Bloemendaals nieuwe kerk uit de steigers
m AwÈÊ
Nieuwe kerk in Bloemendaal
wordt 14 September ingewijd
Propaganda en cynisme in de politiek
De mens wordt gemassificeerd
BOSCH
EXAMENS „SANCTA MARIA"
Worden busroutes in Heemstede
gewijzigd?
Bedelen voor zieken
en Studieboek
De doctrine van
Paul Reiwald
Visserijgolf
y -
Kapel voor Maria: O.L. Vrouw Heil der Zieken
ZUSIER HEEFT HAAR IAS TERUG
(2?oefjfanc/efJ
cr/yf'rC'/t
MAANDAG 12 JULI 1954
PAGINA 2
-v vf.
De toren
Gevallen op Melkbrug
Succesvol volksfeest
Spreekuur wethouders
Burgerlijke Stand
Geitenfokkers bijeen
T oonkunstmuziekschool
^yéaae/em Zïefi7^77
(L cküccrsc/ïccf-
TWEE ZILVEREN
COLLECTANTEN
In parochie H.H. Elisabeth
en Barbara
Haarlemse Cricket
Bond
Negende Zand voort
estaf ette
Concert der Accordeon
vereniging
Toenemende bevolking
JUBILEUM
A. M. MICHALIDES
Begin van brand
Bedrijfsvoetbal
Beurs van Amsterdam
-
SFAARIM DAM
VOLKSFEESTEN
M
3
-y:_
l> /•->-:
De in aanbouw zijnde kerk van de parochie der Allerhei ligste Drieëenheid te Bloemendaal is nu uit de steigers
14 September zal de kerk, gebouwd naar ontwerp van archi tect Van de Leur (een leerling van Dom Bellot) worden
geconsacreerd. Dat betekent dan tevens de bekroning van het werk van pastoor L. Beurie, die helaas de laatste werk
zaamheden niet meer heeft mogen meemaken.
De datum van de consecratie van de
nieuwe parochiekerk in Bloemendaal
aan de Bloemendaalseweg is thans
definitief vastgesteld. 14 September zal
de bisschop van Haarlem, mgr. J. P.
Huibers, de plechtige inwijding verrich
ten en daarmee Bloemendaal officieel
in het bezit stellen van een waardig
Godshuis, dat in al zijn soberheid zijn
majesteitelijk karakter niet verloo
chent. In Juni 1953 werd be eerste steen
gelegd en had de langdurige vorst
periode in de afgelopen winter niet zo
vertragend gewerkt, dan zou de kerk,
zoals aanvankelijk ook was berekend,
reeds 31 Mei 1.1. geconsacreerd kunnen
zijn. Bij de bouw van dergelijke grote
projecten moet echter altijd rekening
worden gehouden met vertragingsmoge
lijkheden, zodat men thans nog binnen
redelijke tijd gereed is. Over twee
weken zal het altaar geplaatst worden
en zullen de ramen worden gezet.
Omdat in Bloemendaal de zetel is
gevestigd van het Wereldziekenaposto-
laat. is thans in overleg met het bestuur
besloten, in de nieuwe kerk de kapel
links van de hoofingang toe te wijden
aan de H. Maagd Maria, die daar ver
eerd zal worden onder de titel Onze
Lieve Vrouw Heil der Zieken. Door de
inrichting van dit centrale heiligdom
wil men op devote wijze de bijzondere
plaats, die Maria in Bloemendaal in
neemt, tot uitdrukking brengen. In de
kapel zal een Mariabeeld worden ge
plaatst, dat een juweeltje moet worden.
Over de grootte en de vorm is echter
nog niets bekend.
Het staat thans ook vast, dat t.z.t. het
kerkgebouw zal worden voltooid met
een fraaie toren. Er was aanvankelijk
besloten af te zien van de bouw van
een toren, omdat de toestemming daar
voor te laat af kwam. Achitect v d
Leur heeft echter onlangs een nieuw
ontwerp gemaakt van een toren, dat ze
in de smaak valt, dat alles in het werk
zal worden gesteld om tot verwezen-
king van het project over te gaan. Zo
als het ontwerp laat zien, komt de to
ren op ongeveer 3 meter afstand van
het kerkgebouw te staan, vlak tegen de
Korte Kleverlaan aan. Hij is geheel in
overeenstemming met de sobere maar
imposante Neo-Romaanse stijl van de
kerk zelf. Er zal een klok in worden
aangebracht. Het laat zich echter aan
zien, dat het plan voorlopig nog moet
worden gerangschikt onder de rubriek
toekomstmuziek, al is het besluit om
de toren te doen verrijzen er niet min
der vast om.
Een 42-jarige huishoudster kwam
Zaterdagavond 9 uur met het voorwiel
van haar fiets terecht in de gleuf van
de waterafvoer op de Melkbrug. Zij
liep door de val een wond op aan haar
rechter scheenbeen, die is gehecht in
het Diaconessenhuis.
Zaterdag werden de festiviteiten
voortgezet. Om 3 uur werden de ver
makelijkheden geopend met het ring
steken per rijwiel. Hiervoor hadden
zich 26 deelnemers opgegeven, zowel
dames als heren. Er werd verwoed
en met enthousiasme gstreden om de
overwinning. De uitslag luidde: 1. Jo
Willemse. 2. Wies Roels (bekerhoud
ster) 3. Freek Kuiper.
Om half vijf werd een behendig
heidswedstrijd gehouden per rijwiel
voor dames en heren. Ook hiervoor
hadden zich 26 deelnemers opgegeven. De
uitslag was: 1. W. Ruijghaver; 2. Jan
in 't Veldt; 3. Jo Willemse.
Dan werd nog een wedstrijd voor
dames gehouden in kegelrapen, hetgeen
vele dames niet al te gemakkelijk af
ging. Hiervan luidde de uitslag: 1. Mevr.
