Bevrijding van Europa ingeluid
TIEN JAAR^GËLËDEN BEGON
INVASIE IN NORMANDIË
DE
Dukaat
Herwonnen welvaart dank zij
het Marshallplan
Douwe
Egberts
tabak
^VÖolken va genot"
Kleine bussen (AANdveULtTam, VAN
stadsvervoer
voor
snel
HET WELSLAGEN EEN KWESTIE
VAN UREN
De lekkerste pijptabak
uit Kde handigste verpakking
Sober relaas van een beachcommando
Landbouwer door
paard gedood
Nederlands uitvoer steeg met 200 pet.
PRINS BERNHARD BEZOEKT DE
STAATSMIJN MAURITS
Ruim twee uur ondergronds
r
m
1
in patent-verpakking!
DE
TWEELING
J
ZATERDAG 5 JUNI 1954
PAGINA 9
H Iippi|i:®§8 mm
- ÉS!1'.
imv
Nederland dankbaar
voor Marshall-hulp
Boekwerk aangeboden aan
Eisenhower
Weer dodelijk ongeluk
bij Lentse lus
-
3 milliard gulden
tegenwaardegelden
Schietpartij in Buenos
Aires, een dode
door
HAROLD
1
KUNST EN BEDRIJF
Het Zuiden wil eigen
wegen gaan
4»
A.s.±%
-w..,.4.
(Van een onzer verslaggevers)
Eerste Pinksterdag, 6 Juni, is het tien jaar geleden, dat de bevrijding van
West-Europa werd ingezet met de invasie van geallieerde troepen in
Normandië, het grootste, meest gewaagde en opzienbarende wapenfeit
uit de ganse wereldhistorie.
Op die gedenkwaardige dag in 1944, waarop wij allen in de door de Duit
sers bezette gebieden weer hoop zagen dagen in de grauwte van ons onder
drukte bestaan, meldde het Duitse Nieuws Bureau via radio en Deutsche
Zeitung in die Niederlande: „Overeenkomstig de Duitse verwachtingen, die
in de laatste dagen de invasie zeer aanstaande achtten, zijn in de vroege
ochtenduren van de zesde Juni omvangrijke amphibische aanvalsonderne-
mingen van Brits-Amerikaanse strijdkrachten tegen de Noordkust van
Frankrijk begonnen. Zoals verwacht werd, is het de Westerse mogendheden,
dank zij een geconcentreerde samenwerking van scheepsgeschut en bommen
werpers, gelukt een bruggenhoofd te vestigen."
Dit was de zoveelste zielige leugen, die door het hoofdkwartier van de
„Führer" de wereld werd ingezonden. Want in feite werd de invasie op dat
moment, door de Duitsers althans, helemaal niet verwacht en zeker niet aan
de noordkant van Normandië. Het Duitse opperbevel was door deze snelle
en feilloos uitgevoerde manoeuvre van Generaal Eisenhower volkomen ver
rast. Terwijl de geallieerde invasievloed de Franse kust overstroomde, moes
ten ijlings troepen ter versterking van het onvoorbereide bezettingsleger in
Frankrijk worden aangevoerd, i
Maar wij, reeds lang gewend aan de leugenachtigheid van de onderdruk
ker, hebben daar nauwelijks op gelet. Wij wisten, dat het „overeenkomstig
de verwachtingen" betekende, dat men volledig was verrast. En wij wisten,
dat de met smart verbeide invasie eindelijk een feit was geworden en wij
schepten nieuwe moed om de folteringen van de langzamerhand hysterisch
geworden bezetter te dragen. In de stille vreugde van die zesde Juni konden
wij, noch durfden wij vermoeden, dat de op die dag ingeluide bevrijding
voor een groot deel van ons land nog zo bitter lang op zich zou laten wach
ten. En dat het merendeel van onze landgenoten het leed nog tot aan de
boorden van de dood zou moeten dragen.
Aan de operaties op D-Day zijn an
tastische voorbereidingen voorafgegaan.
Maandenlang hebben de knapste des
kundigen van het Britse en Amerikaanse
leger de plannen besproken. Tenslotte
werd gekozen voor de operatie „Over
lord". Deze voorzag in een massale lan
ding in Normandië om vandaar door te
stoten tot in Holland en daarna, boven
de Siegfriedlinie om, de beslissende
aanval op Duitsland zelf in te zetten.
