Particuliere bouwer krijgt
bijna geen kans meer
Begroting Justitie zonder
motie aanvaard
Herhaling van de crisis
van 1929 in aantocht?
Bemoedigend antwoord op een
benauwende vraag
de$aS
door
1
HET DOMEIN D
is een KINDERFEEST
Wat lezen onze kinderen?
RADIO-
Commentaar
vermoeidheid
r
Weg naar socialisatie geëffend
Eenzijdige bevordering van woningwet-
bouw voor rijk en gemeenten
Kamermeerderheid achter minister
bij treffen met mr. Burger
Ergens pijn
MEENK's,
POEDERS
Nergens pijn
Moord in Mijdrecht
voor rechtbank
(sCHEEPYAARTBERICHTÈiT)
Wij luisteren naar
J
Blijft Monnet president
van Hoge Autoriteit?
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1954
PAGINA 11
particulier initiatief
Er kome vrij baan voor
Examens
Verpleeginrichting voor
asthmatische kinderen
Plan van Vereniging R.K,
Herstellingsoorden
enen
ovet...
de nieuwe SENATOR
Regeringen dringen aan
MARKTBERICHTEN
(Van onze redacteur)
Een „cri de coeur" ten behoeve van het particulier initiatief. Zo kan men
in het kort de portee van het congres van Nederlandse bouwondernemers,
dat Donderdag in Rotterdam is gehouden, kenschetsen. Men ziet, zo wordt
in een resolutie, die aan het einde van het congres werd aangenomen, ge
steld, in de jaren na de oorlog een eenzijdige bevordering van de woning
wetbouw. Dit heeft geleid tot verstoring van de verhoudingen, die in zich
bergt een structurele wijziging van de woningbouw- en exploitatie-praktijk,
Waardoor de weg naar socialisatie wordt geëffend. De Rijksoverheid dient
ten aanzien van de woningbouw een subsidie-politiek te voeren, die er op
gericht is het particulier initiatief zo veel mogelijk te steunen. De eenzijdige
bevordering van de woningwetbouw wordt veroorzaakt door de ongelijkheid
in subsidieverlening op basis van de Beschikking Bijdragen Woningwet 1950
enerzijds en voor de particulieren door middel van de Premie- en Bijdrage
regeling Woningbouw 1953 anderzijds.
De voorzitter van de bond, de heer
C. van Gelderen, heeft met nadruk
gezegd, dat de realisatie en exploi
tatie van de woningbouw geen staats
zaak is. Integendeel, hij beschouwt
het principieel onjuist en ondemo
cratisch als de overheid zelf bouwt
en de exploitatie van woningen ter
hand neemt. Dit laatste zou slechts
door een zeer grote nood en door
zeer bijzondere omstandigheden zijn
te billijken.
Tegenover een jaargemiddelde van
hog geen 20 pet. van voor de oorlog
bedroeg het percentage van de bouw
Van woningen door gemeente en wo
ningbouwverenigingen over de jaren
1946: 23.2; 1947: 62.8; 1948: 80.9; 1949:
73.7; 1950: 65.4; 1951: 68.8; 1952: 61 en
in 1953: 66. In de jaren 1933-1936 be
liep dat percentage tussen 3.7 en 9.7
Pet.
Er moet, aldus de voorzitter, vrjj
baan komen voor het particulier ini
tiatief, opdat door middel van gezonde
concurrentie, ondememingsdrang en
ondernemingslust en een gezonde
Volkshuisvesting kome.
Met moet een premie geven aan de
Particuliere bouw met de bepaling, dat
Van deze premie ook genieten kunnen
woningbouwverenigingen, zo ze niet
duurder bouwen. Voorts moet bij
grondtoewijzing door de gemeentebe
sturen voorrang gegeven worden aan
de particuliere bouw, die naast de
Rijkspremie geen verdere aanspraak
tot de publieke kassen richt in de
vorm van voorschotten, garanties e.d.
De algemeen secretaris van de bond,
drs W. J. Valkenburg, heeft aangehaakt
bij de cijfers door de voorzitter gege
ven. In Amsterdam geschiedde de wo
ningbouw in hoofdzaak door woning
bouwverenigingen, die in 1953 voor
niet minder dan 83 pet. van de wo
ningbouwproductie voor haar rekening
namen. Slechts ruim 13 pet. werd door
particulieren gebouwd. In Rotterdam
waren de cijfers voor dat jaa rals volgt:
gemeente 25 pet., woningbouwvereni
gingen 34.5 pet. en particulieren ruim
40 pet. Den Haag geeft het volgende
beeld over 1953: gemeente 43 pet., wo
ningbouwverenigingen 30 pet. en par
ticulieren 27 pet.
Principiële bezwaren
Principiële bezwaren zijn aan te voe
ren tegen gemeentebesturen, indien zij
besluiten het hen toegewezen contin
gent zodanig te verdelen, dat de parti
culiere bouwondernemer voor een zeer
groot deel of geheel wordt uitgesloten
van de woningbouw en de gemeenten
uitsluitend de woningbouw wensen ge-
(Van onze parlementaire redacteur)
Dat wat een dag tevoren nog een
«rnstige bron van conflict tussen twee
Partjjgejjoten leek te worden, is met
Geinig moeite in zakelijke sfeer afge
handeld, alvorens de begroting van Jus-
4it'e zonder hoofdelijke stemming werd
aangenomen. De motie-Burger is door de
banier niet aanvaard. Met 47 tegen 29
stemmen is de daarin weergegeven ge
dachte, nadere voorzieningen te treffen
voor personen die ten onrechte als poli
tieke delinquenten zjjn behandeld, afge
wezen.
