DELFTSE DONDERSLAG
Ontploffing van het s van
een der zwaarste rampen uit de
historie der Nederlanden
T
ZWITSARUB
A. A. Boersma gehuldigd op
drukbezochte receptie
Senaat in meerderheid voor aan
vaarding statuut Koninkrijk
Concertgebouworkest speelt
voor 2000 gasten van de V.N.
Tournée door Amerika begonnen
BUISMAN
KABO vindt zijn weg ook na
verbreking samenwerking
West-Duitse Lufthansa
start niet vóór Maart
300 jaar geleden
25 jaar bij de K.A.B.
VIER JAPANNERS TIEN JAAR
SCHUIL IN NIEUW-GUINEA
Jaren lang op goede voet geleefd
met de bevolking
Deur voor hervatting contact
blijft echter open
J. C. Mol overleden
Openingsvlucht boven ambtswoning
van Duitse Bondspresident
Verkouden kinderen?
DINSDAG 12 OCTOBER 1954
PAGINA 3
een Zwitsal preparaat
Plaquette onthuld van
Anton Jurgens
Moeder redt haar kind
op het nippertje
JALOEZIE....
Mentor van „Vrolijke
trommelaars" gevonnist
Ned. Jeugdgemeenschap
breidt zich uit
Kath. overheidspersoneel bijeen
Ook overheidspersoneel
draagt bij tot welvaart
Ridder Oranje Nassau
Oprichter en directeur van
N. V. Multifilm
Geitenexport ais
deviezenbron
Nieuwe directeur K.L.M.
in de West
(Van onze correspondent)
ernauwernood bekend bij de burgerij van Deljt,
verborgen achter de Nieuwe Schuttersdoelen
tussen Geerweg en Doelenstraat lag aan het oog
onttrokken door zwaar geboomte het voormalige Sinte
Claraklooster, dat na de reformatie was ingericht tot
ammunitiemagazijn, waarin uit salpeter, kool en zwavel
buskruit werd aangemaakt.
Naar dit gebouw, genaamd 't secreet van Hollandt, begaf
zich in de ochtend van de 12e October 1654 dus pre
cies driehonderd jaar geleden Cornells Soetens, com
mies bij de Staten van Holland en West-Friesland, om er,
De slagen waren zo hevig, dat zü
volgens de geschiedschrijvers in heel
Holland tot in den Helder toe te horen
waren. En terwijl dé ontzettend® don
derslagen de lucht uiteenscheurden, ver
hief zich een reusachtige, roetzwarte
rookwolk en werden steenbrokken, bal
ken, dakspanten, pannen en gruis met
geweldige kracht tot over de muren
van de stad weggeslingerd.
zoals zijn vrouw later verklaarde, een proef van enige
ponden buskruit te halen.
Even over tienen betrad hij het magazijn in gezelschap
van een heer, die aan de ingang zijn fraaie scharlaken
mantel achterliet in handen van zijn knecht en vervol
gens daalden zij af in de kelders van de kruittoren, waarin
op dat ogenblik tachtig- a negentigduizend ponden bus
kruit lagen opgeslagen.
Wat daar precies is voorgevallen zal wel nimmer ont
huld worden, maar een goed kwartier nadat zij het
gebouw waren binnengegaan, is het met vijf geweldige
ontploffingen uit elkaar gesprongen en in de lucht ge
vlogen.
Van de kruittoren zelf bleef niets over
dan een vieze poel van meer dan vier
meter diep. De aangrenzende straten
waren praktisch met de grond gelijk
gemaakt en er was geen huis in de
stad zonder schade aan dakpannen- of
ruiten.
De paniek en ontzetting onder de be
volking waren onbeschrijfelijk. Velen
dachten niet anders dan dat de laat
ste oordeelsdag was aangebroken en
wierpen zich biddend op de knieën.
Anderen, die zich in de nabijheid van
de poorten bevonden, haastten zich
hals over kop de stad uit.
Toen de laatste slag was weggeda-
verd klonk overal het gekerm en het
geweeklaag van de stervenden en ge
wonden. De verslagenheid was onbe
schrijfelijk. Medische hulp was nauwe
lijks voorhanden en er moesten chirur
gijns uit Rotterdam en Den Haag ge
haald worden om hulp te verlenen.
Tien dagen groeven de burgers in
het puin naar hun dierbaren.
In een breischool hadden acht en
twintig meisjes de dood gevonden en in
sommige woningen waren hele gezin
nen omgekomen. Van de meer dan hon
derd doden kon de helft nauwelijks wor
den herkend, de anderen waren on
herkenbaar verminkt.
