Dagelijks 25.000 m3 industriegas
over de streek
m-1
Volledig herstel van het oude
Ste. Barbara-klooster in Delft
Prinses CARACCIOLO rebelleert
tegen de godin Parijs
Groot aantal preken van Newman
blijkt nog niet gepubliceerd
0
GROTE SCHADE IN BEVERWIJK
Noordelijke vleugel gereed
E
Ontdekking in zijn werkkamer
1 M m f - -'w- L
Bolgewassen tienduizenden guldens
schade) geheel vernietigd
Maatregelen
geëist
Italiaanse mode verovert een eigen plaats
^Bespreking van Boek en Blad
VRIJDAG 7 MEI 1954
PAGINA 9
BEVERWIJK EN
BLOEMBOLLEN.
CULTUUR
(Van onze Beverwijkse redacteur)
Zodra de Zuid-Westenwind over Kennemerland waait, vallen als witte
nevels de industriegassen, langzaam zakkend, over de tuinen. Ieder
etmaal braakt de fabriek 25.000 kub. meter zwavelzuur boven Kenne
merland uit, naar een benaderende berekening van deskundigen. Mens en
dier hebben hiervan, zo neemt men tot nu toe, zonder dat daaromtrent een
onderzoek werd ingesteld, als vaststaand aan, geen directe hinder. Maar
catastrofaal zijn, we mochten dit Donderdag met eigen ogen aanschouwen,
de gevolgen voor de te velde staande bloembolgewassen. In de duinterreinen
van Westerhout achter Dulnrust te Beverwijk, lag een bruine waas over de
tulpenvelden, over hyacinten en crocussen. En deze zeer ernstige bescha
diging: vergiftiging van de bolgewassen, strekt zich uit over een afstand van
twee tot drie km. van Hoogovens tot aan de rand van Castricum. Een zestig
tal kwekers, met grote en kleinere bedrijven, heeft alleen aan de tulpen in
één etmaal een schade opgelopen, die in de tienduizenden loopt.
Ook voor leek opvallend
Warenhuis in centrum
van Groningen
VIJF JAAR „ROLAND"
De cultuur van de wijn
onder studenten
De tuinbouwgewassen
Historie
BIRMINGHAM, 27 April.
Het was gisteren een buitengewoon opwindende dag voor de oude, ge
leerde Oratoriaan, Father Henry Tristram. Het Katholieke weekblad „The
Universe" had Vrijdag 1.1. op de voorpagina een bericht opgenomen over een
zeer groot aantal onuitgegeven preken van Newman, die zo pas nog zouden
zijn ontdekt in zijn werkkamer, verborgen in blikken dozen in een van de
kasten. Dit bericht bevatte verder de mededeling, dat eventuele publicatie
van die preken zou afhangen van de belangstelling van Engelse uitgevers.
En sindsdien waren er telkens reacties gevolgd, die culmineerden in de ge
beurtenissen van gisteren. Het oude, deftige dagblad, „The Times", had het
niet beneden zijn waardigheid geacht, om, evenals „The Universe", het nieuws
te vermelden: gistermorgen verscheen het in zijn kolommen. Terzelfdertijd
zonden twee uitgevers haastige berichten, die getuigden van een hevig ver
langen om de preken te mogen publiceren. De „Birmingham Gazette" ver
meldde het feit en drukte er een foto bij af van Father Henry, de man, die
de literaire nalatenschap van Newman beheert. En ten slotte stuurde de
„Catholic Herald" zijn vertegenwoordiger, om stof voor een artikel over
de preken zelf.
De financiën
-
Tijdens de Donderdagmiddag ge
houden persconferentie, gevolgd
door een excursie naar de geteis
terde bollenvelden in Beverwijk,
hebben de heren R. Hommes en J.
v. d. Hart uitgebreid gesproken over
de catastrofale gevolgen van de
verstikking door mdustriegaasen
der te velde staande gewassen.
Deze gevolgen zijn des te ernsti
ger. wanneer men weet, dat Bever
wijk met omgeving na de Bollen
streek. een der belangrijkste centra
van de bloembollencultuur is.
Opmerkelijk is tevens hetgeen ge
zegd werd over de schade aan tuin-
bouwgewassen.
Vorig jaar heeft het Ministerie van
Landbouw twee commissies ingesteld,
die onder leiding >'an dr. W. J. Maan te
Amstelveen een diepgaand onderzoek
hebben ingesteld. Dit alles neemt
evenwel de onrust niet weg, de kwekers
vrezen dat, terwijl onderzoekingen wor
den verricht en besprekingen o.a.
met de Hoogoven-directie worden ge
voerd, de situatie zodanig zal worden,
dat verscheidenen van hen het bijltje
er bij neer moeten leggen. Op korte
termijn zijn maatregelen vereist. Nu
reeds komt het voor, dat exporteurs, die
gewoon waren te Beverwijk en Heems
kerk groen te kopen, zoals dat in vak
termen heet, schouderophalend verder
gaan om elders een kraam bollen aan
te schaffen.
