Spanningen op Kerkmuziekcongres
Gregoriaans
en volkstaal
DE SCHEEPSBOUWER-,
R\,
f j|L
1
Minister ZIJLSTRA opent het
jongste staatsmijnbedrijf
K ru is woord raadse l
IM IfflH
Energieke
rheuma
actie tegen de
ondernomen
be GEHEIMZINNIGE
AUTO
i
Verrassingen
Plechtigheden door
KRO. uitgezonden
Cokesfabriek Emma II op feestelijke
wijze in gebruik genomen
Grote brand in
Makassar
Marechaussee stal
uit winkellade
A
(ff
'n Gezond idee, rook KAVEEWEE
Ear
VRIJDAG 15 OCTOBER 1954
PAGINA 5
Ziekenfonds door
tandarts opgelicht
'Langedijker veilingen
Feest Maria's Koning-
schap
MEDISCH CONGRES
TE LEEUWARDEN
POEDER
CREME
in één woord VOL-maakt
Hgés t>s
Dr. Schweitzer naar
Oslo
Een Nederl. speurdersroman
Tien millioen rupiah
schade
Opvoering productiviteti
Coördinatie voldoende
Aanrijding veroorzaakt
door dronkemannen
Slachtoffer overleden
NederlandZ.-Afrika
Oplossing kruiswoordraadsel
van Donderdag
Tot drie maanden
veroordeeld
A merikaanse vijlenfabr.
te Den Bosch
(Van onze Weense correspondent)
Eén ding heeft het Kerkmuziekcon
gres in Wenen in alle geval met
grote duidelijkheid gedemon
streerd, namelijk dat door het „motu
proprio" van Pius X veel zuiverder en
geestelijker opvattingen inzake liturgie
en kerkmuziek tot doorbraak zijn ge
komen en tevens dat het Gregoriaans
zich een vaste plaats als ideale vorm
van kerkzang in alle landen van Euro
pa heeft weten te veroveren. Dat geldt
ook voor Ostenrijk, want tijdens de
pontificale avondmis in de Stefansdom
op Zaterdag zong de stampvolle kathe
draal een Gregoriaans in een stijl, die
niet alleen voortreffelijk, maar die voor
al ook stichtend was. Men zou zelfs
willen beweren dat de vaste gedeelten
en de responsoria levendiger en spon
taner door het volk onder leiding van
de Oostenrijker Mgr. A. Wesely werden
gezongen dan de wisselende gedeelten
door het koortje onder leiding van de
Benedictijn Gajard uit Solesmes, want
dit laatste klonk zo ijl, dat het bijna
een preutsche indruk maakte.
Men ziet hieruit onmiddellijk dat er
ook in de uitvoering van de cantus pla
nus verschillende methodes mogelijk
zjjn en juist daarom hadden wij op het
grootse congres dat zo overtuigend
de eenheid der kerk in haar verschei
denheid openbaarde niet verwacht
dat er een paar musicologen zouden
rondlopen, die handtekeningen wilden
verzamelen om stemming te maken
voor hun bepaalde opvattingen inzake
liturgie en kerkmuziek.
Maar verreweg de meeste congres-
Sisten lieten zich niet op sleeptouw ne
men, omdat zij al blij genoeg waren
met de ervaring dat het Gregoriaans
ook in het zogenaamde sentimentele en
romantische Oostenrijk zulk een triom
fantelijke intocht had gemaakt. Zij wa
ren dan ook overtuigd, dat men het zin
gende en muzikale volk de tijd moet
laten en dat men niet als moderne
beeldstormers een „Krönungsmesse"
van Mozart of de Nelsonmis van Haydn
als „onliturgisch" kan veroordelen.
Het motu proprio heeft meerstemmige,
polyfone en instrumentale muziek niet
alleen toegelaten, maar zelfs positief
aanbevolen. Men kan een volk als het
Oostenrijkse met een nog altijd levende
muzikale traditie van driehonderd jaar
niet plotseling op het water en brood
van uitsluitend Gregoriaans zetten en
zeker mag zo'n actie daartoe niet van
een aantal buitenlanders uitgaan.
Er viel nog een andere spanning
waar te nemen, namelijk tussen het
latijn en de volkstaal voor het litur
gisch gebruik. Men moet het echter
als een teken van soepelheid beschou
wen dat de congressisten een hele
dag in Klosterneuburg doorbrachten
en daarbij ook een bezoek hebben ge
bracht aan het graf van Pius Parsch,
de man dus die als geen ander de
nieuwe liturgische beweging heeft ge
leid en bevorderd en die toch ook
een grotere plaats voor de volkstaal
in de liturgie had bepleit. Zelfs de
erudiete schrijver van het beroem
de werk „Missarum Solemnia", de
Jezuïet Jungmann heeft overigens
zeer voorzichtig een lans voor deze
opvatting op het congres gebroken;
al was het begrijpelijk dat de di-
tu ,r van de pauselijke muziek-
scnool te Rome, Mgr. Anglès weer
aandacht_pp hetlatijn vestigde,
net grootste gedeelte van de deelne-
voelde toch. dat daarmee het
vraagstuk nog niet was
opgelost. Want deze kwestie vraagt
steeds dringender om een oplossing
en men blijft er naar zoeken, naar
alle mogelijkheden, waarbij de uitein
delijke beslissing natuurlijk aan de
Heilige Stoel wordt overgelaten.
