VAN DE MIDDELEEUWSE ERFENIS
DIE BEHOUDEN BLEEF
Televisie-service
Basketball in Haarlem
KERSTMIS BIJ DE
H
TEGENVOETERS
CJiA CORSETTERIE
I
Op het Begijnhof in de
zeventiende eeuw
Poëzie-aüond in
Teisterhant
Versieren een heilig ritueel
maat.
^anthrac/et
O Denneboom, O Denneboom
GESLOTEN
Het symbool van onze gesteldheid
in de Kerstnacht
Een zekere weerzin heb ik er
altijd tegen gehad
Schooltournooi met verrassingen
Pastoor Jan Albert Ban
H. J. Maertens N. V.
WANDELINGEN DOOR
HET HAARLEM VAN
WELEER
Bert Brugman's marionet
ten theater in de Vleeshal
GARAGE VAN WIJK
MODEZAAK GEZOCHT
VRIJDAG 24 DECEMBER 1954
PAGINA 4
H.V.B.-programma
WERKGROEP „DIEREN-
BES.CHERMING EN
OPVOEDING"
WéV»VJAjwMWEW«
v
PKWiSVi
Brief uit Nieuw-Zeeland voor
volwassen kinderen
Bloembollenveiling H.B.G.
Omzet 12x/2 millioen
Oplossing kruiswoordraadsel
van Donderdag
Uitspraken rechtbank
wegens inventarisatie
op 28 DECEMBER a.s.
Mevr. van Ossenbruggen
Gen. Cronjéstraat 52 - Haarlem
OVERVEEN
Fotocopieën beter, sneller en goedkoper
op goede stand te Haarlem,
MAROCCO
MADEIRA
CANAR1SCHE EIL.
JOEGO-SLAVIË
SPANJE
ITALIË
D E ZUID-EUROPA STICHTING
De dagen voor Kerstmis in een zeventiende eeuwse Hollandse stad! Het
werd bijna geen dag tussen de trapgeveltjes en de luifels. De korte
uren werden snel benut, waarna de huiskamer het gezellige middel
punt werd: de kaarsen waren vroeg ontstoken. Iemand speelde op de harp.
Een zangstem zong. Van kerstdrukte buiten viel weinig te bespeuren. Reeds
lange jaren riepen de klokken van de St. Baaf niet meer naar de nachtmis
en de smekende zang van de O-antifonen klonk niet in de dagen, die aan
Kerstmis voorafgingen.
Veel was veranderd sinds de dag, dat de burgers stenen en zand aan
droegen voor de bouw van de kerk, die zowel de eer van God en Diens
Moeder Maria moest verkondigen als uiting werd van de grootheid van een
stad, tot zulke dingen in staat. Haarlem hield niet langer de middeleeuwen
vast binnen de wallen en poorten. Stom bleven de torens, waaruit geen
feestelijk of plechtig klokgelui weerklonk. Wat aan het oude herinnerde
brokkelde af en verweerde als de Gulden Bergspoort, die toegang had ver
leend tot het klooster van de witte dienaren van de Lieve Vrouw van Haar
lem. Een verbeten ernst lag op de gezichten van de Haarlemmers. De dromen
de ogen van de vrouwen, die Jan van Scorél en Maerten van Heemskerk
als Madonnakopjes vereeuwigden, hadden de felheid van een Kenau Hasse
laar gekregen. Er werd niet meer gelachen, dan bij de zeldzame gelegen
heden, dat de middeleeuwen om de hoek keken, op kermisdagen of een
ander feest.
de andere kant is het deze stilte ge
weest, naast het feit, dat de Begijnen
veelal uit de voprnaamste families van
de stad en omgeving voortkwamen, die
hun de gelegenheid heeft geboden zo
ongestoord hun leven voort te zetten.
Links van het hoogkoor, aan de Noord
zijde van hun kerk, stond een Maria-
altaar. Ook was er in de hof een af
zonderlijke Mariakapel aan de kant van
de St. Jansstraat, tegenover de kerk
van de St. Jansheren.
