"DE SCHEEPSBOUWER-.1 Nederland moet valuta-reserves zoveel mogelijk intact houden SCHEEfVAMTBERICHTOi I tl L 1954 - MARIA-JAAR Sint Nicolaas en zijn stad m Prof. Koopmansbelastingverlaging op conjunctureel onjuist tijdstip V Oorloijsherinncnniien SINTERKLAASAVOND TEKENcursus r ill WELKE MAATREGELEN TEGEN EEN DEPRESSIE? Prae-advies Vereniging voor Staathuishoud kunde Schotse elftal tegen Hongarije J De afkondiging van het Dogma ZATERDAG 4 DECEMBER 1954 PAGINA 11 Oplossing kruiswoordraadsel van Vrijdag LnoYt R?n =-Ca,riHonmuz - 8'30 caus" 8'45 7j! mm De Vereniging voor de Staathuishoudkunde heeft aan prof. mr. J. G. Voopmans, prof. dr. Horring en ir. H. Vos de vraag voorgelegd: Welke maat delen in Nederland (al dan niet in Europees verband) voorbereid dienen ,e worden voor het geval, dat zich een belangrijke terugslag in de wereld- 'onjunctuur zou voordoen. Prof. Koopmans zegt in zijn prae-advies: Zorg a'lereerst, zolang wij nog niet in de depressie zitten, dat de valuta-reserves 'goud, deviezen en andere buitenlandse activa), zoveel mogelijk intact blij- ^en, maar wees, als het eenmaal zover komt, ook zonder aarzelen bereid om fleze op te offeren, zij het ook op een zodanige voorzichtige wijze, dat hier mede het hoogst mogelijke nuttige resultaat gedurende een zo lang mogelijke llJd wordt verkregen. Wet de omvang van de valuta-reserves *alt onze bewegingsvrijheid voor het peren van een zelfstandige anti-depres- '■epolitiek. Nederland is. figuurlijk ge- sProken, als klein vaartuig, via de s'eepkabels van het betalingsbalans- '"echanisme (tezamen met stabiele wis- Se'koersen) onverbrekelijk verbonden Ja» het ettelijke malen zwaardere bui- inlandse schip. Wanneer dit laatste on verhoopt op drift raakt, ligt onze enige ,ans om niet machteloos in hetzelfde 'e0ipo te worden meegesleept, in het «ten vieren van een stuk van die kahel. De schijnbaar abnormale hoogte van ae valutareserves ..hans, behoeft onder Pe huidige omstandigheden nog niet te intekenen, dat deze een overbodige IPxe zouden zijn, integendeeL aldus prof. koopmans. Prae-adviseur wijst hierbij op de con fusies van de president van de Neder- ahdse Bank over 1953, volgens iqpjke het gunstig betalingsbaianssaldo )'i op lopende rekening meer aan in- latoire krachten in het buitenland dan an een deflatoire ontwikkeling in Ne erland te danken is hetgeen in zéker rjit mindere mate, voigens prol. Koop- ?ans, op het tot dusver verstreken ge pelte van 1954 toepasselijk is. In de tweede plaats zijn de buiten- ahdse (speciaal Amerikaanse) aankopen ab Nederlandse internationale effecten hans een bron van de aanzwellende ?°Ud- en deviezenreserves, maar zij unnen tevens oorzaak zijn voor het, V] tueel te kwader ure, weer af- joeien hiervan in meer of minder na ys'toekomst. sit deze aankopen zou bij de huidige hatie een zelfstandige bron van in- hoiliteit künnen liggen. Prof. Koopmans maakt zich ernstig "Czorgd over de gartg van zaken ten aanzien van de huidige belastingpolitlek. belastingverlaging is een van de waar dvolste instrumenten, die voor het voe den van een zelfstandige anti-depres- siepoütiek ten dienste kunnen staan taits op het juiste tijdstip toegepast, hieruit volgt het grote gevaar van toe ging op het onjuiste tijdstip. Prae- dleur' die gekant is tegen een bij liaat" vaststaand tijdstip van aan- I9Sb ke belastingverlagingen begin terwijl men onmogelijk kon we- stj of dit tijdstip conjunctureel gun- j is, meent dat de aangekondigde be- stingverlagingen die, onder invloed atl het parlement en de publieke rjg?'e, eerder zullen ingaan, confunctu gezien op het verkeerde moment "en komen. £>e hausse-tendenzen zuilen er nog krnu. verter'tt worden en men zal zijn de te vr°eg verschieten, zowel wat mogelijkheid van een latere fiscale hht'atie op het conjunctureel juiste mo- Ontnt' als w,t üe directe gevolgen voof 'ze deviezenreserves