Vietminh-delegatie vandaag in Genève
Besprekingen over INDO-CHINA
kunnen thans beginnen
Eerste punt: wapenstilstand
bij Dien Bien Phoe?
Vietminh heropent de
aanval op Dien Bien Phoe
Meer verkeerstoezicht op
de grote wegen
Vierbander Van Veenendaal
neemt afscheid van de K.L.M.
Passagiers van een Brits
vliegtuig in ademnood
H
Noodtoestand in
kleuteronderwijs
Koninklijk gezin herenigd
Malan zal niet
interveniëren
Tot hoofd en hart
V
Cognac op 3600
Jaap je Klerk
gevonden
meter hoogte
Het weer
DINSDAG 4 MEI 1954
78ste JAARGANG No. 25980
Op 5 Mei:
Overheidsgebouwen
steken de vlag uit
Ceylon aarzelt om
garant te staan
GÏAP SPEELT KAT EN MUIS
liiifc
Bijkspolitie kampt met
personeelstekort
iege/iA
Na een kwart eeuw
„Gelukkig gevlogen'
Kamerlid E. Vermeer
heeft aanrijding
Chauffeur breekt een
paar ribben
Bagageruim sprong open
Vsrdrinkingsdood
vastgesteld
Balinese danser
vermoord
WifMbiüj!
|0ames - Heren Badkleding
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. ITmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W Severin.
Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na SJ0
uur 's avonds tel. 21544
(Bijzondere correspondentie uit Genève)
Dinsdagmorgen.
Hoewel eindelijk een overeenkomst bereikt is inzake deelneming vafc
Vertegenwoordigers van de Vietminh aan de conferentie van Genève zonder
dat dit voor keizer Bao Dai en zijn regering de erkenning inhoudt, dat deze
rebellen een staat vertegenwoordigen, wordt het begin van de tweede week
van deze conferentie niet beheerst door een optimisme, dat in overeen
stemming zou zijn met dit succes. Twee vraagstukken vormen het hoofdpunt
van gesprek. In de eerste plaats het vertrek van minister Dulles, die volgens
de Fransen en in iets mindere mate volgens de Engelsen Genève verlaat
Wegens het mislukken van zijn politiek: het tot stand brengen van een Zuid-
Aziatische NATO. De Fransen zijn zo onwelwillend daar nog aan toe te
voegen, dat Dulles plotseling vertrekt, alsof de Amerikaanse minister niet
vóór de conferentie begon al gezegd had, niet langer dan een week of tien
dagen te kunnen blijven. Veel wordt er dan ook geborrel-politiekt over de
dreigende scheur in het Westelijke front, hetgeen reeds een succes voor de
Russische diplomatie inhoudt.
Maar ondanks deze perikelen be
gint de week weer met een zeker
hoopvol tintje. De conferentie over
Indo-China kan binnen enkele uren
beginnen. De Vietnamese minister
van Buitenlandse Zaken van de re
gering Buu Loc, na overleg met zijn
keizer Bao Dai, de heer Nguyen
Quoc Dinh, heeft hier gistermorgen
geconfereerd met de drie groten
welk een eer en er in toegestemd
met de rebellen van Ho Tsji Minh
aan één ronde tafel te gaan zitten.
Bij de start zijn nu negen deelnemers:
de vier groten, China, de drie geas
socieerde staten Laos, Cambodja en
Vietnam en tenslotte Vietminh.
Deze negen kunnen ook andere sta
ten voor de conferentie uitnodigen. Wie
dat zullen zijn is nog een voorwerp van
onderling gekibbel c.q. diplomatieke
onderhandeling. Molotov voelt voor
India en Indonesië en anderen voor
Siam en Birma. Eerste agendapunt zal
natuurlijk de wapenstilstand zijn ten
einde de gewonden uit de vesting Dien
Bien Phoe te kunnen wegvoeren.
Eden heeft de officiële Korea-confe-
rentie in het Palais des Nations voor
gezeten. De Zuid-Koreaanse minister
Pyoen Joen Tai„ zijn Noord-Koreaanse
ambtgenoot Nam II, Tsjoe En-lai van
communistisch China en de Griek Ste-
phanopulos, voerden het woord zonder
iets dichter tot elkaar te komen. Het
hoofdthema van de communistische
Oosterlingen is: waarom heeft Amerika
er toch zoveel bezwaar tegen zijn troe
pen uit vreemde gebieden terug te
trekken? Het is toch een hoofdvoor
waarde voor de vrede.
