SPAAK brengt partijen
aan de praat
VORSTELIJKE toeristen
arriveren in Napels
Eind September kans op
nieuwe loonronde
P°ging Mendès-France ertoe te bewegen het
verdrag eerst voor het parlement te brengen
Vermindering van
belastingdruk
Nieuwe huurverhoging in 1955?
Griekenland legt kwestie-
Cyprus voor aan V.N.
Anti-Britse betogingen in
Athene en Saloniki
Roeikampioenschappen begonnen
Arbeiders zijn
geen „nummers"
EINDE BRUSSELSE CONFERENTIE IN_ ZICHT
gen begint tocht door Griekse
wateren met de „Agamemnon5
Noud van Melis
ook prof
Toi hoofd en hart
Moeder redt haar
zoontje
Straaljager neer
gestort
Tweede tunnel bij
Rotterdam
Het
weer
wmm
ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1954
78sfe JAARGANG No. 26Ó72
Conferentie heden
avond ten einde?
DON JUAN OPENT DE RIJ
Nog meer spelers van
Eindhoven overstag
Na inenting overleden
Doch komt self om
Piloot omgekomen
Prinses
Margaret
24 jaar
D.W.S. betaalt ook
Drie bestuursleden, w.o.
voorzitter, treden af
Ned. bus heeft ongeluk
in Duitsland
Twee zwaar gewonden
Plastic Regenjassen f 14.75 j
illlil
z
Wij zijn er nog niet..
Gedenkt giro 43509
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEW
etefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
^|J<ant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
'ikantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
"beetle; 3. W. Boerrigter en
u Mr. W. A. M. van der Kallen,
hoofdredactie: Drs H. v. Run en W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRI3S 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544
(Van onze speciale verslaggever)
BRUSSEL, Vrijdagnacht.
h°en de ministers der E.D.G.-Ianden hedennacht een eind maakten aan
VrHri agingen, staken zij midden in een discussie op basis van een
Punt door Spaak voorgestelde procedure, die hierop neerkomt, dat men
dele Van min<ier belang onderkent en onderscheidt van ingrijpende onder-
l)Rlan van de Franse voorstellen. De hoop is dan, dat men voor de minder
dien rijke punten misschien overeenstemming bereiken kan, die boven-
tioptSeen ratificatie door de parlementen vereist. De wel ingrijpende punten
Mo? ï- dan door de experts nader onderzocht worden in de hoop, dat er
intu keden tot overeenstemming in worden gevonden. Die kans lijkt
than 6n niet al te groot. Secundair verschijnt daarom de hoop, dat men al-
tra Zoveel onderlinge verstandhouding zou kunnen vinden, dat Mendès-
hanrtCe-het op zich zou durven nemen toe te stemmen in een nadere onder-
fiCp hng, nadat het Franse parlement eerst het verdrag zal hebben gerati-
pr ,erd in de huidige vorm, zij het dan al weer verzacht door enige inter-
hp- ieve bepalingen, waarover men in Brussel overeenstemming hoopt te
reiken.
tracht op deze maniereigenlijk
vo0r ,anders te doen dan in een marge
U1t te komen, terwijl men feitelijk
TA e Algemene Katholieke Werkge-
JJ vers Vereniging heeft zich tot
oe de Kamerleden van de K.V.P.
ee lcht met een schrijven, waarin zij
gj aantal voorstellen doet ter veria
ën g van de nog altijd te onredelijk
on ?nevenredig zware belastingdruk
dit bedrijfsleven. Wij willen op
on ,ogcnblik nog niet diep en in détails
P deze voorstellen ingaan, maar wel
algemene strekking van dit schrij
den ondersteunen. Onmiddellijk na
'V\V g' a' zijn we, voor zo ver het I lVlOI*
plaatste betreft, wel van mening,
k net particulier initiatief daarbij t
'g en te sterk werd afgeremd, ter
j.'h het uitstekende diensten had
Rhnen verrichten. Nu de economi
se omstandigheden, dank zij het
Voerde en zowel door werkgevers
®ls werknemers gesteunde beleid,
maar vooral dank zij internationale
iQtbunc tuur veranderingen, welke
duiten het machtsbereik liggen van
leiders en steunpilaren van onze
bet °nale economie, aanzienlijk ver-
zo zelfs, dat de werkne-
\ve Si dun verlangen naar een nieu-
op °°hsverhoging niet meer zozeer
ais v, redelijk bestaansminimum,
^lihn °P j6n rechtvaardiger ver-
de welvaart menen te
d a T^^en, vraagt het bestuur
tiidov'- op de eerste plaats,
Seh, dje ,JlJke belastingverhogin-
eh op 'n 1951 werden ingevoerd
verjen «fan. a.s. vervallen, niet te
yr3as Dat is geen overbodige
want de fiscus doet nu een-
et graag afstand van wat hij
niet eens zeker weet of die marge wel
bestaat. Ieder ogenblik stuit men op
grote tegenstellingen, die heftige en ge-
passionneerde discussies oproepen. Toen
men vannacht tenslotte naar bed ging
verklaarde Spaak, de enige die nog iets
wilde zeggen, dat men elkaar op en
kele punten de minst ingrijpende on
getwijfeld wel onder voorbehoud ge-
nadercT was. Er waren echter nog an
dere niet opgeloste punten de zwaar
ste naar men zich kan denken.
