst zijn
invloed niet te vergooien, maar te ver
groten - omwille van ons vaderland en
van ons volk - en het zal daarom de
woorden van zijn Kardinaal indachtig
zijn en evenzeer de leuze van zijn ka
tholieke voormannen, dat wij zijn: sa
men sterk!
VAN DOORN
Algemeen Voorzitter
der Katholieke
Maandag j.l. is de eerste officiële foto van Zijne Heiligheid Paus Pius XI1 na zijn ziekte
gemaakt in de tuinen van het Vaticaan.
Een redacteur van het A.N.P. heeft in
Nederlandse politieke kringen, die zijn
betrokken bij het tot stand komen van
het Rijksstatuut, waarin de staatkundige
verhouding van de Rijksdelen Nederland
Ned. Antillen en Suriname wordt ge
regeld, de vraag gesteld, wat er de oor
zaak van is, dat de Nederlandse delegatie
in de Ronde-Tafel-Conferentie nog steeds
niet tot een beslissing is kunnen komen
over het ontwerp voor dat statuut, zoals
de „kleine commissie" uit de R.T.C. het
in Januari en Februari te Willemstad
en Paramaribo heeft vastgesteld. De meer
derheid der voltallige Surinaamse en An-
tillaanse delegaties heeft zich reeds kort
nadat de „kleine commissie" met haar
arbeid was gereed gekomen, in principe
met het ontwerp accoord verklaard.
De bezwaren In de Nederlandse delegatie
blijken te worden geopperd door de A.R.
en K.V.P.-leden daarin. De A.R. zijn niet
tevreden met het compromis, dat is be
reikt ten aanzien van de mogelijkheid van
uittreden van een der Rijksdelen uit het
Rijksverband.
Van K.V.P.-zijde is in 1952 in het
Nederlandse parlement bezwaar gemaakt
tegen de mogelijkheid, dat een der Rijks
delen het Rijksverband vrijelijk zou kun
nen opzeggen.
Het compromis bestaat hierin, dat in de
preambule van het Statuut het recht tot
i uittreden niet mét zovele woorden zal
worden vastgelegd, doch dat dit uittreden
T T et feit, dat kunstenaars over het algemeen gemakkelijker worden ge-
f—t inspireerd door het feest van Christus' geboorte dan door het feest van
JL JL zijn Opstanding, kan wellicht verklaard worden uit de intimiteit, welke
het Kerstfeest ademt en waarvan bij het Paasfeest geen sprake is. Huiselijkheid,
lieflijkheid, de geest van heilige armoede en naastenliefde, vertedering om die
innigste aller verhoudingen: een moeder, die haar kindje voedt, de schilderach
tigheid van herders in het veld en wijzen uit het Oosten, de mystieke flonke
ring van een ster in de winternacht, al deze „dichterlijke elementen ont
beert het Paasfeest. Aan het geheim van dit feest is niets dat klem en sfeervol
is, niets dat zich als het ware in handen laat nemen en dot onze zinnen streelt
Alles aan het Paasfeest is groot en overweldigend. Gingen toy in de Ke"tnacht
op naar het Licht, dat zo innemend in zyn pasgeborenhetd utt de kribbe
straalde, nu op de Paasmorgen slaat datzelfde Licht de soldaten bj 9 1
ter aarde. Het lokt ons niet, het verblindt ons. Deze hergeboorte van het Lich
is majesteitelijk op een wijze, waarvan wij ons haast geen plastische voorstel
ling kunnen maken.
Toch meen ik te kunnen opmerken,
dat vooral de laatste tijd de dichters
oog hebben gekregen voor de plastiek
van het Paasfeest, en wel, omdat zij in
de Opstanding des Heren een verwer
kelijking zien van hun verwachting dat
er eens, liefst spoedig, want de tijd
dringt, een nieuwe mensheid op zal
staan, die weer, zonder angst en beven,
glorieus en helder weet te leven in het
licht der dagen.
Het is opvallend zo intens als de
dichters bezig zijn licht te scheppen in
de duisternis waarin zij werken. Soms
slaan zij het licht heel primitief als
vuur uit stenen, evenals zij, naar het
voorbeeld van Mozes, water uit de rots
slaan. Ook openen zij temidden van
woestijnen oases; surrealistische café
terrasjes in de voorjaarszon, en daar
zitten zij met grote zonnebrillen op en
zien de wereld groen: een grazige
weide onder een hemel vol straal
jagers.