betreft. indien iets m staal is geweest prof. CPmaa. nog sceptischer te stemmen Up nt de mogelijkheid van een effec- ^hve anti-depressie-poiitiek in Nederland, an hij op grond van zijn theoretische anaiy; is het deze weinig verheffende de monstratie van machteloosheid van een kleine groep, die de problematiek waar het om gaat begrijpt, tegenover een pu blieke opinie, die in meerderheid voor dit begrip nog ontoegankelijk is. Het aantal instrumenten voor de be strijding van de gevolgen van een te ruggang, in het buitenland is in feite aanmerkelijk kleiner dan men denkt. De maatregelen, die als bestanddeel hebben een extra koopkrachtinjectie in het binnenland, gaan gepaard met on gunstige invloed op het betalingsbalans saldo op lopende rekening. Derhalve is het volstrekt niet zeker dat een land als Nederland, op welke wijze ook, aan een werkelijk ernstige teruggang van de we reldconjunctuur kan ontkomen. Het toepassen van invoerverboden, contingenteringen, deviezenvoorschriften etc. noemt prae-adviseur in hoge mate ongewenst, omdat men dan, met gelijke munt betaald zal worden. Prof. Koopmans noemt voorts als middelen om de ongewenste gevolgen van een koopkracht-injectie op te vangen: wisselkoersaanpassing, loon- en prijspolitiek en belastingpolitlek Wat betreft het eerste middel wordt gezegd, dat dit instrument nooit als „normaal" middel tot depressiebe- strijding, maar hoogstens in uiterste noodzaak kan worden toegepast. De weg van de Dinnenlandse loon- en prijsaanpassing is slechts bruikbaar voo „eenrichtingverkeer"; wanneer de ze weg in neerwaartse richting zou moe ten worden bewandeld, zal hij in de prak tijk onbegaanbaar blijken. Bij de beias- tingpoiitiek gaat het tenslotte in dit ver band vooral om de verlaging van de kostprijsverhogende belastingen. Het recept, dat prof. Koopmans voor stelt, is de quantitatieve koopkrachtre gulering (via koopkrachtinjecties) te ge bruiken wanneer de achteruitgang van de Nederlandse exportpositie, niet voort vloeit uit vermindering van buitenland se prijzen, maar uit achteruitgang van de vraag naar onze exportproducten als gevolg van een vermindering van het nationaal inkomen in de landen van bestemming. (De prae-adviezen van prof. dr. Hor- ring en ir. H. Vos zullen nog volgen.) (Bovenstaand prae-advies publiceer den wij reeds in een deel van onze vo rige oplajje). Slechts drie spelers van het Schotse elftal, dat op 3 November tegen Noord- Ierland speelde, zijn gekozen voor het team dat Woensdag 8 December te Glasgow tegen Hongarije zal uitkomen. Naast deze drie herkozen spelers, Da vidson (spil), Johnstone (rechtsbin nen), en Ring (linksbuiten), zullen ook drie debutanten deel uitmaken van het Schotse elftal en wel Haddock, Cum- ming en Warhaugh. De opstelling ziet er als volgt uit: doel: Martin (Aberdeen); achter: Cun ningham (Preston North End) en Had dock (Clyde); midden: Docherty (Pres ton North End), Davidson (Partick Thisle) en Cumming (Hearts of Mid lothian); voof: McKenzie (Partick Thistle), Johnstone (Hibernian), Reil- ly (Hibernian), Wardhaugh (Hearts of Midlothian) en Ring (Clyde). Horizontaal: 1. al, 3. los, 5. gal, 7. pa, 9. Bea, 11. the, 12. lijn, 13. klaver, 15. vrezen, 17. adelaar, 18 leed, 19 el, 20. rm, 21. oker, 24. ere, 26 bananen, 30. no taris, 34. Algiers, 38, akkoord, 42. tam, 43. peul, 44. ra, 45. e.k., 47. peer, 48. Sibe rië, 50. gemaai, 51. inmaak, 53. kin, 54. lak, 55. lap, 57. on, 58 ode, 59. Ada, 60. To. Verticaal: 1. Ab, 2 Lek, 3. lava, 4. strelen, 5. gevaren, 6. leer, 7. pijn, 8. An, 10. alleen, 12. lekker, 14. Ede, 16. ram, 18. leb, 22. Rus, 23. in, 25. St., 27. aal, 28. aai, 29. eer. 3! ook, 32. ADO, 33. Ier, 34. aap, 35. geuzen. 