Critische beschouwingen in
de Kamer over de V.N.
7
i'ov'i
Amerika wil schepen van Europese
landen op wapens onderzoeken
Nut van internationaal contact
punt echter erkend
Boeiende causerie van directeur
Oorlogsdocumentatie
De wraak van
de S.E.D.
Schoenindustrie in Nederland
ontwikkelt zich bijsonder gunstig
Om mogelijke zendingen naar
Guatemala te onderscheppen
Afsluiting alle zee-armen of
dijkverhoging
Waarheid over het
concentratiekamp
Arbeiders staken
op Schouwen-
Duiveland
Onderwijsbevoegd
heid bij VHMO
Eerste phase: afdamming van
het Haringvliet
Om de belangen
van Yerseke
Ontploffing in put
te Rotterdam
DILEMMA BIJ DELTAPLAN
VRIJDAG 18 JUNI 1954
PAGINA 3
Tweede congresdag Expogé's in Arnhem
Zij willen langer werken
Ontevreden over nieuwe
loonregeling
Wetsontwerp ingediend
Tracteer Vader met Vaderdag
op Roxy en geef hem
zo'n grote blauw-witte doos
met 50 heerlijke geurige
Roxy sigaretten.
Let dan eens op wat hij zegt
'ft ROXY f../a
Vakbeurs te Utrecht
Verbazing over verstrekkend verzoek van de V.S.
Na overval op wapendepot
Speciale bevoegdheden
voor politie in Ulster
Film „Father Brown"
te Londen
Luit.-generaal R. Doorman
overleden
Drie arbeiders gewond
(Van onze parlementaire redacteur)
De heer Weiter heeft het parlement bij het debat over de Verenigde Na
ties, gisteren op een bloemrijke vergelijking vergast. Hij noemde de Ver
enigde Naties, waarover werd gesproken naar aanleiding van de achtste alge
mene vergadering, een cactusplant in magere, diep gekloofde grond. Een
Plant, die vanwege haar vele stekels voorzichtig benaderd moet worden.
Sommige van die cactussen, zo ging de heer Welter in Homerische trant
Verder, dragen maar eens in de honderd jaar een bloem, die dan van wonder
lijke pracht kan zijn. Maar hij vroeg zich af, of het nu wel nodig was, dat
Nederland voor een zodanig fenomeen permanent ijverig werkende maar
Ook kostbare delegaties naar New York stuurt. Wij zouden volgens hem met
®en eenvoudige wachtpost kunnen volstaan.
,.Als alle mannen zich er toe beper
ken bij zo'n plant alleen maar de
jvacht te houden en nooit eens een
«and uitsteken aan iuinmanswerk, dan
komt er helemaal geen bloem", riep
Marga Klompé uit, die tot de oudste
getrouwen behoort van de Nederland
se delegatie bij de V. N. De heer Wei-
Je:' ging er aanstonds op in en be
toogde, dat noch de plant, noch de
grond, waarin zij staat, deugen, maar
Voorzitter Kortenhorst verwees deze
details aanstonds naar het eerstvol
gende debat over landbouwzaken.
Alle Kamerleden gaven toe. dat de
verenigde Naties nog een weinig doel
matige instelling zijn, maar de mees
ten zagen door de onvolkomenheden
«een naar het grote nut daarvan als
internationaal trefpunt.
De heer Schmal (C.H.) wilde het
goud, aan de V. N. besteed, liever aan
de vorming van de Benelux doen toe
komen. Het verslag van het ministerie
Van Buitenlandse Zaken over de
laatste assemblee kon hij maar matig
bewonderen. Ieder genre is toelaat
baar, behalve het vervelende, zo zei
hij Voltaire na. Mej. De Vink (K.V.P.)
was van een heel ander gevoelen.
Zij vond, dat wij, de omstandigheden
in aanmerking genomen, eerder mogen
spreken van een wonder, dat er nog
zoveel door de Verenigde Naties is be
reikt. De positieve winst zag zij in de
sociale sector, hoewel ook daar nog
veel meer doelmatigheid kan worden
betracht. Ook echter in het feit, dat
dit trefpunt alleen reeds onmisbaar is,
omdat wij met de communisten kun
nen overleggen. Dit prijsgeven zou be
tekenen: vele Aziatische volkeren een
keus laten maken, die zij nu althans nog
niet kunnen doen. Zij was van me
ning, dat wij China als lid van de
Verenigde Naties moeten toelaten
wanneer <iit land aan zijn agressie in
Korea een einde maakt. Voorts wees
juffrouw De Vink op het gevaar, dat
enkele landen, profiterend van de
ontwikkelingsmogelijkheden, die de
Verenigde Naties bieden, weer nieuwe
spanningen veroorzaken door in bila-
terahsme te vervallen. De enorme
sociale en economische nood moet
(Van onze correspondent)
tn een recente aflevering van het
Duitse orgaan ..Der Staatsburger"
komt een artikel voor over de voeding
m de concentratiekampen. Daarin staat
te lezen, dat de gevangenen in de con-
icntratiekampen altijd voldoende, steeds
afwisselend voedsel hebben gekregen.
