Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | 6 november 1954 | pagina 3

Het Sint

Arent van

Agnie ten-convent van
Sassenheim

Goede resultaten ondanks nat
en koud jaar

B. en W. stellen voor steun
te vragen aan het Rijk

CITKOËN

Nieuwe straten in Haarlem

D

DE WEEK IN STAD EN STREEK

w

R.K. Toneelgroep „Berkenrode"
te Heemstede bestaat 10 jaar

O

H

r

CENTRALE VERWARMING

Ö.K.W,

BLIKSEMAFLEIDERS

Van Carmelieten naar Begijnen

Het wondere verhaal

In vorm van „bejaardenbijdrage^ en
„krotopruimingsbijdrage"

l

HERINGA WUTHRICH

'VJ

GROEN Co.

Garage Den Hout

Inboedelveiling 23/24 Nov. '54

(«arage Parklaan

jubileum-opvoering „De nacht Van de 16de
Januariin Minerva-theater

ZATERDAG 6 NOVEMBER 1954

PAGINA 3

WANDELING DOOR HET
HAARLEM VAN WELEER I

BLOEMENDAAL - TEL. 22143

Katholieke tuinders vergaderen in Haarlem:

1-tons gesloten bestel
wagen, oersterk,
«er zuinig

Wagenweg 164-168

Ha

arlem

Verkooplokaal NOTARISHUIS

Les Comédiens de l'Etoile
in Haarlem

R.K.V.V .„Vogelenzang"

SANTPOORT

Zondagsdienst

KERKBER1GHTEN

i

De bouwrvan 125 huizen
aan de mr. J. Gerritszlaan

„Hoéerveka" vindt
particulier financier

Afscheid P. M. Adriaanse

Steeds lager zonk de zon achter de duinen ten Westen. De wind verstilde.
Traag viel nog een blad. Ze wandelden langzaam verder, genietend van
de onwezenlijke rust, die hing over de stad in herfsttooi. De stem van
°om Barend klonk bijna plechtig. Agnietje wees de kinderen op een vlucht
ganzen, die snel, eentonig kwakend, hoog tegen de lucht, in scherp getekende
formatie, naar het Zuiden vloog. Naar warmer streken, wist Willem Jan.
Afrika, mompelde oom Barend en zijn hart ging open bij de herinnering aan
sulke verre, reizen. Was ook hij niet menigmaal langs de kusten van Europa
Zuidwaarts gegleden onder de vlag van de machtige Zeven Provinciën?
Zullen we nog verder gaan, wilde Agnietje vragen, maar ze had nog niet
hitgesproken of de kinderen drongen aan, dat oom Barend meer zou laten
*ien en vertellen, want met zo'n gids zagen ze hun stad met heel andere
ogen. Er komen nog meer dagen, begreep Barend de wenk van Agnietje, ter
wijl hij Zich bovendien reeds verheugde op een avondpartijtje op de kolfbaan
h»et Johan. Onder het naar huis gaan kan ik jullie nog genoeg vertellen. En
L. Vrouw van Haarlem dan, sputterde Willem Jan tegen. Luister maar
eens goed, besloot Barend de discussie.

In paarse vensters spiegelde een licht
rode gloed van de snel ondergaande
ron. Er was een vreemd licht tegen
de voor-avondhemel als vormen zich
grotten en poorten om het over de stad
fe werpen. Agniet, nam oom Barend
het gesprek weer op, weet je, dat jouw
haam in Haarlem reeds eeuwen een
bijzondere klank heeft? Ze keek hem
JJragend aan. Vertellen, oom Barend,
drongen de kinderen aan.

De Carmelieten hadden zich goed en
Wel in Haarlem geinstalleerd en deden
er veel goed werk, toen Arent van Sas-
s?nheim, een vroom priester het Be
gijnhof stichtte. Er waren natuurlijk
yerscheidene jonge vrouwen, die een
leven wilden leiden afgezonderd van
de wereld en toch ook wéér niet hele
maal buiten de wereld. De Begijnhoven
waren in opkomst en priester Arent
^as over deze moderne vorm van gees
telijk leven,zo enthousiast, dat hij deze
lh Haarlem invoerde. Dat was, zoals ik
heeds vertelde, in 1262. De nieuwe stich
ting sloeg aan. Er werden dan ook spoe
dig verschillende conventen gevormd
®n een daarvan kreeg de naam van
St. Agnietenconvent. Het Agnieten-con-
vent is eeuwenlang zeer bloeiend ge-
Jyeest, zoals ook dat van St. Aachten,
?t. Geertruyt, St. Lucien en St. Bar
bara.

't Agnieten-convent, vind ik het mooi
ste, zei Willem Jan spontaan en oom
Harend beaamde dat met een knipoog
haar Agnietje, die glimlachte. Het zijn
allemaal mooie namen, oordeelde ze.
Voor oom Barend is het maar 'n aan-
°°Pje, jongens, om over O.L. Vrouw
van Haarlem te vertellen.

Geraden, stemde Barend toe, want
Wanneer je over Haar wilt spreken,
hioet je het over de Begijnen hebben.

En de Carmelieten dan, gooide
Willein Jan, er doorheen. Die hadden
toch een wonderdadig Mariabeeld.

Ook jij hebt gelijk, moest Barend
toegeven. Het zit zo. Dan begon zijn
eigenlijk verhaal.

