DERDE DIVISIE paraat ondanks verouderd materieel P.B.O. Herhalingsoefeningen nog sociaal probleem Vakbonden en I 5 December Maximumduur herhalings oefeningen 150 dagen? 50.000 kg. chocoladerepen te Amsterdam vernietigd Nederlanders in broeinest der edelgermanen Concertgebouw orkest te duur Wetsontwerp bij Kamer ingediend Bij verpakking te hoog vochtgehalte binnen de emballage ontstaan Personeelsgebrek bij Waterstaat ZATERDAG 4 DECEMBER 1954 PAGINA Radio wil uitzendingen voor milder geld Opbrengst vluchtelingenactie Volksgezondheid in de Tweede Kamer Delta-plannen eisen veel meer technici Wit-Gele Kruis-loterij Sint Nicolaas bij de Klaverblad-divisie Bij wijze van gard Zelfportret van een bestelde Sint (Van onze speciale verslaggever) In Vogelsang, het pompeuze Duitse Adelaarsnest in de Eifel, waar Hitier met diabolisch heidens ritueel zijn Edelgermanen kweekte, zijn enkele duizenden Nederlandse soldaten van de Derde Divisie, de „Drietand- divisie", gedurende de maand November op herhalingsoefening geweest. Door de voortschrijdende legeropbouw doet zich het gebrek aan oefenterrein in Nederland steeds sterker voelen. De parate troepen, waarover ons land thans reeds beschikt leggen dagelijks beslag op alle terreinen die voor trai- hing in gebruik zijn. Er is slechts plaats voor oefeningen op bataljonsniveau; Voor grotere eenheden is geen ruimte meer. Wij zijn aangewezen op Duits land, waar sedert Hitler in 1934 met de opbouw van zijn armee begon, enorme legerplaatsen en oefenterreinen zijn aangelegd, waarvan er enkele &o groot zijn als alle voor de militaire opleiding ter beschikking staande terreinen in ons land tezamen. In Vogelsang, Sennelager, Hohne en op de Lüneburgerheide kunnen ganse divisies met alle toebehorende wapenen oefenen zonder de kippen van boerenerven te verjagen en zoals enige tijd geleden op Oldenbroek is gebeurd landbouwers uit hun boerderijen te schieten. Vandaar dat ook de Derde Divisie, die deze maand voor herhalings oefeningen in twee gedeelten is opgekomen, de wijk moest nemen naar de grote Duitse centra. Zo legerden Nederlandse jongens rond Hitler's „Liefdes- tempel" in Vogelsang, waar hij de „Uebermenschen", van wie hij droomde dat zij de toekomstige leiders van het Duitse volk zouden worden, liet ge boren worden en opgroeien. Zij bivakkeerden ook in Sennelager, het nest, Waarin de SS tot afgrijselijk gedrocht opgroeide en in Hohne, Munsterlager en Xrauen in de onmiddellijke omgeving van het voormalige, beruchte con centratiekamp Bergen Belsen, waar eertijds de gruwelijkste misdrijven Werden begaan. Herhalingsoefeningen als deze zijn bepaald geen sinecure en vereisen een ingrijpender en ingewikkelder voorbe reiding dan de deelname aan de grote spectaculaire intergeallieerde herfstma- noeuvres, die jaarlijks in dezelfde ge bieden worden gehouden. Het oefen schema is veel intensiever en boven dien werkt men met manschappen die voor slechts luttele weken uit hun ge zinnen, bedrijven eh werkkring worden gehaald. Tachtig procent van de chauf feurs van de Derde Divisie krijgen al leen een stuur in hun handen wanneer zfj weer in militaire dienst opkomen. Het merendeel van het kader is van de legerpraktfjk vervreemd en moet zich daarin in slechts enkele dagen weer inleven. Tijdens de grote Amerikaanse reis van het Concertgebouw-orkest, is de beroemde zaal aan de Van Baerlestraat niet in de aether geweest. Er is gesug gereerd dat dit het gevolg zou zijn van een conflict tussen de Nederlandse Radio-Unie en de Orkeststichting over de vervangende ensembles. Dat is niet het geval. De N.R.U. noch de Omroepverenigingen hadden iets tegen de gast-orkesten. Wel had men bezwaren tegen de kosten van de uit zendingen. De Omroepverenigingen, overbelast «iet allerlei, naar wij hopen