Het eten was altijd volkomen tot te
vredenheid. Het was smakelijke fami-
liekost. Toen de Duitsers 1 ons vlees
kregen, kregen de gevangenen in de
concentratiekampen 280 gr. vermeer
derd met een werktoeslag van 280 gram
per week. Het middageten had steeds
noge voedingswaarde. Dagelijks kregen
de gevangenen 20 gr. margarine en
verder worst, vlees, vis, dan wel jam
of honing, aldus zei de directeur van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu
mentatie, dr L. de Jong gisteren tijdens
de tweede congresdag van de Ned. Ver
eniging van Ex-Politieke Gevangenen,
in Arnhem.
Dr de Jong vond het tragisch, dat
sommigen geloven wat in „Der Staats-
bürger" over de voeding in de concen
tratiekampen geschreven staat. Hij
achtte daarmee de noodzaak bewezen,
dat de ware toestand in die kampen
i^ordt vastgelegd en vastgehouden ter
Ongeveer drienouderd nrbeiders, die
,n dienst zijn van een grote maatschap-
jP'j en op Schouwen en Duiveland wer
ken hebben gestaakt. De mannen zyn
afkomstig van gemeenten buiten het ei
land en worden dagelijks per bus van
"Uis gehaald en weer thuis gebracht. Zij
perken in de gemeenten Oosterland,
jpeuwerkerk, Ouwerkerk, Zierikzee eu
Hrei schor.
De staking hield verband met het in
werking treden van de bijzondere ar
beidsvoorwaarden voor het eiland
Schouwen en Duiveland, die 2 Juni door
«et College van Rijksbemiddelaars zijn
Vastgesteld. Op grond van die nieuwe
voorwaarden is de ongemakkentoeslag
vervallen en is een speciale loonrege-
jmg tot stand gekomen. Deze houdt o.m.
}b. dat de arbeiders niet langer dan
p'aalf uur van huis mogen zijn. Tot nu
me waren zij langer van huis. Om te
voldoen aan de regeling moet dus kor-
worden gewerkt, hetgeen neerkomt
een vermindering van de inkomsten,
kar de vervallen ongemakkentoeslag
s?„ is afgegaan- De betrokken arbeiders
Jj'bgen daarmee niet accoord en hebben
®.t werk neergelegd. Vandaag hebben
'J het hervat.
de Tweede Kamer is ingediend een
^ontwerp ter regeling van de onder-
Vq kevöegdheid bij het middelbaar en
een ere*denc* h°6er onderwijs. Daarin is
jj-V. rogeling ontworpen voor de bevoegd-
Wo H Voor de facultatieve vakken. Ook
bek n de bepalingen t.a.v. de akten van
hof>fïaamheid' die niet meer aan de be-
D ftjn van de praktijk voldoen, herzien,
oud worden ook de dikwijls zeer ver-
te,. rde examenprogramma's herzien en
wordt de mogelijkheid geopend, dat
Pa gScbriften, in het Rijk buiten Euro-
tyed v®rkregen, worden gelijkgesteld rret
tot andse bewijzen van bekwaamheid
van 5 Seven van onderwijs. Wijziging
beu de bepalingen t.a.v. de akten van
ihee mh^id brengt ook een herziening
den riVan de artikelen, die de bevoegdhe
id leraren voor de verschillende vak-
qL aan de verschillende scholen regelen.
risat£eze bereikt men een regula-
Daa Van wat historisch reeds gegrond is.
bjkr» naas.t worden nog een aantal feite-
Waoht wlJzi£ingen voorgesteld, o.a. t.a.v.
8ehni van Personeel van bijzondere
de subsidie van bijzondere han-
^tan+17 ®n; .de inschrijving van het vak
Roneïilnnchting; de benoeming van per-
q 1 aar* gemeentelijke scholen voor
*asia.en de subsidie aan bijzondere gym-
lering en documentatie van komende ge
slachten. Want er zfjn al weer mensen,
aldus dr. de Jong, die werkelijk niet
weten, wie Adolf Hitler was.