De tevredenheid van de Russen over
deze gang van zaken in Genève is ge
demonstreerd op de cocktail, door hen
voor de pers gegeven in de zalen van
het hotel Métropole. Er was niet al
leen kaviaar en wodka, maar ook
whiskey en limonade.
Zolang de conferentie over Korea op
onovertuigende wijze doorgaat en de
besprekingen over Indo-China nog niet
begonnen zijn, blijven de waarnemers
Vandaag wordt de Vietminh-delegatie
die met goedvinden van het Westen
door Rusland en communistisch China
is uitgenodigd, alhier verwacht.
Een ander netelig punt is de verde
ling van Vietnam. Het Duitse en Ko
reaanse voorbeeld, waardoor de com
munistische invloed in ieder geval in
een gedeelte van het gebied verzekerd
wordt, schijnt op magische wijze in te
werken op Vietnam. Van alle kanter
komen althans in Genève berichten
binnen, dat noch de Franse regering,
noch de Hoge Commissaris Dejean in
Hanoi, noch de regering van prins Buu
Loc aan zulk een regeling denken. Ne
gen jaar geleden dacht Frankrijk ook
niet, dat het geschil met de nationa
listische tegenkrachten in Indo-China
en een krachtig optreden tegen hen
juist in dc kaart van de communis
tische elementen onder deze nationa
listen zouden spelen. Toen werd buiten
Moskou gerekend.
Wat men dan wel wil in Indo-China
ls niet duidelijk. Zeker is, dat een na
tionale regering mèt elementen van
Ho Tsji Minh een paard-van-Troye-
politiek zou zijn, daar iedere kenner
van de verhoudingen in Vietnam weet,
dat de communistische Vietminh de
enige behoorlijk georganiseerde poli
tieke macht in het land is. Samenwonen
zou een vreedzaam uitleveren beteke
nen van dit gebied aan de communis
ten.
Morgen zal van alle overheidsgebou
wen de vlag worden uitgestoken. Ver
wacht wordt dat particulieren dit voor
beeld zullen volgen.
De Vietnamese kolonel Nguyen Vy,
commandant van de inheemse troe-
peaan de kust van Annam, heeft
een merkwaardige gelofte afgelegd.
Alle Vietnamese autoriteitendie ver
dacht worden van sympathie voor het
communisme, zal hij in een vliegtuig
zetten en boven communistisch grond
gebied per parachute neerlaten. Zijn
eerste slachtoffer wordt aangeduid
als de voorzitter van de provinciale
raad van centraal Vietnam. De man
moest door acht landgenoten uit het
vliegtuig worden geduwd. Hij heeft
voor twee dagen voedsel en wat geld
meegekregen. (UP).
hier enigszins uitkijken naar wat in
Washington, Parijs en Londen gebeurt
De buitengewone kabinetszittingen,
die daar plaats hebben, wijzen er op,
dat Genève méér is dan een gewone
conferentie. Het is een definitieve
krachtmeting over Aziatische invloeds
sferen, die tengevolge van de funda
mentele zelfoverschatting van Frank
rijk en Engeland, waarin Amerika de
rol van leidende mogendheid betwist
wordt, voorlopig uitvalt in het voor
deel van de Russische en Chinese
communisten. Het schijnt alsof reeds
sommigen zich te Washington afvragen
of het moment tot de dramatische her
ziening van hun wereldpolitiek niet ge
komen zou zijn.
De Zuid-Afrikaanse eerste-minister,
dr. Malan, heeft gisteren verklaard, dat
zijn regering niet van plan is mee te
doen met de leden-staten van de Ver
enigde Naties, als die zouden besluiten
tot interventie in de Indo-Chinese oor
log. Hij zeide, dat zijn regering niet zal
overgaan tot interventie in Indo-China
of Korea zonder dat het parlement hier
toe zal beslissen
Zuid-Afrika heeft de Verenigde Na
ties doen weten, aldus Malan, dat het
zich door geen enkele verplichting ten
opzichte van Korea gebonden beschouwt
na de beëindiging van de oorlog in dat
land.
