BANNELINGEN EISEN HUN VADERLAND OP
Onder de stolp?
Invasie van vijf duizend
man onder commando
van ex-luchtmachtchef
Geen Amerikaanse controle op
Britse schepen
Nieuwe verhoging melkprijs
geenszins zeker
Fors en duidelijk
Tot hoofd en hart
Foto van Koninklijk. Gezin voor Anjer-actie
Friese tweeling maakt het goed
Londen wijst verzoek van de hand
Britse Koningin aan
ongeval ontsnapt
eycuiupj!
Het weer
President brengt zijn
vrouw en kinderen
het land uit
Noodweer in Joego
slavië eist dertig doden
Aardbeienseizoen Beverwijk
Bij ochtendrit te paard
P. v. d. A. en Mandement
Ruygers (in beraad)
onder de sprekers
AANVOER RUIM
12.000 MANDEN
KOELER WEER
BARTELJ0RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSIR. 48 A DAM TEL 717162
Dames - Heren Badkleding
^succes
Sociaal
commentaar
ZATERDAG 19 JUNI 1954
78ste JAARGANG No. 25618
COMITAN
VER. STATEN
Gewapende aanval op rode
regiem van
GUATEMALA
Er gaat een verhaal eén anec
dote naar wij hopen van
een eenvoudige van geest, die
na het Mandement aan een bedelaar
eerst naar zijn geloof vroeg alvorens
een aalmoes te geven. Het verhaal
zou waar kunnen zijn. Er zijn nu een
maal. mensen, die verschrikkelijk wei
nig lezen en er zullen zeker velen zijn
die zich de inhoud van het Mandement
hebben laten vertellen door kennissen
op werkplaats of kantoor, die 't op hun
beurt weer van slordige krantenlezers
hadden gehoord. Wat, na verminking
overblijft, is de caricatuur van het
isolement.
In de ogen van velen heeft het Man
dement niet de strekking de katholiekén
s's zendelingen de wereld in te zen
den om haar te kerstenen, maar veel
eer om de kudde bijeen te houden en
te beschermen tegen de invloeden de
zer wereld. Het maakt de indruk, dat
de bisschoppen slechts wat de Engelsen
noemen lip-service" plegen ten op
zichte van de zendingstaak van de
katholiek, om hem daarna veilig on
der de stolp van het Roomse organis. -
tieleven op te bergen. Zijn organisaties
mogen wel contact onderhouden met
niet-katholieke organisaties, via goed
getrainde en vuurvaste voormannen,
maar de gewone katholiek moet het
gezelschap vluchten van de niet-katho-
liek. Wij allen zijn in zekere zin opge
sloten in een klooster achter tralies.
Is dat nu zo? Staat dat nu werkelijk
in het Mandement of is het een ver
minking van zijn bedoelingen? Men
moet oppassen zich niet een interpre
tatie van het Mandement te laten
aanpraten door andersdenkenden, die
zich beledigd achten en ons daarom
de rug toedraaien. Wij zouden hun
misverstand slechts overnemen.
Het misverstand aar de andere zijde
is niet geheel en al onbegrijpelijk, al
mogen wij ons ergeren aan de woord
keus van velen, die het vertolken. De
katholieken worden in het Mandement
dan toch maar gewaarschuwd tegen
de verkeerde invloeden van buiten:
houdt dat niet in dat de riiet-katholie-
ken dit op hun fatsoen mogen trekken?
Zijn zij dan van zulk laag allooi, dat
de katholieken hen als dragers van
Pestbacillen moeten mijden? Licht kan
pen buitenkerkelijke, die het Mande
ment aldus verstaat, er een persoon
lijke belediging in vinden. Uitlatingen
dis: „Mag je nog wel met me praten?"
zijn er een bewijs van.
Lijkt it niet een beetje onwaarschijn
lijk, dat dit Mandement nu ineens zou
hebben afgerekend met de christelijke
deugden van naastenliefde en nederig
heid? Moet de katholiek niet meer als
Vroeger in zijn minder gelukkige broe
der het beeld van de Schepper eerbie
digen en moet hij niet langer het goede,
dat ook buiten de Kerk aanwezig is,
erkennen? Goed, zal men antwoorden,
laat het dan géén superioriteitswaan
zijn, dan is het daarvan het omgekeer
de, angst voor tocht. Wat is het an-
?ers, als men de katholieken alleen
m gesloten blocs in contact wil laten
'reden met andersdenkenden?