Dr. de Jong hield zijn causerie in het
Sonsbeekpaviljoen voor een buitenge
woon talrijk gehoor van 'Expogé's, voor
wie hij sprak over de betekenis van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie. Reeds tijdens de oorlog is voor
dit Instituut de basis gelegd door prof.
dr. Posthumus in samenwerking met
ambtenaren van het departement van
O.K. en W., prof. van Poelje en de
Nijmeegse hoogleraar prof. dr Hermes-
dorff in de jaren 1942 en 1943.
Het Instituut is daags na de bevrij
ding ^esticht. De overheid nam daar
mee een nieuwe taak op zich. Men
wilde zich rekenschap geven van wat
in de Tweede Wereldoorlog over ons
volk gekomen was. Wat men daartoe
ondernam was een grootscheepse red
dingsoperatie aldus dr. de Jong. Dagen
en nachten hebben de onderzoekers ge
luisterd naar de belevenissen van hon
derden mensen die uit de Duitse kam
pen terugkeerden.
Vaak ontving net Instituut proppen
papier met sigarenas. De toestand
van het aangeboden documentatiema
teriaal was deplorabel. Het oud-pa
pier kwam met kubieke meters tege
lijk binnen. Jaren heeft men moeten
werken, om dez chaos te beheer
sen. Aangezien de Duitsers ruim
schoots de gelegenheid hebben gehad,
hun archiefmateriaal te vernietigen,
was men aangewezen op het buiten
land. In de archieven te Berljjn, Neu
renberg, Parijs, Londen en zelfs Was
hington heeft men tienduizenden fo-
tocopieën kunnen maken. In Washing
ton bevinden zich de vroegste stuk
ken van de NSB. Van het Ameri
kaanse Legor ontving men de toe
zegging van fotocopieën van de be
langrijkste stukken.
Ten aanzien van de geschiedenis van
het verzet heeft men thans te Amster
dam de beschikking over 120 archief
collecties, 10.000 in het geheim opgeno
men foto's en 300 vaak in het geheim
gemaakte films uit de tijd van het ver
zet. Het totale materiaal beslaat een
lengte van 1500 strekkende meter en
een mensenleeftijd zou niet voldoende
zijn, alles door t lezen.
Inlichtingen geven en boeken schrij
ven, zo kwalificeerde dr. de Jong de
bedoeling met al dit materiaal. Men is
momenteel bezig aan een groot werk
over de Geschiedenis van Nederland in
de Tweede Wereldoorlog. De Zusters
Benedictinessen te Oosterhout werken
reeds geruime tijd aan een gecalligraf-
feerde Erelijst met de biografische ge
gevens van circa 30.000 omgekomen
Nederlanders. De lijst zal t.z.t. ergens
een waardige plaats krijgen.
Het talrijke gehoor bracht dr. de
Jong staande een ovatie voor zijn
boeiende causerie.
echter met alle kracht worden opgehe
ven.
Met klem drong zij aan op het te
kenen van de internationale vluchte-
lingenconventie, waar het parlement nu
reeds enige jaren op wacht.
De heer Korthals (V.V.D.) wees op
het feit, dat ook buiten de Verenigde
Naties om tegenwoordig vele beslis
singen van grote betekenis worden
genomen. Daar in Genève en Berlijn
de grote mogendheden de eerste viool
spelen, komen de kleine naties on
danks het feit, dat zij lid van de Ver
enigde Naties zijn, niet meer overal
aan bod. Hóe gaat het nu met het tot
gelding brengen van ons standpunt ten
aanzien van Indo-China? vroeg de li
berale woordvoerder aan minister
Luns. Wat daar gebeurt is immers van
grote betekenis, ook voor het Westen.
Ook het Nederlands initiatief, om
tot herziening van het Handvest der
Verenigde Naties te geraken, kwam
in zijn rede ter sprake. De heer Kort
hals vond het niet juist, dat onze re
gering niet eerst met België contact
had opgenomen over deze zaak. Dan
had de tegenstand van die zijde voor
komen kunnen worden. Hij verweet,
evenals zijn partijgenoot Wendelaar
in de Eerste Kamer, de heer De Kadt
zijn onnodig scherpe woorden tegen
de communisten, die men in de Ver
enigde Naties niet onnodig voor het
hoofd moet stoten. Mr. Schmal had
eenzelfde opmerking gemaakt ten aan
zien van passages in het verslag, waar
in Russische uitlatingen als propagan
da waren aangemerkt. De heer De
Kadt (P.v.d.A.) verdedigde zich tegen
deze aantijgingen door op te merken,
dat men in de internationale politiek
maar beter eerlijk kan zijn. Hij be
trok de Amerikaanse politiek in zijn
beschouwing en wees op de wrijvin
gen tusszn de Verenigde Staten en
Engeland.