Als datum werd de vijfde Juni 1944
gekozen.
Invasie afgelast
Op vier Juni, 's-middags om vier
uur kwamen de Britse en Ameri
kaanse legerleidingen bijeen om de
uitvoerbaarheid van de landingen op
de volgende dag te bespreken. De rap
porten die op dat moment binnenkwa
men waren uiterst ontmoedigend. Het
weer was zo slecht, dat het zelfs moei
lijk zou zijn kleine schepen te han
teren. Het vuur uit de scheepskanon-
nen zou door de hoge golven voor de
Normandische kust doelloos zijn en
steun uit de lucht was door het laag
hangend wolkendek absoluut onmoge
lijk. De landing zou onder deze om
standigheden een roekeloze gok zijn.
Generaal Eisenhower besloot de aan
val, waarvoor reeds alle troepen ge
reed stonden en alle schepen in de
havens van Portsmouth en Southamp
ton onder stoom lagen, af te gelasten.
Verscnillende schepen die zich reeds
in het Kanaal bevonden moesten wor
den teruggeroepen.
De bijeenkomst van de generaals de
^olgende dag werd begeleid door een
hevig noodweer. Het kamp aan de En
gelse kust schudde op zijn grondvesten
°nder windstoten die de kracht hadden
van een orkaan en de grond was, door
weekt door een onophoudelijke regen
bui. Een rapport van de meteorolo
gische staf meldde, dat, indien men de
htvasie onder deze omstandigheden toch
had doorgezet, de gehele operatie een
Afschuwelijke ramp geworden zou zijn.
Hetzelfde rapport echter deelde tot gro-
~e verbazing van de aanwezigen mee
"at in de morgen van de zesde Juni
®eh korte periode van vrij goed weer zou
aanbreken, iets dat tevoren onmogelijk
verwacht kon worden. Dat goede weer
~°u ongeveer 36 uur aanhouden. Daar-
?a zou het weer hopeloos worden, zou
et pas goed slecht weer zijn.
...Die voorspelling was niet erg bemoe
digend voor de vergaderende generaals.
AF bestond namelijk de kans, dat, indien
Aj van de korte periode goed weer ge-
ruik zouden maken, de eerste landings-
rh'w zouden slagen, maar dat het
her onmogelijk zou blijken het ver
worven bruggehoofd uit te breiden en
te verstevigen, zodat de troepen van
het eerste uur een gemakkelijke prooi
voor de Duitsers zouden zijn. Verder uit
stel echter betekende een even groot
risico cn daarom besloot Eisenhower
de invasie de volgende morgen, de zesde
Juni doorgang te doen vinden. A aan
wezigen waren het daarmee eens. Bin
nen enkele uren was het ganse mon
strueuze militaire apparaat in werking.
Minder dan vier en twintig uur later
was de invasie een feit geworden.
Door een verschrikkelijk bombarde
ment van zevenhonderd stukken scheeps
geschut en elfduizend vliegtuigen werd
Hitler's trotse Atlantikwall aan de Nor
mandische kust in puin geschoten.
Door vierduizend oorlogsvaartuigen en
duizenden kleinere schepen werden in
We mochten er niet meer uit. Na
twee dagen was de sfeer in de schuit
onhoudbaar. Het was zwaar weer en
we deinden de hele dag op en neer.
We vroegen ons af waar we naar
toe zouden gaan. Een enkeling kwam
op de gedachte aan de invasie. Maar
daar rekenden we niet op. De vierde
Juni kozen we zee. Het was moor
dend. We hobbelden met een slakken
gang over de golven, die huizenhoog
opspoten. We konden niets doen. We
mochten niet aan dek. 's Avonds wa
ren we nog geen streek verder. Dat
merkten we pas de volgende morgen,
toen we zagen dat we nog steeds voor
de Britse kust heen en weer kruisten.
Dat bleef zo de hele dag. De zee
werd steeds roeriger en wij ook. Wach
ten waren we gewend, maar niet op
die manier. We pokerden en ik won
een heleboel geld. Bob, de kapitein
kwam er ook bij, die won weer van
mij. In de nacht kwam hij terug om
te vertellen dat de invasie de volgende
morgen plaats zou vinden. En toen
wisten we het wel.
