Plein bij Haarlems kathedrale
basiliek in discussie
Wil gemeente ten onrechte trans
actie aangaan met bisdom?
Protestanten lichten hun
beswaren toe
Vie is eigenaar
van het plein?
f»
,v
ei>
4
INTERNATIONAAL TOURISME HIELD
ZANDVOORT OP DE BEEN
Talrijke nieuwe artikelen
Margriethal: Hal der
wetenschappen
A
.HANDGEMEEN met atoom-
wapens
Critiek op onderwijsbeleid
SË
zctS
^OCESSIE-YERBQD TROEF VOOR GED. STATEN
'5nen
et
y -
fk
Ik
Gebrek aan gevarieerd en behoorlijk
amusement
Drieënsestigste Jaarbeurs vandaag geopend
Studiebeurs voor
toneelschrijver
Nederl. contingent groter dan ooit
Referaat van prof. Den Boer
k' 2
fU>"
fe?
V"
K 1
SLECHT ZOMERSEIZOEN TEN EINDE
DINSDAG 7 SEPTEMBER 1954
PAGINA 3
s sf«
visJ
Dife
an
"At
li de
10
?n 1
I A
'V
K
di>-^
Geen verdrinkings-
gevallen
A
Tovertrein persend
strijkijzer bewegende
wijzerplaat betaal-
machine etc.
Vader en zoon dragen
tegelijkertijd H. Mis op
Prof. Willinge Prins
in Jaarbeursbestuur?
Hogere vrachtgoed-
kosten bij N. S.
Mis van de H. Naam
van Maria
Pater W. Loop
Intergeallieerde herfstmanoeuvres
IJMfc
zeve"
Maan-
luide"
nvoef
0 lal"
r wa-
kiste"1
epers'
kiste»
kiste"
wer®
»t u1'
1 zee/
3f af
wenen
prfis
ide i»
werd
c nie'
kabel-
hoé9
rbete
iel te
kiste"
i.- pf
Gro'e
aidde
r kis*-
Gr";
groo
tong*
Grote
voo'
3rv«"
wa"r'
riste"
roorte
'M
sniej
viSl
slje.d'
•vièr"
is e!
r ee"
irva"
I me'
ts
st"'
rbe.t*
f'
j4»
II i/4
mei*
irde":
rne'
tiidd0r het colle&e van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland is gister-
frjn'a" onder voorzitterschap van de Commissaris der Koningin, dr. M. J.
feUp kwestie behandeld inzake het plein, dat voor de hoofdingang is
Van de kathedrale basiliek te Haarlem. Met slechts een enkele stem
lfHn orstel van B. en W. om betreffende het kathedrale plein een grond-
Stng de Haarlemse gemeenteraad op 14 April van dit jaar accoord met
ïe^p®®tie aan te gaan met het bisdom Haarlem. Door die transactie zou de
Hein
.tente Haarlem het eeuwigdurend zakelijk recht van erfpacht op het
zi yerkri.igen tegen betaling van f 1.per jaar aan het bisdom en de zorg
het K- nemen voor de aanleg van een weg, verlichting, een plantsoen, enz.
pieJ "'sdom Haarlem kreeg daarbij het recht om twaalf keer per jaar het
jb te sluiten in verband met kerkelijke plechtigheden.
^etv n raadsbesluit waren door verschillende adressanten, o.a. de Ned.
''art k^erneerlte, bezwaren ingediend bij het college van Ged. Staten. Het
'fn es'uit zou namelijk in strijd zijn met art. 184 van de Grondwet (het
°lb i?rocessie-verbod) en bij velen in Haarlem een gevoel van onrust en
Vlagen verwekken. B. en W. van Haarlem hadden reeds in de stukken
litn rd, dat een en ander geschiedde in het algemeen belang, omdat de
ba» e rond de basiliek zowel aesthetisch als stedebouwkundig onhoud-
at is.
bil* T,
V°°rai D°lk uit Amsterdam belichtte
de juridische kant van de be-
ttoA11. Hij verklaarde, dat „hem de
'satie van de Katholieke Kerk
Seheel duidelijk was" en hij dus
W*et zekerheid kon zeggen, of het
bh J Haarlem een ander orgaan is
de kathedraal. Mr Dolk ging er
1Vr vanuit, dat het bisdom Haarlem
Riders is dan de kathedrale kerk
dat geval zou het onderhavige
l'0ef.'besluit volgens hem niet uitge-
- kunnen worden. De betrokken
zo was hem uit de documenten
ld'
;ei e"
gioe-
\r$tl
ich"1'
1706
riw'
ob"?