Als het dan werkelijk om de keuze
"•"u gaan tussen superioriteitswaan en
djigst voor tocht, zouden wij de tweede
d'tlegging verkiezen. De vrees, dat er
fatholieken zullen zijn, die geestelijk
*°u zullen vatten in open verkeer met
"iet-katholieken, zouden wij geen on
ledig motief achten voor pastorale be
schermingsmaatregelen. Maar in de
'ekst van het Mandement vindt men
deze vrees niet als Leitmotiv. Het gaat
®r voortdurend over iets anders.
.In deze tijd van intensief verkeer,
r1 Physieke en sociale zin, zou het wel
pen ijdel pogen zijn de katholieken in
en natuurreservaat op te bergen. Het
natuurlijk een maatschappelijke on
mogelijkheid de katholieken alleen in
gesloten blocs met andersdenkenden in
contact te laten treden. In ons ge-
Ji®ngde vaderland leven er duizenden
«tholieiv. .1 voor wie het een zeldzame
gebeurtenis is enige uren in een zui-
katholiek milieu te vertoeven. Het
,jp dtschappelijke verkeer met anders-
enkende personen is voor hen veel-
r regel dan uitzondering. Dit verkeer
et andersdenkenden in de doodgewo-
hei rnaatschappelijke betrekkingen zal
Sch nie* hunnen verminderen. De bis-
h6ï°ePen ondernemen daar niets tegen,
bimf dat zij ons aansporen ons
br=i iHste te kerstenen en door onze
Veru Sr°te daden van God te
Spuhebdigen aan de wereld. De bis-
in jPpen weten even goed als de man
leVp straat, dat het maatschappelijk
dip en massa betrekkingen omvat,
0 "let onder het sociale en politieke
orSp f^tiewezen vallen. Men moet een
hepi isatieman of politicus zijn om
idpnt- i ma.atschappelijke verkeer als
Zen te zien met het orgauisatiewe-
(Vervolg op pag. 5)
Een leger van anti-communistische Guatemalaanse bannelingen is Guate
mala binnengetrokken, teneinde de communistisch georiënteerde regering
van president Jacobo Arbenz Guzman omver te werpen. De berichten, die
met grote vertraging binnenkomen, geven tot dusverre nog een uiterst ver
ward beeld van de situatie in de Midden-Amerikaanse staat, die tengevolge
van wapenleveranties uit communistische landen reeds enige tijd in het
middelpunt van de politieke belangstelling staat. Het invasieleger staat onder
commando van kolonel Carlos Castillo Armas, de vroegere chef van de
Guatemalaanse luchtmacht, die gedurende enige tijd als banneling een toe
vlucht heeft gezocht in Honduras. Uit deze Midden-Amerikaanse buurstaat
is het invasieleger Guatemala binnengevallen. Volgens een vooraanstaande
Guatemalaanse banneling tellen de aanvallers ongeveer vijfduizend man.
Zij zouden van twee zijden het land zijn binnengevallen. De minister van
Buitenlandse Zaken van Guatemala, Guillermo Toriello, heeft tijdens een
persconferentie een beroep op het volk gedaan mee te helpen bij de ver
dediging van de nationale souvereiniteit. Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft van de ambassade van de V.S. in Guatemala ver
nomen, dat in drie plaatsen „ernstige opstanden" zijn uitgebroken.
Volgens onbevestigde berichten zou
den de echtgenote en de twee kinderen
van president Arbenz het land per
vliegtuig hebben verlaten. Het vlieg
tuig zou begeleid zijn geweest door
jachtvliegtuigen. Er zou voorts gister
morgen in de stad Guatemala een
grootscheepse betoging ten gunste van
president Arbenz zijn gehouden.
