Kapitein van Liberiaans
liet doorvaren
schip
In
Regeringsadvocaat acht
verkeerde start mogelijk
Nederlandse
bieden hulp
schepen
op zee
Britse parlementsleden zingen heden:
„Happy birthday to you" h~
nood verkerend onbekend
schip de Nederlandse
kustvaarder ..Carpo
Engelse piloot voorkomt vlieg
ramp op London-Airport
Felicitaties van Eisenhowei
Mendès-France en Tito
Toestand Heilige
Vader slechter
Hotel des Indes
in Djakarta
Brits schip vandaag
in storm gezonken
Twee uren lang een vraag:
wij de landing overleven
Het
weer
Enige overlevende van lichtschip
Voorschot op hogere
uitkering
Onjuiste conclusie van radarpost
oorzaak van late hulpverlening
Lof voor de Evertsen
Strydom opvolger
van dr. Malan
DINSDAG 30 NOVEMBER 1954
78ste JAARGANG No. 26157
SCHIPBREUKELINGEN AAN LOT OVERGELATEN
Voortdurend waken
noodzakelijk
Verkocht aan ambassade
van de Sovjet-Unie
In Semarang
Gouverneurskantoor
in de as gelegd
Relaas van Nederlandse passagier op Schiphol
BARTELJ0RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
WOLLEN SP0RTTRUIEN
Ouderdomsvoorziening
Officieel onderzoek naar Triton-ramp
Kreeg Viruly verkeerde
startbaan toegewezen
SIR WINSTON TACHTIG JAAR
y msMii: i iiM §li§ i - m
Dader van overval
gegrepen
BUREAU SMEDESTRAAI b - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkant. Beverwijk: Breestraat 171, tel. 4790
Bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 50
Telefoon 5790
Directie: J. J. W. Boerrlgter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Ors H. v. Run en W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERItNIItlARIfcr 20 cents per millime-er-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudi zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 50 cents per week,
f 2.13 per maand, f 6.40 per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 't avonds teL 21544
i
In de nacht van Vrijdag op Zaterdag passeerde het Liberiaanse schip
„Casino" voor de kust van Cornwall een onbekend schip, dat in zinkende
toestand verkeerde. Hoewel de bemanning reeds alle toebereidselen gemaakt
had om de schipbreukelingen hulp te bieden, en dezen reeds in zee gespron
gen waren om opgevist te worden, liet de kapitein de „Casino" met onver
minderde snelheid doorvaren, waardoor geen der schipbreukelingen gered
kon worden.
Hoewel men vanaf de „Casino" de naam
van het zinkende schip niet kon ont
dekken, hebben enige bemanningsleden
gezien, dat het schip een zwarte schoor
steen had met een witte band en ver
moedelijk een blauwe ster. De rederij
Hudig en Veder, welker schepen een
zwarte schoorsteen met witte band en
blauwe ster voeren, heeft anderzijds
reeds sinds Vrijdag geen enkel contact
meer gehad met de „Carpo", een kust
vaarder van deze rederij, die van Swan
sea op weg was naar Amsterdam en elf
man aan boord had. Een stoffelijk over
schot van een zeeman, dat Zondag voor
de kust van Cornwall is aangespoeld, is
inmiddels geïdentificeerd als dat van
de 27-jarige A. v Drongelen, die ma
troos was op de „Carpo". De rederij
heeft inmiddels alle hoop op behoud
Van de „Carpo" opgegeven; zij neemt
aan dat alle twaalf opvarenden zijn om
gekomen.
Intussen is aan boord van het Liberi
aanse schip „Casino", na aankomst in
Vlaardingen een conflict uitgebroken
onder de Duitse bemanning van dit
schip, die 35 koppen telt. Het grootste
deel van de bemanning schijnt zijn ver
trouwen in de gezagvoerder, eveneens
een Duitser, te hebben verloren, omdat
hij geen hulp heeft willen verlenen aan
een kustvaarder die Vrijdagavond aan
de Engelse Westkust in zinkende toe-
Stand verkeerde.
Blijkens mededelingen van beman
ningsleden passeerde hun schip die
nacht, ongeveer zeventien mijl van kaap
Lizzard. een schip dat in zinkende toe
stand was en S.O.S.-seinen uitzond.