Met mr. Korthals had hij veel ver
trouwen in de reis die Churchill naar
Washington gaat maken ter verstevi
ging van de eenheid in het Westen.
Een positief resultaat van het op-
Ceylon, Birma en zelfs Indië zag hij
in het opmerkelijke feit, dat de Azia
tische landen minder in een juich
stemming ten aanzien van het commu
nisme zijn komen te verkeren. Al
leen voor Indonesië zou men dit niet
kunnen zeggen. Maar in Pakistan,
Ceylon, Birma en zelfs India zag hij
symptomen die wijzen op een rijp
worden voor een andere politiek. Het
Westen heeft tegenover deze ontwik
keling de dure plicht om iedere vorm
van kolonialisme volkomen af te
zweren.
De heer De Kadt was van mening
dat Nederland dit standpunt in de
Verenigde Naties nog met te weinig
durf naar voren brengt. Het zich ont
trekken aan iedere critiek bij de be
handeling van de kwesties rond Tu
nesië en Marokko waren voor hem
de bewijzen van een gebrek aan kleur
bekennen. Wij doen alsof wij het met
Frankrijk eens zijn. Van de andere
kant moest de heer De Kadt toege
ven dat men de demagogie moet ver
mijden. Het is duidelijk dat de Ver
enigde Naties ons ten onrechte ver
oordelen wanneer zij van ons eisen dat
wij nog rapporten uitbrengen over Su
riname en de Nederlandse Antillen.
Naar aanleiding van deze kwestie
vroeg Frl. Wttewaall van Stoetwegen
(C. H.) of de regering al wist wat haar
te doen staat wanneer nog vóór de
ratificatie van bet statuut met de West,
de Verenigde Naties ons weer met
deze eis tot rapporteren aan boord ko
men. Zij was van mening dat dit ons
ongetwijfeld te wachten staat. Zij prees
minister Luns om de wijze waarop
hij en de heer Von Balluseck de Ne
derlandse delegatie geleid hebben. „Het
is een zeer goede tijd geweest in New
York, waarby de humor nooit ontbrak
en wij hebben geleerd hoe onze dele
gatie daar goed werk kan doen."
De heer Ruygers (P. v. d. A.) wees
erop, dat in tegenstelling met de Vol
kenbond in de Verenigde Naties de
economie gelukkig een belangrijke rol
is gaan spelen. Hij sprak met veel
overtuiging over de noodzaak om de
onontwikkelde gebieden te helpen en
wees op de gevaren in de Amerikaanse
houding ten aanzien van de kapitaals
verstrekking. Wat zal de Nederlandse
regering doen wanneer de deur, die
nog op een kier staat, eens dicht mocht
vallen? Dergelijke kwesties gaan ver
uit boven liefdadigheid. Zij appelleren
op het wereldgeweten. In Nederland
wordt dit begrepen, zoals de acties als
Klein Azië 1954 bewijzen.
De laatste spreker was dr. Bruins
Slot CA. R.), die in tegenstelling tot
de heer De Kadt de positie van Frank
rijk zag als een land dat de moed heeft
om zijn plichten als koloniserende mo
gendheid niet te verloochenen. Het land
is volgens hem onder een rollende steen
geraakt nadat andere landen de kolo
niale verhoudingen met ontstellend
simplisme hebben beoordeeld. Het eni
ge dat het Westen nog te doen staat
is zich te verenigen.
Dr. Bruins Slot was van oordeel dat,
wanneer het verslag over de achtste
zitting der Verenigde Naties teleurstel
lende lectuur is, wij toch niet moeten
vergeten dat de Verenigde Naties een
belang vertegenwoordigen dat in der
gelijke verslagen niet is weer te geven,
namelijk de mogelijkheid om als een
internatinoaal gesprekscentrum te die
nen.
Ofschoon de West-Duitsers gisteren
de „Dag van de Duitse Eenheid"
gevierd hebben, weten zij dat de
unificatie van hun land nog wel heel
lang op zich zal laten wchten. De Ber-
lijnse conferentie van de Grote Vier
heeft duidelijk aangetoond dat de Rus
sen de Sovjetzone niet prijs willen ge
ven. Toen de ministers Dulles, Eden,
Bidault en Molotov huiswaarts keer
den, zonder een oplossing gevonden te
hebben voor dit grote Europese pro
bleem, brak er voor de 18 millioen Oost-
Duitsers een sombere tijd aan. Op 16
en 17 Juni van het vorig jaar was er
een ogenblik een golf van optimisme
over Oost-Duitsland gegaan. Toen in
Oost-Berlijn, Halle Dresden en el
ders opstanden uitbraken, dachten
velen zelfs dat de Westerse ge
allieerden de demonstraties zouden
steunen. In hun vertwijfeling verwacht
ten zij het onmogelijke. Maar de kleine
revolutie werd met behulp van Russi
sche tanks in de kiem gesmoord. En de
leiders van de S.E.D.de Oost-Duitse
communistische partij, hebben wraak
genomen.