Konden de pastoors van de Begijnen
ongestoord hun werk voortzetten, ook
in de dagen van de hevigste vervolging,
een betere tijd brak aan, toen de stads
bestuurders, zonder acht te slaan op
de dreigementen van ,,de grote kerk",
de priesters meer vrijheid veroorloof
den en een aantal jonge geestelijken be
gonnen aan een krachtig herstel van
het katholieke leven. Onder hen is Jan
Albert Ban, de bekendste. Oom Barend
en Agnietje hadden deze priester per
soonlijk gekend. Ze bewaarden aan hem
de herinnering, die men heeft aan een
groot figuur van wie men zich met
trots een goede relatie mag noemen.
Hij sloeg een brug tussen het heden
en het verleden, toen hij bemerkte, dat
de hervormde stad het katholieke ver
leden was vergeten, spoorde oude do-
De degelijkheid en ernst hing ook
rond het Kerstfeest: een waardig en
deftig feest met een uitgebreide maal
tijd.
Op één plek in Haarlem waren even
wel de Middeleeuwen stil blijven staan.
Hoor, daar klinken de fijne, hoge stem
men van de Begijnen: ,.Dominus dixit
ad me: Filius meus es tu, ego hodgie
genui te". De Introïtus van de nacht
mis. En wat later zet een heldere
stem in:
O Kerstnacht, schoner dan de dagen.
Het eigentijdse Kerstlied uit Vondel's
„Gijsbregt".
De Haarlemse Begijnen hadden, vrij
wel ongestoord, de sfeer van de dagen
voor de hervorming bewaard door de
moeilijkheden van twee eeuwen heen.
Een sfeer, die gekristalliseerd was in
het houten beeldje van Maria, fijn mees
terstuk van houtsnijkunst van een on
bekende, die het sneed, vóór 1500, uit
het harde hout van de perenboom,
zoals de kunstenaars in hun dagen dat
deden.
In de woning aan de Kleine Houtweg,
waar Agnietje de kinderen vooral iets
van het wezenlijke van Kerstmis wilde
meegeven, nu zij wat groter werdén,
is het Kerstverhaal uitvoerig verteld.
Oom Barend was er gelukkig, om van
de Kerstfeesten van vroeger te vertel
len, van de Kerstvoorstellingen in de
kerken van de middeleeuwen. Prenten
werden bekeken van de Primitieven,
van de eerste Renaissance-kunstenaars,
van wie velen in Haarlem hadden ge
leefd en gewerkt tot in de dagen, die
aan de grote ramp van de bezetting
der stad en de, overgang naar de her
vormde godsdiénst voorafgingen. Oom
Barend kon niet over de Kerstviering
spreken 'zonder daarin de Begijnen te
betrekken en zo duurde het niet lang of
hij was het vervolg van zijn geschie
denis van O.L. Vrouw van Haarlem aan
hét vertellen, een verhaal, dat voortref
felijk past in de sfeer van de Kersttijd.
Niet dat hij opmerkelijke dingen wist
over deze lieve Vrouw, want heel het
stille leven op het begijnhof in een
uithoek van de stad, had weinig stof
geleverd aan de historieschrijvers. Van
Advertentie
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
O. H. C. Beker.
Onze Gezellen 2 - RCH 4; Spaarn-
dam - Zandvoortmeeuwen 2; VI. Vo
gels - WD: ETO 2 - Geel Wit; ADO 2
- DEM 2; Kennemers 4 - VSV 4; Spaar-
nestad - Riperda 2; DSK - Hoofdd.
Boys.
Competitie:
1 A: DSS - IEV; BSM - Concordia.
1 B: TYBB 2 - RCH 5: Velsen 2 -
Wijk aan Zee 2; HFC 3- EDO 4.
2 A: Vogelenzang - SVY; DSB - SHS:
2 C: RCH 6 - DIO 2; NAS 2 - HFC
4; Stormvogels 6 - EDO 5; DSS 2 -
VSV 6.
2 D: Haarlem 6 - TYBB 3; VI. Vo
gels 2 - HFC 5; RCH 7 - Bloemendaal
3.
3 A: BSM 2 - Geel Wit 2; EHS 2 -
DSK 2; Concordia 2 - THB 2.
3 B: Heemstede 2 - DSS 3; Hillegom
4 - WD 2; Ripperda 3 - Vogelenzang
2; HBC 4 - van Nispen.