Het is Zaterdagmorgen aan de ex
perts de hele zaak verder uit te stu
deren en schone teksten op te stel
len, opdat de ministers Zaterdagmid
dag kunnen verder gaan. Uit Spaaks
woorden moest men opmaken, dat zfj
hopen in ieder geval Zaterdagavond
tot een slotsom te komen, goed of
slecht.
De rol van Spaak is kennelijk om in
een wanhopig schijnende situatie de
partijen op de meest geschikte manier
aan de praat te krijgen. Dit is hem ten
slotte gelukt. Een aan het begin van
de ochtend ondernomen poging om zon
der nadere systematisering het pak
Franse amendementen te bespreken,
•liep vast. Toen is Spaak voor de dag
gekomen met een zekere rangschikking
naar hun belangrijkheid en hun moei
lijkheid.
Men spreekt daarbij wel over het
plan-Spaak, doch het nare is juist, dat
er geen plan-Spaak is. Geen van de
vijf mogendheden, die tegenover Frank
rijk staan, heeft een plan. Wat Spaak
doet is de partijen aan de praat bren
gen en houden. En dit is in de ver
twijfelde toestand, waarin deze confe
rentie begonnen is. een op zichzelf
respectabel werk.
Hedennacht was er geen enkele in
dicatie, dat de conferentie een resul
taat zal opleveren, dat werkelijk iets
om het lijf heeft. Naar men nog wel
uit Spaaks woorden kon opmaken,
heeft Mendès-France pogingen ge
daan om tegemoetkomingen te zoe
ken op voor Frankrijk essentieel be
langrijke punten. Dit is tenminste iets
maar er staat tegenover, dat er tus
sen de Franse minister-president en
de Duitse Bondskanselier geen nauw
persoonlijk contact ontstaat. Adenau
er moet blijkbaar zeer beducht zijn
om zich in compromissen te verstrik
ken. Hij gevoelt zich als een man,
die met de rug tegen de muur staat.
Van de weeromstuit wordt
Mendès-France daardoor onder
een des te sterkere druk gezet.
:g oo-
hiaaj ant de fiscus doet nu een-
*>eeft et graag afstand van wat hij
Dat i„etl meent te kunnen krijgen,
het v We' duidelijk gebleken, toen
op ha0rig jaar, niettegenstaande de
Tihg ar uitgeoefende druk, de rege
er f. ^t haar fiscale compensaties
bleef cuiteiten een te grote karigheid
is niJ betrachten. Het bedrijfsleven
Ccon eenmaal de spil, waar heel het
8rbeiJïllsch welzijn, ook dat van de
teren er&> om draait. Het moet inves-
urn te industrialiseren en de
het JF eSenheid op peil te houden,
vati p°et reserveren om de schokken
balg nimmer stabiele internatio
£?njunctuur te kunnen opvan-
let heeft mede de lasten te
ai-k .v,°or het sociale welzijn van
bboprf ers- Om dit alles echter te
Ntig doen, dient het niet over-
v? W,igehinderd en beconcurreerd
hiaar „in door een overheid, clip
veei te zeer de neiging vertoont
V trei,?ogelÜk taken aan zichzelf
lift U-6I1 Pn mpl oon Kornnr» nil
Acht afstammelingen van de Bour
bons, die eens over Napels regeerden,
waren de eerste gasten die gisteren te
Napels aankwamen voor deelneming
aan de kruistocht met de „Agamem
non" op uitnodiging van het Griekse
koningspaar.