Het was nog niet licht toen we de
vliegtuigen over hoorden komen. Te
gelijkertijd hoorden we de zware grana
ten uit de scheepskanonnen over ons
zeilen. Het was zover, tenminste als het
voor ons ooit zover zou komen. Je voelt
je toch al nooit prettig wanneer je naar
het slagveld wordt gebracht, vooral niet
als je niets kan zien van wat er voor je
gebeurt. Dus laat staan als dat slagveld
het hol van de leeuw, Europa zelf is.
Het schip trilde en als maar meer vlieg
tuigen vlogen over. In de verte volgden
de explosies elkaar op als de rommel
van de donder. Dat is een geluid dat
je vast vertrouwd maakt met wat er
Komen gaat. Enkele uren ging dat
zo door. Het gerommel van de explo
sies werd steeds sterker. Plotseling
raakte de schuit met een schok grond.
De steven was omgebouwd. Twee deu
ren klapten open en we moesten eruit,
tot onze oksels in het water.
Er lagen meer schepen tegen het
strand en troepen renden landwaarts.
Wfl ook. Er werd weinig geschoten. Een
paar honderd meter verder moesten we
ons ingraven. Toen ik achterom keek,
zag ik een fantastisch schouwspel. Van
alle kanten kwamen schepen opstomen.
Overal werden manschappen en mate
rieel ontscheept. Nooit had ik een zo
grote operatie gezien. Daarna begon de
hel in de stormloop op de Duitse kaze
matten. Hun zware geschutsopstellingen
waren grotendeels verwoest, maar wij
liepen storm op een moordend mitrail-
E nkele uren nadat thans tien
jaar geleden de eerste troepen op
de Normandische kust voet aan
wal hadden gezet, was de zee be
zaaid met oorlogsbodems en lan
dingsvaartuigen. Het strand was
doorploegd met sporen van zwaar
xijdend materieel en leek een
grote militaire opslagplaats.
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse regering heeft uit
dankbaarheid jegens Amerika voor al
hetgeen dit land middels de Marshall
hulp voor ons heeft gedaan een boek-
"weirk uitgegeven getiteld: „De weg
naar herstel". In dit boek worden de
beide aspecten van het Marshallplan,
namelijk het nationale herstel dank zij
de Amerikaanse hulp en de betekenis
van deze hulp voor de Europese sa
menwerking belicht, zodat men in
Amerika een idee kan krijgen wat de
betekenis van de Marshallhulp voor
ons land is geweest.
Vandaag heeft de Nederlandse am
bassadeur in Amerika een exemplaar
van „De weg naar herstel" in tegen
woordigheid van generaal Marshall aan
president Eisenhower overhandigd.
In de ambtswoning van de minister
van Buitenlandse Zaken mr. J. W. Beyen
is een exemplaar van dit boek aange
boden aan de Amerikaanse ambassa
deur in Nederland, de beer H. Free
man Matthews.
(Van onze correspondent)
Op het beruchte kruispunt de Lentse
lus, aan de voet van de Nijmeegse
Waalbrug, is Vrijdagmorgen het z
veelste verkeersongeluk met dodelijke
afloop gebeurd. De 47-jarige metselaar
A. F. Peters nit Bemmel werd het
slachtoffer.
Bij het oversteken van' de snelweg
werd de metselaar op de parallelweg
gegrepen door een bus van de Gelderse
Tramwegen, die uit de richting Nijme
gen kwam. Hij werd van zijn fiets
geslingerd en overleed ter plaatsë. Men
neemt aan, dat P. de bus niet aan heeft
zien komen, daar hem het uitzicht werd
belemmerd door een voor hem rijdende
autobus Het slachtoffer laat een vrouw
met vier kinderen achter. Aan de be
veiliging van dit uitermate gevaarlijke
kruispunt wordt de laatste tijd hard ge
werkt. O.a. wordt er gewerkt aan een
brug over het kruispunt, terwijl onde>-
de opgang van de brug een viaduct is
aangelegd. Pas wanneer het gehele
werk is voltooid, zal men nergens meer
de snelweg behoeven over te steken
Advertentie
uiterst korte tijd tweehonderdduizend
man geallieerde troepen aan land gezet.