iet"
d*
tn
was sedert 1524 eigendom van
^th^ijit Elisabeth's Gasthuis te Haar-
"iit
DCa"
fV""
V»"
W, Later, tussen de jaren 1894-1900,
Va» .Let verkocht aan het kerkbestuur
tw de kathedrale Sint Bavo. De kerk-
s bebben het koopcontract ook
fejv. "vpareerd. Dientengevolge kon het
?t0'®entebestuur van Haarlem geen
transactie aangaan met het bis-
fk, Haarlem, omdat het bisdom geen
•ojt aar is. Het raadsbesluit zal dus
u diet kunnen worden uitgevoerd.
bbwDolk betoogde verder, dat de ge-
loj. nte Haarlem door dit raadsbesluit
C..ln stl'Öd handelt met art. 184 (pro-
fchAe',Y.erbod) van de grondwet. In te-
'li lstelhng tot het voorgaande bracht
'7-1,1 A A een Positieve stelling. Hij
'rhi met nadruk de processies te
In de w ,en niets af te willen doen
lat dat en's daarvan. Maar vast
j aat zl] op de openbare weg ge-
An zullen worden en .dat, wordt door
ondwet verboden, waar nu eenmaal
(48 geen processie op de openbare
in Haarlem werden gehouden.
lA-da Kr"ndwet wordt gesteld, aidus
Dolk, dat de processies slechts op
3 plaats (terrein) met besloten ka-
kter mogen gehouden worden. Die
u°v'dt niet gemaakt door op een be-
|g d moinent hekjes aan te brengen,
tw aIs'uiting mag geen momenteel,
DT^r TOoet een voortdurend karakter
Hr! Volgens een arrest van de
Raad geldt ook als besloten
tn'hite een terrein, dat omsloten is
tjj®1 hekken, heggen of een omhei-
t^bg, zelfs als de processie van bui-
nog te zien is. Daar is hier
sprake van, want slechts twaalf
tiij ll per jaar en dus niet voort-
\»ehd wordt het terrein met ket-
®en afgesloten.
v IN STRIJD MET WEGENWET
|\t>olk voerde verder aan, dat de
pC'i( kte Haarlem ook in strijd han-
b'de Wegenwet. Daarpt wordt
JfA dat een weg openbaar is, wan-
de rechthebbende daaraan de be-
Vhivng van openbare weg heeft ge-
.Wie is nu rechthebbende? Vol-
jlcL het erfpachtsrecht heeft de erf-
6ar het volle genot en alle rechten.
a'ri Veente Haarlem zal het terrein
°t openbare weg moeten bestem-
®en openbare weg is niet meer
fe^"aar, wanneer ze door het bevoegd
de openbaarheid is onttrok-
.t:'l (j~at bevoegde gezag is in dit ge-
iA erfpachter, de gemeente Haar-
siijjji's, en het bisdom mag nooit tot
hg overgaan.
j^Dölk kwam met enkele cijfers,
f"?.Oon1,: bleek, dat Haarlem ruim
hi et-katholieke inwoners telt en
®2.ooo katholieke. Hij wilde niet
voerde ds »V. Waardenburg het woord.
Hij noemde de kwestie een delicate
aangelegenheid, maai hij moest zich
keren tegen de voorwaarden inzake de
afsluiting. Hij vreesde namelijk een
precedent, waardoor Je mogelijkheid
van processies uitgebreid zou kunnen
worden over heel de stad. Herinnerend
aan de controverse in de christelijke
kerken sedert vier eeuwen, wees hij
op het vredig streven onderling, welke
verhouding tussen protestanten en ka
tholieken nu schade kan lijden.
PROTESTANTS BEWUSTZIJN
De overheid, aldus ds Waardenburg,
moet de openbare weg vrijlaten en het
algemeen belang niet terzijde stellen
voor een enkele groep. Het demonstra
tief karakter van een processie wekt
nu eenmaal reacties op in het protes
tants bewustzijn en er wordt» een span
ning veroorzaakt. De straat, aldus deze
spreker, worde niet tot Kerk gemaakt;
dat kan tot gevolg hebben: herhaalde
aanstoot of wenning en berusting. Bei
de achtten ds Waardenburg even ern
stig, en hij stelde tenslotte, dat de ge
meente tot taak heeft de onderlinge
vrede te handhaven.
Wethouder Happé, sprekend namens
het Haarlems gemeentebestuur, kon
kort zijn in zjjn commentaar, waar een
en ander reeds uitvoerig in de stukken
is vastgelegd. Hij wees op de onhoud
bare toestand rond de kathedrale basi
liek en merkte voorts op, dat men zich
Er verandert echter niets, reeds van
af de stichting van de kathedraal wordt
het plein in kerkelijke plechtigheden be
trokken. En onteigening zou betekenen,
dat de ere-dienst belemmerd wordt.
Daarom werd deze vorm gekozen, waar
door het terrein kon worden afgeslo
ten met kettingen aan permanente ko
lommen. Bovendien zal het terrein be
grensd worden door bejaarde» -wonin
gen, te bouwen door eer. katholieke wo
ningbouwvereniging.