Het nemen van maatregelen wordt be
moeilijkt door het feit, dat de industrie
eist, dat aangetoond wordt, dat inder
daad de gassen, die zij uitstoten, de oor
zaak zijn. Dr. Maan constateerde bij
zijn onderzoek, dat de gewassen inder
daad vergiftigd waren door zwaveldio-
xiet en fluore waterstof. De kwekers
stellen dan ook als wedervraag aan de
industriegeef ons een rook-analyse
Van de gassen, die u uitstoot. Dit moet
met uw perfecte laboratoria mogelijk
zijn
Een der gedupeerde kwekers heeft
geconstateerd, dat eerder gasschade
was geconstateerd, die aanwijsbaar
het gevolg was van door het P.E.N.
afgevoerde gassen. Het P.E.N. heeft
de schoorstenen toen hoger gemaakt
en zegde bovendien toe van Maart tot
October geen olie te stoken, die de
gewraakte gasvorming tot gevolg had.
Sinds de zware industrie in 1951 be
langrijk werd uitgebreid, zijn de gas-
klachten opnieuw en in steeds ernsti
ger mate geuit, tot in April van dit
jaar de gevolgen de omvang van een
ramp gingen aamjemen.
Zeiden we reeds, dat een bruin waas
over de verstikte velden hind, dichterbij
gekomen constateert ook de leek de ern
stige omvang van wat hier gebeurde.
De hoofdbladeren longen van de ge
wassen worden eerst donkergroen,
dan blekig en grijs. Ze sterven geheel
af. Sommige velden zien er uit als een
verwaarloosd hooiland, op andere rijgen
zich de zwaar beschadigde onooglijke
planten aaneen, de bloemen in knop tus
sen verfomfaaide bladeren.
Bovendien zal het nodig zijn, de scha
de aan deze gewassen tulpen, hya
cinten, crocussen, straks gladiolen op
verschillende tijdstippen op te nemen,
want ook na een dergelijke gasaanval
herstelt zich het gewas enigszins.
Het T.N.O. en de Bilt werken thans
mede om datgene te doen, wat mogelijk
Is, niet alleen om de schade te beper-
(Van onze correspondent)
Hoewel er andermaal zeer uitvoerige
debatten zijn geweest in de Groninger
Raad over het voor en tegen van een
groot warenhuis in Groningen debat
ten die eigenlijk weinig effect sorteer
den omdat in principe de beslissing al
eerder door de raad genomen was is
nu dan toch definitief grond verkocht
aan de N.V. Niekus (Vroom en Drees-
mann) voor het oprichten van een
groot warenhuis in het centrum van
Groningen. Aan deze firma werden
gronden verkocht voor f 300.000. Daar
enboven werd het wederopbouwplan
enigszins gewijzigd, waardoor het
warenhuis ook een perceel aan de
Noordwand van de Grote Markt krijgt,
aansluitend aan dat van de Oude
Ebbingestraat. Enkele raadsleden waren
tegen dit voorstel, omdat zij een waren
huis schadelijk achtten voor de midden
stand. Van verschillende andere zijden
speciaal ook van middenstanders
klonk echter een heel ander geluid.
Voorts werd besloten tot verdere ver
bouwing van de stadsschouwburg. Deze
zomer zal de hal worden gerestaureerd,
alsmede de entrée, de bestuurskamer en
de wandelgang. Voorts wordt de stoffe
ring en de verlichting verbeterd. De
kosten bedragen f 117.500. Enkele jaren
geleden is besloten de schouwburg in
een aantal jaren geheel te moderniseren
en vernieuwen.
Er werd tenslotte nog een geldlening
aangegaan, groot f 500.000, tegen een
rente van 3,5 pet. en aflosbaar in 40
jaarlijkse termijnen.
Onder de verschillende lustra, die
aan de Nijmeegse Universiteit in deze
en de volgende week gevierd worden
neemt dat van de Wijncommissie van de
Sociëteit Roland een bijzondere plaats
in. Ze propageert de cultuur van de wijn
onder de studenten en bestaat thans 5
jaar. Dit moest gevierd worden en aan
een feestmaal dat bij deze gelegenheid
in het Corpsgebouw aangelegd werd
verzamelden zich de commissieleden,
him illustere voorgangers en enkele
Chevalliers du vin. Het was een sieraad
en pronk van wijn en spijzen en de
edele eet- en drinkkunst werd hoogge
houden. Prof. van Duinkerken sprak de
tafelrede uit over het onderwerp „De
tafelrede".
r waren twee mogelijkheden voor
mij", zegt prinses Caracciolo, „nos
talgisch te leven in de droom
wereld van een tijd. die voorbij is, of
radicaal een nieuwe koers uit te zet
ten". Zij deed het laatste. Heden is zij
een der leidende figuren in de Itali
aanse haute couture.
Deze charmante vrouw is meer, dan
iemand, die durf had en succes, zij is
een voorbeeld van Italiaanse levens
kracht en scheppingsdrift.