Zo zijn de moderne dichters. Bijna
triviaal, bijna getikt, bijna helderziende
en verward door het wonder dat iedere
dag weer begint met een grote zonsop
gang: elke dag Paasdag.
Er zijn gelukkig nog gedichten van
hedendaagse jongeren, die, zonder dat
het typische Paasgedichten zijn, iets
uitgesproken „Paselijks" hebben: iets
van actuele Paaszaterdagmorgen, een
vigilie tussen Gods dood en Gods over
winning op de dood in. Ik heb dit dezer
dagen weer als heel zinrijk gevoeld
•tijdens het lezen van een tweetal
nieuwe bundels in de Windroosreeks
Van Jan Boelens verscheen de eerste
ling „Unvollendet". Daarin staat het
volgende lied:
HERGEBOORTE.
Wij gaan leven wij gaan opschrikken uit
de slaap van angstig zijn en beslotenheid
wij ontwaken uit de lijdenslitanieën
van vogels en fabrieken en mensen
het wordt tijd dat wij met atoomkracht
versregels in de wereld slingeren
(Van onze medische medewerker)
Elke arts ontmoet in zijn practijk
bijna dagelijks patiënten, die hij
een kleinere of grotere operatie
moet aanraden. En steeds ook weer
keert de vraag terug „Is dat gevaar
lijk, dokter?"
Laat ik beginnen met te zeggen, dat
het geenszins mijn bedoeling is, in
enkele meer of minder fraai gekozen
woorden dit risico zo maar weg te
redeneren. Een operatie blijft altijd een
operatie en eigenlijk bestaan er geen
kleine operaties. En toch kan ik U vol
komen gerust stellen, omdat de ont
wikkeling gedurende de afgelopen
jaren wel het een en ander tot de
veiligheid van de operatie heeft bij
gedragen. De sfeer van zenuwachtige
heldhaftigheid in de operatiekamer
heeft plaats gemaakt voor een doof
niets gestoorde concentratie, mogelijk
gemaakt door de nieuwe narcose-
techniek en shock-bestrijding, terwijl
gebruik van chemotherapeutica en
antibiotica niet weinig tot het succes
der moderne chirurgie hebben bijge
dragen.
Er is wel het een en ander veran
derd sinds de eerste aethernarcose in
Engeland, op 30 September 1846 bij het
pijnloos trekken van een kies. Er heeft
zich een heel nieuw specialisme ont
wikkeld, dat zich uitsluitend bezig
houdt met de verdoving van de patiënt.
Was tot voor kort de narcose een vrij
gevaarlijke behandeling, in de handen
van een goede „anaesthesist" is de pa
tiënt volkomen veilig. De patiënt
slaapt meestal zo licht, dat hij meestal
al ontwaakt als hij naar de zaal terug
gereden wordt en het vervelende bra
ken na de operatie komt bijna niet
meer voor. Ook de leeftijd van de pa
tiënt vormt tegenwoordig nauwelijks
een beletsel voor een volledige narcose
en dus voor een operatie.
De leek heeft over het algemeen
het idee, dat er bij een operatie
veel bloed vloeit. Dat is echter
niet zo, omdat de chirurg weet waar
hij snijden kan en waar niet. Dat de
patiënt niettemin toch vaak in shock
dreigt te geraken is te wijten aan een
nerveuze reactie van het lichaam op
de handelingen aan de inwendige
organen bij een operatie. Deze ner
veuze shock is te vergelijken met
flauwvallen bij b.v. bloed zien. Door
transfusie van bloed of zoutsolutie kan
men de inhoud van de bloedvaten nor
maal houden en daardoor shock voor
komen. Daarmede is paal en perk ge
steld aan een complicatie, die vroeger
tot de gevaarlijkste en meest gevrees
de behoorde.
Ook de gevaren die de patiënt na de
operatie nog bedreigen zijn zeer sterk
verminderd en ten dele zelfs niet meer
aanwezig. Moderne antithrombosemid-
delen hebben het aantal thromboses en
embolieën sterk verminderd en wat de
infecties betreft, daarvoor zijn wij
eigenlijk helemaal niet meer bang.
Sulfapraeparaten en antibiotica heb
ben het ongelofelijke waar gemaakt,
dat wondinfecties bij onze huidige
operaties bijna niet meer voorkomen.