Een voorstander van een bredere vi
sie was onder andere dr. Hilber uit
Luzern, die misschien het knapste re
feraat op het congres heeft gehouden
over „kerkmuziek als beroep", waarin
hij er de nadruk op legde dat het motu
proprio vooral de ogen heeft geopend
voor de religieuze en liturgische taak
van de kerkmuziek. Daaruit trok hij
dan de conclusie, dat vooral de koor
dirigenten zich een brede kennis en
een diep begrip van de liturgie en van
het kerkelijk jaar moeten eigen maken.
Zo gezien vervult dus de liturgie in
het leven van de kerk een, als men
het zo mag uitdrukken, „sociologische"
functie, maar in vergelijking daarmee
is ook vandaag nog de „sociale" posi
tie van de director chori en van de
organist heel slecht verzekerd, welke
discrepantie de spreker niet beter onder
woorden kon brengen dan door te zeg
gen: Zij genieten wel veel honor, maar
weinig honorarium.
Niet minder instructief was de lezing
van prof. Overath uit Keulen, die op
de aanstaande bisschopsconferentie van
Fulda een aantal richtlijnen over de
opleiding in kerkmuziek op de groot
seminaries zal voorleggen en waarin hjj
de noodzakelijkheid zal bepleiten dat
de toekomstige priesters niet alleen een
draaglijke prefatie leren zingen, maar
dat zjj ook in de geest van de kerkmu
ziek en in haar geschiedenis worden
opgeleid. Dat Jos. Lennards uit Roer
mond voor de kerkmuzikale opvoeding
op school de methode Ward aanbeval,
was te verwachten. Hoe men ook over
deze methode moge denken, zij heeft
in de practijk bewezen dat zij een zeer
goede invloed uitoefent op de kinderen
en juist dat is van groot belang voor
landen, waar het jammer genoeg nog
aan een muzikale traditie ontbreekt.
Intussen werden de buitenlandse be
zoekers door hun Oostenrijkse gasthe
ren op een paar verrassingen ver
gast, die zij niet zo gemakkelijk zul
len vergeten. Wij denken bij voor
beeld aan de missa lecta in Kloster
neuburg, opgedragen door een bis
schop, waarbij het gehele volk dialo-
geerde, met epistel en evangelie in
het Duits, terwijl bij voorbeeld gradu
ale en alleluja in recitatief-vorm wer
den gezongen (met zogenaamde falsi
bordoni). Het is de vraag of men
een dergelijk experiment al dadelijk
als te verregaand en als in strijd
met de bestaande voorschriften moet
veroordelen, voor de meeste congres
sisten was deze ervaring of dit expe
riment iets, dat zij niet gaarne had
den gemist, vooral omdat het zich
afspeelde in het milieu en in de geest
van de grote liturgist Pius Parsch.
Een andere verrassing was de onge
ëvenaarde perfectie van de Oosten
rijkse jongenskoren in de open lucht
op de Josephsplatz, niet alleen van
de „Sangerknaben" uit Wenen, maar
ook o.a. van het jongenskoor uit het
klooster St. Florian, dat een natuur
lijke muzikaliteit aan de dag legde,
waarvoor men in het buitenland al-
alleen maar bewondering kan hebben.
Het „Concert der naties" in de grote
zaal van de Musikverein daarentegen
wekte eerder de indruk van een soort
muziekconcours. Hier traden verschil
lende koren op uit Duitsland, Italië, Zwit
serland, Spanje, Oostenrijk en ook uit
ons land, maar het leek wel of elke
dirigent staaltjes wilde geven van het
zachtste pianissimo en van het sterkste,
maar dan plotseling afbrekende fortis
simo. Het was bijna geen natuurlijk
zingen meer, maar dikwijls een artifi
cieel zoemen, waarin de ene „concur
rent" de andere wilde overtreffen.