Premier Sir John Kotelawala van
Ceylon verklaarde, dat Ceylon niet
mede garant kan staan in een oplos
sing van de kwestie Indo-China, in
dien dat zou betekenen naar dat ge
bied troepen te moeten sturen, om
een opnieuw uitbreken van vijande
lijkheden na een staking van het
vuren te beletten.
De premier gaf commentaar op een
beroep, dat de Britse minister van Bui
tenlandse Zaken, Anthony Eden, heeft
gedaan op de premiers van India, Pa
kistan en Ceylon met betrekking tot
een oplossing van de kwestie Indo-
China. (A.F.P.-UP.)
Saoedi Arabië Koning Saoed van
Saoedi Arabië wil een Mohammedaan
se conferentie bijeenroepen ter ver
lening van militaire steun aan Arabi
sche strijdkrachten die tegen Israël
vechten. (Reuter)
Vanmorgen vroeg zijn de communistische belegeraars van Dien Bien Phoe,
met de bajonet op het geweer en uitgerust met handgranaten, te voorschijn
gekomen uit hun onderaardse tunnels voor een aanval opde Westelijke
stellingen van het bolwerk. De twee belangrijkste stellingen in deze Weste
lijke sector staan bekend onder de namen „Huguette" en „Claudine". In
„Claudine" is de commandopost gevestigd van brigade-generaal De Castries,
Volgens onbevestigde berichten is een der stellingen reeds gevallen.
Gisteren en vannacht was het tamelijk rustig rond Dien Bien Phoe. In de
nacht van Zondag op Maandag zijn 150 .vrijwilligers als parachutisten boven
de vesting neergelaten en gisteren voerden de Fransen opnieuw verster
kingen en voorraden aan.
Generaal de Castries heeft tijdens
het jongste offensief der rebellen nu
drie van zijn naar schatting twintig
stellingen verloren. Hij is ongeveer een
kwart van zijn grondgebied kwijtge
raakt, hoewel de bezetters van de stel
ling „Isabelle", vijf kilometer ten ?ui-
(Van onze Haagse redacteur)
Naar te Den Haag wordt vernomen
kV* de Rijkspolitie een plan ontwik-
voor uitbreiding van de politie-
rveillance op de grote wegen. De
verstand kan ons bedrieg
het geweten nooit
vele fouten en tekortkomingen, welke
ten aanzien van de veiligheidsvoor
schriften dagelijks geconstateerd wor
den, maken een dergelijke uitbreiding
gewenst en nodig.
Of deze intensivering van het ver
keerstoezicht op korte termijn te ver
werkelijken zal zijn, is echter nog de
vraag. De z.g. verkeersgroepen dit
zijn de energieke eenheden van de
Rijkspolitie, die zich in een van de 23
districten, volgens welke ons land is
ingedeeld, speciaal met de verkeers-
aangelegenheden bezig houden
behoeven dringend uitbreiding. Een
groot deel van dit ruim 460 man tel
lende personeel moet bijvoorbeeld ge
regeld zijn aandacht wijden aan de
begeleiding van zware transporten,
waardoor men minder tijd en mensen
over houdt voor het eigenlijke ver
keerstoezicht.
Na de hereniging van de Britse
koninklijke familie in Tobroek
werd deze foto genomen aan boord
van het koninklijke jacht „Britan
nia". Op dit schip heeft het ko
ninklijk gezin de vlootmanoeuvres
van de Middellandse-Zeevloot bij
gewoond. Prins Charles heeft een
matrozenpakje aan en is kenne
lijk opgetogen over hetgeen hij
ziet. Deze manoeuvres waren de
mooiste, die ooit in de Middel
landse Zee te zien zijn geweest.
Men stelt zich dan ook voor de
sterkte van de verkeersgroepen in de
naaste toekomst op 575 man te bren
gen: de moeilijkheid is evenwel, dat
men er niet in slaagt voldoende nieuw
personeel aan te trekken. Dit laatste
vindt zijn oorzaak in een te lage be
zoldiging een probleem, dat niet al
leen in da verkeerssector speelt, maar
in het algemeen ten aanzien van het
Rijkspolitiecorps, dat in totaal een te
kort van circa 500 man heeft.