De opstanden zijn uitgebroken in de
havenstad Puerto Barrios, aan de Golf
van Honduras, en de steden Quezal-
tenango en Zapaca. Volgens onbeves
tigde berichten zouden anti-communis
tische strijdkrachten ter zee een lan
ding hebben ondernomen bij Puerto
Barrios terwijl de landstrijdkrachten
van Honduras uit het land binnentrok
ken. De Guatemalaanse minister van
Buitenlandse Zaken heeft meegedeeld,
dat vreemde vliegtuigen gistermorgen
benzine-opslagplaatsen aan de kust van
de Grote Oceaan hebben aangevallen.
De Guatemalaanse ambassade te
Mexico heeft voorts verklaard, dat twee
niet geïdentificeerde vliegtuigen gister
middag de hoofdstad van Guatemala
hebben gebombardeerd. De bannelingen
blijken dus over zee-, lucht- en land
strijdkrachten te beschikken. De minis
ter zou in antwoord op de vraag, of de
oorlog verklaard zou worden aan Hon
duras van waaruit de bannelingen
opereren hebben geantwoord: „Neen,
wij willen de vriendschappelijke betrek
kingen handhaven".
De anti-communistische bannelin
gen zouden nar verluidt oorlogsmate-
rieel van hun hoofdkwartier in Hon
duras met gecharterde vliegtuigen
naar de ruïnestad Copan aan de
Guatemalaanse grens hebben overge
bracht. Puerto Barrios, een van de
drie steden waar een opstand is ge
signaleerd, en Zapaca liggen beide
ongeveer 55 kilometer van de grens
met Honduras. Quezaltenango, de der
de stad, ligt ongeveer 160 kilometer
het binnenland in vanaf de kust van
de Grote Oceaan. Er is verder nog
niets bekend over de bewapening van
de binnengevallen troepen.
Het Guatemalaanse ministerie van
Binnenlandse Zaken maakte gisteravond
een algehele verduistering bekend. In
de bekendmaking werd gezegd, dat om
risico's te vermijden, de regering op
dracht had gegeven de electriciteits-
voorziening van de stad Guatemala te
staken. Verder werd verklaard, dat alle
vereiste maatregelen voor de openbare
veiligheid genomen zijn.
Minister Torillo begon zijn persconfe
rentie met de mededeling dat de strijd
om Guatemala was begonnen. Hij zeide
er zeker van te zijn, dat de beweging
tegen Guatemala wordt gesteund door
de Nicaraguaanse regering van presi
dent Anastasio Somoza. „Guatemalaan
se bannelingen in Honduras, bewapend
en betaald door „welbekende buitenland
se belangen" hebben zich in Honduras
gemobiliseerd en zijn over de grens van
Guatemala getrokken", zo verklaarde
hij. Deze bannelingen bedreigen thans
de democratische instellingen van de
Guatemalaanse republiek en willen op
nieuw een tyrannie instellen, zo zei hij.
Evenals andere jaren wordt ook nu
weer rond de verjaardag van Z. K. H.
Prins Bernhard om precies te zijn
in de periode van 21 Juni tot en met
3 Juli de traditionele Anjer-actie
gehouden. Zoals men weet komen de
baten van deze actie ten goede aan
het Prins Bernhard Fonds en aan de
regionale onderafdelingen, de Anjer
fondsen. Steunverlening aan noodlij
dende kunstenaars is een van de eer
ste doelstellingen van het instituut.
En uit een onlangs verschenen rapport
is wel zeer duidelijk komen vast te
staan, dat enige activiteit in die rich
ting bepaald niet overbodig is. Maar
het fonds stimuleert ook in wijdere
zin de kunst en de wetenschappen in
Nederland. En heeft daarmee een diep
in het leven ingrijpende functie. Wel
nu, om de Anjer-actie te doen slagen,
wordt in de komende weken door het
Prins Bernhard Fonds een charmante
foto van het Koninklijk Huisgezin
verspreid; een foto, die daartoe exclu
sief te zijner beschikking werd ge
steld. Een afdruk er van ziet u hier
boven.
De Friese tweeling, die in de belangstelling van de gehele wereld blijkt te
staan, maakt het goed. De peuters genieten dan ook alle liefderijke en weten
schappelijke zorg, die zij behoeven.
