Kabinet dreigt te vallenconferentie misluktGiap dreigt
Critieke situatie in Parijs,
Parijs Zal.M.R.P. dreiging Minister Eden
waarmaken
Geert vrede door overgave
Voorwaarden tot interventie
EREWACHT OP SCHIPHOL
Genève en Hanoi
Genève: Volgende week
schorsing
Vijf nieuwe
heiligen
Reorganisatie van A.N.V.Y.
wordt nader onderzocht
Priester en leek
Prins Bernhard keurt vee
Overeenstemming
in de oppositie
President Coty
pleegt overleg
Hanoi: Amerika
weigert vliegtuigen
Foster Dulles in Los Angeles:
Tot hoofd en hart
Vandaag in Rome
Kortere militaire
diensttijd
Opbrengst meer
dan 2 Vi ton
Kind gedood bij
val uit 4de etage
Het weer
ZATERDAG 12 JUNI 1954
o
78sfe JAARCANC No. 25612
Achttien maanden
Heitje-K ar weit je
Prins Bernhard naar
Zuid-Afrika
Rukwind slaat raam open
De positie van mgrs.
Montini en Tardmi
Pro-secretarissen volgen in
rang op kardinalen
BARTELJ0RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
EER0. B0LSTR. 48 A DAM TEL 717162
Dames- en Heren-Badkle^ing
Sociaal
commentaar
BURfcAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544. Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel 4790
Bijkantoor en Red iJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 1. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs H. v. Run en W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERlfcNllfclARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers ié cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na S.30
uur 's avonds tel. 21544
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
Of de regering Laniel vandaag valt of niet valt hedenmorgen wordt het
eerste waarschijnlijker gedacht dan het tweede de nieuwe regeringscrisis,
die sinds de Paasvacantie van het parlement slepende was, is in een acuut
stadium getreden. De on-Franse krachttoer een jaar lang te regeren wil men
premier Laniel enkele dagen voor het bereiken van deze termijn blijkbaar
niet gunnen. In het Palais Bourbon was de crisissfeer gisteren duidelijk
merkbaar. Duidelijker dan de crisisoorzaken. Niets is moeilijker, zelfs voor
de Franse politicus, dan de redenen, die hiertoe aanleiding gegeven hebben,
kort en klaar te ontvouwen. De politieke situatie is veel te complex.
Het enige, wat men doen kan, is de
politieke achtergronden van deze crisis
situatie nrgaan. De verschijnselen zijn
bekend. De samenhang in het kabinet
nam geleidelijk af. Steeds meer Kamer
leden uit de regeringsgroepen werden
ontrouw, in het bijzonder bij de oud-
Gaullisten en de radicalen. De confe
rentie van Genève heeft wekenlang de
Franse politici genoopt buitenlandse
politieke overwegingen te laten gelden
boven inwendige politieke motieven.
Maar Genève is vastgelopen. Ver
wijt van sommigen: waarom niet de
EDG verhandeld tegen vrede in In-
do-China? Verwijt van anderen: waar
om niet veel flinker doorgezet?
In ieder geval verwijt ieder
een iedereen, dat er na zo
veel jaren en zoveel dramatische
gebeurtenissen als b.v. Dien Bien
Phoe nog steeds geen oplossing voor
het vraagstuk gevonden is.
Als in het Woensdag j.l. gehouden
debat over Indo-China één ding duide
lijk is geworden uit de rede van Men-
dès-France is het wel dit, dat alleen
overeenstemming bestaat in de opposi
tie. Een constructieve gedachte is door
niemand op tafel gelegd.
Naast Genève is het de bijna patho
logische angst voor de EDG die tot deze
crisis aanleiding gegeven heeft. De re
gering Laniel heeft zich moreel gebon
den de debatten over de ratificatie van
de EDG op gang te brengen. Deze
debatten vrezen de tegenstanders. Het
meest werkzame obstructiemiddel is
een nieuw uitstel te bewerken. Deze
mening heerst bij een groot deel van
de oud-Gaullisten. Maar ook hier weer
evenals bij de Indo-China kwestie,
slechts eenheid van opvatting in de te
genstand maar geen enkel ander sa
menhangend beleidsvoorstel als tegen
wicht.