Twee opvarenden waren reeds in een
der reddingssloepen gegaan Zonder
daartoe order te hebben ontvangen
draaiden bemanningsleden van de „Ca
sino" bij, zodat het andere schip tot vijf-
"8 a zestig meter genaderd werd.
De kapitein noch een der officieren,
die zich met hem op de brug bevonden,
Saven echter order om bij te draaien of
hulp te verlenen. Uit eigen beweging
blaakte de bemanning toen lijnen en een
loodsboot gereed en richtte een schijn
werper in zee. Terwijl op het zinkende
schip mensen naar het achterdek liepen
en in zee sprongen, werd een lijn uit
gegooid. De „Casino" voer echter zonder
meer door en de afstand tussen beide
schepen werd steeds groter.
Het personeel van de machinekamer
had maatregelen genomen om olie op
Van nu af aan zal dag en nacht door
doktoren en verpleegsters gewaakt
Worden bij Paus Pius XII, aldus ver
neemt United Press uit Vaticaanse
kringen. Zoals gemeld, deden zich
eind vorige week opnieuw ziektever
schijnselen voor bij de Heilige Vader,
die het noodzakelijk maakten, dat de
Paus weer rust nam. Zijn toestand
schijnt inmiddels verslechterd te zijn.
Volgens Reuter heeft de Paus een
tamelijk rustige nacht doorgebracht.
Professor Riccardo Galeazzi-Lisi, de
geneesheer van de Paus, is de laatste
twee nachten als voorzorgsmaatregel
In het Vaticaan gebleven. Galeazzi-Lisi
is gisteren driemaal bij de Paus ge
weest en bracht hem vanochtend weer
een bezoek. Bovendien ontvangt de
Paus dagelijks bezoek van de 82-jarige
j. Niehans, de Zwitserse specia
list, die hem al tien maanden behan
delt, aldus U.P.
Naar wij uit betrouwbare bron ver
hemen, is Hotel des Indes in Djakarta,
ploeger bekend als het beste hotel in
h®t verre Oosten, na de oorlog pleister-
P'sats van ministers, hoge ambtenaren
h diplomaten, onder wie de Commis-
16 van Goede Diensten, voor 5 millioen
gulden verkocht aan de Sovjet-ambas
sade in Indonesië, die daar haar zetel
zal vestigen.
V=?*n fell9 brand heeft het gouverneurs-
In Semarang, benevens de in-
1 ,m de as gelegd. De schade wordt
r,?£f uPIg„,geraamd °p honderd millioen
rupiahs. Slechts een gedeelte van de
1 rcnieven, die opgeslagen waren in het
ICO Wjjgcaidgeu war
OU jaar oude gebouw, konden in veilig-
vf„lrrd,en gesteld. Vrijwel alle p
vmciale diensten hadden onderdak in
pro-
n onderda
Kte gouv?rneurskantoor. Er zal min-
stanH 6en 3aar nodig zi->n om d& achter
halen °P administratief gebied in te
de golven te werpen wanneer de zee
te ruw mocht worden. Drie en twintig
leden van de bemanning hebben zich zo
aan de gang van zaken geërgerd, dat
zij bij binnenkomst in de Nieuwe Water
weg hun dienstverband hebben opge
zegd.
Zij hopen dat 'hun rechtskundige bij
stand zal worden verleend, indien hier
uit moeilijkheden voor hen mochten
voortvloeien. Op het ogenblik doen zij
nog hun werk. Zij zouden vandaag een
klacht indienen bij de Liberiaanse con
sul in Rotterdam.