nuttig, Werk ligt het contact ^net het Con certgebouw zeer zwaar Wp de (aethe- rischemaag. Zij vinden de concerten Uit Amsterdam te veelvuldig, te weinig geschikt voor de radio ente duur. Men was blij met de, gedwongen, va- cantie. Wel heeft een van de Omroep verenigingen de concerten van het Belgische Omroeporkest op de band laten vastleggen. De N.R.U. onderhandelt inmiddels verder over verlaging van de uitzend- prijs. Er is geen enkele reden om aan te kernen dat het orkest méér door de Sether zal klinken. Men mag gerust Sannemen dat dat nog minder vaak het geval zal zijn. De opbrengst van de actie voor de Vluchtelingen in Oostenrijk en Grieken land nadert de twee millioen gulden. Bij de 1.927.000 gulden die tot Donderdag binnen waren, is Vrijdag een bedrag var> 34.000 gulden gekomen, zodat de stand hu is geworden 1.901.000 gulden Om de twee millioen vol te maken ts dus nog 39.000 gulden nodig. (Vervolg van pag. 1) In het begin van dit jaar heeft de Sociaal Economische Raad een viertal normen aangegeven, aan de hand waarvan de z.g. representativi teit van vakbonden en-of vakcentrales zou moeten worden beoordeeld. Deze normen zijn: S) constitutionele betrouwbaarheid; b) redelijke spreiding over het be drijfsleven; c) een financiële structuur, die in overeenstemming is met de gestel de taak; O bereidheid tot constructieve mede werking en tot het mededragen der verantwoordelijkheid. Gezien de practische ervaringen van de laatste twee jaar rijst de vraag of aan deze vier normen niet een vijfde moet worden toegevoegd die, alhoewel ogenschijnlijk in strijd met het begin- 57, v7n ,het vr«e verenigingsrecht, ?venbedoelde reeds eerder 5,7 a? nuttigheidsoverwegingen wordt gerechtvaardigd. We bedoelen met name de vraag of er behoefte en plaats is voor nieuwe groeperingen. Een feit is het, dat in enkele jaren tijds niet minder dan zeven vereni gingen voor Hoger Leidinggevend Per soneel zijn ontstaan, die met hun ze- Venen nog slechts plus minus 3500 leden tellen. Ongeveer de helft van dezen zijn aangesloten bij een vakcentrale en plusminus 1900 staan daar buiten. Er zijn nu twee katholieke, twee pro testants-christelijke en drie neutrale Verenigingen van Hoger Leidinggevend Personeel. Drie daarvan werken samen in een Raad van Verenigingen van Hoger Personeel. Wanneer men de spreiding °ver dit bedrijfsleven nagaat, moet gorden vastgesteld dat deze drie per r April 1954 samen ruim 1900 leden f®lden, verspreid over 53 bedrijfstak ken. Van die bedrijfstakken waren er evenwel 27 waar de gezamenlijke drie Sroeperingen slechts één lid telden of ^Uaximaal twee. Kan hier nu nog wel Van spreiding, van redelijke spreiding over het bedrijfsleven worden gespro ken? Een van deze groeperingen, n.l. "e Nederlandse Vereniging, heft een contributie van vijf gulden per jaar of ;j°g niet eens helemaal 10 cents per eek. Elke zichzelf respecterende vak- tw1 iie kent contributies tot het waalf- of nog meer-voudige. Hier valt ocilyk meer te spreken van een ge- onde financiële structuur, zwo otte is ons voornaamste be- v. tegen deze ontwikkeling, dat er die .n6er hoe meer groepen komen, te zif1- elt wensen gerepresenteerd de Pnr!n aüerlei bestuursorganen van on urorf i, P, deze wüze zön we hard tot 7e,? 7eu ^et ^Paraat van de PBO En z,ui "bestuurbaar geval te maken. Comm.! wf z°wel in de organisatie- EaniseH16 ?