Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | 13 november 1954 | pagina 11

Wie schaakt moet
mat verwachten

J

De f a m i I i e P. va n Uzze

T>E SCHEEPSBOUWER-,

r

m

1954 - MARIA-JAAR

DE MUIZEN ZULLEN
MIJ BUIEN

TEKEN

75 jaar electriciteitcursus

BEVERS

r

(SCmPYMRIBIRlCflTOl)

Merkwaardige
bruggen

in ons land

•-blekSL;re^m-erSer F?

oplossing van 23 October
Hag kas elp kvk
aten SPELT KOO
kalot oef gare

Marktberichten

J

ZATERDAG 13 NOVEMBER 1954

PAGINA 11

door

J. H. DONNER

65, Amsterdam861' N'Z' Voorburgwal

Venlo verliest kort
geding tegen V.V.V.

Oplossing kruiswoordraadsel
van Vrijdag

S, '-)■%-

Zowel de Hongaar Szabo als de En
gelsman Alexander staan bekend
als spelers met een aparte stijl.
Wanneer deze twee elkander ontmoe-
kan men rekenen op een ongewone
■tnjd. Hun partij tijdens het tournooi te
Amsterdam was er dan ook naar!

Wit: Szabo. Zwart: Alexander.

d4 f5; 2. e4. Hiermee heeft, voor
zover bekend, nog nooit iemand succes
gehad tegen Alexander. De verdediging
legen het Stauntongambiet schijnt hem
goed te liggen. Ongetwijfeld is het pion-
offer echter correct en zwart moet zich
in vreemde kronkels wringen, om niet
'hel in groot nadeel te komen.

2- fe4:; 3. Pc3 Pf6; 4. g4!? Een
"herst agressieve voortzetting afkomstig
Van Tartakower.

4h6; 5. f4!? Hiermee gaat wit

waarschijnlijk te ver, daar zwart nu de
pion e4 handhaaft, die met f3 onder
mijnd behoorde te worden.

5d5; 6. Le2 g6. Wit dreigde 95.

7. Le3 h5! Zeer sterk' Zwart denkt er
niet aan zich kalm te ontwikkelen; in
tegendeel, hij laat zelfs het enige stuk,
dat hij in de strijd heeft, terug wer
pen, alleen om een soort egelstelling op
te bouwen.

8. g5 Pg8; 9. Dd2 e6; nu dreigt zwart
zeer sterk. Pg8e7f5. Wit besluit nog
een pion te offeren.

10. f5 e5; 11. Ph3 c6. 12. Pf4 Dd6. De
zwarte opstelling is al hoogst origineel;
de V-formatie c6 d5 e4 f5 g6 doet eer
der aan dammen of halma denken. Toch
is zij onaantastbaar. Wit heeft geen
pionnen meer om te breken en de po
gingen die hij in het volgende partij
gedeelte aanwendt; om middels een stuk
offer de zwarte stelling uit elkaar te
slaan, zijn tot mislukken gedoemd.

13. Pa4 Pe7; 14. 0—0 Lg7; 15. Pc5. Wit
sluipt als het ware om de onneembare
vijandelijke vesting.

15b6! Inderdaad Wit's bedoe

ling; Pfe6 Leb: Lf4 haalt niets uit we
gens Df4: en bc5: en zwart heeft drie
stukken voor Dame.

16. Pb3 Le6; 17. Tacl Lf7; 18. Pg2. Nu
probeert hij het van de andere kant.
Het zal nog enige tijd duren, voor zwart
zich harmonisch ontwikkeld heeft en
daar probeert Wit nu op de konings
vleugel gebruik van te maken.

18a5; 19. Lf4 Dd7; 20. c3 0—0; 21.

De3 Td8; 22. Dg3 Pa6; 23. Khl Ta7; 24.
Ph4 Pc7.

25. Lh5: Zoals gezegd, het is het enige
wat Wit proberen kan, maar natuur
lijk niet correct. 25h5:; 26. g6

Le8; 27. Lg5 Pe6; 28. Pf5: op Le7: gaf
Alexander zelf de volgende aardige va
riant: 28. Le7: f4! 29. Tf4: Pf4: 30.
Ld8: Pe2; 31. Dg5 Pel: 32. Pel: Dg4!
met makkelijke winst. Keren wij terug
tot de partij:

28Pf5: 29. Tf5: Lg6: 30. Tf6, een

laatste poging; 30. Pg5: 31. Tg6:
Pf3; 32. Tc2 h4; 33. Df4 Tf8; 34. Dh6

dreigt Tg7: 34h3; 35. Tf2 Tf6! 36.

Pd2 De8! Na deze elegante slotzet gaf
Szabo op.

Wat Pa deze
«fser voor u ge-
Wouwen heeft is
gemakkelijk,

Wienden. Het in-
fullen van dit
raampje zal u heel
^'at uurtjes en

zweetdroppelen
■tosten. Maar dat
Wag ook wel eens.

Aet hoeft niet al
lemaal van een
Wien dakje te
Saan. Nee, vrien
den, zet u nu maar
eens schrap. Als
het u allemaal te
*eel moeite geeft,
haal er dan maar
eens uw buren,

Wienden en be
kenden bij. Laat
hezen oók maar
hens wat doen.

Het hoeft toch niet
Altijd. op uw schou
ders neer te ko-
ftien.