De slachtoffers
Van de zijde van de Maatschapp';
Zeevaart, directie Hudig en Veder te
Rotterdam, deelt men mede, dat de
volgende personen behoorden tot de
opvarenden van de „Carpo", welk
schip, zoals gemeld, vermoedelijk is
vergaan:
De 63-jarige kapitein A. Douw,
Krimpen aan de Lek; de 24-jarige
eerste stuurman J. ter Voort, Amster
dam; de 22-jarige tweede stuurman
H. Loubert uit Geleen; de 32-jarige
eerste machinist A. Peters te Rotter
dam; de 21-jarige tweede machinist
I. Tessensohn, Den Haag; de 18-ja-
rige derde matroos J. Daalmeijer,
Schiedam; de 26-jarige kok M. Bras
ser, Rotterdam; de 18-jarige matroos
C. Keidenier, Goes; de 27-jarige ma
troos A. van Drongelen, Rotterdam;
de 17-jarige matroos onder de gage
H. Muller, Den Haag; de 15-jarige
logiesjóngen J. Schrammeijer, Rot
terdam; de 24-jarige C. Witkamp te
Rotterdam.
Vanmorgen is het 7.300 ton metende
Britse vrachtschip Tresillian tijdens
een storm in de Ierse Zee gezonken.
Drie schepen hebben getracht over
levenden van de veertig man tellende
bemanning van vlotten en uit het wa
ter op te pikken. Het is niet bekend
hoeveel leden van de bemanning ge
red zijn.
(Van onze verslaggever)
Vijftien passagiers, onder wie een
Nederlander, en vijf bemanningsleden
hebben Maandagmorgen in een Brits
Ijjnvliegtuig enige angstige uren boven
London Airport doorgebracht. Het vlieg
tuig, een Elizabethan van de British
European Airways, verloor kort na de
start een neuswiel. Twee uur lang heeft
het toestel boven het vliegveld gecir
keld voordat de gezagvoerder tenslotte
besloot een riskante landing te wagen.
Om kwart over twaalf Nederlandse tijd
is het. toestel veilig geland. De inzit
tenden bleven ongedeerd en het vlieg
tuig liep slechts lichte schade op.
De Nederlandse passagier, de heer
Van Gelderen, vertelde ons Maandag
middag op Schiphol de toedracht van
het gebeurde. Tien uur 's morgens was
de Elizabethan opgestegen met bestem
ming Amsterdam. De gezagvoerder van
een vliegtuig dat even later de lucht
in ging bemerkte dat de Elizabethan
een van de twee neuswielen verloor.
Onmiddellijk trachtte hij verbinding
met het toestel te krijgen. Toen hij
daarin niet slaagde, seinde hij een be
richt naar de verkeerstoren van Lon
don Airport. Van hieruit wist men de
radiotelegrafist van de Elizabethan te
bereiken. Op de luchthaven werd on
middellijk de noodtoestand afgekondigd.
Brandweerauto's en Rode Kruis-ambu-
lances werden langs de landingsbaan op
gesteld. Het vliegtuig vloog herhaalde
malen laag over het veld, zodat men
vanaf de grond foto's kon maken van
de schade. Behalve het neuswiel dat
verloren was. bleek het andere neus
wiel niet in de goede stand te zitten
Op zeer beheerste wiize deelde de ge
zagvoerder de passagiers van het lijn-
vliegtuig mede wat er aan de hand was
Allen bleven zeer rustig, wat natuur-
liik het besef van de benarde positie
niet wegnam. Een Engelse dame voelde
zich misselijk, doch door de goede zor
gen van de bemanning werd zij allengs
opgemonterd.
Op aanwijzing van de technische
gronddienst besloot de gezagvoerder
tenslotte het was inmiddels kwart
over twaalf geworden te landen op
de twee zijwielen, in de hoop dat het
toestel als gevolg van deluchtbewe
ging nabij de grond niet over de kop
zou slaan en in brand zou raken. Nadat
de ziiwielen de grond hadden geraakt
slaagde de gezagvoerder er geruime
tijd in de staart van het vliegtuig
naar beneden te houden. Geleidelijk
vertraagde het vliegtuig zonder dat het
zijn balans verloor. De passagiers had
den zich inmiddels van hun veiligheids
gordels ontdaan en stelden zich bij de
uitgang op. Op het moment dat het toe
stel tot stilstand kwam sprongen zij er
eén voor één uit, dat alles in zeer korte
tijd. Voordat de staart omhoog sloeg
stonden zij veilig en wel op de landings
baan.
Advertentie
(tot Woensdagavond)
Veranderlijke bewolking met en
kele verspreid optredende buien.
Matige tot krachtige wind tussen
Zuid en Zuid-West. Iets lagere tem
peraturen.