Op dit niet bedoelde „concours" tra
den ook het sacramentskoor uit Breda
onder Louis Toebosch en de zangver
eniging „Venlona" onder leiding van
Josef Vranken op en ofschoon deze twee
koren geen slecht figuur maakten, werd
de eindindruk toch gedeeltelijk bedor
ven, omdat de Litaniae Lauretanae van
Marius Monnikendam hopeloos schip
breuk leden door een onvergeeflijk mis
verstand tussen de organist en de diri
gent van „Venlona". Deze onbevredi
gende indruk werd echter op de stralen
de Zondagmorgen éclatant goedgemaakt
door Diepenbrock, die als een soort red
dende engel optrad en wiens mi^ op
voortreffelijke wijze door het massale
koor van „Venlona" in de Votiefkerk
werd gezongen. Ongeveer op hetzelfde
uur zong het sacramentskoor van Bre
da de „Missa Pange lingua" van Jos-
quin de Prés in de magnifieke laatgo-
tieke kerk Maria am Gestade. Toch wa
ren deze twee koren niet de enigste
die op Zondagmorgen in Wenen optra
den; ze vormden eigenlijk een onder
deel, of beter nog een paar mooie ano
nieme stemmen in één massaal koor
dat toen in geheel Wenen opklonk, want
in meer dan 125 kerken, kapellen, kloos
ters en conventen werden klassieke en
moderne missen gezongen en dreunden
de orgels, samenklinkend in één grootse
symphonie, waarmee het congres eigen
lijk werd besloten.
De officier van justitie bij de Gronin
ger rechtbank eiste Donderdag een jaar
gevangenisstraf met aftrek, waarvan vijf
maanden voorwaardelijk, tegen de 45-ja-
rige tandarts L. H. E. uit Uithuizen we
gens oplichting van het ziekenfonds „Zie
kenhulp" te Groningen. De tandarts was
in financiële nood komen te verkeren en
probeerde zich er uit te redden door ge
fingeerde declaraties in te dienen bij het
ziekenfonds. Zo declareerde hij het leg
gen van vullingen, wanneer dat niet het
geval was of hij legde vullingen aan,
zonder dat het nodig was. In totaal is het
ziekenfonds op die manier voor 10.000
benadeeld. De schade is gedeeltelijk
vergoed en voor de rest is een regeling
getroffen.
14 Oct. Op de pootaardappelvei-
lingen was deze week een belangrijke
prijsstijging waar te nemen bij de eer
stelingen. Vooral de maat 3550 in de
a-klasse was belangrijk duurder. De
hoogste notering lag op f 21.50 per
100 kg. In de b-klasse bedroeg de
prijs voor dezelfde maat 1718 cent.
Advertentie
De KRO zal bijzondere aandacht be
steden aan de plechtigheid te Rome,
wanneer de H. Vader tot besluit van
het mariologisch congres het feest zal
instellen van Maria's Koningschap en
de beeltenis van O. L. Vrouw Heil
van het Romeinse volk plechtig zal
kronen. De KRO brengt hiervan een
ooggetuigenverslag op 2 November,
vermoedelijk om 8.30 uur des avonds.
Op 7 December, de laatste dag van het
Maria-jaar, zendt de KRO het Maria-
oratorium uit van Theo van der Bijl
onder leiding van de componist zelf en
met medewerking van het Utrechts
Stedelijk Orkest, het R. K. Hoofdstad
koor en solisten.
In het ledencongres van de Kon. Ned.
Mij tot bevordering van de Genees
kunst, dat Donderdag te Leeuwarden
geopend is, heeft de oud-voorzitter van
de maatschappij, prof. dr. L. A. Hulst,
de jaarrede gehouden. Als drie gebeur
tenissen, die inzonderheid ook het leven
van de maatschappij hebben bewogen
noemde spr. de stormramp, de alge
mene ledenvergadering van de World
Medical Association en de prijzenbe-
schikking voor specialisten, die zich
buiten de belangengemeenschap meen
den te moeten plaatsen. Op deze pun
ten ging prof. Hulst nader in.
Het heeft de maatschappij niet on
bewogen gelaten aldus spr. dat
prof. Muntendam is afgetreden als
staatssecretaris voor de volksgezond
heid. Het is hier niet de plaats om
over de betekenis van deze stap te
oordelen. In het jaarverslag noemde
het hoofdbestuur deze mutatie een stap
achteruit. Zeer belangrijk noemde prof.
Hulst het vraagstuk van de specialis
ten-opleiding. De maatschappij heeft
zich dan ook bereid verklaard, zitting
te nemen in een staatscommissie, wel
ke tot taak heeft de opleiding van de
specialisten te bestuderen.
Hoe de gemiddelde arts de vorderin
gen van de moderne geneeskunst .moet
kunnen volgen, heeft de maatschappij
ook in 1953 met zorg vervuld.
De voorzitter van de maatschappij,
dr A. H. M. J. G. Sluyters, heeft te
genover de zeer ver doorgevoerde spe
cialisatie uiteengezet, dat de huisarts
behoort te blijven en ook zal blijven,
als centrale schakel, als man, die het
geheel overziet, die van de gehele
mens verstand heeft, die de zieke mens
In zijn eigen omgeving en levensom
standigheden kent en de invloed van
die omgeving en van die levensom
standigheden grondig kan beoordelen.
De dame, die belangstelling heeft
voor een goede huidverzorging,
is voorzichtig.
Zij kiest eerst de juiste creme voor haar
huid en gebruikt daarna de poeder
harer keuze in kleur en geur
4711 Tosca Creme en Poeder
wijzen U de juiste en veiligste
weg naar de beste make-up.