Minister Donker had twee middelen
hm de motie ten uitvoer te brengen afge
wezen, n.l. de mogelijkheid om in hoger
beroep te gaan en het inschakelen van
een administratieve herziening. In beide
oplossingen zag hij een afbreuk aan de
Rechterlijke Macht. Restte dan nog als
derde oplossing, deze delicate zaken, als
*ij daarvoor wegens hun schrijnend
Advertentie
hoofdpij"- en per.od.eW
Rotterdam, 25 Nov. (st. Kim. h.o.)
^emi-artsexamen: M. J. den Engelsman,
tt^el, H. den Butter, Haarlemmermeer,
U- C. Tjon Fie Fat, Rotterdam, J. A.
?andkuyl, Den Haag, G. A. Zoek, Rot-
.erdam, J. H. A. Grimbergen, Poeldijk,
A.
de Boer, Akmarijp. Artsex: mej.
jj' T- V. de Haan, Zeist, R. W. van den
jjOven, Den Haag, J. J. van den Andel,
jSêulem, P. L. Los, Den Haag, C. van
Zundert, G. J. Ossenkoppele, Al-
*0 en lvr T? TZnelman Haarlpm.
j en M. R. Koelman, Haarlem.
doe^tDEN, 25 Nov. Gepromoveerd
tot
schnJ: in de geneeskunde, op het proef-
PiratJ, "The historipoathology of the res-
Ph t,ry tract in human influenza" J. F.
te Leirirs' geb- te Rijsoord en wonende
leerrih 11 (cum laude). Cand. godge
it nd: Wuister, Schiedam.
gescM ERdAM' 25 Nov- (Ned' Ec' Ho"
■\ff Cand. economische wetensch.:
de' „Vries Robbé, Rotterdam en G. J.
AlnhS?rtog' Den Haag. Doet.: W. Kooi,
Botterdam"-de-n- Rijn' A' H' Vellekoop,
■yy yana. economiscne weienscn.:
den H 'Vries Robbé, Rotterdam en G. J.
SITTard
en H. de Roo, Rotterdam.
Maatschapn'eliit J?ov- (R-K- School voor
schappelijk Werk^erk)- Diploma Maat-
gemeen Sociale 7 met aantekening Al
r.ca, Beek (L.) m'8/. de dames: L- Ame-
rf TJoeenlnn,, TT Bapffpn floloein TVT T7
d. Besselaar. Hoensh,-?a,ggen' Geleen, M. v.
den, R. Bögels Brun^ M- Beumers. Hel"
Jo, H. Pütz, Roermond"' d Michels- oir"
broek (N.H.), S. Schimt Ro°d, Span-
G. Weitjens, Den Haae- efwinselen, M.
voor kinderbescherming de At aantekenlng
men, Heerlen, W. Krüjdze? Ts: G Bloe"
Snijders, Ubachsberg; met Voorburg. C.
voor arbeidszaken de dames- Is n tkening
Kerkrade, R. van der Tuyn ScL?acken'
NIJMEGEN 25 Nov. Cand.'recMen
Langenhorst, Helmond. mef-
UTRECHT, 24 Nov. Op het proefschrm
knri® 5ourt of o£ the European
?dd steel community" is tot doctor in
«chtsgeleerdheid gepromoveerd D. Valer.6
le' geboren te Saltwood (Kent, Engel""
karakter in aanmerking komen, in han
den te geven van het Ministerie van
Maatschappelijk Werk. Maar dat wilde
de heer Burger niet. Hij betoogde, dat
hier sprake is van rechtsongelijkheid,
niet op de eerste plaats van sociaal leed
en dat het vaak ook daar, waar geen
financiële nood uit die rechtsongelijk
heid ontstaat, om een erezaak gaat, die
verdient dat zij hersteld wordt. Prof.
Gerbrandy (A.R.) was wat dat laatste
betreft van hetzelfde gevoelen. Het gaat
hier vaak om zeer delicate kwesties,
waarbij het spreekwoord „Geld verzoet
alle dingen'' allerminst opgaat. Maar tot
verandering van de wet, die vier jaar
geleden in het parlement zo is vastge
steld, dat juist voor deze zaken geen
beroep mogelijk is, terwijl de normen
geheel aan de rechter zijn toevertrouwd,
voelde hij niets. Prof. Lemaire (K:N.P.>
vond de terughoudendheid van de mi
nister begrijpelijk. Wat in de motie staat
is te vaag. Gaat men achteraf mogelijk
heden tot beroep scheppen, dan zou het
gezag van de Rechterlijke Macht worden
aangetast. Hij zag echter wel een kans
om tot maatregelen ten gunste van de
gedupeerden te komen, als men de wet
telijke norm in de wet zou wijzigen,
ofwel met een hardheidsbepaling de
schrijnende gevallen tegemoet zou ko
men. Ongeveer dezelfde meningen lieten
prof. Oud (V.V.D.) en freule Wttewaal
(C.H.) horen.
Bij de stemming bleek, dat de socia
listen en communisten voor waren. Bij
hen schaarden zich mr. Van Rijckevorsel
en de heer Engelbertink van de K.V.P.
en de heer Bruins Slot (A.R.).