Haarlem is van het begin af aan,
Maria-stad geweest, daarop heb ik
al opmerkzaam gemaakt. De bijzon
dere Maria-devotie concentreerde zich
Aanvankelijk rond de Carmelietenkerk.
°aar werd een miraculeus beeld ver-
dat volgens de niet te controle-

ren traditie van de H. Elisabeth afkom
stig zou zijn. Hoe het er gekomen is,
doet er overigens niet toe. Geschreven
werd, dat God om de aanwezigheid
van dit beeld dagelijks wonderen be
werkte ter ere van Zijn naam en van
zijn Moeder Maria. De Haarlemmers
kwamen hier bidden, of ze nu deftige
en rijke stadsbestuurders waren of
eenvoudige poorters. De groten vereer
den O.L. Vrouw van Haarlem, zo goed
als de kleine, arme mensjes. Jacoba
van Beieren bijvoorbeeld heeft uit haar
nalatenschap aan O. L. Vrouw van
Haarlem een zwart-blauwe tabberd, ge-

voerd met bont, ten geschenke gegeven.

Tot in de vorige eeuw bleef het mi-
raculeuse beeld in Haarlem. Je kent
de geschiedenis. In 1578 moesten de
Carmelieten zogoed als alle andere
kloosterorden en priesters uit de stad'
vluchten. De Paters hebben hun Maria
beeld meegenomen. Het is, zo vertelt
men, per schip naar Brussel gebracht
en misschien wordt het daar nu nog
wel véreerd, want in 1580 hebben de
beeldstormers daar O.L. Vrouw van
Brussel's beeld vernield. Het Haarlem
se heeft dit misschien wel vanvangen.
Ik durf er geen eed op te doen, dat
het zo gegaan is, vervolgde oom Ba
rend, want de bronnen zijn heel schaars
en niet erg betrouwbaar.

Nu zou je denken, dat de katholieke
Haarlemmers dus juist in de moeilijk
ste tijd hun O.L. Vrouw waren kwijt
geraakt. Natuurlijk heeft het hen pijn
gedaan, dat de Hervorming in Haarlem
zo uiterst fel optrad en jarenlang een

Advertentie

Bij de aanvang van de jaarvergade
ring, welke de vakgroep Tuinders van
de L.T.B. vandaag te Haarlem houdt,
heeft de voorzitter, de heer Jac. Groen,
In zijn openingsrede kunnen vaststellen,
dat een nat jaar voor de tuinders ook
een goed jaar kan worden. Hij was ove-
Hgens van mening, dat het voordeel
•neer gelegen was in het koude dan in
^et natte weer.

Natuurlijk, zo zeide hij, zullen de uit
zonderlijk slechte weersomstandigheden
J® bepaalde delen van de tuinbouw ook
f°t moeilijkheden en nadelen hebben ge-
'e'd; bij bepaalde producten heeft het
»®Was sterk geleden en is de oogst van
"Jatig tot slecht geweest, maar in het
'gemeen zijn de prijzen goed en zelfs
jijg geweest als gevolg van het feit,
at op het gehele continent geen spra-
's geweest van de al te overvloe-
'8e productie, die zo vaak het prüs-
lv'eau tot niet-Ionend omlaag drukte.

De heer Groen herinnerde verder
an (je vrome 'wens tot het verkrijgen
Jfh een Weerstandsfonds. De tuinders
'Jn de regering wel dankbaar, dat de
v 1 laar voor een deel van de tuinbouw
.^kregen steun rnarktineenstorting
is bewezen, dat de regering bereid
ook bij incidentele nood het hare te

hl V. gen steun dij ma
is i be^ezen, dat de
j Ook bij incidentele nooa nei nare re
ïtOE^V ^aar toch blijft voorkomen altijd
beter dan genezen. Een Weerstands-
los zal noodzakelijk blijven.

.Spreker wijdde de nodige aandacht
on t teeltregelingen en kwam daar-
boii bÜ Oe bespreking van het Land-
on aSC Pp In dat verband wees hij er
line naar zijn mening de teeltrege-
rechf1 n'et Hij de productschappen te-
al t rooeten komen. Degene, die een
acht grote overheidsbemoeiing onjuist
wzal er evenmin vrede mee kun-
stek fbben> dat teeltregelingen bij uit-
hien oevertrouwd worden aan licha-
v a'daarin spelers zelf een minderheid
Vaj bet bestuur uitmaken. In ieder ge-
\vie O'enen de telers, voor wie en over
«em regelingen worden getroffen, de
a(iVj n te zijn om inzake de teelt te
re. Spren en de regelingen uit te voe
gen jy1!1 daarom dienen de teeltregelin-
het pf het Landbouwschap en niet bij
roductschap te berusten.

