Tweede Kouter op vocoritie tri opgeluchte sfeer
met grote meerderheid aanvaard
Minister Kernkamp weerlegt
argumentatie van mr. Oud
A.R. LAAT FRACTIELEIDER
SCHOUTEN ALLEEN STAAN
Vrachtauto met ses en dertig ton
stenen zakt door brug
Bijna500 F ranse gevangenen
gestorven bij ..dodenmars
Vietminh bang dat De Castries
ontvoerd zou worden
Verplichting of
vergunning?
Japanse fabrieksmeisjes staken
om geen muurbloem te worden
i
Waar president Coty zal wonen
g&"M0RRI
Nieuwe Haarlemsche Courant
Nieuw speelgoed
m
Toegang tot Hellevoetsluis versperd
NA DE VAL VAN DIEN BIEN PHOE
Hevige explosie in
vuurwerkfabriek
Ongeregeldheden
in Uchinomiya
m 't i f
fP:
Het
weer
Tot hoofd en hart
WEER REGEN
ZATERDAG 17 JULI 1954
78ste JAARCANC No. 25642
fpIS Haf er
Eigen leven
Vacantiefoto wedstrijd
1954
Wij zijn er nog niet.. 5
Gedenkt giro .43509
55
Generaal Ely heeft
rapport samengesteld
In voorstad van Chicago
10 doden12 vermisten
ln Oost-Duitsland
POESJKIN VER
VANGT SEMJONOV
Als Russisch Hoge Commis
saris en ambassadeur
I Falcon zijden regenm. 49.75
KANTOOR: BREESTRAAT 171 - BEVERWIIK
Tel. Administratie: 4790 - Tel. Redactie: 3998
Kantoor Haarlem: Smedestraat 5
Telefoon: 21543 - 21544
Bijkantoor en Red. ITmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: J. W. Boerrigter en
Mr. W, A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
KENNEMER DAGBLAD
ADVERTENTIETARIEF 10 cents per millimeter-
hoogte.
Omroepers 10 cents per millimeter-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal.
statuut Koninkrijk
(Van onze parlementaire redacteur)
De laatste beslissing die de Tweede Kamer tot besluit van haar parlemen
taire jaar heeft genomen is er een van grote betekenis geweest en tevens
een groot succes voor de regering. Met een meerderheid, die een eind
boven het benodigde twee derde der aanwezige stemmen uitliep, is gisteren
bet wetsontwerp tot het aanvaarden van een Statuut voor het Koninkrijk
oer Nederlanden aangenomen. Van de 94 stemmen zijn er 75 voor en 19 te
gen het ontwerp uitgebracht. De fracties van de K.V.P. en P.v.d.A. waren
eensgezind, hetgeen in lange tijd niet meer is voorgekomen als het om stem
den ging over een ontwerp waarover de meningen zo verdeeld waren. Op
net laatste ogenblik heeft ook mr. Van Rijckevorsel, die zich aanvankelijk
de zienswijze van prof. Oud had verklaard, toch nog zijn stem aan
trJ wetsontwerp gegeven. Van de A.R. was dr. Schouten de enige die
?teinde> dit was wel de grootste verrassing, die zich op het laatste
voor(iced. De C.H. had eveens een dissident, de heer Schmal. Daar-
taniei- ,i voordeed. De C.H. had eveneens een dissident, de heer Schmal. Daar
in do d6 d'e de onderhandelingen over het statuut heeft meegemaakt
leen vhnr r? voordat het Statuut in het parlement kwam, stemde al-
beren wêlter e«St in de fractie was onder leiding van prof. Oud tegen. De
dis gereformeerde„prof' Eemaire schaarden zich daarbij met de Staatkun-
n en de communisten,
kwam
sfe«. ^aart* een veel
ariIA de Hort te-
aren
aan gelegen oirfeen zn rdg6r"®^ veel
voren de eerst,» t w"«rin
spanning. Het was er de r altiJd
fiat) Cfol rirfo»-
lijke meerderheid mee te k?r°ot ®oge-
M de helzeer gedegen antwo^-.Da«k
de minister van Overzeese RinTl, Van
prof. Kernkamp, en de aanwe tlen.
van zoeel mogelijk leden van de h ?Jid
fracties is het gelukt een uitslag te h
reiken die veel gunstiger was t'
het zich aanvankelijk liet aanzien.