36. es, 37. stabi le, 38. Amerika, 39 km, 40. overal, 41. dor, 44. Ria, 46. kin, 48. sago, 49. Emma, 50. gin, 52. kat, 53. Ko, 46. Po. ALGENIB p. 4 Rio Grande n. Santos. ANDIJK 4 te New Orleans. BENNEKOM 4 van Curagao n. Cristobal. BLOEMFONTEIN p. 4 St. Helena n. Kpst. ELIJDENDIJK p. 4 Wight n. New York. BREDA 4 te Antwerpen. CASTOR KNSM 4 te Paramaribo. DELFSHAVEN 4 te Rio Janeiro. FALCO p. 4 Gibr. n. Valencia. JUPITER 4 te Aruba. LOPPERSUM p. 4 Oporto n. Antw. ©BERON 4 te Philadelphia. ORANJEFONTEIN 4 te Hamburg. OVULA 4 van Singap. n. Bombay. PLANCIUS 4 te Surabaja. ROTTI 4 te Marseille. RUYS 4 te Singapore. SAWEGA 4 te Bremen. SCHIEDIJK 4 te Rotterdam. SINGKEP p. 4 Daedalus n. Muscat. STAD DORDRECHT 4 te Setubal. STAD MAASTRICHT p. 4 Kp. Armi naar acahlanpa SI AD ROTTERDAM p. 4 Trondj. n. R'dam. STRAAT MOZAMBIQUE 4 te Walvisbaai. TABIAN 4 te Singapore. TIBERIUS 4 te Curasao. TIBIA 4 te Rastanura. WIELDRECHT 4 te Paulsboro. ZAAN p. 4 Gothenb. n. Zaandam, schepen vijf AEBEKERK p. 4 Kp. St. Vine. n. Genua. BANTAM 4 te Bombay. BREDA 4 te Antwerpen. CALTEX PERNIS p. 4 Ouess. n. sidon. CELEBES p. 4 Sabang n. Colombo. CERONIA 4 te Singapore. ^ïaivca CRONENBURGH p. 4 Finist. n, Onton. 'aiyse in het prae-advies toch reeds ittersum p. 4 Ouess. n. Houston, «s, is hpf riP7P u/pinio vprhpffpndo Hp- JAPARA K.P.M. p. 4 East London n. Durb. ZONDAG Hilversum i, 402 m. kro: b.od "J'euws. 8.15 gram., 8.25 pi. Hoogmis NCRV: 9.3ö nieuws, 0.45 vocaal ens 10.00 Prot. pr„ 11.30 kamermuz., 12.00 gram. KRO: 12.15 gram., 12.20 apologie, 12.40 Stam.. 12.55 zonnewijzer, 13.00 nieuws, ".15 lunchconcert, 13.40 boek, 13.55 Bram., 14.00 kinderen. 14.45 gram., 15.10 Jieken. 16.10 thuisfront. 16.15 sport 16.30 vespers. IKOR: 17.00 prot. pr„ 18.15 Sin- terklaasprogr., 18.45 prot. pr. NCRV' 19.00 boek, 19.10 samenzang. 19.30 caus. KRO: to.45 nieuws, 20.00 gevar. progr., 21.00 act., 21,15 de gewone man. 21.20 Sint Ni- eolaasprogr. m. gram 22.40 caus., Avond gebed, 23.00 nieuws, 23.15 gram- niSï^YE??oUM 111 298 m- - VARA 6.00 IneP'v rt u'nier sl'ed.ies, 9.15 hoor- merork PrSd,!ren' S.35 caus., 9.50 ka- zonder omslag, lOl°2r0esin°êrklaas0 cabaret hUhen3'™ üTboek, n'ao "lfóö Sinterklaasprogrv. d. kinderen 1525 kamerork., 16.30 sport. VARA: 17.00 kin deren, 17.45 sport, 18.15 nieuws. VPRO- 18.30 prot. pr. IKOR: 19.00 prot nr AVRO: 20.00 nieuws, 20.05 radio.journj 20.15 gevar. muz., 21.00 hersengymn.. 21.20 St. Nicolaasprogr., 21.55 hoorsp., 22.25 gram., 23.00 nieuws, 23.15 gram. ENGELAND, BBC, home service. 330 m-: 15.45 symph.ork. en solist. 19.25 c°"c.ork. BBC, light progr., 1500 en 247 m.: il-15 gevar. muz., 16.30 gevar. muz. 21.15 'anospel, 22.00 amus.muz. 30f ORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK, 13 .01.: 12.00 amus.muz., 12.30 lichte muz., ■'O amus.muz., 16.30 dansmuz., 18.15 °tk. conc.. 20.00 Der Sohn des Mikado, plette, 22.25 dansmuz., 23.30 amus.muz., 5 ork.conc. en koor, 1.15 gevar muz. -FRANKRIJK, nat. programma. 347 m.: "•o0 T Oft Aft llnL*. >.30 PlUz.. La mascotte, opera, 20.00 lichte 21.30 ork.conc., 22.45 kamermuz. BRUSSEL, 324 m.: 12.15 lichte muz., K'" operaconc., 17.00 symph.ork., 17.15 ;2'° Philh. Ork., 17.40 omr.ork., 18.05 .'*SZang. 23.05 dansmuz. svm um,: 14-30 ork.conc., 15.00 groot li-V?» ork-> 21.15 omr.ork. en sol.. 23.00 "chte'muz. ENGELAND, BBC, European Service. Bi* ,Y- Nederl. 8.00-8.15 Eng. les v. be- nneiingen, lessen 80 en 81, deel 4 (Op ginnJi< 5 m-K 17.00-17.15 Eng. les v. be- (On 9^gen' '"leiding en les 1, deel 1 Feit„„ en 49 m->- 22.00-22.30 Nieuws. <Op 224V^)de dag' °nbez0I"gde klanken. KK,uS?N NAAR TELEVISIE. Argentinië Voetbalwedstr.: Italië— „TT TT-c-, MAANDAG nieuwY 1 4Ü2 m" NCRV: 7.00 710 m"z-. 7.30 gram., 7.45 prot. pr.. 8.00 nieuws, 8.15 sport, 8.25 gram.. 9.00 zieken, 9.30 huisvr., 9.40 Mastklim- men, 10.05 gram.. 10.30 prot. pr„ 11.00 gram., 11.20 lichte muz., 12.25 boer en tuinder, 12.33 gram., 12.53 gram., 13.00 nieuws, 13.15 Metropole-ork., 13.45 gram 14.05 schoolradio. 14.30 gram., 14.45 vrouw, 15.15 gram., 15.28 viool en piano. 