--Sj in de afzonderlijke or- ruries ,nt 7d te ukort komcn om alle de v, te vechten eenvoudig over *oordigenWle Wat m0et vertegen- Daarenboven is dit de eerste maal dat men een zo grote troepeneenheid mobiliseert vlak voor de winter de deuren van zijn ijskasten openzet en met een kille adem de natuur be vriest. Deze zaken overwegend mag men zeggen dat de Derde Divisie tijdens deze oefeningen een hoge graad van paraatheid heeft getoond en een allure aan de dag heeft ge legd die indruk op vele buitenlandse waarnemers heeft gemaakt. Niet in het minst op de leden van de Rus sische missie in Bonn die volgens mededeling van de Staf van deze di visie de oefengebieden heeft bezocht. En dat met toch nog altijd uiterst gebrekkig materieel. De bewapening van deze herhalingsdivisie is op peil maar het organieke vervoer behoeft nog veel verbetering. Dat organieke vervoer zal in onverhoopte oorlogstijd aange vuld worden met auto's die van de burgerij gevorderd zullen worden. Wat men daaronder zal aantreffen is niet te zeggen, een feit is dat het meren deel van het rijdende gemotoriseerde materieel bepaald uit de tijd is. Offi cieren ontmoeten vrachtauto's en jeeps waarmee zij reeds in Indonesië zware diensten verricht hebben en wat er nog van de auto's uit de voormalige Britse en Amerikaanse dumps over is, heeft de strijd in Noord-Afrika, op Sicilië en in Europa gezien. Het geleende mate rieel van de vierde divisie kreeg twee maanden geleden een uiterst zware oefening te verwerken, waardoor het er al evenmin op vooruit was gegaan. Van daar dat tijdens het vervoer naar de oefengebieden tenminste vijftien procent van de wagens met grote of kleine storingen langs de weg is blijven staan. Weliswaar waren alle wagens vier en twintig uur na het vertrek uit Neder land op de plaatsen van bestemming maar de chauffeurs waren niet bijster opgetogen. De DAF-fabrieken in Eindhoven, die het merendeel van het nieuwe rijden de materieel zullen leveren zijn welis waar niet achter op het productiesche ma zo deelt men ons van de zijde van deze industrie mede een feit is dat vele militairen een snellere vervan ging van het oude materieel hadden verwacht. Zij noemen de wagens waar mee zij thans rijden „Oud roest" en kla gen over het gebrek aan reserve-onder delen. De noodzaak om de duur van de herhalingsoefeningen te verlengen is ook thans weer in Duitsland duide lijk gebleken. Door de snelle voort gang van de krijgstechniek en de ont wikkeling van steeds maar nieuwe wapens is een periode van twee we- ker\ te kort om de man met deze nieuwe techniek en bewapening ver trouwd te maken en hem bovendien zijn militaire kennis te laten repete ren. ~">e herhaling zou onder ideale omstandigheden dertig dagen per jaar dienen te duren, aldus hoge mi litaire leiders. Zij beseffen echter dat de realisering van deze wens sociale consequenties met zich mee zou bren gen, die onoverkomelijk zijn. Toch heeft de minister geruime tijd gele den reeds aangekondigd dat de ver korting van de diensttijd onherroepe lijk verlenging van de herhalingstijd met zich meebrengt. Men stelt zich voor het aantal dagen waarop de dienstplichtig militair in vredestijd in actieve dienst kan worden geroepen te verhogen van negentig tot honderd vijftig. Thans reeds hebben verschillende on derdelen van het parate legercorps hun herhalingstijd opgebruikt, hetgeen zou betekenen dat de mannen de komende tien jaren niet meer opgeroepen zouden kunnen worden, tenzij de omstandighe- De manschappen van de Divisie artillerie van de Drietand Divisie, die in de directe omgeving van het beruchte concentratiekamp Bergen Belsen hebben geoefend, hebben bij de hoge gedenkzuil, die het graf dekt van de duizen den, die in de kalkputten van dit kamp zijn omgekomen, een in drukwekkende dodenherdenking gehcruden. Vijf en twintig honderd jonge Nederlanders hebben daar, voorafgegaan door hun aalmoeze niers en legerpredikanten, hun landgenoten herdacht, die daar omwille van de vrede het leven lieten. Nooit hebben zij duidelij ker beseft waarom zij wapens dragen dan op deze, met het bloed van de slachtoffers van een tota litaire oorlog doordrenkte plaats. De Eifel was bedekt met modder, Sermelager was bedekt