Op het laatste moment kwamen not.
kamerleden binnen. De heer L5
horst was om vier uur
uit Toulouse gekomen Prof ,?oblPho1
dy bleef ver westerwiTfm Gerbran-
m is kunnen «lasen 7 v, n er nlet
den Heuvel (Am f ^eren c-
Acht ministers
Acht ministers waren in de volle
yerSaderzaal aanwezig. Op de publieke
Valine was geen plaats onbezet. Een
Nnbonees en enkele Surinamers heb
ben de cehele dag zitten luisteren, ter-
de vertegenwoordigers van Suri-
baöie en de Nederlandse Antillen, de
beren dr Pos en mr Debrot in de loges
de laatste sprekers volgden. Ook mr
van Schaik, lid van de Raad van State,
die tot de eerste deskundigen behoort
°P het gebied van de staatsrechtelijke
Vormgeving van het nieuwe Koninkrijk,
en de heren dr a Campo en zijn naaste
medewerkers waren komen zien hoe de
Kamer zich door dit probleem heen-
Worstelde.
Reeds 0m elf uur in de morgen was
en daaraan begonnen, toen minister
tuut zelf sprekende zei de minister, dat
men daarin zelfs veel minder ver is
gegaan dan de Grondwet Veroórlooft.
Men had er zelfs een andere troon
opvolging in kunen leggen zonder
met hoofdstuk XIV in botsing te
komen.
Is het statuut eenmaal tot stand ge
komen, dan leidt het zijn eigen leven
en is niet meer gebonden aan de Grond
wet. Om te begrijpen, dat ook dit mets
bijzonders is. moet men bedenken, dat
het statuut is ontstaan uit gemeenschap
pelijk overleg. Dat er daarbij grond
wettelijk niets nieuws onder de zon is
toonde de minister aan door het sta-
stuut te vergelijken met art. 63 van ae
Grondwet. Hierin wordt sinds 1948
vastgesteld, dat grondwettelijke bepa
lingen hun rechtskracht verl'dzenv wan
neer de internationale rechtsorde dat
vordert. Daarvoor is slechts een wet
nodig, die met een meerderheid van
twee derde wordt aangenomen. De
Grondwet hoeft niet gewijzigd te wor
den.
Op het verzoek van dr. Schouten,
om in het statuut de bepaling te gaan
wijzigen, die betrekking heeft op
het aanbrengen van veranderingen
daarin, kon de minister geen gevolg
geven. Na moeizaam overleg, waarbij
een vertrouwenscrisis is opgetreden,
is vastgesteld, dat het statuut, in te
genstelling tot de Grondwet, met een
eenvoudige meerderheid kan worden
gewijzigd. Zou men daarvoor in de
plaats nu nog een gekwalificeerde
meerderheid gaan stellen, dan zou de
rechtsontwikkeling in het gehele Ko
ninkrijk in gevaar komen. Met ver
ontwaardiging wijst de regering de
suggestie van de hand, dat men van
plan zou zijn langs deze achterdeur
wijzigingen met een gewone meerder
heid in ons gehele staatsbestel te
brengen.
Wat de medezeggenschap van de
Overzeese Rijksdelen betreft, er is
volgens de minister geen aanleiding te
verwachten, dat van die zijde zal wor-
den getracht het terrein van de be
moeienissen uit te breiden. Het is
daarvoor te nauwkeurig afgewogen.
(Vervolg op pag. 7)
De gehele sterrenwereld heeft
kleine meisje uit New York tot haar
beschikking in de glimmende bol, die
naast haar staat, en al de sterrenbeel
den gaan voor haar schijnen door een
simpele beweging aan een schakelaar.