De Britse regering heeft verklaard
niet te zullen toestaan dat een vreemde
mogendheid Engelse schepen doorzoekt
op mogelijke wapens voor Guatemala.
Engeland heeft deze duidelijke afwijzing
van het Amer-kaanse verzoek echter ia-
ten vergezeld gaan van de mededeling
dat 't bereid is zelf de controle op eigen
schepen uit te oefenen. Nu Engeland
het voorbeeld gegeven heeft staat het
vrijwel vast dat de poging van Amerika,
om van de zeevarende West-Europese
regeringen toestemming te verkrijgen
voor het doorzoeken van vrachtschepen
in volle zee, op niets zal uitlopen. Het
ziet er naar uit, dat ook Frankrijk, De
nemarken en Noorwegen het verzoek
zullen afwijzen, maar zich aan de andere
kant evenals Engeland bereid zullen
tonen met de V.S. samen te werken in
het streven naar stopzetting van het
vervoer van wapens naar Guatemala.
In de officiële Britse verklaring werd
gezegd, dat Engeland het recht van een
buitenlandse marine om in vredestijd
Britse schepen op volle zee aan te hou
den en te onderzoeken niet erkent.
De opperbevelhebber van de marine in
Brits West-Indië had echter opdracht
gekregen „passende maatregelen" te
nemen als Britse schepen verdacht wor
den van vervoer van wapens naar Gua
temala. „Onder Brits en internationaal
recht wil de Britse regering zo veel als
mogelijk medewerken om te verhinde
ren, dat Britse schepen wapens naar
Guatemala vervoeren". Engeland keurt
de verkoop van wapens aan Guatemala
„sterk af" en heeft reeds enkele jaren
lang geweigerd vergunningen te ver
strekken voor de uitvoer van welke wa
pens ook naar dat land.
Een woordvoerder van de Nederland
se regering heeft medegedeeld dat een
Amerikaans verzoek om Nederlandse
schepen te mogen controleren niet is
gedaan. Wel, zei hij, heeft de Ameri
kaanse regering de Nederlandse rege
ring verzocht een embargo op wapen
zendingen voor Guatemala af te kon
digen. Aan dat laatste verzoek zal Ne
derland voldoen. Besprekingen daarover
zijn gaande. (ReuterU.P.).
Advertentie
(Van onze Haagse redactie)
Het is in het geheel niet zeker dat
de melkprijs binnenkort wederom zal
worden verhoogd, aldus vernemen wij
in tegenstelling tot anders luidende be
richten. Een verhoging van de prijs zou
alleen kunnen ontstaan als de regering
als gevolg van de loon- en prijspolitiek
de garantieprijs voqr de boeren zou ver
hogen. Als dit gebeurt stijgt de inkoop
prijs waardoor een hogere melkprijs
noodzakelijk zal worden. Of een en an
der echter zal gebeuren, is zeer twij
felachtig.
De Algemene Vereniging voor Melk-
voorziening heeft de prijsverhoging van
de afgelopen Zondag voor het Westen
geadviseerd in de hoop dat door een
tijdige prijsverhoging een tweede ver
hoging in de herfst niet noodzakelijk
zou blijken te zijn. Aanvankelijk heeft
men gecalculeerd dat eerst in Augustus
de melkprijs zou worden verhoogd, ge
volgd door een prijsvehoging in No
vember. Men hoopt en verwacht echter
dat als de jongste prijsverhoging de re
sultaten afwerpt welke ervan worden
verwacht er dit jaar geen verdere stij
gingen van de melkprijzen meer nodig
zullen blijken.