In de geschiedgnis van Duitsland zal
17 Juni 1953 echter een belangrijke da
tum blijven. De communisten hebben
op die dag een harde les gehad en in
de Westerse wereld is men tot het be
sef gekomen dat de Oost-Duitsers on
der een afschuwelijke druk leven, het
geen in het afgelopen jaar wel zeer
helder tot uiting is gekomen in de ont
zaggelijke vloed van vluchtelingen. Nog
altijd komen er gemiddeld tweeduizend
personen per week naar West-Duitsland,
om aldaar asyl te vinden.
Enkele dagen voor de opstand was
vorig jaar door de bezetters een „nieu
we koers" ingeluid. Er werden een aan
tal verzachtende maatregelen aangekon
digd, omdat de „Sovjetisering" op eco
nomisch gebied grote wanorde had ge
schapen. Ook na de demonstraties werd
deze politiek nog min of meer voort
gezet, en tegen de betogers werd aan
vankelijk vrij gematigd opgetreden.
Weliswaar waren ongeveer 12000 perso
nen gearresteerd, maar de meesten wer
den al weer spoedig in vrijheid gesteld.
Na enige tijd kwam er echter een ra
dicale verandering in de situatie. Over
de maatregelen tegen de opstandelingen
ontstond grote onenigheid onder de
leiders van de S.E.D. De Oost-Duitse
minister van Justitie, Fechner, die van
zwakheid beticht werd, moest plaats
maken voor de fanatieke Hiide Benja
min. En ook de chef van de geheime
politie, Zaisser, werd weggezuiverd. In
middels was de legende verspreid dat de
opstand was veroorzaakt door Westelij
ke agenten, die de loyale bevolking zou
den hebben opgehitst.
Dezer dagen ontvingen wij een pu
blicatie van de in West-Berlijn geves
tigde vereniging van Vrije Juristen,
waarin verslag gedaan wordt van de
revanche van de S.E.D. In de herfst van
het vorig jaar is men in die grote be
drijven in Oost-Duitsland, die aan de
opstand hadden deelgenomen, begonnen
met „ontmaskerings-campagnes." Al
deze bedrijven werden geacht een „Pro-
vokateur" onder hun personeel te heb
ben. Deze ophitser moest bij het S.E.D.-
bestuur gemeld worden. Als er geen
aanmelding binnen kwam, zorgden de
communisten er wel voor dat een wil
lekeurige arbeider als de schuldige werd
aangewezen. De politie rekende het
slachtoffer dan in. Op 1 Juni van dit
jaar waren aan de vereniging van Vrije
Juristen 559 namen van veroordeelde
„opstandelingen" bekend, waaronder 7
personen die de doodstraf kregen. De
Vrije Juristen beweren echter dat in
werkelijkheid het aantal gestraften min
stens tweemaal zo groot geweest moet
zijn. Een van de grote leugens die de
S.E.D. rond strooide was dat de meeste
gearresteerden „klassenfremde Elemen-
te" waren. In werkelijkheid waren het
voor ruim 70 pet. arbeiders en boeren.
Vooral gedurende de laatste maanden
is de vervolging in heftigheid toegeno
men. Niet alleen vinden er nog dage
lijks arrestaties en processen plaats,
maaj. ook worden voortdurend vroegere
Advertentie
milde straffen door hogere gerechtsho
ven in ongunstige zin herzien. (Een
rechtbank in Potsdam gaf onlangs aan
vijf arbeiders-opstandelingen een drie
maal zo strenge straf als die welke hen
oorspronkelijk was opgelegd).
Ook de Berlijnse correspondent van
de „Times", Hie gisteren in zijn blad de
gevolgen van de opstand van vorig jaar
uitvoerig heeft geanalyseerd, komt tot de
conclusie dat sinds kort de druk op de
Oost-Duitse bevolking aanzienlijk is ver
groot. Hij constateert dat men hoe lan
ger hoe 'meer van de vorig jaar inge
slagen „nieuwe koers" terug komt, en
dat men weer met dwangmaatregelen
werkt. Er worden weer straffen opge
legd aan boeren die niet genoeg leve
ren, het aantal veroordelingen voor
„economische misdrijven" is niet gering,
en arbeiders worden met krachtige
middelen tot grotere productiviteit aan
gezet. Tenslotte zijn er ook symptomen
van een toenemende kerkvervolging.