De illustere vorstelijke familie Ca
racciolo d'Avellino Ginnetti kwam ge
havend en berooid uit de oorlog. Hun
wijnbergen waren verwoest. Van het
schone zestiende eeuwse slot (met zijn
schatten en verzamelingen) kunnen de
boeren in Velletri U heden slechts de
door wilde plantengroei overwoekerde
fundamenten wijzen.
De oude vorst stierf en zijn doch
ter, Prinses Giovanna huurde een
donker flatje in de Via Sistina te Ro
me, waar zij met twee hulpjes een
atelier begon. Er was nauwelijks ma
teriaal in 1945, er was geen licht en
geen water. Maar haar vader was een
kunstzinnig man. van wie zij veel ge
leerd heeft. Zelf hield zij altijd van
kleuren en vormen en zij was be
reisd. De eerste twee jaren waren
moeilijk, maar het lukte. In 1947 was
mevrouw Caracciolo lange tijd in
Parijs om er de organisatie van de
haute couture te bestuderen, want
toen stond haar ambitieus plan al
vast. Een jaar later begon zij met
wat in de Italiaanse mode thans be
kend staat, als de „rebellie tegen
de godin Parijs": de eigenares van
het jonge modehuis Carosa lanceer
de haar eerste eigen modellen. Ande
re huizen volgden. De slag werd niet
onmiddellijk gewonnen, want het
ken, maar de oorzaak geheel weg te
nemen.
Waar in de streek de klachten alleen
komen uit de kringen van de bollenkwe-
kers, vonden we het van belang te ver
nemen of ook de tuinbouw moeilijkhe
den vreest tengevolge van de industrie-
gassen. Onze vraag moest helaas beves
tigend beantwoord worden. Onder meer
de aardappelen blijken zeer gevoelig.
publiek was gewend zich naar Frans
recept te kleden en confectie kent
men in Italië nauwelijks. Maar in
twee jaar tijds slaagde men erin het
land te veroveren, uitsluitend op ei
gen kracht. Want de overheid had
geen interesse en de stoffenindustrle
bleef ontwerp en materiaal richten
op de Franse wensen.
De eerste bekendheid in het buiten
land als modeland van betekenis, ver
wierf Italië zich tijdens de Biennale
van Venetië in 1950. Het due: met
Frankrijk nam ernstige vormei) aan
op de volgende shows te Florence.
Onder de kopers waren vijf Ameri
kanen. Het volgend seizoen noteerde
men van driehonderd buitenlandse be
zoekers aanzienlijke orders. In korte
tijd werd de presentatie van nieuwe
collecties in Florence en in Rome een
internationaal mode-evenement.
Van veel belang is het, zegt mevrouw
Caracciolo, dat de industrie het belang
van ons werk is gaan inzien. Zij heeft
zich achter ons gesteld en werkt nauw
met ons samen. De bedrijfleidster van
Cugnascfi en Terragini die de puurste
zijde fabriceren van Como weet te
vertellen, dat la Principessa zelf de
dessins tekent voor de stoffen, die zij
wenst.
De Italiaanse vrouwen en meisjes
hebben smaak. Een buitenstaander uit
Amerika schrijft, dat men in de grote
Italiaanse steden meer goed geklede
vrouwen en meisjes tegen komt, dan in
welke Europese stad ook
De Italiaanse textiel-industrie maakt
prachtige producten, van onnavolgbaar
fijne en subtiele gratie en de couture is
in dit land, waar de liefde voor het
handwerk en edel ambacht nog zo vaar
dig is. niet minder bekwaam dan elders.
Voor het buitenlandse „offensief" is
het tenslotte 'ïiterst belangrijk, dat
de prijzen 18 pet. beneden het Parijse
niveau liggen, dit mede door de gun
stige positie van de lii
Aan kleuren voor deze zomer - --r-
den gelanceerd blauwe tinten, zee
groen, mandarijn, beige en grijs. Als
overal handhaaft zich het zwart, wat
Zuidelijke vrouwen bij uitstek tot
kleine vorstinnen maakt.
Naast het materiaal bij uitnemendheid
in een warm klimaat: katoen, ziet men
fluweel, jersey en wol. Kantstro in
fraaie motieven, verscheen als nieuw
materiaal, waaruit mét succes cocktail-
en avondjurken vervaardigd zijn.
De wijde rok, langer zelfs dan vorig
jaar, handhaaft zich.
(Van onze correspondent)
Nu de in 1947 opgerichte, zo actieve
Barbara-Stichting de medewer
king heeft verworven van Monu
mentenzorg en mag rekenen op sub
sidies van rijk, provincie en gemeen
te. hebben de groots opgezette plannen
tot algehele restauratie van dit eertijds
zo fraaie kloostercomplex hun defini
tieve vorm gekregen.
Zelfs 't zeer hoge bedrag van ruim
300.000 gulden dat deze Stichting bui
ten alle subsidies om zelf bijeen zal
moeten garen voor een grondig herstel
en uiterst summiere inrichting der ge
bouwen heeft noch de voortvarende
voorzitter prof. ir. Froger noch het
doortastende bestuur kunnen weerhou
den om de plannen met kracht door
te zetten.