Van de vele gewonden, sommige
schrijvers gewagen vin meer dan dui
zend, zijn er meer dan driehonderd over
leden, zodat er bij de ramp circa
vierhonderd mensen zijn omgekomen.
Onder de slachtoffers bevond zich
ook een van Rembrandt's meest be
gaafde leerlingen Carel Fabritius,
wiens treffend zelfportret in museum
Boymans te vinden is. Het toont
de jonge meester die op één en
twintig jarige leeftijd reeds een vrouw
en twee kinderen had verloren in
hl zijn sombere ingekeerdheid, zonder
opsmuk in sobere tinten fors en raak
van toets met navrante eerlijkheid
geschilderd.
Op de fatale dag was Fabritius in
zjjn atelier in de Doelenstraat, vrij
dicht bij de plaats des onheils bezig
een portret te schilderen van Simon
Decker, de gewezen koster van de Oude
Kerk. Zeven uren na de ontploffing wer
den zijn schoonmoeder, zijn leerling
Mattheus Spoor en Simon Decker dood
Uit de puinen gehaald.
Fabritius zelf leefde nog en werd
zwaar gewond naar het Gasthuis ge
bracht, waar hij binnen een half uur
na zijn aankomst op 32-jarige leeftijd
overleed.
Groot was de ramp geweest maar
evenals bij de watersnood van twee
jaar geleden werd van alle kanten met
gulle hand gegeven en hulp geboden.
Gewonden vonden in Schiedam, Den
Haag en Rotterdam een onderkomen
en de Staten van Holland schonken een
bedrag van honderdduizend gulden en
onthieven de getroffen poorters voor ja
ren van hun fiscale verplichtingen.
Talrijk waren de blijken van medele
ven en zelfs de oude Joost van den
Vondel zond Joan van Maerseveen
soulaas in de vorm van een vers dat
sloot met de woorden:
Te Delf, daer tegens stijl en orden.
Öns kruit, 's lands vijandin geworden,
Stadthuis ontziet, noch kerek-gewelf,
En delft een burger-graf voor Delf,
In puin, en mensche-vleesch, en gol
ven
Van gloejende assche en glas gedol
ven.
Wie wort van bitter schreyen moe?
De woeste hooft-stadt huilt u toe,
En gaept en stinckt, in zoo veel wij-
eken,
Gelijck een kerek-hof, zad van lijeken,
Geplet, geknot, gescheurt, gezengt.
Een chaos, onder een gemengt.
Advertentie
Genezende warmte door wrijven met:
Een jongste dag, vol dootsche schri-
cken,
En d'oogenblick der oogenblicken.
Verbou een eeuw, en Krezus schat
Eén vonk, één bliek verwoest een
stadt.
Tijdens het reddingswerk, dat door
zware regens werd bemoeilijkt, werd
vier en twintig uur na de ontploffing
een baby van nauwelijks een jaar oud
gezeten in een kinderstoel zonder
enig letsel uit het puin te voorschijn
gehaald, terwijl de oude vrouw, die
voor het kind moest zorgen dood op de
grond werd aangetroffen.
Ook een oude man van 80 jaar en
een tweeling werden na anderhalve dag
ongedeerd opgedolven.
De jongens van de Latijnse school
stormden op de eerste slag in paniek
naar buiten. Door het hevig opdringen
van achteren struikelden de voorsten,
waardoor bij de uitgang een opstopping
ontstond. Dat werd hun behoud, want
enige ogenblikken later zouden zn on
der een regen van dakpannen en neer
vallend glas bedolven zijn geweest.
Bij de bespreking van de ramp in de
Staten van Holland werd een besluit
uitgevaardigd, dat binnen de poorten
der Hollandse steden geen grote hoe
veelheden kruit meer mochten worden
opgeslagen, doch deze voortaan onder-
I gebracht moest worden in kruittorens,
die op veilige afstand gelegen waren.
Dag in dag uit gaat het werk aan de inpoldering van het IJselmeer door;
meter na meter groeit de enorme dijk, die de grens zal vormen tussen de
nieuwe provincie en het „kanaal", dat uiteindelijk nog zal resten van de
„onmetelijke" Zuiderzee. Óver enkele dagen zal de dijk tussen Lelystad
en Harderwijk gesloten worden en zal de hoofdstad van het nieuwe land ook
bij storm of strenge vorst niet langer meer geïsoleerd zijn. (Luchtopn. A.N.P.)
