ALBERT HEIJN Een WEB gesponnen over WASHINGTON De communistische ondergrondse in de Amerikaanse hoofdstad STAD en OMGEVING GROOT SUCCES SCHUURMANS Overste en econoom Driehuis jubileren Ja hoor... er is geen beter adres voor mijn boodschappen 29 25 39 39 55 44 29 heemstede Friese Slagerij Twee zilveren professiefeesten FONDANT BORSTPLAAT Choc. Pralines Zaanse Beschuit grote rol 14 stuks Grote Snijkoek Boterhamkorrels Chocolade Pasta Fijne Snijworst. .1 Huishoudzeep. WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1954 PAGINA 4 VOOR KWALITEIT' Lenin heeft eens verklaard dat het voor iedere communistische partij absoluut noodzakelijk is systematisch legaal met illegaal werk te combineren. En bij een andere gelegenheid heeft hij gezegd, dat iedere partij naast een wettige organisatie een geheim apparaat moet scheppen. Die instructie is ook opgevolgd door de communistische partij in de Verenigde Staten, en toen deze partij onlangs door de Amerikaanse regering werd verboden was er altijd nog een rode ondergrondse om de plannen van Moskou uit te voeren. De Amerikaan James Burnhapi heeft zojuist een leerzaam boek geschreven over „The Web of Subversion", het web dat gespon nen werd door lieden die de staat omver wilden werpen. En zijn beschrijving maakt een bijzonder betrouwbare indruk. Burnham's betoog steunt vooral op documenten van die Congres-commis sies die zich met de bestrijding van het communisme in de V.S. hébben bezig gehouden. Speciaal schrijft hij over de dertiger en veertiger jaren, omdat over deze periode het meest bekend is ge worden. Maar ook het heden betrekt hij in zijn uiteenzetting. Om zijn lezers nog eens duidelijk te maken dat een communist in de V.S. nooit trouw kan zijn aan zijn eigen land, citeert hij een uitspraak van Vishinsky uit 19J/.8: „De ware internationalist steunt en verdedigt met alle middelen de USSR. Dat is de heilige plicht van ieder eerlijk mens waar ook ter wereld. Het is niet slechts de taak van de burgers van de Sovjet-Unie." Misbruik van het „Fifth Amendment" „Ik weiger Nathan Silvermaster McCarthy's optreden COLLECTE KANKER- BESTRIJDING Beëdigd Het gouden feest van de Coöp. Boerenleenbank Jan Strijbos vertelt over Zuid-Afrika SPECIALE RECLAME DAGEN Eikenlaan 41 FAILLISSEMENTEN HAARLEMSE KUNST GEMEENSCHAP jW 0' Sportwedstrijden van militairen Bescherming van het dier Gouden boerenleenbank si# Neem b.v. nu eens die borstplaatjes. 'n Gezellig gezicht, die 10 kleurtjes. 10 kleuren, die elk een aparte, zuivere smaak hebben. Lekker! Je begrijpt gewoon niet, hoe Albert Heijn dat kan leveren voor 45 ct per 200 gram. 200 gram 100 gram per stuk 250 gram per glas t 100 gram 2 dubbele stukken W/M/m/M W/M//////M ,i& WÊiM m ELIZABETH BENTLEY Als getuige in 1948 DAVID WHITTAKER CHAMBERS Een koerier, die tot inkeer kwam NATHAN GREGORY S1LVERMASTER Agent van de Russische geheime politie? Het Kremlin tracht al jaren de or ganen van het Amerikaanse gouver nement te infiltreren en deze pogin gen hebben herhaaldelijk succes ge had. Deze ondermijnende activitei ten kan men in drie groepen verde len: 1) Er is door communisten spion- nage bedreven. Belangrijke geheimen zijn uitgeleverd aan de Russische geheime dienst. 