Dank zij dit élan kon bij de reünie
der oud-Virgilianen op 1 Mei j.I. de
inmiddels gereed gekomen vleugel aan
de Noordzijde, waarin zich o.m. de be
stuurskamer, archiefruimte, bibliotheek,
een overdekte gaanderij en vergader
zaaltje bevinden, officieel in gebruik
worden gesteld en zullen de neutse
studenten straks een sociëteit bezitten,
die qua sfeer en historie zijn weerga
niet heeft in de Nederlanden en die
hen te dierbaarder zal zijn, daar z(j er
allen met zulk een weerbaar enthou
siasme zoveel toe hebben bijgedragen
om dit monument van middeleeuwse ge
meenschapszin in alle luister te doen
nerrljzen.
Rond 1390 gingen enkele godvruch
tige vrouwen in een houten huis aan de
Geerweg tezamen wonen, alwaar zij
zonder een bepaalde regel te volgen in
gemeenschap van goederen leefden van
hetgeen ze met de naarstige arbeid
hunner handen wisten te verdienen.
Tien jaar later, in 1400, werden zij
door toedoen van de priester Maerten
Gijsbertusz. opgenomen in het kortelings
daarvoren door Alijt Busers gestichte
Sint Aachtenklooster (het huidige Prin
senhof), waar hen de leefregel van Sint
Franciscus werd opgelegd.
Dit laatste schijnt niet naar genoegen
geweest te zijn van de resolute Dirck
Hase, weduwe van Jan Ramsz., die al
spoedig met haar dochters Barbara en
Cathrina het convent weer verliet om
zich met enkele volgelingen eerst op
het Rietvelt en vervolgens aan de Oude
Delft, (thans aula der T.H.) te vestigen.
Omtrent 1413 vond het .convent in de
tweede rector Pieter Gerritz de rechte
man, die de hechte basis legde van
convent en klooster en door wiens toe
doen op 24 Maart 1417 een bescheiden
kapel kon worden ingewijd. Hij was
het ook, die tenslotte de tegenstrevende
Dirck Hase wist over te halen de orde
regels van Sint Franciscus aan te ne
men, zodat op 24 Juli 1418 de eerste
vier en twintig zusters de plechtige ge-
Er zijn veel tailleurs, de losse mantel
dien men erover draagt is vaak ge
voerd met afstekende kleur.
Het huis Carosa toonde op een Ro
meinse show de „lijn der gebroken vlak
ken" en geestige opstaande ronde
kragen.
Organza en heel lichte bedrukte zijde,
soms naar tekening gebreid wollen ma
teriaal imiterend, waren naast lichte
wol geliefkoosde stoffen.
Mevrouw Caracciolo overweegt thans
een uitnodiging te aanvaarden om in
Den Haag tijdens het Nederlandse mu
ziekfestival haar collecties te tonen.
J. S.
Het was inderdaad een ontdekking,
maar.alleen voor de buitenwereld.
Want al wat Newman naliet op literair
gebied staat nauwkeurig gecatalogiseerd,
en de brieven zijn alle gerangschikt in
mappen, meestal voorzien van een in
houdsopgave. Zo ongelofelijk uitgebreid
is echter die nalatenschap, dat er slechte
weinigen zijn, die nauwkeurig weten,
wat er aan bandschrifen en brieven in
het Oratorium van Birmingham aan
wezig is. Het aantal brieven wordt door
Huntingdom Harper geschat op 70.000.
Ik heb wel eens de bekoring gehad om
hem te controleren en ze na te tellen.
Maar de bekoring verliet me heel gauw,
toen ik de „files" inzag en ik beperkte
mij tot het tellen van die mappen en
kwam tot het getal 430. Vele ervan vra
gen dagen tijds om ze door te lezen.. De
handschriften liggen opgestapeld m twee
hoge kasten m de kamer van de Kardi
naal, nauwkeurig geordend, en genoteerd
in een lijvige cataloog Newman heeft
vaak opruiming gehouden onder zijn pa
pieren, maar hij heeft ook veel be
waard. Er liggen talrijke memoranda,
d.w.z. korte schematische overzichten
van gebeurtenissen die hij beleefd
had ov waarin hij een roi had ge
speeld en die hij accuraat wilde ont
houden: ze konden te pas komen. Er
liggen dagboeken, jeugdherinneringen,
handschriften van gedrukte werken,
philosophische aantekeningen, documen
ten in verband met de Oxford Movement,
de Universiteit van Dublin, de tijd-
«hrZerrkkam? VT- Kardinaal Newman: Father HenrV met de uhl^üd^hii mt^^^tudlevo^gd
U er van het hiernevens gepubliceerde artikel met een bundel van de - was in Oxford theologische aanteke-
onuitgegeven preken in de hand. geologische aanteke
ningen, een lange beschrijving van zijn
ziekte op Sicilië, en honderden andere
gegevens. Welnu, in die kasten staan ook
de zwarte, blikken dozen met oude
preken uit de Anglicaanse tijd.