En tenslotte is er de psychologische
verklaring die misschien wel de be
langrijkste is: het parlement is deze
regering moe omdat deze regering geen
duidelijk omlijnde politiek voert. Een
bijzonder onredelijk verwijt omdat de
samenstelling van het kabinet een ge
trouwe weerspiegeling is van de poli
tieke krachten in de Kamer die, zoals
herhaaldelijk gebleken is, zoveel ver
scheidenheid van opvatting heeft dat
geen enkele samenhangende politieke
actie mogelijk is.
De blijvende vraag is: waar liggen,
zolang honderd communisten de ver
houdingen in de Kamer blijven versto
ren, de drijvende krachten in het par
lement? Waar is de meerderheid en
waarop is deze gegrondvest? Er is nie
mand die op deze vraag in de huidige
verhoudingen een antwoord geven kan.
De moeilijkheden voor een bijzonder ge
compliceerde crisis zijn gegeven als
niet tot Kamerontbinding en nieuwe
verkiezingen wordt besloten.
De MRP is van plan dit geduchte
wapen tot en met te hanteren. Of ze
het er inderdaad op zullen laten aan
komen is een andere vraag. Want
de grote moeilijkheid is dat in dit
geval een interim regering gevormd
moet worden onder leiding van de
president van de Nationale Verga
dering, Le Troquer( die grondwette
lijk verplicht is ook communisten in
zijn kabinet op te nemen. Een onwe
zenlijke situatie in het huidige tijds
gewricht, waarin Frankrijk buiten
zijn grenzen overal te kampen heeft
met Moskovitische opstandelingen.
Als deze laatste bijzonder ernstige
moeilijkheid er niet was, zouden ver
kiezingen met de Europese gedachte
als inzet naar veler oordeel prachtige
kansen bieden voor een nieuwe meer
derheid. Het volk denkt en voelt Euro-
peser dan vele van zijn vertegen
woordigers. Dit zou tevens nog een mid
del zijn om de EDG-tragiek tot een
voor de andere partners nog eervolle
en gunstige oplossing te brengen en
tevens om Frankrijks -prestige, dat door
deze besluiteloosheid zo gevoelig ge
knauwd wordt tot grote schade van
een gezonde Europese samenwerking,
op aannemelijke wijze te herstellen.
Maar zowel dit middel als dit herstel
zullen wel uitblijven. En wat dan?
Gisteren heeft president Coty van
Frankrijk de hele dag besprekingen ge
voerd met politieke leiders teneinde de
eerste kabinetscrisis in zijn ambtsperio
de op te lossen. Hij ontving o.m. de
radicaal-socialist Edouard Herriot en een
delegatie van de Gaullisten. Volgens
United Press deden gisteravond geruch
ten de ronde, dat Coty van plan is
het ontslag van Laniel te weigeren, als
hfj vandaag slechts met een kleine meer
derheid wordt ontslagen.
De republikeinse volkspartij, (MRP)
waartoe minister Bidault behoort, heeft
een communiqué uitgegeven. Daarin
dreigt de partij ontbinding van de Na
tionale Vergadering te zullen eisen, als
het kabinet-Laniel vandaag ten val
wordt gebracht. Ook zal de republi
keinse volkspartij zich afzijdig houden
van ieder toekomstig kabinet, dat een
afwijking beoogt van de tegenwoordige
buitenlandse politiek van Frankrijk.
(UP).
Koreaanse deel is mislukt.
Duizenden soldaten van de Vietminh
worden op de Thanh-Hoavlakte, 130
kilometer ten Zuiden van Hanoi, samen
getrokken, aldus is gisteren in gezag
hebbende kringen te Saigon vernomen.