U krijgt van Pa
van Uzzel bij dit uit
zonderlijke mooie
taampje een aantal

tvoorden. Deze woorden nu zijn de
Woorden, die in dit raam passen, die
h in dit schone raam moet invul
len. Horizontaal en verticaal. Kijk,
en u mag geen enkel woordje over
houden. Alles moet en kan er in.
"an het middelste vierkant, een zo-,
Genaamd magisch raam, krijgt u de
°hischrij vingen. Dat is dus eenvou
dig, net als altijd. Maar de rest,
vfienden, Pa zegt het u al, dat zal
tiet meevallen. En zo is het.

De woorden, die
toeten warden, zijn:

dus ingevuld

kameraden - re'galeren - geestelijk -
generator - seribei - Ieperen - kege
len - meestal - etter varen -

lijmen gerei be t ~n..- feest -

- nerts" ge" u noren kabe£
neris remas - ritus - Kerst -

Vaddperr gelag - renet - temee -
Tkapel - rijmen - beo - rag
sul - Nel.

E>e omschrijvingen van het middel-
e werkant luiden:

Hor. Vert.

36 en 38: snavel

38 en 36: militair hoofddeksel

40 en 35: deel van een huis

41 en 37: vent

42 en 39: moment

.Oplossingen .uitsluitend op brief-
VemLln te zenden tot en met 22 No-
ember aan 't Kasteel van Aemstel,

meml1 geiieve hij de oplossing te ver-
lg hfien ouder of jonger dan

~-PATRO ON .PEPER
OIAUR CASSA
f^T ENT GENET R

AK TEDER LOVEN
p fiAR - REBAR KED
P I A GAMEL LEK
WK PREEK RIS R
K BOMEN BEELD
p^ASEN—mangaan

^ESTE SEC ENGE

«IÉ DOSIS GERy
aus DOM LEE ROK

A

M

L

Y

*eoï!?uPresident van de arrondissements-
houa k te Roerm°hd, mr. E. Del-
van <?e' heeft de eis van de directeur
het öP°rtclub Venlo '54 om Schattor ie
?aWeteienT voor VVV te verbieden, af-
sPort^n; De president overwoog, dat
Vah vt Venlo wist, dat Schattorjé lid
cUtlj yy was. Het argument van sport-
Z\vaa yenlo, dat een arbeidscontract
Vah e wo°g dan het lidmaatschap
6reziri n vereniging, ging volgens de
eht niet op.

trane^NMARRT A'DAM - 13 November,
.hfferte,' °°k de afgelopen week waren de
hJks J,? voor buitenlandse granen dage-
o°fÖ7ai?er -aan de markt. De vraag ging
■vijl v®Kehjk uit naar gerst en haver, ter-
stont} i,or mais minder belangstelling be-
v°°r 'f4iahgekomen Platamais werd gelaten
?fladin1i'»J' stomend voor f28.85, terwijl op
*29,A November aan de markt was voor
les b'oorrtCember f 29.25, Januari f 29.75, al-
rnond j2vrUN. Amerikaanse mais sto-
gerst od r>erde 28.90, boordvrij. In Irak-
dero tra-, e?-"Jan. aflading kwamen meer
val de vha les tot stand voor f 25.60, ter-
*26.10 sY^aaSprijs later werd verhoogd tot
Australië e!ide posities noteerden f25.65.
iaadklaat. Chevalier Feedgerst half Deo.
iVï«- Amenv geoffreerd voor f29.75 boord-
idi»E t gerst No. 3 op Nov. af-

^haver jtomf j voor £25'75- v°or Pla-
aagd. v„~en ,e posities werd f28.25 ge
harkt vast«Inlandse granen bleef de
heperkt in f?stamd, doch de zaken waren
h.P diverse gepunte haver 55-56 kg

£,es afgesloten 'ngen r 7n enkele transac-
p'eerde f 2?7s Tf 28'50' Levering Dec.
Peulvnirhf h" Januari f29.—.

®ia v. d. weekpa A eTten Waren in be"
haürna kon het JJ»7~lager,?en°teerd, doch
ingehaald I le^en verlles geheel wor-
l°J stand Brüino kwamen enkele zaken
•"derd genoteerd ?en Pr.actlsch onver-
P'iciinei-. met weinig handel fa.

brr'2et onveranderd in prijs, mef weSfig

De prijswinnaars zijn:

J. v. ETTEN, Meerstraat 124, B e-
v e r w ij k;

E. LEMMERS—v. HONSCHOTEN,
Popelingstraat 20, Haarlem;

Mej. J. REINSHAGEN, Spechtstraat
15 huis, Amsterda m-N.

Horizontaal:

1. haring, 6. musket, 10. in, 11. reeds,
14. al, 15. staal, 18. bar, 19. tsaar, 21.
pan, 22. eer, 24. ent, 26. neb, 27. te,
29. logge, 31. uk, 32. l.k., 34. ski, 36. les,
38. st, 39. otto, 41. ark, 43. gast, 45. vlo,
46. granada, 47. ion, 48. orde, 50.rat,
51. ?der, 53. is, 54. als, 56. sla, 57. m.d.,
59. mr, 60. allee, 63. s.l., 65. ree, 67.epe,
68. sta, 70. ade, 72. adder, 74. eis, 76.
nobel, 78. a.e., 79. adder, 81. re, 82.
landen, 83. koelte.