Iïlerktp.aanz^en van belastingjiolitiek
?e sta f116611 Groen op, d>t nu
laste^ meer voor de rigoureuze

ïïiogeijn?11 oorl°g staat het weer
te res^ï ^oet worden in goede jaren
Zelf 3 e uVeren voor de slechte. In dat-

C14(le L CU VUUl UC ÖICLHILC. J.I1 UttL-

f'hgaan«^er 'igt de wens om de belas-
ïneerdp g niet over één doch over
Ook I-t iaren toe te passen.

ditmaal bracht de heer Groen de

Advertentie

harde oorlog voerde tegen alles wat
katholiek was en dan bijzonder tegen
O.L. Vrouw. Ze zullen gejuicht hebben,
toen de Carmelieten de broeders van
de heilige Moeder Gods van de berg
Carmel" met hun Maria uit de stad
verdwenen waren. Maar succes hadden
ze er niet mee. Integendeel. Was voor
dat de stad werd gesticht op Bakenes
reeds een kapel van O.L. Vrouw opge
richt, een Hervorming, al was zij nog
zo fel, kon deze Lieve Vrouw niet uit
de stad aan het Spaarne bannen. En
nu komt dan het verhaal van de Be
gijnen, die wonderlijk gespaard, ondanks
alle moeilijkheden hun geestelijk leven
in de stad konden voortzetten, en die
de verering van O.L. Vrouw van Haar
lem levendig hebben gehouden tot op
de dag van vandaag. Jongens, de ge
schiedenis van O.L. Vrouw van Haar
lem is op zich al een wonder, sprak
oom Barend met vuur, en O. L. Vrouw
heeft er zelf voor gezorgd, dat zodra
het oude beeld verdwenen was, een an
der, even oud en eerbiedwaardig, tot
dan toe in beperkte kring vereerd, de
plaats zou innemen, de troost voor de
Haarlemmers zou worden in de moei
lijke vervolgingstijd. Dat we alles pre
cies daarvan weten hebben we te dan
ken aan onze grote kanunnik Jan Al-
bert Ban, die je moeder nog zanglessen
heeft gegeven, die de vriend was van
Vondel, Hooft, van Tesselschade, Hij
heeft de geschiedenis van O.L. Vrouw
van Haarlem geschreven, kort voor hij
in 1644 is gestorven. Hij was toen
pas 46 jaar oud, wist Agnietje en we
hebben hem op 6 Augustus begra
ven in de geliefde Sint Bavo, in de
Brouwers-kapel.

Maar dat verhaal moest ik toch maar
bewaren tot we thuis zijn, besloot oom
Barend. Het wordt killer. De rode gloed
van de ondergaande zon had plaats ge
maakt voor komende duisternis. Ze
stapten flink door, tot ze de behaaglij
ke beschutting binnentraden van de wo
ning aan de Kleine Houtweg. Johan
wachtte hen reeds. Kreeg opgetogen
verhalen te horen over hun belevenis
sen op deze prachtige wandeling met
oom Barend. Jan B.

Advertentie

Directeur W. N. WOLTERÏNK
Bilderdijkstraat bij de Zijlweg
Haarlem Tel. (K 2500) 11928

Inzendingen van huisraad worden dage
lijks aangenomen. Eigen afhaaldienst.

Evenals twee jaar geleden brengen
de vijf Frans-Zwitserse comedianten
van de Ster een bezoek aan Haar
lem. Hoewel deze bijzondere acteurs
eerst andere beroepen hadden, zijn zij
via het lekespel nu beroepsspelers
geworden.

Maar zij zijn trouw aan hun begin
sel gebleven: het is hun niet te doen
om de schouwburg, maar om de men
sen op straat, in ziekenhuis en ge
vangenis, op het platteland en overal
waar zij het gewone toneel niet vin
den, maar wel mensen. Het is hun
bedoeling gebleven, om uitdrukking
te geven aan hun verbondenheid met
de Europese cultuur en aan hun geloof
in een levend Christendom. Zij spelen
snel, vrolijk, artistiek en beelden uit
wat zij zeggen op zó'n wijze, dat het
voor ieder verstaanbaar is. Hun pro
gramma omvat: 1. Le Mariage Forcé,
éénacter van Molière; 2. l'Homme et
sa Liberté, variété met moderne tek
sten van Anouilh o.a.: 3. Le Pari du
Diable, de geschiedenis van Job.

Le Comédiens de l'Etoile komen in
Haarlem op Vrijdag 19 November om
8 uur in de Aula van het Christelijk
Lyceum (Emmakade).

Het programma van de R.K.W. „Vo
gelenzang" luidt voor a.s. Zondag als
volgt:

Geel WitVogelenzang 1 12 uur; Rip-
perda 3Vogelenzang 2 12 uur; Voge
lenzang 3THB 6 12 uur; Junioren:
TYBB cVogelenzang a 12 uur.

onteigening van tuinbouwgronden ten
behoeve van industrie en woningbouw
ter sprake en hij legde nog eens de
nadruk op een goede compensatie. Reik
halzend ziet men ook uit naar de her
zieningen in pacht- en onteigeningswet,
die met name de rechten van verdre
ven pachters meer eerbiedigen dan de
huidige wetten. Er moet namelijk veel
al gestreden worden tegen grootmach
ten, die veelal zo gevoelig zjjn, als het
over de rechten van de mens en de
meerderheid gaat. Zij moeten overtuigd
worden, dat het zeer progressief is ook

met de minderheid, die de tuinders uit- j straat van de „Woningstichting Patri-
maken, rekening te houden. monium"

Op grond van de „Beschikking bij
dragen Woningwetbouw 1950" bestaat
de mogelijkheid de huur van bejaarden
woningen, waarvoor op grond van
deze beschikking een bijdrage van
rijkswege wordt toegekend, in bepaalde
gevallen op een lager bedrag te stellen.
De verlaging is gefixeerd op een be
drag van 100- per jaar per woning.
B. en W. achten het gewenst voor de
woningen, die daarvoor in aanmerking
komen, bij het Rijk een z.g. „bejaar-
denbijdrage" aan te vragen. De moge
lijkheid bestaat, eveneens op basis van
de beschikking van 1950, een z.g. „krot-
opruimingsbijdrage" van het Rijk te
verkrijgen. In beide gevallen zal de ge
meente een gelijk bedrag moeten bij
dragen. B. en W. zijn van oordeel, dat nu
het aantal woningen waarvoor de bij
dragen nog niet geheel bekend is, een
zo hoog mogelijke bijdrage aan te vra
gen.