Zon: 8.25-16.33. Maan: 12.18-22.29.
Ruit gesprongen
Gisteren kwam nog een ander Brits
vliegtuig in moeilijkheden te verkeren.
Het was een stratocruiser van de BOA.
Op ruim driehonderd kilometer van de
Ierse kust sprong een ruit achter in het
vliegtuig op 25.000 voet plotseling met
een klap pit elkaar, midden in de nacht.
Alle passagiers werden verschrikt wak
ker t. en met een knal de luchtdruk in
de drukcabine wegviel. De piloot liet
het toestel meteen duiken naar dichtere
luchtlagen op 11.000 voet. Sommige
oudere passagiers, die naar adem snak
ten, kregen onderwijl zuurstof toege
diend. Doordat de lucht zich met grote
kracht een weg uit de drukcabine
baande, werden'twee jassen en een hoed
naar buiten gezogen. Er ontstond geen
paniek onder de 33 passagiers. De stra
tocruiser landde later veilig'te Londen.
Ronald Murton is de enige overle
vende van de South Goodtvin", het
lichtschip dat op de Goodwin Sands
in de Noordzee is vergaan en waar
bij zeven personen het leven heb
ben verloren.
In een haastig over zijn doorweekte
en gescheurde pyama aangetrokken
winterjas is Ronald Murton door
een helicopter gered. Men ziet hier
met hoeveel moeite hij aan een
kabel omhoog getrokken wordt.
Zoals bekend heeft de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid bij
de Tweede Kamer aanhangig gemaakt
een wetsontwerp tot verhoging van
de uitkeringen ingevolge de Noodwet
Ouderdomsvoorziening, dit in ver
band met de laatste loonronde. Daar
in wordt voorgesteld een verhoging
van f 72 per jaar voor gehuwden en
van f 42 per jaar voor ongehuwden.
In afwachting van de totstandkoming
van deze wetswijziging zal, zo moge
lijk nog in December, bij wijze van
voorschot, een uitkering worden ge
daan over zes maanden, dus van 1 Oc
tober 1954 tot en met 31 Maart 1955
en wel van f 36 voor gehuwden en
van f 31 voor ongehuwden.
Advocaat Sean McBride, de vertegen
woordiger van de Ierse regering bij
het officiële onderzoek naar de oorzaak
van de ramp met de KLM-Super-Con-
steliation Triton, heeft gisteren op de
eerste dag van de zitting in de „King's
Inns" te Dublin, bij de voorlezing van
zijn verslag drie belangrijke medede
lingen gedaan. „Uit het resultaat van
dit onderzoek zou kunnen blijken, dat
de achtereenvolgende handelingen die
de bemanning bij de start verricht, het
intrekken van het landingsgestel, het
rechttrekken van vleugel-flappen en
het controleren van het alternatieve
stijgvermogen, alle uiterst snel zijn ver
richt en wel op een moment, dat het
toestel waarschijnlijk nog niet de
hoogte bereikt had, waarop deze han
delingen gerechtvaardigd zijn", zo ver
klaarde McBride. De Ierse regerings
vertegenwoordiger vergeleek bij deze
veronderstelling de tijd, waarin de be
manning van de Triton deze start
manoeuvres heeft verricht, met de
langere tijd, die andere KLM-Super-
Constellations er voor nodig hadden
gehad. Een van de advocaten van de
KLM maakte bezwaar tegen deze rede-
neringswijze in dit stadium van het
onderzoek en voerde bovendien aan,
dat 'de omstandigheden waaronder de
andere machines vertrokken waren
verschilden met die waaronder de
Triton in de vroege ochtend van de
vijfde September de lucht in ging. De
Het Nederlandse motorschip „Falco"
heeft tijde.ns een zware storm de
twaalf leden tellende bemanning van
de Spaanse treiler SS2770 uit San
Sebastian aan boord genomen. De
„Falco" kreeg Zondagmorgen contact
met de treiler, toen dit laatste vaar
tuig zich op 60 mijl en Westen van
Ouessant in moeilijkheden bevond. De
brug van de treiler was weggeslagen
en bet kompas en de radio-installatie
waren zwaar beschadigd. De „Falco"
bood aan het vissersvaartuig naar Fi-
nisterre te begeleiden, maar onder
weg begon de treiler water te maken
en de bemanning oordeelde het beter
van boord te gaan.