Dit betoog ontleent zijn waarde aan
het feit, dat al de zo juist genoemde
verworvenheden van de mode.ne chi
rurgie reeds tot de routinebehandeling
van alle klinieken behoren, waardoor
men dus geheel in het algemeen kan
zeggen, dat het risico, dat natuurlijk
toch altiji' aan een operatie verbonden
blijft, wel aanzienlijk verminderd is.
Dat er bovendien operaties zijn èn
operaties zal ik hier niet aan behoeven
toe te voegen. VAN S.
wij laten alles achter wij luisteren
naar de banvloek van de bomen en
Plato's dialogen wij luisteren naar
de Heilige Hiëronymus, wanneer wij
vernemen van Jean Paul Sartre doen
wij de handen voor ons geschonden
aangezicht
brengen wij ons hart binnen de
keerkringen
van de wereld en schrijven een nieuwe
Genesis
wij maken onbeschreven bladen vol
van hunkering en liefde, het
hopen zal dieper worden en wijd
het levend gebaar van menselijke
allure, de woorden zijn vrachtboten
in onbekende zeeën zonder vuur
torenlicht en Zuiderkruissymbool
de horizon dun en vaag als een
vrouwenglimlach gelanceerd naar
mensen na diepe nachten die
platinahard en zwart zijn
de krekels doen als het laden
van geweren, veiligheidsvoorschriften
zijn achterovergedrukt de wind
is vol van vergeten liedjes en mijn
vrouw een stille vijver bij
avondgeur en sterrenschijn en
de boomblaren zijn opengeslagen
brevieren en de zon een blinkend
oog in de nanacht boven complexen
van glas en chroom de kruiden zijn
ongeneselijk voor de mensen
en poëzie geschreven op perkament
papier
flaneert langs dichtgeworpen deuren
van menselijkheid, dit is een omme
keer in mensengeslachten enkel
God weet hoe vruchtbaar de tijd is
momenten bloeien aan takken van dagen
en uren, vruchten die wrang zijn worden
duurzaam in weckflessen van voorspoed
en herinnering kunstenaars vinden
schelpen vol met vernuft en toevallig
heid
en de wil, resonnansmuziek van nood
zakelijkheid en bevrijding en kracht
vult de leegte waarin de dagen een
poging doen om dood te lopen
en alom zeggen de mensen wij
worden herboren in de grote schoot
van menselijke kracht en ontbinding.
Nee, dit is geen gewoon Paasge-
dicht, het is ook allesbehalve als
zodanig bedoeld. Maar af en toe
breekt er toch een juichend weten van
het wonder: „Dood, waar is uw over
winning?" in door, maar de Paaszater
dag van deze tijd wil maar geen Zondag
worden
Bij Guillaume van der Graft, in zijn
nieuwe bundel „Vogels en vissen",
eveneens in de Windroos verschenen,
trof mij bijzonder het volgende gedicht:
VRAGENDERWIJS.
Ik vroeg het aan de vogels
de vogels waren niet thuis
Ik vroeg het aan de bomen
hooghartige bomen
De dichter Guillaume v. '6. Graft
(pseudoniem voor ds W. Barnard).
ik vroeg het aan het water
waarom zeggen ze niets
het water gaf geen antwoord
als zelfs het water geen antwoord
geeft
hoewel het zoveel tongen heeft
wat is er dan
wat is er dan
er is alleen een visserman
die draagt het water
onder zijn voeten
die draagt een boom
op zijn rug
die draagt op zijn hoofd een vogel.
En daar is het dan. Het antwoord
„vragenderwijs" aan de reiziger, op de
lange weg door de tijd van Goede
Vrijdag naar Paaszondag. Wonderlijke
werkelijkheid van de Christus, als
Visserman, die over het water loopt, en
een kruisboom over de aarde heeft ge
dragen en boven wiens hoofd de vogel
van de Geest Gods zweeft.
Niettemin geen gedicht voor een
bloemlezing uit de Paaslyriek! En toch:
hier en elders in de hedendaagse poëzie
is meer idee van een nieuwe mens en
een nieuwe mensheid navoelbaar dan
men, op bepaalde verschijnselen af'
gaand, zou vermoeden. Ergens vallen
Genesis en Pasen samen. Iedere dag be
gint met het wonder van de zonsop
gang.
NICO VERHOEVEN
De Windroos. Uitg. Mij. Holland.
Amsterdam.
Advertentie
De begin van dit jaar opgerichte Ne
derlandse Vrijgezellenbond, die thans
definitieve afdelingen in Amsterdam en
Den Haag heeft, zal Zondag 25 April
de „Wereld vrijgezellendag" gaan vieren.