Rademaker-v. Es; 2. Mej. Jo v. d.
Putte; 3. Mevr. Oorver. Er was verder
veel vertier op het feestterrein en er
werd druk gebruik gemaakt van alle
vermakelijkheden tot 12 uur toe. Het
feestcomité kan met voldoening terug
zien op een succesvol volksfeest.
Morgen zal wethouder W. C. Bakker
geen spreekuur houden. Wethouder W.
F. Happé zal Woensdagmorgen geen
spreekuur houden.
BIOSCOPEN:
REMBRANDT: „Quo Vadis", 14 jaar. Tijden
2.30 en 8 uur.
PALACE: „Het meisje van kamer 17",
18 jaar. Tijden 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
LIDO: ,,De 5 Sullivans", a. 1. Tijden 2, 4.15,
7 en 9.15 uur.
CITY: „Zij, die zich verkopen". Strikt volw.
Tijden 2.15, 7 en 9.15 uur.
ROXY: 's Middags 2.30 uur ,,'t Zal je niet
gebeuren", a. 1-, 8 uur: „Biechtgeheim",
18 jaar.
MINERVA: Ma. 8.15 u.: „L'eternel retour",
18 jaar. D:i. en Wo. 8.15 uur. Wo. ook 2:30
uur: „Schandaal in New Orleans".
Maandag 12 Juli
Concertgebouw: Internationaal Orgelcon
cours. Concert door Noordh. Philh. Or
kest. Aan het orgel Albert de Klerk en
prof. A. Heilier, 20.15 uur.
Grote Kerk: Beiaardbespeling door Arie
Peters, 15.3016.30 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum, Groot Heiligland 62.
Groepsportretten van Frans Hals. Dage
lijks geopend van 1017 uur. Zo. van
1317 uur.
Teylers Museum, Spaame 16. 17e eeuwse
Hollandse Tekeningen. Geopend iedere
werkdag (behalve Maandag) van 11—17 u.
Museum Het Huis van Looy: Eretentoon-
stelling van werken van Dirk Harting, tot
en met 25 Juli). Geopend van 1012.30 en
van 1.305 uur. Zo. van 25 uur.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg 102.
Zomertentoonstelling (tot en met 31 Aug.).
Schilderijen, tekeningen en reproducties.
Advertentie
Reeds meer dan 50 jaar
Bougie voor
iedere motor
Imp. N. V. Willem van Rijn
HAARLEMMERWEG 475 - AMSTERDAM-W - TEL 84211 (4 U1NEN)
Het bericht in de plaatselijke Haar
lemse pers over de Rode Kruis zuster,
die haar tas had verloren bij het tuin
feest der bejaarden, is niet zonder ef
fect gebleven. De vinder heeft de tas in
de oude St. Baal gedeponeerd en van
daar uit werd de gedupeerde zuster
weer in het gelukkige bezit gesteld van
haar tas. Van de inhoud was niets ver
dwenen, er was zelfs iets aan toege
voegd, namelijk een krantenknipsel met
het bericht van de verloren tas!
GEBOREN: E. L. W. Buis-Van der
Linden, z.; A. H. Velu-van Dusseldorp,
d.; A. C. Ligtvoet-Nolet, d.; G. H. van
den Berg-Luttik, d.; C. AldersSchra-
der, d.;A. Keizer-Feenstra, d.; W. M.
Rol-Reijngoud, d.
ONDERTROUWD: C. Waaijer en C.
S. M. van der Veldt.
GEHUWD: L. Heerens en M. Vene-
ma; J. G. Martin en C. Verschie; W.
J. Beuker en E. Heijdenrijk.
OVERLEDEN: H. Wiilemse-Scnoon
Holsteijnstraat; J. Smit-Van den Dik
kenberg, Westerhoutpark; D. Dolle
Kenaupark; W. Nekeman, Gasthuis-
vest; W. Metselaar-Lasschuit, Heren-
"•«Tel; J. A. Baarda, Zonnebloemstraat
De examens op het R.K, Lyceum voor
meisjes te Haarlem, „Sancta Maria", hadden
het volgende resultaat
Toegelaten tot de eerste klas: Helena
Bemelman; Mary Bemelmans; Godelieve
Beming; Carla Beuker; Pienke Beynes;
Marion Boerma; Adri Braam; Kitty Broek
hof; Maria Clarenbeek; Marijke Clignett;
Mia Comaita; Riet Diemer; Tineke van
Doomewaard; Carla Driessen; Yvonne v.
Emmerik; Ria de Graaff; Man ja van Geel;
Riet Gigengack; lesje Haanappel; Lucia v.
der Helm; Eiske Henneman; Hanneke Hen-
ning; Winny Hofland; Lia den Hollander;
Ellen Honcoop; Annemarieke Hooij Ineke
Huysman; Joke Kipshagen; Ria Klein; Stien
Klink; Lena Kluwen; Els Koers; Agatha
Koop Yvonne Kuipers; Paula v. Lierop;
Maria v. der Mey; Joosje Mulder; Annette
Nieuwenhuys; Marianne Nieuwenhuys; Lia-
wine .Olie; Irene Ophoff; Maria Peeperkorn;
Jeanne Perquin; Marlies Pierrot; Corrie
Quax; Greet je Roozen; Yvonne de Rosa
Spierings; Henny Schaik; Joyce Schepdaai;
Willy Schopman; Petronella Schrama; Inge
Schroder; Joke Sens; Lisette Smit; Maria
Spee; Margriet Spee; Greetje Stokman;
Willemijn Swarte; Joke van Veen; Fransje
van Velsen; Maria Veltkamp; Irene Ver
meulen; Anneliesje Versnel; Rita Vos; An
neke Vijn; Thea de Wit; Elisabeth de Wolf
Tineke Uzer; Joke van der Putten.