Verticaal:

1. haspel, 2. riant, 3. ina, 4. gr, 5.
bea, 6. ma, 7. sas, 8. klank, 9. tarbot,
12. ebro, 13. dreg, 16. t.a., 17. Ie, 19.
t.t., 20. a.e., 23. eli, 25. nel, 28. est, 30.
garnaal, 31. u.s.a., 33. kolos, 35. kogel,
37. egaal, 38. storm, 40. tor, 41. aar, 42.
kat, 44. sie, 49. dar, 52. das, 53. israël,
55. sap, 56. set, 58. deelde, 59. medan,
61. leed, 62. esse, 64. label, 66. ed,
67. er, 69. an, 71. de, 73. eed, 75. ida,
77. ore, 79. an, 80. r.k.

AGATHA 13 te Pladju.

ALDEGONDA p. 13 Singap. n. Bangkok.
AMOH p. 13 Malta n. Alex.

AMSTELDIEF 13 te Antwerpen.
ANNENKERK 13 te Manilla.

BAUD 13 te Cheribon.

BINTANG p. 13 Dungen. n. Djak.
BONAIRE 13 te Plymouth.

EOSCHFONTEIN 13 te Genua.

CELEBES 13 te Semarang.

DONGEDIJK p. 13 Finist. n. Curasao.
GADILA 13 te Pladju.

ILOS p. 13 Dungen. n. Bare.

KOTA BAROE p. 13 Mars. n. R'dam.
LANGKOEAS 13 te Tj. Priok.

MAAS p. 13 Dungen. n. R'dam.
MERWEDE 13 te Houston.

FRINS FRED. HENDRIK 13 te Toronto.
RADJA p. 13 Daedalus n. Aden.
RIJNKERK 13 te Port Sudan.

SIBAJAK p. 13 Daedalus n. Aden.
SLOTERD1JK 13 te Havre.
VAN L1NSCHOTEN p. 13 Monrovia n. Accra.
WESTERDAM p. 13 Kp. Race n. N. Y.
WESTLAND p. 13 Ouess. n. Amsterdam.
WILLEM RUYS 13 te Singapore.

ZEELAND KRL. 13 te Pladju.
ZUIDERKRUIS 13 te Fremantle.
AAGTEKERK p. 13 Gibr. n. Genua.
AKKRUMDIJK p. 13 Key West n. Houston.
ALCYONE 13 te Santos.

ALHENA p. 13 Dungen. n. Rio Jan.
ALNATI p. 13 Recife n. Las Palm.
AMSTELLAND 13 te Monteviedo..
ARIADNE 13 te Rotterdam.

BREDA 13 te Manta.

COTTICA 13 te Georgetown.

DELFT 13 te London.

DUIVENDIJK 13 te San Francisco.

ELMINA 13 te Freetown.

FARMSUM 13 van Antw. n. A'dam.
GROOTE BEER 13 te Halifax.

HECUBA 13 te Trinidad.

KOTA AGOENG 13 te Aden.

KOTA GEDEH 13 te Genua.
LAURENSKERK p. 13 Daedalus n. Suez.
LIEVE VROUWEKERK 13 van Aden naar

Karachi.

OUWERKERK 13 te Pt. Said.

ORANESTAD 13 van Madeira n. Plym-
EIDDERKERK 13 van Las Palmas n. Antw.
SCHIE 13 te Sanjose.

SINGKEP 13 te Rotterdam.

TEIRESIAS p. 13 Malta n. Algiers.
TELAMON 13 te Antwerpen.

TERO 13 te Hamburg.

TIBA 13 te Bremen.

TITJALENGKA 13 van Santos n. B. A.
TRITON p. 13 Norfolk n. Curasao.

PASSAGIERSSCHEPEN

ALDABI 22 van B. Aires n. R'dam.
BLOEMFONTEIN 18 van A'dam n. Durban.
BONAIRE 15 te A'dam ontschepen.
EOSCHFONTEIN 16 te Marseille verw.
BOSKOOP 21 te Brunsbuttel verw.
COTTICA 14 te Georget. verw.

GROOTE BEER 15 te New York verw.
INDRAPOERA 19 te Colombo verw
JAGERSFONTEÏN 17 te Durban verw.

MAASDAMD19N:te New York "vl™
NOORDAMM?5TiR^AM. 17 "e Rott™d. verw.

te CoTomboV'verw3nd
ORANJEFONTEIN 18 te Las Palm verw
ORANJESTAD 19 te A'dam verw
RIJNDAM 15 te New York verw
SIBAJAK 15 te Aden verw.

WATERMAN 17 van Kaapstad n. R'dam.
WESTERDAM 15 te New York verw.
WILLEM RUYS 17 te Colombo verw.
WILLEMSTAD 17 te Aruab verw.
ZUIDERKRUIS 20 te Sydney verw.