B. en W. vragen de raad inmiddels
de machtigingen te verlenen een be
jaarden bijdrage aan te vragen voor
een verzorgingshuis en 19 woningen
voor bejaarden van de R.K. Woning
bouwvereniging „Sint Bavo" (Noord)
aan de Hélène Swartstraat, voor 5 wo
ningen, welke deel uitmaken van een
complex van 181 woningen van de R.K.
Woningbouwver. ..St. Bavo" (Oost) aan
de Hannie Schaftstraat, voor 6 wonin
gen, die deel uitmaken van een com
plex van 58 woningen aan de J. J. Ha-
melinkstraat van de Woningbouwver.
„Bloemenhof", voor 10 woningen in de
Madioenstraat van de Woningbouwver.
„Eigen Woning", voor 2 woningen van
een complex van 138 aan de Hannie
Schaftstraat en de Merovingerstraat
van de Coöperatieve Woningver. Ge-
meentepersoneel G. A. en ten slotte
voor 20 woningen van een complex van
196, gelegen aan het Delftplein, de Gra-
nidastraat, de Roemer Visscherstraat,
de Rijksstraatweg en de Tesselschade-

x xxrz: T~>«.

Voorgesteld wordt de krotopruimings-
bijdrage te vragen voor 84 arbeiders
woningen aan de Geuseversperstraat
en de Roemer Visscherstraat van „St.
Bavo" (Noord), voor 176 woningen
deel uitmaken van een complex van
181 aan de Hannie Schaftstraat van
„St. Bavo" (Oost), voor 52 arbeiders
woningen van een complex van 58 aan
de J. J. Hamelinkstraat van „Bloe
menhof", voor de 136 arbeiderswonin
gen aan de Hannie Schaftstraat en de
Merovingenstraat van de Coöp. Woning
vereniging Gemeentepersoneel G.A.,
voor de 78 arbeiderswoningen aan de
Jac. van Looystraat en de Prins Bern-
hardlaan van de Woningstichting „Ons
Huis", voor de 25 arbeiderswoningen
aan de Graafschapstraat en de J. J.
Hamelinkstraat van de Woningstichting
„Het Oosten", voor de 176 arbeiders
woningen welke behoren tot een com
plex van 196 aan het Delftplein, in de
Granidastraat, de Roemer Visscher
straat, de Rijksstraatweg en de Tessel-
schadestraat van „Patrimonium" en
tenslotte voor 102 arbeiderswoningen
aan de J. J. Hamelinkstraat van de
Woningbouwvereniging „De Voorzorg".

Artsen: D. R- Mansholt, Vinkebaan 23,
Santpoort, tel. K 2560—8320.

Apotheken (ook nachtdienst): Sant-
nonrtce Apotheek, Bloemendaalsestraatweg
145 Santpoort, tel. K 2560-8249.

Advertentie

Verkoop Onderhoud - Reparatie

Officieel Citroën-agent v. Haarlem en omstr.
J. Slot. Parklaan 26, Tel. 14163, Haarlem.

In het uitbreidingsplan „Sinnevelt"
heeft men ook de letterkundigen A. van
Collem, Frans Netscher en W. G. van
Nouhuys willen bedenken. Drie straten
zijn er naar hen vernoemd. Voor de
huidige generatie zijn hun namen geen
bekende klanken meer en feitelijk zijn
deze drie literatoren naar het tweede
plan verdrongen.

A. van Collem

Géboren in 1858 uit een Joods gezin
te Rotterdam werd A. van Collem op
geleid voor de handel. Toen hij acht
tien jaar was, leidde hij reeds een con
fectiefabriek. Als dichter genoot hij ze
ker enige faam en hij stond bekend als
een overtuigd Zionist en socialist. Hij
stierf in 1933 te Heemstede.

Zijn eerste gedichten hadden weinig

te betekenen, maar later vond hij de
vorm, die bij zijn lezers aansloeg. Zijn
groot sociaal gevoel inspireerde hem
tot vele gedichten en een sterke ironie
wendde hij aan in zijn bekende bundel
„Liederen van huisvlijt", waaruit de
verzen van onderstaand gedicht („Ge
bed te Waalwijk") zijn genomen. Hij
schreef ten slotte nog „Liederen der
gemeenschap", „Van de nieuwe ge
meenschap der menschen" en het reli
gieuze lied „God."

O Christus met Uw zacht gelaat,
Marye, die daarneven staat,
Wil U tot ons bezinnen.

Gij, die den hemel overziet,
Van daar Uw milde oogen biedt,
Zie onze wereld binnen;

Verhef Uw eens gehoorde stem,
En Uwe hand, en ga tot hem,
Den meester in de zalen.