16.00 prot. pr., 16.30 kamermuz., 16.50 gram., 17.00 kleuters. 17.15 gram., 17.30 jeugd, 17.45 regeringsuitz., 18.00 vrou wenkoor, 18.20 sport, 18.30 gram., 18.40 Engelse les, 19.00 nieuws. 19.10 gram.. 19.30 pari, comm., 19.45 oude kamermuz., 20.00 radiokrant, 20.20 piano, 20.50 hoor spel. 21.15 gram., 21.20 klankbeeld, 21.45 gram., 22.00 kamerork. en sol., 12.45 prot. pr.. 23.00 nieuws. 23.15 gram.. 23.45 Esperanto. HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00 nieuws, 7.10 gram., 7.15 gym., 7.33 gram., 7.50 vierhandig pianospel. 8.00 nws. 8.18 gram., 8.30 amus.muz., 9.00 gym. vrouw. 9.10 gram. VPRO: 10.00 caus.. 10.05 prot. pr. VARA: 10.20 zieken, 11.15 fluit en piano, 11.40 voordr., 12.00 gram., 12.15 dansmuz., 12.33 platteland, 12.38 dans muz., 13.00 nieuws, 13.15 middenstand. 13.20 lichte muz., 13.50 gram., 14.00 vrouw, 14.15 strijktrio. 14.45 gram., 15.45 zestig minuten boven de zestig 16.45 jeugdork. en sol., 17.10 gram. 17.30 orgel en zang, 17.50 mil. comm., 18.00 nieuws. 18.20 act., 18.25 gram., 18.40 pari. overz., 18.55 liedjes jeugd, 19.05 jeugdconc., 19.45 regeringsuitz., 20.00 nieuws, 20.05 hoor- spel met muz., 20.35 aetherforum. 21.15 oude en moderne dansen, 21.50 Crus 22.05 Radio Philh. Ork., 23.00 nieuws, 23.15 gram. ENGELAND, BBC, home service, 330 m.: 13.00 accordeonmuz., 16.40 ork.conc., 20.30 ork.conc. BBC, light progr., l»9 en 247 m.: 12.30 dansmuz., 13.45 ork.conc., 16.00 ork.conc., 16.45 amus.muz., 19.00 piano spel, 19.15 ork.conc., 23.30 jazzmuz. NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK, 309 m.: 12.00 lichte muz.. 13.10 ork.conc, 16.00 ork.conc., 17.45 gevar. muz.20.00 ork.cone., 23.30 kamermuz., 0.25 dans muz., 1.15 gevar. muz. FRANKRIJK, nat. programma, 347 m 12.15 pianorecital, 12.30 ork.conc., 13.40 gitaarspel, 16.50 kamermuz., 20.00 ork. conc. BRUSSEL, 324 m: 13.15 pianospel, 13.45 pianospel, 14.30 kamermuz., 15.15 piano recital, 17.10 lichte muz., 18.00 Franse, les, 19.40 romantische liederen, 20.00 ka merork. en solist. 21.15 omr.ork. en so liste, 22.15 lichte muz. 484 im.: 14.15 kamermuz., 15.30 omr. ork., 16.05 lichte muz., 17.30 zang en piano. 18.30 chahsons. 20.00 lichte muz.. 20.45 kamerork. en sol. ENGELAND, BBC, European Service Uitz. voor Nederl. 8.00-8.15 Eng. les v beginnelingen, lessen 80 en 81. (Op 464 en 75 m.). 22.00-22.30 Nieuws. Feiten V. d. dag. Engelse les v. gevorderden. (Op 224 m.). LEKKERKERK 4 te Madras. LINDEKERK p. 4 Perim n. Pt. Said. MARKEN 4 te Freetown. MENTOR te Beyrouth. MIRZA p. 4 Ram Head n. Tarakan. NIEU WHOLLAND 4 te Sydney. NOTOS 4 te Lissabon. PHRONTIS 4 te Belawan. PRINS ALEXANDER p. 4 Gibr. n. Reggio. PRINS FREDERIK HENDRIK p. 4 Quebec naar Hamburg. PRINS MAURITS 4 te Alexandrië. ROEBIAH 4 te New Orleans. SCHIEDIJK 4 te Rotterdam. S1BEROET p. 4 Singap. n. Bombay. SUNETTA p. 4 Ouess .n. Lissabon. WAAL p. 4 Finist. n. Antwerpen. WONOSARI 4 te Manilla. P AS SAGFIERS SCHEPEN ALDABI 8 te Ilheos verw. ALHENA 8 te Buenos Aires verw. BLOEMFONTEIN 7 te Kaapstad verw. COTTICA 5 te Plymouth verw. INDRAPOERA 4 te Priok ver.w. JAGERSFONTEIN 4 van Kaapst. n. A'd. JOH. v. OLDENB. 10 van A'dam n. Priok. MAASDAM 9 van Rotterdam n. N. York. NIEUW AMSTERDAM 7 van Rotterdam n. New York. NOORDAM 4 van New York n. R'dam. ORANJE 8 te Colomob verw. ORANJESTAD 11 te Trinidad verw. RIJNDAM 10 te New York verw. SIBAJAK 5 te Melbourne verw. WATERMAN 4 van R'dam n. Wellington. WESTERDAM 11 van R'dam n. N. York. WILLEM RUYS 9 van R'dam n. Tj. Pr. ZUIDERKRUIS 7 te Aden. verw. AVERDIJK 3 te New Pork. ALPHERAT 3 te Paranagua. ANNENKERK 3 te Pt. Said. ALDEGONDA 3 te P. Sambu. AMOR p. 3 Sicilië n. A'dam. ARKELDIJK p. 3 Key West n. Havre. aTLAS p. 3 Gibr. n. Faro. AaLSDIJK p. 3 Scilly n. Miami. AMSTELLAND p. 3 Rio Grande n. Santos. ALCETAS 3 te Iskenderun. ARDEAS p. 3 Gibr. n. Palermo. AMSTELBRUG 3 te Amsterdam. BALI p. 3 Guardaf. n. Djeddah. CALTEX DELFT p. 3 Gibr. n. Sidon. DELFSHAVEN p. 3 Vittoria n. Rio Jan. DEOFAVENTE 3 van Gdynia n. A'dam. DIEMERDIJK p. 3 Acapulco n. R'dam. ELMINA 3 te Hamburg. ERINNA 3 van Saigon n. Pladju. ESSO ROTTERDAM p. 3 Azoren n. Texas City ELSENBURGH p. 3 Kp. St. Vine, naar Duinkerken. ENA p. 3 Param. n. B. Aires. EOS 3 te Amsterdam. FRIESLAND p. 3 Djeddah n. Belawan. FALCO 3 te Casablanca. GORDIAS 3 te Amsterdam. GOOILAND p. 3 St. Vine. n. L. Palm. HESTIA p: 3 Azoren n. La Guaira. 