„Na zo'n lange periode van werken
en zorgen, is het nodig eens te ho
ren, dat men het waardeert. Hoe ik
ook tegen het feest heb opgezien, ik
ben dankbaar voor alle belangstel
ling, goede woorden en geschenken",
zei de heer A. A. Boersma, tweede
secretaris van het K.A.B, Verbonds-
bestuur, aan het einde van de druk
bezochte receptie, die Maandagmid
dag in Noord-Braband te Utrecht ge
houden werd ter gelegenheid van zijn
zilveren jubileum in dienst van de
K.A.B.
Aan dit hartelijk gemeende slotwoord
was een vloed van huldigende, vrien
delijke, hartelijke en respectvolle woor
den voorafgegaan, waarin de toehoor
ders de jubilaris ten voeten uit gete
kend zagen. Eerst in de toespraak van
dr. Pels, secretaris van de looncom-
missie in' de Stichting van de Arbeid,
die de jubilaris, na acht jaar goede sa
menwerking in meer dan 500 vergade
ringen, zijn waardering betuigde voor
de artisticiteit, waarmee de heer Boer
sma zijn vaak moeilijke werk verricht.
Die artistieke inslag is vooral merk
baar wanneer het over musici en an
dere artisten gaat, aldus dr. Pels, maar
ook wanneer het b.v. de ziekenfond
sen betreft, toont de heer Boersma zich
een uitstekend en doortastend commis
sielid. De ^aanbieding van een fraai
boekwerk getuigde op stoffelijke wijze
van deze waardering.
Niet minder duidelijk werd de jubi
laris gekarakteriseerd door de heer De
Wit, voorzitter van de R.K. Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den, bij welke vakorganisatie de heer
Boersma zijn K.A.B.-loopbaan begon.
Met grote voortvarendheid heeft hij
zich in die jaren beijverd voor het
handels- en vakonderwijs en daarbij
veel goodwill verworven. De dank hier-
Dr. Paul Rijkens, voorzitter van de
Raad van Bestuur van de Unilever N.V.
heeft Maandag te Rotterdam in het ge
bouw van de Unilever een plaquette
onthuld ter nagedachtenis aan wijlen
Anton Jurgens, 'een van de stichters van
het concern.
De plaquette is ontworpen door Pol
Dom en vervaardigd door de N.V. Ko
ninklijke Begeer. Het tijdstip van ont
hulling is gekozen in verband met het
25-jarig bestaan van Unilever.
„Nu onze zaak bewezen heeft te be
antwoorden aan de grote verwachtingen
van zijn oprichters, is het hoog tijd om
een man te gedenken, die meer dan ie
mand anders heeft bijgedragen tot het
totstandkomen van deze onderneming",
aldus dr. Paul Rijkens tijdens de plech
tigheid.
Het negen maanden oude dochtertje
van de schipper E. Bernouw te Rotter
dam is Maandagmorgen ternauwernood
aan de dood ontsnapt toen een lege tank
wegend 1825 kg met een inhoud van
10.000 liter van een auto rolde en op het
dek van het schip, de „Meta", dat aan de
Admiraliteitskade ligt, terecht kwam.
De moeder die de tank zag komen aan
rollen had de tegenwoordigheid van
geest de kinderwagen waarin het kind
lag snel weg te duwen. Het schip liep
vrij ernstige schade op.
Na tien jaar in het oerwoud van
Noord Nieuw-Guinea te hebben ge
leefd, zijn vier Japanners nabij Hol-
landia aangehouden. Aan de wijze,
waarop het voor hen mogelijk is ge
weest zich zo lang schuil te houden,
is een hele geschiedenis verbonden.
Zij waren in 1943, toen zij zich nog
in Australisch Nieuw-Guinea bevonden
als grondpersoneel van de Japanse
luchtmacht, met zijn vijven. Bij de lan
ding der Amerikanen weken zij uit naar
het Westen. In Nederlands Nieuw-
Guinea hielden zij zich in leven door
„bezoeken" te brengen aan Amerikaan
se opslagplaatsen, die hier legio waren.