Een van de vele nieuwe stukken speel
goed, die op de Amerikaanse markt
worden gebracht. Dit miniatuur-pla
netarium is in feite een plastic bol
met kleine gaatjes er in, waardoor de
sterrenbeelden op de wanden van de
kamer worden geprojecteerd. Er hoort
nog een boek over sterrenkunde bij
en .het geheel kost maar een kleine
zestig gulden
Een zwaar beladen vrachtauto met
aanhangwagen van een firma uit Rot
terdam kwam gistermiddag uit de rich
ting Rotterdam met stenen voor de
bouw van woningen in de Opzomerlaan
te Hellevoetsluis. De voornaamste toe
gang tot Hellevoetsluis bestaat uit een
brug over de Vestinggracht, een stuk
dam en een Baileybrug. Beide bruggen
zfjii alleen toegankelijk voor verkeer
met een maximumgewicht van tien
ton. Toen de vrachtauto met aan
hangwagen de Baileybrug passeerde, is
deze, als gevolg van de zware druk, in
elkaar gezakt en ongeveer in het mid
den gebroken. Een gedeelte van de brug
is nu op de bodem van de/onderliggende
put komen te rusten.
Vrachtauto en aanhangwagen kwa
men hierdoor in de positie van eer. wijd
gevormde v te staan met de cabine
van de vrachtauto in de richting van
de vesting en de achterkant in de rich
ting van de Rijksstraatweg naar Brielle.
Aangezien de cabine naar boven stond,
De vacantie-fotoprijsvraag 1954
is door de lezers met enthousiasme
ontvangen. Dat is het eerste, wat
wij met instemming kunnen consta
teren Punt nummer twee is, dat
uit énkele inzendingen blijkt, dat
niet iedereen alles precies heeft
bpnrpripn Daarom herhalen wij
vandaag de allerbelangrijkste de
tails. De overigen vindt men m ons
blad van 3 Juli'J-1: fot0wed-
Door ons blad w
strijd uitgeschreven metv iedere
tijd van drie maanden. Voor tedere
maand geldt een aparte
Te weten voor de eerste
<5 Juli t.m. 5 Aug.): Zen>i
fotos in, die tezamen een t g
stelling vormen Voor de twe
maandZena twee foto's in,, die
twee opeenvolgende gebeurtenissen
in beeld brengen. En voor de derde
maand: Twee foto's die tezamen
een beeldrijm vormen
De inzending voo'r <je eerste
maand, waartoe wij ons nu zullen
beperken, dient uiterlijk 10 Aug.
in het bezit der redactie te zijn-
Ten laatste op 20 Aug. d.a.v. volgt
Publicatie van de vijf beste inzen
dingen.
Zij, die bekroond worden, ent-
Vangen daarvoor het normale aan
V('rs fotograf en toekomende honora-
1jUrn. Aan het eind van de wedstrijd
(j 0rden uit de vijftien gepubliceer-
tjp foto-paren de vijf beste gekozen.
S sn frijzen zijn dan f250, f150, f 100,
Dhn/25-
rest zijn de hoofdzaken. De
dat ..betreft de inzending, doch
Prac5.iin bepalingen, die gelden voor
ken;lSch iedere fotowedstrijd. Be-
dus.
inz5j de slag en let op, want de
men dingen die reeds binnen kwa-
teiti' zVn van opvallende kwali-
Aüvertentie
Bisdom van 'Haarlem te Haarlem
Kernkamp zijn rede aanving, die enige
uren heeft geduurd. Hij sprak over de
bereidwilligheid van de regering om
principes van onderlinge bijstand en
samenwerking tot een levende werke
lijkheid te maken, die veel verder zal
gaan dan het staatkundige gebied. De
minister noemde met name het geven
yan betere voorlichting aan het Neder
landse volk en vooral aan de jeugd
"uitrent de Overzeese Rijksdelen. HU
nip voorts over onderdelen van de
regeling met deze landen.
Dezeent '3eide een gouverneur houden.
Riiksrt!r,n optreden als hoofd van he»
In dat waarover hij is aangesteld.
Overzee*»6^1 is de iandsminister van
Verricht i -?ijksdcIen verantwoordelijk.
Kordnkriik'1 n L ult «m van het
ler vl n draagt de Rijksminis-
v L Overzeese Rijksdelen hier in
Nederland de verantwoordelijkheid: een
typisch voorbeeld van de verweven-
eid van de regeringen der landen.