Men is doende de aanvangssalarissen
van het adspirant-personeel op een
betere basis te brengen, doch wanneer
deze aangelegenheid haar beslag zal
krijgen, is nog niet bekend.
den van Dien Bien Phoe, erin zijn ge
slaagd de vijand weer uit de verloren
sterkten te verdrijven. De rebellen heb
ben een groot schijnwerperlicht gericht
op het terrein waar de parachutisten
moeten landen in Dien Bien Phoe. De
Fransen zijn er nog niet in geslaagd
het licht onklaar te maken.
Intussen hebben de opstandelingen
met geluidsversterkers een propagan-
da-offensief ingezet. Het garnizoen
wordt geadviseerd zich over te geven
of te deserteren. De oproep is gesteld
in het Frans, Duits, Italiaans, Spaans,
Vietnamees en Arabisch. Enige tijd
geleden is een bataljon Thai-soldaten
naar de rebellen overgelopen. De
propaganda heeft echter vrij weinig
uitwerking, nu de opstandelingen gis
teren het vuur hebben geopend op een
onderofficier van het Vreemdelingen
legioen, die twee gewonden naar de
vijandelijke linies bracht, zoals beide
partijen hadden afgesproken.
De Franse autoriteiten hebben intus
sen aan verslaggevers verboden ande
re dan officiële mededelingen over de
gevechten aan hun kranten door te ge
ven. Generaal de Castries heeft hier
op aangedrongen, omdat de berichtge
ving het moreel van zijn troepen doet
verslappen. Waarnemers schrijven de
betrekkelijke rust rond Dien Bien Phoe
toe aan 't feit, dat de rebellen zich in
allerijl hergroeperen voor een volgende
aanval. De rebellengeneraal Giap laat
zijn convooien zelfs met ontstoken lich
ten rijden 's nachts om geen enkele
minuut verloren te laten gaan. De cor
respondent van Le Monde in Hanoi
schrijft echter, dat Giap al weken lang
sterk genoeg is om Dien Bien Phoe
te nemen, maar dat hij de verovering
uitstelt om in Genève in een gunstige
onderhandelingspositie te komen.
(Reuter-AFP-UP)
Zo zien de mannen er uit, die brigade-generaal De Castries bijstaan in de verdediging van de belegerde vesting Dien
Bien Phoe. Dodelijk vermoeid, maar bezield met de grimmige vastbeslotenheid om er het allerbeste van te maken,
zitten ze bijeen in de onderaardse commandopost „Claudine" Van rechts naar links luitenant-kolonel De Seguins—Pazzi,
de kolonel der parachutistc Langlais, kapitein Touret en luitenant-kolonel Bi geard.
(Van onze verslaggever)
Drie vliegers vau de K.L.M., die in
de eerste jaren van het bestaan van
onze nationale luchtvaartmaatschappij
al „op de ok" .ten, vierden Zater
dag hun 25-jarig jubileum Twee hun
ner, de vijftigjarige Willem C. van
Veenendaal en zijn co-lega G. van Mes-
sel, werden op dt Amsterdamse -cht-
haven uitvoerig gehuldigd. De derde,
G. J. te Roller, die sinds enige tijd de
K. L- M. in Nieuw - Guinea vertegen
woordigt, zal wel op ak in de bloe
metjes zijn gezet en in ieder geval
heeft hij een gelukstelegram ontvangen
van zijn directie en zijn feestvierende
vrienden op Schiphol. Met vliegers als
Moll en Smirnoff behoort dit drietal
tot de pioniers van de Nederlandse
luchtvaart. Zij hebban „gelukkig gevlo
gen", zoals Willem van Veenendaal het
uitdrukte, want ondanks menig hache
lijk avontuur zijn ze na een kwart eeuw
in de luchtvaart te hebben doorgebracht
nog steeds in leven.
Het feestje op Schiphol concentreer
de zich ondanks de twee andere jubila
rissen grotendeels op Willem van Vee
nendaal, die niet alleen zijr jubileum
vierde, maar tegelijkertijd na vijf en
twintig jaar trouwe dienst de K.L.M.
ging verlaten.
Hjj is, zc ls gemeld, met ingang van
deze maand benoemd tot hoofd van de
Luchtmacht Voorlichtingsdienst. Ver
scheidene collega-vliegers en vele an
dere vrienden, onder wie onder-direc
teur J. van Balkom, kwamen de K.
L.M.-vierbander de hand drukken. Ver
der was zelfs oud-vlieger Smirnoff
weer even in de hem zo vertrouwde
omgeving. Hij woont reeds geruime tijd
in de Middellandse Zee, op Majorca,
maar hij is thans net ..vacantie" en
hjj had gretig de kans aangegrepen
om „zoveel-oude-vrienden-bij-elkaar"
weer eens te ontmoeten.
