SAAR wordt als autonome staat geïnternationaliseerd Alle overeenkomsten Zaterdagmiddag te Parijs ondertekend Laatste reis van Oude ome Willem Polen stelt Amerikaans architect in vrijheid Vluchtelingen Triëst gastvrij ontvangen Mendès gaat Willem Barendsz 20 Nov. te water WFST-DTJITSLAND DOET BELANGRIJKE CONCESSIES Treinongeluk in de staat New York Twee tot zes jaar voor Indonesiërs Uitgeweken politiechef Swiatlo zou dubbelspion zijn geweest Grote reis van Sjah van Perzië Tot hoofd en hart Op zoek naar zijn broer Kath militairen vrij op Allerheiligen Wanhopige uittocht van Vietnamezen Triest definitief verdeeld Trein passeert open spoorbomen ORR Het vyeer MAANDAG 25 OCTOBER 1954 78ste JAARGANG No. 26127 laat zijn melk staan Infiltratie in N.-Guinea Mogelijk naar Amerika, Engeland en vasteland I Honderden vluchtelingen verdronken 14 millioen Japanners eisen verbod H-bom I Handschoenen met lamsvacht BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790 Bijkantoor en Red. Umulden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: J. J. W Boerrlgter en Mr. W. A. M. van der Kallen Hoofdredactie: Drs H. v. Run en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTEN1IETARIEF 28 cents per miliimeier- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De admlnisiratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week, f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur avonds tel. 21544 i l Frorucn/k (Van onze speciale verslaggever) PARIJS, hedenmorgen. De Saar-eomedie is Zaterdagmiddag zo voortreffelijk en koelbloedig geregisseerd gespeeld, dat ze juist op het allerlaatste ogenblik tot een einde kwam. De ministers van de West-Europese Unie, die naar de Quay d'Orsay waren gekomen om de stukken, die op het Brusselse Verdrag betrekking hebben, te tekenen, moesten wach ten op Mendès-France, die een kwartier vóór het vast gestelde uur van de ondertekening een kabinetsraad belegd had om de finale resultaten van zijn zojuist be ëindigde worstelpartij met dr. Adenauer aan zijn rege ring voor te leggen en er haar instemming mee te vragen. De ministers van de West-Europese Unie moes ten wachten, maar tenslotte verscheen Mendes-France en tekende. Aangezien de ministers van de West-Euro pese Unie geen moment in kennis waren gesteld van De overeenkomst komt hierop neer, dat de Saar niet meer Duits zal zijn. zoals de Duitse leuze luidt. Zij zal ook niet Frans zijn, maar dat is zij, staat kundig gezien, ook thans niet. Zij wordt geïnternationaliseerd als een autonome staat, met Frankrijk verbonden door een tolunie en een economische unie. Frankrijk behoudt in ruime mate het vruchtgebruik van de Saar, en vrijwel de enige Franse concessie, die men kan ontwaren in de overeenkomst is, dat de kolenmijnen, die vroeger_ het eigendom waren van de staat Pruissen en die Frankrijk tegenwoordig in huur heeft, zullen overgaan aan de regering van Saarland. Voor al het overige be houdt Frankrijk het alleenrecht op de kolen- en staalindustrie, alsmede op de invoer. Na de ratificatie van de overeenkomst door de parlementen van Frankrijk en de Bondsrepubliek zullen de _drie pro- Duitse partijen, die thans zijn verbo den, op het politieke toneel worden toe gelaten Zij hebben dan drie maanden de tijd om pro-Duitse propaganda te voeren en zich te verklaren tegen de overeenkomst die thans gesloten is en derhalve tegen het nieuwe Saar-statuut, zoals dat thans voorzien wordt. Na af loop van de drie maanden zal een volks referendum worden gehouden over het hieuwe statuut. Dit statuut stelt de bui tenlandse betrekkingen, de verdediging en de bescherming van de grondwetten en de politieke onafhankelijkheid van de Saar onder de West-Europese