ZONDAG

HILVERSUM I. 402 m. NCRV: 8.00
nieuws, 8.15 orgel, 8.30 prot. pr., 9.15
koorzang. KRO9.30 nieuws, 9.45 gram.,
9.55 Hoogmis, 11-30 gram., 11.45 strijkork.
en soliste, 12.20 apologie, 12.40 gram.,
12.55 caus., 13.00 nieuws, 13.15 lunch-
conc., 13.40 Rondetafelgesprek over c!e
Ned. Kath. Sportbond, 13.55 gram., 14 00
kinderen, 14.30 Radio Pliilharm. ork. en
solist, 15.30 Augustinus, herdenkingstoe
spraak, 15.45 gram., 16.10 thuisfront, 16.15
sport, 16.30 Vespers. IKOR: 17.00 prot pr
KRO: 19.45 nieuws, 20.00 instr. octet
20.15 gevar. progr., 21.00 act., 21.15 d«
gewone man, 21.20 gram., 21.30 klank
beeld, 22.15 Promenade-ork. en soliste,
22.40 caus., 23.00 nieuws. 23.15 gram.

HILVERSUM II, 298 m. VARA: 8 00
nieuws, 8.18 amus.muz., 8.50 platteland.
9.00 sport, 9.05 gram., 9.45 caus. VPRO:
10.00 caus., 10.05 jeugd. IKOR: 10.30
prot. pr., 11.30 vraaggespr. AVRO: 12.00
sport, 12.05 lichte muz„ 12.35 Even af
rekenen, Heren!, 12.45 gram., 13.00 nws.,
13.10 gram., 13.15 militairen, 14.00 boek,
14.20 Disco-caus., 15.05 voordr., 15.20 ka-
merork. en soliste, 16.00 dansmuz., 16.30
sport. VPRO: 17.00 klankb, VARA: 17.30
jeugd, 17.50 sport, 18.30 lichte muz., 19.00
radiolympus, 19.30 cabaret. AVRO: 20.00
nieuws, 20.05 amus.muz., 20.45 hoorspel,
21.25 orgel en tenor. 21.40 Bij ons in het
dorp, 22.05 gram., 22.20 brievenbeantw.,
22.30 gram., 23.00 nieuws, 23.15 gram.

ENGELAND, BBC. home service. 330
m.: 15.45 symph.conc., 19.30 symph.ork.,
koor en sol.. 22.45 recital.

BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
14.15 gevar. muz., 16.30 pianospel, 18.00
gevar. muz., 22.00 amus.muz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.50 klass. muz., 13.25 amus.
muz., 16.45 lichte muz., 18.15 symph.ork.,
18.45 tenor, bariton en piano, 20.00
symph.ork. en solist, 23.00 Negro-spiri-
tuals, 0.15 symph.ork., 1.15 amus.muz.

FRANKRIJK, nat. programma, 347 m.:
15.30 Fanfan la Tulipe, opera. 17.45 ork.-
conc., 20.00 lichte muz., 20.30 gevar.
muz., 22.45 Frar.se muz.

BRUSSEL, j24 m.: 12.15 lichte muz.,
12.45 lichte muz., 14.00 opera- en bel
canto-conc., 17.00 kamermuz., 19.30 ge
var. muz., 21.30 Spaanse volksmuz., 22.15
operettemuz., 23.05 lichte muz.

484 m.15.00 kamerork.. 20.30 L'Enfant
et les Sortilèges, lyrische fantasie, 23.00
dansmuz.

ENGELAND, BBC, European Service.
Uitz. voor Nederl. 8.00-8.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 464 en 76 m.).
17.00-17.15 Engelse les voor beginnelin
gen. (Op 224 en 49 m.). 22.00-22.30 Nws.,
zoeven verschenen en de Engelse ge
schiedenis: Romantiek en dagelijks le
ven. Dr. Noaeh leidt deze week een
nieuwe serie in. (Op 224 m.).

MAANDAG

HILVERSUM I, 402 m. NCRV: 7.00
nieuws, 7.10 muz.. 7.30 gram., 7.45 prot.
pr„ 8.00 nieuws, 8.15 sport. 8.25 gram.,
9.00 zieken, 9.30 huisvr., 9.40 Mastklim-

men, 10.05 gram.. 10.30 prot. pr., 11.00
viool en piano, 11.20 gevar. progr., 12.25
boer en tuinder, 12.33 gram., 12.53 gram
13.00 nieuws, 13.15 vocaal ens. en orgei,
13.35 gram., 14.05 schoolradio, 14.30
viool en cello, 16.00 prot. pr., 16.30 gram
gram., 14.45 vrouw, 15.15 gram., 15.30
16.40 kamermuz., 17.00 kleuters, 1715
gram., 17.30 jeugd, 17.45 regeringsuitz.,
18.00 mannenkoor, 18.20 sport, 18.30
gram., 18.40 Engelse les, 19.00 nieuws.
19.10 orgel, 19.30 pari, comm., 19.45 Viola
da gamba-trio, 20.00 radiokrant. 20.20
Metropole-ork., 21.00 hoorspel, 21.35
gram., 21.40 kamermuz., 22.00 strijkork.,
22.45 prot. pr., 23.00 nieuws, 23.15 gram.,
23.45 prot. pr.