Veel te wijde strekking
De regering heeft nauwkeurig on
derzocht in hoeverre het statuut in
Strijd zou kunnen zijn met de Grond
wet. Wanneer prof. Oud zegt dat hij
als kamerlid de eed op de Grondwet
niet kan vergeten, dan hebben de
ministers dat evenmin gedaan. Zij
zijn echter overtuigd, dat deze zaak
in orde is, ook wat hoofdstuk XIV
betreft. Dit is in 1948 aan de Grond
wet toegevoegd in verband met
de overgang naar een nieuwe lecnts-
ord'e. De vorm van de nieuwe rechts-
orde is in dat hoofdstuk voor Sun-
name en de Ned. Antillen reeds dui-
delijk aangegeven. Een nadere rege
ling moet in een statuut worden neer
gelegd. Nu zijn er in dat hoofdstuk
ook twéé artikelen opgenomen, die
betrekking hebben op de wijze van
tot stand komen van de nieuwe rechts
orde. Maar deze hebben slechts be
trekking op de procedure die daarbij
wordt gevolgd. Prof. Oud heeft er
een veel te wijde strekking aan ge
geven. De tegenstrijdigheden die hij
ziet, zijn slechts schijn. Zowel taal
kundig als aan de zin en de logica
van de tekst is dit te zien. Het gaat
er bij deze artikelen slechts om fru
stratie uit te sluiten, zo lang de
nieuwe rechtsorde 'nog op komst is.
Thans zijn wij zover. Over het sta-
vff van Dien Bien Moe werden overgebracht naar krijgsgevangenen
kamp»» tejhan «««J» ^XtA^geTezen krijgsgevangenen die deze
week Woensdag: en Donderdag- door de opstandelingen werden, vrjug
in ruil voor de vrijlating van een gelijk aantal zieke en gewonde
soldaten. Generaal Paul Ely, de Franse opperbevelhebber en Höge Gommis
saris in Indochina, heeft een rapport samengesteld over de behandeling der
gevangenen door de rebellen, en dit rapport doorgezonden naar Parijs.
Een vrijgelaten legionnair vertelde,
dat hij bij Dien Bien Phoe gevangen
was genomen op 8 Mei en dat hij en
zijn kameraden na een verschrikkelij
ke „dodenmars" door de oerwouden
eerst op 18 Juni aankwamen in Thanh
Hoa.- De mannen moesten in groepen
van 300 in ganzenpas achter elkaar
marcheren. Steeds weer riepen de Viet-
minh-bewakers „Baulen, Baulen.
sneller, sneller! Zij liepen van 's avonds
tot de volgende ochtend ongeveer 4 u.
Overdag werd niet gemarcheerd. Toen
zij in Than Hoa aankwamen, waren de
gevangenen uitgeput. Zij hadden ruim
700 kilometer gelopen. De meesten le
den aan tropenkoorts, dysenterie ol
T.B.C. Hun kleren waren verscheurd
en de meesten liepen blootsvoets.
De soldaten die onderweg niet meer
verder konden door ziekte of uitputting
werden ter plaatse door de bewakers
achtergelaten. Meestal stierven zy een
kwam de chauffeur met de schrik vrij.
Gelukkig bevonden zich geen voetgan
gers of fietsers op de brug. Het totale
gewicht van de vrachtauto met aan
hangwagen bedraagt Ongeveer 15 ton,
terwijl de wagens een vracht hadden
van ongeveer 5000 stenen met een ge
wicht van ongeveer 36 ton, zodat in to
taal ongeveer 51 ton de brug passeerde.
Nadat de situatie door de verkeerspo
litie was opgenomen, werd een aanvang
gemaakt met het verwijderen van de
auto met aanhangwagen. Het plaatse
lijk garnizoen belastte zich daarmee.
De werkzaamheden, die geruime tijd in
beslag namen, doordat de wagens nog
vastgekoppeld waren, trokken veel be
langstelling uit de omgeving. Om negen
uur gisteravond stonden de wagens
weer op het droge.
Verwacht werd, dat de genie die de
beide bruggen en de dam in beheer en
onderhoud heeft, vandaag een aanvang
zou maken met het slopen en verwij
deren van de Baileybrug. Deze brug
is de voornaamste toegang tot de ves
ting Hellevoetsluis, terwijl de tweede
toegang ten Zuiden van de vesting smal
en niet altijd berijdbaar is wegens het
hoge water.
ellendige dood in het oerwoud. Bijna
500 man kwamen niet in Thanh Hoa
aan. Een officier vertelde het verhaal
van een van zijn manschappen, die door
zijn kameraden op een buffel was ge
hesen, omdat hij niet meèr verder kon.