Deze strijdkrachten bestaan uit gere
gelde eenheden van Vietminh-regimen-
ten, die Dien Bien Phoe belegerd heb
ben en na de val van deze vesting in
Zuidelijke richting zijn gemarcheerd.
Waarnemers te Saigon denken, dat
de troepen in het gebied van Thanh
Hoa gebruikt zullen worden voor een
aanval uit Zuidelijke richting op Hanoi,
op het zelfde ogenblik dat andere strijd
krachten uit het Noorden zullen aan
vallen. In hun tegenwoordige positie
kunnen de rebellen reeds een sterke
druk oefenen op de Franse sleutelstel
ling Phoely, een vijftigtal kilometers
ten Zuiden van Hanoi.
De waarnemers achten het waar
schijnlijk, dat generaal Giap zal trach
ten de verbindingswegen tussen Hanoi
en Haiphong af te snijden, waardoor
de eerstgenoemde stad volkomen wordt
omsingeld.
De New York Times heeft giste
ren gemeld, dat de Amerikaanse re
gering een Frans verzoek om drie
duizend man troepen van Noord Afri
ka „om politieke en economische re
denen", per vliegtuig naar Indo-China
te vervoeren, heeft verworpen en
heeft aangeboden de troepen per
schip te vervoeren.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, John Foster Dulles, heeft
in een rede voor de raad voor interna
tionale zaken te Los Angeles verklaard,
dat de Verenigde Staten niet zullen be
sluiten tot eenzijdige gewapende inter
ventie in Indo-China of elders in Azië,
zolang communistisch China daar niet
overgaat tot openlijke militaire agres
sie. Ofschoon communistisch China op
het ogenblik de onrust in Indo-China
zeer zeker aanmoedigt, kan men toch
Vrijdagochtend arriveerde per K.L.M.-toestel uit Engeland op Schiphol de
Engelse minister van Defensie, veldmaarschalk graaf .Alexander van Tunis, die
°P uitnodiging van de Nederlandse minister van Oorlog, ir. C. Staf, een
tweedaags bezoek aan Nederland brengt. Na de aankomst op Schiphol inspec
teert veldmaarschalk graaf Alexander (rechts) de erewacht.
V^etzeit is geest en hart verwijden
Jordanië. Van officiële Egyptische
zijde wordt vernomen dat Amerikaanse
en Arabische functionarissen morgen
hun besprekingen over het Amerikaanse
plan voor de rivier de Jordaan zullen
voortzetten.
niet spreken van openlijke agressie.
Daarom is Amerika wei bereid in sa
menwerking met andere landen mee
te werken aan de pacificatie van Indo-
China. Amerika is niet bereid, aldus
minister Dulles, vrede in Indo-China
te verkrijgen door overgave. Ameri
kaanse medewerking aan de pacifica
tie van Indo-China is gebonden aan en
kele voorwaarden, die de Franse rege
ring en de regeringen van Vietnam,
Laos en Cambodja bekend zijn
Deze voorwaarden zijn: een duidelijke
verzekering, dat volledige onafhanke
lijkheid zal worden gegeven aan Laos.
Cambodja en Vietnam, het meedoen
aan de gemeenschappelijke inspanning
van enkele der andere landen in het
betrokken gebied, en een verzekering
dat Frankrijk zich niet uit de strijd
zou terugtrekken, zolang die nog niet
is gewonnen.
Krachtig ontkende Dulles, dat de Ver
enigde Staten oorlog met China willen.
Indien dit zo was, zou hiervoor gemak
kelijk „de aanwezigheid van Chinese
aanvallers in Korea" aangevoerd kun
nen worden.
Dulles herhaalde zijn verklaring van
de vorige week, dat de situatie in
Indo-China ernstig, doch in geen geval
hopeloos is. „De toekomst hangt gro
tendeels af van besluiten te Parijs,
Londen en Genève". Met betrekking tot
Japan zei Dulles, dat „de vrije wereld"
een economische politiek moest vermij
den, die Japan zou dwingen, een bond
genoot ot werktuig te worden van com
munistisch China en de Sovjet-Unie.