Bevorderd naar de 2de klasseTineke
Arents; Maud Arnoldus; Bernadette Belder-
bos; Mleke Benda; Conny van den Bergh
eerv. vermelding; Greetje Beyersbergen,
eerv. vermelding; Tineke Beuger; Hetty
Bisschot; Mathilde Blom; Marianne de
Boer; Anneke Boersma; Ineke Boersma;
José Bottelier; Greetje Brantjes; Anneke
de Bruin; Jeanne Buckens; Truusje Bus
man; Rosemarie Cremers; Ria Degenhart;
Myrna Dumpel; Frieda Eggers; Truusje van
der Eng; Tiny Feith- Truusje Goemans,
eerv. vermelding; Liesbem Helmer; Ans
Hendriks; Anneke Hokkeling, eerv. vermel
ding; Elsje Jacobs; Ria de Jong; Riet Juf
fermans; Truusje Kat; Ginny Keim; Han
neke Klein; Brunhilde Koch; Jet Kooy-
mans; Elsje Krieger; Fransje Krouwels;
Angelique Lammers; Truusje Louman, voor
waardelijk); Elly Mudde; Klaasje Mul; Car
la Niedenzu; Riekje Nouwens; Hetty Oude
Aarninkhof; Lineke Paanakker; Clementine
Pieters; Loesje van der Poel; Bridget Prinz.
eerv. vermelding; Miriam Romme, eerv.
vermelding; Gerda Rooyackers; Anneke van
Ruiten; Paula Rusman; Veronica Schaffers;
Anneke van Schie, eerv. vermelding; Astrid
schreuder; Emilie Schroder; Miriam Simo-
nis; Mieke v. Stekelenburg; Angelique Tim
merman; Yvonne van der Vaart; Dita Veh-
meyer; Tilly van der Ven; Josephine Ver-
berne; Marijke Verhoeven; Dineke de Vries;
Oda Walta; Olga Wenting; Marianne Weus-
tink; Truus van der Weijden: Trees Wilms
Floet; Ineke Wösten; Marlies Zumpolle: Lies
beth Stuifbergen, eerv. vermelding. Afge
wezen: 14; herexamen: 6.
Bevorderd tot de derde klas: Clara An-
ra Andriessen; Diny Bekker; Marieke van
den Berg; Leonie Braam; Marliesje Bus;
Elly Buys; Miesje Campfens; Mia van
Doorn; Ineke van den Eerden; Annemieke
Endenburg; Rosemarie Evers; Ineke Fischer,
eerv. vermelding; Annemarie Frijters; Ma
rijke van Geest; Irene Haverman; Lia Hart;
Isoline Herkenhoff. eerv. vermelding; Lies-
beth Hin; Lideke Hofscholte; Maria Hup-
kens, eerv. vermelding; Arlette de Jager;
Ronny Jansen; Ria van Keulen, eerv. ver
melding; Octa Kimman; Anneke Kloes;
Ineke Konincks; Trees Kuttschrütter; Trees-
je Larsen, eerv. vermelding; Liesbeth Lau-
tenslager; Annemieke Leeuwenberg; Willy
Meijer, eerv. vermelding; Lizzy Nieuwen
huys; Oda van Ogtrop; Marianne Oudejans;
Addie v. d. Pavoordt; Nelly Rooyakkers:
Johanna van den Rotten; Liesbeth Schmitz:
Titia Schmitz; Elsje Schor; Ingrid van der
Schoot; Marie José Seuter; Gonneke Stap
horst; Ansje Steenman; Henny Stoop; Her
mine Stranger; Stanny Sueters; Hermine
Swarte; Betty Terpoorten; Thea Ursem;
Corrie Voets; Regine Westerwoudt; Lise-
lotte Wösten, eerv. vermelding; Tineke
Zoon, eerv. vermelding. Afgewezen: 8;
herexamen: 5.
Bevorderd tot de 4e klas M.M.S.: Rietje
Aarts; Anneke v. d. Berg; Juliette Berg
mans; Hetty Bodde; Reinilda Bolsius: Willy
van de Broek; Marianne Cremers; Henny
Daniëls; Mieke Eicholtz; Ellen Faase; Guy-
teke de Goey; Corrie de Groot; Elana Ha-
gemeijer; Elsje Havermans: Joke Heerkens
Thijssen; Bea Hin; Hiske Hin, eerv ver
melding; Moekie Kerkhoff; Betty Koenen;
Trudy van der Laan; Agnes Leeuwenberg; 1
Mia Linders; Nora Nederstigt; Tineke
Nuyens, met lof; Astrid Odekerken; Gerda
Peltenburg; Fien Quik; Marianne van der
Raadt; Els Randag; Nelly Sandberg; Truus
Schoutens; Anita Schroder; Margaret Schro
der; Dora Steffens; Marion van der Vaart;
Carla Vehmeyer; Nelleke Verhoeven. Afge
wezen: 11; herexamen: 2.
Bevorderd tot de klas 5 M.M.S.: Hermie
van der Aart; Hanny Baard (vw.); Ria
Bok; Liesbeth Bruggemann; Riet Bun;
Thera Cohen (eerv. verm.Yvonne Heer
kens; Truike van der Heyden; Trudy Klein
Schiphorst; Lore Koets (met lof); Nettie
Levelt; Ria Meijr; Truus Oorthuis, Marga
Pas; Ans van der Ploeg (eerv. verm.);
Truus Rutte; Corrie Schackman; Truus
Schavenaker; Mieke Schlatmann; Dory
Smolenaars; Henny Stolvoort; Anneke van
Tetering; Ineke van Velsen; Annie Verde-
gaal; Ria de Vilder; Willemijn Wösten; Joost
Zwetsloot. Afgewezen: 5.