De wethouder merkte tenslotte op,
dat er helemaal geen sprake is van
een openbare weg, maar alleen van
openbaar verkeer en van openbaar ge
bruik van het plein.
NIET IN STRIJD MET DE WET
De raadsadviseur van de gemeente
Haarlem, mr. J. van der Hoeven, ging
er van uit, dat het bisdom de bevoegde
instantie is. Ook hij voerde aan, dat er
juist van afgezien is om .iet plein tot
openbare weg te bestemmen.
Het terrein blijft formeel particu
lier, desondanks komt het vrij voor
openbaar verkeer. Dat wordt juist
door de Wegenwet mogelijk gemaakt,
waar deze zegt, dat wegen, die niet
openbaar zijn, wel voor openbaar ver
keer bestemd kunnen worden, zoals
b.v. „Eigen wegen". Deze vallen bui
ten de bepalingen van de TVegenwet.
Mr. Van der Hoeven had geen argu-
menten gehoord, waaruit zou moeten
blijken, dat volgens de grondwet de af
sluiting voortdurend moet zijn. De
grondslag van het gewraakte artikel
184 is, dat het niet juist is kerkelijke
plechtigheden toe te laten op terreinen,
waar iedereen mag zijn en iedereen
dus gedwongen is daaraan deel te ne
men. Twaalf maal wordt het plein nu
afgesloten en niemand is dus gedwon
gen om de plechtigheden lij te wonen.
Er is hier verder geen sprake van
plechtigheden, die nu op het plein ge
houden zullen wordendie waren er
reeds. Wel beperkt het bisdom zich voor
de toekomst in dc mogelijkheid om het
aantal plechtigheden uit te breiden. De
gemeente Haarlem, waarvan het initia
tief tot alles is uitgegaan, bewerkstel
ligt dus niets nieuws, zij handhaaft al
leen maar het oude.
De voorzitter maakte nog een enkele
Zo had het kunnen zijn
Zo was het
Zandvoort ziet terug op een zomerseizoen, dat nog lange jaren zal worden
besproken als een trieste tegenhanger van het stralende seizoen 1947. In dat
jaar telde men meer dan honderd zomerse dagen, de zomer 1954 leverde
minstens honderd regendagen. En als het niet regende dan bracht de Westen
wind zoveel koele lucht aan, dat warme dagen tot de zeldzaamheden gingen
behoren. Voor een zeebadplaats, welke het bovenal van warmte en zon moet
hebben, is een aaneenschakeling van depressies, zoals wij die in de afgelopen
zomer te verwerken kregen, een erge tegenvaller. Dit in aanmerking nemen
de, moet toch geconstateerd worden, dat het Zandvoortse bedrijfsleven, als
geheel genomen, er nog tamelijk goed is afgekomen.
val zou zijn geweest. Men kan dit sei
zoen dus niet als maatstaf nemen voor
de beoordeling van het resultaat van
die maatregel.
Toch kan met voldoening worden ge
constateerd dat, hoewel de zee dik
wijls zeer gevaarlijk was, zich op het
Zandvoortse strand geen verdrinkings-
gevallen hebben voorgedaan. De voor
zorgsmaatregelen der gemeente, als
mede het toezicht van de vrijwilligers
van de reddingsbrigade en van de po
litie hebben de veiligheid voor baders
en zwemmers verhoogd.
Verschillende stoelenverhuur-bedrij-
Teletypeband S. Zomerseizoen II.
Vanzelfsprekend hebben de strandex-
ploitanten het hard te verduren ge
had; men schat dat de omzet in hun
bedrijven ongeveer twee derde zal zijn
van de omzet in 1953. In de afgelo
pen maanden is er nogal eens gespro
ken over de pacht welke zij voor de
strandpercelen aan de gemeente moe
ten betalen. Over het algemeen voelen
echter niet
formeerde, of er geen andere oplossing
gevonden had kunnen worden. Wethou
der Happé antwoordde, dat een andere
oplossing nauwelijks denkbaar was. Een
kerk met zo'n allure vraagt een voor
plein, geen voorpark. De voorzitter sloot
„c v.„ daarna de zitting. Over enkele weken
t'èrdege rekenschap had "gegeven van de zal het college van Gedeputeerde Sta-
gevoelens van de protestantse bevolking ten zijn mening kenbaar maken.
nnrnerkine en gedeDuteerde Rustige in- mijdelijke boekenonderzoek vinden zij
opmerKing en geuepuieerae mistige m „„„trekkeliik wu „indoe dit een
niet aantrekkelijk. Wij vinden dit een
nogal geruststellend verschijnsel.