Unie, zoals Mendès-France heeft gewild. Na mens deze Unie zal dit toezicht worden uitgeoefend door een Hoge Commissa ris, die noch een Duitser, noch een Fransman, noch een Saarlandèr mag zijn en die verantwoordelijkheid ver schuldigd is aan de sectie van vertegen woordigers der zeven landen van de West-Europese Unie in de Raad van Europa, die als Assemblee van de West- Europese Unie zal fungeren. Drie maanden tijd hebben de partijen om hun politieke actie te voeren. De Bondsrepubliek mag de pro-Duitse par tijen niet financieel steunen. Of Frank rijk de pro-Franse partijen ook niet fi nancieel mag steunen, vermeldt de his torie niet. Na atloop van deze drie maanden wordt het referendum gehouden. Ver werpt de Saarlandse bevolking het statuut, dan verandert er niets aan de bestaande toestand en dan gaat de huidige Saarlandseregering gewoon door. Aanvaardt de Saarlandse bevol king het statuut, dan treedt het on middellijk in werking en dan worden er binnen nog eens drie maanden nieuwe verkiezingen gehouden. De Duitsgezinde partijen zullen echter na aanvaarding van het statuut nooit meer daartegen mogen ageren. Po pulair gezegd, mogen de pro-Duitse partijen daarna niet meer Duitsgezind handelen. De duur van het statuut is bepaald tot het sluiten van een vre desverdrag met geheel Duitsland, het geen betekent: ad infinitum. De eis van Adenauer was geweest: voor een bepaald aantal jaren. I Vervolg op pag. 3) het voornemen van de Franse premier om eventueel niets te tekenen (als hij het niet met Adenauer eens zou zijn geworden), hebben zij ook nooit begrepen, waarom zij moesten wachten op hun gastheer. De worstelpartij is afgelopen met een overwinning voor Mendès-France, die door een niet onaanzienlijk deel van de Parijse pers wordt uitgelegd als grote con cessies, die de Franse minister-president ter wille van de lieve vrede heeft moeten brengen. Zij spreken zich zelf we! eens tegen, maar dit mag het enthousiasme niet verminderen. Wat zij op het ene moment een zware concessie noemen, daarvan getuigen zij honderd regels verderop, dat het precies datgene is wat Mendès-France wenste. Het is derhalve zelfs de Parijs pers duidelijk, dat het Adenauer is geweest, die de concessies heeft moeten doen, mét gevaar voor zijn politieke leven, maar dit zal wel het laatste zijn, dat Frankrijk ter harte gaat. Economische achtergrond van het Soorgcbitd STEENKOO. °ro0uCt/t Cl/ 'ft «DEP Duitsland rronkrnk HF.BMEm i Soororb/id saAbbuog Dw (alone STWENDEL NGMB' Bt/g/f Duits ion O ÖLKLlNGEN LUXEMBURG Frankrijk s«j»ae »uc«i SAAAEGUtMiNES MEK /WAF l HttVMM STAALPAODUCTIE LLIOCN TON ,/EOEBTS \0<Ji ««II Na twaalf -uur frenetiek diplo matiek touwtrekken, waardoor de deftige Quai d'Orsay op sommige momenten de indruk wekte alsof er een komische film moest worden opgenomen, zat Frankrijks kleine, taaie premier, Pierre Mendès-France Zaterdagmiddag uitgeput achter een krant verscholen aan een met groen laken overdekte tafel in het Palais de Chaillot. Hij was die middag zo uit zijn gewone doen, dat hij zijn gebrui kelijke glaasje melk liet staan en met kleine teugjes champagne dronk, net als iedere andere „ge wone" diplomaat. Na de ondertekening van de ver dragen noodde de Franse premier zijn buitenlandse collega's uit een dronk uit te brengen op de bereikte resultaten. En al weer veel cham pagne. Maar hij maakte duidelijk, dat deze tractatie wel degelijk ver diend moest worden. Want toen le Nederlandse minister van Bui tenlandse Zaken zich naar de aan grenzende zaal wilde begeven waar zou worden geklonken, pakte Men dès-France hem bij de arm en zei quasi-vermanend: „Mijn waarde, u hebt toch getekend? Want er wordt alleen champagne verstrekt aan degenen, die