Het waren Don Juan, graaf van Bar
celona, die aanspraak maakt op de
Spaanse troon, met gravin Maria, zijn
vier kinderen, Maria, Juan, Margari
ta en Alfonso, respectievelijk 18, 16,
15 en 13 jaar, en zijn twee neven Al
fonso en Gonzales, 18 en 17 jaar oud,
Don Juan en zijn familie arriveerden
met een particulier jacht, dat was ge
tooid met de vlaggen vart Spanje en
van het huis Bourbon.
Een honderdtal gasten komt vandaag
in Napels aan, onder wie H. M. Konin
gin Juliana en Z. K. H. Prins Bern-
hard met de Prinsessen Beatrix en Ire
ne, en de Groothertogin van Luxemburg.
Koningin Juliana, de groothertogin en
de koning van Griekenland zullen de
enige regerende persoonlijkheden aan
boord van de „Agamemnon" zijn.
Vertegenwoordigers van nog be
staande monarchieën zullen zijn jongere
leden van het Deense koninklijke huis
en prinses Margarethe van Zweden.
Ex-koning Umberto van Italië,
aan wie het verboden is op Corfoe in
Italië voet aan land te zetten,
zal waarschijnlijk van het schip,
waarmede hjj arriveert, op de „Aga
memnon" overstappen.
De Britse koninklijke familie zal
niet vertegenwoordigd zijn.
hpi1" Z.^cb toegetrokken tak e»
een h'UuRPohtiek te handhaven
h *°hdp 'ernmering vormt voor een
v1 en natuurlijke opbloei van
d 1 j cUliere initiatief. Want heus.
i- w,e arbeider alléén, maar ook
e?°bino 6Ver e'st een rechtvaardige
V k°Ven Van ziin Prestaties en da;ir-
d nog een redelijke dekking
V agt £lsico's, die hij nu eenm aal
vbden ..ovendien mag hij niet te
ll1) K-vfi.'n met het handhaven van
HaW op het reeds bereikte
pJw maar moet hij de middelen
*<Vn om het m
tA 1]Jpm. het zo nodig en zo mo-
kb im breiden en te vei ;ete-
bpi ben ,.®„scherpe concurrentie te
bm iCn uuiicuxreiiue re
tin bp °uden en het algemeen
topees 3we uen' die in het prc uc"
«iNbientA kzaam zijn, en van de
jbep n 20 goed mogelijk te
vit6 hoS,ellen van de A.K.W. G..
'iet a'le hii t, ,°?k de instemming
„..ij bet bedrijfsleven betrok-
tenchat dp t verwerven, zullen ruw
git biet „„„belastingdruk verminde-
v^te van 2ln iv in d?p0rde Van
Va bijstere ,250 wilhoen. Dit is geen
biet®166!" men ^drag' vooral nfet
v6ner°Pbren nstreikening boudt met tie
\va. de ramfn! er belastingen bc-
dg Van de tg.en' een meeropbrengsit
Scha°n6rheid JZe van besteding dooj
d®n van dp tan de medezeggen-
Urokken mer pleegt te wor-
(Van onze sportcorrespondent)
Noud van Melis, de middenvoor van
Eindhoven en van het Nederlands elftal,
is beroepsvoetballer geworden. Hü heeft
Vrijdag een contract voor twee jaar
getekend met de profclub „Rapid" te
Heerlen. Hij heeft het bestuur van
„Eindhoven" van zijn besluit op de
hoogte gebracht.
Het wordt niet uitgesloten geacht, dat
nog meer spelers van Eindhoven het
voorbeeld van hun clubgenoot zullen
volgen.
Enige dagen nadat zij tegen de pok
ken was ingeënt is de 24-jarige M. V.,
die naar Canada zou emigreren, in een
ziekenhuis in Gouda overleden. De
oorzaak is waarschijnlijk een hersen
ontsteking, die in slechts heel weinig
gevallen na een pokken-inenting voor
komt.
Weest niet alleen gastvrij,
wanneer ge zelf behoefte hebt
aan gezelschapJ
55
Het Griekse Koningspaar, koning
Paul en koningin Frederika, worden
vandaag aan boord van de Griekse
torpedobootjager „Navarinon" in Na
pels verwacht.