3 C: Beverwijk 4 - Halfweg 2: WH 2
- Kinheim 3; Schoten 4 - TYBB 4.
3 D: DEM 4 - Beverwijk 5: VVB 4 -
Kennemers 5; Waterloo 2 - IEV 2.
3 E: HFC 6 - DSS 4; TYBB 5 -
Spaarndam 2; Zandvoortmeeuwen 5 -
EDO 6.
3 F: Zandvoortmeeuwen 6 - EDO 7;
Geel Wit 3 - VI. Vogels 3; Haarlem
7 - Stormvogels 7.
3 G: Bloemendaal 4 - Kennemers 6;
HFC 8 - Onze Gezellen 4; WB 5 -
DIO 4.
3 H: Haarlem 9 - VI. Vogels 4; RCH 8
- TYBB 6.
4 A: Bloemendaal 8 - BSM 4; ADO 4
- DSK 4; Renova - Spaarnestad 3;
WH 4 - DEM 7; EHS 5 - IEV 4.
4 B: THB 3 - NAS 3.
4 C: DIOS 2 - Hoofdd. Boys 2.
4 D: DEM 5 - Waterloo 3; ADO 3 -
Wijk aan Zee 3.
4 E: Concordia 3 - Alliance 2; SHS 2
- WH 3.
4 F: NAS 4 - Onze Gezellen 5.
4 G: Spaarndam 3 - DEM 6; IEV 3
- Velsen 6; Schoten 6 - Waterloo 4;
SVY 3 - SHS 3.
4 H: Concordia 4 - TYBB 7.
4 I: Vogelenzang 3 - THB 6; Renova
2 - DIOS 3.
4 J: Bloemendaal 7 - TZB 3; Ter
rasvogels 4 - SVY 4.
4 K: DIOS 4 - Alliance 3; Geel Wit
5 - Heemstede 4; DSOV 2 - THB 7.
Jeugdafdeling.
A: EDO a - Stormvogels a; Concor--
dia a - VSV a; Geel Wit a - HBC a;
Alliance a - DEM a.
B: TYBB a - Schoten a; DSS a - Ken
nemers a; HFC a - Velsen A; Hoofdd.
Boys a - ADO a; Kinheim a - Haarlem a
Junioren.
1 B: Velsen b - Geel Wit b; IEV a
- DEM b; Onze Gezellen a - Concordia
b; HBC b - TZB a.
3 B: IEV b - DEM e: Onze Gezellen
b - DEM d; SHS a - DSS c; TYBB d
- ADO b.
3 E: Geel' Wit c - Velsen c; HBC c
- DSS c; TYBB e - DIOS a; Onze Ge
zellen c - Concordia c.
cumenten op, achterhaalde vergeten ka
tholieke tradities om zodoende het he
den te versterken. Bijzonder interes
seerde hij zich daarbij voor O.L. Vrouw
van Haarlem. Devotie tot de lieve Moe
der zou het volk van de stad terugvoe
ren naar Christus en Zijn Kerk, meende
hij. Hij woonde in een huis aan de St.
Jansstraat naast de westelijke begijn
hofpoort. Zijn huis werd een ontmoe-
tings-centrum voor kunstenaars en ge
leerden, zoals eertijds de Amsterdamse
woning van Roemer Visscher, Schey-
beeck in Beverwijk en groter en
voornamer het Muiderslot. Ban, die
kanunnik van het Haarlemse kapittel
was het kapittel was blijven bestaan,
na de vlucht van bisschop Godfried
van Mierlo op de dag van de Haar
lemse Noon, herstelde de banden met
het bisdom Gent, werkte als muziek
theoreticus en bestudeerde o.m. de ge
schiedenis van de St. Bavo.
11 Januari 1630 werd hij met algeme
ne stemmen gekozen tot pastoor van
het Haarlemse Begijnhof. Zeer belang
rijk werk werk verrichtte hij in deze
functie. Hij ordende de archieven, spoor
de oude tradities op, beschreef ze. Na
nauwkeurige onderzoekingen heeft hij
omtrent het Mariabeeldje van de Be
gijnen, dat in zijn dagen zeer bijzonder
werd vereerd, vastgesteld, dat dit het
zelfde beeldje van ongeveer 1500 was,
en dat het 2 Juli 1505 plechtig was
gewijd door Adrianus, bisschop van Se-
baste i.p.i. en wijbisschop van Utrecht.