I 2.
I 2.90
12. Verbergenvraagt Eric verbaasd. Waar zou ik u op dit kale eiland kunnen
verbergen. En bovendien is het geheel nog niet zeker, of de bemanning van dit schip
inderdaad Maar de vrouw valt hem haastig in de rede: „Jawel, jawel," zegt zij,
gij kunt een gat graven met de planken en balken wrakhout daar, onder de dunne
doornstruiken. Of wilt gij een weerloze vrouw soms uitleveren aan die rovers, om
uw eigen hachje te reddenlaat zij er bijtend op volgen, hoewel de welhaast
dreigende blikken in haar donkere ogen nu niet bepaald de indruk van weerloosheid
bevestigen.
Zonder echter veel woorden vuil te maken, voldoen Eric en Axe aan het verzoek
van de vrouw, terwijl Erwin op de uitkijk blijft. De vreemde vrouw helpt zelf
gejaagd mee graven en ondanks de doornstruik, die hen op pijnlijke wijze in hun
werk belemmert, schieten zij goed op. Dan waarschuwt Erwin hen echter voor de
nadering van de achtervolgers.
„Ga nu snel," zegt de vrouw schor. ,^.ls gij hun niet op het strand tegemoet gaat,
zullen zij argwaan hebben."
De Noorman knikt en terwijl de vrouw haastig het gat verder uitdiept, begeven
de drie Noren zich met een omweg naar het strand; met luide kreten snellen zij
dan op de zojuist gestrande boot toe. Een aantal krijgers, die Eric onmiddellijk als
Saksische piraten herkent, is bezig het scheepje van de vrouw te onderzoeken en
enkelen komen de drie schipbreukelingen met de wapens in de vuist tegemoet.
Voor Eric echter de kans krijgt een woord te zeggen, snauwt een grote, baardige
kerel, klaarblijkelijk de aanvoerder: „Waar is de vrouw? Als gij haar niet ogen
blikkelijk aan ons uitlevert, is het met u gedaan."
Advertentie
Het eerste sirenegeloei van de cokes-
fabriek Emma II te Beek had iets van
feestelijk trompetgeschal, waarmee
vandaag om precies twaalf uur het
nieuwe staatsmijnbedrijf zijn aanwe
zigheid in Limburgs mijnstreek meld
de. Onmiddellijk na het loeien van de
sirenes, door niemand minder dan prof.
dr. J. Zijlstra, minister van economi
sche zaken in werking gesteld, zette de
deurhefwagen van de twee cokesbat
terijen van de Emma II zich in wer
king om de deur van de eerste der
150 ovens weg te nemen en de oven,
wat de vakman noemt, te drukken.
Een groot gezelschap hoge gasten,
waaronder o.a. mr. L. Daum, lid van
de hoge autoriteit van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal,
mr. dr. F. Houben, commissaris
van de koningin in Limburg, toonde
een grote belangstelling voor de mi
nisteriële opening van de Emma II,
die meteen een duidelijke illustratie
vormde van het cokesproductieproces.
Bijzonder geboeid waren de hoge
gasten tevens door het imposante com
plex van bunkers, batterijen, koel
torens, transportbanden en schoor
stenen dat de directeur-voorzitter van
de staatsmijndirectie, de heer H. H.
Wemmers, bij zijn welkomstwoord
kwalificeerde als een synthese van
veler denken en het werk van veler
handen.
In eerste aanleg zal dit nieuwe
staatsmijnbedrijf, aldus de heer Wem
mers, drieduizend ton kolen per dag
gaan verwerken waardoor de staats
mijnen haar vooroorlogse verwerkings-
peil van tienduizend ton kolen per dag
v/eer zullen bereiken. De dringend nood
zakelijke vernieuwing van de Emma
I te Treebeek heeft de oprichting van
een nieuw bedrijf noodzakelijk ge
maakt. Dank zij het initiatief van
wijlen Ross van Lennep veranderde in
korte tijd een 60 ha. groot agrarisch ge
bied van de Zuid-Limburgse gemeente
Beek in een industrieterrein waarop
de nieuwe cokesfabriek Emma II voor
het grootste deel reeds is verrezen en
voor een ander deel nog zal verrijzen.
Voor de bouw van het complex te
Beek was een investering van 100 mil-
lioen gld. vereist, waarvan 70 millioen
werd besteed aan het eigenlijke cokes-
bedrijf en 30 millioen aan de moderne
gasproductie-installatie en de warmte
centrales. In verband met de goede
naam die de staatsmijn Emma-cokes
op de wereldmarkt heeft verworven,
werd de opvolger van het eerste cokes-
bedrijf eveneens cokesfabriek Emma
genaamd.