Wij doen er goed aan, bij gelegenheid
van de eerste verjaardag van de Ber
lijnse opstand, eens te denken aan de
talloze ongelukkigen, die zich in Oost-
Duitsland het communistisch schrikbe
wind moeten laten welgevallen.
In welke mate de export van de Ne
derlandse schoenindustrie in de loop der
jaren is gegroeid kan worden vastge
steld uit het feit, dat in 1938 slechts
241.000 paar schoenen in het buitenland
werden verkocht tegen niet minder dan
4 millioen paar in 1953. Nederlandse
schoenen vinden hun weg naar een
veertigtal landen in alle delen van de
wereld. In Siam en Afghanistan, in
Kenia en Venezuela worden schoenen
gedragen, vervaardigd in Nederlandse
bedrijven.
Doch niet alleen dank zij een steeds
toenemend buitenlands afzetgebied,
maar ook door de gestegen vraag in
eigen land mag de schoenindustrie zich
verheugen in een bijzonder gunstige
ontwikkeling.
Een uitstekende gelegenheid voor de
binnen- en buitenlandse handel om een
overzicht van de schoen- en lederpro
ductie, van nieuwe vormen en kleuren
te verkrijgen, biedt de jaarlijkse Schoen
en Lederbeurs in Utrecht.
Op de komende Vakbeurs, die van 28
Juni tot en met 2 Juli in de Bernhard-
hal wordt gehouden, zal het grootste ge
deelte van de expositieruimte door de
De Verenigde Staten hebben de belangrijke niet-communistische zee
varende naties in Europa verzocht toestemming te verlenen om hun schepen
in volle zee door Amerikaanse oorlogsschepen te laten onderzoeken op moge
lijke wapenzendingen, die bestemd zijn voor de uiterst linkse en communis
tische sympathieën koesterende regering van de Midden-Amerikaanse staat
Guatemala. Van officiële Britse, Deense en Noorse zijde heeft men dit be
richt bevestigd. Een woordvoerder van het Zweedse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft evenwel ontkent, dat de V.S. een dergelijk verzoek tot
Zweden hebben gericht. Daar Zweden geen lid is van de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie kan men hieruit de conclusie trekken, dat Amerika zich
waarschijnlijk alleen tot de regeringen van de NATO-Ianden zal hebben ge
richt. In dat geval zou ook de Nederlandse regering door Washington gepolst
zijn, maar daar is thans nog niets officieel van bekend.
TN rvö.lya rnontin vuldig bestudeerd". Volgens Reuter is
XV.Ud.vJ 1 CdLllC het zelfs koel ontvangen. De directeur
van de Deense Verenigde Scheepvaart-
In diplomatieke kringen heeft men maatschappij heeft reeds te kennen ge-
zich evenals in scheepvaartkringen ver- geven het „ondenkbaar" te achten, dat
baasd over dij verstrekkend Amerikaans het Amerikaanse verzoek in vredestijd
verzoek. Allerwegen wordt het „zorg- zou worden ingewilligd. Algemeen is
men van gevoelen dat het Ameri
kaanse verzoek „ernstige kwesties met
verstrekkende gevolgen" met zich mee
zal brengen.
De Amerikaanse regering is tot de
ze stap overgegaan nadat Guatemala
de laatste tijd grote hoeveelheden in-
fanteriewapens uit landen achter het
tjzeren gordijn heeft ontvangen. Deze
wapenzendingen hebben in de V.S. en
in de Midden-Amerikaanse staten gro
te beroering gewekt en hebben de
V.S. er onlangs reeds toe bewogen
een „schaduw-embargo" op wapen
zendingen naar Guatemala in te stel
len. Het verzoek, dat ongeveer tien
dagen geleden aan de Europese zeeva
rende naties is gedaan, zal echter ge
volgen van veel verstrekkender aard
met zich mee brengen, indien het
wordt ingewilligd.
In scheepvaartkringen betwijfelt men
ondertussen ten zeerste of de regering
en wel het recht hebben een onderzoek
door een andere natie in de internatio
nale wateren toe te staan. De betrokken
landen hebben met elkaar contact opge
nomen, om de kwestie te bespreken.
(U.P. Reuter)
Nederlandse schoenenfabrikanten wor
den ingenomen. Dan volgen naar be
langrijkheid de Nederlandse lederfabri
kanten.
Er zullen ook buitenlandse inzendin
gen te zien zijn.