Het is niet te verwonderen, dat New
man ze bewaard heeft. In zijn katholie
ke periode, toen hij gewoonlijk zonder
handschrift preekte, stelde hij zich
meestal tevreden met enkele aanteke
ningen. Maar als Anglicaan las hij zijn
preken voor. Niets werd aan improvisa
tie overgelaten. Ze werden dus tot de
laatste letter te voren opgeschreven. En
deze voorbereiding kostte hem dikwijls
grote inspanning. Hij vertelde eens aan
een vriend, dat reizen in het buitenland
geleek op het maken van een preek.
Tijdens de reis genot hij heel weinig
en gevoelde hij zich in een geprikkelde
stemming, verlangend naar het einde.
Later, na de reis, maakte de herinne
ring er aan en de opgedane ervaring al
les goed. Zo was 't ook, als hij een
preek schreef. De vreugde en voldoening
kwam na het werk. Daarenboven, New
man kon het nooit van ach zelf verkrij
gen, ergens een slag naar te slaan Wat
waard was gedaan te worden, was voor
hem ook waard goed gedaan te wor
den. En wat goed gedaan was, kon hij
moeilijk vernietigen. Trouwens in zijn
Anglicaanse tijd koos hij de beste van
zijn preken of die hij als de beste be
schouwde, om ze uit te geven. Zo be
staan er tien delen Anglicaanse preken,
gepubliceerd reeds vóór zijn bekering in
1845. Welnu, de preken, die hij toen niet
goed genoeg achtte, en die meer dan
honderd jaar lang zijn bewaard, zullen
nu hun beurt krijgen -
Het is een simpel toeval, ctat tot dit
plan geleid heeft. Niet lang geleden
was hier in het Oratorium Werner
Becker, een Duits Oratoriaan en ken
ner van Newman. Father Henry ver
telde hem terloops over de vele pre
ken, die nog iji handschrift aanwezig
waren. Becker liet dit weten aan de
Benedictijnen van Weingarten, om
dat' zij bezig zijn met de vertaling
van de uitgegeven Sermons. En deze
vroegen onmiddellijk verlof ojn ook
die handschriften te mogen vertalen
en drukken. Maar de Oratorianen hier
in Birmingham vonden het niet pas
send, wanneer ze eerst in een verta
ling zouden verschijnen, en vroegen
dus een Engelse uitgeversfirma, of zij
er interesse voor had. Toen kwam de
correspondent van The Universe en de
bal was aan het rollen geraakt.
Het feit, dat Newman deze preken
niet wilde uitgeven, bewijst niet, dat ze
het niet verdienen. Ze mogen minder
van gehaltg zijn dan de gepubliceerde
preken, te meer omdat Newman zelf er
geen verbeteringen in kan aanbrengen,
zoals hij deed bij zijn uitgegeven pre
ken, toch zal degene, die gaarne leest in
de Parochial and Plain Sermons, in de
ze nieuwe publicaties niet worden te
leurgesteld. Het is mogelijk, dat de oud
ste preken erg Evangelisch zullen klin
ken. Newman behoorde namelijk tot de
Evangelische richting van de Anglicaan
se Kerk, toen hij in 1824 als diaken het
predikambt aanvaardde. Maar al heel
spoedig heeft hij die richting de rug
toegekeerd, omdat haar leer niet strook
te met zijn persoonlijke ervaringen en
de ondervinding opgedaan onder zijn
parochianen. Zoals echter de reeds uit
gegeven preken zeer weinig bevatten
wat strijdt met de katholieke dogma's
zo zullen ook deze preken slechts zel
den dwalingen inhouden.
Newman is vanaf het begin een ge
liefde predikant geweest Als kapelaan
van de St. Clemenskerk in Oxford trok
hij niet alleen vele trouwe en afge
dwaalde parochianen, maar ook univer
siteitsstudenten. Als pastoor van de Ma-
ria-kerk echter maakte hij door zijn
predikaties zulk een indruk op de hoor
ders. dat zijn preken voor vele Anglica
nen het uitgangspunt geworden zijn van
een vernieuwd, verinnigd, verlevendigt
godsdienstig leven. Ze waren prachtig
van taal in hun simpele soberheid. Ze
waren origineel van mhoud. Ze waren
bezield. Ze legden de harten der toehoor
ders voor hen zelf open. Ze maakten
Gods tegenwoordigheid tot een levende
werkelijkheid.
Welnu, deze onuitgegeven preken be-
hom alle tot die vruchtbare
van Newman's rijke leven.
P. Dr. ZENO, Capucijn.
loften konden afleggen. Inmiddels was
het klooster onder de schutte van de
destijds veel vereerde Sinte Barbara
gesteld, mede omdat dit de naamheilige
was van de oudste dochter der stich
teres.
Bij de grote brand van Delft
Op 3 Mei 1536 toen bijna twee derde
der ganse stad ten prooi viel aan de
verwoestende vlammen, brandden kloos
ter en kapel geheel uit.
Door verkoop van landerijen, die tot
onder Schiedam, Vlaardingen, Maas
land en Wateringen lagen en dank zij
de schenkingen van gulle geefsters, zo
als Maritge Philips, Anne Lucas en
niet in het minst van de toenmalige
rector Jan Jansz. werden de gebouwen
in volle luister hersteld. Een gevelsteen
gedateerd met 1550 herinnert nog aan
het gereedkomen van die restauratie,
waarna een laatste periode van helaas
al te korte bloei volgde.