Die. over onze dagen wikt,

Die over onze nacht beschikt,
Van wien wij arbeid halen.

Marye met Uw hemelkroon,

Geef Uwe voorspraak tot den Zoon,
Dat Hij ons koom' te hooren.
Op Uwe zachte trede ga,

Dat hij met hemelsche gena
Iri onze hut mag gloren.

Een beetje ruimte, en wat licht,
En op mjjn armen man's gezicht

H. Bavo, Kathedraal: Zondag H.H. Mis
ser. 6.30, 7.30, 9 (Hoogmis), 11 en 12 uur.

H. Antonius v. Padua: Zondag H.H. Mis
sen 6.30, 7.30, 8.30 (Hoogmis), 10, 11 en 12 u.

H. Joseph. Zondag H.H. Missen 6.45, 8, 9.15
(Hoogmis), 11 en 18 (Avondmis) uur.

O. L. Vr. Rozenkrans: Zondag H.H. Mis
sen 6, 7.30, 9, 10.30 (Hoogmis) en 12 uur.

H. Joannes de Doper: Zondag H.H. Mis
sen 6.30, 7.30, 8.30, 9.30 (Hoogmis), 11 en
12 uur.

H. Hart: Zondag H.H. Missen 6.30, 7.45,
9. 10.30 (Hoogmis) en 12 uur.

H.H. Elisabeth en Barbara: Zondag H.H.
Missen 6.30, 7.30, 8.30 (Hoogmis), 9.30, 11 u.

H. Liduina: Zondag H.H. Missen 6.30, 7.30,
9.45 (Hoogmis), 11.30 uur.

O. L. Vr. van Zeven Smarten: Zondag
H.H. Missen 6.30, 7.30, 8.45 (Hoogmis), 10.15
en 11.30 uur.

H.H. Petrus en Paulus: Zondag H.H.
Missen 6.30, 7.45, 9 (Hoogmis), 10.45 en 12 u.

Allerheiligste Drieëenheid: Zondag H.H.
Missen 7, 9 (Hoogmis) en 11 uur.

Hulpkerk Bloemendaal: Zondag H.H. Mis
sen 7.30 en 11 u.

O. L. Vr. Onbevlekt Ontvangen, O verveen:
Zondag H.H. Missen 7, 8, 9 Hoogmis)
10.30 en 11.30 uur.

H. Agatha, Zandvoort: Zondag H.H. Mis
sen 7.30, 9 (Hoogmis) en 11 uur.

H. Bavo, Heemstede: Zondag H.H. Mis
sen 7.15. 8.45, 10 (Hoogmis), 11.30.

O. L. Vr. Hemelvaart, Heemstede. Zon
dag H.H. Missen 7, 8.15 (Hoogmis). 9.45,
10.45 en 11.45 uur.

H. Antonius van Padua (Aerdenhout).
Zondag H.H. Missen 7.30, 9 (Hoogmis) en
11 uur.

Wie in deze Novemberdagen
naar Zandvoort trekt, zal er
de rust en de schoonheid vin
den, die hij in de badplaats tijdens
het hoogseizoen vergeefs zal zoe
ken. Het strand ligt vrijwel verla
ten, de branding heeft vrij spel en
aan de horizon breekt vaag het sil
houet door van een schip. Roman
tische naturen plegen in dit getij
een wandeling langs het strand te
maken en zij zijn de gelukkige lie
den, die zich even mogen wanen in
een hoekje van de Hof van Eden.

Zij vinden ook de stille vreugde in
het oude dorp, waar de herfst de
deuren gesloten houdt, waar de
zeewind verstoppertje speelt in
smalle straatjes en waar de men
sen de dingen van alledag beleven
zonder de potten-kijkerij der sei
zoen-gasten. Zo zie ik Zandvoort
ook het liefst, maar wie meent, dat
in deze intieme sfeer de rust heerst
van een arcadische bevolking, komt
bedrogen uit. De stilte in Zandvoort
is die, welke de befaamde storm
voorafgaat, de stortvloed, die het
dorp over vijf maanden zal over
rompelen, een kolkende mensenzee,
als de zon tenminste weer vriend
schap wil sluiten met Zandvoort.
Daar wordt nu getimmerd en ge
metseld, enZandvoort heeft nog

steeds de .reputatie van het dorp
met de grootste plannen. Over dat
laatste worden nog al eens grapjes
gemaakt en er kan geen nieuwtje
los komen, of de buitenwacht roept
o, daar is Zandvoort weer. Het ge
meentebestuur gaat niettemin ge
woon zijn gang, onder het verstan
dige motto: wie het laatst lacht,
lacht het best. En intussen is men
druk in de weer met een groot
scheeps boulevardplan, dat wil
voorzien in een congresgebouw, res
taurants, een nieuw hotel en flat
gebouwen. Geweldig, zult u zeggen;
maar echt, we zijn er nog niet. De
plannenmakers willen ook nog een
pier met auto- en voetgangersver
keer. Fantastisch, zult u zeggen;
maar echt, we zijn er nog steeds
niet.