(Reuter-UP)
Politièke waarnemers in Genève waren gisteravond van mening, dat de
conferentie over Indo-China en Korea waarschijnlijk volgende week zal
worden geschorst. In een vergadering, die bijna vijf uur duurde, is gisteren
nog eens gebleken, dat de behandeling van de Koreaanse kwestie volledig is
vastgelopen. De ministers van Buitenlandse Zaken van communistisch China
en Noord-Korea, Tsjoe En Lai en Nam II, bleven het gezag van de Verenigde
Naties in Korea bestrijden en deden ook geen enkele moeite tegemoet te
komen aan de Westerse eis van vrije verkiezingen. De Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Anthony Eden, vroeg zich af, of voor de conferentie de
tijd niet is gekomen om aan de Verenigde Naties mee te delen, dat het
Koreaanse deel der besprekingen is mislukt.
De communistische woordvoerders
verzetten zich tegen een afbreken van
de besprekingen en zij beriepen zich
daarbij op de „wereldopinie", die dit
nooit zou toestaan.
Men néémt aan, dat de Westelijke
mogendheden er naar streven volgende
week een laatste plenaire zitting te
doen houden over Korea, waar zij, en
ook de tegenpartij, gelegenheid zullen
krijgen verklaringen af te leggen over
hun standpunten.
Met handhaving van het tegenwoordi
ge bestand in Korea zou dan besloten
moeten worden de politieke besprekin
gen over Korea op „een later tijdstip"
te hervatten.
Of ook de Indo-Chinese besprekingen
zullen worden afgebroken, hangt ten
dele af van de vraag, of de regering
Laniel er vandaag in slaagt het ver
trouwensvotum in de Franse Nationale
Vergadering te winnen.
Zou die regering ten val komen, dan
acht men het in ieder geval onprac-
tisch de behandeling van de Indo-Chine
se kwestie voort te zetten. Wel wil
men het overleg van de militaire des
kundigen laten doorgaan. Zodra de slot
verklaringen over Korea zijn afgelegd,
zouden de ministers dan eind volgende
week Genève verlaten.
Een kleine staf wordt achtergelaten
om de militaire besprekingen tussen
vertegenwoordigers van het opperbevel
van de Vietminh en van de Franse
Unie te volgen. (Reuter-UP)
tijdens zijn werkbezoek aan Friesland liet Prins Bernhard zich niet onbe
tuigd, toen het er om ging de kwaliteit van een aantal biggetjes metterdaad
vast te stellen.
Met speciale treinen, bussen en an
dere middelen van vervoer stroomden
gisteravond vele tienduizenden Rome
binnen om vanmiddag op het St. Pie
tersplein aanwezig te kunnen zijn, als
paus Pius XII vijf zaligen, een vrouw,
drie mannen en een jongen, tot de eer
der altaren zal verheffen. De H. Vader
die de plechtigheid zal besluiten met
een korte toespraak brengt daarmee het
aantal door hem gecanoniseerde heili
gen op 33. De belangstelling voor de
gebeurtenis van vandaag zal waar
schijnlijk nauwelijks geringer zijn dan
die voor de heiligverklaring van Pius X.
In totaal zullen 23 kardinalen de hei
ligverklaring bijwonen. Ook president
Einaudi van Italië en premier Scelba
zullen aanwezig zijn.
De nieuwe heiligen zijn allemaal In
de vorige eeuw ov.rieden.
Het zjjn Dominico Savio, een op 15-
jarige leeftijd overleden Italiaanse jon
gen, die een der eerste volgelingen
was van Don Bosco, Maria Crocifis-
sa di Rosa, een rijke jonge vrouw, die
de fabriek waarvan zij directrice was,
verliet en de congregatie van de Dienst
maagden der Liefde stichtte, Pierre
Louis Marie Chanel, een Franse Ma-
rist, die op 38-jarige leeftijd stierf als
martelaar op een der eilanden van de
Tonga-archipel na een schijnbaar vruch
teloos missieleven, Caspar del Bufalo,
de Italiaanse stichter van de congre
gatie van het Kostbaar Bloed en ten
slotte de Spaanse Jezuiet Giuseppe Ma
ria Pignatelli, die een prachtige car
rière in de wereld opgaf en een van
de invloedrijkste Jezuieten werd tijdens
een stormachtige periode in de geschie
denis van deze orde.