Toen de oorlog afgelopen was, heb
ben zij zich niet gemeld. Zij stelden dit
steeds uit en waren tenslotte bevreesd
over wat hun zou kunnen overkomen,
wanneer zij zich na zo'n lange tijd
kwamen opgeven. Al die tijd leefden
zij van de „vruchten des velds". Inmiddels
De politie van Hilversum heeft een
33-jarige bewoner van die gemeente
aangehouden, die zijn gevoelens van ja
loezie en wraak op vreemde wijze heett
geuit. De man had voor de woning van
zijn vroegere geliefde, een 31-jarige we
duwe, reeds enkele malen een luxueuse
nieuwe auto zien staan. Hij had toen en
kele proppen poetskatoen meegenomen
en die onlangs op een stille avond onder
de auto in brand gestoken, waarna hij
was weggevlucht. Toevallig kwamen
spoedig voorbijgangers langs, die alarm
maakten, waardoor de brand kon wor
den geblust en de auto slechts lichte
schade opliep. De jaloerse minnaar is
thans door de politie tot een bekentenis
gebracht.
De 43-jarige steenhouwer J. P. uit
Gouda is vanmorgen door de Rotter
damse rechtbank conform de eis ver
oordeeld tot een gevangenisstraf Van
drie maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar en een geld
boete van f 50.— of 20 dagen.
p. had als penningmeester van „De
vrolijke trommelaars" een door hem
opgericht gezelschap kleine jongens,
die zich toelegden op het muziek ma
ken met koekblikken en die iedere
keek 'n dubbeltje offerden, f 1900 uit
de kas van dit gezelschap weggeno
men.
Het aantal bij de N. J. G. aangesloten
organisatie^ en instellingen is gestegen
tot 51. Thans is ook het Landelijk Ver
bond van Kath. Speeltuinorganisaties
als lid aangenomen.
Vele Eerste-Kamerleden constateren in
het voorlopig verslag inzake het ont
werp van wet tot aanvaarding van een
statuut om het Koninkrijk der Nederlan
den met voldoening, dat de Tweede
Kamer met grote meerderheid en de
beide Statencolleges van Suriname en
van de Ned. Antillen het ontwerp met
algemene stemmen hebben aangenomen.
Een en ander maakt het h.i. gewenst,
dat de Eerste Kamer zich sterk in haar
discussie beperkt. In het algemeen
wordt de betekenis van het na niet
steeds gemakkelijke besprekingen tot
stand gekomen compromis hoog geschat.
Verscheiden leden betreuren, dat
de discussie over de betekenis en de mo
gelijkheden van het statuut herhaalde-
"Jk min of meer is schuil gegaan ach
ter debatten over de grondwettelijke
aanvaardbaarheid er van. Zij meenden
echter met nadruk de voorstelling van
de hand te moeten wijzen, als zou het
opperen van aan de Grondwet ontleen
de bezwaren tegen de gevolgde proce
dure kunnen worden gewraakt als on
vruchtbaar formalisme.
Zij voeren dezelfde grondwettelijke
bezwaren aan die verscheidene Tweede-
Kamerleden naar voren hebben ge
bracht. In een geest van oprechte sa
menwerking zijn deze leden bereid, ook
aan dit wetsontwerp hun stem te ge
ven, mits voor de eindstemming er over
redelijkerwijze komt vast te staan, dat
een aanvulling van de artikelen 5 en 55
van het statuut, onverwijld zal worden
aangebracht.
was één hunner ziek geworden en
overleden.
In 1946 vestigden ze zich perma
nent in het bos, ongeveer drie uur
lopen van Kampong Koja, dat Zuide
lijk van Hollandia ligt. In die kampong
woont een gedeelte van de Taboe-
stam, en het duurde tot 1952 voor zij
lucht had gekregen van de aanwezig
heid der Japanners. 'Uit vrees hebben
zij deze wetenschap voor zich ge
houden.
Niet lang geleden kwam het een be-
stuursassistent ter ore, dat „ergens bij
Kampong Koja" Japanners moesten zit
ten. Het leek ongeloofwaardig doch hij
toog er, overigens geheel ongewapend,
heen. En hij keerde in Hollandia terug
mét de vier Japanners.
Zij hebben jaren lang op goede voet
met de bevolking geleefd, hadden eigen
tuintjes aangelegd en één van hen
maakte voor de inwoners van Koja -
op bestelling - goede kapmessen.
In afwachting van hun terugzending
naar Japan zijn zij voorlopig in de po-
litie-kazerne te Hollandia-stad onderge
bracht.
Gisteravond waren 2000 gasten aanwezig in de blauw-
met-goude zaal van de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties voor het concert, dat het Concertgebouw
orkest daar heeft gegeven bij de jaarlijkse receptie, die
wordt aangeboden door de voorzitter van de Algemene
Vergadering met als mede-gastheer de secretaris-generaal
van de organisatie.