2) Andere commu nisten hebben zich toegelegd op het beïnvloeden van de regeringspolitiek in een voor Rusland gunstige zin. 3) En tenslotte waren er die het rege ringsbeleid ondermijnden. Bijvoor beeld door militaire sabotage of door het doen verdwijnen van stukken uit geheime archieven, hetgeen men „ad ministratieve sabotage" zou kurnen noemen. Ongeveer* tussen 1930 en 1950 werd er een onzichtbaar web gesponnen over Washington, verklaart Burnham in het begin van zijn boek. En hij vertelt verder dat de onderling verbonden dra den zich uitstrekten tot bijna ieder ministerie en zelfs tot het Witte Huis, d.w.z. tot medewerkers van de pre sidenten Roosevelt en Truman. Pas zes jaar geleden, in de zomer van 1948, heeft het Amerikaanse volk voor het eerst kennis genomen van de on dergrondse. Dit gebeurde toen twee voor malige communisten, die zich bekeerd hadden, aan de Commissie voor On- amerikaanse activiteiten van het Huis van Afgevaardigden vertelden van hun ervaringen. En hun verklaringen kwa men overeen met de waarheid, zo is sindsdien uit vergelijking met ander be wijsmateriaal gebleken. Het waren de koeriers Elizabeth Bentley en David Whittaker Chambers. De som van hun fetuigenissen heeft een onheilspellend eeld opgeleverd van „the web of sub- version" in de hoofdstad van de V.S; De communisten hebben in de laatste decennia voortdurend hun tactiek ge wijzigd. In de periode van de depressie, in de dertiger jaren, concentreerden zij hun aandacht op de economische rege ringsorganen. Men vindt hen in die tijd in het Na tionale Onderzoekingsproject, een bu reau ter bestrijding van de werkloos heid, en in het Departement voor Agra rische Aanpassing. Onder de tweede wereldoorlog wisten zij sleutelposities te bemachtigen in instellingen als de Raad voor Economische Oorlogvoering en het Bureau voor Strategische Dien sten. In '44 en '45 drongen communisten het ministerie van Buitenlandse Zaken binnen, en vervolgens kwamen zij in internationale organisaties als het V.N. Bureau voor hulpverlening, de UNRRA, en in de V.N. zelf. Intussen hadden zij toegang weten te verkrijgen tot de Ame rikaanse centra voor atoomonderzoek, zoals bijvoorbeeld uit het proces van de Rosenbergs is gebleken. James Burn ham zet in zijn boek uitvoerig uiteen hoe dit alles kon plaats vinden en hoe men uit latere onderzoekingen belang rijke delen der netwerken heeft kunnen reconstrueren. Bij de verhoren door de verschil lende Congres-commissies werden de onderzoekers overigens in hun werk belemmerd, doordat de ondervraag den herhaaldelijk hun toevlucht na men tot een eigenaardige bepaling in de Amerikaanse wetgeving. De constitutie van de V.S. is namelijk lang geleden voorzien van een aan hangsel dat t>et Vijfde Amendement genoemd wordt. Dit stelt vast dat in een strafrechtelijke zaak niemand ge dwongen kan worden tegen zich zelf te getuigen. Het voorschrift dateert uit de tijd toen gevangenen nog met martelingen tot bekentenissen werden geprest. Het „Fifth Amendment" is echter de laatste jaren ook te pas gebracht door personen die door or ganen van de Amerikaanse volksver tegenwoordiging verhoord werden. En hier heeft het tot ontaarding geleid, vooral omdat de „getuigen", dat wil zeggen de verdachten, er vaak niet alleen zich zelf, maar ook hun medeplichtigen, mee trachten te dekken. Het „Fifth Amendment" staat iemand die onder ede moet getuigen toe, de volgende zin te gebruiken: ,,Ik weiger antwoord te geven op deze vraag op grond van het feit dat het antwoord bezwa rend voor me zou kunnen zijn." Als men de letterlijke verslagen leest van de verhoren door de Congres-commis sies komt men deze formule voort durend tegen. Het „Fifth Amendment" duikt steeds op als er geïnformeerd wordt naar het lidmaatschap van de communistische partij of naar de vrienden en relaties van de „getuige". De lezer der verslagen kan overigens vaak gemakkelijk zijn conclusie trek ken uit deze „Fifth Amendment"-tac- tiek, en in vele gevallen betekent de lange volzin niets anders dan het woord: „Ja." e interessantse figuur uit de on dergrondse die door Burnham beschreven wordt, is ongetwij feld Nathan Gregory Silvermaster, die een hoge positie had in het ministerie van Financiën toen hij in 1946 ontslag nam. In 1948 heeft Elizabeth Bentley voor de Commissie voor Onamerikaanse Ac tiviteiten van het Huis van Afgevaar digden verteld hoe zij indertijd van Silvermaster foto-copieën van militaire documenten ontving. Het waren stukken over de productie van vliegtuigen, over de ligging van vliegtuigfabrieken, en zelfs inlichtingen over het juiste tijd stip van D-day. In de kelder van Sil vermaster's huis bevond zich een appa ratuur waarmee de papieren gefoto grafeerd werden. Elizabeth Bentley stop te de ontvangen foto's in haar bood schappentas, of ze verborg het mate riaal in haar breiwerk. Silvermaster gaf haar bij deze gelegenheden ook de partijcontributie van de leden van zijn cel. Elizabeth Bentley bezorgde hem op haar beurt Amerikaanse en Russische literatuur, alsmede verzoe ken van Sovjet-zjjde om bepaalde in formaties. Silvermaster was oorspronkelijk Rus van nationaliteit. Hij werd in 1898 te Odessa geboren. Via Shanghai kwam hij in 1915 naar de V.S. waar hij in 1927 werd genaturaliseerd. Hij stu deerde aan de universiteiten van de staten Washington en Californië. Op grond van het Vijfde Amendement weigerde hij te verklaren of de titel van zijn dissertatie was geweest: „Le nin's bijdrage tot het economisch den ken vóór de Bolsjewistische Revolu tie." In 1935 kreeg hij in de hoofdstad Washington een betrekking bij het mi nisterie van Landbouw, dat in deze periode een belangrijk departement was. In 1942 werd hi) benoemd in de Raad voor Economische Oorlogvoering, maar de militaire inlichtingendienst maakte bezwaren op grond van wat men over zijn verleden had vernomen. Men had ontdekt dat hij sinds 1920 ondergronds voor de communistische partij opereer de, en dat hij waarschijnlijk als agent fungeerde voor de Russische geheime politie. Maar merkwaardigerwijs werd het bezwaarschrift door een van de le den van de Raad voor Economische Oorlogvoering aan Silvermaster zelf ge toond, die de stukken liet zien aan een kameraad die op het Witte Huis werk te. Deze kameraad wist vervolgens van de toenmalige onder-minister van Oorlog gedaan te krijgen dat Silvermas ter van alle verdenking werd vrijge sproken. Silvermaster kwam vervolgens weer terug in het ministerie van Land bouw. In 1944 werd hij overgeplaatst naar Financiën, waar hij een jaar la ter tot de topfunctionarissen behoor de. Men heeft slechts vaag kunnen ach terhalen wat h\j in zijn verschillende functies voor kwaad heeft uitgericht. Silvermaster heeft zich bij de verhoren een meester getoond in de toepassing van het „Fifth Amendment." In één bepaalde korte ondervraging weigerde hij op 250 vragen antwoord te geven. In April van het vorig jaar begon hij een „hearing" van de subcom missie voor interne veiligheid van de Senaat met het voorlezen van de verklaring: „Ik ben een trouw staats burger en ik heb de belangen van de Verenigde Staten nooit verraden." Toen werd hem gevraagd: „Hebt u met leden van een communistische or ganisatie overleg gepleegd toen u deze verklaring opstelde?" „Ik weiger op die vraag te ant woorden, op grond van het „Fifth Amendment"." „Hebt u ooit geheime regeringsstuk ken aan een vijandelijke mogendheid bezorgd?" „Ik heb het recht geen antvoord te geven op deze vraag, op grond van het „Fifth Amendment"." Silvermaster