De kapitein van de „Agamemnon"
is de zestigjarige Panayotis Patsis, die
een bemanning van 160 koppen zal com
manderen. Hij zal des nachts zijn groot
ste zorgen hebben omdat er in het
donker gevaren zal moeten worden,
daar koning Paul zijn gasten elke mor
gen in een andere omgeving wil laten
ontwaken.
Doel van de kruistocht is, de gasten
een prettige vacantie te bezorgen en
het tourisme naar Griekenland te be
vorderen, aldus is vorige maand in
Athene officieel medegedeeld, (Reuter).
In Sibculo bij Vriezenveen is mevr.
Lambers bij een poging haar zoontje te
redden dodelijk verongelukt. De moe
der zag dat haar vijfjarig zoontje, dat
speelde met de leiding van een elec-
trisch lasapparaat, plotseling door de
stroom werd getroffen en bewusteloos
neerviel. Ze snelde toe en wist haar
kind van de onder stroom staande toe
voerkabel te bevrijden doch kreeg zelf
een zo hevige schok dat ze kort daarop
overleed. Een dokter slaagde erin het
jongetje weer tot bewustzijn terug te
brengen.
Het Friese dorpje Tzum, ten Zuiden
van Franeker, is Vrijdagmiddag opge
schrikt door een explosie en een don
derende slag waarmee een Gloster-
Meteor straaljager van de vliegbasis
Soesterberg neerstortte even buiten de
bebouwde kom van het dorp op onge
veer 100 m afstand van de boerderij van
de heer N. Y, Yntema.
Het vliegtuig, dat met een enor
me vaart tegen de grond kwam en
explodeerde, kwam terecht in een stuk
grasland. Rondvliegende brokstukken
vernielden een groot aantal pannen van
de boerderij van de heer Yntema en een
arbeider, die vlak bij de plaats van het
ongelk aan 't werk was, werd aan zijn
arm geraakt. De brokstukken van het
vliegtuig brandden geheel uit. De piloot,
de sergeant-vlieger E. Elshout uit Slie-
drecht, kwam om het leven.
De straaljager vloog met nog drie an
dere toestellen over Tzum en kwam uit
de toestelelen rook en vuiir, waarna het
tuigen kwam er plotseling uit een van
de toestellen rook en vuur waarna het
vliegtuig een boog beschreef en ten
slotte neerstortte. Dit ongeval wekte
grote schrik in de boerderij van de fa
milie Yntema, waar men meende dat
het vliegtuig op het dak terecht kwam.
(Van onze Rotterdamse redacteur)
De ontwikkeling langs de Nieuwe Wa
terweg bij Rotterdam, waar aan de
Noordzijde Vlaardingen en aan de Zuid
zijde Pernis en Hoogvliet in en vóór
een periode van grote bevolkingsaan
was staan, is van dien aard dat naar
algemene overtuiging hier te zijner tijd
een nieuwe overvefbinding zal moeten
komen. Het is wel een uitgemaakte
zaak, dat in verband met het scheep
vaartverkeer ter plaatse deze verbin
ding niet in een brug zal kunnen be
staan, doch dat men een tunnel zal
moeten bouwen.
De gedachten dienaangaande vinden
nieuwe steun bij de ontwikkeling der
plannen inzake een nieuwe verbindings
weg tussen het Westen van Nederland
en West-België welke aangelegd kan
worden naar de afsluiting der zeegaten.
Ook in de kring van degenen, die zich
hiermee bezig houden wordt gedacht
aan een tunnel bij Pernis, aansluitend
op de nieuw aan te leggen verbinding
Den Haag-Rotterdam.
De realisering* van deze gedachten
aan een tweede tunnel bij Rotterdam
zal echter uiteraard nog geruime tijd
op zich laten wachten.
Voor de Asser rechtbank is twee jaar
geëist tegen de Ambonnees Chr. L. uit
het woonoord „Schattenberg", die 20
December 1953 zijn medekampbewoner
R. T. met een broodmes enige steken
toediende, tengevolge waarvan deze
overleed.
Vandaag viert
Prinses Margaret
van Engeland haar
24ste verjaardag
en ter ere daar
van kreeg de hof-
fotograaf Cecil
Beation de op
dracht een paar
foto's van de char
mante Engelse Prin
ses te maken. Het
resultaat ziet u
hierboven: een on
conventionele foto
van het aantrekke
lijke gezichtje van
de Prinses.