met modder, de hele wereld scheen onder modder ver borgen te gaan. Trucks, jeeps en man schappen zaten onder, de tirailleurs le ken vette kluiven, willekeurig verspreid over de hei. De modder was een van de kenmerken, waaraan men een man van de Drietand-Divisie in Duitsland kon herkennen. En omdat het bovendien geen warm jaargetijde was, waarin ge oefend werd, werd een nieuw woord uitgevonden: „Diepvries". den dat bitter noodzakelijk maken. Een tijd van twintig maanden plus 150 da gen acht men voor vijftien jaren dienst plicht maximaal. Opnieuw is de kwestie'van de door betaling door de werkgevers van het loon van de militairen die voor herha lingsoefeningen worden opgeroepen, ter sprake gekomen. Van militaire zijde wordt dit een vanzelfsprekendheid ge acht. Men meent dat de opofferingen die de soldaten zich getroosten even zeer door hun werkgevers gedragen moeten worden. Daarom volstaat het ministerie van Oorlog met het uitbe talen van vergoedingen, geen honoraria. De werkgevers zijn evenwel van me ning dat, wanneer de regering mensen in actieve militaire dienst oproept, de honorering van deze mensen ten laste komt van de algemene financiën. Naast de belasting die hij reeds betaalt wenst de werkgever niet voor extra lasten ten behoeve van het leger te worden geplaatst. Wanneer een kleine midden stander, die een man in dienst heeft die man moet missen omdat hij op herhalingsoefeningen moet, moet hij een vervanger aanstellen. Het is on mogelijk van deze middenstander te verwachten, dat hij in die periode een dubbel salaris gaat uitbetalen. Grote bedrijven voelen het gemis van mannen die op herhaling zijn minder. Vandaar dat bij deze bedrijven de vergoedingen van het leger worden aangevuld tot het salaris dat de man in de periode van opkomst bij hen zou hebben ver diend. Morgen mogen wij dus weer wat wensen. Op die andere dagen van het jaar wensen wij ook wel, maar morgen mag het. Of ze vervuld worden, onze wen sen, is weer wat anders. Maar het is een kniesoor, die daar op let. Bovendien kunnen men sen ook wel wat véél verlangen. Daar zijn er bijvoorbeeld, die willen vréde. Nou ja. Anderen eisen zo maar, alsof het ge engeld kost, oprechtheid in de politiek. En de goede Sint is per slot van rekening niet almachtig. Geef mij maar suikergoed en marse pein. Niet dat ik daar nou zo dol op ben, op die zoetigheid, maar het is ten minste een reëel verlangen; en een verlangen, steunend op een mooie, eeuwenoude traditie. Suikergoed en marsepein. En daarna heb ik nog maar één wens: dat ik geen behoefte meer heb aan wensen. Doordat bepaalde ambtenaren van het departement van Sociale Zaken de vol gende week in het buitenland vertoeven en niet ter assistentie van minister Suur- hoff aanwezig kunnen zij, komen de kamerleden die ieder jaar met maxi mum snelheid door de begroting van Volksgezondheid heen moeten rennen, ditmaal eindelijk eens aan hun trek. De begroting van Sociale Zaken wordt nu in omgekeerde volgorde behandeld: eerst volksgezondheid, dan de rest. De voorzitter dr. Kortenhorst deelde dit Vrijdag met enig genoegen mede. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp „tijdelijke afwijking van de Dienstplichtwet". In de Memorie van Toelichting zegt de minister van Oor log en Marine het volgende: De huidige maximumduur der herha lingsoefeningen van 85 dagen is niet vol doende om de doelstelling, welke aan het statuut van de herhalingsoefeningen De minister van Oorlog en Marine heeft geantwoord op de vragen van het Tweede Kamerlid Gortzak betreffende de vernietiging van ca. 50.000 kg. chocoladerepen door de Gemeentelijke Vuilverbranding te Amsterdam De repen waren aangevoerd in mili taire auto's en afkomstig uit de mili taire voorraad. Reeds na een opslag van een half jaar bleken de goederen