Dit zomerseizoen was het eerste
waarin van kracht was de verordening
van het Strandschap, waarbij het ba
den en zwemmen op het gehele strand
weer werd vrij gegeven. Door het on
gunstige weer zijn er veel minder men
sen in zee gegaan dan anders het ge-
?ehtimentsoverwegingen komen,
-:llii. 0°r de uitvoering van het raads-
1 zou juist het sentiment kunnen
toererken- HiJ achtte tenslotte, dat
'chting op het raadsvoorstel des-
jAflyY^fwarrend had gewerkt op de
hw en van Haarlem, waardoor de-
ij' t)e den, dat de zaak formeel klop-
*t. zaak klopte evenwel helemaal
NfJi"s he Centrale Kerkeraad van
Herv. Gemeente te Haarlem
(Van onze Utrechtse redacteur)
Voor het eerst in de geschiedenis
van de Nederlandse Jaarbeurs concen
treerde de grootste belangstelling van
het publiek zich hedenmorgen bij de
opening niet op de gebouwen aan het
Vredenburg, maar was zij gelijkelijk
verdeeld over deze expositieruimte en
het terrein aan de Croeselaan, dat naast
de Bernhardhal thans ook een grote
Margriethal heeft en aldus niet langer
slechts een aanvullende expositiegele
genheid is, doch een gelijkwaardige
partner van de oudere gebouwen in het
hart van de stad. Voor het publiek, dat
beide exposities wil bezoeken, is deze
splitsing wellicht minder prettig, maar
uit verkeerstechnisch oogpunt bezien is
met deze scheiding een chaos voorko
men, die ongetwijfeld ontstaan zou zijn
wanneer de Jaarbeurs geheel in de
binnenstad gebleven was.
Het is een onmogelijke opgave een
volledig overzicht te geven van wat
er op deze 63e jaarbeurs te zien is
We moeten ons beperken tot een tame
lijk willekeurige keuze, waarbij uiter
aard de voorkeur uitgaat naar wat als
nieuw wordt aangekondigd.
In de „hal der wetenschappen,", zo
als de nieuwe Margriethal genoemd
wordt, is de medische afdeling gecom
bineerd met die voor laboratorium- en
bedrijfstechnische apparatuur. Bijzonde
re aandacht vragen er een uitgebreide
collectie pipetten en instrumenten voor
bloed- en urineonderzoek, enige nieuwe
typen balansen voor laboratorium en
apotheek, een nieuwe antihepatitisspuit
die in het Hygiënisch Laboratorium te
Utrecht ontwikkeld werd, een Millima-
gic-balans met mechanische oplegging
van milligram-gewichten, een aantal
j''i^°ese(ö(o!C'lf van imposante Margriethal op het Jaarbeurs-terrein aan
rA°'h OecTw te UHecht, die hedenmiddag door H. K. H. Prinses Margriet
Do1}. Was n werd, doch toen als „hal der wetenschappen" reeds in gebruik
chtin0 nieuwe hal heeft een oppervlakte van 7000 m2. en voldoet
9 aan de modernste eisen, die aan expositieruimten gesteld worden.
Thermax genormaliseerde precisie-
slfjpstukken, die onderling verwisselbaar
zijn en daardoor talrijke mogelijkheden
bieden, en wat genoemd wordt een
universeel ziekenhuisbed dut met
een enkele voet- of handbeweging kan
omgeschakeld en versteld worden.
In de Bernhardhal is de afdeling ef
ficiency ondergebracht. Onder de 350
inzendingen van kantoormachines, re
kenmachines, administratiesystemen
schoolbehoeften, schoolmeubilair, turn-
toestellen en reclame-artikelen zijn er
meer dan honderd uit Nederland af
komstig, hetgeen wijst op een stijgen
de eigen productie van artikelen, die
voorheen grotendeels geïmporteerd
moesten worden.
Een nieuwe Nederlandse vinding is
de foto-copieermachine, geschikt voor
het a la minute maken van foto-co-
pieën uit boeken e.d., eventueel in
groot aantal. Er is ook 'n schrijven
de teli ekenmachine te zien, die het
mogelijk maakt vermenigvuldigtal
en vermenigvuldiger op hetzelfde toet
senbord in te stellen en met da uit
komst onder elkaar te schrijven.
Een Amsterdamse firma demon
streert- een betaal- en wisselmachine.
Het apparaat heeft een toetsenbord
waarop verschillende bedragen staan
aangegeven en 'vaar achter zich nou-
ders met muntstukken (ook voor dc
nieuwe guldens en rijksdaalders* be
vinaen. Door een lichte druk op de
toets wordt het gekozen bedrag auto
matisch uitbetaald, terwijl alle toet
sen automatisch geblokkeerd worden
wanneer een van de munthouders leeg
is.
Een andere exposant brengt een
horizontaal projectieve-apparaat, dat
transparante beelden, röntgenfilms,
diapositieven, tekeningen e.d. bij vol
ledig daglicht duioelijk projecteert,
zodat verduistering van klas of voor-
draehtzaal overlwdie is geworden.