De Pontificale Mis, die overeenkom
stig de traditie op de canonisatie volgt,
zal morgenochtend in de St. Pieter wor
den gecelebreerd door Eugène Kardi
naal Tisserant, deken van het H. Col
lege van Kardinalen.
(KNP-UP)
(Eigen bericht)
Nog voor de behandeling van de De
fensienota in de Tweede Kamer op 22
Juni zal de ministre van Oorlog het
parlement mededeling doe_i van het
besluit van de regering de diensttijd
van twintig op achttien maanden te
brengen, aldus wordt in parlementaire
kringen vernomen. Zoals bekend is ook
in België onlangs de diensttijd op acht
tien maanden gebracht.
De jongens en meisjes van 'de Neder
landse verkenners- en padvindsters or
ganisaties hebben in April met hun
karweitjes meer dan twee-en-een-halve
ton aan heitjes verdiend. Het juiste be
drag is iets meer dan 267.000. De Ne
derlandse Padvinders verdienden
85.000, de verkenners van de Katho
lieke Jeugdbeweging eveneens 85.000
de meisjes van het Nederlands Padvind-
stersgilde ƒ40.000 en de meisjes van
de Nederlandse Gidsenbeweging 57.000
De totaal-opbrengst is aanmerkelijk
groter dan die van het vorige jaar.
De Zuidafrikaanse premier, dr. Malan,
heeft bekend gemaakt, dat Prins Bern
hard een officiële uitnodiging in Sep
tember een bezoek van veertien dagen
aan Zuid-Afrika te brengen, heeft aan
vaard.
De Prins zal 25 September in Zuid-
Afrika aankomen. Het reisprogramma
draagt de eerste week een officieel karak
ter. Daarna zullen onofficieel bezoeken
gebracht worden aan verscheidene stre
ken van het land.
Vrijdagmorgen is de drie-jarige Wout
Tolk in het ouderlijk huis op de vierde
etage aan de Schiedamsedijk te Rotter
dam in een onbewaakt ogenblik op een
stoel geklommen. Hij heeft daarna het
raam van de achterkamer opengemaakt.
Door een rukwind sloeg het raam
naar buiten open, waardoor het ventje
van de vierde etage viel. Het kind was
op slag dood. Een aannemer van het
bouwwerk ernaast zag de jongen vallen
en rende er naar toe om hem op te
vangen, maar hij kwam juist te laat.
Voortaan zullen bij alle plechtigheden
de beide pro-secretarissen van het pau
selijke staatssecretariaat, de monseig
neurs Montini en Tardini, voorrang heb
ben boven patriarchen, aartsbisschoppen
en bisschoppen. Zij zullen in rang on
middellijk op de' kardinalen volgen.
Dit heeft de H. Vader de beide prela
ten medegedeeld in een briel, geda
teerd 8 Juni 1954.
Tijdens het consistorie van Februari
1953 verklaarde de H. Vader, dat hij
de beide prelaten tot het kardinalaat
had willen verheffen, doch dat zij Hem
dringend hadden verzocht, deze eer te
mogen weigeren teneinde hun werkzaam
heden in persoonlijke dienst an de
Paus op dezelfde wijze te kunnen voort
zetten. Daarop verhief de H. Vader hun
rang van onder-secretaris tot pro-secre
taris. Beide prelaten h.bben de titel
van excellentie. (KNP)
Advertentie
tot Zondagavond
Veel bewolking met af en toe enige
regen, maar morgen overdag ook en
kele opklaringen. Overwegend ma
tige wind, aanvankelijk Zuidoostelijk,
later draaiend naar Zuidwest. Van
nacht iets hogere temperaturen, mor
gen overdag iets koeler.