Na de openingsplechtigheden maak
te het gezelschap een rondgang langs
de machtige gebouwen van de nieuwe
fabriek, die van even groot belang is
voor de fabricage van cokes als van
gas alsmede voor de bereiding van
tal van chemische producten. Van het
spooremplacement van het jongste
staatsmijnbedrijf dat vanaf vandaag
evenveel treinen vol kolen als cokes
zal te verwerken krijgen ondervond
het gezelschap bijzonder veel gemak
toen vandaag een diesel-electrische
trein de hoge gasten vanaf de cokes
fabriek naar Lutterade vervoerde waar
in het Maurits-casino meer dan eens
het glas geheven werd op de groei van
de pas geopende bedrijf: de cokes
fabriek Emma II te Beek.
Dr. Schweitzer zal de volgende maand
naar Oslo gaan om het Nobelprijs-comi
té daar te bedanken voor de Nobelprijs
voor de vrede die hem het vorige jaar is
toegekend. Tijdens zijn verblijf in Oslo
zal hij een lezing houden waarin hij zijn
kijk op het vredesprobleem zal geven.
(Van onze Haagse redactie)
Van elke honderd Nederlanders zijn
er vier bij hun arts onder behandeling;
15 van de 100 Nederlanders hebben
rheumaklachten zonder dat zij directe
behandeling nodig hebben. Duizenden
arbeidsdagen gaan door deze gevrees
de volksziekte verloren. 55 consultatie-
bureaux in ons land zijn speciaal met
de behandeling van rheumapatënten be
last. Slechts 15 procent van de rheuma-
patiënten kan echter in ziekenhuizen
worden opgenomen, omdat hiervoor
slechts 350 bedden ter beschikking
staan. Om alle patiënten op een redelijke
manier te verplegen zijn er zeker 3.000
bedden nodig. Het onder auspiciën van
de Nederlandse Veieniging tot Rheu
mabestrijding gestichte Nederlands
Rheumafonds zal een grote landelijke
actie organiseren, waarmede in het be
gin van het volgend jaar zal worden
gestart. Deze actie zal bestaan uit een
soort loterij, waarbij in het bijzonder
de middenstand zal worden ingescha
keld.
Het fonds stelt zich ten doel de be
handeling van rheumapatiënten te ver
beteren en meer middelen ter beschik
king te krijgen om deze ziekte te be
strijden, alsmede om het wetenschap
pelijk onderzoek van de rheuma te be
vorderen.
Dat de rheumabestiijding gezien wordt
als een zaak van groot nationaal be
lang, blijkt wel uit het feit, dat de mi
nister-president, enige andere ministers
en staatssecretarissen, alle commissa
rissen der Koningin en voorts vele hoog
geplaatste 'autoriteiten in het erecomité
van het fonds zitting hebben genomen.
De bestrijding van de rheuma heeft
een zeer grote sociale betekenis; een
reeds twintig jaar geleden ingesteld
onderzoek heeft uitgewezen, dat 1/15
deel van het uitgekeerde ziekengeld op
rekening komt van de rheuma. Dit komt
thans neer op 50 millioen gulden. Voor
bestrijding van rheuma wordt momen
teel in ons land 30 millioen gulden per
jaar uitgegeven. Ook de overheid stelt
hiervoor geld ter beschikking op de
begroting voor 1955 is hiervoor een be
drag van 900 millioen uitgetrokken
door H. A. v. O.
96
We weten reeds, dat hij in dit opzicht
juist had gezien.
Zoals ik reeds gezegd heb, had de
Witte de blauwe auto gestolen en hij
had deze opdracht met een soort voor
uitziende blik uitgevoerd. Hjj stal na
melijk niet een auto uit de stad, maar
begaf zich naar Weesp, waar men een
auto niet zo spoedig zou missen als een
wagen, die in een grote stad was ge
parkeerd.
Dit was de eerste opdracht, die de
Witte voor hem moest uitvoeren en de
gestolen wagen was het begin van het
gehele geraffineerde opgezette plan. Het
toeval wilde, dat het een blauwe Che
vrolet was, precies zo'n wagen als Zons-
veld kort geleden onder de naam Geerling
had gekocht. Dit beviel hem maar half,
doch hij moest nu eenmaal roeien met
de riemen die hij had. Hij liet de Witte
uitstappen en reed naar zijn huis in de
van Breestraat. Thans vond hij het nog
zo beroerd niet, dat de wagen een Che
vrolet was, want nu kon hq hem immers
vlak voor de deur parkeren, zonder
dat het de buren zou opvallen, dat hij
in een andere wagen zat. Als Hazelaar
was hij ingestapt, maar als Zonsveld
ging hij zijn woning binnen en hier bleef
hij op een telefoontje wachten, dat zeker
komen moest. Benny de Kraker had im
mers de opdracht gekregen van zijn per
soonlijk bezoek aan juwelier Van Ben-
nekom om kwart voor negen vanuit
Job's kroeg op te bellen en daar zijn
speech af te steken, die ons bekend is.