Twee Amerikaanse en een Britse pa
rachutistendivisie vielen achter de
Duitse linies. De aanval concentreerde
zich aan de Seinemond, zich spreidend
naar het Westen in de richting van
Cherbourg. Bayeux en Caen zijn namen
die voor altijd verbonden zullen blijven
met dé geschiedenis van de grootste
veldslagen van de historie. De ope
ratie was een groot succes. De Duitsers
hadden een zo gedurfde poging in het
afschuwelijke weer nooit verwacht. Eerst
enkele dagen na de invasie waren de
Duitsers in staat georganiseerde tegen
stand te bieden.
„Wij waren pas terug uit Sicilië", ver
telde Phillip, 'n sergeant van de Royal
Marine Commando's, enige maanden
na de invasie, toen de slag om Nij
megen gewonnen was. „Na ons verlof
waren we naar Portsmouth getrans
porteerd. Waarom dat wisten we niet.
Dat kon ons niet scheien ook. Het zou
wel weer een nieuwe opdracht zijn. Ejn
wat de Commando's betrof zou dat wei
een stinkende zijn. We waren daaraan
gewend. Portsmouth leek een afgeladen
Marinepakhuis. Nog nooit had ik zoveel
schepen bij elkaar gezien. De hele stad
was vol soldaten. Overal waar ze maar
soldaten konden onderbrengen, hadden
zij ze weggestopt. We dachten dat wij in
de putten en goten zouden moeten sla
pen en dat is geen prettige gedachte,
wanneer je zo pas van verlof terug
komt. Maar we werden aan boord van
een destroyer gebracht. Het stonk er,
want er waren nog veel meer mannen
op. Toch kregen we een goed plaatsje
leurvuur. Wij moesten erdoor. Het was
benauwend.
Plotseling werd ik bang. Dat was ik
nog maar zelden geweest. Ik kreeg het
koud en warm tegelijk. Zweet gutste
van mijn voorhoofd. Ik weet nog dat
ik op een gegeven moment, de strijd
was nauwelijks enkele uren oud, ben
opgestaan. Onmiddellijk werd ik weer
tegen de grond geslagen. Drie dagen
later werd ik in Dover wakker. Ik had
een schampschot langs mijn hoofd. De
kogel was in mijn schouder gedrongen.
Het was erg onbetekenend. Drie maan
den later was ik weer in Europa. En nu
ben ik hier."
Dit is het sober relaas van de zesde
Juni, een der belangrijkste dagen uit
de Tweede Wereldoorlog, de dag die
thans terecht door de gehele wereld
wordt herdacht.
Terwijl de 51-jarige landbouwer L.
K. te Helden Donderdagmiddag bezig
was zijn paard te bespannen gaf het
dier plotseling een heftige ruk, waar
door K. ernstig tegen het hoofd werd
geslagen. Duizelig stapte de landbou
wer op zijn fiets en reed naar huis,
waar hij onwel werd. Een ontboden
arts achtte het raadzaam hem naar een
ziekenhuis te laten overbrengen. Vrij
dagavond is K., vader van tien kindp-
ren, te Venlo overleden.
Toen in Januari 1953 de Nederlandse regering tot haar voldoening aan
de regering van de V.S. kon mededelen, dat de economische situatie
van Nederland zodanig was verbeterd, dat wij niet langer in aanmer
king behoefden te komen voor Amerikaanse economische steun, nam de
regering het besluit om na afloop van de normale verslagperiode een samen
vattend boek uit te geven, waarin de betekenis van het Marshallplan voor
Nederland en voor de Europese samenwerking zou worden geschetst. In dit
thans vërsclienén boek. dat de titel draagt van „Herwonnen Welvaart" en
een voorwoord inhoudt van minister W. Drees, komen twee elementen tot
uitdrukking: De betekenis van de hulp voor Nederland en de stimulerende
werking, die het Marshallplan gehad heeft op de verschillende vormen van
Europese samenwerking.