Vcordat de bezieker het terrein aan
de Croeselaan ve.'laat, kan hij tussm
belde grote hallen een afdeling intern
transport zien met talrijke verschillen
de vervoersmiddelen binnen het bedrijf,
o.a. eer» interessante „bonenstaak", een
klein omhekt platform, dat door uit
schuivende stangen loodrecht omhoog-
gedrukt wordt; veel handiger fan lad
ders, stellages e.d. voor het verrichten
van reparaties, enz.
De gebouwen aan het Vredenburg
ziin behalve voor de zakenman het
domein voor de nu.svrouw. Op vijf
verdiepingen vindt men er huishoude
lijke artikelen, waaronder sanitair, ver
warming, verlichtingsapparaten, glas
aardewerk, porse'ein, kunstnijverheid,
re'ig.euze artikelen, electrische appara
ten muziekinstrumenten, radio's, wo
ningtextiel, kleinmeubelen, goud. zil
ver, bijouterieën, lederwaren, kle
ding, parfumerieën, speelgoed, sport
artikelen, winkelinrichting, voedings- en
genotmiddelen.
Bijzonderheden? Wat denkt de mo
derne huisvrouw van een strijkijzer,
dat tevens kan persen, omdat het
handvat een waterreservoir bevat,
dat desgewenst stoom kan leveren?
Wat van een non-stop-koffiefilterpot,
waarin men het water in één keer
kan opschenken, van 'n bak- en braad-
oven met een voorgewarmd kijkglas,
van een kampeercomfoor met in
gebouwd gasreservoir, van stoffers en
kamerbezems van nylon, van een
stofzuiger met frontaandrijving in de
vle^vöo^Sm'b^dl6 gemeente* om res- j ven zijn nu uitgebreid met verkleedca-
titutie aan te kloppen. Het dan onver- 1 tunes; daardoor ontstond voor hen een
sj-ra- icdjnieuwe bron van inkomsten ten nadele
van de badinrichtingen. Er is sprake
van, dat één bedrijf zijn badinrichting
zal opheffen. Wij zouden het betreuren
want velen stellen terecht voor zichzelf
en vooral voor de kinderen prijs op
een gelegenheid waar men onder toe
zicht van met de gevaren der zee ver
trouwde personen kan baden en zwem
men.
Aan de Boulevards hebben de terras
zaken een slecht seizoen achter de rug.
Verheugend is het, dat Hotel Bouwes
deze winter geopend blijft en dat het
cabaret-dancing elke avond in bedrijf
zal blijven. Ook in het zomerseizoen
is dit de énige zaak welke te Zandvoort
een enigszins mondain vermaak biedt.
Terecht klaagden talrijke badgas
ten deze zomer over gebrek aan
behoorlijk en gevarieerd amusement
in Zandvoort. Een afdoënde oplossing
van deze kwestie is alleen te verkrij
gen indien de nu nog fantastisch
genoemde plannen tot stichting van
een Boulevard-centrum verwezenlijkt
zouden worden.
De meer in d,e bebouwing gelegen
bedrijven hebben over het algemeen
goede zaken gedaan. Naarmate het
strand en de zee minder tot een be
zoek lokten, waren de badgasten voor
hun vertier op het dorpscentrum aan
gewezen en zochten zij de gezelligheid
thuis, hetgeen vooral de banketbak
kers, slijters en speelgoedzaken ten
goede kwam. De Zandvoortse winke
liers zijn dus over het algemeen, de
weersomstandigheden in aanmerking
genomen, niet ontevreden.
Hier heeft veel toe bijgedragen het
grote aantal badgasten dat in hotels en
borstel, van een transportabele ba
byweegschaal en van plastic meubel
stof, die met water afneembaar is?
Wat van een auto-koffiemachine om
koffie te zetten tijdens een autorit?
En van een handbreitoestel, waarop
men met één hand breien kan?
De uitvinders, zo constateert men
op de Najaarsbeurs, hebben ook aan
de heren gedacht. Zij hebben het pro
bleem van droog-scheren zonder elec-
triciteit in afgelegen oorden, op ou
derwetse hotelkamers en eventueel zelfs
in de trein! opgelost met de con
structie van een apparaat, dat door
een extra sterke staalveer mechanisch
aangedreven wordt en dat met een sleu
tel wordt opgewonden voor een gebruik
van vier minuten. Voor de heren is er
voorts een gouden polshorloge ter dikte
van een voor-oorlogse gulden, Radio
liefhebbers zien hun ideaal zich in
een concertzaal te wanen naderbij
gekomen door een radio met drie-di
mensionale diept'ekiank, welk effect
verkregen wordt door de inbouw van
drie luidsprekers. Voor de horlogema
kers brengt de beurs een electrische
uurwerkschoonmaakmachine, die zich
zelf na het werk uitschakelt.
Onder de uitgebreide sortering speel
goed bevindt zich een grappig tover-
treintje, waarvan de wagentjes aan
weerszijden sterk magnetische schijfjes
(noordpolig en zuidpolig) dragen, zo
dat zij elkaar afstoten of aantrekken.