De Nederlandse Bond zal de eerste
„Wereldvrijgezellendag" een officieel
itntje geven door een demonstratieve
feestelijke vergadering in de kleine zaal
van het Amsterdamse Concertgebouw,
waar de leden, die introducé's mogen
meenemen, een programma van dans,
zang en cabaret zal worden voorge
zet.
Een ander nieuwtje van de bond is,
dat men uit practische overwegingen
voorlopig de aanvankelijk vastgestelde
minimumleeftijdsgrens van 30 jaar voor
de leden heeft laten vervallen. Thans
mag iedere ongehuwde vrouw of man,
die tenminste 25 jaar oud is, zich als
lid melden.
Van de vrouwen boven 30 jaar is in
ons land 6.7 procent en van de mannen
boven de 30 jaar 5.5 procent ongehuwd.
In totaal is dus bijna 12 procent van de
Nederlandse bevolking van boven de
30 jaar ongehuwd.
,op niet te moeilijke wijze zal kunnen
geschieden".
De bezwaren van de A.R.-zijde nu keren
zich niet tegen deze „gemakkelijker" ge
worden wijze van uittreden uit het Rijks
verband, doch tegen de gemakkelijker be
handeling van deze zaak. Men zegt: net
Statuut staat zelfs boven de Grondwet. Als
nu in het Rijksstatuut op een gemakkelijker
wijze dan in de Grondwet zelf, verande
ringen kunnen worden aangebracht (im
mers, voor wijziging van de Grondwet is
een tweederde meerderheid vereist), dan
zou dus van Nederlandse zijde, via het
Rijksstatuut, de Nederlandse grondwet ^p
losse schroeven komen te staan.
Het bezwaar van de K.V.P.-leden m de Ne
derlandse delegatie betreft de bevoegd
heden van de procureur-generaal in de
Ned. Antillen. Het Statuut beoogt, in de
positie van de P.G. in de Rijksdelen ge
lijkheid te brengen. Thans wordt voor Su
riname de P.G. benoemd door de Kroon
en is hij hoofd van de justitiële po
litie; in de Ned. Antillen wordt hij be
noemd door de Landsregering van de Ned.
Antillen. Hij is daar het hoofd zowel van
de justitiële als de administratieve politie.
Als nu, volgens de regeling van het ont-
werp-statuut, de gelijke gang van zaken
bij de benoeming een feit wordt, zou in
de Ned. Antillen de P.G. het bevel over
de administratieve politie kwijtraken en in
K.V.P.-kringen vreest men. dat dan de P.G.
in de Ned. Antillen niet in staat zal zijn,
de toestand op justitieel gebied volkomen
te beheersen, met name geen eventuele
corruptieve toestanden in het politiecorps
zou kunnen tegengaan. Hierdoor zou de
rechtszekerheid in gevaar kunnen komen.
De moeilijkheid is nu in concreto, dat
het bezwaar van K.V.P-zijde tot bepaalde
hoogte wordt gedeeld door de A.R. In
dien in het parlement zich ook nog an
deren op dit standpunt zouden stellen
(bijv. de groepen Weiter en Zandt), dan
wordt in het Nederlandse parlement een
aanvaarding met een tweederde meerder
heid van het statuut onmogelijk.
Het gaat er dus thans om, voor de po
sitie van de P.G. in de Overzeese Rijks
delen een behoorlijk nauwkeurige formu
lering te vinden, waarmede zowel de te
genstanders van het Statuut op dit punt m
Nederland, als in de Antillaanse en Suri
naamse delegaties accoord kunnen gaan.
Dit wordt er echter niet eenvoudiger «ip
gemaakt door interne politieke tegenstel
lingen in de Ned. Antillen. Mocht het niet
gelukken, in deze tot een bevredigende
oplossing te komen, dan zou aldus meent
men in Nederlandse politieke kringen
de kans bestaan, dat het moeizame over
leg wederom op niets zou uitlopen en <iat
men voor de zoveelste maal opnieuw «.ou
kunnen beginnen met de besprekingen
over het Rijksstatuut.
Mijn vriend Jaap ik
tnoem hem altijd Japie
is kort geleden in de echt
verbonden met „zijn eigen
Tootje". Sindsdien loopt hij
rond met het verbeten ge
zicht van iemand, die zijn
ione geluk nóch oo noch
kwijt kan. Laatst nu werd
Japie in mijn nabijzijn op-
gebeid. Hij begon prompt te stralen,
toen de bel overging en met zachte
tederheid nam hij de hoorn van het
toestel. „Tootje." dacht ik, terwijl een
lentelijk gevoel mij doorstroomde.