Want in 1572 verklaarde Delft zich
na de val van Den Brie) voor de
Prins van Oranje. Lumey met zijn
trawanten werden binnengehaald.
Hij leende inboedel en lijnwaad uit
het klooster en legde het een zware
belasting op, bovendien kreeg het in
1573 inkwartiering. Erger was het
echter toen op 9 Mei van dat jaar een
Geuzenbende het klooster binnen
drong, de zusters de straat op joeg en
altaren, beelden en schilderijen ver
nielde.
Toch schijnen nog 14 zusters tot
circa 1579 in hun geestelijke vesting
stand gehouden te hebben en heeft
de laatste moeder-overste, Agniet
Arens Buys, tot tweemaal toe ge
tracht van de Staten van Holland ge
daan te krijgen, dat de zusters enige
tegemoetkoming in de kosten van
hun levensonderhoud zou worden
toegestaan
Nog voor 1580 hebben de zusters het
Barbara-klooster voorgoed verlaten en
werd het tot wees- en vondelingenhuis
ingericht, waartoe de Westelijke vleu
gel o.a. hoger werd opgetrokken in re
naissancestijl.
Geleidelijk verval
In 1910 werd het weeshuis opgeheven
en kwamen de gebouwen o.a. in ge
bruik als militair hospitaal en als
scheikundig laboratorium der T.H.
De bouwvallige westervleugel werd
in 1942 afgebroken, waarna de reste
rende ruimten in 1946 verhuurd wer
den aan de tapijtweverij „De Knip-
scheer". Deze verkreeg zelfs ƒ50.000
subsidie om ze bedrijfsklaar te maken,
doch toen ƒ20.000 was verdaan, greep
Monumentenzorg in om verdere ont
luistering te voorkomen.
De restauratie
onderhuur kregen, werd de periode
van piëteitvol en stijlvol herstel in
geluid.
En thans na zeven jaren van schier
eindeloos onderhandelen, graven, puin
ruimen en plannen maken, is de Noor
delijke vleugel annex gaanderij etc. als
eerste vrucht van de restauratie, offi
cieel in gebruik genomen. Tevens zal
nog dit jaar. als de fraaie kruisgewel
ven van de inmiddels uitgegraven grote
kelder hersteld zijn, daarboven de
Westervleugel weer worden opgetrok
ken.
Het typische z.g. dubbele trappenhuis,
dat de twee grootste vleugels straks
weer verbindt, komt thans eveneens in
herstel.
En zo zullen rond een prachtige bin
nenhof de gerestaureerde gedeelten stuk
voor stuk opnieuw tezamen groeien tot
een indrukwekkend geheel. Alleen het
voorstuk van de kapel zal niet opnieuw
worden opgetrokken, doch in de plaats
daarvan is een terras met een soort
loggia geprojecteerd. En wanneer ten
slotte een onlangs teruggevonden gevel
steen z'n plaats gevonden heeft in
de topgevel van het alleroudste woon
huis. dan bezit „Sanctus Virgilius" een
sociëteit, waarin plaats is voor hel
studentenleven in al zijn rijke schake
ringen, terwijl de stad Delft, na „Het
Prinsenhof opnieuw een historisch mo
nument van voorname allure terug ont
vangt. Een extra woord voor de ont
werper der restauratieplannen, ir. N. van
der Laan, is hier dan ook zeker wel op
zijn plaats.
Toen was de redding van een wisse
ondergang nabij, want nog in 1947
werd de Barbara-Stichting in het le
ven geroepen, die het voormalige
klooster huurde van de gemeente
Delft. Door de durf en de vastberaden
heid van het bestuur dier stichting en
niet in het minst door de volle en
offervaardige medewerking van de
leden van „Virgiel", die het pand in
Uiteraard brengt de restauratie hoge
kosten mee Zelfs wanneer het Rijk
300.000 en provincie en gemeente elk
90.000 gulden bijdragen, moeten er uit
eigen middelen, met inbegrip van sani
tair, electr. installatie, centrale verwar
ming etc een bedrag van f 200.000
worden bijgepast. Met de aankleding en
een zeer sober gehouden meubilair,
loopt dat totaal op 300.000 gulden.
Daar „Sanctus Virgilius", ondanks zijn
circa zes honderd leden, zulk een be
drag nimmer bijeen kan brengen en het
herstel van dit eerste en oudste, na de
reformatie terugbekomen klooster bo
ven de Moerdijk van de grootste urgen
tie is, vooral door de katholieke en
hoge culturele belangen, welke door dit
herstel gediend worden en die van na
tionale betekenis moeten worden ge
acht; heeft zich onder voorzitterschap
van ir. Ridder de van der Schueren,
commissaris der Koningin in de pro vin-
sie Overijssel, een aantal aanzienlijke
figuren uit den lande verenigd in een
comité van aanbeveling, om door woord
en daad de restauratie zo snel mogelijk
te voltooien en de daartoe benodigde
gelden te helpen bijeen te brengen.