De laatste geruchten willen na
melijk, dat de heer Bouwes, hote
lier van professie, een restaurant
gedroomd of gedacht heeft op de
tweede zandbank, die ongeveer
honderd meter in zee ligt. Dat gaat
natuurlijk niet zo maar, doch de
bouw moet volgens Bouwes moge-

Haarlemmers beweeglijke mensen
in het Noorden zijn. Het valt de
Zweed tenminste op, dat de buiten
landers en zijn wij, Haarlem-

Een weinigje van blijheid,

Dat op zijn arbeid zegen zjj,-
O, zoete Jezus, zeg er bij
Het loon; - en wat meer vrijheid.
De Christus met het zacht gelaat,
Marye met het rein gewaad,
In Waalwijk's woning binnen,

Zij. die de wereld overzien
En haar de milde ogen biên,
Z\j staan zich te bezinnen.

Frans Netscher

e naam van Frans Netscher zal
bij de meesten alleen blijven
voortleven vanwege het scheld-
proza, dat Lodewijk van Deyssel heeft
afgevuurd op het werk van deze schrij
ver. In zoverre mag het nageslacht
Netscher dankbaar zijn, want aan hem
danken wij indirect het befaamde „Ik
houd van het prosa."

Frans Netscher werd geboren 30 April
1864 in Den Haag. Hij debuteerde onder
de schuilnaam H. v. d. Berg en dweepte
met het zgn. Franse naturalisme. Even
als de Tachtigers verloor hij zich in
détail-beschrijvingen, hij deed dat koel
en zakelijk, maar stond toch geheel
buiten de kring van Kloos en de zijnen.
Van zijn werken noemen wij „Men
schen om ons", „Egoïsme" en „Uit
ons parlement."

Netscher stierf 19 November 1934 te
Santpoort. Uit een karakteristiek, welke
hij van de Zaanstreek schreef, is het
volgende fragment genomen.
Een typisch brok van écht Hollandsch
mooi geeft de Zaanstreek te zien. Een
ondergrond van veel water, gedekt
door groote luchten van blauw, waar
witte wolkkoppen in zeilen.

Daar tusschen-in kleine plaatsjes, dor
pen, het gewentelwiek van honderden
molens, eenige hooge fabrieksschoor-
steenen met rookpluimen.

Uitgeest! De trein rinkeiklinkt de
wissels over, de signalen door, wen
telwiek fluitend en poeffend het open
baanvak op. Krommenie! Een halt.
Rechts, plat op den horizont der pol
ders, als een lage massa, het steenen
ljjf van een kerk zonder toren, een
soort van forttoren van de waterlei
ding: - Westzaan!

Maar links, op eenigen afstand van
de spoorlijn, haar trouw volgend, kan-
teleeren tegen den anderen horizont
eenige huizen, eerst nog met open
vakken en lucht er tusschen-in, maar
dan dichter op elkaar komend, zich
aaneenschouderend tot een vaste rij,
eindelijk een huizenstreep langs de

lucht vormend. Vervolgens, er boven
uit, enkele molens, hoog opwiekend
in de atmosfeer, maar nog ver-af.
En dan komen ook deze dichterbij,
tusschen de huizen in, zich verme
nigvuldigend, domineerend, een haas
tig wiekenspel draaiend over hunnen
daken heen.

Vervolgens boven alles uit eenige
steenen klompen, vierkante torens als
vestingtransen, met een schoorsteen
opvingerend met een dreigende opwij-
zing naar boven en een rookpluim,
die op de winden verwaaiert in een
smorige streep: - zóó hoog, dat hij
overal in de Zaanstreek, ja zelfs van
uit Beverwijk te zien is.

W. C. van Nouhuys

illem Gerard vein Nouhuys werd
22 Juni 1854 te Zaltbommel ge
boren. Tot 1891 weis hij koop
man in zijn geboorteplaats en in die
tijd publiceerde hij onder de schuil
naam G. Waalre gedichten, die onbe
langrijk waren.

In 1891 vestigde hij zich te 's Gra-
venhage en wijdde zich daar uitsluitend
aan de letterkunde. Hij stierf in de
Residentie in 1914.

Van zijn hand verschenen o.m. de
novellen „Eenzamen", „Zijn kind" en
„Een keerpunt." Zijn critieken werden
destijds veel gelezen en bekendheid
genoten zijn toneelstukken, o.a. „Eer
loos" en „Het Goudvischje."

Het volgende fragment is genomen
uit „Zijn kind", het verhaal van een
schooiertje, dat door zijn vader de
straat wordt opgestuurd om lucifers
te verkopen. Velen zullen zich dat the
ma herinneren uit tal van andere boe
ken, die in hun jeugd onder dikke tra
nen graag werden gelezen.

Sjef slaat een hoek om en loopt nu
langs heel hooge huizen in een straat
vol breede deftigheid. Uit de souter
rains, waar de meeste vensters ach
ter het traliewerk openstaan, stijgt
de warme keuken-lucht omhoog. Hij
snuift de etensgeuren op: prikkelen
de, eetlust-opwekkende geuren van
hem onbekende spijzen. Hij huivert
van honger, van begeerte, en hurkt
voor een keukenvenster neer. De
warmte vindt hij lekker, en hjj dringt
zich zo dicht mogelijk tegen de tra
lies. Maar het duurt niet lang, of de
lucht van al die gerechten maakt hem
wee, en hjj begint te gapen, met een
hol gevoel in zijn lijf, te gapen, dat
zijn kaken er pijn van doen.
Toe, juffrouw, hebt u niet een beetje
eten voor me? klaagt hij naar binnen.
Een der meiden ziet ontsteld op van
de aanrecht, waar ze juist iets op
een schotel schikt.