alle handtekeningen gezet hebben". De „Laurentian" sneltrein Montreal New York is gisteren aan de oever van het „Champlain"-meer in volle vaart recht ingereden op een goederentrein. Hierbij werden één persoon gedood en 20 gewond. De remmer, Charles Bascue, overleed aan zijn verwondingen tijdens het trans port naar het ziekenhuis. Het ongeluk de botsing vond plaats in de bocht van een enkel spoor, dat langs het meer loopt is volgens de politie te wijten geweest aan een kapotte wissel. Door de verkeerde wisselstand kwamen beide treinen recht tegenover elkaar op het zelfde spoor te rijden. (UP) De landrechter in Hollandia heeft de Indonesische infiltranten, die in Mei 1953 in de buurt van Fak Fak op Nieuw- Guinea zijn geland, yeroordeeld tot ge vangenisstraffen, variërende van twee tot zes jaar. De gids van de groep infiltranten, Aboe Talib, is veroordeeld tot zes jaar, de „politieke commissaris" Kaparang tot vijf jaar, acht Indonesische militairen tot vier jaar en zes leden van de be manning van de prauw, waarmede de groep naar Nieuw-Guinea kwam, tot gemiddeld twee jaai. De gids en de militairen hebben ho ger beroep aangetekend. Drie leden van de groep vonden de dood toen de infiltranten na hun lan ding zich verzetten tegen arrestatie door een afdeling militant en en politie. On der hen was ook de leider, de Menado- nese sergeant Kalaio, die de voorberei dingen voor de infiltratie trof met het doel het Nederlands bestuur omver te werpen en het gebied bij Indonesië te voegen. Dat dit het doel van de landing was is gebleken uit de in beslaggenomen bewijsstukken en uit verklaringen van de infiltranten. Niet bewezen werd, dat zij handelden op last van hogerhand. Tfrwijl Adenauer (links) toeziet tekent Mendès-France de overeenkomsten van Parijs. De uitgeweken Poolse politiechef Josef Swiatlo vertelde op 28 September van dit jaar in Washington het verhaal van Herman Field's arrestatie. De Poolse regering heeft gisteren bekend gemaakt, dat zij de Amerikaanse architect Herman Field in vrijheid heeft gesteld en „volledige genoegdoe ning" heeft gegeven voor het hem aangedane ongemak. Volgens de auto riteiten is de arrestatie van Field in 1949 geschied op advies van de politie chef Swiatlo, die enige tijd geleden naar het Westen is uitgeweken. Field verdween in Augustus van dat jaar, terwijl hij op zoek was naar zijn broer Noel, die achter het ijzeren gordijn verdwenen was. Zijn vrouw en beide kinderen wachten op het ogenblik in Londen zijn terugkeer af. opnieuw een verhoor wilde afnemen, werd hem dit door de Hongaarse auto riteiten geweigerd, waaruit hij afleidde, dat zij waren omgekomen. Swiatlo, die een belangrijke staat van dienst in het Poolse verzet achter de rug heeft, was in December 1953 in de Franse sector van Berlijn met zijn chef inkopen gaan doen. Swiatlo was de winkel ingegaan en had, terwijl zijn chef voor de etalage bleef staan, kans gezien door het achterhuis te ontsnap pen. Hij was naar de Amerikaanse sec tor gegaan, waar hij om politiek asyl vroeg. Hij is 39 jaar oud. Als de „Willem Barendsz" a.s. Woensdag 27 October voor de negende maal zee kiest, zal het de laatste reis zijn die het schip als traanfabriek maakt. Wat er met de „Oude ome Wil lem" staat te gebeuren is op het ogen blik nog dubieus, een beslissing hier over is nog niet genomen. De bouw van het nieuwe fabrieksschip der Ne derlandse maatschappij voor de waL visvaart, dat „Willem Barendsz II" ge doopt zal worden, vordert inmiddels vol gens plan. Op Zaterdag 20 November a.s. zal mevrouw Mansholt, echtgenote van de minister voor Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening, het schip van de helilng van Wilton-Feijenoord in Schiedam te