Met een bijbehorend toverstokje kunnen
de treinen zonder aanraking gedirigeerd
worden.
Tenslotte zijn er nog de meer of
min zinloze nieuwigheden, waaronder
wi) aantroffen een tandenborstel met
een fluitje in de steel, een rotatie-as
bak die muziek levert wanneer men
op een knopje drukt, een andere as
bak, die tevens aansteker is, wanneer
men er een stift uit trekt, en een hor
loge met een bewegende wijzerplaat,
die ieder ogenblik een ander beeld ver
toont.
Een wel zeer bijzondere kerkelijke
plechtigheid heeft Zondag in de Cani-
siuskerk te Nijmegen plaats gevonden.
Vader en zoon Bakker droegen er te
gelijkertijd een plechtige H. Mts op.
De eerw. heer Bakker Sr. is oud
directeur van de levensverzekerings
maatschappij „Nijaiegen", terwijl hij
voorts accountant van het concertge
bouw De Vereemging en voorzitter van
de oranjevereniging D.E.S. is geweest.
Ook als orgariisator van verschillende
volksspelen verwieii hij bekendheid in
Nijmegen. Na het overlijden van zijn
echtgenote bereidde hij zich voor op
het priesterschap. Enige tijd geleden
werd hij tot priester gewijd. Terwijl va
der Bakker gisteren in de Canisiuskerk
n H. Mis opdroeg, droeg aan het hoofd
altaar zijn zoon, pater P. Bakker S.J. zijn
eerste H. Mis op. Hij werd daa'bij ge
assisteerd door zijn broer Robeit, die
zich evenals een andere broer bij de
paters Jezuïeten voor het priester
schap voorbereidt.
(Van onze Utrechtse redacteur)
De raad van bestuur van de Kon. Ned.
Jaarbeurs te Utrecht heeft besloten
mevr. prof. C. W. Willinge Prins-Visser,
hoogleraar in de huishoudwetenschap
in het algemeen en de landbouwhuis-
houdkunde in het bijzonder aan de
landbouwhogeschool te Wageningen, te
verzoeken toe te treden tot deze raad.
Mevr. Willinge-Prins verklaarde ons
hedénmorgen nog geen officieel ver
zoek ontvangen te hebben zodat zij zich
nog niet kon uitlaten over het al of niet
aanvaarden hiervan. Prof Willinge-Prins
is de eerste vrouwelijke hoogleraar te
Wageningen. Zij onderhoudt reeds ja
renlang contact met de jaarbeurs, ook
uit hoofde van haar talrijke functies
in het openbare leven, zodat het ver
zoek om lid van de raad van bestuur
te worden zeer goed verklaarbaar is.
pensions of op gemeubileerde kamers
verbleef. Juni en Juli gaven een onder
bezetting, doch het voorseizoen was
voor de hotels en pensions gunstig door
de grote stroom van buitenlandse toe
risten,. terwijl in Augustus Zandvoort
practisch geheel was volgeboekt; er
was geen gemeubileerd kamertje meer
te krijgen ondanks het feit dat in tal
rijke nieuw gebouwde huizen ook werd
„verhuurd".
Trouwens, het gehele seizoen was het
aantal buitenlandse gasten opvallend
groot; meer en meer gaan de buiten
landers er ook toe over „gemeubileerd"
te huren. Een Zandvoorts zakenman
verzekerde ons, dat het vooral het in
ternationaal toerisme is, dat Zandvoort
in het afgelopen seizoen op de been
heeft gehouden.
De winterse rust is nu over Zand
voort gevallen. De winkeliers gaan nu
beurtelings een week met vacantie. In
October herleeft het verenigingsleven
weer en gaat men zich reeds beraden
op hetgeen men voor het seizoen 1955
zal hebben te doen. Ongetwijfeld zal
men rekening houden met de in het
afgelopen seizoen duidelijk gebleken be
hoefte aan een behoorlijke kinderspeel
tuin in de duinen en voor de volwas
senen aan meer ook cultureel
amusement.
Per 1 October zullen de tarieven
voor het vervoer van stukgoed per
spoor, verzenden als vrachtgoed, snel-
goed of expressgoed, worden ver
hoogd.
Voor stukgoed met een gewicht van
1 t.m. 30 kg. zal een tariefsverhoging
van 7% procent gelden; de tarieven
voor het vervoer van stukgoed van 31
t.m. 100 kg. zullen met 12 procent en
die voor het vervoer van stukgoed
van meer dan 100 kg. met 20 procent
worden Verhoogd.
De behandeling van stukgoed ver
eist zeer veel menselijke arbeid en
kost dus veel loon. De lonen nu zijn
sinds de invoering van de huidige ta
rieven op 15 Augustus 1951 zoveel ge
stegen, dat het, volgens de Spoorwe
gen, niet langer mogelijk is deze ta
rieven te handhaven.