De bewakers brulden hem toe, dat hij
er af moest komen en te voet verder
moest gaan. Daarop opende de man
zich de pols met een scheermes. Een
andere officier was gedwongen geweest
de executie bij te wonen van een van
zijn mannen, die geprobeerd had te
ontsnappen. Een andèr stond op het
punt. om de touwladder te grijpen die
een overvliegende Franse helicopter
had uitgehangen. Op dat ogenblik werd
hij door de rebellen gegrepen.
In Thanh Hoa werden de mannen
in afzonderlijke kampen onderge
bracht, naar rang en nationaliteit. De
hoge officieren gingen naar een spe
ciaal kamp, dat bijzonder zwaar werd
bewaakt. In de kampen stierven
gemiddeld vier a vijf soldaten. Een
der vrijgelaten gevangenen, een ze
kere Pierre S. heeft verklaard, dat
de verdediger van Dien Bien Phoe,
generaal De Castries, door de Viet-
minhs is overgebracht naar een spe
ciaal, zwaar-bewaakt kamp naby de
Chinese grens. De opstandelingen zou
den bang zijn geweest, dat de Fran
sen een afdeling commandotroepen
gedropt zouden hebben om de gene
raal te bevrijden.
De Franse opperbevelhebber in Indo-
China heeft uit de getuigenverklaringen
van de uitgewisselde zieken en gewon
den een rapport samengesteld, dat hij
aan de regering in Parijs heeft gestuurd
De berichten over de slechte behande
ling zullen in Frankrijk nog al wat stof
doen opwaaien, zeker nu premier Men-
dès-France juist met de communisten
bezig is een accoord te sluiten. Gere
patrieerde Vietminh-soldaten hebben in
middels op openbare bijeenkomsten
verklaard, dat zij tijdens hun gevan-
In een vuurwerkfabriek in Ches-
tertown, een voorstadje van Chicago,
hebben zich gisteren een aantal ex
plosies voorgedaan, die het gehele fa
briekscomplex in puin hebben gelegd
en die een zware brand hebben ver
oorzaakt. Volgens de eerste berichten
bedraagt het aantal doden 10, terwijl
vijftig personen gewond werden. 12
personen worden nog vermist.
In de vuurwerkfabriek werden ook
fakkels voor het leger gemaakt. Vol
gens ooggetuigen vond eerst een kleine
explosie plaats en onmiddellijk daar
op een zeer hevige, waarna een grote
paddestoelvormige rookwolk uit de fa
brieken opsteeg, alsof er een atoombom
was ontploft. Daarna volgden voortdu
rend nieuwe explosies, waardoor het
reddingswerk ernstig werd bemoei
lijkt. Er brak brand uit die op omlig
gende gebouwen oversloeg. Uit de ver
re omtrek, tot zelfs uit Washington
werden brandweerploegen gerequi-
reerd. Hef Rode Kruis richtte informa
tiecentra in voor familieleden der
slachtoffers. In de fabriek werken ent
ge honderden arbeiders. Het telefoon
(Van een bijzondere medewerker.)
T 7 orige week stelden wij vast dat
de na-oorlogse loonacties van on-
ze Nederlandse arbeidersvakcen
trales zich tot heden kenmerkten als
acties die ten doel hadden, een even
wicht tussen de kosten van het levens
onderhoud en het koopkrachtig geldin-
komen zo goed mogelijk te bewaren.
Geen open loonpolitiek derhalve, tenge
volge waarvan - zoals in de vooroorlog
se verhoudingen - het loonpeli voorna
melijk wer bepaald, minstens sterk
beïnvloed, door de wet van vraag en
aanbod, door de directe situatie van
de ondernemingen en tenslotte niet
het minst door de kracht waarmede
onderhandelende partijen van werkge
vers en werknemers hun standpunten
konden verdedigen.
En nu is er een nieuw loonoverleg
gaande. Vanaf het moment dat het
eerste bericht hieromtrent in de pers
verscheen, hebben daarbij de woorden
vergunning of verplichting
opnieuw gespeeld.