Het Deense schip „Vega" van 250
ton, dat Zaterdag tijdens een hevige
storm door de acht leden van de be
manning was verlaten, is gisteren de
haven van Sherness aan de Theems
binnengesleept door de Nederlandse
sleepboot „Humber". De ondergelopen
machinekamer van de „Vega" wordt
leeggepompt.
Gisteravond staken opnieuw krach-
Sir Winston Churchill, de Britse eerste-minister, wordt vandaag 80 jaar.
Vorsten, presidenten en premier hebben hem felicitatietelegrammen gezon
den. Met bestelwagens vol komen de geschenken op Downingstreet 10 bin
nen. Er zijn kisten zeldzame wijn bij, maar ook theewarmers, gemaakt door
eenvoudige vrouwen. Zestig boekhouders, allemaal vrijwilligers, en andere
helpers behandelen de stroom van chèques, bankbiljetten en munten, die
uit vele landen zijn binnengekomen. Er is al meer dan een millioen gulden
aan geld ontvangen, o.m. een anonieme gift van veertien roebel. President
Eisenhower feliciteerde Churchill „wegens het bereiken van een nieuw
hoogtepunt in een leven, dat op zichzelf uit een reeks hoogtepunten bestaat".
„Wij Amerikanen," aldus president Eisenhower, „hebben het grote Brits-
Amerikaanse deelgenootschap zien groeien en bloeien met u als een van de
stoere voorvechters. In de donkere jaren van oorlog en de zorgvolle tijden
van onzekere vrede heeft dit deelgenootschap ons kracht gegeven. Wij
groeten u als wereldstaatsman, als onoverwinnelijke strijder voor de zaak
van de vrijheid, als onze beproefde vriend van vele heldhaftige jaren."
tige winden op. Het lichtschip „North
Goodwin", dat zijn ligplaats op vier
mijl van de verongelukte „South
Goodwin" heeft, seinde, dat het ruim
honderd meter van zijn ankerplaats
was geslagen.
Vice-admiraal W. G. A. Robson, die
als vlagofficier van Schotland de hulp
actie voor de Deense schoener „Svaerd-
fisken" heeft gedirigeerd, richtte giste
ren een telegram van dank aan de
commandant van smaldeel 5, com
mandeur S. den Boeft Hr. Ms. vlieg
kampschip „Karei Doorman" en Hr.
Ms. torpedobootjagers „Evertsen" en
„Kortenaer" maakten als onderdeel
van dat smaldeel een oefenreis door
de Schotse wateren. De „Evertsen"
heeft samen met een Britse Neptune
hulp verleend aan de „Svaerdfisken".
Vice-admiraal Robson dankte voor de
snelle en doeltreffende hulp. De sa
menwerking met de vliegtuigen van
groep 18 noemde hij uitstekend. Ook
kapitein Rasmussen van de „Svaerd
fisken" roemde de prestaties van de
„Evertsen".
(ANP—Reuter—UP)
De politie heeft vannacht in een hotel
te Leeuwarden de gedeserteerde mili
tair M. H. v. d. M. gearresteerd, wegens
de overval op de Veendamse taxi
chauffeur in een hotel te Zwolle.
De Franse premier Mendès-France
verklaarde, dat zijn landgenoten een
„enorme schuld van dankbaarheid"
aan Churchill hebben, omdat hij hen
geholpen heeft uit de donkere tijd
van slavernij". Er kwamen ook felici
taties binnen van maarschalk Tito en
van de Canadese premier, St. Laurent.
Sir Winston was gisteravond niet in
een stemming om rust te nemen. Hij
presideerde een avondbijeenkomst van
zijn kabinet om over de nieuwe parle-
mentszitting te spreken, die vandaag
door koningin Elizabeth geopend wordt.
Daarna gaf hij een diner voor 70 minis
ters en andere naaste medewerkers,
waar hij de inhoud van de troonrede
bekend maakte.