HILVERSUM II, 298 m. AVRO7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.30 gram..
8.00 nieuws. 8.15 gram., 9.30 vrouw, 9.35
gram.. 9.40 prot. pr., 19.00 gram., 11.00
vrouw, 11.15 kamerork., 11.45 voordr.,
12.00 Metropole-ork., 12.33 In 't spion
netje, 12.38 twee piano's. 13.00 nieuws,
13.15 gram., 13.20 dansmuz., 13.55 beurs-
ber., 14.00 caus., 14.20 orgel, 14.45 hersen-
gym., 15.05 gram., 15.50 wetenswaardig
heden uit alle landen, 16.15 gram., 17.30
jeugd, 17.45 gram., 17.50 mil. comm., 18.00
nieuws, 18.15 amus.muz., 18.15 In en om
de universiteit, 19.00 gram., 19.15 bari
ton en piano, 19.45 regeringsuitz., 20.00
nieuws, 20.05 radioscoop, 22.40 Argen
tijnse volksliederen, 23.00 nieuws, 23.15
gram.

ENGELAND, BBC, home service, 330
m.: 13.00 accordeonmuz., 13.20 gevar.
muz., 16.40 ork.conc., 19.55 strijkkwartet,
altviool en zangsol., 20.30 symph.ork. en
solist.

BBC, light progr., 1500 en 247 m.:
12.30 dansmuz.. 13.45 ork.conc., 16.00
revue-ork., 16.45 amus.muz., 19.00 piano
spel, 23.30 jazzmuz., 23.50 amus.muz., 0.20
amus.muz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 lichte muz., 13.10 volks
dansen, 16.00 vierhandig pianospel, 16.40
dansmuz., 17.45 rhythm.muz.. 19.30
symph.conc., 23.30 lichte muz., 0.25 lichte
muz., 1.15 amus.muz,

FRANKRIJK, nat. programma, 347 m.:
12.15 clavecimbelrecital, 12.30 ork.conc.,
13.40 viool en piano, 20.00 ork.conc., 23.20
gevar. muz.

BRUSSEL, 324 m.: 12.00 omr.ork., 15.00
kamermuz., 17.10 lichte muz., 18.20 piano
recital. 19.40 lichte Belgische muz., 20.02
kamerork. en omr.koor, 22.15 lichte muz.,
23.05 dansmuz.

484 m.: 15.00 ork.conc. en koren, 18.00
pianorecital, 18.33 chansons, 20.45 kamer
muz., 23.00 dansmuz.

ENGELAND, BBC, European Service.
Uitz. voor Nederl. 8.00-8.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 464 en 76 m.).
22.00-22.30 Nieuws, zoeven verschenen en
Engelse les voor gevorderden. (Op
224 m.).

WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.
NTS: 20.50 De wereld wacht. film. 21.45
Pauze. 22.00-22.30 Relais v. d. BBC: viool
en piano.

36. Met een verheugd gegichel snelt Sanno de smidse uit en nauwelijks is hij
verdwenen, of Eric staat op van het vuur en begeeft zich, zover zijn boeien het toe
laten, naar de deur. Aarzelend voegen enkele slaven zich bij hem. Hoewel het een
bedrijvigheid van belang is op het grote plein, kan de Noorman niet zien, wat er
gebeurt. De geluiden vertellen hem echter des te meer. „De beesten", zegt een oude

slaaf naast hem, „zij loten hun slachtoffers natuurlijk spitsroeden lopen, ik ken dat

Langzamerhand verzwakken het geschreeuw, gekerm en gelach en na verloop van tijd
horen zij Sanno, de gevreesde slavendrijver, terugkeren.

Opgewekt komt de kerel de smidse binnen. Nauwelijks heeft hij de gestalte van de
Noorman in het oog gekregen, of hij zegt: „Kom eens hier, flinke Noorman, dan zal
ik je laten zien, wat je allemaal met een goede zweep kan doen. Hehe!" De andere

<S Qfo tl WK

mannen zijn schuw weggeslopen naar hun plaatsen. Alleen de Noorman verroert zich
niet. Er is een kille flikkering in zijn ogen, als hij zijn kwelgeest op rich toe ziet ko
men. Op het moment, dat de kerel de zweep opheft schiet Eric's hand vooruit en
klemt zich als een schroef om 's mans pols. Er ontstaat een korte worsteling. De slo-
vendrijver poogt zich kermend en doodsbenauwd los te rukken, maar dan treft Erie's
vuist op de kin en met een zwakke kreet zakt de kerel door de knieën. Het is doodstil
geworden in de smidse. Zwijgend krabbelt de Sakser buiten bereik van de grote
Noorman. De doodsangst verdwijnt langzaam uit zijn ogen, om plaats te maken voor
een dodelijke dreiging. „Je hebt mij geslagen," zegt de kerel, terwijl hij zich lang
zaam opricht, „de dood voor jou, hond."

•v

Het was het jaar 1870.

Bijna 16.000 soldaten onder
wie 1680 zouaven uit Neder
land, stonden om de Paus ge
schaard.

Zij waren bereid de strijd
aan te binden tegen de macht
van Victor Emmanuel. Met
60.000 man begon hij de aan
val. Hij wist, dat zijn tijd gun
stig was. Geen vorst in Europa
zou zich met deze zaak bemoei
en. Victor Emmanuel kon rus
tig Paus Pius IX van zijn
staten beroven!

Want al waren de moed en
dapperheid van het Pauselijk
leger nu ook nog zo groot, te
gen het veel grotere en beter
bewapende leger van Victor
Emmanuel kon het niet op.