Gistermiddag is op de Rijksweg nr. 7
nabij Hoorn een auto, waarin het Tweede
Kamerlid, de heer E. A. Vermeer, en zijn
chauffeur, de heer T. H. A. uit Amster
dam. zaten, in botsing gekomen met een
vrachtauto van een expediteur uit Gro
ningen.
De auto van de heer Vermeer reed in
de richting Wieringermeer, toen de rij
baan plotseling versperd werd door de
vrachtauto, die uit tegenovergestelde rich
ting kwam en naar links afsloeg in de
richting Hoorn. Een botsing kon niet meer
worden voorkomen.
De 26-jarige mejuffrouw M. S. uit Am
sterdam, die vanaf Leeuwarden met de
vrachtwagen was meegereden, werd uit de
cabine geslingerd. Zij kreeg een hersen
schudding benevens enkele fracturen en
moest in een ziekenverpleging te Hoorn
worden opgenomen. De heer Vermeer be
kwam slechts enige schrammen, zijn chauf
feur brak een paar ribben. De vrachtauto
bestuurder werd licht gewond. Zij kon
den alle drie naar huis terugkeren. De
beide wagens werden zwaar beschadigd.
De heer /an Balkom, die de beide
jubilarissen vooral tijdens hun jarenlang
verblijf in het voormalige Nederlands
Indië goed heeft leren kennen, felici
teerde hen in een kort speechje ook in
zijn officiële functie namens de K.L.M.
directie. Er was weinig weemoedigs
aan dit feest, dat tevens een afscheid
was. „Wim (gezagvoerder Van Veenen
daal) is altijd bijzonder handig ge
weest". vertelde onderdirecteur Van
Balkom, tijdens net ophalen van een
paar grappige belevenissen uit de ioop-
baai. van de bekende K.L.M.-vlieger.
„Hij is zo glad als een aal".
„Jan van Balkom zegt nu wel dat
ik zo glad ben als Aler" (de president
directeur), zo begon „Wim" in zijn
dankwoord, haastig onderbroken door
de onder-dir/cteur. die verklaarde dat
hij dat echt niet gezegd had
Er is thans een eind gekomen aan de
onzekerheid rond de vermissing van
Jaapje Klerk. Vanmorgen is zijn stof
felijk overschot gevonden in het Zui-
der Buitenspaarne ten Noorden van de
Buitenrustbrug Een surveillerend
agent van politie zag om half vijf een
lichaampje drijven in de buurt van de
woonschepen en hij stelde onmiddel
lijk de kinderpolitie op de hoogte van
zijn droevige vondst. Het lijkje werd
geïdentificeerd als dat van Jaapje
Klerk. Dokter Heeres, die in het Grote
Gasthuis de lijkschouwing verrichtte
heeft vastgesteld, dat sprake is van
gewone verdrinking. Vermoedelijk is
het lichaampje ten gevolge van het
dreggen, lat de politie Maandagmid
dag heeft ondernomen onder verschil
lende woonschepen ten Noorden van
de Buitenrustbrug. van plaats verscho
ven of losgeraakt. Alle hoopvolle ver
wachtingen. die nog leefden omtrent
de vermissing van het ventje, zijn der
halve de bodem ingeslagen, maar aan
de verschrikkelijke onzekerheid is
thans in ieder geval een eind geko
men.
Sampih, de beroemdste danser van
Bali en de ster van de Balinese dans
groep, die nog geen twee jaar geleden
een toumée door de Verenigde Staten
en Europa maakte, is op Bali vermoord,
aldus heeft zijn vroegere directeur in
Londen medegedeeld.
Het lijk van de 28-jarige danser is
gevonden in dezelfde rivier, waaruit hij
20 jaar geleden een Amerikaanse com
ponist had gered, een incident, dat het
begin van zijn roem betekende, aldus
John Coast, de directeur van de Bali
nese groep.
Coast zeide: „Ik heb van vrienden op
Bali vernomen, dat Sampih tegen het
eind van Februari werd vermoord Hij
zou optreden in Gianjar op Bali voor
president Sukarno op 25 Februari, doch
hij verscheen niet. Vrienden, die naar
hem op zoek gingen, vonden kort daar
na zijn lijk nabij zijn huis in het dorpje
Sayam."