Bij die gelegenheid had de bisschop 40
dagen aflaat verleend aan allen, die in
staat van genade voor het Mariabeeld
vijf weesgegroeten kwamen bidden.
Bij de plechtigheden van de Begijnen
nam het beeldje een zeer voorname
plaats in. Na de professie van nieuwe
begijnen, werd het in processie rondge
dragen. De pastoor zelf droeg het beeld
je in zijn handen. De geprofesten volg
den. Het werd na de processies tussen
de beelden van St. Margriet en St.
Catrijn geplaatst. De pastoor hield een
toespraak. Een voor een kwamen daar
na de geprofesten naar voren, maakten
een diepe buiging voor het altaar, en
offerden haar brandende kaarsen bij
het miraculeuze Mariabeeld. Dagelijks
werd Maria gehuldigd. Onafgebroken
tot in onze dagen,<v schreef pastoor
Ban, is deze huldiging voortgegaan.
Toen in September 1638 de Apostoli
sche Vicaris Philippus Rovenius op visi
tatie in Haarlem kwam, heeft Ban hem
de resultaten van zijn onderzoek voorge
legd ter officiële bevestiging. De vica
ris, hoogste kerkelijk gezag in den lan
de, erkende de eeuwenoude verering
van de „imago miraculis honorata" en
verleende 7 Februari 1639 een aflaat van
vijftig dagen aan ieder, die bij de hei
lige beeltenis tot God en de allerhei
ligste Moedermaagd Maria kwamen bid
den.
Moeder kwamen met zieke kinderen
naar O.L, Vrouw van Haarlem. De
priester liet de kleine op het Marïa-al-
taar neerleggen, zegende het en vroeg
de voorspraak van Maria. Ook anderen
kwamen om Haar hulp. gij was het mid
delpunt van de devotie van Haarlem,
dat opnieuw zich tot de Moederkerk
wendde.
En dat was, wat oom Barend in de
dagen rond Kertmis over O.L. Vrouw
van Haarlem vertelde.
JAN B.
ff
In de serie bijzondere avonden, die
geregeld voor en door leden van
„Teisterbant" in deze sociëteit worden
georganiseerd, is Woensdagavond het
woord geweest aan drie jonge poëten:
Harriet Lairey uit Amsterdam en de
Haarlemmers Ton Neelissen en Go-
vaert van den Bergh.
Eerstgénoemde las enige tedere, me
lodieuze verzen, die soms als liederen
klonken, voor uit haar in De Gids ge
publiceerde cyclus „Cirque d'Amour",
nadat Govaert van den Bergh een in-
zichtrijke bespiegeling had gehouden
over liefdespoëzie in het algemeen en
die van Harriet Laurey in het bij
zonder. Ton Neelissen las enkele ver
zen voor, die verrasten door luciditeit,
waardoor hun ingewikkeldheid geen
verwikkeldheid werd.
Voorts hield hij een diep peilende,
doch speelse inleiding op Van den
Bergh's werk, in welke inleiding on
der, vele andere ook de gedachte uit
gewerkt werd, dat de inspiratie, bij de
gratie van dewelke poëzie wordt ge
maakt, in wezen een „herkennen" is.
De avond voor zover aan de vers
kunst gewijd werd besloten met de
voorlezing van een zeer gevoelig vers
door Govaert van den Bergh, ont
staan naar aanleiding van de lezing
van een ongeluk op een onbewaakte
overweg, en met enkele verzen Van
Harriët Laurey.
Er zal eerlang een bundeltje ver
schijnen van Harriët Laurey (die al
enige poëzie-uitgaven op haar naam
heeft staan) en Ton Neelissen. Beiden
ook waren winnaars van de poëzie
prijs op de GroQt-Kempische cultuur-
dagen van dit jaar.