Dr. Eelco N. van Klef fens, die met mevrouw Van
Kleffens de honneurs waarnam, had het zo weten te
regelen, dat het orkest zijn Amerikaanse tournee zou
openen met een concert in de vergaderruimte van de V.N.
Voor deze gelegenheid had secretaris-generaal Dag
Hammarskjöld een los podium laten aanbrengen: een
toneel op schragen, dat zich uitstrekte tot over de onder
ste twee rijen van het amphitheater, waarop gewoonlijk
de gedelegeerden zitten om naar woorden niet naar
muziek te luisteren.
Aan het einde van het concert, dat bijna twee en half
uur duurde, moesten dirigent Van Beinum en zijn
orkest een applaus van tien minuten in ontvangst nemen.
Aan het begin van de avond werd het orkest door Van
Kleffens geïntroduceerd. Hij besloot met een „meer zal
er niet gezegd worden: de muziek zal voor zichzelf
spreken". En als men het applaus als criterium neemt,
dan is dat zeker het geval geweest.
De hoofden van alle delegaties woonden het concert
bij. Van Kleffens zat in het midden van de zaal met me
vrouw Van Kleffens. In hun onmiddellijke omgeving be
vonden zich Hammarskjöld, de Amerikaanse ambassa
deur Cabot Lodge, en de Engelse minister van staat
Selwyn Lloyd.
Het orkest speelde „Nacht op de kale
berg" van Moessorgski, „Daphne en
Chloë" van Ravel, symphonie nr. 103
(de zgn. Londense) van Haydn en de
„Egmont-ouverture" van Ludwig van
Beethoven.
De orkestleden waren gisterochtend
om acht uur (13.00 Gmt.) van boord
gegaan, maar het duurde nog ver
scheidene uren voor aan alle for
maliteiten voldaan was en men plaats
in vier speciale bussen kon nemen,
die een aardige Amerikaanse at
tentie „Rembrandt", „Ver
meer", „Frans Hals" en „Van Gogh"
heetten. De bussen zetten vervolgens
koers naar het „Park Sheraton"-hotel,
waar de Nederlandse musici tijdens
hun verblijf in New York zullen ver
toeven.
Kort na aankomst in het hotel ge
bruikten zij tezamen de koffie-maaltijd
waarna de meeste orkestleden een wei
nig rust namen of hun koffers uitpak
ten. Slechts zeer weinig orkestleden
namen de gelegenheid waar om voor
zij met dezelfde bussen naar het V.N.-
gebouw gingen eerst nog een kijkje in
de stad te nemen.
De fagottist Tom de Klerk vertelde,
dat de reis over de Atlantische Oceaan
door het ruwe weer niet bepaald een
plezierreis was geweest en dat de mees
te leden van het orkest zeeziek waren
geweest.
„Alle blazers lagen op dekstoelen uit
te blazen en kauwden met zure gezich
ten op even zure appels en crackers",
vertelde hij lachend. Hij voegde er
echter aan toe, dat zodra de Rijndam
Advertentie
Over 500 radiozenders is het
al enige malen aan de
Amerikaanse huisvrouw verteld, dat Buisman hèt middel
is om dure koffie te besparen en tegelijk lekkerder koffie
te zetten. - Naar Amerika gaat
daarom steeds meer en meer^^^g
„De KABO, die thans bjjna 28.000
leden telt, is in alle opzichten een
sterke organisatie, die zich in onver
brekelijke eenheid weet met de KAB",
zo kon vanmorgen de voorzitter van de
Katholieke Bond van Overheidsperso
neel met tevredenheid vaststellen in
zijn openingsrede van de jaarlijkse
bondsvergadering te Utrecht „Hoewel
tot de opzegging in Juli jl. toe de
samenwerking met de Algemene Bond
van Ambtenaren van grote betekenis is
geweest, zal de KABO ook zonder die
samenwerking wel in staat zijn, de be
langen van zijn leden te behartigen, al
ontveinst hij zich niet dat de verbre
king van de samenwerking door de
ABVA de belangenverzorging in haar
algemeenheid ongunstig kan beïnvloe
den, aldus de heer Weyters.
Spreker stelde er prijs op nog eens
duidelijk vast te stellen dat hij een her
vatting van enige vorm van samenwer
king voor het overheidspersoneel van
groot belang acht en dat de „KABO"
bereid blijft tot die samenwerking.