Coast zeide aan te nemen, dat Sam
pih het slachoffer was geworden van
een roofmoord. (U.P.)
Een Viscount van de British European
Airways vloog op weg van Londen
naar Milaan, ter hoogte van Dijon,
toen een luide knal weerklonk in de
bagageruimte en een dichte mist het
vliegtuig binnendrong. Gezagvoerder
James Monroe merkte, dat de lucht
druk in het toestel snel daalde en hij
realiseerde zich, dat zijn 51 passagiers
op een hoogte van 6400 meter zouden
stikken, als er niet snel iets gedaan
werd. Zijn enige zorg was derhalve
spoedig te dalen tot een hoogte, waar
voldoende zuurstof was om in leven te
blijven. Maar ook dat kon Monroe niet
al te snel doen, want dat zou noodlot
tige gevolgen hebben voor de trommel
vliezen van de inzittenden. Zelf kam
pend tegen een opkomende misselijk
heid, daalde Monroe in drie minuten
tjjds naar 3600 meter.
In Londen had men alle onderdelen
van het vliegtuig nauwkeurig gecontro
leerd, ook de beide deuren van de
bagageruimte. Nu bleken de zware
ijzeren bouten, waarmee de deuren aan
de binnenkant worden gesloten, totaal
te zijn vernield en de deuren ontbra
ken geheel. Over de oorzaak tast men
nog in het duister. Door de plotselinge
temperatuurdaling condenseerde de wa
terstof in het toestel tot een dichte mist
en de passagiers, waaronder een baby
van zes weken, snakten naar adem. De
stewardess en de stewards stelden hen
dadelijk gerust, legden uit, wat er ver
moedelijk gebeurd was, en wat de
gezagvoerder op dat ogenblik deed.
Toen de Viscount wat in veiliger regio
nen was aangeland, werd cognac geser
veerd. Gezagvoerder Monroe landde in
Genève en toen het toestel op de grond
stond, was niemand meer erg misselijk,
ofschoon velen er nog wat groenig uit
zagen. In Genève kregen de passagier»
de keus tussen wachten op een toestel
uit Engeland, dat een stel reservedeu
ren bracht, of verder reizen per trein.
Vijfendertig hadden zoveel haast, dat ze
de laatste oplossing kozen.
Egypte Gisteren is de gewezen
echtgenote van ex-koning Faroek, Nar-
riman in het huwelijk getreden met
een Egyptische chirurg.
Advertentie
BARTELJ0 RISSTR. HAARLEM TEL 13439
FERD B0LSTR. 48 A DAM - TEL. 717162
(tot Woensdagavond)
Wisselend bewolkt met enkele
verspreid optredende buien. Zwak
ke tot matige wind, aanvankelijk uit
uiteenlopende richtingen. Later
Noord-Westelijk. Weinig verandering
in temperatuur.
Zon: 5.04-20.10. Maan: 6.27 -
Tijdens de jaarvergadering van de
katholieke kleuter-onderwijzeres
sen in het Bisdom Haarlem is met
grote nadruk gewezen opde noodtoe
stand, waarin deze belangrijke, maar
tot voor kort vrijwel verwaarloosde, tak
van onderwijs verkeert. Men heeft
daarover uitvoerig kunnen lezen in de
verslagen, welke ons blad van die jaar
vergadering gebracht heeft.
Het ontbreken van een wettelijke re
geling en van subsidiëring vanwege het
Rijk, maakt het kleuteronderwijs af
hankelijk van hetgeen de gemeenten
daarvoor kunnen en willen besteden en
van hetgeen van kerkelijke en particu
liere zijde wordt bijeen gebracht. Be
trekkelijk gunstig is de toestand in de
weinige gemeenten welke het beginsel
der financiële gelijkstelling vrijwillig
hebben aanvaard voor het openbaar en
bijzonder kleuteronderwijs. Het open
baar kleuteronderwijs wordt daar be
hoorlijk verzorgd en het bijzonder on
derwijs komt daar ook aan zijn trek.
Dan zijn er nog gemeenten die open
bare kleuterscholen in stand houden,
doch voor bijzondere scholen geen of
een beperkte subsidieregeling hebben
getroffen.