In zijn antwoord wees minister Don
ker wat het gratiebeleid betreft de sug
gestie van mr. Van Rijckevorsel van de
hand, om politiek veroordeelden anders
te beoordelen dan gewone criminelen.
Juist omdat ik daar steeds aan vast houd,
lopen onze meningen totaal uiteen. Ook
wanneer ik correcties toepas, houd ik
altijd die stelregel voor ogen, aldus de
minister.
Verruiming der voorwaardelijke in
vrijheidstelling, waarvoor de heer N.
van den Heuvel (K.V.P.) gepleit had, is
een zaak van interdepartementaal over
leg. Er zijn meer kanten aan deze zaak
dan alleen die van het middel tot re
socialiseren.
(Van onze correspondent)
Uit het jaarverslag van de Vereniging
R.K. Herstellingsoorden, die de sanatoria
Dekkerswald te Groesbeek, Heliomare te
Wijk aan Zee en Caesarea te Ugchelen
exploiteert, blijkt, dat het bestuur ern
stige plannen heeft tot stichting van een
herstellingsoord voor asthmatische kin
deren. Voor Dekkerswald zijn uitbrei
dingsplannen in studie genomen. Men
wil meer gelegenheid tot ontspanning
voor de patiënten scheppen. Op de dr.
van Spanjekliniek werden regelmatig
enkele asthmatische patiënten verpleegd.
De behoefte hieraan is evenwel zo groot,
dat er ernstige plannen bestaan, om, met
name voor kinderen, een asthmaherstel-
lingsoord op te richten.
Het ligt voorts in de bedoeling de ver
eniging om te zetten in een stichting. De
ontwerp-statuten van de stichting zijn
gereed. Hierop is reeds de bisschoppe
lijke goedkeuring ontvangen. Het wach
ten is nu nog op de ministeriële goed
keuring.
reaiiseerd te zien door de Woningwet-
bouw.
Tenslotte merkte de secretaris op, dat
de particuliere bouwondernemer voor
stander is van het eigen woningbezit.
Hij is krachtens zijn functie de meest
aangewezene juist deze woningbouw ter
hand te nemen. Waarom dan het parti
culier initiatief zo niet volledig, dan
toch voor een groot gedeelte uit te
schakelen en deze taak als gezamenlijke
gemeenten ter hand genomen?
In de resolutie wordt verder o.m. ge
steld, dat de particuliere bouwonderne
mer minstens over gelijke steun en fa
ciliteiten behoort te beschikken als voor
woningwetbouw nodig wordt geoor
deeld. En: Het doel en de strekking van
Woningwet- en Woningbesluit dient te
worden nagestreefd. Derhalve moet de
woningbouwpolitiek van Rijk en ge
meente daarop gericht zijn, dat eerst
dan de woningwetbouw ter hand wordt
genomen, indien en voor zover de par
ticuliere bouwondernemers in gebreke
blijken te zijn.
Voor de Utrechtse Rechtbank diende
hedenm<-0en de zaak tegen de 25-jari-
ge P.v.d.H. uit Vinkeveen, aan wie
doodslag, subs, zware mishandeling, de
dood ten gevolge hebbend, ten laste ge
legd is. Op 30 Januari van dit jaar werd
de 62-jarige veehouder A. Speld te Mij
drecht zwaar gewond op zijn erf aan
getroffen; hij overleed enige dagen la
ter in het ziekenhuis te Utrecht. Aan
vankelijk stond de politie voor een
raadsel, maar spoedig rees het ver
moeden, dat v.d. H. aan deze doodslag
schuldig was. In Juli werd hij gearres
teerd en volgde de bekentenis Hij zou
met enige vrienden in Leiden een
avond in een café doorgebracht hebben
en toen tot de ontdekking gekomen zijn,
dat hij geen geld meer had.
Per auto ging het gezelschap naar
Speld, die echter geweigerd zou heb
ben v.d.H. geld te lenen. Zonder geld
keerde de laatste naar de auto terug,
waarin zijn vrienden wachtten. De vol
gende morgen vond men het slachtof
fer. De jongeman verklaarde door de
veehouder te zijn aangevallen en hem
uit zelfverdediging neergeslagen te
hebben.
De Kon. Rotterdamsche Lloyd heeft de
bouw van een nieuw vrachtschip met
een draagvermogen van 10.750 ton en
een passagiersaccommodatie van twaalf
volwassenen, opgedragen aan de Rot
terdamse Droogdokmaatschappij.
Advertentie
Advertentie
"N
f
Deze week is er een mijlpaal bereikt en gepasseerd in de economische
geschiedenis. Afgelopen Dinsdag bereikten de effectenkoersen in Wall
Street, de beurs van New York dus, het punt, waarop in 1929 de rampzalige
crisis begon. Om een algemeen beeld van de effectenkoers in één cijfer
samen te vatten, maakt men n.l. gebruik van de z.g. Dow Jones-index voor
industriële fondsen. In 1927 schommelde dat cijfer nog rond de 160. Op
3 September 1929 was de Dow Jones-index gestegen tot 381.127. Dat was
als het ware de top, waarna een malaise inzette, die niet alleen de index in
nauwelijks drie jaar deed dalen tot 51, maar die ook werkloosheid en ellende
veroorzaakte in alle landen met een enigszins ontwikkelde economie.
flaw
spoelen
door dg
Gedurende een lange tijd scheen het,
alsof de economie van haar zinnen was
beroofd, alsof de wereld niet meer wist,
hoe zij de geproduceerde welvaart
moest verdelen en verbruiken. Het her
stel verliep vrij vlot tot 1937, toen Wall
Street opnieuw tekenen van onrust ver
toonde.