De Zouaven waren vast be
sloten de strijd vol te houden;
zij hadden er hun leven voor
over. Maar het leger van Vic
tor Emmanuel was niet te
weerstaan. Na verschillende
overwinningen in de Kerkelijke
Staten trok het in September
van 1870 op naar Rome.

De stad Rome werd be
dreigd! De vrijheid van de
Paus was in gevaar. Was er
dan geen enkele staat in Euro
pa, die het voor de Paus op
nam? Neen, de Paus was ge
heel aangewezen op de per
soonlijke offervaardigheid van
katholieke jonge mannen. Uit
Nederland stonden er velen op
de wallen van Rome, om de
stad te verdedigen. De muren
hadden een lengte van zes uur
gaans Er waren 8000 man,
om dé stad te verdedigen. De
beste wapens, die ze bezaten
waren een dertigtal verouderde
kanonnen. Daar stond tegen
over een overmacht van aan
vallers, die beschikten over
meer dan 130 goede kanonnen.

Paus Pius IX wist hoe onge.
lijk de strijd was. Daarom be
paalde hij, dat de stryd ge
staakt moest worden, zo gauw
er een bres in de wallen van
Rome geschoten was. De Paus
wilde niet, dat zijn dappere
mannen de dood op de muren
van Rome zouden vinden! Er
was geen vreugde bij de Zou
aven, toen zij dit besluit ver
namen. Ze hadden liever alles
op alles gezet en een uitval
gewaagd! Maar als de Paus
besliste, gehoorzaamden ze.

Op de 20ste September van
het jaar 1870 had de grote aan
val plaats. Om 4 uur in de mor
gen openden de kanonnen van

„De muizen zullen mij bijten,
als het niet waar is

Het is ridder Hatto, van
Mainz, die vele eeuwen gele
den deze woorden uitgeroepen
moet hebben.

En volgens het verhaal moe-
ten de muizen hem niet alleen
gebeten, maar ook helemaal
opgegeten hebben.

Maar het is slechts een sa
ge hoor! Een verdichtsel.
Doch steeds nog wordt het ver
teld, vooral aan de mensen, die
een tochtje langs de Rijn ma
ken. Misschien heb je wel eens
gehoord van de Bocht van Bin-
gen?

Deze is een klein stukje van
de Rijn en wel daar, waar het
Rijnwater zich tussen twee ge
bergten doordringt, n.l. de
Hunsruck en de Taunus. In die
Bocht bij Bingen nu staat zo
maar, midden in de rivier, op
een klein eilandje een toren.
Zo gauw je met de boot tus
sen de prachtig begroeide ber
gen aan weerskanten in de
Bocht vaart, is er zeker ie
mand, die je die toren aan
wijst en dan zegt;

„Dat is de Muizentoren.
Daar is, eeuwen geleden, rid
der Hatto door de muizen op
gegeten."

En als je dat eenmaal ge
hoord hebt, wil je het hele ver
haal weten, hoe griezelig het
ook is.

Dat verhaal is echter niet
waar gebeurd. Het is een van
de vele Rijnsagen. En het gaat
over ridder Hatto, die in de
Rijn een toren liet bouwen en
met soldaten bevolken. Die sol
daten eisten geld van alle sche
pen, die voorbij voeren. Wreed
en hebzuchtig was Hatto.

Dat bleek vooral, toen er in

Victor Emmanuel het vuur.
De eerste granaten spatten uit
een tegen de, poorten van Ro
me. Nog geen vier uur later
deed in Rome de vreselijke tij
ding de ronde; „Er is een bres
geschoten in de Porta Pia!"
Iedereen begreep wat dit be
tekende. „Houdt op met vu
ren!" klonk het weldra op de
wallen van Rome. De Zouaven
konden het niet geloven. „Moe
ten we ons dan werkelijk over
geven? Hebben we nu reeds de
strijd verloren?" Er was geen
twijfel mogelijk. Duidelijk
klonk het van post tot post:
„Staakt het vuren! Hijst de
witte vlag! Rome wordt aan
de vijand overgegeven."

Nog diezelfde dag trokken de
troepen van Victor Emmanuel
zegevierend de stad binnen.
De Paus was van zijn staten
beroofd: Victor Emmanuel kon
Koning worden van één groot
Italië. De Paus behield niet an
ders dan zijn paleis, het Vati-
caan, met bijbehorende gebou
wen. Zijn leger werd ontbonden
en de soldaten uit de verschil
lende landen onder spot
en hoon naar huis ge
zonden. Maar toen onze
mannen in Nederland terug
keerden, werden ze allerwegen
met vreugde begroet. Duidelijk
bleek toen de dankbaarheid
van het Nederlandse volk voor
wat onze Zouaven gedaan had
den.

Totdat ten slotte de laatste
Zouaven gestorven waren; toen
dreigde de herinnering aan
deze mannen verloren te gaan.

Dit Mariajaar, pratend over
de Maria-Paus Pius IX, was
een mooie gelegenheid om ook
de Zouaven nog eens in onze
gedachten te brengen.