water laten. Omstreeks het midden van 1955 zal, onvoorziene omstandiigheden voorbehouden, de „Willem Barendsz II" aan de maat schappij wórden opgeleverd. Met 12 jagers op de vangst Wederom 12 jagers zullen de „Willem Barendsz" dit seizoen vergezellen op zijn toch naar de zuidelijke IJszee. De totale bemanning bestaat uit circa 500 koppen. Wederom wordt de gehele ex peditie vanuit Nederland bevoorraad. Wat dit betekent wordt duidelijk als men weet dat het schip 30.000 kg. vlees voor consumptie aan boord heeft. De reis gaat weer eerst naar Curagao, waar olie wordt gebunkerd. Vervolgens wordt koers gezet naar Kaapstad en me dio December vertrekt de expeditie vandaar naar het vangstgebied in de zuidelijke IJszee. Omstreeks 20 Decem ber kan de jacht worden geopend op potvissen, die de spermolie leveren. l De Sjah van Perzië en zijn echtge note, keizerin Soraya, zijn van plan volgende maand of begin December een grote buitenlandse reis te onderne men. Deze reis zou tenminste een Ara bisch land en statiebezoeken aan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië omvatten en mogelijk vier maanden duren. Men veronderstelt dat de Sjah eco nomische vraagstukken met Amerikaan se functionarissen wenst te bespreken. Een bezoek aan Europese landen zou de wolken kunnen verdrijven, welke zich door de Anti-Westerse politiek van Mossadeq hebben samengepakt. Mossa- deq zit inmiddels, veroordeeld wegens verraad, in de gevangenis. Besprekin gen in Westerse hoofdsteden zouden er ook toe kunnen leiden, dat Perzië hech ter wordt opgenomen in een defensie stelsel. (UP-Reuter) Boven een slagveld vliegen altijd aasgieren rondj Eerst vanaf 7 Januari mag gejaagd worden op de vinwalvissen en' 14 da gen later op de blauwe walvissen. Bij internationale afspraak is het aantal blauwe walviseenheden, dat dit seizoen door de gezamenlijke 19 expedities van verschillende landen mag worden gevan gen, wederom vastgesteld op 15.500. 2 Vinvissen tellen hierbij voor 1 blauwe walviseenheid. Van 1 tot en met 4 Fe bruari zal mogen worden gejaagd op de z.g. buitruggen. Hierbij geldt, dat 214 buitrug telt voor 1 blauwe walvis eenheid. Nog geen helicopters De directie is er dit seizoen nog niet toe overgegaan helicopters bij de vangst te gebruiken. Men heeft dit probleem nog in studie, evenals het electrisch do den van walvissen. Een Engelsche ex peditie heeft wél helicopters aan boord, doch deze worden uitsluitend gebruikt om het gebied te verkennen. De Neder landse maatschappij wenst eerst de re sultaten hiervan af te wachten. Over de verkoop van de traan (zoals bekend bestaat er een contract tussen de Nederlandse regering en de maat schappij, waarbij de regering een optie op de traan heeft) zijn nog geen onder handelingen gaande. Wél is dit het ge val met de voorverkoop der bij producten, waarvoor geen contract be staat. De Poolse regering stelt het nu voor, alsof de politiechef Josef Swiatlo des tijds zonder enige grond de arrestatie verrichtte. Swiatlo wordt in het Poolse regeringscommuniqué een „Amerikaan se agent-provocateur" genoemd, die zich in het openbare veiligheidsappa raat had weten in te dringen. Een aan tal personen, onder wie zich Field be vond, was door Swiatlo op valse be- schuldigingen gearresteerd. Verleden jaar heeft de Poolse regering een on derzoek gelast naar de zaak van Her man Field. Toen was de dubbele rol van Swiatlo aan het licht getreden. Om zijn arrestatie door de Poolse autori teiten te ontgaan, zou Swiatlo daarop naar de Amerikanen zijn uitgeweken. Herman Field was in Juli 1949 naar Engeland gekomen met zijn vrouw en beide kinderen. Daarop vertrok hij naar een bijeenkomst van architecten in Italië. Hij was van plan daarna