schijnt een wel heel ruime opvatting te hebben gehad van de belangen van de Verenigde Staten. Silvermaster beweegt zich nog steeds vrij. Hij woont nu in het dorpje Harvey Cedars, gelegen op een zandbank voor de kust van New Jersey. Aan de At lantische Oceaan, die onder meer door Russische schepen bevaren wordt In het verhoor door de subcommissie werd hem gevraagd: „Hebben gedu rende de laatste jaren, voor zover u weet, ooit Sovjetautoriteiten Harvey Ce dars bezocht?" Silvermaster's antwoord luidde: „Ik weiger antwoord te geven op deze vraag, op grond van het „Fifth Amend ment"." Men behoeft geen bewonderaar te zijn van de methoden van McCarthy om toch begrip te tonen voor het aller minst denkbeeldige communistische ge vaar in Amerika. Het spectaculaire op treden van de Junior-Senator uit Wis consin heeft ons wel eens het gezicht benomen op de werkelijke bedreiging waaraan de V.S. bloot staat. Burnham zegt in het slothoofdstuk van zijn boek, dat helaas verscheidene niet commu nistische Amerikanen de pogingen om de ondergrondse te ontmaskeren dwars bomen. Hü zegt, dat deze lieden zon der het zelf te weten vaak onder de invloed gekomen zijn van communis tische propaganda. Burnham had ech ter ook moeten begrijpen, dat dit niet zo gemakkelijk gebeurd zou zijn als in de inderdaad zo belangrijke strijd te gen het communisme een persoon als McCarthy niet alle aandacht voor zich zelf had opgeëist. „The Web of Subversion" is een werk da. een bijzonder degelijke indruk maakt. Het betoog is nergens tendentieus, en met de grootst mogelijke objectiviteit interpreteert Burnham de officiële stuk ken waarop hij zijn redenering bouwt. Er is over het communisme in de V.S. en de bestrijding ervan d. laatste jaren vaak op emotionele toon geschreven. De stijl van Burnham is vrij dor. Maar zijn welgefundeerd boek geeft een zo compleet mogelijk beeld van de inder tijd en ook nu nog in Washington ope rerende ondergrondse. HANS BRONKHORST „The Web of Subversion. Underground Networks in the U.S. Government" bij James Burnham. The John Day Com pany, New York 1954. Zaterdag 18 September zal de straat collecte t.b.v. het Koningin Wilhelmina Fonds voor de Kankerbestrijding plaats vinden. Er wordt reeds intensief propaganda gemaakt via de radio, verder door mid del van een zeer goed geslaagde pro pagandafilm, die deze week in de bio scopen draait, en via twee geluidswagens, die de stad doorkruisen. A.s. Zaterdag moet echter de „grote" dag worden. Daarom moet er ook een indrukwekkend aantal collectanten op straat verschijnen. Geld, veel geld is er nodig, o.a. voor de centra en subcentra voor genezing, die door het gehele land gesticht en gefinancierd worden, terwijl de kankerregistratie wordt gesubsi dieerd. Laboratoria, waar het onder zoek naar de oorzaak van de kanker met kracht wordt voortgezet, worden opgericht. Zeer kostbare instrumenten en even kostbare middelen voor behan deling zijn nog in onvoldoende mate aanwezig. De strijd tegen de kanker is onvoorstelbaar zwaar, doch zeker niet hopeloos, indien allen bereid zijn hier aan deel te nemen. Er is slechts één organisatie, die gel den voor de kankerbestrijding inza melt, dat is de Vereniging tot steun het Koningin Wilhelmina Fonds, en zij doet dit slechts éénmaal per jaar. Geeft U voor deze ene maal op voor de straatcollecte op a.s. Zaterdag voor enkele uren of voor vele uren. Iedereen tussen de 14 en 80 jaar is welkom. Opgave ten spoedigste aan Bureau U.V.V., Stadhuis. Als makelaar in onroerende goede ren werd op Dinsdag 14 September 1954 beëdigd: L. S. Ottolini, te Haarlem. Als vertaalster in de Franse en En gelse taal werd op 14 September 1954 beëdigd: mevr. C. T. Lasonder-Cou- wenberg, te Bloemendaal. Ter gelegenheid van het 50-jarig be staan van de Coöp. Boerenleenbank „Haarlem" wordt Donderdag 16 Septem ber van 3 tot 4.30 uur in „Dreefzicht" een receptie gehouden. Voor een vrijwel uitverkocht Minerva- theater hield de bekende natuuronder zoeker Jan Strijbos Dinsdagavond eai lezing met kleurenfilms over Zuid-Afri- ka en dank zij de buitengewone wijze, waarop hij tal van bijzonderheden over dit land wist te verteilen, is het een bij zonder geslaagde avond geworden. Daar toe werkten in niet geringe mate de kleurenfilms mede, door de spreker in samenwerking met zijn vrouw zelf op genomen, die een uitstekend beeld ga ven van het landschap en zijn nogal uit eenlopende bevolking. Jan Strijbos heeft vrijwel uitsluitend aandacht geschonken aan de natuur, de fauna en de flora. Aan de steden en de industrie komt hij een voudig niet toe en het gevolg is dan ook, dat op zijn films zeer weinig blan ken te zien zijn. Grote aandacht schonk hij aan de situatie in Basutoland, waar door overbeweiding en niet minder door de regen de erosie ontstellende vormen heeft aangenomen en de film gaf daar van frappante staaltjes. Zeer mooi wa ren ook de opnamen over het natuur reservaat „De Ronde Vlei", waarin tal van reigersoorten verblijven. Jan Strijbos gaf bij de verschillende films een duidelijke en vaak geestige toelichting. hebben wij met onze Deze week 1.60 2.50 0.45 0.60 0.85 0.70 Donderdag en Vrijdag Doorregen ossenlappen- dag p. p. Zaterdag: Biefstukdag p. P- En voor de boterham: 1% ons hamworst 1 y2 ons mals pekelvlees iy> ons fijne ham 2% ons gekookte worst 2Y3 ons heerlijke leverworst 0.50 t/o de Dreefschool Telefoon 38J65. De Rechtbank te Haarlem heeft op Dinsdag 14 September 1954 failliet ver klaard: J. Moerkerk, kapper te Haar lem. Rechter-Commissaris: mr. J. P. Petersen, Curator: mr. K. H. C. Arts, te Haarlem. M. Vastenhouw, bontwerker te Heem stede. Rechter-Commissaris: mr. J. P. Petersen, Curator: mr. J. H. van Wijk, te Haarlem. Bij vonnis van de Arrondissements- Rechtbank te Haarlem van 14 Septem ber 1954 is na gedaan verzet vernietigd het vonnis der Rechtbank van 7 Sep tember 1954, waarbij G. Prickartz, te Haarlem, handelende onder de naam Eerste Haarlemse Isolatiewerken, in staat van faillissement werd verklaard, met benoeming van mr. K. H. C. Arts, te Haarlem, tot curator. Wegens het verbindend worden van de enige uitdelingslijst is op 10 Sep tember 1954 geëindigd het faillissement van: C. A. Geerts, fabrikant, te Zaan dijk, Rechter-Commissaris: mr. J. P. Petersen, Curator: mr. J. W. Rutgers, te Haarlem. Voor de Haarlemse Kunst Gemeenschap spreekt dr. Melchior op Dinsdag 21 Sept. a.s. in Gebouw Cultura over het onder werp „Drie maanden op de Amazone". De lezing wordt geïllustreerd met lichtbeel den. De leden maken op Zaterdag 25 Sept. een excursie naar het „Hoornsch Marionetten theater van Richard Heuckeroth. Pater drs. J. Krol, overste van het Missiehuis. Op Dinsdag 21 September zal het dubbel feest zyn in Missiehuis Drie huis. Dan vieren namelijk Pater drs. J. Krol, M.S.C., overste, en Pater P. A. Verzülberg, M.S.C., econoom, hun zilveren professiefeest. Pater drs. J. Krol werd geboren op 6 Februari 1910 te Harlingen. Zijn hu maniora maakte h\j te Tilburg en na 1924, toen het Missiehuis in Driehuis werd geopend, aldaar. Na een jaar noviciaat in Berg en Dal, werd hij 21 September 1929 geprofest. Hü studeer de filosofie te