Hoopvol in dit opzicht is wel de ver
klaring van de burgemeester van Delft,
de heer D. de Loor, dat door het raads
besluit van de vorige week de mogelijk
heid geopend is om door vóórfinancie
ring de restauratie van historische ge
bouwen te bespoedigen en dat ook het
complex van het Barbaraklooster op de
faciliteiten daarvan aanspraak zal
kunnen maken, waardoor het nog bin
nen vijf jaar geheel gereed zou kunnen
Zijn- B. B.
periode
Het wonder van Carville door Betty Mar
tin. Uitgever A. J. Luitingh. Amsterdam
Carville is een leprozenkolonie in de V.S.
Dat dit instituut tegenwoordig algemeen
beschouwd, wordt als een ziekenhuis, zij
het dan dat alleen lijders aan één be
paalde kwaal hier toegang hebben, is
vooral te danken aan de schijlster van
dit boek en een aantal van haar mede
patiënten, die alles in het werk hebben
gesteld om de lepra, tegenwoordig „ziekte
van Hansen" genoemd, te bevrijden van
het onverdiende odium, dat haar reeds
duizenden jaren aankleeft. Betty Martin be
schrijft in dit boek haar eigen ziekte
geschiedenis: twintig jaar heeft zij in Car
ville doorgebracht voordat men haar als
volledig genezen ontslaan kon. Zeer be
langwekkend is het te zien hoe de be
handeling van de ziekte steeds meer ge-
perfectlonneerd werd. Momenteel is men
zo ver, dat, dank zij o.a. de Sulfa prae-
paraten talrijke patiënten geheel genezen
in de maatschappij kunnen terugkeren.
Het boek is vlot geschreven en leest pret
tig. Doordat de schrijfster zich be
perkt tot het relaas van feiten, gaat
het niet diep, wat intussen niet belet,
dat de lezer zich toch wel gegrepen
voelt, waarschijnlijk omdat hij zelf aan
vult, wat het boek niet geeft. De
publicatie van het feitenmateriaal lijkt
ons de voornaamste verdienste van B. Mar
tin's werk. De schrijfster is Katholiek en
vindt in haar geloof een grote steun.
Waar het huwelijk ter sprake komt is
haar woordkeus minder gelukkig. Op
bladz. 90 en 111 staat geboorte-regeling
wat beslist geboorte-beperking moet Zijn.
Pater Damiaan, niet: Vader Damien(s),
(blz. 147 en 148) was geen Fransman
maar een Belg dit en het vorige komt
waarschijnlijk voor rekening van de ver
taalster. Overigens een boek dat wij gaarne
aanbevelen.
L.
Bidden tot Jesus' Hartdoor Betha-
nië, Bloemendaal. Uitgever, Lannoo, Tielt,
Plem 24 Wateringen. (Z.H.) Dit mooie
gebedenboekje is geheel op de devotie
tot het H. Hart gericht. Het bevat naast
een theologisch-dogmatische verklaring
een schat van gebeden, die uitermate ge
schikt zijn de Godsvrucht tot het H.
Hart te bevorderen, die, naar het woord
van Paus Pius XI de beste weg vormt
tot de Heiligheid, die immers in wezen
volmaakte liefde is. Zeer aanbevolen.
I,.
De ontkerstening van de moderne we
reld: door dr. Casserley. Uitgave Des-
clée, de Brouwer. Men zou dit boek een
geloofsverdediging kunnen noemen ln mo
derne stijl. Men bewondert 's schrijvers
brede visie en diep Inzicht op elke blad
zijde. Het ls een ongelofelijk knap werk,
dat men -geboeid leest zowel om de ge
degen behandeling van de stof, als we
gens de heldere vorm. De auteur is niet
Katholiek; hij behoort tot de Engelse
kerk. Het ls echter opvallend, hoe wei
nig dat uit de tekst blijkt. Een oplet
tend lezer zal de verschilpunten spoedig
opmerken. Voor het overige is de be
handeling van het Christendom en zijn
betekenis voor onze tijd zo voortreffe
lijk, dat men niet licht iets gelijkwaar
digs hiernaast kan plaatsen. Voor ontwik
kelde lezers een prachtig boek.
L.
Lijdensmeditatie door Jac. de Roov.
S.J. Uitgave H. Nelissen, Bilthoven. Het
ls een uitstekende gedachte geweest de
voortreffelijke Dijdensmeditatie, die Pater
de Rooy verleden jaar voor de KRO heeft
uitgesproken, gedrukt voor ieder toe
gankelijk te maken. F. de Rooy heeft met
deze meditaties gelukkig radicaal
gebroken met de gebruikelijke methode
bij deze gelegenheid het lijden \an Chris
tus enkel als aanleiding te bezigen of
liever misbruiken om te keer te gaan
tegen het Kwaad. Zijn predikaties zijn in
de ware zin van het woord overwegingen
over Christus' verlossende lijden. Na
tuurlijk zijn er toepassingen op onzen tijd,
op onze noden. Maar zij grijpen alle naar
de kernde mens terug voeren naar
Christus' liefde. Men leest en herieest
deze meditaties met groot geestelijk nut.