Bevorderd naar IV Gymnasium; Ria van
de Bronk; Marianne Douves; Ineke van
Emmerik- Ineke Eekhout; Ria Faase; Leonie
Fischer; Jeannette van Geest; Truusje van
Grieken; Anneke Haanappel; Ruth Hesse-
ling (eerv. verm.); Trudy Hilt: Cora van
Liemt; Marianne Lohman; Lucie van der
Mey; Ria Ronde; Willy van Ruiten; Annie
Schlamann: Annemieke Sueters. Afgewe
zen: 3. Herexamen: 1.
Bevorderd naar V Gymnasium: Joke van
den Berg (met lof); Fera Blom; Henny
Eoeree; Truusje Brugman; Els Bungener;
Ria van Doornewaard; Joke van den Heu
vel; Riek van der Kolk; Goke Pierrot;
Carla van der Vaart; Agnes Zwaneveld
(met lof). Afgewezen: 2.
Bevorderd naar VI Gymnasium A: Digna
Beijersbergen; Ineke Borghouts; Enny
Francken; Ankie Hermes; Elly Houtsma;
Madeleine Prinz (met lof). B: Annie Co-
nijn; Hanneke Hin; Ank Neelissen- Elly
Ronde; Maria Simonis. Afgewezen: 7 Her
examen 1.
Geslaagd voor Gymnasium ARiek
Borghouts: Marianne Braam; Justine
Brunsmann; Adriënne Cremers; Berna
dette Duynstee; Fletje Hin; Vera Hissink
Trudy Hoge; Charlotte Pas; Cunera Rik-
kers.
Geslaagd voor Gymnasium B: Maria
Haanappel; Yvonne Peeperkorn- Wies van
Riet; Paula Schuckert; Ria de Vaan.
Deze week van 12 tot en met 18 Juli
is het de week van bedelen voor zieken,
en wel ten bate van „Herwonnen Le
venskracht" en „Santos". Deze instel
lingen zijn voor iedereen in de loop der
tijden een begrip geworden, zodat aan
niemand behoeft te worden verteld van
het prachtige doel: het bittere leed te
verzachten en de levensdreiging te be
strijden van hen die getroffen zijn door
de gevreesde t.b.c.
Daarom vragen Herwonnen Levens
kracht en Santos weer met groot ver
trouwen uw gaven. Als dus deze week
een collectant bij u aanbelt met een lijst
voor een gave, geeft dan met milde
hand. Heeft Christus zelf niet de liefde
tot de naaste en het offeren als voor
naamste deugden aangewezen voor al
len die Hem willen volgen?
Bitter is het leed, dat wacht
Op „Herwonnen Levenskracht"
Gij, die zo gezegend zijt
Toon uw solidariteit
Als de hand die helpt en schraagt
Ook aan u een gave vraagt.
Zaterdagmiddag 3 Juli j.l. is op het
buitengoed het „Huis met de Beelden"
gelegen Wagenweg te Haarlem, een om
derlinge keuring gehouden door de gei-
tenfokkérsvereniging, afd. Haarlem.
De Rijkskeurmeesters waren de heren
de Wit uit Berkhout en Biere uit Zaan
dam.
De aangevoerde dieren vielen niet te
gen, niettegenstaande de vereniging nog
in de kinderschoenen staat en er op dit
gebied van sport nog veel te leren is.
De vereniging stelt tot doel de verzor
ging, productie, vermenigvuldiging,
maar bovenal de verbetering van het
geitenras.
De 29 ingezonden dieren werden ver
deeld in 5 groepen, te weten: 3-jarige
en ouder, 2-jarige, 1-jarige, overlopers
en lammeren geboren 1954. Voor iedere
groep waren er 3 prijzen, in de vorm
van medailles.
Na deze beoordeling volgde het num
meren en registreren der jonge lam
meren, vervolgens het castreren der
jonge bokken, daar bij overheidsveror-
dening wettelijk verboden is boven de
4 weken ongecastreerde bokken te hou
den, tenzij men vergunning heeft.
De leden konden met tevredenheid
op deze keuring terugzien. 29 Juli zal
de prijsuitreiking plaats vinden.
Bij de Staatsexamens voor muziek te
's-Gravenhage slaagden voor het diplo
ma B (M.O.) piano: mej. A. Uittenbosch
te Aerdenhout, en voor piano A (L.O.)
theoretisch gedeelte de heer Frans
Schreuder uit Haarlem. Beide geslaagde
candidaten zijn leerlingen van de Toon
kunstmuziekschool.
Advertentie
De formulieren Inzake de gehouden
enquête onder de inwoners van de
straten in het ninnengedeelte van
Heemstede waarlangs vele malen per
dag de autobussen van de N.Z.H.
rijden, zijn thans binnen en afgewacht
dient te worden, wat het resultaat is.
Intussen mag niet uit het oog worden
verloren, dat aan deze kwestie nog
heel wat meer kanten zitten dan alleen
beschadiging van woningen en de voor
naamste is wel: de veiligheid van het
verkeer in het algemeen. Wanneer in
derdaad de bussen over de Heem-
steedse Dreef gaan rijden, is het zeker,
dat de veiligheid van deze snelweg
danig in het gedrang komt en dat
geldt in het bijzonder voor de wielrij
ders. Weliswaar is op de Heemsteed-
se Dreef aan beide kanten een deel
van de weg met witte strepen afge
bakend als rijwielpad, maar officieel
is het niet als zodanig aangewezen en
het komt dus nog elke dag voor, dat
er auto's op het rijwielpad parkeren.
Dit heeft tengevolge dat wielrijders
zich op de grote weg moeten begeven
en dat is met het oog op de snelhe
den waarmede op deze weg gereden
wordt, niet zonder gevaar. Gaan nu
de bussen over deze weg rijden ge
deeltelijk gebeurt dit al met de dien
sten op Hillegom en Leiden dan
worden de risico's nog groter, omdat,
zelfs al houdt de bus het rijwielpad
vrij, dit dan toch weer gebruikt wordt
voor in- en uitstappende passagiers.