Wordt op de Schoen- en Lederbeurs
op de eerste plaats een beeld gegeven
van de schoen- en lederproductie, aan
de andere kant wordt ook de vakoplei
ding in deze branche van alle kanten
belicht.
De regering van Ulster heeft de poli
tie speciale bevoegdheden gegeven ter
bestrijding van het „Ierse Republi
keinse Leger", een verboden organisa
tie. De maatregel houdt verband met
de overval van Zaterdag op een Brits
wapendepot te Armagh. Pas onlangs
heeft de regering de politie de 32 jaar
geleden verleende bevoegdheden ontno
men, omdat het al jaren in Noord-
lerland volkomen rustig was geweest.
De politie heeft thans opnieuw het
recht zonder bevel tot huiszoeking wo
ningen van particulieren en andere niet
openbare gebouwen te betreden, zon
der meer voertuigen te doorzoeken en
verdachte personen te ondervragen.
(U.P.)
Te Londen is de wereldpremière ge
gaan van de film, die gemaakt is van
het beroemde boek „The blue Cross"
(Het blauwe Kruis) van G. K. Chester
ton. Alec Guiness speelt de rol van
Father Brown, de humoristische kleine
priester en amateur-detective, die niet
alleen Flambeau, de dief, weet te van
gen, maar ook zijn ziel. „Geen revolver
te zien", zo zei een Engelse criticus over
de film. „Wat een opluchting!" Talrijke
persoonlijkheden uit de Londense toneel-
en filmwereld waren op de première
aanwezig, die gegeven werd ten bate
van het Katholieke Ziekenhuis van de
H. Johannes en Elisabeth.
In de ouderdom van 94 jaar is te Am
sterdam overleden luitenant-generaal titu
lair BD van het Kon. Nederlands Indisch
Leger, R. G. Doorman. De overledene was
ridder in de Militaire Willemsorde der
vierde klasse en ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw. Hij heeft onder meer
de stoot gegeven tot de oprichting van
gewapende burgerwachten in ons land en
was de eerste commandant van de Haagse
burgenvacht. Als chef-staf van generaal
Van Heutz nam hij in 1901 deel aan de
bestorming van de bergstellingen Batoeiiia
De voordelen van het Deltaplan zijn de volgende: veiligheid van de bezit
tingen, die in de bedreigde gebieden liggen, verhoogde landbouwproductie
door een betere waterhuishouding, nieuwe mogelijkheden voor verkeer,
vreemdelingenbezoek en andere bedrijfstakken. Aldus heeft prof. dr. J. Tin
bergen op de in Maastricht gehouden vergadering van de Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel aangevoerd.
Als nadeel moet behalve de kosten van uitvoering (die op f 1.5 mld.
worden begroot) en de bijkomende kosten (die van de orde van f 1.2 mld.
gesteld worden) o.m. genoemd worden het verdwijnen van de oesterteelt
jn Yerseke.
Een eerste voorlopige opstelling toont
aan, dat als men de veiligheid in het
geheel niet zou tellen, een tekort van
ongeveer f 0.5 mld. op het totaalbe
drag van ongeveer f 2.7 mld zou ont
staan. De materiële veiligheid raamt
spr. echter reeds op enkele honderden
millioenen, terwijl de persoonlijke vei
ligheid dan nog niet in het geding is
gebracht. Waardeert men deze op f 0.5
mld. dan is er reeds een klein over
schot.
Al deze berekeningen zijn aan de
voorzichtige kant gehouden en zijn
exclusief de z.g. secundaire gevolgen,
die in een tijd van onvoldoende werk
gelegenheid zouden optreden. Een zeer
globale vergelijking met andere pro
jecten doet zien, dat het dijkverhogings
plan, dat als alternatief op het Delta
plan kan gelden, minder aantrekkelijk
is, terwijl er met de Zuiderzeewerken
niet veel verschil is.
De uiteindelijke beoordeling kan niet
alleen op cijfers worden gebaseerd, doch
dient ook de „imponderabilia" er in te
betrekken. Voor prof. Tinbergen is er
weinig twijfel over de aantrekkelijk
heid van het Deltaplan.
Ir. A. G. Maris belichtte het water
staatkundig aspect van de afdamming
der zee-armen. De uitvoering van de
verken wordt geschat op tenminste 20
a 25 jaar. Tot de eerste phase van de
werkzaamheden behoren de afdamming
van bet Haringvliet, zomede de afdam
ming van het Volkerak en het Spui.
Het land benoorden Overflakkee-Din-
telsas (Noord-Brabant) zal dan be
langrijk veiliger zijn dan thans, ter
wijl dan tevens de kanalisatie van de
Neder-Rijn effectief zal kunnen wor
den.