Zonsveld verwachtte dus kort na kwart
voor negen een telefoontje van Van Ben-
nekom, waarbij deze hem om raad zou
vragen. Zonsveld had goed gerekend:
Van Bennekom belde en Zonsveld ging
naar het Damrak, doch liet de gestolen
wagen op veilige afstand staan. Na de
bespreking en het sorteren van de juwe
len ondernam hij zijn reis naar Haar
lem.... Nu moet je eens opletten, hoe
keurig alles door hem in scène is gezet!
Zoals Van Bennekom ons destijds verteld
heeft, was zijn bediende een kalme jon
gen, die zijn vrije avonden met stude
ren doorbracht en als hij de deur
uitging tijdig thuis kwam. Zonsveld
had hem de vorige avond gevraagd, of
hij deze avond voor hem een pakje bij
een klant in Amsterdam wilde bezorgen,
omdat hij zelf naar Haarlem moest. De
ze klant zou om tien uur des avonds
thuis zijn. Dus kon Zonsveld bijna op
zijn vingers uittellen, dat Rentenaer on
geveer half elf weer op het Damrak kon
zijn. Deze speling had Zonsveld nodig,
want hij kon immers tussen 9 uur en
half 11 gemakkelijk met de auto naar
Haarlem en terug naar Amsterdam rij
den?"
„Terug rijden?" onderbrak Drost hem
voor het eerst.
Bijlman glimlachte. „Ik neem 't je
niet kwalijk, dat hij je er in heeft la
ten vliegen, want de opzet was gewel
dig geraffineerd uitgedacht. Luister
maar. Ik ben gisterenavond zelf naar
Haarlem gereden en heb mijn licht nog
even in dat hotelletje opgestoken. Je
weet, 't is een klein, net ding met acht
kamers. Het gastenboek is prima in or
de, want ae naam Zonsveld had ik
al spoedig gevonden. Hij kreeg kamer
9 en betaalde het nachtlogies zonder
ontbijt direct, zoals daar gebruikelijk is.
Waarom?Wel, de eigenaar van dit
hotelletje permitteert zich niet de luxe
van een portier, die overdag of 's nacht
kan opletten, dat de gasten niet zonder
betalen de deur verlaten. Het ding ligt artisten waren naar hun werk! Ja
vlak bij het station en meermalen komt alleen Pa Hazelaar had er ontzettende
het voor, dat de gasten met de eerste
trein vertrekken. Daarom betalen ze
vooruit en men kan het hotel verlaten
door 'de deur eenvoudig open te trekken
waarna zij vanzelf weer sluit. Gasten,
die een kamer huren en nog even de
last van, weet je nog wel? Tijdens
het verhoor beweerde hg tussen half elf
en half twaalf in de conversatiekamer
te hebben gezeten, maar wie kon dat
bevestigen?
Niemand! En dat wist de schelm.
stad in willen en laat hun kamer opzoe- hij wist, dat het pension 's avonds zo
ken, kunnen via het onder de kamers
gelegen café door een tussendeur de
góed als leegals uitgestorven was!
Doch wat was voor ons de conclusie?
trap bereiken. Zo kan men de kamers Hazelaar bevestigde daarmee, dat
dus ongezien verlaten, maar wil men Geerling die avond niet de deur was
zich weer naar zijn kamer begeven, dan uitgeweest, maar door die bevestiging
gebeurt dit onder het allesziend oog van
de hotelhouder.
Kort en goedbinnen 20 minuten
zat Zonsveld in Haarlem, betaalde voor
kamer nr. 9, maakte een praatje en
moesten wij tevens aannemen, dat ook
hij niet de deur was uitgeweest, anders
had hij immers nooit kunnen constate
ren, dat de beeldhouwer thuis geweest
ro_ en gebleven was! We tippelden er bei-
dronk een glas bier met de baas èn den in en waren zelfs geneigd deze
zei, dat ie z'n kamer maar ging op- heren, beiden een creatie van Zons-
zoeken, omdat hij de volgende morgen veld, als verdachten te schrappen,
weer tijdig wilde vertrekken. Waarheen Pa Hazelaar was die avond echter niet
zei hij niet.. Dit alles kon de hotelhou- thuis, want hij was in zijn werkelijke
der zich nog goed herinneren, maargedaante van Zonsveld naar het Dam'
wannéér Zonsveld het hotel had verlaten
kon hij mij onmogelijk zeggen. Hij zag
rak en vandaar naar Haarlem heen
en terug gereden, terwijl hij op de
z'n gasten immers wel d'r in, maar niet terugweg de gedaante van Geerling had
d'r uit gaan!? Weet je nu misschien, aangenomen. Maar als hij niet in het
wat Zonsveld deed? Hij rommelde het pension was, hoe is hij dan weer onge-
bed door elkaar, gebruikte de handdoek, merkt binnengekomen, zal je vragen?
liet zijn notitieboekje vallen, of beter Wel, hij was degene, die de sleutel van
gezegd: hij verloor het expres, en verliet de keukendeur in zijn bezit had. Kort
vijf minuten later ongemerkt het hotel na de moord en nog korter na het ogen-
om naar Amsterdam terug te racen! blik, dat ik door hem en de Witte op
Dat was zijn alibi op de avond van de de weg was neergeslagen, kwam hij
moord in de Kalfjeslaan. Logisch ver- het pension aan de achterkant binnen
wachtte Zonsveld een verhoor van de po- en daarlet op Drost, daar zag Mic-
litie in de Van Breestraat en het bedje key Tienhoven zonder dat hij zelf
van zijn alibi in Haarlem was keurig gezien werd hem de keukendeur ope-
opgemaakt.