1IERA 3 te Paramaribo. HATHOR 3 te Bremen. HAARLEM 3 te La Libertad. ILIAS 3 te Venetië. ILOS 3 te Denia. JAVA 3 te Pt. Said. JAPARA S.S.M. p. 3 Perim n. Damman. KARIMATA 3 te Algiers. KARSIK 3 van Kobe n. Shanghai. KORATIA p. 3 Thursday Isl. n. Lyttelton. KOROVINA p. 3 Azoren n. Rotterdam. LOOSDRECHT 3 te Damman. MACUBA p. 3 Mindanao n. Cebu. MAUREEN 3 te Dublin. MAAS p. 3 Finist. n. AJg. MUIDERKERK 3 te Sydney. MANTO 3 van R'dam n. Lissabon. NESTOR 3 te Paramaribo. NERO p. 3 Gibr. n, Algiers. NOORDWIJK 3 te Havana. NJGERSTROOM p. 3 A'dam n. Bord. ORANJE 3 van Djak. n. A'dam. OOTMARSUM p. 3 Azoren n. Havre. ONDINA p. 3 Kreta n. P. Said. OUWERKERK 3 van Frem. n. Geel. OPHIR 3 te Singapore. PIETER S 3 te Rotterdam. FAILOWA p. 3 T. Anson n. Djak. PLAGIOLA 3 te Curasao. RÏOUW 3 te Zamboanga. RONDO 3 te Bremen. ROTULA p. 3 St. Helena n. Curasao. ROELF 3 te Bilbao. SCHIE 3 te Ciudad Trujillo. STRAAT MALAKKA 3 te Semarang. STAD ROTTERDAM 3 van Narvik naar Rotterdam. SLIEDRECHT p. 3 Ras Hadd n. Fahah. SAROENA 3 te Soerabaja. STAD ALKMAAR 3 te Suez. STAD MAASSLUIS 3 te Immingham. STAD LEIDEN p. 3 L. Palmas n. Dakar. STAD DORDRECHT 3 te Setubal. STRAAT MAKASSAR 3 te Manilla. TaBINTA 3 van Bareel, n. A'dam. TEUCER p. 3 Mars. n. Havre. TJILUWAH 3 van Semar. n. Djak. TJIBODAS 3 te B. Papan. TELAMON p. 3 Finist. n. La Guaira. TASMAN 3 te Djakarta. TJIBANTJET 3 te Singapore. VAN WAERWYCK 3 te Hongkong. VAN LINSCHOTEN 3 van Kp. Coast naar Winneb. WIELDRECHT p. 3 Hatteras n. Paulsboro. WESTERTOREN p. 3 Param. n. Curas- IJSSEL p. 3 Finist. n. Tunis. ZAAN p. 3 Gefle n. Zaandam. 54. Ik geloof u, vrouwe", zegt Eric na een korte overdenking, „en indien mogelijk, zal ik u alle hulp verlenen". Ondanks de sfeer van openhar tigheid vraagt Eric zich af, waarom de vrouw juist hém een volslagen vreemde zo blindelings in vertrouwen genomen heeft en weer be kruipt hem de gedachte, dat zij wellicht tóch weet, wie hij werkelijk is. Als hij haar echter zijn ware naam vertelt, reageert zij daar nauwelijks op en gerustgesteld vervolgt Eric: „Hoeveel weet Edzar van deze geschie denis? Om hem zover te krijgen, dat hij u helpen wilde, zult gij hem toch iets verteld moeten hebben". „Daar had ik mij ook op voorbereid", glim lacht de vrouw, „maar Edzar sprong haast al uit zijn vel, toen ik vertelde, dat de Noordelijke Saksers zich verbonden hadden om hém te vernietigen. Ik. heb toen wijselijk niet meer over vader gerept, hoewel ik de indruk heb, dat Edzar wel vermoedens heeft, want hij vroeg herhaaldelijk wat de naam van het eiland Cendrach eigenlijk beduidde. „Het is een opmer kelijke naam", merkt Eric fronsend op. „Gij zijt vreemdelingen in deze streken, nietwaar?" „Wij komen 'van Erin, het Groene Eiland't, antwoordt de vrouw met een afwezige blik. Jaren geleden verlieten wij ons schone land, een vertrek, dat op een vlucht leek. Dagenlang zwalkten wij op zee rond, tot Ragnar ons half verhongerd oppikte. Ach, de zeerovers waren poed voor ons; zij eerbiedigden vader zelfs om zijn wijsheid en kennis. Maar tondanks dat, ondanks de prachtige goederen, kleding, sieraden, gou den schatten, welke Ragnar voor ons meebracht van ziin strooptochten, bleven wij gevangenen. Jaar in jaar uit op datzelfde eiland. Soms had ik de indruk, dat vader blij was met al die krijgers om zich heen; dat hij niet meer van het eiland af wilde; dat hij bang was voor iets daarbuiten". Branwen staart nadenkend voor zich uit en even heerst er stilte in het ver trek. Dan ziet de Noorman de vrouw tegenover zich eensklaps verbleken. Onopvallend glijden haar blikken even langs de zware gordijnen voor de vensternissen. Dan richt zij haar donkere fonkelende ogen waarschuwend op Eric. „Er staat iemand buiten", fluistert zij ademloos. „Ik voel het, wij worden beluisterd. Snel, grijp deze luistervink vóór hij zich terugtrekt, of het is met ons allen gedaan". •V.V.W.'