Beroerde jongen - je doet me schrik
ken.

„Och toe, juffrouw geef me maar
een beetje eten."

„Nee hoor, daar komt niets van in.
Als ik daarmee beginnen wou. had
ik wel dagwerk. Maak maar, dat je
wegkomt."

„Toe nou, 't kost jou toch niks."
„Hoor je 't Dien? Zoo'n brutale!..."
En tot den huisknecht, die juist in
de keuken komt met een kleinen ha
zewindhond in zijn arm:

„Och Piet, jaag jfj dien schooier eens
weg van 't venster."

„Ik zal je dadelijk helpen", zegt
Piet, „even voor Bjoetie zorgen".
Hjj zet het hondje voorzichtig neer,
dat met een geluid van lange nagels
op een steenen vloer om hem heen
tippelt, en schuift een nap met eten
naar hem toe. Het diertje steekt den
fijnen snoet even snuffelend er boven,
draait zich om en trippelt weer de
keuken uit.

De huisknecht is vlak voor de tra
lies gekomen en ziet Sjef aan.
„Wil je inrukken, zeg?"

„Geef me wat eten, toe!" „Geef maar
wat de hond niet op wil vreten,

dat daar"

„Nee" we geven hier geen eten. Ga
maar naar de diakonie... Ruk nou
in, gauw"!

fschoon de R. K. Toneelgroep
„Berkenrode" nog geen historie
van een halve eeuw doch slechts
van tien jaar achter de rug heeft,
mag zij toch tot één van de be
langrijkste R.K.Toneelverenigingen te
Heemstede worden gerekend, zonder
dat daarmede aan de kwalitiet van
haar zustervereniging „H.A.T." iets te
kort wordt gedaan. Zij dankt naar on
ze mening dit praedicaat aan de be
langrijkheid van haar opvoeringen,
waarbij er zijn, die om de schone her
inneringen nog niet uit ons geheugen

lijk zijn. De sensatie wordt dan ge
vormd door een kabelbaan, welke
van het Bouweshotel naar het zee
restaurant moet lopen.

Ik verheug me er al op te mo
gen kabelen boven het kabbelen
van de zee, misschien met een vrij
gezicht op de kabeljouw. Zo'n tocht
je aan een stalen draad, een zweef-
tocht tussen hemel en aarde, naar
een heuse zeebank, geeft de vreug
de van een kermis en bezorgt de Bij dat portret stond een interview

aarlem dat weet u toch
is de laatste maanden in een
Scandinavisch zonnetje gezet.
De heren Van Willige en Geluk
hebben een propaganda-tour ge
maakt door het hoge Noorden en
het toeval wilde, dat mij een num
mer van de „Göteborgs-Posten" in
handen viel, waarin het portret van
de directeur van „Haarlems Bloei"
figureerde als Hollands welvaren.

mers, dat niet? zo gebarig zijn o

tijdens hun gesprekken. Alle Zweed- i zjjn verdwenen. Wij denken b.v. aan de
se ogen zijn gericht op de conver-1
serende Haarlemmer; in die crea
tie is hij een wonderlijk man in de
ogen van een Zweed, en dat doet
Haarlems Bloei het gebaar maken
om de Zweden uit te nodigen naar
de stad aan het Spaarne te komen.

Dan zullen zij zien, dat de Haar
lemmer met zijn baarlijke gebaren
wel meevalt en dat zij zich geluk
kig mogen prijzen, dat verschillen
de delen van Gothenburg door Hol
landers gesticht zijn. Misschien ma
ken dan ook de Zweden een gebaar
en laten zij, op suggestie van de
heer Van Willige in dat babbeltje,
de herinnering aan de Nederlandse
periode van Gothenburg voortleven
in enkele straatnamen.

De eerste Zweed, die ik nu zal
ontmoeten, voer ik in ieder geval
naar de Linnaeuslaan in de Hout,
zeggend: dat is nou óns ge
baar.

Misschien zegt hij
dan: Das Schek!

HOU ono 50-

kabelvaarder de smaak van een
nieuw soort zeebanket.

Nu zijn plannen altijd nog maar
plannen en geruchten staan zelfs
nog op een lager plan. Maar ik hoop
van harte, dat de heer Bouwes
geen tweede Icarus zal worden en
van zijn hoge vlucht zal neervallen
in de grauwheid van alledag. Licht
en lucht hebben wij nodig, met een
vleugje sensatie, en waar kunnen
wij dat beter vinden dan aan een
kabelbaan.

Bloemendaal heeft destijds soort
gelijke plannen gekend, maar dan
op een draad, die van het kopje
naar een bepaald punt in de duinen
zou lopen. Daar is (nog) niets van
gekomen, een reden te meer voor
de heer Bouwes de kop hoog op
te houden, ook al zou later blijken,
dat een kabelvaarder wel eens kop
je ondergaat.

afgedrukt in keurig Zweeds en met
veel enthousiasme heb ik gepoogd
te begrijpen, wat de heer Van Wil
lige in Gothenburg wist te babbe
len. Uit dat Zweeds kon ik niet wijs
worden en daarom begrijpt u mijn
schrik, toen ik in het artikeltje
plots zag staan David Schek. Toen
ik die twee woorden vlot achter el
kaar uitsprak, dacht ik: zoiets zul
len wij in Haarlem toch niet zeg
gen, laat staan schrijven. Een goe
de relatie bracht mij echter aan
het verstand, dat Schek de verta
ling is van Geluk, en dat stemde
mij weer een beetje gelukkig. Ik
heb daaruit wel de conclusie ge
trokken, dat er in Zweden geen wil
genbomen bestaan, want waarom
hebben ze dan ook niet de naam
van de directeur vertaald?