Eigenlijk had ik weg moeten wezen
op dat moment. Maar soms ben ik bar
indiscreet van meelevendheid. Ik
bleef dus zitten en boog mij geïnteres
seerd over een bundeltje onbeschre
ven copy-papier.
Japie nam met zijn prille bas vol
nauwelijks verholen opgetogenheid
het woord. Ik genóót, mag ik wel zeg
gen. Maar gaandeweg werden zijn
antwoorden steeds korter; en er gleed
een wolk over zijn overigens zo zon
nig gezicht. „Wat zeg je nou?" hoorde
ik hem uitroepen, en „Ja maar kindje,
ik kan toch zo maar niet wéglopen".
Kortom, er ontvouwde zich voor mijn
ogen een pril huwelijksdrama. Toen
hoorde ik Japie met doortastende stem
zeggen: „Nou goed dan, ik kóm." En
hij smeet de hoorn op de haak met de
vastberadenheid van iemand, die heel
het wereldgebeuren even gaat rege
len. Vervolgens trok hij zijn jas aan.
„Moeilijkheden thuis?" vroeg ik,
terloops een onbestemd woord neer
schrijvend.
„Och, moeilijkheden," zei hij ner
veus.
„Is Tootje bang alleen?" informeer
de ik schertsenderwijs.
Japie keek mij een ogenblik strak
in de ogen. Maar toen kwam het hoge
woord er uit.
„Ze kan de not met augurken met
open krijgen," zei hij.
Voor de komende Vrijgezellendag is
een affiche ontworpen, die binnenkort
verspreid zal worden. Gehoopt wordt,
dat de bond tevens binnen afzienbare
tijd een eigen maandelijks orgaan zal
kunnen uitgeven, dat waarschijnlijk ge
titeld zal zijn: „De Vrijgezel".
De op 14 April van een reis naar
IJsland teruggekeerde stoomtrawler
Abraham VL 77 zal vandaag een ge
wone Noordzeereis aanvangen; de thans
nog bij IJsland vissende stoomtrawler
Tzonne IJM 1 zal waarschijnlijk na te
rugkeer eveneens voorlopig niet opnieuw
naar deze visgronden gaan.-Het ligt na
melijk in de bedoeling de uitvoering van
het onlangs gepubliceerde overheidsplan
tot bevordering van de verre visserij
enige tijd op te schorten.
Over de toekomst van Anneke Beek
man schrijft het Nieuw Israëlietisch
Weekblad van deze week: „Ter vermij
ding van ieder misverstand achten wij
het nodig er op te wijzen, dat voor zo
ver onze inlichtingen gaan en deze
komen van betrouwbare zijde
Le-Ezrath Ha-Jeled niet van plan is af
stand te doen van de voogdij en dit
onder de tegenwoordige omstandighe
den ook niet doen kan. Mocht Anneke
Beekman gevonden worden, dan zal een
neutrale psychiater aangezocht worden
het kind te onderzoeken. In het belang
van het kind zal tot de te verstrekken
opdracht mede behoren dat de psychia
ter onderzoekt hoe het meisje op de
hoogte gebracht kan worden van haar
afkomst en tevens zal hem worden ge
vraagd na te gaan op welke wijze zij
in Joods milieu zou kunnen terugkeren.
Als verantwoordelijke voogdijvereni
ging zal uiteraard voor Le-Ezrath Ha-
Jeled het rapport van de psychiater van
groot gewicht zijn.
Indien als overgangsmaatregel plaat
sing in een of ander gezin, katholiek of
een ander, zou worden aangeraden, zou
dit niet op bezwaren bij Le-Ezrath
Ha-Jeled stuiten. Een uiteindelijke be
slissing kan echter pas na observatie
genomen worden. En hiervoor is het
noodzakelijk dat het meisje eerst terug
gevonden wordt. Daarom is iedere spe
culatie op dit ogenblik prematuur", zo
besluit het artikel.
De Indonesische minister van Defensie,
Sumatri, heeft medegedeeld, dat de post
van Defensie dit jaar 22.1 pet. van de
totale begroting van Indonesië omvat. Vo
rig jaar was voor de defensie 33 pet. van
de gehele begroting uitgetrokken voor De
fensie.