.V.V.VAV.V.WJ Paus Pius XX zou de afkon- diger van het Dogma worden. Hij was zelf als kind reeds een vurig vereerder van de H. Maagd. Hij was ook lid van de Derde Orde van de H. Fran- ciseus. Het zjjn vooral die_ vol gelingen van Sint Franciscus, die de eeuwen door met grote ijver het voorrecht van Ma ria's Onbevlekte Ontvangenis verdedigd hebben. Van alle zijden en uit alle werelddelen ontving de Paus ontelbare smeekbrieven, om toch alle twijfel op te heffen en de Onbevlekte Ontvangenis van Maria tot geloofspunt te ma ken. Paus Pius IX talmde dan ook niet lang. In 1849 legde hij aan 750 bis schoppen over de hele wereld zijn plan.yooi;, om.het langver beide Dogma uit"té spreken. De overgrote meerderheid van die bisschoppen hechtten dadelijk hun goedkeuring aan het plan. Toen wist de Paus, dat hij spreken kon. Op de 8ste December van het jaar 1854 sprak hij, verlicht door de H. Geest, de heerlijke woorden: „TOT MEERDERE EER DER HEILIGE EN ON DEELBARE DRIE-EENHEID, TOT EER EN LOF DER HEI LIGE MAAGD, TOT VERHEF FING VAN HET KATHOLIEK GELOOF EN UITBREIDING VAN DE KATHOLIEKE GODS DIENST, KRACHTENS HET GEZAG VAN ONZE HEER JE ZUS CHRISTUS, DE HEILIGE PETRUS EN PAULUS EN KRACHTENS HET ONZE, VERKLAREN EN BEPA LEN WIJ, DAT DE LEER, WELKE STAANDE HOUDT, DAT DE ALLERHEILIGSTE MAAGD IN HET EERSTE OGENBLIK VAN HAAR ONT VANGENIS DOOR DE GENA DE EN EEN BIJZONDER VOORRECHT VAN GOD AL MACHTIG, MET HET OOG OP DE VERDIENSTEN VAN JEZUS CHRISTUS, DE wat al eeuwen onder alle ka tholieken leefde: het grote ver langen, Maria als de Onbe vlekt Ontvangene te mogen eren. Eindelijk was deze ver ering tot een geloofspunt, tot een Dogma verheven. Het werd feest in Rome! De mensen staken de vlaggen uit; ze versierden hun gevels met kleden en bloemen. Onder luid gejuich stroomde de massa naar de kerken, om daar Ma ria als de Onbevlekt Ontvange ne te eren. En van Rome uit golfde de vreugde over heel de wereld! den van ons leven is geplaatst. We moeten wat meer aan Maria denken. We moeten haar meer aan roepen; haar meer vereren. Sommige mensen en kinde ren denken, dat ze daar geen tijd voor hebben. Ze kunnen er ook niet voort durend aan denken. Maar één ding kunnen we al lemaal doen. Het kost slechts een klein beetje moeite. Iede re dag. En die kleine moeite zal Maria zeker belonen. Wat dat werk is? Niets anders dan iedere mor gen en avond drie Weesgegroe ten bidden ter ere van Maria en na ieder Weesgegroetje dit schietgebed: „O Maria, door Uw Onbevlekte Ontvangenis: zuiver mijn lichaam, heilig mijn ziel" Leer dit -ene schietgebedje uit je hoofd: bid het iedere dag en je zult een kind van Maria zjjn en blijven. Over enkele dagen is het TACOBIETEN weer 8 December. Feest van J Maria's Onbevlekte Ontvange nis. Honderd jaar lang zal dan dat Dogma bestaan. Om ons voor te bereiden op de 8ste De cember van het jaar 1954 heb ben we <=en jaar lang Maria op bijzondere wijze geëerd. Het hele jaar door ook heb ben we op deze plek over Ma ria gesproken. Misschien heb je niet alles gelezen. Misschien ben je een heleboel ervan al weer vergeten. Dat is niet zo erg! Maar je zult in dit bijna af gelopen jaar toch wel bemerkt hebben, dat Maria in het "mid- De Jacobieten waren aan hangers van de Engelse ko ning Jacobus II, die in 1688 van het koningschap vervallen werd verklaard, maar na dien met zijn getrouwen verschillen de pogingen in het werk stel de, de troon