Opnieuw. Reeds eerder toch bij
onderhandelingen over loonrondes kwam
de vraag naar voren of het wel juist
was een verplichting op het bedrijfs
leven te leggen, zij het dan met open
houden van een vergunnmgsmogelyk-
heid om van de
genschap door de Fransen zijn gemar- I ver e[' me' Chestertown werd be
leid. Zij beschuldigen de Fransen van perkt tot zeer urgente gesprekken,
„lafhartige daden". (Reuter-UP). (UP en Reuter)
T...„ president van Frankrijk met mevrouw Coty in het Paleis op de Dam
logeren, ZlalZnkele ZeHrekken Voor hen in gereedheid zijn. gebracht. Hierboven de zaal, waar de president zal wonen.
Twintig Japanse meisjes zjjn gewond
tijdens ongeregeldheden in Uchinomiya.
De meisjes behoorden tot het personeel
van een plaatselijke zjjdefabriek, dat
sinds vier weken in staking is, omdat
de directie met zulke drastische midde
len poogt te verhinderen, dat de meis
jes trouwen. De politie wilde enkele
postende staaksters inrekenen, maar de
ze verzetten zieli en ze kregen hulp
van ongeveer 500 inwoners van Uchino
miya. De menigte trok in optocht over
het fabrieksterrein en vernielde een
groot aantal ruiten. Pas nadat de po
litie enkele charges had uitgevoerd
slaagde zjj erin de menigte te verdrij
ven. Uchinomiya ligt ten Noorden van
Tokio.
De directie van de zydefabriek al
daar maakte zich zorgen over het ster
ke verloop onder het vrouwelijke perso-
Vladimir Semjonov is ontheven van
zijn post ais Russische ambassadeur in
Oost-Duitsland en Russisch Hoge Com
missaris in Duitsland. In beide func
ties is hij opgevolgd door de onder
minister van Buitenlandse Zaken,
Georgi Maximovitch Poesjkin.
Semjonov was op 26 Juni van dit
jaar naar de Sovjet Unie teruggekeerd,
naar verluidt om te herstellen van de
verwondingen die hij had opgelopen bij
een auto-ongeluk dat op 12 Juni plaats
vond. De nieuwe Russische ambassa
deur heeft na de oorlog reeds aan het
hoofd gestaan van het militaire be
stuur in Oost-Duitsland. Ook was hij
een tijd gezant in Hongarije. (Reuter)
neel. Daarop werd een serie maatre
gelen ingevoerd, die niet alleen heeft
geleid tot een staking in de betrokken
fabriek, maar ook in tal van andere fa
brieken in Japan. In totaal zijn ruim
13.000 fabrieksmeisjes bij de staking
betrokken.
Zij protesteren tegen het feit, dat
de meisjes zich by hun aanstelling heb
ben verplicht in het internaat van de
fabriek te komen wonen, het fabrieks
terrein slechts mogen verlaten, als zij
daartoe de schriftelijke toestemming
hebben verkregen van zeven afdelings
chefs en bedrijfsleiders.
's Avonds om negen uur moeten zy
slapen en het is de meisjes ten streng
ste verboden ,,make-up" te gebruiken.
De stakende meisjes beklagen er zich
ook over, dat de directie hun brieven
open maakt én op andere manieren
controle uitoefent op hun privé-leven.
Elke morgen moeten zjj zich verza
melen op de binnenplaats van de fa
briek, waar Boeddhistische liederen wor
den gezongen.
Advertentie
(Tot Zondagavond)
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
regci: en matige tot krachtige, aan
de kust af en toe harde wind tus
sen Zuidwest en Zuid. Later wis
selend bewolkt met enkele buien
en matige tot krachtige af en toe
wellicht harde Westelijke wind. Aan
houdend koud weer.
Zondag: Zon: 4.40—20.51. Maan:
21.43-7.40.
Maandag: Zon: 4.42—20.50. Maan:
21.59—9.01.
De grondwet behoort een rem te I
^zijn tegen de waan van een dag
(Van onze weerkundige medewerker)
det weer is de laatste tijd vooral tijdens
weekeinden nog slechter dan in het mid-
en van de week. Vrijdag viel hier en daar
een buitje, maar vanmorgen regende het
in geheel Nederland flink. Over Engeland
nadert een regenfront terwijl boven de
Oceaan een nieuwe actieve depressie tot
ontwikkeling komt. Het weer zal de eerst
komende dagen ongunstig blijven. Bij een
situatie als deze bewegen de depressies in
een hoog tempo over de Oceaan naar West-
Europa. Behalve op regen moet hierbij ook
op een vrij krachtige Zuidwestelijke kind
gerekend worden. De temperatuur blijft veel
te laag, zodat men het weekeinde opnieuw
binnenshuis zal moeten doorbrengen.
verplichting te
Sociaal worden ontheven,
zonder dat in het
Commentaar algemeen werd
rekening gehou
den met de draag
kracht der afzonderlijke onderne
mingen met betrekking tot het loon
fonds. In werkgeverskringen werd de
drang steeds krachtiger om niet meer
per v e r p I i c h t i n g, maar door mid
del van vergunning kansen voor
hogere loonbetalingen te openen.