Het boek bestaat uit drie gedeelten.
meen, 400 milhoen gulden voor herstel
Het laatste hoofdstuk „De kroon op
het werk' bevat een overzicht van de
tijdens de periode van de Marshall-hulp
bereikte resultaten, welke als volgt
kunnen worden samengevat:
De totale voortbrenging van de Ne
derlandse volkshuishouding steeg van
1947 tot 1953 met ruim 40 pet. Het al
gemene voorzieningsniveau kon belang
rijk worden verbeterd, de investeringen
konden op een hoog peil blijven gehand
haafd (20 pet. van het bruto-nationale
product)
De waarde van de Nederlandse uit
voer steeg in deze periode met 200 pet,
De uitvoer naar de V.S. en Canada
steeg van 85 millioen gulden in 1948 tot
700 millipen in 1953. Het tekort op de
betalingsbalans maakte plaats voor
overschotten. In 1953 bedroeg het over
schot 1300 millioen. Het dollartekort
dat in 1947 1300 millioen bedroeg
maakte plaats voor een overschot van
rond 250 millioen in 1953. Het verkeer
met het dollargebied was fundamen
teel beter geworden. In verband met
de verbetering in de situatie van de
betalingsbalans kon worden overgegaan
tot de liberalisatie tot een zeer hoog
percentage niet alleen van dë invoer
uit de O.E.E.S.-landen, doch onlangs
ook uit het dollargebied.
Van groot belang was de invloed van
het Marshall-plan op de monetaire ont
wikkeling, doordat grote bedragen aan
de circulatie werden onttrokken, die
veelai op niet-inflatoire wijze werden
aangewend. Een belangrijk deel van de
ze gelden, 750 millioen, werd bestemd
voor schuldaflossing, hetgeen heeft bij
gedragen tot gezondmaking van de
overheidsfinanciën.
Van de ruim 3 milliard aan tegen
waardegelden werd voorts 600 millioen
bestemd voor militaire projecten, 650
millioen voor de landbouw, 400 mil
lioen voor oorlogsschade in het alge-
Een bijeenkomst van stakende metaal
arbeiders te Buenos-Aires is gisteren ln
een schietpartij geëindigd, waarbij een
persoon om het leven kwam en enkele
anderen werden gewond, van wie sommigen
ernstig. De politie maakte met traangas een
einde aan de strijd en trok een cordon om
het strijdtoneel. Aanleiding tot deze schiet
partij was een geschil over de vraag of
men het werk zou hervatten of niet.
150.000 metaalbewerkers zijn reeds twee
weken in staking. Het merendeel van hen
heeft een nieuw collectief arbeidscontract,
dat door vertegenwoordigers der arbeiders
in het begin van deze week was getekend,
van de hand gewezen.
Na het incident marcheerden arbeiders
met omfloerste vlaggen naar het regerings
gebouw. Zij werden echter onderweg door
een sterke politiemacht tegengehouden. Wel
werd hun toegestaan een delegatie naar het
hoofdbureau van politie te zenden.
van de schade van de overstromings
ramp en 250 millioen voor de woning
bouw.
De industriële productie steeg in de
periode 1947-53 met bijna 75 pet. de
productiviteit was ten opzichte van 1947
in 1953 gestegen met bijna 40 pet. De
toeneming t.o.v. voor de oorlog bedroeg
7 pet. Deze productiviteitsverhoging
werd bevorderd door de sneciale bij
drage, die de Amerikaanse regering
aan Nederland er beschikking stelde,
het grote aantal studiereizen in het ka
der van de technische bijstand, die de
Verenigde Staten als onderdeel van het
Marshall Plan aan de West-Europese
landen verleende en het bestemmen van
gelden van de tegenwaarderekening
voor dit doel.
De verkeerssector heeft eveneens in
deze periode een belangrijke vooruit
gang kunnen boeken. Het autopark van
Nederland was t.o.v. voor de oorlog bij
na. verdubbeld. Het tonnage van de
koopvaardijvloot steeg met 15 pet. t.o.v.
voor de oorlog.
In zijn functie van buitengewoon lid van
de Mijnraad heeft Prins Bemhard Vrijdag
een bezoek gebracht aan de ondergrondse
werken van de staatsmijn Maurits. Aan het
bezoek nam ook deel de commissaris der
Koningin in Limburg, mr. dr. F. Houben,
de leden van de Mijnraad. de inspecteur-
generaal der mijnen. Voorts dr. F. A. de
Graaff, particulier secretaris van de Prins
en majoor Gerben Sonderman.
Het gezelschap daalde allereerst af naar
de 660 meter verdieping van de Maurits.