Toen kwamen de oorlog, inflatie, vol
ledige werkgelegenheid en een over
stelpende productie, die de industriële
koersen in de Verenigde Staten voort
durend heeft doen stijgen, totdat het
Dow Jones indexcijfer afgelopen Dins
dag triomfantelijk het record van 1929
brak en sloot op 382.74. De volgende dag
steeg het gemiddelde volgens de eerste
berekening zelfs tot 385.63.
Het is nauwelijks te verwonderen, dat
de vraag is gesteld, of het mogelijk is,
dat een crisis van dezelfde grootte als
die van 1929 in het nabije verschiet
ligt. Het antwoord daarop kan volgens
hen, die het kunnen weten, ontkennedn
luiden. Het is nauwelijks mogelijk om
de toestand van nu en die van 25 jaar
geleden te vergelijken.
De enorme hoogconjunctuur van het
einde der jaren twintig steunde op ge
leend geld. Iedereen, te beginnen bij
de liftboy, stak tot zijn nek in de schul-
I den, maar bezat aandelen en andere
waardepapieren, gekocht op van de
5 banken geleend geld. Nog nooit heeft
een volk zo gespeculeerd als de Ame
rikanen in die dagen.
De koersen werden niet meer be
rekend naar de lopende dividenden.
Nieuwe criteria werden aangelegd.
Men ging kijken naar de omzet van
de betrokken firma's en ten
slotte zelfs naar de verwachte omzet
ten over tien of vijftien jaar, uitgaan
de van de veronderstelling, dat pro
ductie en consumptie en winsten en
algemene welvaart zich zouden uit
breiden met de toenemende regel
maat van samengestelde intrest.
Zulk een grondslag voor de prijzen
van effecten is slechts houd
baar, zolang voldoende mensen er
in geloven. Ook het buitenland wilde
een kansje wagen en het goud, ook en
vooral uit verarmde landen, stroom
de de Verenigde Staten binnen, zulks
zeer ten nadele van de koopkracht van
de dollar. In October barstte de zeep
bel met alle gevolgen van dien voor
individuen en banken.
Tegenwoordig is dat allemaal anders.
De koersen van Wall Street zijn geba
seerd op een redelijke winstbasis. Er
wordt betrekkelijk weinig gespeculeerd
met geleend geld. Bovenal is het Ame
rikaanse bankwezen thans omgeven
met zoveel beschermende en matigen
de bepalingen, dat een algemene ineen
storting van banken, zoals die in 1933
voorkwam, zeker niet opnieuw te ver
wachten is.
Er zijn zelfs deskundigen, die menen,
dat het feit, dat deDow Jones index
thans pas weer het gemiddelde van
1929 heeft bereikt, na alle inflatoire in
vloeden van de laatste jaren, een ge
ruststellend teken is.
De Belgische minister van Economi
sche Zaken heeft verklaard, dat de 6
leden-regeringen der Europese Kolen-
en Staalgemeenschap er gezamenlijk op
aan zullen dringen, dat Jean Monnet
aan het hoofd zal blijven staan van de
Hoge Autoriteit der EKSG.
De Belgische minister deelde in een
bijeenkomst van de Belgische senaats
commissie voor economische zaken me
de, dat de genoemde 6 regeringen de
post van president der Hoge Autoriteit
niet vacant achten, ondanks de verkla
ring van Monnet, dat hij niet voor her
verkiezing in Februari a.s. in aanmer
king wil komen.
Natuurlijk, zal iedereen,
die deze titel leest, dadelijk
zeggen. Sinterklaas, dat is
het feest bij uitstek voor de
kinderen. We vinden het zo
vanzelfsprekend, dat we het
niet eens nodig vinden, daar
verder over te spreken,
maar toch zouden wij wil
len vragen: Handelen we er
ook naar? Sinterklaas is het
feest voor de kinderen, maar
er komt vooral tegenwoor
dig ook heel wat zakelijk
heid aan te pas. Toch voelen
we er alles voor, dat ook
bij alle zakelijkheid niet uit
het oog wordt verloren, dat
het eigenlijk een kjnderfeest
is. Zou het nu zo moeilijk
zijn om de zakelijke aanspo
ringen in zo'n vorm te gie
ten, dat het wezen van de
goedheilig man er niet door
wordt aangetast?
Hebben wij, volwassenen,
ons niet een beetje al te veel
St. Nicolaas toegeëigend? Is
hij soms niet veel meer re
clameobject dan Kinder
vriend? En blijkt dit al niet
door de al te veelvuldige en
vaak al te onverzorgde wii-
ze, waarop wij de H.
Man laten optreden?
Welk kind kan nog blijven
geloven in een heilige,
waardige St. Nicolaas, als
wij de bisschop op een
bromfiets zetten enhem
vandaag hier en morgen
daar op spectaculaire, maar
weinig waardige wijze laten
verschijnen?
Doden we niet zelf het ge
loof in de goedheid en
rechtvaardigheid van St.
Nicolaas, als wij voor de
kinderen overdreven, kost
bare geschenken aanschaf
fen, terwijl brave, maar ar
me kindertjes in de buurt
niets of alleen maar een
kleinigheidje krijgen? Wat
gaan de kinderen denken, als
voor het ene kind de H. Man
zes keer rijdt, namelijk bij
grootouders en ooms en tan
tes en voor het andere toch
ook wel oppassende kind
niets.