Vele publicaties over het bisschoppe
lijk mandement hebben verwarring ge
sticht „omdat zij werden geschreven
door mensen die onze taal niet verstaan
en die zich bovendien beperkten tot
critiek op het laatste gedeelte, waarin
de practische gevolgtrekkingen van on
ze levensbeschouwing aangeduid zijn,
zonder dat zij zich van de zin en de
werkelijke waarde van de voorgaande
bladzijden vergewisten. Anderen heb
ben de practische uitwerking aangeval
len, omdat men de fundamenten on
wrikbaar bevond. Vast staat daarbij, dat
diegenen die menen door onjuiste inter
pretatie of misschien met nog beden
kelijker middelen een wig te kunnen
drijven tussen het katholieke overheids
personeel en het Nederlands episcopaat,
de gehele KABO tegenover zich zullen
vinden. Wij zijn trots op dit mandement
en onze dankbaarheid aan het episcopaat
is onbegrensd", aldus spreker.
Sprekende over de prettige samenwer
king met andere organisaties in de R.K.
Centrale, zei de heer Weyters dat door
een overeenkomst met de R.K. bond van
ziekenverplegenden een eind is geko
men aan de moeilijke organisatorische
problemen, welke zich ten aanzien van
het verplegend personeel bij herhaling
voordeden. De samenwerking met de
christelijke bond van overheidsperso
neel is vanouds goed te noemen.
Doelende op de ARKA (Alg. R.K.
Ambtenaren-bond) betoogde de voorzit
ter dat in het katholieke kamp twee
katholieke organisaties staan waarbij
de wil tot samenwerking ongetwijfeld
aanwezig is, maar die nog niet die sterke
concentratievorm hebben gevonden die
gewenst is. Volgens de voorzitter van
de KABO is een fusie de sterkste con
centratievorm van beide bonden.
Wat betreft de financiële positie van
het overheidspersoneel zei spreker dat
de op 1 October tot stand gekomen sa
larisherziening gedeeltelijk recht
streeks verband hield met de stijging
van het nationale inkomen. Naar zijn
mening zal ook in de toekomst het
overheidspersoneel moeten delen in de
stijging van de welvaart. Tegenover de
stelling dat de overheidsdiensten in
het algemeen niet beschouwd kunnen
worden als productiebedrijven en der
halve bij de verdeling van de welvaart
aan andere maatstaven gebonden zou
den moeten zijn, stelde spreker dat het
met name de overheid is die door haar
diensten en instellingen het klimaat
schept en in stand houdt waarin de
productiebedrijven kunnen werken.
Niet onbelangrijk is voorts de verbe
tering welke ontstaan is in de financi
ële positie van de gepensionneerden. Het
bleek nodig de tot nu toe tot stand ge
komen verbeteringen ingevolge de be
kende toeslagwetten te herzien. De tot
voor 1954 toegekende verbeteringen
bleken onvoldoende te zijn. Aan de
noodtoestand is enigermate tegemoet
gekomen door de aanvaarding van da
aanpassingstoeslagwet, waarbij aan de
gepensionneerden boven de op grond
van de stijging van het levensonderhoud
toegekende verhogingen een nieuwe
toeslag zal worden uitbetaald. Het is be
grijpelijk dat de uitvoering van deze
laatste wet enige tijd vergt. Meer dan
100.000 gevallen moeten worden bezien
en herberekend.
Bepaald ontevreden en vol critiek
was de voorzitter van de KABO over de
gang van zaken bij de N.V. Machine
fabriek Artillerie-inrichtingen. Zonder
enige reserve sprak hij hier over een
tragedie. Reeds bijna negen jaar bestaat
onzekerheid bij het personeel omtrent
zijn rechtspositie. Het enige lichtpunt in
deze aangelegenheid is de binnenkort te
verwachten herziening van de Pensioen
wet, waarbij althans de pensioenrechten
van dat personeel zijn veilig gesteld.
Al begreep spreker dat de status van dit
bedrijf vooral een politiek vraagstuk is,
toch kon Jiij niet inzien, dat onafhanke
lijk van de status de rechtspositie van
het personeel niet geregeld zou kunnen
worden overeenkomstig de positie van
het overheidspersoneel.
in de haven lag, iedereen zich onmid
dellijk weer beter voelde en dat allé
musici nu in een goede conditie waren.
In New York was het prachtig zonnig
weer en de meeste mensen liepen met
hun jas over de arm op straat.
Miss Gloria Solloway, een Amerikaan
se fagottiste, die twee jaar in het Con
certgebouworkest heeft gespeeld, vond
het heerlijk om de oude vrienden weer
te zien. Zij was om 5 uur 's ochtends in
de haven, toen de Rijndam binnen-
stoomde.