(Van onze Haagse redacteur)
Toen enkele maanden geleden de
kwestie van een nieuwe loonronde van
werknemerszijde in de Stichting van de
Arbeid aan de orde werd gesteld, werd
hierbij de wens geuit, dat deze loons
verhoging 1 September zou ingaan. Dat
het inderdaad zou gelukken deze kwes
tie nog vóór deze datum te regelen
moet onwaarschijnlijk worden geacht.
Het ziet er thans echter wel naar uit,
dat omstreeks medio of eind Septem
ber de nieuwe loonronde zal kunnen in
gaan.
Zoals eerder werd gemeld zijn er vol
gende week vergaderingen over de
loonkwestie van dë Stichting van de
Arbeid en van de Sociaal Economische
Raad. De looncommissie van de SER
heeft onder voorzitterschap van prof.
dr. J. Tinbergen een rapport opgesteld,
De Nederlandse dames-acht, die van
„Het Spaarne", heeft de eerste heat
in de strijd om de roeikampioenschap-
pen op de Bosbaan overtuigend ge
wonnen. De Franse meisjes lagen nog
in ,volle spurt, toen „Het Spaarne" al
onder de finishlijn door was. Dat be
tekende voor de Nederlandse ploeg
een directe plaatsing in de finale.
De Griekse vertegenwoordiger bij de
Verenigde Naties, Palamas heeft aan
de secretaris-generaal van de wereld
organisatie, Dag Hammarskjöld, for
meel het verzoek gericht de kwestie
Cyprus op de agenda van de Algemene
Vergadering te plaatsen. Cyprus, dat
thans een Britse kroonkolonie is, moet
volgens de Grieken een deel van Grie
kenland worden. Zij wensen, dat de
bevolking het recht krijgt zich in vrij
heid over deze kwestie uit te spreken.
In geheel Griekenland zijn gisteren
demonstraties gehouden, die blijkbaar
bedoeld waren om kracht bij te zetten
aan de officiële Griekse stap bij de
Verenigde Naties. In Athene ontaard
den deze demonstraties in anti-Britse
ongeregeldheden, waarbij 69 personen
zijn gewond, o.w. 27 politiemannen.
In Saloniki werden 11 mensen ge
wond.
De betogers in Athene werden toe
gesproken door de Grieks-orthodoxe
aartsbisschop van de stad, Spyridon.
Britse onderdanen in de Griekse
hoofdstad hebben hun huizen gisteren
niet verlaten e. de vergunningen om aan
land te gaan voor leden van de Ameri
kaanse zesde vloot zijn uit voorzorg
ingetrokken.
In de tuin van het Britse consulaat
op het Griekse eiland Creta is een
staaf dynamiet ontploft. Niemand werd
gewond.
De permanente Britse afgevaardigde
bij de Verenigde Naties, Sir Pierson
Dixon, heeft een verklaring uitgegeven,
waarin hjj zich verzet tegen het plan
de kwestie-Cyprus door de V. N. te
laten bespreken. (Reuter-UP)
De aartsbisschop deed o.m. een be
roep op Churchill „zjjn roemrijke car
rière af te sluiten met de teruggave
van Cyprus."
(Van onze verslaggever).
DWS zal ook overgaan tot het betalen
van zijn spelers. Dit besluit is gister
avond tijdens een buitengewone leden
vergadering met 54 tegen 34 stemmen
en twee blanco genomen. Het gevolg
hiervan is, dat drie bestuursleden, de
voorzitter de heer P. Weenink en de
heren Bommers en Untelaa.r, voor hun
functie hebben bedankt.
Tot de voorstanders van het semi-
professionalisme behoorden o.a. de oud
voorzitter de heer de Bruine en de
vroegere spelers van het eerste elftal
Caldenhove en Dijkstra. Van de huidige
spelers van DWS 1 waren alleen Kim-
mel en Serlijn voor handhaving van
het amateurisme.
Inmiddels heeft, zo vernemen wij,
Klein een brief van het bestuur van de
KNVB ontvangen, dat hij ten onrechte
is geschorst wegens vermeend lidmaat
schap van de Beroepsvoetbaibond.
waarin ten aanzien van de loonsverho
ging positief wordt geadviseerd: men
meent, dat de economische situatie van
ons land een nieuwe loonronde gedoogt.