De grootte van de cadeaux
behoeft bij de kinderen be
paald geen rol te spelen, als
we ze daar niet zelf naar
toe leiden. Een snoepje of
een ander klein geschenk
van St. Nicolaas is voor het
kind van veel groter waar
de dan een duurder cadeau
tje uit de winkel. Vorige
week werden bij een kennis
van me voor het eerst weer
de schoentjes gezet. „Een
keer in de week", is daar
het consigne, omdat mam
mie het veel te inhalig
vindt, het elke dag te laten
doen. 's Morgens lag er voor
de een een doosje chocolade
sigaret es in de schoen, waar
van hij er dadelijk een gaf
aan het jongere broertje, dat
erg stout was geweest en nu
een vermanend briefje van
Zwarte Piet had gevonden.
„En nu zet ik het doosje voor
het raam, Mam", zei hij, „dan
kunnen alle mensen zien, dat
ik dat van Sinterklaas heb
gekregen". Om de straf niet
al te zwaar te maken voor
de jeugdige boosdoener heeft
mammie toen maar over haar
hart gestreken en gezegd, dat
voor deze ene keer 's avonds
nog eens de schoen gezet
mocht worden. De glorie,
toen er de volgende och
tend werkelijk een paar lek
kertjes in bleken te zitten,
was reusachtig. Bovendien
deed de kleine ondeugd wer
kelijk erg zijn best om braaf
te zijn. Toch was dit bepaald
geen vrees voor de straf,
maar veeleer het verlangen
naar een beloning van de
Sint. Toen Sinterklaas ten
minste enige dagen later
plechtig zijn intocht deed,
vergezeld van vele Zwarte
Pieten, probeerde hij niet
zich schuil te houden. Inte
gendeel. Dapper stapte hij
op Zwarte Piet af, gaf hem
een hand en vertelde trots,
dat hij al drie dagen niet
ondeugend geweest was, wat
Zwarte Piet natuurlijk met
een goedkeurend gebrom be
antwoordde.
Heus, onze kinderen zijn
niet inhalig of veeleisend, als
wij hen zelf niet zo maken.
Als wij de kinderen vertel
len, dat St. Nicolaas zo heel
veel kindertjes blij moet ma
ken, dat alles erg duur is en
dat natuurlijk niet het ene
kind alles en het andere
niets kan hebben, dan zult
u eens zien, hoe bescheiden
ze in hun wensen zijn. Het
„zou dat niet te duur zijn?"
of „Zou ik dat wel mogen
vragen?" zal dan al spoedig
het „ik vraag dit" en „ik
vraag dat" vervangen. Maar
ook bescheidenheid moet ge
leerd worden.
In Amerika is een groot
scheepse actie opgezet om
het verspreiden tegen te gaan
van de zogenaamde stripver
halen. Het is gebleken, dat
die tekenverhalen, waarmee
de markt overstroomd wordt,
een zeer verderfelijke invloed
hebben op de jeugd. Een
aantal goedwillende lieden
heeft nu het besluit geno
men, dat daar paal en perk
aan gesteld moet worden en
is er zelfs in geslaagd ook
de uitgevers van de boekjes
tot medewerking te bewe
gen, zodat men er van verze
kerd zal kunnen zijn, dat in
de tekenverhalen de immora
liteit niet langer gepreekt en
toegejuicht zal worden. Het
is wel ver met ons gekomen,
denk je, als je zo'n bericht
leest. We moeten dus afspra
ken gaan maken, dat we niet
langer zullen voortgaan met
de zielen van onze kinderen
te vergiftigen of te laten
vergiftigen. En je vraagt je
af, of er in Amerika dan geen
vaders en moeders meer zijn,
die eens opletten, wat hun
kinderen lezen. Nu weet ik
ook wel, dat het verbazend
moeilijk is voortdurend te
controleren wat kinderen le
zen en waarmee ze hun tijd
zoek brengen. Maar ik geloof
toch niet, dat bij enige ver
standige en redelijke controle
het onmogelijk is althans on
geveer te weten wat het
kind leest. Wij zijn persoon
lijk tegenstander van spion
neren, maar het is, dunkt
ons, niet zo heel moeilijk een
beetje op de hoogte te blijven
van wat er zoal besproken
wordt tussen vriendjes en
vriendinnetjes. Een toevallig
opgevangen woord of zinne
tje kan ons al heel aardige
aanwijzingen geven in die
richting. Als het kind be
paalde boekjes, die het van
vriendjes of vriendinnetjes te
leen heeft gekregen, niet ge
woon in de huiskamer gaat
zitten lezen, maar er zich een
beetje heimelijk mee terug
trekt, dan is het hoog tijd
eens te informeren, wat uw
zoontje of dochtertje eigen
lijk leest. Ook op school
wordt, zeker als wij daar
eens op aandringen, een
oogje in het zeil gehouden.
Beter dan de ouders, weten
dikwijls de onderwijzers en
onderwijzeressen wat voor
soort kinderen het zijn, met
wie uw kinderen omgaan. Als
zij merken, dat u zelf be
zorgd bent, zullen zij u heus
wel waarschuwen, als er iets
niet helemaal in de haak is.
Hoewel de tekenverhaaltjes,
die de jeugd hier in handen
krijgt, niet van zo verderfe
lijke aard zijn als die waar
van in Amerika sprake is,
heeft toch de ervaring ge
leerd, dat er ook hier heel
wat op de markt komt, dat de
toets van de critiek niet kan
doorstaan.