„Ik kreeg van elk van de orkestleden
een kus", vertelde zij. „Hebt u wel eens
van 100 Nederlanders een kus gehad?
Nou, ik verzeker u, dat zoiets een hele
belevenis is".
Na het concert voor de V.N. gister
avond begaf men zich naar de foyer
nabij de ingang die onder de grote zaal
ligt. Hier was een podium opgetrokken
voor een dansorkest, welks klanken een
groot contrast vormden tot wat kort
daarvoor ten gehore was gebracht.
In de aula achter de ingang waren
vijf bars ingericht die de gasten van
dranken en hapjes voorzagen. Het dans
feest duurde tot diep in de nacht.
Boven het feestgedruis zweefde Zeus,
een beeld dat een kopie is van een
schepping van Praxiteles, dat door
Griekenland aan de V.N. ten geschenke
is gegeven.
De gasten waren de hoofden van de
delegaties, hun plaatsvervangers en ad
viseurs, benevens een groot aantal
leden van het secretariaat, autoriteiten
van de Verenigde Staten en de stad
New York, en persvertegenwoordigers.
In het gehoor vielen vooral op de
Indonesische en Birmese diplomaten,
opvallende verschijningen in hun kleu
rige inheemse klederdrachten.
De leider van de Russische delegatie,
Andrei Vishinsky, kwam te laat aan met
zijn vrouw en dochter. Ze moesten in
de gang wachten tot het orkest het eer
ste werk van het programma beëindigd
had.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in
de orde van Oranje-Nassau pater Jor
dan Raemakers, kloosteroverste van
de Dominicanen in Porto Rico.
voor gewerd de jubilaris in de vorm
van een pick-up.
De levenskunst en levensvreugde van
de heer Boersma verleidden de heer
Klaas de Boer, sprekend namens het
C.N.V., zelfs tot een vergelijking met
Felix Timmermans' Pallieter, daarmee
weer een andere zijde belichtend van
de markante jubilaris, die gezeten
tussen vrouw en kinderen de hele
woordenstroom gelaten over zich heen
liet gaan. Getooid met de versierselen
van de Orde van Oranje Nassau
hij werd 30 April tot officier benoemd
en ontving Maandagmorgen van het
Verbondsbestuur de uiterlijke tekenen
van deze waardigheid mocht hij ve
le gelukwensen in ontvangst nemen,
o.a. van dr. L. Albering, secretaris van
de K.V.P., de sociale attaché's van de
Duitse en Amerikaanse ambassades,
tientallen afgevaardigden van diocesa
ne bonden, vakbonden en K.A.B.-instel
lingen, mr. L. Andriessen, secretaris
van de Bond van Kath. Ziekenfondsen,
en vele andere relaties, met wie de
heer Boersma in zijn werk te maken
heeft.
Te Haarlem is de heer J. C. Mol, op
richter en directeur van de N.V. Multi
film, overleden. Hij was 63 jaar oud.
J. C. Mol behoorde op zijn manier
tot de filmpioniers in Nederland. Hij
heeft nooit, zelfs niet ten tijde van de
avant-garde, de nieuwste technische
uitvindingen noch de verwezenlijking
van de nieuwste aesthetische theorieën
nagestreefd, doch bij alle voorkomende
gelegenheden het filmambacht zo goed
mogelijk uitgeoefend. Deze aandacht
voor het vak en het instrument heeft
bij Mol vrijwel steeds geleid tot resul
taten, die de critici zonder uitzondering
hun waardering hebben gegeven. Of
men nu de Droste-film „Altijd welkom"
dan wel de microscopische films over
de microcosmos van de waterdruppel
analyseert, steeds weer ontdekt men
een streven naar nauwkeurigheid, een
gewetensvol gebruik van het instru
ment en daardoor een feilloos gevoel
voor de aard en de juiste duur der
j beelden. Het is dan ook niet te ver
wonderen dat de films van Mol regel
matig op vertoning van avant-garde
programma's compareren.
Mol was dus in alles" een ambachts
man. maar dat was hij dan ook zo
voortreffelijk en betrouwbaar dat
menig jeugdig filmer, in artistieke
bewogendheid zijn meerdere, zich tot
hem heeft gewend om van zijn er
varingen te kunnen profiteren. Zo
heeft hij over tal van Nederlandse
documentaires een waakzaam oog
laten gaan en niemand heeft er ooit
nadeel van gehad.