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen stelt zich voor in
1954 een studiebeurs van f2.000 ie
verlenen aan een Nederlandse toneel
schrijver, teneinde deze in staat te stel
len gedurende een verblijf van tenmin
ste twee maanden in buitenlandse to
neelcentra (zoals Parijs, Wenen, Lon
den) artistieke en technische ervaringen
op te doen welke voor zijn ontwikke
ling als toneelschrijver van belang bun
nen zijn.
Aan gegadigden, die zich daartoe
vóór 1 November a.s. dienen aan te
melden bij het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, ver
strekt de afdeling kunsten (bureau to
neel en letteren) Nieuwe Uitleg 1,
's-Gravenhage, op schriftelijke aanvra
ge nadere inlichtingen omtrent de voor
waarden enz.
Op advies van een commissie, waar
van ook vertegenwoordigers van gesub
sidieerde toneelgezelschappen deel zul
len uitmaken, zal de minister uit de
gegadigden één auteur kiezen die voor
een studiebeurs als bovenbedoeld in
aanmerking komt.
Op advies van dezelfde commissie zal
de minister daarnaast aan een aantal
toneelschrijvers een opdracht verlenen
tot het schrijven van een toneelstuk,
waarvoor hun een nog nader te bepa
len honorarium kan worden toegekend.
De H. Congregatie van de Riten
heeft een decreet gepubliceerd, waar
bij de H. Vader het de priesters toe
staat om op Zondag 12 September de
mis te lezen van de H. Naam van Ma
ria, welke dag, zoals men weet, is toe
gewijd aan het eerherstel van de gods
lasteringen en beledigingen, die Chris
tus en zijn Goddelijke Moeder worden
'aangedaan.
Woensdag viert pater W. Loop, Mont-
fortaan, zijn zilveren professie-jubileum.
Hij zal dit feit R alle stilte in het kloos
ter herdenken. Zondag 12 otember
bestaat echter voor een ieder gelegen
heid de jubilaris geluk te wensen. Hij
zal daartoe recipiëren in het gebouw
van de Bond Zonder Naam, Spruiten-
bosstraat 1, te Haarlem, van half twaalf
tot een uur.
Veertig duizend man Nederlandse
troepen zullen deelnemen aan de grote
intergeallieerde oefening „Battle
Royal" (Handgemeen! die van 2228
September in W.-Üuitsland zal worden
gehouden. In totaal zullen 140.000 Brit
se, Belgische, Nederlandse en Ameri
kaanse militairen in het veld komen,
verdeeld over twee partijen van onge
veer gelijke sterkte. Noordland en Zuid-
land.
Voor het eerst zullen bij een oefe
ning op deze schaal atoomkanonnen in
het veld worden gebracht en wel de
280 mm artillerie van het Amerikaan
se leger. Zjj zullen waarschijnlijk bij
beide partijen worden ingedeeld en voor
een belangrijk deel hun stempel op de
ze oefening drukken. Een van de be
langrijkste aspecten van „Battle
Royal" zal dan ook zijn het optreden
van normaal georganiseerde divisies in
een atoomoorlog. Problemen die de
„New Look" met zich brengt hoopt
men dan ook hier in de praktijk te on
derzoeken.
Leider van de oefening is de com
mandant van de Northern Army
Group, generaal sir Richard Gale.
Het Genootschap van leraren aan Ne
derlandse gymnasia en lycea heeft te
Driebergen zijn jaarvergadering gehou
den. Daar is critiek geoefend op de hui
dige ondervvijswetgeving en op het be
leid van O.K. en W. De voorzitter, de
heer S. Roodenburg, zeide o.m.: „Er is
heel wat op touw gezet, maar toch
krijgt men de indruk, dat de forse
greep, nodig om ons onderwijs datgene
te geven waar het om vraagt, nog
steeds ontbreekt."
In het referaat zeide prof. dr W. den
Boer o.m.: „Uit nonchalance en onkunde
wordt de ontwikkeling van het onder
wijs ik heb nu het oog op M.O.
en H.O. geremd De mentaliteit, die
zich openbaart bij hen, die de wet moe
ten uitvoeren is door en door verkeerd.
In plaats van onkunde zal er moeten
komen een houding van eerbied voor
de bestaande wetten en besluiten.
Als de zaken van het onderwijs zo
ingewikkeld schijnen komt dit door de
talloze Kon. Besluiten, die, vaak in on
kunde uitgelokt, de toestand zo onover
zichtelijk gemaakt hebben, dat de situ
atie zelfs alle zogenaamde deskundigen
te machtig is geworden. In het ontwerp
van wet, dat thans bij de Tweede Ka
mer is ingediend, wordt zelfs nog meer
dan vroeger aan regeling bij Kon. Be
sluiten overgelaten. Echter moeten dan
zij die deze besluiten uitlokken, door
drongen zijn van eerbeid voor de wet
en moeten de uitvoerders ervan een
overzicht van de stand van zaken heb
ben. Maar geen faculteit, geen bureau
van curatoren en evenmin de afd. H.O.
van het ministerie is op de hoogte."