Uit het Gothenburg-babbeltje heb
ik verder opgemaakt, dat zelfs de

CrLVV)

goede opvoering van „De Klokkengie
ter" van Antoon Coolen, waarin de he
ren Striekwold en Kromhout ware tri
omfen vierden.

De jubilerende toneelgroep is ont
staan uit een groep parochianen van de
parochie Berkenrode, welke ter gele
genheid van het 40-jarig priesterfeest
van pastoor Chr. van Mierlo een spe
ciaal door Wim Snitker geschreven
openluchtspel „Een herder weidt zijn
schapen" opvoerde. Dat gebeurde in
Augustus 1944, dus tijdens de bezetting
en vlak vóór de hongerwinter.

Na de opvoering zocht de heer A. C.
Hopstaken contact met de heer Jos.
Striekwold om één parochiële toneel
groep te vormen. Helemaal slaagde hij
hierin niet, omdat één van de spelers
er de voorkeur aan gaf de bevrijding
af te wachten, teneinde „Door .Een
dracht Sterk" weer te doen herrijzen,
die door de „Kulkturkammer" was ver
boden.

De oprichting van „Berkenrode" ge
schiedde in stilte op 14 November 1944'
ten huize van de heer P. H. M. Peeper-
korn aan de Bleekersvaartweg.

Er werd hard gewerkt en zo kon het
gebeuren, dat kort. na de bevrijding
in de aula van 't Seminarie „Hageveld"
een serie daverende opvoeringen werd
gegeven van de ruveu „Do you remem
ber", die een grote belangstelling trok
en tot resultaat had, dat een bedrag
van niet minder dan 35.000.- aan het
kerkbestuur van St. Bavo kon worden
geschonken als bijdrage voor het her
stel.

„Berkenrode" liet zien, dat het haar
ernst was om een eigen stijl en keuze
van toneelstukken als cultuurvorm te
tonen.

Het begon met „Leontientje" van
Felix Timmermans, dat vele opvoerin
gen beleefde, o.a. voor de Stichting
1940-1945 en zelfs in Den Haag ging het
twee keer voor de Stichting „Het Trap
penhuis." De toneelvereniging was
daarbij zo gelukkig in de persoon van
de heer L. Holtslag uit IJmuiden een
regisseur te vinden, die steeds streef
de naar een nog betere voorstelling van
de met zorg gekozen stukken. De stij
gende lijn bereikte onder diens leiding
wel een hoogtepunt met de opvoering
van „Meisjeslyceum." Kort geleden
moest deze bekwame regisseur zijn
taak neerleggen; de heer John Kraay
volgde hem op.

In de tien jaren van haar bestaan
heeft „Berkenrode" in de wereld van

het amateurtoneel een goede naam ge
kregen. Waar onlangs, na een moeilijke
periode, door het toetreden van een
aantal jonge en goede krachten weer
nieuw bloed in de vereniging is geko
men en daarmede de energie van voor
heen weer als vanzelfsprekend wordt
beschouwd, mag men er op vertrouwen
dat „Berkenrode" zich niet alleen weet
te handhaven, maar ook zal blijven
streven naar een zo zuiver mogelijke
vertolking van de toneelstukken. Het
is daarom, dat wij met belangstelling
naar de jubileumuitvoering van „In de
nacht van de 16e Januari" uitzien, wel
ke 10 November in het Minerva-theater
te Heemstede wordt gegeven.

Advertentie

HAARLEM

De raad van Haarlem besloot in Juli
j.l. aan de Haarlemse stichting voor
woningverbetering een voorschot te ver
lenen van "1.316.000 voor de bouw van
125 middenstandswoningen (12 eenge-
zinwoningen en 13 flatwoningen) en 13
garages op een terrein, gelegen aan
en nabij de mr. Jan Gerritszlaan. Na
langdurige onderhandelingen is de N.V.
Bouw en Exploitatie Maatschappij ,.Ho-
gerveka" erin geslaagd een particuliere
beleggingsinstantie te vinden, welke be
reid is genoemde bouw te financieren.
Binnenkort zal aan de raad een voor
stel worden gedaan, tot de verkoop van
de grond over te gaan. B. en W. stellen
thans voor het besluit, waarbij het voor
schot werd verleend in te trekken.

Hoofdcommissaris J. Fontijne en
commissaris A. L. de Boer hebben Don
derdag hartelijk afscheid genomen van
de heer P. M. Adriaanse, administratief
ambtenaar A en chef van de afdeling
opleiding van de Haarlemse Politie. De
heer Adriaanse vertrekt met eervol ont
slag uit de dienst. Bij het afscheid wa
ren ook aanwezig vertegenwoordigers
van de Centrale van Politie Organisatie*
van het Haarlemse corps. In zijn woning
aan de Kloppersingel is voorts in in
tieme kring afscheid van hem genomen.