Er is een Paasoverdenking aan toegevoegd
en een voorwoord van een Ned. Hervormd
predikant, waaruit blijkt, dat bet godde
lijk Lijden scheidsmuren afbreekt, God geve.
dat de prediking van Gods Woord zich in
deze richting verder moge ontwikkelen.
Wie geestelijk voedsel zoekt voor de Vas
tentijd neme deze bundel meditaties ter
hand. Zij verdienen een zo ruim moge
lijke verbreiding.
L.
Zonnelied van Sint Franciscus. door
P. Maximilianus, O.F.M. Cap. Uitgave Lan
noo. Tielt. Plei.. 24 Wateringen. Dit boekje
bevat een inleiding, de oorspronkelijke Ita
liaanse tekst met een vertaling, enkele ou
de vertalingen en tot slot een fragment
uit de levensbeschrijving van Sint Frans,
door Johannes Joergensen. Voor belang
stellenden een nuttige en prijzenswaardige
uitgave.
L.
Christus mijn Leven. door dr. R. Dor-
resteyn. S.C.J. Uitgave De Fontein, Utrecht.
In kêrkboekformaat biedt de schrijver hier
voor alle dagen van het Jaar korte medi
taties voor alle katholieke priesters,
kloosteriingen en leken, die geheel op de
H. Schrift zijn gebaseerd, zoals deze in
de liturgische teksten wordt gebruik. Een
fris en gezond boekje, dat ongetwijfeld
van groot geestelijk nut zal zijn. Zeer
aanbevolen.
L.
Hil is verrezen Overwegingen ge
durende de Paastijd. Door een liefdezuster
van het Kostbaar Bloed Koningsbosch. Uit
gave Paul Brand N.V. Bussum. De schrijf
ster van deze 40 meditaties voor de Paas
tijd heeft een gezonde ervaring ln het
geestelijk leven. Diepte en warmte straalt
u tegen uit haar woorden, die eenvoudig
en duidelijk de liefde tot God bespreken.
Zij baseert zich daarbij voornamelijk op
de H. Schrift en de liturgie. Een boekje,
dat ln vele handen moge komen, waar
het zeker rijke vrucht draagt.
L.
De Jood en de wonderdadige medaille
door H. Roozen. C.M. Uitgave Ubbergse
weg 172 Nijmegen. In dit boekje wordt
de wonderbare bekering verhaald van Al-
fons de Ratlsbonne, die tot stand is geko
men door tussenkomst van O.L.V. Dat
hieraan bekendheid wordt gegeven in on
ze tijd, waarin het mysterie van Israël een
nieuwe belangstelling heeft gewekt ls ver
heugend. Maar daarom Juist had dit
geschrift een moderne vorm moeten heb-
en. Zoals het daar ligt, kon het ln de
vorige eeuw geschreven zijn. Jammer,
want dat staat de verspreiding in de weg.
L.
Liturgische Kalender. Missaaigids 1954.
Samengesteld in de Norbertijnenabdij
Berne. Heeswijk N.B. Uitgeverij Joh- Roo-
vol uitgegeven Kalender, voor alle Ne
derlandse bisdommen bruikbar- De foto's
zijn zowel wat de keuze van het onder
werp betreft ais ten aanzi n va* de uit
voering artistiek verantwoord.
L.
Uns groter vaderland Europa door
Thijs Booy. Uitgave K. ten Have N.V.
A'dam. Op zeer bevattelijke wijze ver
klaart Thijs Booy ln deze brochure de
noodzaak van een Verenigd Europa, die
dwingend is na het onmiskenbare fiasco van
het oude. Dit geschrift is samengesteld
voor de jongeren en als zodanig uitstekend
geslaagd. De schrijver wijst er met na
druk op, „at ook het nieuwe Europa geen
succes kan zijn tenzij het op het Evangelie
wordt gericht. Dat dit geschiede ls de
verantwoordelijkheid der Jongeren. Mogen
zij allen deze verstandige taal lezen en
opvolgen.
L.
Les enseignements por. icaux. Be
werking door de Benedictijnen van Soles-
mes. Uitgave Desclée en Cie. Deze uitga
ve mag met groot enthousiasme worden
begroet. De opzet is bewonderenswaardig.
Te beginnen bij Paus Benedictus XIV
heeft men hier de pauselijke richtlijnen
der twee laatste eeuwen verzameld ln
chronologische en synthetische orde. Het
eerste deel bevat de encyclieken, leeringen
en toespraken der Pausen met betrekking
tot „La paix intérieure des nations"; het
tweede draagt tot titel: ,,Le corps humain"
In voorbereiding zijn „Le problème féml-
nin", „La liturgie" en ..La paix interna
tionale". Voorzien van allerduidelijkste in
houdsopgaven zijn deze boeken uiterst
waardevolle repertoria, die het mogelijk
maken onmiddellijk alle pauselijke uitspra
ken over een bepaald onderwerp op te
zoeken.