Aan de andere kant behoeft men niet
de ogen te sluiten voor de bezwaren
die de bewoners van de woningen heb
ben, gelegen aan de straten waardoor
elke dag het busverkeer gaat, terwijl
verder ook de belangen van de passa
giers, vooral de forensen, een
woordje meespreken. De meest radi
cale oplossing zou zijn, het gehele tra
ject te voorzien van een gesloten weg
dek en de kosten daarvan gelijkelijk
te verdelen tussen gemeente en N.Z.H,
Tenslotte hebben beide belang bij een
zo goed mogelijke busverbinding en
dus ook bij een goede weg. Deze meest
eenvoudige oplossing is echter niet
mogelijk omdat de N.Z.H. wettelijk
niet verplicht kan worden tot deelne
ming in de kosten van het onderhoud
van de door haar voertuigen gebruikte
wegen.
Op het ogenblik draaien de gemeen
ten alleen op voor de kosten en de
busondernemingen Kijken toe, of alles
wel goed gaat. Helemaal ongelijk kan
men ze ook alweer niet geven, want
zij betalen per jaar een zeer behoor
lijk bedrag aan wegenbelasting, welke
het rijk ten goede komt.
Feitelijk komt dus de toestand hier
op neer dat gemeenten en busonderne
mingen kibbelen over het onderhoud
van wegen, terwijl het rijk als lachen
de derde de gelden opstrijkt en pro
centueel slechts een klein gedeelte be
steedt aan het aanleggen en onderhou
den van rijkswegen, maar de gemeen
ten verder laat tobben.
T~\ie jaar geleden is in Zwitserland overleden Dr. Paul Reiwald, een jurist
I t en psycholoog. Zijn denken bewoog zich voornamelijk op het gebied van
criminologie en massa-psychologie. Zijn belangrijkste werken zijn Erobe-
rung des Friedens „Die Gesellschaft und ihre Verbrecher", (waarin beweerd
wordt, dat affectieve driften aan de totstandkoming van het gesystematiseerde
strafrecht meegewerkt hebben), en Vom Geist der Massen."
Dit laatste boek is in onze taal overgezet door Dr. W. id. Kruseman en J A
Rispens en genaamd „De geest der massa". Tenslotte verscheen van Reiwald „bas
bedrohte Ich", in het Nederlands onder de titel „Het bedreigde Ik." Deze twee
boeken vatten elk in verschillende vorm de doctrine samen, waarvan Reiwald
zich de verkondiger gemaakt heeft. Het is de doctrine van de dreigende massifi-
cermg van onze samenleving, van de onophoudelijke mechanisering van alle men
selijke functies en de bureaucratisering van de sociale verhoudingen. Van deze
schijnbaar onafwendbaar verlopende processen ziet Reiwald toch een cmtspan-
ningsmogelijkheid, zij het een kleine. Maar overal ziet hij voor het individu het
gevaar van de toenemende nerveuze en zinloze hyperactiviteit, die geen ruimte
laat aan ontwikkeling van eigen gedachten en de uitwisseling van gevoelens redu
ceert tot afgesleten beleefdheden en even afgesleten ruzies. De industrialisering
bedreigt ook het gevoelsleven; in het maatschappelijk verkeer worden steeds
meer gevoelsuitingen gestandaardiseerd volgens een vast patroon
„De geest der massa" is gelukkiger
wijs geen vage aanklacht van onverhelp-
bare toestanden, maar een gede
gen studie, die een enorme belezenheid
en een bescheiden optimisme vertoont.
Wie een overzicht wil hebben van de
literatuur inzake massa-psychologie
vindt hier een grondig compendium. Het
denkgebied wordt doorvorst aan de hand
van a ®n die enige bijdrage hebben, het
zij Gustave le Bon, Kurt Baschwitz of
Mary Baker Eddy. Van Freud, Hitier
Jung, Stalin en nog anderen zijn er
lange citaten.
Op nadrukkelijke manier legt Reiwald
verband tussen de commerciële en de
politieke propaganda. Hij zegt, dat er
geen betere voorbereiding voor de poli
tieke onderwerping van de geest bestaat
dan de moderne bedrijfsreclame, daar
die immers overal het eigen denkleven
en het eigen gevoel wil uitschakelen en
alleen kortdurende en vaak herhaalde
schokken toebrengt met alle middelen
van letter, kleur, beeld en geluid* Dit
cynisme van de moderne reclame wordt,
sinds Hitier, steeds feller in de politiek
toegepast. Het recept is bewering, her
haling, bewering, herhaling, ook van
de grootste leugen. (Aperte nonsens als
de bacterienoorlog in Korea is op die
manier tot een voorwerp van serieuze
discussie geworden.)
De propaganda in een dïctatuurstaat
is te zien als de voortdurende opfrissing
van voorwaardelijke reflexen; er klinkt
het woord „vrede", en onmiddellijk ziet
de willoze massa de andere party als
de oorlogshitser, zoals de hond speeksel
in de bek krygt bij het rammelen aan
zyn etensbak. In „Mein Kampf" staat
het koel en klaar: „In de afmeting van
de leugen ligt in zekere mate zijn geloof
waardigheid, daar de primitieve mensen
grote beweringen eerder geloven dan
kleine; immers de massa liegt genoeg
in kleinigheden, maar zou zich schamen,
voor grote leugens."
De successen van de practische po
litici, de staatsleiders, hebben vooral
geleerd, dat hoe groter de massa's
zy'n, des te hulpelozer ze zy'n. De tech
niek van de propaganda geeft de mas
sa de woorden in de mond, waarmee
zy haar behoeften uit, maar zelf be
denkt zij niets. De grote massa (beti
teld als gemeenschap, volk, staat,
volksdemocratische republiek) wordt
verheerlijkt, juist omdat zij willoos en
machteloos is tegenover de leiding.