Zondag:
Zon: 4.2021.00. Maan 18.302.
Maandag*
Zon: 4.21—21.01. Maan: 19.36—2.28
(Van onze correspondent)
In de Vrijdag te Enschede gehouden al
gemene vergadering van de Alg. Ned. Ver.
voor Vreemdelingenverkeer is tot uitdruk
king gekomen dat.ondanks de grote waar
dering die bestaat voor hetgeen door de
ANVV zowel in Nederland als over de
grenzen tot bevordering van het vreem
delingenverkeer is verricht toch een re
organisatie tot stand zal moeten komen.
Daarom is besloten onder terugneming van
het eerder gedane voorstel tot instelling
van een centraal orgaan, een commissie
in te stellen uit het bestuur die zich zal
belasten met het samenstellen van een
ontwerp tot wijziging van de statuten.
De commissie zal zich doen bijstaan door
adviserende leden uit de praktijk en reke
ning houden met denkbeelden die uit krin
gen van het vreemdelingenverkeer ken
baar zijn gemaakt. Voorts is ter vergade
ring mededeling gedaan dat het bestuur
heeft besloten een commissie in te stel
len die van voorlichting zal dienen in
vraagstukken welke betrekking hebben op
de arbeid van de ANVV in het buitenland.
Het bestuur vertrouwt dat het de grote
lichamen en in het algemeen ook de be
drijven die belangrijke betrekkingen met
het buitenland onderhouden bereid zal
vinden om tot samenstelling van deze
commissie mee te werken.
In zijn openingstoespraak wijdde de
voorzitter van de ANVV, staatsraad mr.
dr. L. N. Deckers, woorden ter nagedach
tenis aan wijlen dr. Albert Plesman, be
stuurslid van de ANVV. Verder sprak hij
zijn afkeuring uit over het optreden van
onbekende landgenoten die onlangs de op
schriften „Deutsche nicht erwlinscht" aan
brachten. We dienen onze erenaam an
gastvrij land te handhaven, aldus de voor
zitter.
Na afloop van de algemene vergadering,
die van zeer huishoudelijke aard was,
hield de heer F. von Balluseck, directeur
van de KLM, een voordracht over „Lucht
vaart en vreemdelingenverkeer" en wer
den de deelnemers door het provinciaal
bestuur van Overijssel ontvangen in het
rijksmuseum Twenthe, waarbij zij werden
toegesproken door de commissaris van de
koningin, ir. J. B. G. M. Ridder de Van
der Schueren.
Uit het jaarverslag blijkt, dat in 1953 de
stijgende lijn in het vreemdelingenverkeer
is voortgezet.
In totaal bedroeg het antal overnachtin
gen van buitenlandse bezoekers in onze
hotels en pensions, volgens opgave van het
CBS, 1.666.141. In 1952 beliep dit aantal
1.453.733, zodat er een stijging van 14.6 pet
viel te constateren.
Naar voorzichtige berekening verrijkte
het vreemdelingenverkeer de staatshuis
houding met de tegenwaarde van een be
drag van 160 millioen aan deviezen. Het
jaar daarvoor kwam dank zij het toerisme
voor 140 millioen aan deviezen binnen.
Ook over het verloop van het binnen
lands vreemdelingenverkeer is de ANVV
tevreden. Blijkens een mededeling van net
CBS werden door Nederlandse toeristen
3.068.900 nachten in hotels en pensions door
gebracht.
Hoe groot de toeneming van het bui
tenlands vreemdelingenbezoek aan ons
land nog steeds is, blijkt uit het feit, dat
in 1951 het aantal overnachtingen de mil
lioen net had overschreden en dat nu.
twee jaar later, de anderhalf millioen
ruim is gepasseerd, terwijl in deze zelfde
periode het bedrag aan deviezen uit het
toerisme met de tegenwaarde van ruim
f 50 millioen is vermeerderd.