Misschien het allerbeste te
gengif is wel het kind smaak
bijbrengen voor wat goed en
mooi is. Natuurlijk zal dat
niet altijd helpen. Er zijn nu
eenmaal kinderen, die zich
aangetrokken voelen tot wat
minder mooi, wat geheim
zinnig en wat verboden is.
Als we dat merken, is er
maar één oplossing: strenge
controle en onverbiddelijk
optreden tegen dit gif. Men
sen, die denken dat het zo'n
vaart niet zal lopen, doen
goed zich te laten overtuigen
door wat andere mensen met
meer ervaring daarover we
ten te vertellen. Het is veel
erger dan u in uw argeloos
heid misschien denkt. Dit
soort lectuur, of beter nog
dit soort plaatjes, want lec
tuur kan men het nauwelijks
noemen, is in staat de geest
van het kind voorgoed te be
derven. Uw kind rustig in het
bezit laten van dergelijke
boekjes is minstens zo ge
vaarlijk als het laten rondlo
pen met een flesje ratten-
kruid.
Leer het kind lezen, leer
het een goed boek lezen,
praat eens over een goed
verhaal of lees eens een goed
verhaal voor. Wie smaak
heeft voor het schone, zal al
licht minder bevattelijk zijn
voor wat vuil en smerig is.
De V.A.R.A.-uitzending van „Mari-
ken van Nimweghen" als hoorspel,
Woensdagavond, was een gedurfde, en
gelukkig geslaagde, daad van beteke
nis.
Gabriël Smit gaf in een korte, een
voudige, inleiding een beeld van de
tijd en de geesteswereld. Dan begint
het spel. De regisseur heeft niets dan
de tekst en de stemmen. Geen ge-
luids- en electrische effecten kunnen
hem helpen. Maar die tekst is sterk
genoeg met een man, die er iets van
begrijpt.
Willem van Cappellen heeft het ge
heel zeer sterk voor de microfoon
gebracht. Er waren vaak prachtige
momenten, er was een diep-aandach-
tige sfeer. Die oom van Rien van
Noppen en die Moeye van Dogi Ru-
gani waren prachtig. Maar waarom
Mariken te laten spelen door Eva
Janssen, die als „Ina" al zo vervelend
geaffecteerd spreekt? Ons Lieve
Vrouwe van Madeion Waldorp was
weer zeer mooi.
Dat een goed acteur toch altijd zich
zelf blijft; bewijst Jan van Ees, „Paul
Vlaanderen", zegt d straat. Maar
wat hij verder maakt, doet hij ook
prima. Voor de A.V.R.O. schreef Jan
Vrijman een, nogal zwak, probleem-
spel, „Een spel om Helen", dat gister
avond uitgezonden werd. Dank zij de,
rondweg meesterlijke, regie van Henk
Schaer, '~-erd het zwakke geheel soms
waarlijk beklemmend. Jan van Ees
liet hierbij horen wat hij waard was
en Frans Somers bleek tot grote din
gen in staat.
Waarom krijgt, of neemt, Schaer nu
niet eens zo'n „Mariken"-kans? Dat
is één van de nog niet opgeloste raad
selen van de aether.
In de vooravond speelde Moura
Lympany met het Radio Ph. Orkest
het 4e piano-concert van Beethoven.
Dit geschiedde o. L v. dr. C. L. Wal-
ther Boer. Onder dezelfde omstandig
heden zal dit concert worden uitge
voerd a.s. Dinsdagavond om 21.30 uur
met Leon Fleisher als solist. Zoals
twee Zondagmiddagen achter elkaar
het concert van Schumann te horen
was.
Leve de coördinatie!
J. v. S
NAGEKOMEN SCHEEPSTIJDINGEN
ALTAIR 24 te San Salvador.
ANNENKERK 24 van Colombo n. Djibouti.
ALMDIJK p. 24 Dungen. n. Lissabon.
ATLAS 24 te Catania.
AGAMEMNON 24 te Curasao.
ALCHIBA p. 24 Recife n. Antw.
ALDEGONDA 24 te Pladjoe.
AMSTELBRUG p. 24 F mist. n. Antw.
AMSTELSTAD 24 te Calcutta.
BOREAS 24 te Rotterdam.
BAARN 24 te Arica.
BARENDRECHT 24 te Balik Papan.
B1NTANG 24 te Djedaah.
EKITSUM p. 24 Las Palmas n. R'dam.
BACCHUS p. 24 Finist. n. St. Kitts.
CASTOR 2 5te Maracaibo.
CALTEZ NEDERLAND 24 te Kopenhagen.
CRADLE OF LIBERTY p. 24 Azoren naar
Fhilad.
CLAVllLA p. 24 Ceylon n. Aden.
CONGOSTKOOM 24 te Cape Coast.
DUIVENDRECHT 24 te New York.
DIDO p. 24 Algiers n. Gibraltar.
ETREMA 24 te Spezia.
EENDRACHT p. 24 Finist. n. Haifa.
ELM1NA p. 24 Finist. n. R'dam.
EOS 24 te Lexoes.
ERINNA 24 te Singapore.
EsSO ROTTERDAM 24 te Rotterdam.
ELSENBURGH p. 24 Dungen. n. Casabl.
FRIESLAND p. 24 Burlings n. Gibr.