Uit protest tegen de bero
ving van zijn staten en wereld
lijke macht, besloot Paus Pius
IX het Vaticaan niet meer te
verlaten. Hij was dan ook sinds
1870 „De gevangene van het
Vaticaan". Hij en zijn opvol
gers zijn dat gebleven, totdat
in 1929 de Paus een gedeelte
van zijn Staten terug kreeg.
Bij het verdrag van Lateranen
werd de toen regerende Paus
Pius XI weer als vorst erkend
en wel van de kleine staat:
Citta del Vaticana! (Vaticaan
stad) De enkele oud-Zouaven,
die toen nog in ons land leef
den, hebben in stilte gejubeld:
„Zo is onze strijd voor de Paus
ten slotte toch niet helemaal
vergeefs geweest."

De langste houten brug ter
wereld is een houten brug over
het grote Salt Lake in de U.S.A.
De brug, welke in 1906 ge
bouwd werd, heeft een lengte
van 31 km.

De houten brug met de groot
ste overspanning is de nieuwe
houten vakwerkbrug over de
Elbe bij Wittenberg, die in
1946 werd gebouwd en een
overspaning heeft van 45 m.

Het laboratorium (werkplaats) van Edison. (Naar een oude prent.)

Woi ie Viq4 lronTnorlrPD^o VJ5TI

21 October 1879 stonden en
kele Amerikaanse geleerden,
onder wie Thomas Alva Edi
son, vol belangstelling rond een
klein glazen peertje, waarin
al veertig uur lang een draad
je van verkoold katoen door
middel van een electrische
stroom onafgebroken een hel
der licht verspreidde. Met deze
proef kon Edison het bewijs
leveren dat de goedkope gloei
lamp met een „lange" levens
duur eindelijk een feit was ge
worden. Men kan zeggen, dat
op die dag, 75 jaar geleden,
het tijdperk van de electrici
teit werd ingeluid.

Het was niet zozeer de lamp
van Edison, die de stoot gaf
tot de enorme veranderingen
en vooruitgang, omdat dit soort
lamp zo bijzonder goed over
al te gebruiken is, maar de uit
vinder er van legde daarmede
de laatste hand aan een in
richting voor de opwekkingen
de verdeling van een ononder
broken electrische stroom
voor verlichting en kracht. De
ze inrichting bestond uit dyna
mo's, weerstanden, geïsoleerde

Electrische lamp (naar Edison'ï
eerste constructie).

zijn gebied hongersnood heer
ste. Terwijl de armen van hon
ger omkwamen, kon hij voort
durend putten uit de grote
schuren, die hij met graan had
laten vullen. Wie heel veel
goud wilde neerleggen,-kon wel
een beetje graan van Hatto
kopen. Maar de rest van de
mensen liet hij van honger om
komen. De nood steeg ten slot
te zo hoog, dat een groot aan
tal uitgehongerde mensen het
waagde, tot in het paleis van
Hatto door te dringen. Luid
klonk hun geschreeuw om
voedsel door tot in de grote
zaal. Waar Hatto met zijn
vrienden zat.

„Laat al deze mensen in de
grote schuur vlak bij de poort
van de stad bijeenkomen, be
val hij. „Daar zullen ze graan
krijgen, zoveel ze maar dragen
kunnen."

Vol vreugde ijlden de hon
gerige mensen naar de aange
duide schuur. In minder dan
geen tijd was die overvol. Toen
liet de wrede Hatto de deuren
van de schuur sluiten en deze
aan alle kanten in brand ste
ken. Verschrikkelijk was het
gekerm van de mensen, die in
de brandende schuur omkwa
men. Het gejammer drong
door tot in het paleis van Hatto.

Toen was het, dat hij spot
tend uitriep:

„Hoort, hoe die korenmui
zen piepen. Haha, nu is het
ten minste uit met dat gebedel.
De muizen zullen mij bijten,
als het niet waar is."

De schuur brandde geheel uit
en allen, die er in waren, kwa
men om in de vlammen. Daar
na ontstond een vreemd ge
luid, dat meer en meer in
kracht toenam.

„Wat is dat voor een ru
moer?" riep Hatto. „Van waar
komt dat vreemde geluid?"

Hij bleef niet lang in het
onzekere. Uit de resten van de

brandende schuur kwamen
muizen te voorschijn gespron
gen. Piepende muizen, bij hon
derdtallen. En ze vervulden de
lucht met hun gepiep. Het werd
een lange onafgebroken stroom
van muizen, die zich naar het
paleis van Hatto begaven en
daar binnen drongen. Ze vul
den alle vertrekken; ze liepen
over de tafels en in de kasten.
Ze sprongen ook op Hatto zelf
af. Ze liepen bij tientallen te
gen zijn benen op, ze knaag
den aan zijn vorstelijke kleren
beten hem in zijn vingers.

„De muizen zullen mij bij
ten.!"

En of de muizen beten.

„Dat is de straf van God",
flitste het door Hatto's gedach
ten. Toch meende hij nog, die
straf te kunnen ontlopen. Uit
de stad voer hij met een schip
de Rijn op, naar het eiland
met die toren. Doch de muizen
stortten zich achter het schip
in het water en zwommen met
duizenden naar het eiland. Hat
to sloot zich op in de toren.
De muizen kwamen echter,
knaagden gaten in de deuren
en stroomden nu de toren bin
nen. Ook hier was de wrede
rrian niet veilig. Het hielp
niets, of zijn mannen zijn bed
aan zware ijzerdraden hingen,
van boven af lieten de muizen
zich in het bed neer. Het ge
piep van de duizenden muizen
klonk ver in het rond. Daar
bovenuit klonk het angstge
schreeuw van Hatto. Doch
niets kon hem redden. Door
een leger van muizen werd hij
opgegeten!