Opmerkelijk is, dat men ditmaal
de ontwikkeling van de lonen met na
me tegen de achtergrond van de ont
wikkeling van het nationaal inkomen
heeft bezien; bij vorige loonronden
ging men vooral uit van de indexcij
fers van de kosten van levensonder
houd. (Kortgeleden schreef prof. Mey
in ons blad, dat bij de opeenvolgende
loonronden het indexcijfer een grotere
autoriteit heeft verkregen dan het
verdiende).
"Het uitvoerige advies van de loon
commissie van de SER werd opgesteld
op verzoek van de Stichting van de Ar
beid, doch de SER is voornemens het
advies over te leggen aan de regering.
Dit wordt de eerste maal, dat de So
ciaal Economische Raad uit eigen be
weging de regering van advies dient.
Het advies zou, naar te Den Haag
verluidt, zich tevens bezig houden met
een nieuwe huurverhoging in 1955. De
ze huurverhoging een nieuwe stap
ter aanpassing van de huren der oude
woningen zou gecompenseerd moe
ten worden, uiteraard los van de thans
aan de orde zijnde loonsverhoging.
Een bus uit Roermond met 43 Ne
derlandse inzittenden is Vrijdagavond
op de grote autoweg Frankfort-Keulen
tussen de plaatsjes Idstein en Niedern-
hausen van een 15 m hoge berm gere
den.
Hoewel de chauffeur er in slaagde de
macht over het stuur te houden en de
bus de vrij steile glooiing afstuurde,
werden toch twee vrouwelijke passa
giers ernstig gewond, terwijl zes andere
inzittenden lichte verwondingen oplie
pen.
Advertentie
(tot Zondagavond)
Veranderlijke bewolking met en
kele verspreiij optredende buien.
Zwakke tot matige wind tussen,
Oost en Noord-Oost. Weinig veran
dering in temperatuur.
Zondag: Zon: 5.3419.51. Maan:
23.36—16.11.
Maandag: Zon: 5.35—19.49. Maan:
17.05.
v.i-:. G-, i'V'
(Van onze bijzondere medewerker)
De formulering en regeling van het
arbeidsrecht komt steeds meer
internationaal tot stand. Op zich
genomen is daar veel voor te zeggen.
Een der hinderpalen voor een grotere
internationale samenwerking is immers
de ongelijkheid in welvaartsniveau van
de arbeidende stand. Loonverschillen,
verschillen in sociale zekerheid enz.
behouden hun doorwerking op het ge
bied van de internationale prijzenmarkt
en dus op de concurrentie, maar even
eens blijven zij oorzaak van onrust.
Hetgeen de internationale arbeidsconfe-
rentie derhalve onderneemt om tot een
grotere gelijkheid te komen, is op zich
verdienstelijk. Maar ais men van tijd
tot tijd ziet hoedanig de probleemstel
lingen daar worden geformuleerd, wrijft
men zich toch wel eens min of meer
verbaasd de ogen uit.
Zo bereikte ons
dezer dagen een
Sociaal vragenlijst. die
het volgende pro-
commentaar bleem aan de or
de stelt. „Is U
van mening, dat
de Internationale Arbeidsconferentie een
internationale regeling zou moeten aan
nemen betreffende sociale diensten voor
arbeiders, te weten: A) voeding in de
onderneming of In de nabijheid daar
van; B) plaats en middelen voor het
doorbrengen van rusttijden en mogelijk
heden tot ontspanning in de onderne
ming of in de nabijheid ervan (met
uitsluiting van vacantiebesteding) C)
middelen van transport naar en van
het werk, waar normaal vervoer onge
schikt of onpractisch is?"
Op zich is dit een interessante pro
bleemstelling, die ongetwijfeld het be
studeren waard is. Maar... deze vraag
wordt nader uitgewerkt in 35 punten.
En de „kleur, die over deze 35 pun
ten ligt, is ongeveer dezemoet de
zorg voor voeding, recreatie tijdens rust
tijden, enz. uitgaan van de onderne
ming? En in hoeverre moet zich de
wetgever hiermede bemoeien? En de
wijze waarop de vragen wor. en ge
steld houdt bepaalde suggesties in.