door te reizen naar Warschau en Praag en werti op 25 Augustus in Londen terugverwacht, maar hij kwam niet. Herman Field ging in Warschau en Praag zijn broer zoeken, Noel Field, die achter het ijzeren gor dijn verdwenen was. Noel Field werk te tijdens de tweede wereldoorlog voor de Amerikaanse contra-spionnage- dienst. Na de oorlog werd hij ambte naar voor hulpverlening aan Europa. Later werd hij ontslagen omdat hij communisten in zijn staf zou hebben toegelaten. In het proces tegen de meinedige ambtenaar van het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Alger Hiss, werd Noel Field zelf ook communist genoemd. Later verdween hij achter het ijzeren gordijn gevolgd door zijn vrouw Hertha en zijn pleegdochter Erica Wallach. Het Amerikaanse ministerie van Buiten landse Zaken nam aan, dat zij ont voerd waren en heeft faciliteiten ge- eist voor hen om te repatriëren. Herman Field zou in Warschau op 22 Augustus 1949 gearresteerd zijn door de waarnemend chef van de Poolse veiligheidsdienst, Josef Swiatlo. Swiatlo, die dit op 28 September in Washington bekendmaakte, vertelde ook, dat hij na de arrestatie van Herman Field, het gezin Noel Field in Boedapest een ver hoor had afgenomen. Volgèns hem be vonden de Fields zich in een Hongaar se gevangenis. Toen hij een jaar later (Van onze Haagse redactie) De R.K. militairen, behorende tot de parate troepen, behoeven Maandag 1 No vember in plaats van 's middags 12 uur eerst 's avonds 12 uur bij hun onderdeel terug te keren, aldus een beschikking van de minister van Oorlog. Dit in ver band met het feit dat Allerheiligen dit jaar op Maandag valt. Duizenden Vietnamezen, voor het me rendeel katholieken uit de gebieden Boei Tsjoe en Fat Diem in Noord-Viet- nani, hebben Zaterdagnacht met tien tallen vissersschepen, sampans en an dere kleine vaartuigen een wanhopige poging gedaan om ondanks een storm de Franse schepen te bereiken die voor Haipong voor anker lagen. Over land konden zij het Franse gebied rondom Haipong niet meer bereiken. Velen slaagden er in bij de schepen te komen, die in de nacht hel verlicht waren en met zoeklichten het zeegebied afzochten, doch vele scheepjes vergin gen, waardoor honderden vluchtelingen om het leven kwamen, aldus hebben opgepikte vluchtelingen medegedeeld- De scheepjes, waarmee de uittocht werd ondernomen, waren volgeladen met vrouwen, kinderen en ouden van dagen, die fantastische prijzen voor de tocht hadden moeten betalen. De gehele nacht zijn de bemanningen van de Franse schepen bezig geweest met het oppikken van de vluchtelingen. Het voormalige duikbootmoederschip „Jules Verne" heeft alleen al 3.000 mensen aan boord genomen. Toen het na de stormachtige nacht licht werd, kwamen nog steeds van alle kanten scheepjes op de Franse schepen af. Zondag overdag zijn ongeveer 5.000 vluchtelingen in Haipong aan wal ge bracht. (AF.P.) Joegoslavië heeft vandaag de Joego slavische zone van Xriëst ingelijfd, zoals was overeengekomen in het accoord dat op 5 October tussen Joegoslavië en Italië werd gesloten. President Tito heeft voor de voormalige zone onmiddellijk het militaire bestuur opgeheven, in de loop van de dag hebben ook de Italiaanse troepen de voormalige A-zone van Triëst van de Brits-Amerikaanse bezet ting overgenomen. Enige van uit Triëst naar Nederland gekomen vluchtelingen verlaten in Arnhem de trein. „Oude Ome Willem" kort voor het vertrek voor een van zijn vele reizen. Op een gisteren in Tokio gehouden vergadering werd bekend gemaakt, dat in het totaal 14 millioen Japanners een petitie hebben ondertekend voor het ver bod van de atoom- en de H-bom. De vergadering was belegd door 150 initiatiefnemers van de petitie-campagne, die bijeengekomen