Met de cijfers van de overnachtingen is
de totale omvang van het buitenlands
vreemdelingenverkeer naar ons land nog
geenszins aangegeven. Hierbij zijn name
lijk nog niet begrepen de buitenlandse
toeristen, die logeerden bij particuliere ka
merverhuurders, familie of kennissen, of
die gebruik maakten van vacantiehjisjes,
jeugdherbergen, kampeercentra, caravans,
boten, enz. De ANVV schat, dat het aantal
buitenlandse overnachtingen in jeugdherber
gen en kampeercentra alleen al circa
113.000 bedroeg. Dan kwamen er nog en
kele millioenen Belgen, Duitsers en Fran
sen voor een dagbezoek naar ons land.
(Van een bijzondere medewerker)
In het bisschoppelijk Mandement staat
ergens ae volgende hoogst belangrij
ke uitspraak: „De proolemen van
uc priester, zijn de problemen van de
ïeek geworden." Deze gedachte wordt
door net hele herderlijke betoog heen
gestaald en bevestigd.
Volkomen logisch wordt begonnen met
te constateren dat de volgzaamheid,
eenheid en solidariteit, waarmee pries
ters en gelovigen hebben gewerkt aan
de opbouw van het Godsrijk naar bin
nen en naar buiten, tot belangrijke re
sultaten heeft gevoerd. Daar ligt im
mers de Goddelijke opdracht aam de
Kerk. Vooral de laiatste tientallen van
jaren werd de gedachte over de plaats
van de leek in ueze taakopdracht steeds
concreter omsenreven. Met name mogen
we oenken aan wat Paus Pius XI schreef
in het laatste deel van Quadragesimo
Anno: „neie mensengroepen moeten te
ruggevoerd worden tot Christus Dien
zij verloochend hebben...." Daarop
voigde het bekende pleidooi voor de vor
ming van apostoiaatsgroepen per stand.
De Katholieke Actie werd georgani
seerd en begon haar wereldveldtocht.
Het was alsof de
Generaal in Rome
Zijn troepen over
geheel de wereld in
een nieuwe slagorde
wenste te plaat
sen, omdat hij het
I moment ervoor ge
komen achtte.
De geschiedenis van het sociaal her-
ontwaken der katholieken was tot dan
toe in zeer belangrijke mate door pries
ters bepaald. Herinneren wij ons na
men als mgr. von Ketteler, Dr. Schaep-
man, Mgr. Ariëns, Dr. Poels en zovele
anderen. Wezenlijk is het altijd zo ge
weest, dat de Kerk werd en wordt ge
vormd door priesters en leken, maar de
tijdsomstandigheden, het gebrek aan ont
wikkeling, misgroeiingen in de maat
schappelijke verhoudingen, maakten die
wezenlijkheid, tot een wensdroom.
Dit geldt niet alleen voor de katholie
ken. Wie de geschiedenis van het so
cialisme in Nederland nagaat, moet
eveneens vaststellen dat het „ontwaken
van het proletariaat" in zeer belangrij
ke mate werd bevorderd door mensen
die in hoofdzaak niet tot deze klasse be
hoorden. Alhoewel dus op een ander ni
veau en in een andere orde, hebben we
hier in feite te maken met een soort
gelijke ontwikkelingsgang. Met een va
riant zouden we hier mogen constateren
dat het probleem der intellectueel het
probleem van de minder ontwikkelde
man is geworden.
Geheel vanzelfsprekend heeft deze ver
schuiving, als men wil: deze verbre
ding, gevolgen voor de levenshouding
van de nieuw ingeschakelde. En het is
niet alleen waardevol, het is beslist nood
zakelijk, dat zij, die leiding geven aan
deze leken, telkens opnieuw de situatie
overzien en de posities bepalen. Welnu
iets anders is er met dit Mandement met
aan de hand. Maar bij het vaststellen van
de huidige situatie constateren de Bis
schoppen zwakke plekken in de eigen
gelederen en langzamerhand gegroeide
gevaren, waartegen de mensen zichzelf
dienen te beschermen teneinde de stoot
kracht en de slagvaardigheid op het
hoogst mogelijke peil te houden. Wjj
hebben er hier geen behoefte aan in te
gaan op de zeer talrijke en zeer opper
vlakkige reacties van meerdere niet-
katholieken zijden. Dat is in enige arti
kelen in dit blad reeds gedaan.