In 1924 was J. C. Mol begonnen met
het vervaardigen van microscopische
films. Vier jaar daarna werd N.V. Mul
tifilm opgericht, waar direct al in de
eerste jaren tientallen producten tot
stand kwamen. Daarvan werden voor
al bekend de serie films onder de ver
zameltitel „Wonderen der natuur" en
verder „Uit het rijk der kristallen", een
aantal films van bloeiende bloemen en
plantenbewegingen, „Zwerftochten door
een waterdruppel" en vele andere. Een
aantal daarvan vond ook zijn weg naar
het buitenland en vestigde daar de
goede reputatie van de jonge onder
neming. Daaruit ontstonden buitenland
se opdrachten, zoals die voor de micro
scopische opnamen in grote wetenschap
pelijke films, waaronder de eerste Ufa-
Kulturfilme. In samenwerking met Ne
derlandse Universiteiten en met het
„Verlag wissenschaftlicher Filme" in
Berlijn werden medische films, speciaal
operatie-films gemaakt.
Dat alles hebben wij, nog maar nau
welijks een jaar geleden, uiteengezet bij
het 25-jarig jubileum van Multifilm
Wij kunnen verder in het kort
herinneren, aan de talrijke propaganda
films, die tot 1940 tot stand kwamen,
aan de opdracht van de Rotterdamse
Lloyd in het bijzonder, omdat die de
heer Mol naar Indië bracht, waar hij
„Multifilm Batavia" heeft opgericht en
waar vandaan hij pas in 1949 terug
keerde. Het Nederlandse bedrijf draai
de toen alweer en had nieuwe terreinen
gevonden.
Voor Nederland is met de export van
geitjes op grote schaal een nieuwe devie
zenbron aangeboord. Er zullen dit jaar tus
sen de 1200 en 2000 witte geitjes (al of
niet ingeschreven in het geitenstamboek)
worden verzonden.
De eerste honderd stuks zullen Woens
dag 13 Oct. om drie uur in een vliegtuig
van de Israëlische luchtvaartmaatschappij
ingeladen en naar Israël worden gebracht.
Het ligt in de bedoeling, iedere week per
vliegtuig geitjes te verzenden via Amster
dam-Schiphol.
Binnenkort zullen besprekingen worden
gehouden voor het vergroten van deze ex
port in het volgende jaar. De heer M.
Palmon, vertegenwoordiger van de Jewish
Agency for Palestine en voor het Ministerie
van Landbouw in Israël, zal op Schiphol
bij de verlading aanwTezig zijn.
De heer M. Koster, directeur van het
West-Indisch bedrijf van de K. L. M.,
zal 1 Februari 1955 zijn functie neerleg
gen. Hij zal na zijn terugkomst in Neder
land de K. L. M.-dienst met pensioen
verlaten. Met ingang van dezelfde datum
is de heer V. H. L. Dubourcq, thans
onderdirecteur en hoofd Westgroep van
de K. L. M„ benoemd tot directeur van
het Westindische bedrijf.
Engeland, Frankrijk en Amerika heb
ben West-Duitsland toestemming gege
ven met een burgerluchtvaartmaat
schappij met eigen vliegtuigen te wer
ken, zo verneemt U.P. in geallieerde
kringen te Bonn. De nieuwe Lufthansa
verwacht echter niet voor 1 Maart van
het volgend jaar te beginnen. Het ligt
in het voornemen te starten met een
vlucht boven de woning van president
Heuss in Bonn.
Vier twee-motorige Convair 340 toe
stellen, die in de Verenigde Staten zijn
besteld, zullen binnenkort door Duitse
piloten, die in Engeland zijn opgeleid,
naar West-Duitsland worden gebracht.
De Lufthansa is ook van plan verschei
dene Super-Constellations te kopen voor
het internationale verkeer en de aan
koop van minstens één Brits vliegtuig
type wordt overwogen.
De voorbereidingen van de Lufthan
sa verkeren al in een vergevorderd
stadium. Gedetailleerde plannen voor
een intensieve binnenlandse dienst en
voor een internationaal net zijn opge
steld. Op 6 Augustus is de maatschap
pij officieel heropgericht. Kurt Weigeit,
voorzitter van de directie, vertelde toen
op een vergadering van de algemene
raad dat de onderneming vein plan is
vier Conveiir-machines op haeir eerste
Europese routes te gebruiken. Later
zullen nog 12 Convairs op internatio
nale routes en 12 Lockheed Super-con-
stellations worden ingezet op transat
lantische routes Later zeide een woord
voerdervan de Lufthansa dat misschien
ook Britse Vickers Viscount toestellen
gekocht zullen worden. (UP)