waren ter herden king van het eerste H-bomslachtoffer, de Japanse visser Aikitsji Koebojama, die een maand geleden stierf tengevol ge van brandwonden, die hij door radio actieve as Van een H-bomproef had op gelopen. In de nacht van Zaterdag op Zondag is de trein, die om 0.04 uit Amsterdam in Hilversum arriveert, bij het Hilver- sumse station geopende spoorbomen gepasseerd. Een chauffeur van de N.B.M. wist het wegverkeer te waarschuwen, terwijl de treinbestuurder de fout ook bemerkt had en reeds had afgeremd, zodat de trein met vrij geringe snelheid de open spoorbomen voorbij kwam. De betreffende seinhuiswachter is hangen de het onderzoek op nonactief gesteld. Het knarsen der remmen van de Ita- lië-DuitsIand-Expresse Zondagmorgen op het station te Arnhem moet voor 97 mensen geklonken hebben als een be- vrijdingskreet. Want dank zij de ac tie van de V.P.R.O.: „Een ton voor Triest" is er op dat moment voor die mensen een eind gekomen aan drie of vier jaren ellende, onzekerheid en ver driet. Zaterdagmorgen vroeg waren ze uit Triëst vertrokken. Zondagmorgen kwa men ze in Arnhem aan: Russen, Polen, Joegoslaven, Hongaren, Bulgaren, Roe menen. Sommigen hunner hebben vier jaren doorgebracht in een vluchtelin genkamp te Triëst. Zes en vijftig stap ten er uit in Arnhem, de andere een en veertig in Utrecht. Uit deze beide steden zijn ze verspreid over de Ne derlandse sanatoria en voorzover ze niet aan t.b.c. lijden ondergebracht in pensions, om er de genezing af te wachten van het zieke gezinslid, dat zij mochten vergezellen. Dank zij de traditionele Nederlandse humaniteit slaagde de actie: „Een ton voor Triëst" beter dan de reeds opti mistische verwachtingen deden veron derstellen. In plaats van een ton lever de de actie immers een kwart millioen gulden op. De ontheemden zagen er in weerwil van de dóórgestane ontberingen goed verzorgd uit. Velen hunner was het nog aan te zien, dat zij betere dagen hebben gekend. Er zijn eenvoudige mensen on der maar ook velen, die vroeger aan zienlijke beroepen hebben uitgeoefend. Zo spraken wij de 45-jarige Joegosla vische concertviolist Fritz Pinto en zijn uit Serajewo afkomstige vrouw. Ze waren hier met hun twee jongens van zestien n tien jaar. Deze Fritz Pinto heeft de glans van de roem ge kend, want vóór hij in 1951 met zijn gezin uit Belgrado vluchtte was hij op getreden m Wenen, Barcelona, Brussel en Parijs. Zijn zoon van zestien is een uitzon derlijk begaafd violist, zo zegt zijn va der en in zijn ogen staat nieuw ver trouwen. Dramatischer was het geval van de 35-jarige Iliev Milan. Deze had vroeger een bloeiende meubelzaak in Sofia, maar op een gegeven ogenblik moest hij de wijk nemen voor het Bul gaars Sovjetregiem, met achterlating van zijn vrouw en achtjarig dochtertje. Als een geslagen vogel zit de man nu in 't Nederands café. Hij heeft ruim 4 jaren in het kamp te Triëst doorge bracht en nu gaat hij naar een sana torium. Er waren ook gelukkige mensen bij dit transport. Ze komen hier eerst een week vaeantie houden en dan worden ze te werk gesteld in een confectiefa briek. Anderen zullen hier verpleegd worden en daarna trachten te emigre ren of wel hier te lande werk te krij gen. Zij zullen daarbij worden gesteund door de Gewestelijke Arbeidsbureau*. Advertentie (tot Dinsdagavond) Koude nacht met flinke opklarin gen, maar aan de kust nog enkele verspreide buien. Tot zwak afnemen de noordwestelijke wind. Morgen overdag toenemende bewolking en later kans op enige reger- Tot ma tig of vrjj krachtig toenemende zuid oostelijke wind. Ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Zon: 7.22-17.25. Maan: 7.18-16.45.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | | pagina 1