Het individu, platgedrukt tussen bu
reaucratie en politiemacht, wordt een
nulliteit. De ongelukkige enkeling
zoekt dan een surrogaat voor zyn ver
loren individualiteit juist in de massa,
tracht daar een uitlaat voor zyn ver
bitterd sentiment te vinden. Daaruit
ontstaan het verschrikkelijke radica
lisme en fanatisme van de massa.
De hartstochten, die de massa bewe
gen, mogen niet afgebogen worden naar
het particuliere terrein. De sexuele or-
dening neigt in de dictatoriaal geregeer
de staat gauw naar autoritair puritanis
me. (Italië tijdens Mussolini, Rusland
van heden). De sexueel onderdrukte
mens bezit geen moed tot zeUDestem-
ming; hy zal een onderdaan zyn, geen
burger. De onbevredigde en geprikkelde
is eerder bereid in de massa en in de
verering van de leider schadeloosstel
ling te zoeken voor zijn geremde affec
ten. Reiwald ziet in de grote toeneming
van sexuele neurosen een reden tot ern
stige bezorgdheid voor de toekomst der
democratie. Wellicht is dit wat overdre
ven, maar wie moet niet dadelyk denken
aan de profetie van George Orwell in
zyn roman „1984", waarin verliefdheid
als een staatsgevaariyk misdrijf zwaar
gestraft werd?
Men hoeft het intussen met Reiwald
inzake het „verbond dat politiek en
bedryfsreclame gesloten hebben" niet
eens te zijn, om toch in te zien dat
deze beide in het afstompen van de
critische zin en het overprikkelen van
Zondag 8 Augustus zullen de heren P.
van Hotten en C. Broosens de dag her
denken, dat zij 25 jaar als collectant
verbonden zijn aan de parochie van de
H.H. Elisabeth en Barbara. Er heeft zich
een feestcommissie gevormd om de jubi
larissen een prettige dag te bezorgen.
Om 9 uur zal de H. Mis worden opge
dragen en 's middags wordt er in res
taurant „Bolwerk" een receptie gehou
den van 12.30 tot 13.30 uur. De dag
wordt besloten met een feestavond.
Haarlem 3BMHC 2. Gewonnen door
Haarlem met 77 runs.
Haarlem 132, P. A. L. v. Bueren 48,
mr. K. van Giffen 12, Th. Hetem 13, N.
Schenk 41, Extra's 12. Bowlingcijfers
BMHC K. F. Creutzberg 736, W. Goed
koop 149, A. Went 29.
BMHC 55, K. F. Creutzberg 12, M.
Sluijter 21. Bowlingcijfers Haarlem E.
ter Haar 411, Th. Hetem 57, G. Goos-
sens 120.
CVHW 3Haarlem 4. Gewonnen door
CVHW met 48 runs.
CVHW 69 voor 9 wickets, F. Kottman
12, H. Lokman 11, R. van Eek 15, Extra's
10. Bowlingcijfers Haarlem F. van Dok
113, R. Heijdeman 622, H. Schlatmann
2—8.
Haarlem 21. Bowlingcijfers CVHW A.
J. Leijer 73, H. Lokman 311.
Rood en Wit 5 CRood en Wit 5 B.
Gewonnen door R. en W. 5 C met 5
wickets.
Rood en Wit 5 B 69, J. v. d. Valk Bou-
man 10, H. Vaandering 19. Bowling
cijfers R. en W. 5 C, J. C. Luining 626,
F. L. van Muiswinkel 1—12 C. de Ruig
1—4.
Rood en Wit 5C 71 voor 5 wickets,
F. L. van Muiswinkel 20, G. van Mars.
Hartsinck 31 not out. Bowlingcijfers R.
en W. 5 B, C. J. C. Voors 212, E. Dei-
num 228, H. Thon 19-
De negende Zandvoort-estafette heeft
een buitengewoon spannend verloop ge
had. Meer dan twintig estafette-ploegen
van voetbalverenigingen startten Zater
dag om kwart voor acht op de Grote
Krocht. Aanvankelijk lag Zandvoort-
meeuwen aan de kop, onmiddellijk ge
volgd door „Kruisster" uit Amsterdam.
Maar DSB uit Haarlem bedreigde de
kopgroep en toen Joustra zijn ronde
had gelopen, had DSB de eerste plaats
veroveru. De vijfde ronde leverde een
spannend duel tussen DSB en Kruisster,-
maar DSB kwam, toegejuicht door de
duizenden toeschouwers, het eerst over
de eindstreep in 33 minuten 27 secorv
den. „Kruisster" werd tweede en Wï C
derde. DSB won voor de vyfde maal
deze estafette; een bijzondere attractie
was nog, dat een Zandvoortse badgast
voor elk van de lopers van de winnende
club een fraai armbandhorloge heeft ge
schonken, evenals voor de loper van de
snelste ronde, de Zandvoorter Claudius
Schuiten, die zijn ronde in 6 min. 33 sec.
had gelopen. Burgemeester Van Fenema
reikte de prijzen uit.
De Zandvoortse Accordeon-vereniging
gaf Zaterdagavond een concert op het
Raadhuisplein. Er werd pittig gemusi
ceerd en het is duidelijk merkbaar, dat
dit gezelschap goede vorderingen maakt.
Een talrijk publiek dankte herhaaldelijk
met hartelijk applaus.
In Juni nam de bevolking van Zand-
voort toe door vestiging met 152 en
door geboorte met 19 personen. Zij
verminderde door vertrek met 54 en
door overlijden met 4 personen.
Het aantal inwoners steeg van 11586
tot 11699.