HEEMSKERK 24 te Bremen.
HECTOR 24 te Beyrouth.
HAARLEM 24 te Cristobal.
HEELSUM p. 24 Azoren n. Hamilton.
HERO 24 te Ciudad Trujillo.
HILVERSUM 24 te Ummsaid.
HYDRA 24 van Barranquilia n. Caracol.
HELENA 24 te Amsteraam.
ILIAS p. 24 Gibraltar n. Algiers.
ILOS 24 te Genua.
1TTERSUM 24 te Hamburg.
IVOORKUST 24 van Dakar n. Freetown.
JAPARA K.P.M.) 24 te Durban.
KATELYSIA 24 dw. Madeira n. Curasao.
HERTOSONO p. 24 Malta n. Casablanca.
LOOSDRECHT p. 24 Kuria Muria naar
Ummsaid.
LANglueCLYDE 24 te Livorno.
LAAGKERK p. 24 Socotra n. Aden.
LAURENSKERK 24 te Genua.
LARENBERG 24 te Barranquilia.
LE MAIRE 24 te Penang.
LEOPOLDSKERK 24 van Ashar n. Band.
Shapour.
MEERKERK 24 te Kaapstad.
MIRZA p. 24 Thursday Isl. n. Sydney.
MAL VIN A p. 24 Okinawa n. Miri.
MUREN A p. 24 Djeddah n. Fao.
MIRZA p. 24 Mirauke n. Sycïney.
MYON IA 24 te Geelong.
MARPESSA p. 24 Ouess. n. Curasao.
MARISA p. 24 Triniaad n. Gibr.
MARIEKERK p. 24 Gibr. n. CasabL
NIGERSTROOM 24 te Hamburg.
ORESTES 24 van La Guaira n. Pto. Cab.
ON DIN A p. 24 Kp. del Armi n. Berre.
OBERON 24 te Trinidad.
OOTMARSUM p. 24 Bahama n. Havre.
ORION 24 te Famagusta.
OMALA p. 24 Guadeloupe n. Curasao.
ORANJE 24 van Smgap. n. Djakarta.
PLAGIOLA 24 dw. Bermuda n. Sewaren.
PEPERKUST 24 te Loanda.
PRINS MAURITS p. 24 Finist. n. Alexandr.
PRINS WILLEM UI 24 te Port Alfred.
PHILETAS 24 te Cadiz.
PLATO 24 te Kopenhagen.
F.UFINA 24 te Grenada.
REMPANG 24 te Banaar Shapour.
S i RABO 24 te A'dam.
STAD HAARLEM 24 te Wabana.
STAD ARNHEM 24 van Pt. Said n. R'dam.
STAD VLAARDINGEN p. 24 ScUly n. R'dam.
SÏAD BREDA 25 te Rotterdam.
STAD DORDRECHT 2 4te Civita Veccbia.
STATUE OF LIBERTY p. 24 Azoren naar
Philad.
SIRRAH p. 24 Thursday Isl. n. Palembang.
SaRPEDON 24 te Port au Prince.
TIBERIUS 24 te Demerara.
TOMORI p. 24 Minicoi n. Belawan.
TABIAN 24 in Straat Orm. n. Djakarta.
TARAKAN p. 24 Ouess. n. Tampa.
TRITON 24 te Maracaibo.
TJIBODAS 24 te Soerabaja.
TJIBANTJET 24 te Colombo.
TJISADANE p. 24 Tourane n. Singap.
TERN ATE p. 24 Kreta n. R'dam.
VAN SPILBERGEN p. 24 Finist. n. Havre.
WALTON JONES 24 van Newport News
naar Koweit.
WATERMAN p. 24 Cape Palmas n. L. Palm.
WAAL 24 te Kimassi.
Pluimvee- en eierenmarkt Barneveld. 25 Nov.
Eiermarkt. Hand. kalm. Aanv. ca. 2.250.000
stuks. Prijzen: kippeneieren f 17,25f 18,25
pet 100 stuks. Algemene prijs f 17,70 per 100
stuks. Kiloprijs f 2,85 (basis 62 gr.) bennen-
eieren f 14,50—f 17.— per 100 stuks, kilo
prijs f 2.94 (basis 53,5 gr.).
Pluimveemarkt. Aanvoer ca. 64.000 stuks.
Handel m siachtkippen kalm met iets aflo
pende prijzen. Zeer grote aanvoer van
siachtkuiKens en stugge handel. Prijzen:
siachtkippen f 1.90—i 2.— per kg. Witte
jonge hanen f 1.45—f 1.55 per kg. Piepkui
kens f 1.30—1.60 per kg, kalkoenen f 2,90—
3.20 per Kg.
KAASMARKT GOUDA 25 Nov. Aangev.
12i partijen. Eerste kwaliteit van f 2.35 tot
I 2.40 tw eede kwaliteit van f 2.30 tot f2.34,
extra' kwaliteit van f 2.41 tot f 2.55.
VEEMARKT DELFT 25 Nov. Aanvoer: 935
stuks. Prijzen: runderen f 400—725, nuch
tere kalveren f 3545, lopers f 6595, big
gen f 3245, drachtige zeugen f 250—350,
lopers f 1.70—1.85 per kg lev. gew.