Een belangrijke culturele instelling
heeft haar domicilie gekozen in Haar
lem. Het is de werkgroep „Dierenbe
scherming en opvoeding", die zich tot
taak stelt de dierenbeschermingsgedach
te onder de jeugd te brengen. Zij doet
dit door de leerkrachten tegen een zeer
geringe vergoeding materiaal te ver
schaffen, zoals wandplaten, kléurpla-
ten, verhalen, beloningstegels, enz.
De werkgroep richt zich tot de leer
krachten van alle takken van het on
derwijs in heel Nederland en in Vlaams-
België. Het grot^succes der laatste ja
ren heeft uitbreiding nodig gemaakt.
Om misverstand te voorkomen, moet er
de aandacht op gevestigd worden, dat
bovenvermelde werkgroep en de afde
ling Haarlem van de dierenbescher
ming tot dezelfde vereniging behoren.
De eerste richt zich echter uitsluitend
tot de kinderen via de leerkrachten.
Alleen leerkrachten kunnen lid zijn
van dp werkgroep. Zij, die geen taak
vervullen bij het onderwijs, maar sym
pathiseren met het doel en de werk
wijze van de dierenbescherming, kun
nen zich opgeven als donateur (trice).
Inlichtingen verstrekt gaarne het bu
reau „Dierenbescherming en opvoeding",
telefoon 19564. Het postadres is: Dieren
bescherming en opvoeding-Haarlem.
Voor
en
tegen
Y T" et is van onze jeugd af de liefste bezigheid van ons leven geweest: thuis
t—J de Kerstboom versieren. Daar zijn wij al vroeg mee begonnen, speciaal
A J- die taak voor ons opeisend, omdat wij immers bevoorrecht waren op dit
feest, ook zelf in het vroege uur van Kerstmis geboren. Het Kerstfeest hebben
wij altijd als heel bijzonder van ons beschouwd: de nacht der nachten en de
dag der dagen, die ons toebehoorden in een eigen, geheimzinnige gemeenschap.
Reeds als kind zouden wij de Kerstnacht op onze wijs cultiveren, om te begin
nen door niet naar bed te gaan. Wij bleven c/p tot alle huisgenoten zich ter ruste
hadden begeven en ons alleen gelaten met de boom, kersvers van de markt, en
met de pakken en dozen, waar een jaar lang de kerstattributen, het stalletje
en de versiering in geborgen waren geweestergens hoog op zólder of vliering,
buiten het bereik.
Wij weten nog goed hoe danin de
stilte van de nacht in het slapende ou
de huis iets als een extase over ons
kwam, een wonderlijke verdroomdheid,
een hevig geluksgevoel. De boom was
door volwassen handen reeds op zijn
plaats gezet en nu begonnen wij lang
zaam uit te pakken, telkens een nieu
we blijdschap om de herkenning, het
weerzien, elk onderdeel van vorige ke
ren vertrouwd, de Kerstboompiek, de
slingers, de glinsterende ballen, de vogé-
lenfiguurtjes, het engelenhaar. Broos en
brekelijk was dat allemaal, wij gingen
er heel voorzichtig mee om. Tot einde
lijk alles op tafel lag uitgestald, aan
gevuld met nog weer enkele stuks door
onze ouders nieuw gekocht en aan de
collectie toegevoegd. De grote inspec
tie, zoals wij dan hielden, vóór het ver
sieren zelf, was het begin van wat voor
ons tot ritueel zou worden, bijna een
heilige handeling, waarbij elk voorwerp
een eigen taak te vervullen had.
De uren tot de Nachtmis hadden wij
voor dit werk volop nodig, want wij
versierden de böom met zorg en over
leg, opdat ieder onderdeel tot zijn recht
zou komen. Als de glinstering hing, wer
den de kaarsjes geplaatst, de suikeren
en chocolade kransjes, tegen de draad
der onwillige naalden in, aan de uitein
den der takken geschoven. Tenslotte
bouwden wij het stalletje op tegen een
achtergrond van rotspapier, spreidden
het fris geurend mos, schikten en her
schikten de beelden, als regisseerden
wij een spel voor ons alleen. Dat alles
gebeurde haast werktuiglijk, in een
roes, bedwelmd door de stilte van de
nacht, de stilte van het huis, de stilte
van binnen bij onszelf. Alleen het ca
rillon van de Westertoren mengde zich
daarin, het voorspel, de langzame uur
slag, waar wij te middernacht heel spe
ciaal naar luistéren bleven, want dit
was het uur van de grote ontroering,
het wonder van Kerstmis, dat over ons
ging komen, een licht aan de hemel
en de zang van engelen, die wij meen
den te zien en te horen.