Maar in het overgrote deel van on»
land verkeert het kleuteronderwijs
voor zover het tenminste aanwezig is
in een toestand van schandelijke ver
waarlozing. Over het algemeen is de
huisvesting primitief, behoorlijke leer
middelen ontbreken veelal en de bezol
diging van het personeel is eenvoudig
weg in strijd met elk begrip van recht
vaardigheid.
In 1950 diende de regering een ont
werp van wet op het kleuteronderwijs
bij de Tweede Kamer in. Zij noemde
dit wetsontwerp een eerste stap in de
richting van een volledige sanering
van het kleuteronderwijs. In uitzicht
werd gesteld een rijkssubsidie van 40,-
per leerling voor het openbaar en bij
zonder kleuteronderwijs; voorts bevat
het wetsontwerp een regeling voor ge
meentelijke vergoedingen aan bijzondere
kleuterscholen. Het ontwerp bevat nog
verschillende onvolkomenheden, maar
alle besturen van bijzondere scholen
zagen met verlangen uit naar de in het
wetontwerp vervatte subsidieregeling,
welke op 1 Januari 1951 in werking zou
treden.
etgeen zich echter sedertdien met
dit wetsontwerp heeft voorge
daan (of liever gezegd: niet
heeft voorgedaan) kan niet anders dan
voor een parlementair geregeld, land
beschamend genoemd worden. De
Tweede Kamer bracht op 19 Juli 1951
haar voorlopig verslag uit en op 3
Maart 1952 diende de regering haar
Memorie van Antwoord in. Meer dan
twee jaar wacht deze hoogst urgente
zaak nu al op openbare behandeling in
de Tweede Kamer
Hei schijnt dat binnenskamers over
leg wordt gepleegd tussen de minister
en de Kamercommissie, maar van
enig resultaat is tot dusver weinige ge
bleken. Wij kunnen niet aannemen, dat
Minister Cals hier een vertragings-tac-
ciek toepast; bij de behandeling van de
begroting van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft deze minister her
haalde h>k aan de Staten Generaal de
verzekering gegeven, dat het kleuter
onderwijs zijn volle belangstelling heeft.
Waar kan deze, voor een democratisch
geregeerd land hoogst bedenkelijke,
onmacht om een zeer urgente wettelijke
regeling tct stand te brengen, dan uit
voortspruiten? Voor de beantwoording
van deze vraag gaan onze gedachten
naar de minister van Financiën. In 1952
was op de rijksbegroting reeds 12 mil-
lioen uitgetrokken voor subsidiëring van
het kleuteronderwijs; deze uitgave is in
1952 en volgende jaren achterwege ge
bleven door het traineren van de tot
standkoming van de wettelijke regeling.
Is het te verwonderen, dat men in de
kringen der betrokkenen begint te ver
moeden, dat de houding, welke het de
partement van Financiën aanneemt tij
dens het bijkans eindeloze overleg dat
nu blijkbaar nog binnenskamers wordt
gevoerd, de oorzaak is van het uitblij
ven van enig resultaat? Zo wordt een
toestand bestendigd welke hoofdzakelijk
voor het bijzonder onderwijs onhoud
baar is.
Het ingediende wetsontwerp heeft
slechts één gevolg gehad, maar dan in
voor het kleuterondewijs ongunst i-
g e zin: in de richtlijnen, weleke de rege
ring heeft gegeven voor eventuele ver
hoging van de bijzondere bijdragen aan
de gemeenten uit het gemeentefonds,
is bepaald, dat daarbij hogere uitgaven
voor het kleuteronderwijs in afwach
ting van de totstandkoming van de in
uitzicht gestelde wettelijke regeling
buiten beschouwing moeten blijven! Zo
remt de regering de activiteit der ge
meenten op dit terrein zelfs af!
Wij achten het hoogst noodzakelijk,
dat de Staten Generaal het nodige zul
len doen om deze impasse op korte ter
mijn te doorbreken. Als niet snel wordt
gehandeld, is behandeling van het wets-
ontwerp-kleuteronderwijs nog voor het
zomerreces, uitgesloten. Het gevolg
daarvan zal zijn, dat de inwerkingtre
ding van de wet ook niet op 1 Januari
1955 zal kunnen plaatsvinden.
Laat de Tweede-Kamerfractie der
K.V.P. nu eens blijk geven van activi
teit in dat opzicht.