Echter.... als Kees Geerling zou hij
nen en naar binnen sluipen. Mickey,
nog bevreesd voor de wraak van Bel
de overval doen! Mocht dus de politie ,e. pas een schot op hem had
onverwacht een spoor vinden, dat naar gelost, hield zich voorlopig schuij in de
het pension leidde, dan moest ook Kees donkere achtertuin en in de duisternis
Geerling een alibi hebben! En dat meende Kees Geerling te herkennen,
had hij, want de pathéfoon deed die
avond urenlang zijn plicht. Wie had daar (Wordt vervolgd
last van? Niemand immers, want alle
maar dit alles is nog te weinig om deze
gevreesde ziekte Dehoorlijk te kunnen
aanpakken. Als hiervoor meer midde
len ter beschikking Komen, zullen meer
patiënten kunnen worden behandeld en
kan ook vroegtijdiger worden ingegre
pen, waardoor invaliditeit voor het le
ven kan worden voorkomen.
Tien millioen rupiah schade werd
veroorzaakt door een hevige brand, die
een gudang van de Borsumij in Makas
sar in de as legde. Bovendien brand
den 28 volkswoningen af. De schade,
die de Borsumij door deze brand heeft
geleden, wordt geschat op negen mil
lioen rupiah. De oorzaak van de brand
is niet bekend.
De vaste commissie voor Economische
Zaken uit de Tweede Kamer heeft de
regering gevraagd of de activiteiten tot
opvoering van de productiviteit wel vol
doende worden gecoördineerd. Zij stelt
deze vraag n.a.v. het beschikbaarstellen
van bedragen t.w. van f 87.600 bestemd
voor een proefneming op het gebied van
normalisatie en typebeperking in de wo
ningbouw, van f 54.700 bestemd voor het
inschakelen van gevorderde studenten
aan de Technische Hogeschool te Delft
bij productiviteitsonderzoekingen en de
toepasisng van organisatietechnieken in
het bouwbedrijf en van f 1.125.000 voor
het productiviteitscentrum voor het
bouwbedrijf. De vaste commissie vraagt
of de activiteiten, waarvoor deze gelden
ter beschikikng zijn gesteld, wel vol
doende worden gecoördineerd. Zo ja,
waarin bestaat deze coördinatie dan en
op welke wijze geschiedt zij? Een derge
lijke coördinatie acht de commissie drin
gend noodzakelijk.
(Van onze correspondent)
Voor de Groninger rechtbank hadden
zich Donderdag te verantwoorden twee
losse arbeiders, de 34-jarige U. B. uit
Godlinze en de 29-jarige P. W. uit Leer
mens, die onder invloed van alcohol een
zeer ernstig ongeluk hadden veroor
zaakt op de rijksweg naar Loppersum.
Zij staken de voorrangsweg over, vlak
voor twee motorrijders langs, met het
gevolg dat er een grote valpartij ont
stond. Een van de duopassagiers, mej. A.
Kruizinga, werd zo ernstig gewond dat
zij kort nadien overleed. De beide ver
dachten pakten resp. hun fiets en brom
fiets op, bogen de sturen recht en gin
gen er vandoor.
B. herinnerde zich van het hele onge
luk niets. Hij wist alleen dat hij wakker
werd in een politiecel. W. zei, de vlucht
te hebben genomen omdat hij bang was
dat de politie zou merken dat hij alcohol
gebruikt had.
De officier van justitie vond het delict
zeer ernstig en eiste zes maanden gevan
genisstraf. Uitspraak 28 October.
Dr. F. C. L. Bosman, secretaris van
de Zuid-Afrikaanse Akademie van We
tenschap en Kuns te Pretoria, zal ge
durende een zestal weken in Nederland
verblijven. Op uitnodiging van de Com
missie van advies en coördinatie ten
dienste van de culturele betrekkingen
tussen Nederland en Zuid-Afrika zal hij
voordrachten over kunstmanifestaties
HORIZONTAAL: 1. bekende opera. 4.
soort afdekking. 8. telwoord 11. mil. rang
(alk.). 12. listige. 14. vogel. 16. eerwaarde
heer (Lat. afk.). 17. onmeetbaar getal. 18.
zangnoot. 19. maanstand (afk.). 21. deel
v. d. mond. 23. zijrivier v. d. Donau. 25.
inhoudsmaat. 26. bloem. 28. voorzetsel. 30.
hoefdier. 32. vaartuig. 33. onbeschreven. 35.
land in Azië. 37. verlaagde toon. 38. mu-
ziekteken. 40. bar. 42. rivier in Italië. 43.
grap. 44. leeftijd (Fr.). 45. voorzetsel. 47.
jongensnaam. 49. telwoord. 51. slede. 52.
gewicht. 54. zuidvrucht. 57. plaats. 59. mu-
ziekteken. 61. steensoort. 62. sprakeloos. 63.
godsdienst. 64. lol. 66. muziekterm. 68.
landbouwwerktuig 70. naamloze vennoot
schap (Duits). 71. dierengeluid. 72. bijwoord.