Wat wij hier en nu ten aanzien van
in katholiek verband georgani-
seerden willen constateren, dat
is de grote nadruk waarmee de Bisschop
pen nog eens opnieuw een pleidooi voe
ren voor het lidmaatschap van katholie
ke organisaties. Vanzelfsprekend geldt
dit niet alleen voor arbeiders. Het gaat
er immers niet alleen om, dat eisen
van bestaanszekerheid en rechtspositie
in overeenstemming blijven met de ka
tholieke moraal, dat zou negatief zijn.
Het gaat vooral om de opbouw van
een maatschappij volgens de katholieke
beginselen. En daarbij hebben werkge
vers, middenstanders, intellectuelen en
boeren een taak die in belangrijkheid
die van de arbeiders minstens even
aart, dikwijls overtreft. Het is een feit,
dat men het lidmaatschap van arbei
ders van katholieke organisaties vaak
te uitsluitend heeft gezien als een be
scherming tegen neutrale of socialis
tische of communistische invloeden.
Wanneer het zo zou zijn ware nog iets
te voelen voor de redenering dat een
intellectueel, dat een maatschappelijk
anders gesitueerde, met minder gevaar
voor geloof en zeden lid zou kunnen zijn
van een niet-katholieke organisatie. Zijn
mogelijk groter onderscheidingsvermo-
zou hem immers tot op zekere hoogte
tot bijzonder verdedigingswapen kunnen
dienen. Maar het gaat niet om nega
tieve zaken, het gaat positief om
„de opbouw van het Godsrijk, naar bin
nen en naar buiten" Welnu, dit vereist
een oriënteren naar binnen, dit vereist
een permanent bevorderen van het gods
dienstig besef van waaruit alleen een
grote daadkracht mogelijk is. En dit
godsdienstig besef bereikt men niet in
een liberale werkgeversvereniging of
in een neutrale boeren- of middenstands
organisatie.
Van geweldige betekenis is in dit ver
band hetgeen wordt gezegd in no. 25
over kernvorming en persoonlijkheidvor
ming. Tijdens de onthulling van Poel's
monument in Heerlen heeft ook Pater
Colsen weer eens gewezen op de gewel
dige betekenis van het Credo Pugno-
werk. Waarschijnlijk is de stand van za
ken met het Credo-Pugno-Werk in Lim
burg nog iets beter dan in onze streek,
maar als we goed georiënteerd zjjn, me
nen we te moeten opmerken, dat ner
gens in ons land het vooroorlogse peil
opnieuw is bereikt. Het werd derhalve
hoog tijd en we moeten de bisschop
pen er dankbaar voor zijn dat de
noodzaak en het belang van kernvor
ming zo opnieuw tot urgente taak werd
verklaard.
Hoe groter aantallen mensen we or
ganiseren, hoe groter de noodzaak, dat
daarin en daaronder kleine groepen van
bijzonder geschoolde krachten het per
soonlijk contact van man tot man on
derhouden. Met name denken we hier
ook aan het bedrijfs-apostolaat. En het
is verheugend vast te stellen, hoe de
bisschoppen spreken over de principiële
taak ook van de vakbeweging. Bepaalde
klanken die pleiten voor een opgaan
van wat we altijd hebben genoemd de
standsorganisatorische taak in de vakbe
weging, zullen nu wel weggestorven
zijn. Dit betekent inmiddels niet, dat niet
meer effectieve organisatie-vormen de
verschillende taken in groter eenheid
zouden kunnen aanpakken. Daarvoor
blijven ook de bisschoppen open oog
hebben.