weder te bemach tigen. Jacobieten moet men niet verwarren met de Jacobijnen. Dit waren tijdeps de Franse revolutie de leden van de Jaco- bijnen-club, zo genoemd naar hun vergaderplaats in het voor malige Jacobijnenklooster in de rue St. Jacques te Parijs. St. Nicolaas brengt een bezoek aan de hoofdstad. LOSSER VAN HET MENS DOM, BEVRIJD IS GEBLE VEN VAN DE VLEK DER ERFZONDE, DOOR GOD GE OPENBAARD IS EN DERHAL VE DIE WAARHEID DOOR DE GELOVIGEN, VASTELIJK EN ONWANKELBAAR MOET BELEDEN WORDEN". Zo klonken in de diepste stil te de woorden van deze Maria- paus over de hoofden van de honderd twintig prelaten, die rondom zijn troon stonden en over de hoofden van de duizen den en duizenden, die niet al leen de Sint Pieterskerk, maar ook het grote plein voor de kerk vulden. En nauwelijks waren deze zo gewichtige woorden gesproken, of van de Engelenburgt daver de een kanonschot. En meteen begonnen in heel de stad Rome de klokken te luiden. Ook trom petgeschal weerklonk. Maar boven dit alles galmde het lui de en blijde gejuich van de duizenden. Een gejuich, waar aan geen einde scheen te ko men. Eindelijk was door een Pauselijke uitspraak bevestigd, De Sinterklaasviering is ons, Nederlanders, wel bijzonder ei gen. Raadpleging van de land kaart toont ons de overblijfse len van de oude St. Nicolaas- verering. Immers we vinden: St. Nicolaasga of St. Niklaasga in Friesland, St. Nicolaaspol- der in de provincie Utrecht bij Bunschoten, Nicolaaswaard on der de gemeente Bemmel. In zeer veel steden wordt de naam van St. Nicolaas nog heden ten VER-dage bewaard door naar hem genoemde straten; zo b.v. te Amsterdam, waar in de zes tiende eeuw, op de hoek van St. Nicolaasstraat en Nieuwe Zijdsvoorburgwal, een beeld van de heilige stond, dat de hervormers lieten verdwijnen. Op de St. Nicolaasdag trok na het Lof uit de toen nog ka tholieke Nieuwe Kerk op de Dam een processie naar het zoeven genoemde beeld van de stadspatroon op de hoek van de St. Nicolaasstraat, waar de scholieren onder een zangmees ter mooie liederen zongen, waarna aller, knielden en de priester in vol ornaat de Oratie uit de Mis van het feest zong. Niet te tellen zijn de kerken, welke in ons land, van vroeg in de middeleeuwen af, aan de H. Nicolaas zijn toegewijd. Mis schien is er in je eigen stad wel een St. Nicolaaskerk. Een St. Nicolaasstad bij uit stek is Amsterdam, de heilige is er de patroon van. Wie kent niet de fraaie St. Nicolaaskerk tegenover het Centraal Station? Maar ook de voormalige St. Ni- colaaskerken bezit Amsterdam nog. Een er van is „Ons Lie ve Heer op Solder"; de eerste vindt men op een afstand van ruim honderd meter van daar: de Oude Kerk, op het Oude Kerksplein. Le stichting der Oude Kerk dateert tussen 1278 en 1334. Deze kerk was zeer groot; zij bevatte niet minder ddïi 33 altaren. Helaas, de Her vorming maakte aan al die schoonheid een droevig einde. Thans staat zij daar verweerd en als het ware bouwvallig. Reeds in 1404 is er sprake van een St. Nicolaasgilde. Op de hoek van St. Nicolaasstraat en Nieuwe Zijdsvoorburgwal stond, zoals wij reeds zeiden, ÖStósJ *De oude Nicolaaskerk t* Amsterdam (naar een oude prent). St. Nicolaas geeft ook tuel eens vermaningen aan de jeugd. een St. Nicolaasbeeld; bij gele genheid van kerkelijke feesten, zoals bü de jaarlijkse omgang der processie ter gedachtenis van het H. Sacrament van Mi rakel van Amsterdam, werden voor dat beeld lichten ontsto ken. Trouwens ook in de Mi rakelprocessie werd een beeld van St. Nicolaas meegevoerd. De Oude Kerk bezat een mooi zilveren Sint Nicojaasbeeld dat in 1522 ruim duizend gulden had gekost. Het beeld van Sint Nicolaas op de hoek van de naar hem genoemde straat is sedert de hervorming verdwe nen. Het beeld uit de Oude Kerk werd met het gebouw aan de katholieken ontnomen en ook hetx andere zilver der kerk werd verkocht. „Sinterklaas zal het wel te gevaarlijk