74. deel v. e. varken. 76. dus (lat). 78.
lidwoord. 79. gevierde zangeres. 80. onzin.
81. veldgewas.
VERTICAAL: 1. plant. 2. hetzelfde (afk.).
3. reeds. 4. geleedpotig dier. 5. voorzetsel.
6. Fr. lidwoord. 7. bonthuid. 8. de dato
(afk.). 9. titel. 10. nobel. 13. heldendicht.
15. voorzetsel. 20. beschadiging. 21. leidsel.
22. bitter vocht. 23. zijrivier v. d. Donau.
24 woest. 25. geleerd. 27. niet door twee
deelbaar. 29. liefkozing. 31. titel. 32. bed-
vulling. 33. haarkleur. 34. meetkundig fi
guur. 36. snoer. 39. familielid. 41. herkau
wer. 46. deel v. d. hand. 47. jongensnaam.
48. pl. in Gelderland. 50. rekening. 51. be
hoeftige. 53. soort onderwijs. 55. zangstem.
56. verlangen. 58. mil. rang (afk.). 60. deel
v. e. gebouw. 62. klap. 63. bolvormig. 65.
insecteneter. 67. land in Europa. 69. kleur.
73. bolgewas. 74. naamloze vennootschap
(Fr.). 75. vogel. 76. vogelproduct. 77. in or
de. 78. zangnoot.
HORIZONTAAL: 1. dof. 4. adres. 9. bijt.
11. Rus. 12. ra. 14. nieuw. 16. sar. 17. uk.
19. nek. 20. bank. 21. ton. 23. balk. 24. op
stand. 27. voet. 28. ode. 30. klit. 31. wip.
33. ds. 34. rat. 35. kanon. 37. A.G. 38. dor.
39. kam. 41. komst. 42. pop.
VERTICAAL: 2 Ob. 3. fijn. 5. druk 6
ruw. 7. es. 8. hark. 10. tin. 12. rank. 13.
auto. 15. eerst. 16. saldo. 18 k.o. 20. ban.
22. nooit. 23. bazin. 25. pet. 26. test. 27.
vlag. 29. d.d. 30. krap. 31. wars. 32 pok.
35 kom. 36. nap. 38. do. 40. m.o
Een 22-jarige dienstplichtige mare
chaussee tweede klasse uit Amsterdam
heeft voor de krijgsraad te velde „West"
terechtgestaan, omdat hij in de periode
van 2 Maart tot 2 Juni jl. verscheide
ne geldsbedragen heeft weggenomen
uit de winkellade van een sigarenwin
kel in Den Haag. In totaal zouden deze
diefstallen een bedrag van 130,- heb
ben belopen.
De auditeur-militair, die drie maanden
gevangenisstraf met aftrek van 't voor
arrest requireerde, zeide in zijn requi
sitoir, dat de bedrijfsleider van deze
sigarenwinkel die een goede vriend van
de ouders van verdachte is, eerst enige
anderen had verdacht. Hij had een val
opgezet, nadat hij de politie hier in
had gemoeid. Verdachte was in deze
val gelopen. De verdediger, kapitein
Tibben, zeide o.m. dat verdachte de
wereld niet kende voordat hij in dienst
kwam. Toen hij soldaat werd stond
hij, ook al doordat hij vrij opgevoede
vrienden kreeg, opeens middenin de
ze wereld met al haar verlokkingen.
Voor hem zijn toen deze verlokkingen
het struikelblok geworden. De verde
diger vroeg alleen een boete op te leg
gen, temeer omdat verdachte reeds on
geveer drie maanden in voorarrest
heeft gezeten. De krijgsraad heeft na
raadkamer, de marechuassee veroor
deeld tot drie maanden gevangenisstraf
met aftrek van het voorarrest.
Er is opdracht verleend tot het ont
werpen en bouwen van fabrieksgebouw
met een nuttige vloeroppervlakte van
13.000 vierkanten meter te 's-Hertogen-
bosch ten behoeve van de „Nicholson
File Company" te Providence (U.S.A.).
Deze vijlenfabriek zal in haar soort
de grootste van Europa worden. Het is
nog niet bekend wanneer de bouw van
deze fabriek zal beginnen, maar na de
aanvang van de bouw zal het circa twee
en kunstorganisatie in Zuid-Afrika hou- jaar duren voordat het gebouw geheel
den. gereed is.