Op de N.V. Drukkerij De Spaarne-
stad stond de heer A. M. Michalides
Zaterdag j.l. in het middelpunt van de
belangstelling, omdat hy die dag vijf
entwintig Jaar aan deze zaak verbonden
was. De directie liet dit feit. niet onop
gemerkt voorbijgaan en overhandigde
de nieuwe zilverling een portefeuille-
met-ritselende-inhoud.
In de cantine, waar de feestelijkheden
werden voortgezet, trad de bedrijfslei
der, de heer Herber, als eerste spreker
op. Hij ontleedde en vertaalde de naam
Michalides als „Zoon van Michael" en,
zo zei hij, „zoals Michael de eerste on
der de goede engelen is, zo bent u de
eerste onder de goede snyders. U hebt
zich in de afgelopen vijfentwintig jaren
doen kennen als een kundig en rustig
werker. Dat u er bijna altyd in bent
geslaagd, de gebreken van de rotatie
druk op te vangen en door vakkundig
snijden het uiterlijk van de bladen zo
goed mogeiyk te maken is een compli
ment voor uw vakbekwaamheid en
nauwgezetheid. Ik feliciteer u daarom
van harte met dit jubileum en ik betrek
in mijn gelukwensen ook uw echtge
note, want een vrouw bepaalt immers
voor een groot deel de carriere van haar
man. God geve. dat u nog vele jaren in
goede gezondheid aan de Spaarnestad
verbonden zult zijn.
De heer Verhaart, chef van de Expe
ditie, roemde in een aardige speech de
wijze, waarop de jubilaris zyn taak al
tijd heeft opgevat en de manier waarop
hij zijn collega's steeds met raad en
daad terzijde heeft gestaan. Hij over
handigde mevrouw Michalides een
bloemstuk en maakte toen plaats voor
de heer A. J. Mathot, die namens de
Jubileum vereniging ook al met goede
gaven kwam: een enveloppe-met-inhoud
en voor mevrouw Michalides een fruit
schaal. Nadat mej. A. Bruin enkele lie
deren ten gehore had gebracht, sloot
de heer Michalides zelf deze jubileum
viering met enkele welgekozen woorden
van dank.
De brandweer van Haarlem werd Zon
dagmiddag gealarmeerd voor het begin
van een brandje in een huis op de hoek
van het Houtplein en het Lorentzplein.
Een bezoekster bemerkte, dat er nie
mand thuis was, maar zy rook wel een
brandlucht. Zy wist een raam open te
schuiven en naar binnen te klimmen.
Op het petroleumstel zag zij een pan
netje staan, dat droog stond te koken,
maar er was verder weinig schade aan
gericht. De brandweer behoefde niet
op te treden.
De uitslagen van afgelopen week lui
den: Vermaat II Vermaat I 1"7: ^e"
der land SVDW 3-3; HeeremansvJ
MHSV 1-5.
Programma komende week: Maandag
12 Juli Nederland Vermaat i, DSK;
Maandag 12 Juli Vermaat II HSM,
VVH; Dinsdag 13 Juli Beeremansvl
SVDW, Slaperdijk; Woensdag 14 Juli
Vermaat I MHSV. Zeeweg.
(Niet officiële koersenj
de emotionaliteit dezelfde uitwerking
hebben. De massa's worden verleid tot
willoosheid, impulsief reageren en af
keer van denken. De wrevel tegen
intellectuelen, de vervlakking van het
oordeel, de smaak in kortstondige on
benulligheden en het onvermogen on»
werkelyk van het leven te genieten
komen steeds meer voor, ook onder
hen die eens tot een leidende positie
geroepen worden. Van de millioenen
die heden ten dage naar dezelfde da-
gelykse arbeid, dezelfde bioscopen en
vacantiepretjes, dezelfde massale con
gressen en overvolle touristenoorden
optrekken, is een gevaarlijke ineen-
schrompeling van de individualiteit
ontstaan. Zy worden gemassificeerd.
Zij zullen het vermogen verliezen om
zich eens tegen een Hitler of Mussolini
te weer te stellen. De wijze Chinezen
zeiden het al: „Een groot man is een
ongeluk voor de gemeenschap."
Decentralisatie een geneesmiddel?
Er is een geneesmiddel, maar Reiwald
schynt er zelf niet al te zeer in te gelo
ven. Dat heet decentralisatie en vorming
van kleinere eenheden. De enige hoop
om de gigantische politieke en economi
sche machine te humaniseren ligt in de
schepping en instandhouding van meer
beperkte minderheden. De overheid zou
het ontstaan van regionale gemeen
schappen moeten bevorderen.
Wie gelooft daarin? Wellicht enkele
heldere koppen, maar zeker niet de mas
sa's zelf. Kleinere groepen kunnen met
minder succes hun belangen verdedigen.
Dit geldt voor economische groepen, als
arbeiders, zowel als voor de naties van
West en Oost, die door de voortdurende
spanning tot een oorlogseconomie ge
dwongen worden en de mogelijkheid
moeten openhouden om grote massa's
snel te mobiliseren. Bovendien is de-
entralisatie geen parool waar kracht
van uitgaat, evenmin als van andere
eisen van het gezond verstand
Nochtans ziijn eir enkele lichtende voor
beelden. Kleine productieve gemeen
schappen zijn er over de wereld in ver
schillende vormen ontstaan. Frankrijk
kent de „Communauté Boimondeau",
een groep families die een kleine fabriek
voor fyne apparaten drijft met als doel
een humanisering van de betrekkingen
binnen de gemeenschap; in Zwitserland
zijn er bouwverenigingen en verenigin
gen van volkstuinders met soortgelyke
doeleinden. In Amerika heeft men de
beroemde Tennessee Valley Authority.
Overal zyn er binnen scholen, opvoe
dingsgestichten en gevangenissen kleine
gemeenschappen met een zeker zelfbe
stuur in het leven geroepen, soms onder
dwang van bovenai, maar ook vaak uit
eigen initiatief der deelhebbenden. Dit
is vrywillige zelfopvoeding...