Vóór elf uur vanmorgen moet hij in
het parlement zijn om naar de troon
rede van koningin Elizabeth te luiste
ren. Op het middaguur zullen trommel
slagers in de historische Westminster
Hall het beroemde ,,V voor Victorie"-
teken in morse slaan drie punten
en een streep dat Engelands teken
van hoop was voor het door de nazi's
bezette Europa in de tweede wereld
oorlog.
Sir Winston zal dan uit handen van
zijn vriend en politieke rivaal Clement
Attlee zijn portret in olieverf ontvan
gen. Het schilderij, een werk van Gra
ham Sutherland, is een geschenk van
de parlementaire collega's. De jarige
krijgt voorts een gedenkboek. Hjj za)
een toespraak van 20 minuten houden
Millioenen Britten zullen de plechtig
heid via de televisie kunnen zien.
De parlementsleden zullen in West
minster Hall „Happy Birthday to
you" voor Sir Winstop zingen. De pre
mier zal de acht enorme kaarsen op
de verjaardagstaart uitblazen. In de
taart zijn twaalf pond boter, twaalf
pond suiker en 36 pond fruit ver
werkt. In suiker zijn er gebeurtenis
sen uit het leven van Sir Winston op
afgebeeld.
Bij de lunch, wacht de jarige een
tweede taart van 91 cm. diameter en
met 80 kaarsjes.
Om half zes zal de premier het dak
van zpn ambtswoning beklimmen om
een vliegtuig te zien overvliegen, waar
op in grote neonletters het opschrift
„Hulde aan Winston" is aangebracht.
Om zes uur zullen in het Hogerhuis
leden en oud-leden van de conserva
tieve partij Sir Winston twee zilveren
vazen aanbieden, die behoord hebben
aan generaal Charles Churchill, een
broeder van de eerste hertog van Marl
borough.
Om zeven uur zal Churchill door de
koningin op Buckingham Palace wor
den ontvangen.
'weuter)
5
Sir Winston Churchill, die vandaag tachtig jaar is geworden.
President van het Hof, rechter Thomas
Teevan, verzocht McBride hierop zich
in zijn verslag bij de feiten te houden
en conclusies achterwege te laten. Hier
op verklaarde McBride dat het naar
voren brengen van bepaalde aanwijzin
gen van een onregelmatige start uiter
aard niets zou afdoen aan het gewicht
van andere aanwijzingen voor een nor
male start.
De tweede belangrijke uiteenzetting
van McBride betrof het uitblijven van
onmiddellijke ongerustheid en de
daarmee gepaard gaande hulpverlening
op het vliegveld Shannon. Bij het ver
trek van de Triton meende een drie
tal agenten van de luchthavenpolitie,
die het toestel nastaarden, dat het niet
normaal de lucht inging. Een van hen
geloofde zelfs, dat het de lage dijk
langs de rivier de Shannon vlak achter
het einde van de startbaan raakte. Hij
rapporteerde dit F.-m zijn chef, die naar
buiten liep tot aan de startbaan en het
vliegveld afkeek, echter zonder iets te
zien. Hij sloeg daarom geen alarm.
Zoais gebruikelijk probeerde het
personeel in de verkeerstoren kort
na het vertrek van de machine radio-
telefonisch contact met de cockpit op
te nemen, doch tevergeefs. Er kwam
geen antwoord. Na nog enkele ver
geefse poginge. ging men er vijf mi
nuten nadat de Triton was opgeste
gen toe over alle controletorens op te
roepen om naar de Triton te informe
ren. Geen der stations had iets van
de machine gehoord.
Op dat moment, zo ging de heer
McBride voort, gebeurde er iets
bijzonder ongelukkigs. De .nan. die
de radarpost van het vliegveld be
diende, ving een van deze radioge
sprekken op. Hij interrumpeerde plot
seling over zijn installatie en mengde
zich in de conversatie met de woor
den: „Zoeken jullie naar de Peter
How Love King Yoke? Die heb ik
hier op mijn scherm, 23 mijl ten
Westen van Shannon". „Outbound?"
vroeg de verkeerstoren nog („op de
uitreis?"). „Zeker", luidde 't antwoord
van de radarpost. Na deze geruststel
lende verklaring liet de verkeerstoren
de Triton naar men dacht rustig
de reis voortzetten.