Arnhem. In November 1931 moest hij zün studie onderbreken om, wegens ziekte van een der leraren, als plaatsvervanger te fungeren in Drie huis. Daarna maakte hü zün theologi sche studies te Oeventrop (Duitsland), waar hü op 11 Augustus 1936 tot pries ter werd gewüd. In September 1936 volgde zün benoeming tot leraar Duits in Tilburg, waar hij tevens dirig werd van het jongenskoor en het sc orkest. In Januari 1942 kreeg M zijn Oversten opdracht weer te g studeren en wel aan de Econonu Hogeschool te Tilburg, waar ht) ui 1949 cum laude zün doctoraal exa deed. Hü bleef leraar aan het M's huis, maar werd tevens docent in sociologie aan de Hogere Textielscn te Tilburg en aan de cursus voor J» schappelijk Werk te Vught. „„«ne- In Augustus 1951 volgde zü'n hen. ming tot Directeur aan de Apostous school te Tilburg. Een jaar la.ter_v^_. hü Overste en Directeur van huis Driehuis. Naast zün drukke w in het Missiehuis, geeft hij nog cursus in sociologie voor het ka van de K.A.B. te ÏJmuiden. ng Pater A. Verzülberg is geboren Maart 1908 te Amsterdam. 0°.,h..r2 maakte zjjn lagere studies te Til"u,j en Driehuis. Hü werd geprofest °P,U. September 1929, priester gewüd W, hji gustus 1934. In Augustus 1935 wero benoemd tot leraar te Tilburg, w® s hij van Augustus 1938-1948 econoom en tevens Directeur van de Broed® en novicenmeester van de broeders-n vicen. Vooral gedurende de oorlogsJ ren had hü een moeilüke taak, Q®a hij te zorgen had voor de voedselvoo ziening van 200 mensen. Toen het W0 ders-noviciaat naar Stein verP*a,f,|js wegens evacuatie van het Missien'L Tilburg, verhuisde hü mee en econoom in Stein. Na de oorlog de hü terug naar Tilburg. In werd hü benoemd tot overste van noviciaatshuis te Berg en Dal en 'ciuuioiiuio ic v-il. ffft* vens tot novicen-meester van de ters-novicen. In 1951 moest hij op t tersadvies rust nemen en werd 1 rector benoemd van de R.K. Vac®., tiekolonie „Mooi Gaasterland" te (Fr.) In 1953 volgde tenslotte de noeming tot econoom van het Mi huis Driehuis. Pater Verzülberg ook conferenties en geestelijke lej^A aan verschillende zusterkloosters i" omgeving. Dfe jubilerende Paters zullen Dins^'J 21 September in het Missiehuis Drie" recipiëren van 12-1 uur. Vanmorgen om acht uur zijn de sportmanifestaties van de manschappen van de 168ste en 198ste afdeling zware L. A. begonnen met voetbalwed- I strüden op het terrein aan de Klever- parkweg. Van 12.30 tot 13.30 vermeldde het programma zwemmen (Kleverlaan) en van 14.30 tot 17.30 athletiek (Sport park Kleverlaan). Hedenavond om acht uur worden de prüzen uitgereikt op de cabaretavond in het gebouw St. Bavo in de Smedestr. Mej. mr. M. Stuart en de heer W. Groen houden Dinsdagavond 21 Sept. lezingen in het kader van de anti vivisectie-stichting in de grote zaal van hotel „De Leeuwerik". Het gesprokene wordt met lichtbeelden verduidelijkt. Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Haarlemse Boerenleen bank is er Donderdag 16 September des avonds om 8 uur in restaurant „Dreef zicht" een feestavond, welke verzorgd wordt door het radio-revue-ensemble van Rens van Dorth. Pater A. Verzijlberg, econooni- Een van de goede dingen in het leven. Sportinstructeur J. Vlugh zegt Tien tot twaalf trainingsuren op één dag is vooral in de zo mer geen uit zondering. Na een dergelijke geestelgke en lichamelijke inspanning komt er een ogenblik dat je werkelijk öp bent. Dè.t is dan het moment voor zo'n heerlük verkwikkend, kopje Boffie koffie. BOFFIE, het woord voor' de lekkerste KOFFIE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | | pagina 4