Als w;j dan met alles klaar waren,
staken wij heel even de kaarsjes aan,
en toen wij later piano leerden spelen,
stond onze lievelingsmelodie gereed, ons
voor dit uur op de ziel geschreven, het
ouderwetse muziekblad opengeslagen:
Ein Weihnachtstraum van Franz Mor
ten. Heel voorzichtig en heel zacht, op
dat niemand het horen zou, speelden
wij dat voor onszelf, nog eens over en
nog eens weer, liefst, dan een octaaf
hoger, opdat het nog hemelser klonk in
ons oor. En als wij kort daarop aan
Moeders arm ter nachtmis gingen, naar
de Krijtberg, keken wij in het water der
gracht, langs de bomen er de gevels
der huizen omhoog, en dachten dat al
les anders was, de Kerstnacht de din
gen en heel de atmosfeer geheimzin
nig had beroerd.
Advertentie
lil
F§||
i
r
Va
•ffiWAv
4
ré
•V
«Y
ré l
r#
ré
i
réV
•i
ij
Altijd is dit zo gebleven, elk Kerst
feest opnieuw, de schone opgang der
uren naar het feestelijk licht der kerk
en na afloop het huiselijk hoogtij van
het Kerstontbijt. Wij versieren nog
steeds zelf onze Kerstboom, al willen
de opgroeiende kinderen ook wel hun
aandeel leveren. Maar wij beschou
wen dit als een gebporterecht, en on
ze dierbaarste traditie. Het zijn an-,
dere „Lametta", die thans de boom
in gaan, maar de harsige dennelucht
is onveranderd gebleven: wij snuiven
er de lichte bedwelming van in, ter
wijl wij door de takken de bonte slin
gers weven als draden van een oud
verhaal. De Westertoren houdt ons»
trouw gezelschap en de nachtelijke
gracht, als wij naar de Krijtberg gaan,
is nog altijd anders dan elke andere
nacht.
Nee, wij zouden ons het Kerstfeest
niet kunnen denken zonder thuis de
boom met zijn glinstering en kaarslicht,
een boom, die met liefde is versierd,
want dat kan men er onmiddellijk aan
zien. Een Kerstboom volhangen is nog
geen Kerstboom versieren, het blijkt
soms zo harteloos en ordinair gedaan.
Is het echter met toewijding en zorg
gebeurd, dan wordt de aanblik onmid
dellijk anders: de versierde en verlich
te boom het symbool van onze gesteld
heid, de stemming van het hart, de
vrede met de dingen, die wij geluk noe
men. FRED THOMAS.
J~l r is een veel gebezigde zegswijze, die betoogt, dat men een of andere mop
rf zonder enig gewetensbezwaar onder de kerstboom kan vertellen. Zij ont-
hult iets omtrent aard en wezen van de desbetreffende anecdote, maar
zij doet dat niet minder omtrent de diepere achtergrond van het verschijnsel
„kerstboom". Men mag er, dunkt mij, gerust uit afleiden, dat het folkloristische
geboomte slechts daar gedijt, waar de ietwat burgerlijke braafheid hoogtij viert.
Nu wil een mens desnoods nog wel aan zijn slechtheid, maar slechts zelden
aan zijn braafheid worden herinnerd. Voor mij althans geldt dat. En het is
wellicht één van de redenen, dat ik iets tegen het phenomeen „kerstboom" heb.
Ach ja, in vroeger dagen toen ik nog echt braaf was was ik er natuur
lijk ook weg van, van die opgetuigde spar. Ik verdiepte mij hartgrondig in al
die schitterende bollen, wit-bepoeierde dennen-appels, in het teder-golvende
engelenhaar en in de fragiele, zilver-rode scherts-bazuintjes.