De derde belangrijke verklaring in de
uiteenzetting van advocaat McBride be
trof de startbaan, waarvan de verkeers
leiding van Shannon de Triton neeft
laten opstijgen. De KLM-machine kreeg
startbaan 14 toegewezen. De windrich
ting was voor het starten van deze baan
ongunstig en bovendien is startbaan 23,
die wat de wind betreft in een meer
gunstige positie lag, aanmerkelijk lan
ger. „Men zou de vraag kunnen stellen",
aldus McBride, „of die startbaan wel
gebruikt had moeten worden. De Tri
ton had een behoorlijke lading en het
zou kunnen zijn dat startbaan 14 te kort
was voor het zwaar geladen toestel".
Er staat in dit onderzoek niemand als
verdacht terecht, al zullen er aan net
slot wel een of meer verantwoordelij
ken voor de ramp worden aangewezen.
Naast het hof zelf zijn er de getuigen,
de talloze juristen, onder wie er zijn,
die voor de belangen der nabestaan
den opkomen, de vertegenwoordigers
der diverse luchtvaartmaatschappijen
en de journalisten.
In de historische „Kings Inns", die
in drie weken tijd door werklieden
in een rechtszaal is omgebouwd, heeft
de Lockheedvliegtuigenfabriek een
klein, beweegbaar model van de Tri
ton opgesteld, dat in staat is alle
luchtmanoeuvres uit te voeren. Deze
kleine Super-Constellation heeft in
de rechtszaal een plaats gekregen te
gen de achtergrond van een grote
kaart, voorstellende de monding van
de Shannon-rivier. Het model, dat op
een draaibare standaard is gemonteerd
en langs electronische weg in bewe
ging kan worden gebracht van een
schakelbord uit heeft een vleugel
spanning van ongeveer anderhalve
meter. De bouw ervan heeft ongeveer
tien duizend gulden gekost. Het mo
del zal in de rechtszaal bij het onder
zoek worden gebruikt om de techni
sche uiteenzettingen van de deskundi
gen te verduidelijken.
Verder wonen vier luchtvaartdeskun
digen uit Nederland, Ierland, Enge
land en Canada de zittingen bij om
bij de technische aspecten van de ver-
horên te assisteren
Dit zijn de heer A. J. Marx, hoofd
ingenieur van het Nationaal Lucht
vaartlaboratorium uit Amsterdam, kapi
tein C. K. Edward, assistent-directeur
operations van de „Trans-Canadian
Airlines", E. V. F. Miller, verkeerslei
der van het Britse ministerie voor ver
keer en burgerluchtvaart en comman
dant Andrew O'Shea, assistent-lucht
vaartingenieur van de Ierse luchtmacht
Zij zullen in de komende weken de tien
tallen getuigenverklaringen aanhoren
en tenslotte hun oordeel moeten uitspre
ken over de oorzaak van de ramp. Bo
vendien zal bij dit onderzoek worden
nagegaan, hoe het te verklaren is, dat
de hulp van de zijde van de luchthaven
Shannon gedurende de eerste anderhalf
uur na het ongeval is uitgebleven.
Commodore A. Viruly, de gezagvoer
der van de Triton, en zijn Britse eerste
piloot, Edward Parfitt, waren de twee
enige leden van de bemanning van het
verongelukte vliegtuig, die in Dublin
bij de rechtszitting aanwezig zijn. De
overige vijf bemanningsleden, die de
ramp hebben overleefd, houden zich in
Nederland beschikbaar, om zo nodig als
getuige gehoord te worden. De K.L.M. is
verder o.a. vertegenwoordigd door de
heer G. J. Ten Duis, die de leiding heeft
bij de training van de K.L.M.vliegers,
en de heer C. A. Bruijnestein, van de
lijnonderhoudsdienst van de K.L.M. en
chef van de Lockheed-sectie.
De Zuid-Afrikaanse Nationale Party
heeft Johannes Strydom tot premier
gekozen. Hij volgt de demissionnaire
premier, dr. Daniël F. Malan, op. Dr
Malan heeft zich, zoals gemeld, wegens
zijn vergevorderde leeftijd teruggetrok
ken.