door schimmel te zijn aangetast en voor consumptie on geschikt, zo deelt de minister mede. Zij maakten deel uit van de mobilisatie opslag en hadden, indien het bederf niet was opgetreden in ongeveer twee jaar door middel van consumptie door de troep moeten „doorstromen". Het is gebleken, dat bij de verpak king, welke onder verantwoordelijk heid van het Ministerie van Oorlog is verzorgd, binnen de emballage een te hoog vochtgehalte is ontstaan. De schade, die hierdoor aan rijksgoederen is toegebracht, bedraagt circa f 154.000 De minister deelt mede, dat niet is gebleken, dat zich nog meer goederen ip de militaire depots bevinden, die niet fneer of nauwelijks voor consumptie geschikt zijn. De opdracht tot vernietiging is ge geven in overleg tussen organen van het Ministerie van Oorlog en de Dienst der Domeinen. Aan de betrokken dienst (inspecteur der Intendance) zijn aanwij zingen gegeven om herhaling van soort gelijke schadegevallen te voorkomen. De opgeslasen gevechts- en noodrant soenen zijn tot nu toe voor 99.3 pet goed houdbaar gebleken. Nauwgezette controle en zorg voor regelmatige doorstroming zullen, naar de minister verwacht, het optreden van schade aan opgeslagen goederen tot een minimum beperken. Uit iedere ervaring zal lering worden getrokken. (Van onze parlementaire redacteur) De minister van Verkeer en Water staat, mr. Algera. zal maatregelen ne men om door middel van het bezol digingsbesluit ^e salariëring van de ambtenaren van zijn departement te verbeteren. Het tekort aan personeel is van dien aard, daf de uitvoering van de vele plannen in verband met het Delta-vraagstuk, dringend om een op lossing vraagt. Men komt reeds 200 M.T.S.-ers tekort. Omtrent het tekort aan ingenieurs sprak de minister even eens zijn bezorgdheid uit. In de Nationale Loterij ten bate van de aanbouw en inrichting van een Wit- Gele Kruis Centrum in Amersfoort is een hoofdprijs, een M.G. Magnette, ge vallen op nr. 0447, dat bij een weduwe in Wassenaar was geplaatst, en een tweede hoofdprijs, eveneens een auto, Morris Minor, op nr. 1486, welk lot in het bezit is van een aanemer te Schie dam. De overige 26 prijzen bestonden uit bromfietsen. ten grondslag ligt, voldoende tot haar recht te doen komen. Het behouden van de individuele ge oefendheid is niet het enige doel van de herhalingsoefeningen; een even be langrijke factor is het scheppen van de mogelijkheid tot het houden van oefe ningen in grote troepenverbanden. Geldt het troepeneenheden van grotere sterkte dan een regimentsgevechtsgroep, dan zullen dergelijke oefeningen in de regel in internationaal verband buiten de landsgrenzen moeten plaats vinden, omdat de Nederlandse terreinen voor die oefeningen minder geëigend zijn. Het ligt voor de hand, dat manoeuvres in het buitenland een grotere tijdruimte vergen hier te lande. Intussen zal de langere duur der her halingsoefeningen niet voor alle dienst plichtigen behoeven te gelden. Er zul len categorieën van dienstplichtigen aan gewezen kunnen worden, voor wie van de mogelijkheid niet of niet ten volle gebruik zal behoeven te worden ge maakt. Uiteraard schept dit een onge lijkheid tussen de verschillende groepen van dienstplichtigen, waaraan echter niet valt te ontkomen. Met de voorgestelde maatregel wordt het advies van de N.A.T.O. Standing Group slechts ten dele opgevolgd. Vol ledige realisering van de van die zijde gegeven aanbeveling kan niet plaats vin den om redenen van financiële, perso nele en materiële aard In grote trekken staat de minister het volgende schema voor de geest: De dienstplichtige vangt op ongeveer 20-jarige leeftijd zijn eerste oefening aan. welke hij op ongeveer 22-jarige leeftijd zal hebben beëindigd. Hij blijft dus nog gedurende ongeveer 13 jaren als dienstplichtige ter