Al' ging mijn meest intense belang
stelling altijd uit naar de eetwaar de
suikeren en chocolade kransjes die
men met de versieringen in het groen
placht te hangen; zo materialistisch inge
steld was ik destijds ook al. En ik was
dan ook gaarne bereid om achter het
harmonium plaats te nemen, het „Weih-
nachtsliederbuch" versierd met aller
lei engeltjes, voorzien van bolle konen
en dito achterwerkjes open te slaan,
teneinde met één vinger de herdertjes
bij nachte te laten liggen. Immers als ik
dat kunststuk had vollfracht, mocht ik
als beloning een lekkertje uit de boom
plukken. En zelfs kon ik dan nog wel
met een gul hart „O Tannenbaum, o
Tannenbaum", als toegift vertolken..
Maar zelfs tóen al, had ik geloof
ik, zij het onbewust, een zekere weerzin
tegen het al te duidelijk illusoire van
de kerstboom. En dat was dan wel met
name het geval als zo'n bol, zonder
nadere opgaaf van redenen, van een
tak af op de grond rolde en ik juist op
tijd passeerde om het dingske nder
mijn voet te vergruizelen. Dat had
n.l. bijzonder desastreuze gevolgen:
want het verpulverde namaak-glas
drong door tot diep in het tapijt. Daar
hielp geen stoffer en blik en zelfs geen
stofzuiger. En ik werd dus door mijn
(terecht) vertoornde moeder verplicht
met mijn vingers de restanten van de
schone schijn te verwijderen. Een
WêVêVWi
oe zouden zij daar nu
in Nieuw-Zeeland
Kérstmis vieren? Hoe
zouden Oom André en Tante
Riet en Tante Loesje en
Oom Jan en Barbertje en
de mensen uit de straat, die
twee jaar geleden geëmi
greerd zijn, het nu maken?
Hoe zouden die het nu vin
den zo ver weg van familie
en van alle vertrouwde din
gen en zou dat nu niet erg
.naar zijn om Kerstmis te
vieren midden in de zomer?
Hebben jullie daar ooit
wel eens over nagedacht?
Geen kachel, die genoeglijk
roodgloeiend staat te snor
ren, geen warme winterjas,
waar je helemaal in weg
kunt duiken, geen- donkere
straten met hloemenventers,
die met hun armen staan te
zwaaien om maar warm te
blijven. En geen hulst met
rode besjes en geen kleine
rode 'kersttulpj es die al heel
brutaal te voorschijn komen.
Het is hier nu volop zomer
De tuinen en parken staan
vol met bloemen. Jonge lam
metjes huppelen op de hel
lingen van de heuvels. En
het is warm. De kinderen
hebben zelfs witte hoeden
on met brede randen tegen
de hete zon, net als jullie
zomers op het strand op heb
ben. En moeder braadt geen
gans of kalkoen, want daar
is het heus een beetje te
warm voor.
En toch vieren wij hier
Kerstmis. Een beetje anders
misschien, maar het is en
blijft het feest van de ge
boorte van Christus.
Om te beginnen gaan wij
naar de Nachtmis. Dat is al
's avonds, op Kerstavond, om
11.30 uur. Dan is het niet zo
warm. 's Nachts is het hier
altijd heerlijk fris en koel.
Lang voordat je bij de kerk
bent hoor je de koorzangers,
die voor de kerk staan opge
steld, al Kerstliedjes zingen.
De Nachtmis is precies het
zelfde als in Nederland en
waar ook ter wereld. De
zelfde Latijnse gebeden, een
preek over het Kerstgebeu
ren en de Kerstliedjes, waar
van je de woorden misschien
niet allemaal kunt verstaan,
maar waarvan de wijs je
wel heel vertrouwd in de
oren klinkt. Misschien zal de
priestér Eemen zeggen, i.p.v..
Amen. Maar dat is dan ook
het enige verschil dat er is.
De kribbe en het altaar
zijn versierd met lelies. Wit-
rose lelies, die heerlijk rui
ken. Die bloeiên hier tegen
's middags. (Dan kunnen ze
daarna weer bier gaan hij
sen en gaan pitten. Niet
publiceren). Het is echt een
beetje te warm om kalkoen
of gans of gebraden kip te
eten. Alleen c^e oude emi
granten uit Engeland houden
tegen beter weten in vast
aan hun kalkoen of plum
pudding.