Aangekomen op de laadplaats van deze ver
dieping maakte de Prins een tocht met een
personentrein. Daarna ging het gezelschap
door een steengang en een toevoergalerij
over een afstand van 2 km. naar laag 6. Hier
daalde men een pijler af van 170 meter
lengte en een hoogte van 1.20 m.. waarin de
kool mechanisch gewonnen en geladen
wordt. De toelichting bii de mechanische
kcolwinning .verd gegeven door ir. Hel
lemans, Ir. Bergstein en drs. A. Rotter. De
Prins sprak in deze pijler met enkele hou
wers en verbleef er ongeveer een uur.
Van de voet van de pijler keerden de
bezoekers terug naar een steengang. Van
daar reden zij met een personentrein terug
naar de schacht.
De Prins verbleef in totaal ruim twee
in de schacht.
Dergelijke busseniets groter dan de
hier afgebeeldezorgen in verschei-
dgjtë- J^xote stedeh in Zuid-Amerika
voor snel personenvervoer. Voor onze
steden kunnen zij weinig geschikt ge
acht worden.
Naar wjj uit goede bron vernemen
zal het Zuiden - Limburg en Brabant -
de banden met de Stichting Kunst en
Bedrijf losser maken en eigen wegen
gaan. Niet c o enige principiële reden,
doch omdat men meent dat het Zuiden
beter zelfstandig het gestelde doel: het
scheppen van kansen en mogelijkheden
voor beeldende kunstenaars in de in
dustrie, kam bereiken. Het Zuiden heeft,
zowel veel industrie alsook tal van
schilders, beeldhouwers en kunstnijve-
ren. Men is hier tot het inzicht geko
men dat er, in verhouding, niet vol
doende opdrachten gegeven worden aan
kunstenaars uit Brabant ën Limburg.
Men hoopt de meer regionale regeling
nog in dit jaar door te voeren.
NOORWEGEN. De Amerikaanse re
gering heeft in een antwoordnota aan
Noorwegen verklaard, dat een onderzoek
heeft aangetoond, dat het waarschijnlijk
is, dat de vreemde vliegtuigen, die destijds
boven Noors gebied hebben gevlogen.
Amerikaanse zijn geweest. Hieraan werd
toegevoegd dat dit dan is geschied door
navigatiefouten en niet door een opzette
lijke handelwijze. De Amerikaanse rege
ring betreurt het voorgevallene. Zij heeft
maatregelen genomen om herhaling te voor.
komen.
(Van onze redacteur)
Yan bevriende zijde is enig commentaar geleverd op ons intussen al
enige tijd geleden geplaatste artikel, waarin voor een grote stad met
zeer intensief verkeer tijdens de spitsuren voor het personenvervoer
de voorkeur werd uitgesproken voor gebruikmaking van trams, liever dan
bussen. Men wees ons op de rol, die bussen van beperkte omvang met een
capaciteit van ongeveer vijftien personen vervullen in enkele zeer grote
Zuid-Amerikaanse steden. Deze busjes worden gebruikt als aanvulling van
de tram, hebben een vast begin- en eindpunt, maar hebben de vrijheid hier
en daar van de route af te wijken. Zij hebben slechts weinig stopplaatsen en
zorgen voor een snel vervoer. De tarieven van deze bussen zijn echter twee
maal zo hoog als die van de tram: twee Cruzeiro tegen één.
Onze zegsman heeft met veel genoe
gen deze busjes in werking gezien, er
bepaald met plezier in gereden, vooral
omdat zij niet overbelast worden en er
royaal ruimte is voor de passagiers.
Met afgrijzen daarentegen heeft hij,
toen hij in ons land was teruggekeerd,
onze volgepropte trams gezien en er
trouwens ook zijn deel van en ergernis
aan gehad. Zouden in onze grote steden
met de spitsuren niet eveneens derge
lijke snelle busjes kunnen rijden, zo
vraagt hij zich af. Als het tarief hier
ook twee maal zo hoog zou zijn als bij
de tram zouden de velen, die gerieflij
ker en sneller vervoer prefereren boven
het hangen aan de lus en het soms bij
na gekraakt worden, met genoegen deze
dubbele prijs betalen, zo meent hij.
Zelfs zouden velen er geen bezwaar te
gen hebben als zij in het spitsuur voor
vijftig cents in korte tijd naar huis
werden gebracht.