Cids voor opvoeders
Met die zelfopvoeding wordt het ter
rein der individualiteit betreden, en dit
wordt door Dr. Paul Reiwald in zyn
laatste werk „Het bedreigde Ik" op een
nogal luchtige en anecdotische wyze be
handeld. Het is uitnemend vertaald door
drs. Frank de Vries (medewerker van
de Ned. Stichting voor Psychotechniek,
het Utrechts wetenschappelyk instituut
dat de wereld niet met publicaties pleegt
te overstelpen) en ontwerpt een duide-
iyk beeld van het affectieve leven van ds
mens, voorzover dat in het maatschap-
pelyke verkeer betrokken is. Meer moet
men er niet in zoeken. Het is geen theo-
-etische verhandeling, maar wil slechts
een gids ztjn. Een gids voor hen die ziclJ
willen verheffen boven de massa-exjstetv
tie, het confectie-bestaan, de psychische
routine, het statistische denken, de ver
duistering van de individuele ziel. Het
is 'n puur rationalistische handleiding,
die zich bescheiden zowel van de Wes
terse als de Oosterse metaphysica dis-
tancieert. Tenslotte was Reiwald een
advocaat en geen theoloog.
v. S.
3% Ned. 1953
3V2 Ned. 1953
3)4 Ned. 1948
31/4 pCt. Ned. 1950
3'/4 Ned. 1954
0-31/2 Ned. 1947
3 Ned. 62-64 Cel. fac.
Inschr. Grtbk. 1946 3 pC
Ned. Handel Mij., cert,
A K U.
Van' Berkel's Patent
Calvé-Delft cert.
Van Gelder
Kon. Hoogovens eert.
Unilever cert.
Ned. Kabel
Philips
Kon. Petroleum
„Amsterdam" Rubber
Holl. Amerka Lijn
Kon. Ned. Stoomb My
Ned. Scheepv. Unie
H.V.A.
1 Deli Mij. Cert.
Vorig Opening
slot 12/9
1037/s
99%
99%
100
99iX
100 j>
98%
181
225
152
200%
236
194%
364 Va
217
261V*
439V2
86%
155
1371/a
135%
119%
124%
99%
99%
228
371
265
470
921/2
139
140
125
127
Paui Reiwald, De geest der massa, Uit
geverij Kroonder, Bussum.
Paul Reiwald, Het bedreigde Ik, Meu-
lenhoff, Amsterdam.
Voor de Zaterdagmarkt waren in
IJmuiden binnen de trawler Zeelandia
IJM 38 met 480 kisten makreel, 30 kis
ten piepers, 15 kisten diversen, de log
gers RO 2 met 100 manden schelvis,
80 manden gul 5 manden tarbot, 15
manden diversen, 60 stuks stijve kabel
jauwen, Cornelia Maria SCH 135 met
750 manden makreel, 125 manden schel
vis, 30 manden gul, 10 manden wyting,
20 manden kabeljauw, 5 manden kool-
vis en KW 59 met 90 kisten schelvis en
piepers, 60 kisten radio, 20 kisten ma
kreel, 70 kisten diversen, 100 stuks sty-
ve kabeljauwen. Daarnaast waren er
nog 30 kotters met een totaal van 1480
kisten vis, waarvan 11.500 kilo tong,
600 kisten schol en 160 stuks styve ka
beljauwen. De totale aanvoer aan de
Zaterdagmarkt beliep 2.380 kisten verse
vis.
De ruimere aanvoer van schol bleek
geen nadelige invloed van betekenis te
hebben op de prijzen. Grote schol werd
verkocht voor 43,- per kist, grootmid
del 47, tot 44, kleinmiddel 73, tot
51,- schol 1 56,- tot f 42,-schol 2
ƒ30,- tot /2°.- de drietjes ƒ17, tot 12,-
per kist. Ook de tong bracht goed geld
op. Grote tong noteerde 3,20 tot f 2,80
per kilo, grootmiddel 2,35 tot 2,20
kleinmiddel 2,12 tot 1,98 tong 1 2,10
tot f-96 en tong 2 1,58 tot 1,32 per
kilo.
De makreelprys kreeg door het war
mere weer een domper. De makreel
liep van 19,50 tot 13,50 per kist. Gro
te schelvis kwam op 38,- per kist,
middelsoorten deden 40 en 39, pen
nen 38, tot 34- en de braad ging voor
16, tot 12, per kist in andere handen
over. Grote kabeljauw werd per kist
van 125 kg. gewaardeerd op 90,- tot
80,- per regel van 10 stuks op 75,
tot 55,- Haring was er Zaterdag niet.
De Zeelandia IJM 38 sloot zyn reis
af met een besomming van 8650.- HU
werd in deze overtroffen door de logger
SCH 135, die 11,350,- besomde. De KW
59 besomde 5,025 en de RO 2 kwam
tot 4.600,- By de kotters ging de hoog
ste besomming naar de IJM 11 met
2.600.-
Gistermiddag werden de kermi^®rT
makelijkheden ingezet en uit^fS
ging de belangstelling aanvankeJJK u"
van de jeugd, 's Avonds er ee»
drukke toeloop van de rüP®r® K.ugd
en de groten. De deelname f nnfl
njderij op het losse Paard Was maa^
matig, in vergelijking met voorgaande
jaren. Telde men toe» pL®- 30 ryder
nu waren hét er zod
nummer vlot afgewerkt kon worden.
met als uitslag:
1. Dekker, Haarlem.
2. Rutte, Santpoort.
3. v. Veen, Haarlem N.
De rede van deze matige deelna
me moet wel gezocht worden in het
feit, dat de hooibuuw in volle gang in
volgende keer beter. Zaterdagmiddag
ringrijden, geen rijwiel en behendig
heidswedstrijden voor dames en here®-