Tengevolge van een noodweer, dat
boven Bosnië (Joegoslavië) heeft ge
woed, zijn in de omgeving van Tuzla
en Bjelina dertig personen om het leven
gekomen. In twee mijnen drong regen
water door in de schachten, waardoor
in totaal zesentwintig mijnwerkers ver
dronken. Voorts werd een vrouw door
de bliksem getroffen en gedood, terwijl
een kind om het leven kwam in een
dorp, dat door een wervelstorm werd
getroffen. Twee andere personen wer
den eveneens gedood en liepen zes be
dingen op. In het district Rogatica vie
len hagelstenen ter grootte van kippen
eieren. (Reuter)
Door de oplettendheid van haar ge
maal, de Hertog van Edinburgh, is
Koningin Elizabeth II van Engeland
gistermorgen bij het paardrijden op
het laatste moment aan een ongeluk
ontsnapt, dat mogelijk ernstige gevol
gen gehad zou hebben.
Gisteren verraste het koninklijk paar
een aantal vroege bezoekers van de
paardenrennen op de Avan Ascotbaan
door een ochtendritje te paard te ma
ken. Op een nieuw recht gedeelte zag
de Hertog, die voor de Koningin uit
galoppeerde, plotseling vlak voor zich
op ongeveer hoofdhoogte een draad
dwars over de baan hangen. „Kijk uit,"
schreeuwde hij tegen zijn gemalin, die
vlak achter hem reed, en op hetzelfde
moment boog hij zich diep over de
rug van het paard. Hij kwam zonder
kleerscheuren onder de draad door en
de Koningin, die iets meer tijd had
om haar paard wat in te houden, volg
de bij d'e draad gekomen zijn voor
beeld. Ook zij overwon het gevaarlijke
obstakel zonder moeilijkheden. De Her
tog van Gloucester, die met een klein
gezelschap achter het paar aan had
gereden, slaagde er in zijn paard voor
de draad tot stilstand te brengen.
De draad bleek een telefoonlijn te
zijn, die over het nieuwe baangedeelte
gespannen was en waarschijnlijk wat
gezakt was. „Daar waren we bijna
allemaal onthoofd," was na de goede
afloop het commentaar van de opge
luchte Koningin.
De Partij van de Arbeid geeft het volgende
communiqué Uit:
Het standpunt van de Partij van de Arbeid
ten aanzien van enkele delen van het Bis
schoppelijk Mandement zal het onder
werp zijn van besprekingen op een (open
bare) Nationale Kadervergadering, die op 3
Juli 's middags te half twee zal worden
gehouden in de Beatrixhal te Utrecht.
Het woord zal worden gevoerd door Prof.
W. Banning, N. Stuflfens, Prof. W. Scher-
merhorn, G. Ruygers, Mr. J. A. W. Burger
en Dr. W. Drees. Het congres zal staan on
der voorzitterschap van Ir H. Vos, 2e voor
zitter van de P. v. d. A.
Advertentie
Er bestond Vrijdag te Beverwijk ook
voor de tweede aardbeienveiling een
ongekend grote belangstelling. De aan
voer was beduidend groter: 12.000 man
den ruim.
De prijzen waren uitstekend, vooral
in het begin der veiling. Enige prijzen:
380485 cent per mand; Moulin Rouge
draaide rond de 400 cent; Madame Le-
febre haalde de 365 cent. Doosjes va
rieerden naar gelang de kwaliteit tus
sen de 45105 cent per stuk; kilo
mandjes tussen de 140—185 cent.
(Van onze weerkundige medewerker)
De vooruitzichten voor Zondag zijn niet
gunstig. Van de Oceaan is koelere lucht
op weg naar ons land. De kans op on
weer is het grootste in het Zuiden en
in het Oosten van ons land. Morgen
zal het in het gehele land koeler zijn
met zeewinden.
(Tot Zondagavond)
Veranderlijke bewolking met en
kele verspreid optredende regen- of
onweersbuien. Zwakke tot matige
wind uit uiteenlopende richtingen.
Ongeveer dezelfde temperaturen.
Zondag: Zon: 4.1921.03. Maan:
23.19—8.34.
Maandag: Zon: 4.1921.04. Maan:
23.35—9.54.
Advertentie
voor de zakenman
i kwartaal op proef voor f 2,- op giro 13 63.00
(Van een bijzondere medewerker.)
Met merkbare trots en voldoening
luisterden Maandagmorgen ruim
200 Katholieke arbeidersleiders
naar de klare taal van hun voorzitter.