RUBBERTERMUNMARKT AMSTERDAM
25 Nov. Stemming: prijshoudend. Omzet:
15 ton. Noteringen: Nov. 2.40, Dec, 238,
Jan. 2.361,, Febr. 2.36',i, Mrt. 236/,. Jan.-
Mrt. 2.37, Apr. 2.34, Mei 2.34, Juni 234,
Apr.-Juni 2.34, Juli 2.32, Aug. 2.32, Sept.
232, Juli-Sept. 2.3214.
CACAOMARKT A'DAM 25 Nov. Stem
ming prijshoudend. Omzet 13 x 5 ton. No
teringen: Dec. 4.194.23, Jan. 4.17430
Mrt. 4.164.17. Mei 4.154.17, Juli 4.144.16.
Sept. 4.134.15. Opgave firma Heslenfeld).
KATOENNOTERING R'DAM 25 Nov. -
U.S.A. strict middling one inch staple
f 3.32 (3.30), Mexicaanse strict middling
one inch f 339% (337%).
Varkensmarkt Barneveld 25 Nov. Aan
voer 108 stuks. Handel kalm. Prijzen big
gen f 4254 per stuk.
Veluwse eierveiling „Barneveld-Ede". 25
Nov. Handel redelijk. Aanvoer ca. 1300.000
stuks. Prijzen: eieren van 49/55 gram f 14,50
16.18, eieren van 55/60 gram f 16.3616.78,
eieren van 60/68 gram f 163418.55 per 100
stuks.
Advertentie
VEBKRUGtAAB SU APOTHEKERS MtOGiSTtM
i-nUUU AMSTERDAM
ZATERDAG 22.45 hoorspel, 23.15 nieuws, 2330 gram
mSws^LlO^gram.,40 7.lT'këörzang!
9M0O0rgehnu^vrouwM "kleuters, «3» 16.4b ork.conc., 1930 ge-
n o no var. muz.
1^55 BBC, light progr.,_ 1500 en 247 mj
gram., 11.00 zieken, 11.45 gram..
Angelus, 12.03 gram., 12.33 gram.,
zonnewijzer, 13.00 nieuws, 13.20 Metro-
pole-ork., 14.00 boek. 14.10 gram„ 14.20
Eng. les, 14.40^mateurprogr„ 15.15 kron.
letteren en kunsten, 15.55 gram., 16.00
schoonheid van Gregoriaans, 16.30 jeugd,
17.00 vocaal ens., 17.20 jeugd, 18.00 gram.,
18.15 journ. weekoverz.. 18.25 gram. 18.30 Koorzang> rnyuu.i
Binnenhof, 18.40 gram., 18.45regerings- mu2 22 '10 symph.ork„ 2230 rhythm
12.30 amusjtnuz, 13.15 amusnui, 15 00
amus.muz„ 17.15 mil. ork„ 18.00 jazzmuz-
19.00 ork.conc-, 23.15 dansmuz.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK.
309 m.: 12.00 amus.muz., 13.10 lichte muz
15.00 koorzang, 16.00 lichte muz., 18.00
19.25 koorzang. 20.00 rhythm.
uitz., 19.00 nieuws, 19.10 Lichtbaken, 19 30
Avondgebed, 19.45 De Zilvervloot, 20.15
gevar. progr., 21.00 act., 21.15 de gewone
man, 21.20 gram., 22.00 Wie 't weet mag
't zeggen, 22.30 gram.. 22.45 klankbeeld,
23.00 nieuws, 23.15 Esperanto, 2335 ka-
merork.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.33 gram.,
7.45 caus., 7.50 gram.. 8.00 nieuws, 8.18
gram., 8.55 vrouw, 9.00 gym. vrouw, 9.10
muz., 23.30 lichte muz.. 0.15 dansmuz..
1.00 jazzmuz., 2.15 gevar. muz.
FRANKRIJK, nat. programma, 347 m
12.30 ork.conc.. 14.17 symph.ork., 16.10
ork.conc.. 16.55 kamermuz., 19.21 Quit-
recital, 20.00 gevar. muz., 22.30 viool en
piano.
BRUSSEL, 324 m.: 14.30 strijkkwartet
15 45 accordeonspel, 16.15 accordeonspel.
16.45 Engelse les. 1730 polyphone vocale
gram. VPRO: 10.00 caus., 10.05 prot. pr. ork.conc.'. 20 00 cabaret. 23.05
VARA: 10.20 continubedrijven. 1135 la-
VARA10.20 continubedrijven
riton en piano, 12.00 gram., 12.33 gram.,
13.00 nieuws, 13.20 Topsongs van Novem
ber, 13.45 jeugd, 14.20 sport, 14.35 amus.-
dansmuz.
484 m.: 15.30 Bel Canto, 16.30 lichte
muz., 17.15 lichte muz„ 17.30 jazzmuz..
1535 caus*-, 22.15 lichte muz.
muz., 15.00 Gronings progr
15.40 orgel, 16.00 boek. 16.15 kamerork.
en solist, 17.00 weekjoum., 17.35 politie-
kapel, 18.00 nieuws, 18.20 gram., 19.00 Uitz. voor Nederl.
artistieke staalkaart. VPRO: 19.30 caus.,
19.40 stemmenspel. 19.55 caus. VARA:
20.00 nieuws. 20.05 gevar. progr.. 22.00
soc. comm., 22.15 Community singing.
ENGELAND. BBC, European Service.
J. 17.00-17.15 Eng. les
v. beginnelingen, lessen 147 en 148, deel
6. (Op 224 en 49 m.). 22.00-22.30 Nieuws.
Zoeven verschenen. Op de planken (Op
224 m.).