vinden, om helemaal uit Spanje hierheen te komen!" denkt de achtjarige Hans hard op. „Zullen we toch onze 'schoen nog zetten, vader?" /„We zullen nog wel eens kij ken, jongens. Wie weet, wat er deze week nog gebeurt!" Neen, het is nog geen vrede. De oorlog duurt voort. Er wordt hard gevochten. En de Duitsers gaan het verliezen. Maar de mensen in Neder land, vooral in de grote steden van het Westen, zijn er slecht aan toe. Vader en moeder Poldam weten haast geen raad meer. Waar moeten ze het eten voor hun zes kinderen en zich zelf vandaan halen.? Alles is op de bon en de porties worden steeds kleiner. Vandaag is Stan door een opening in de heg naar de buren gegaan. En hij heeft gevraagd: „Tante hiernaast, hebt u een sneetje brood voor me?" „Nou, omdat het vandaag Sinterklaas is" heeft de buur vrouw lachend geantwoord. Ep trots als een pauw is Stan met de gekregen snëe brood weer terug gekomen. „Dat ga ik ook doen" hebben een paar anderen uitgeroepen. Maar moeder heeft hen tegen gehouden. „Neen hoor, dat wil ik niet hebben. De mensen hebben zelf ook haast niets". Als vader thuis komt en het verhaal hoort, lacht hü er om. Eigenlijk moet hij er om hui len, dat die kleine vent zo'n honger heeft, dat hij bij ande ren om brood gaat bedelen. Maar er is vandaag een lichtpuntje. Mies, de oudste, is vandaag naar de Centrale keu ken geweest. Daarvoor moest ze naar een school in de buurt. En daar werd eten uitgedeeld. Voor geld en bonnen natuurlijk. Met een grote rode pan heeft Mies door de straten gelopen. Maar niemand vindt zoiets erg. Iedereen doet het. Iedereen heeft eten nodig. Nog juist voor het helemaal donker is, hebben ze dat eten van de centrale keuken opge maakt. Erg lekker was het niet. Maar ze hadden honger. Wie zou er durven mopperen? Bovendien, het is vandaag Sin terklaas. Stan kijkt zo nu en dan vol aandacht -naar de schoorsteen. „Misschien komt Sint toch nog wel", heeft hij een keer ge zegd. „Hoef je niet op te rekenen, jö", antwoordt Wouter beslist. „De Sint komt vandaag ner gens. Het is oorlog!" .Geeft niks, hoor Stan", troost moeder dadelijk. „Het zal toch feest zijn vanavond". „Reken maar", lacht vadei ook. „Of er feest is! Met extre verlichting". Daar kijken allen van op. Wat bedoelt vader? Ze zien het al gauw. Uit de la haalt hij een grote kaars te voorschijn. „Die gaan we vanavond branden, jongens. Ter ere van Sinterklaasavond". Dat geeft al dadelijk een vro lijke stemming. Stan zit vol ongeduld aan de tafel. In het midden staat weer dat kleine olielampje. Maar nu komt er op de schoorsteen nog die grote kaars bij. Vader steekt hem aan. Weldra trekt een grote gele vlam omhoog. „Wat een licht!" klinkt het dadelijk. Ja, nu kunnen ze bij avond elkander ook weer eens zien. De kleine Dré zit in zijn kin derstoel en slaat van pure pret met zijn magere knuistjes op het tafelvlak. Stan kan zijn ongeduld niet langer bedwingen. Hij begint vast te zingen: „Zie, de maan schijnt door de bomen". Het is toch Sinterklaasavond. Waarom zullen de anderen niet zingen? En al gauw davert het door de kamer: ;,Het heerlijk avondje is gekomen, 't Avond je van Sinterklaas". De andere liedjes krijgen ook een beurt. En dan ineens staat moeder op. gaat naar de kast, morrelt daar wat en lacht: „Ik heb voor vanavond een verrassing". Ineens ligt er een grote zak koek op tafel. „Taai, taai!" juichen ze bij na allemaal. Ieder krijgt zo'n stukje en ze smullen er van. „Net speculaas", spot vader even. Maar hij eet zijn koekje ook op. Er komen nog meer verrassingen. Wordt vervolgd Deze week teken je maar eens een St. Nicolaas. Wij ge ven weliswaar een eenvoudig voorbeeld, doch probeer zelf, dus naar eigen inzicht, een mooie St. Nicolaas te tekenen en vooral kleuren.'. Tevens wensen wij jullie Til len een prettjge St. Nicolaas- avond (of ochtend!)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | | pagina 11