De woorden van de heer Middelhuis,
gesproken op de Verbondsraadsverga-
dering van de K.A.B. waren deze lei
ders uit het hart gegrepen. Hier bepaal
de de K.A.B. haar positie op een wijze,
die niet kan worden misverstaan. Van
zelfsprekend was het Mandement het
middelpunt van de gedachtenwisseling.
De rede van Middelhuis had weliswaar
het Mandement tot onderwerp, maar
beperkte zich vrijwel uitsluitend tot het
excerperen van dit Bisschoppelijk stuk
betreffende de taak der katholiek-socia
le organisaties in het algemeen en van
de K.A.B. in het bijzonder. Met geen
woord, met geen aanduiding, werd ge
rept over de politieke verhoudingen in
ons land. Dit moge een buitenstaander
enigszins bevreemdend schijnen, voor
hem, die de K.A.B. kent, is dit de meest
normale zaak. Indien hier iets van Ka
tholieke zijde namens een groep moet
worden gezegd dan dient dit van de
politieke kant te komen en niet van een
sociale organisatie. Trouwens op het so
ciale vlak viel er voldoende op te mer
ken. Het was niet zonder meer een ge-
hoorzaamheidsbetoog. Integendeel. Mid
delhuis is zeer bewust de positie nage
gaan van Katholiek Nederland in de
maatschappelijke ontwikkeling van de
laatste zestig jaar. Zo werd deze rede
op de allereerste plaats een gewetens
onderzoek: „Critisch onderzoek en cor
rectie zjjn gezond, mits gedragen door
begrip en waardering, en met zuiver
gevoel voor de leiding van de Kerke
lijke Overheid. Apostolaat en actie moe
ten op alle terreinen nieuw élan putten
uit bezinning op onze christelijke idea
len."
Naast de bezin-
ning evenwel op
de eigen positie
naar binnen volg
de een verklaring
over het vaste
voornemen van
de katholieke ar
beiders om de be
staande samenwerking met andersden
kenden op talrijke gebieden te laten
ten voortduren, zo mogelijk nog te ver
sterken.
En juist op dit stuk was Middelhuis
op zijn best. Het is van de allergroot
ste betekenis, dat hij duidelijk heeft
doen uitkomen, dat de katholieken, dus
niet alleen de katholieke arbeiders, in
deze onderscheiden vormen van samen
werking niet met lege handen komen.
Dit kan niet duidelijk genoeg tot alle
katholieken gezegd worden. Te vaak
immers is het onrechtvaardiger wijze
door niet-katholieken voorgesteld en
door huisgenoten des geloofs kortzich
tig aanvaard, dat de katholieken tegen
andere politieke of sociale organisa
ties zouden aanleunen. Het is goed om
dit deel van de redevoering van Mid
delhuis nog eens even bijzonder vast te
leggen.
„En we komen daar waarachtig niet
met lege handen. De katholieke-sociale
organisaties brengen daarbij ook iets
mee in die samenwerking, van solidaris
tische gezindheid, christelijke liefde, aan
doelstellingen en program, dat voor dc
ganse samenleving van grote waarde
en betekenis is. Indien dit katholiek
patroon daarin zou ontbreken dan ware
dat een wezenlijke verarming. Zonder
ook maar in iets aan anderen tekort
te willen doen en met volledige erken
ning van hun positieve bijdragen in het
geen in ons land tot stand kwam, mag
het niettemin gerust in twijfel worden
getrokken, ot zonder de invloed en de
medewerking van zelfstandige katho
lieke organisaties. w0 in Nederland de
samenwerking van vandaag zouden
kennen. Een samenwerking, zó construc
tief, zó efficiënt, als men vrijwel ner
gens kent. Waardoor wjj bij Overheid en
bedrijfsleven een continuïteit en stabili
teit van beleid kennen, waaraan niet
ten onrechte voor een belangrijk deel
het verrassende herstel van onze eco-
nomiscche en financiële positie wordt
toegeschreven.
(Zie ook pag. 5)
Het ergert de mensen, dat de
waarheid so eenvoudig is.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraai 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs H. v. Run en W. Severtn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERIENllfcl ARIEF 28 cents per millimeter»
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544