Zo vertelt de sage het ont
staan van de naam Muizento
ren. Als je in een boot door
de Binger Bocht vaart, err ze
vertellen je het verhaal van de
Muizentoren, dan word je er
5ven stil van. Even maar, want,
zo denk je dan dadelijk, het is
gelukkig niet echt gebeurd, het
is maar een van de vele Rijn
sagen!

leidingen, meters, buizen, hulp
stukken, schakelaars en hon
derden andere noodzakelijke
onderdelen.

31 December 1879 verraste
Edison de inwoners van de
stad Menlo Park in New Jer
sey en tallozen daarbuiten,
toen hij de verlichting van een
deel van de stad in werking
stelde. Drie jaar later leverde
de eerste electrische „centra
le" licht aan een vierhonderd
tal lampen in Pearl Street in
de stad New York.

In 1902 waren er reeds
3.600 grotere en kleinere elec
trische centrales. In 1929 liep
het jaarlijkse electriciteitsver-
bruik op tot 92.000 millioen ki
lowattuur en in 1953 was het
gestegen tot 513.000 millioen
kilowattuur.

In 1935 werd een bureau op
gericht voor de electrificatie
van het platteland het doel
was de boeren meer dan tot
dusver het geval was geweest
te laten delen in de voordelen,
welke electriciteit ook hun kan
bieden. Het resultaat van deze
overheidsbemoeiing was dat
verleden jaar 93 procent van
de 5.400.000 boerderijen op het
electrische net waren aange
sloten. De electrische motor
heeft de boer niet alleen een
massa werk uit handen geno
men, maar heeft bovendien
meegeholpen de voedselpro
ductie te vergroten.

Door de omwenteling, die de
electriciteit in de industrie in
de V.S. heeft gebracht, zijn
thans in de metaalverwerken
de, de chemische en de elec-
trotechnische industrie meer
dan een kwart millioen men
sen werkzaam.

Om kort te gaan: de elec
triciteit heeft het karakter van
de samenleving grondig gewij
zigd.

Dat de bever een knaagdier
is, weten we natuurlijk. Het
dier lijkt veel op een rat, maar
is een klein beetje groter. Door
zijn zwemvliezen tussen de te
nen van de achterpoten; kan
de bever zich uitstekend in wa
ter bewegen.

In vroeger eeuwen kwam de
bever in Europa en ook in
ons land veel voor. Maar de
jacht op deze dieren, ter wille
van de kostbare pelzen, heeft
deze diersoort in Europa en
selcer in ons land, vrijwel uitge
roeid. Dezer dagen lazen wij
echter in de krant, dat men in
West-Brabant een grote bever
heeft aangetroffen. In het wild
worden deze knagers nog aan
getroffen in Noord Amerika.

In onze Noordelijke provin-

Waf is het kenmerkende van
een ezel? Wel, de ezelsoren,
die staan namelijk achterover!
Het kenmerkend verschil tus
sen de vormen van paard en
ezel zijn hoofdzakelijk in kop
en staart te vinden. De kop van
een ezel komt iets hoger dan
de rug. De ezel heeft geen fiere
nek zoals een paard en de
staart eindigt in een pluim. Let
ook op de hoogte tegenover de
gehele lengte, want de buik-
vorm is nogal dik.

Drente hébben de mensen zich
toegelegd op het fokken van
bevers. En het schijnt goed te
gaan. Zo'n bever blijkt name
lijk een waardevol diertje te
zijn. Op de eerste plaats na
tuurlijk om zijn pels. Eén zo'n
klein velletje is toch zeker
een zestig gulden waard. Na
tuurlijk zijn er heel wat bever
velletjes nodig, voor dat je er
een hele jas van hebt. Er zijn
nog altijd mensen, die voor zo'n
jas een paar duizend gulden
over hebben. Behalve de pels,
heeft ook het vlees waarde. Er
zijn mensen, die het lekker vin
den. Het wordt in ieder geval
gegeten. Dan heeft zo'n bever
ook van die gezellige snorha
ren. Die kunnen uitstekend ge
bruikt worden om er de fijn
ste penselen van te maken:
natuurlijk na de dood ran zo'n
bever. Ten slotte blijken zelfs
de snijtandjes nog waarde te
hebben. Die hebben een mooie
oranjekleur en worden ver
werkt in damessieraden.

Zo klein als de bevers zijn,
leveren ze de mens dus nog
heel wat voordelen. En veel
eisend zijn de bevers helemaal
niet. Ze eten hoofdzakelijk plant
aardig voedsel. En net als de
konijnen kauwen ze graag wor
tels. Je kunt ze echter niet als
konijnen in een hok opsluiten.
De bevers moeten het idee heb
ben, dat ze vrij rond kunnen
tippelen. Daar is in bever
farms dan ook op gerekend.
Binnen afgeperkte stukken land

fenieten ze van de vrijheid en

et voedsel, dat de mensen
voor hen neerleggen, totdat de
dieren volwassen zijn en de
mens voordeel van zijn werk
wil zien. En dat betekent dan

cies Groningen, Friesland en de dood van de bever.

Bevers lijken veel op ratten,maar ze zijn groter.