Fel richtte spr. zich tegen de stel
ling, dat van de universitair opgelei
de docenten nauwelijks iets te ver
wachten zou zijn voor een aan heden
daagse inzichten aangepaste didactiek.
„Zo hebben de paedagogen, vol wan
trouwen tegen de universitaire le
raarsopleiding, er een onwettig be
sluit doorgejaagd. De minister geeft
te kennen, dat hjj nog maar een eer
ste stap heeft gedaan, blijkbaar zul
len er nog andere volgen. Ik hoop
echter, dat de faculteiten dan vier
kant zullen weigeien mee te w-erken,
vooral als de basis onwettig blijft.
Want elke uitbreiding zal de weten
schappelijke vakstudie in het gedrang
brengen of de studieduur verlengen.
Hoe groot dan het lerarentekort zal
worden,, moge men in Den Haag al
vast eens trachten vast te stellen."
Spr. zag twee manieren tot verbete
ring van de „onderwjjswetgeving, die
hopeloos verouderd is": een nieuwe,
doelmatige wet op Hoger en Middel
baar Onderwijs of desnoods twee wet
ten (maar spr. verwachtte niet, dat „nu
bereikt zal worden, wat ik pas voor mijn
kindskinderen durf te hopen"), voorts
de houding van eerbied voor de be
staande wetten en besluiten en waar
deze fout zijn daarop wijzen in het open
baar.
De aanvallende troepen van Noord-
land zullen bestaan uit het eerste Brit
se Nederlandse leger, onder bevel van
de Britse It. gen. Whistier. De Britse
bijdrage hieraan is een legercorps on
der bevel van gen.-maj. Cassels, be
staande uit een infanteriedivisie en een
pantserdivisie, het Nederlandse leger
corps, waarover it.gen. Opsomer het
commando voert, bestaat uit de vierde
divisie en een groot aantal legercorps
troepen, waarbij voor het eerst een
luchtdoelartilleriegroep is ingedeeld.
Voort wordt aan het Nederlandse le
gercorps een Britse pantserdivisie toe
gevoegd.
Met Noordland werkt samen de
tweede „group" van de tweede gealli
eerde tactische luchtmacht, bestaande
uit Engelse en Nederlandse eenheden.
De Kon. Luchtmacht zal voor deze
gelegenheid een tljunderjet-verkennings-
squadron in de lucht brengen.
De krijgsmacht van Zuidland wordt
gevormd door het Belgische' legercorps
onder bevel van It.gen. Tromme. Dit
legercorps is samengesteld uit een infan
teriedivisie en een Canadese infanterie-
gevechtsgroep, die bjj de manoeuvres
van het vorig jaar aan de Nederland
se kant stond. Voorts zal een Britse
parachutistenbrigade aan deze zijde
meedoen, terwijl een Brits-Belgische
„group" van de tweede geallieerde tac
tische luchtmacht luchtsteun zal geven.
Het terrein waarop de oefening zich
afspeelt bestrijkt een gebied dat zich
uitstrekt tussen Oldenburg en Keulen;
het zal voor beide partijen vele moei
lijkheden opleveren. Daarin bevinden
zich o.m. het Teutoburgerwoud, het
Arnsbergerwoud, de hoogvlakten van
Münster en Beckum en de riviertjes
de Ems en de Lippe.
„Battle Royal" is de grootste in
tergeallieerde oefening die tot dusver
re in West-Duitsland is gehouden.
Aan de oefening „Grand Repulse"
namen het vorig jaar 90.000 man deel
en het Nederlandse aandeel is in dit
vierde jaar dat ons land in de NATO-
slagorde is gevoegd elke keer bedui
dend groter geweest dan het voor
gaande jaar.
Uiteraard brengt deze troepenver
plaatsing voor ons land vele consequen
ties met zich mede. Zo zal b.v. van
tevoren een voorraad van 8.000 ton
goederen in het manoeuvregebied moe
ten worden opgeslagen, het vervoer
van de troepen (per auto en trein)
moet worden geregeld en de kwartier n
moeten worden ingericht. Vierduizend
man vertrekken daarom op 9 Septem
ber reeds naar West-Duitsland om de
zaak voor te bereiden. Generaal sir
Richard Gale zal zijn hoofdkwartier in
Wiedebruck hebben. Hij zal zijn in
structies zowel naar Zuid- als naar
Noordland doen uitgaan; voor de Noor
delijken zal hij generaal Boreas zijn,
voor de Zuidelijken generaal Mistral,
en (mocht hij daar tijd voor hebben)
's avonds in de mess weer gewoon:
generaal Gale.