Daar staat b.v. deze vraag: Is U van
mening, dat de wet of de C.A.O. het
recht om de oprichting van een cantine
te eisen, moet toevertrouwen aan een
geëigend orgaan, b.v. de arbeidsinspec
tie? De nadere uitwerking van deze en
soortgelijke vragen is eenvoudig be
lachelijk gedetailleerd. Zo gaan er b.v.
vier vragen, met de nodige onderver
delingen, over het gebruik van stoelen
tijdens het werk, waarbij het model,
de constructie en de afmetingen niet
worden vergeten. Dit alles roept her
inneringen op aan de tijd van de Mer-
cantilisten, die wisten te bereiken, dat
de Engelse Parlementsleden een wollen
muts van bepaalde vorm en samenstel
ling moesten dragen.
In de wetenschap dat deze vragen
op het ogenblik circuleren onder zeer
vele arbeidersleiders in Nederland en
onder ambtenaren, die het Nederlandse
regeringsadvies mede zullen samenstel
len, menen wij goed te doen hier een be
schouwing aan te wijden. Het is n.l.
helemaal niet denkbeeldig, dat, zoals in
vele gevallen, een advies zal tot stand
komen, zonder dat een arbeider in de
praktijk ooit naar zijn mening is ge
vraagd.
ogmaals, we hebben er geen be
zwaar tegen, dat men soortge
lijke problemen aan de orde stelt.
Maar we hebben er wel en zeer be
slist bezwaar tegen, dat telkens gesug
gereerd wordt, dat de Overheid de re
gelende instantie moet zijn. Op de twee
de plaats lijkt het ons uitermate moei
lijk een aanbeveling te formuleren, die
van internationale gelding zou moeten
gaan worden. Men dient op de aller
eerste plaats rekening te houden met
de landelijk zo verschillend liggende tra
dities en gewoonten. Moet niet ge
vreesd worden, dat aan de efficiency
het cultuur-eigene van een bepaald volk
geofferd gaat worden?
Moét niet gevreesd worden, da'; b.v.
in een land als Nederland het persoon
lijk eigene van de arbeider nog meer
dan reeds het geval is, verloren gaat,
indien men hem door middel van
massavoeding in de fabriek, massa
recreatie in de fabriek, geheel laat
opgaan in de genummerde hoeveel
heid arbeiders? Natuurlijk zijn wij
voorstanders van een behoorlijke can
tine. Trouwens zeer vele Nederlandse
bedrijven kennen in dat opzicht een
verzorging van hun arbeiders, die mo
del kan staan voor geheel de wereld.
Maar Goddank bestaat nog de ge
woonte dat vanuit het gezin voor va
der en voor de kinderen wordt ge
zorgd, wanneer deze naar hun werk
,gaan. De band arbeider-gezin blijft
daardoor een meer solide.
In andere landen b.v. in Amerika is
het normaal als een arbeider in de
cafetaria van de onderneming zich te
gen betaling een warme maaltijd ver
schaft. Wij zouden dit voor Nederland
niet graag wensen. De afstanden tus
sen huis en fabriek zijn als regel nog
zo, dat de arbeider op tijd in zijn
woning kan terugkeren, om met de zij
nen gezamenlijk de maaltijd te gebrui
ken. De arbeid mag als regel geen hin
derpaal zijn voor gezonde gezinsverhou
dingen. Integendeel, de arbeid is het
middel om het gezin behoorlijk te la
ten draaien.
De bezwaren, die we hier tegen be-
drijfsvoeding laten gelden, gaan in bij
na gelijke mate op voor bedrijfsont-
spanning. Dat het bedrijf naar midde
len zoekt om de arbeiders de hele dag
fit te houden, is én in het belang van
de onderneming én in het belang van
de arbeiders. Maar indien deze be
moeiing zo ver gaat als in deze uit
voerige vragenlijst wordt gesuggereerd,
zoals het inrichten van lokalen, welke
geschikt zijn voor conferenties, concer
ten, toneel- en filmvoorstellingen, dan
sen en andere sociale, culturele en op-,
voedkundige activiteiten, dan gaat ons
dat veel en veel te ver. Dan gaan alle
bezwaren spreken, die we steeds heb
ben ontwikkeld tegen personeelsvereni
gingen en waartegenover ook onze Ne
derlandse bisschoppen des tijds stelling
hebben genomen. Het is te hopen dat
de beantwoording van de vragen de
Nederlandse regering ertoe zal brengen
een advies aan de Internationale Ar
beidsconferentie te verstrekken, dat ga
ranties inhoudt voor het bewaren van
de werkelijke cultuurwaarden in mens,
gezin en maatschappij.
Nog
lii;
Bisdom van Haarlem te Haarlen