De tweede phase van de werkzaam
heden omvat de beveiliging bezuiden
de Volkerakdam en verder watervoor
ziening en recreatie. Met het z.g. Drie-
Eilandenplan (dat voorziet in de ver
binding tussen Walcheren, Zuid-Beve
land en Noord-Beveland) kan reeds
in een vroeg stadium worden begonnen
en de ervaring, die daarbij wordt op
gedaan zal te stade kunnen komen bij
het maken der grotere dammen. Ook
de dijkverzwaringen langs de Water
weg en de Westerschelde kunnen on
afhankelijk van de afdammingswerken
worden uitgevoerd.
Tenslotte heeft prof. G. H. L. Zee-
gers het planologisch en sociologisch
aspect van het plan behandeld.
Bij de gedachte Hwisseling over het
Deltaplan hebben diverse leden zich
afgevraagd, waarom het Deltaplan niet
consequent is en afsluiting van alle
zee-armen voorstaat, dus ook van de
Nieuwe Waterweg en de Westerschel
de. De voornaamste woordvoerder over
deze kwestie was de heer A. C. Wil
lemeen, burgemeester van Yerseke, die
zich tegenstander van het Deltaplan
toonde. Als dit plan immers, aldus deze
spr., de grootst mogelijke veiligheid be
oogt, waarom blijven dan de Nieuwe
Waterweg en de Westerschelde open.
Hier wordt wel dijkverhoging toege
past en elders niet, ofschoon dit hier
moeilijker is dan b.v. langs de Ooster-
Schelde. Vooral de afdamming van dit
laatste zeegat ging de burgemeester van
-eiseke na aan het hart, daar hierdoor
de bekende Zeeuwse oesterteelt onmo
gelijk wordt gemaakt.
Zijn advies luidde: Voer het Delta
plan desnoods uit, maar dan zonder
afsluiting van de Ooster-Schelde. Dit
advies werd door tal van aanwezigen
met luid applaus gesteund. Ook an
dere sprekers verklaarden zich voor een
tussenoplossing, in die zin, dat er geen
keuze moet worden gemaakt tussen
plan I (dijkverhoging) en plan II (af
damming), maar dat beide plannen sa
men moeten worden toegepast en wel
zó, dat plan I geldt voo; het Zuidelijk
en plan II voor het Noordelijk bek
ken met uitzondering van de Nieu
we Waterweg.
Bij de beantwoording van deze kwes
tie wees ir. A. G. Maris erop. dat het
niet mogelijk is de Nieuwe Waterweg
en de Westerschelde af te sluiten met
het oog op het drukke zeeverkeer via
deze wegen. Een eventuele stormafslni-
ting van de Nieuwe Waterweg noem
de ir. Maris geenszins een sinecure.
Dit plan is zeer zeker waard nader
bekeken te worden. Het ligt echter
niet op de weg van de Deltacommis
sie dit te doen, daar ze hiertoe geen
opdracht kreeg.
Sprekend over het afdammen van de
Oosterscheldc zei de voorzitter van de
Deltacommissie, dat hij geenszins blind
is voor de belangen van de oesterte
lers. maar dat dit plan in zijn tota
liteit moet gezien worden en dan ab
soluut zeker groter positief economisch
voordeel oplevert dan bjj openlating
van dit zeegat.
Om te demonstreren hoezeer de Ne
derlandse Maatschappij voor Nijverheid
en Handel het werk van de Deltacom
missie waardeert, heeft de voorzitter
prof. Weijer, tenslotte aan ir. A. G.
Maris, de voorzitter van deze commis
sie, de grote zilveren legpenning van
de maatschappij uitgereikt.
Donderdag waren te Rotterdam drie
mannen aan het werk in een bestaande
put van de stadsverwarming. Daar het
in de put nogal donker was, ontstak
een hunner een lucifer en plotseling
schoot een hevige steekvlam op, ge
paard gaande met een ontploffing. Of
deze te wijten is aan de stadsverwar
ming of dat een in de buurt staande
fles propaangas debet is aan de steek
vlam is een vraag, die nader door de
arbeidsinspectie zal worden onder
zocht.
De drie mannen werden door de
steekvlam gewond, doch niet levens
gevaarlijk. Eén kon zonder behande
ling naar huis gaan, de tweede na
behandeling in een ziekenhuis, terwijl
de derde met brandwonden in het
ziekenhuis Coolsingel werd opgeno
men.
Jhr. V. P. A. Beelaerts van Blokland ls
op verzoek ing. 1 Juli as. eervol ontsla
gen als burgemeester van Earendrecht,
met dank voor de langdurige diensten.