De bekende motie Romme, waarin
een gewijzigde methode van loonvor
ming in overweging werd gegeven, was
uiteraard bij de voorstanders van het
vergunning-stelsel welkom. Vooral in
socialistische kringen verwekte het eni
ge onrust, om niet te zeggen ontstem
ming, toen bleek dat ook onze katholie
ke arbeiders vakcentrale het minstens
principieel met de motie-Romme eens
was. De grote massa onzer katholieke
arbeiders liet de vraag: vergunning of
verplichting, vrijwel onverschillig. Het
kwam er immers voor hen maar op
aan, dat er op de juiste tijd een ver
betering kwam in de loonpositie. Hoe,
dat was een vraag en aangelegenheid
voor de vakbeweging.
En hiermee raken we een kernpunt
uit de organisatorische moeilijkheden
van de na-oorlogse jaren. Misschien
zijn er lezers die zich herinneren, dat
wij enkele jaren geleden in deze zelfde
rubriek eens de vraag hebben behan
deld wat toch de oorzaak is van de
groeiende onverschilligheid der arbei
ders voor hun organisatie, ondanks een
steeds sterker groeiend ledental. De
correspondentie die daaruit met tal van
lezers is gegroeid, behoort nog steeds
tot onze kostbaarste bezittingen. Vrij
breed verbreid bleek immers de me
ning te zjjn dat de onverschilligheid
tegenover de organisatie vooral werd
veroorzaakt door het feit dat de ar
beiders zelf zo goed als niets te ver
tellen hadden o.a. in de loonvorming.
Het college van rijksbemiddelaars was
scheef gegroeid tot een instituut van
ryks-loonvaststellers. En, of men hier
nu in beginsel enthousiast over is of
niet, het loonvra gstuk is altijd nog een
van de belangrijkste drijfveren voor
de toewijding die een vakbondslid zijn
organisatie toedraagt.
Toch mogen wjj niet vergeten, dat
de geleide loonpolitiek voordelen heeft
gebracht aan het bedrijfsleven en aan
de arbeiders zelf. Het ging er immers
om, een zo redelijk mogelijk welvaarts
niveau, voor zoveel mogelijk personen,
in zo kort mogelijke tijd te heroveren'
En dat in een land dat leeggeplunderd
was en aan alle kanten nog bloedde uit
talloze oonlogswonden. In een land waar
enorm veel te doen was, maar alleen
al door gebrek aan voorraden en ge
reedschappen geen arbeid aan allen
kon geboden worden. In een land waar
zelfs de gedachte aan evenwicht in
de betalingsbalans haast een fata mor
gana scheen. Wanneer toen de deur
voor vrije loonvorming zou zijn open
gezet, zouden op de eerste plaats loon-
verschillen zijn ontstaan, waardoor de
ene arbeidersgroep mijlen ver boven
andere zou hebben uitgestoken. Dat
dit sociaal ongewenst is, behoeft wel
haast geen nader betoog. Al te goed
herinneren__wij ons voor-oorlogse situa-
ttes waarbij op één werk, in één gezin,
in één vereniging mensen naast elkan-
der stonden, die allebei 48 uur per week
zich volledig gaven, maar een loonver-
schil van 40 tot 50 pet kenden. Het is
menselijk, dat er dan jalouzie groeit,
verbittering en onrust.
En dan spreken we nog niet over het
grote goed van de bedryfsvrede. De
zegen daarvan is slechts af te meten
bij vergelijkingen met het buitenland,
waar massale en langdurige stakingen
het economisch herstel afremden en
uiteindelijk steeds weer de minst draag-
krachtigen, de arbeiders, dupeerden.
(Vervolg op pag. 7)