beschikking (on derofficieren geduiende 18 jaren). Van deze 13 jaren is de dienstplichtige zon der rang gedurende 6 jaren ingedeeld bij een reserve-eenheid in legerkorpsver- band en gedurende 7 jaren ingedeeld bij een reserve-eenheid in nationale- sectorverband. Van de 18 jaren, welke een dienstplichtig onderofficier ter be schikking staat, is hij gedurende 8 a 9 jaren ingedeeld bij een reserve-een heid in legerkorpsverband en gedurende 9 a 10 jaren bij een reserve-eenheid in nationale-sector verban d. In het algemeen zouden de herhalings oefeningen in legerkorpsverband te stel len zijn op 3 X 30 dagen 90 dagen en de herhalingsoefeningen in nationale- sectorverband op 4 x 14 dagen 56 da gen. In totaal derhalve 146 dagen of rond 150 dagen. Vrijdagmorgen is Sint Nicolaas met veel vertoon in de W.G.F.-kazerne te Harderwijk, het hart van de Klaver blad-divisie, verwelkomd. De Johan Willem Friso-kapel uit Assen trok voorop, daarachter volgden een pantser wagen en motorrijders, dan de Sint en zijn Pieter te paard en tenslotte nog enkele legerwagens. De Sint wilde iets doen voor de jongens, die terwille van de paraatheid in de kazernes moesten blijven. Het is een alleraardigst festijn ge worden. Oversten verschenen bedrem meld voor de Sint. Er werden speel goedgeweertjes en kleine jeeps uitge deeld, zelfs werd er een man in de zak gestopt en „afgevoerd". Er werden voorts pakjes uitgereikt en tenslotte heeft de Sint de aftrap verricht van een voetbalwedstrijd. De mannen van de Klaverblad-divisie hebben een pret tige vervanging gehad van het huise lijke feest dat zij moesten missen. Sinterklaas spreekt: Genaak ik u, mijn grijze Amsterdam, hoe zou ik komen dan op kolkend water? Techniek legt ons oorspronklijk leven lam: waar zij iets wint, een stuk natuur vergaat er. Mij voegt een paard, de golfslag van het IJ, en om mijn mijter 't wieken van de meeuwen. Wanneer ik in een ouwe taxi rij, schaam ik me al voor inbreuk op de eeuwen. Een auto stoken'' kan nu iedereen, dat was nog deftig bij Louis Couperus. Wie thans een wand laar spaart en rolt weer heen, denkt prollig dat hij in 't verkeer een heer is. Hoe lang kom ik met zeil of stoom nog aan? Hoe lang werp ik mijn trossen op de kade? 't Is met de glorie van de Stad gedaan, zij wordt gevuld met asphalts' ongenade. Een jager vindt Haar ondergang gewoon en wie Haar mint wordt ordinair het haasje. Dat hij op dieven jage! Van haar schoon zag deze Diender nimmer 't kaasje-kaasje. Wat geef ik aan dien zeer modernen tuut, dien vijand van de grachten en de rakken, een held voor Sandberg, en bij elk dispuut de dikke vrind van snelheidsmaniakken? Een gard? Die zwaait hij zelf. Ik doe den vent, die met beton 't subliem moeras wil plempen, de straf aan van een stevig Mandement. Geeft hij een kik, ik zal de Amstel met hem dempen. Jan Engelman Sinterklaas kapoentje, geef de Muze maar mijn zoentje, want haast 60 jaar geleden waagde ik mijn eerste schreden pas als de kalender klaar lag voor den dag vóór Uw verjaardag, naar dat eindeloos verschiet van het hachelijk rijmgebied. Zonder Uw traditie hier was ik nu wellicht Bankier A. Roland-Holst Soms weet ik zelf niet of ik echt. besta, dan is mijn Sint-zijn enkel een fagade; daarachter liggen in geheime la de baarden van mijn dagelijkse daden. Ik schijn een wezen zonder wederga, kan alle wensen van de wereld raden; maar kom mijn kale tabberd niet te na! hij hangt tezamen var. aehuurde draden. Soms, rijdend met mijn schimmel op de daken, houd ik ineens mijn adem in en hoor, het kinderzingen breekt naar buiten door; ik kan het bijna met mijn hand aanraken; ik kan welhaast een kind zijn in het koor. Maar ik heb mijters op en baarden voor. Nico-1 aas Verhoeven

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1954 | | pagina 5