Wij hebben een en ander voorgelegd
aan de deskundigen met wie wij de af
gelopen weken tal van verkeerskwesties
.esproken hebben. Zij staan niet hele
maal afwijzend tegenover het in gebruik
stellen van deze busjes en menen, dat,
om ons tot Amsterdam te bepalen, er
op het spitsuur zeker voldoende aanbod
zou zjjn om een aantal van deze voer
tuigen op het traject van een vijftal
tramlijnen te laten rilden. Deze bussen
zouden hun beginpunt kunnen hebben
op de Dam, verder een enkele halte in
de stad als, ?1 naar gelang van de
richting, op Rembrandtsplein, Leidse-
plein, Haarlemmerplein, Waterlooplein,
en slechts een twee- a drietal haltes
in de buitenwijken. Men zou er in dit
geval niet tegen op moeten zien van
het eindpunt een tiental minuten naar
zijn huis te moeten lopen. Men meent
voorts, dat de, zeggen we, dubbele prijs
voor velen geen bezwaar zal zijn.
Vindt men op een bepaald punt de
suggestie van onze relatie aanlokkelijk,
er worden twee bezwaren tegen aange
voerd, die naar de mening van de des
kundigen het plan zeer moeilijk uitvoer
baar maken. Allereerst is er een ver
keerstechnisch en vervolgens een finan
cieel bezwaar.
Verkeerstechnisch: Het is de bedoeling
dat deze busjes voor een snel ver
voer zullen zorgen. Dit wordt voor een
deel mogelijk gemaakt door het zeer
kleine aantal haltes. Maar hoe denkt
men met deze busjes, die niet gering
in aantal moeten zijn, op de spitsuren
te kunnen manoeuvreren in het dan
zeer drukke stadsverkeer, speciaal in
de radiaal-straten die deze voertuigen
toch moeten nemen?. Wij hebben zeer
onlangs betoogd, dat de overvolle bin
nenstad binnen weinige jaren als er
tenminste geen maatregelen genomen
worden, om 'n deel van het autoverkeer
de toegang te ontzeggen nóg drukker
zal zijn, zodanig dat de snelheid van
het verkeer aanzienlijk zal moeten ver
minderen.
En zou men nu deze busjes naast de
tram gaan exploiteren, naast het voor
worden. Een normale bus is al beel
moeilijk toe te laten in het overdrukke
centrum, deze busjes die om eenzelfde
aantal passagiers te vervoeren natuur
lijk groter in aantal moeten zijn, even
zeer.
Men zou ze niet op de Dam maar
aan de rand van de city hun beginpunt
kunnen laten hebben, zo kan men op
merken. De verkeerstechnische bezwa
ren zouden hierdoor goeddeels komen te
vervallen.
Inderdaad, maar dan zouden de
passagiers eerst een (langzame) tram
moeten nemen naar dit beginpunt en
daarmede vervalt een der voornaamste
argumenten voor de invoering: de snel
le verplaatsing van centrum naar bui
tenwijk.
Waarom in Zuid-Amerika dan wel,
kan men wagen. Men heêft daar mo
derne, zeer ruim opgezette steden en
geen volgebouwde binnenstad, in de
loop der eeuwen gegroeid. Het verkeer
kan hier beter uit de voeten, er is dus
ook meer plaats voor bussen. Overigens
is het bekend, dat de hoge snelheid
hier zeer veel ongelukken veroorzaakt.
Financieel: Wat in Zuid-Amerika,
een land dat economisch een grote
opgang maakt, waar men in no time
millionnair is, mogelijk is, kan niet
steeds ln Europa geschieden. Men be
sefte, dat de gemeenten daar jaar
lijks grote sommen toeleggen op het
personenvervoer. De overheid in een
and als Brazilië kan de verliezen
'.onder veel moeite opvangen. Een
ervoer met kleine bussen is zeer on
economisch, zowel voor wat betreft
aet materieel als de mankracht. Zeker
als zij alleen tijdens het spitsuur ope
reren en alleen dan is er behoefte
aan. Het geringe vervoerspotentieel
per bus maakt elke rit kostbaar. De
overheid moet er grote sommen op
toeleggen.
Dit kan in ons land natuurlijk niet.
En dit is mede de reden, waarom des
kundigen de Inbedrijfstelling van der
gelijke bussen, hoewel deze op een be
bepaald punt aanlokkelijk geacb'
wat de door de passagier .ogenomen hand moeten
ruimte betreft meest economische ver
voermiddel? De chaos zou nog groter -
G'