Het echte Nieuw-Zeelandse
Kerstdiner bestaat uit ham,
lamsvlees, doperwtjes en
nieuwe aardappelen. En
Kerstmis. Daarom noemt men
ze Christmas Lilies.
Na de Nachtmis gaan wij
gauw naar huis. De straten
zijn onderhand al heel wat
rustiger geworden. (De poli
tie heeft alle dronken men
sen zo langzamerhand al wel
opgevist. Niet publiceren.)
Thuis heeft moeder vast wel
iets klaar staan. Sandwiches,
koffie of thee en Kerstbrood,
dat zij speciaal besteld heeft
bij de Hollandse bakker. En
dan gaan wij naar bed, want
het is onderhand al flink laat
geworden.
's Morgens is 'iedereen
weer vroeg op. Wie blijft er
nu lang in bed als de zon zo
prachtig schijnt? Trouwens,
de feestelijk gedekte ontbijt
tafel lokt hongerige kinder
maagjes ook wel aan.
Na het ontbijt trekt ieder
een er op uit om iedereen
een Zalig Kerstfeest te gaan
wensen. En dan kun je ook
naar het strand gaan of pic-
nicen in de heuvels of zo
maar wat rondrijden.
Om 6 uur het Kerstdiner.
Echte Nieuw-Zeelanders heb
ben dat meestal al om 12 uur
frisse sla, zo uit de tuin. En
toe, je raadt het nooit: aard
beien met slagroom.
Nu moet je niet denken
dat iedereen hier thuis blijft
met Kerstmis. Kerstmis valt
in de grote vacantie en ook
vader heeft vaak vacantie.
Veel mensen hebben een
huisje gehuurd aan het
strand of in de heuvels, die
steil in het water aflopen of
ergens vlak bij de native
bush. Dat is de oorspronke
lijke Nieuw-Zeelandse bos-
begroeiing, waar je met een
hakbijl door moet zien te
komen of waar je de paden
van de herten en wilde zwij
nen moet volgen. En doe
maar een schietgebedje voor
de mensen, die er in verdwa
len, want het is verschrikke
lijk moeilijk om er weer uit
te komen. Soms zoekt men
zelfs met vliegtuigen naar
verdwaalde trekkers.
Op 24 December stappen
Tante Loesje. Oom Jan en
klein Barbertje dus in de
auto en gaan naar hun va-
cantiehuisje. Vaders jachtge
weer en al zijn hengels en-
ook het kleine hengeltje van
Barbertje gaan natuurlijk
mee. Soms rijden zij op een
dag wel 600 km. voordat zij
er zijn.
En Tante Riet en Oom
André gaan op de motor van
Christchurch naar Invercar-
gill. Dat is ook een tocht van
500 km. Invercargill ligt in
Southland, een woeste land
streek, met veel bergen, met
hoge steile bergpassen. Daar
zitten ook veel wilde zwij
nen, herten, gemzen en wal
laby's. Dat zijn kleine, uit
Australië geïmporteerde kan
goeroes. Sofnmige stukken
van Southland heeft men
nog niet zo goed kunnen
verkennen. Die heeft men
dus maar wit gelaten op de
landkaart (gemakkelijk voor
luie schoolkindertjes). Maar
geloof mij maar dat het er
wild is, er liggen geeneens
bruggen over de rivieren.
Daar moet je zo maar met
je auto door de rivierbed
ding heen.
En zij gaan daar dan ook
naar de kerk. Die kerk is
maar heel klein, zo groot on
geveer als de Begijnhof-ka
pel in Amsterdam of als de
kapel van jullie school
Maar ook daar is Jezus
tegenwoordig, net als in
jullie parochiekerk en net
zoals in welke kerk ook ter
wereld. En ook daar zal de
priester een Zalig Kerstfeest
wensen.
En dat doen wij jullie ook.
P.S. Zorg er voor dat de
twee opmerkingen tussen
haakjes er niet inkomen. Als
je ze goed wilt snappen,
moet je weten dat Kerstmis
hier door sommigen vooral
gevierd wordt in boarding-
houses met christmascake,
die als beton op je maag ligt,
veel bier, slingers en ballon
nen. Dronken mensen op
straat zijn geen zeldzaam
heid. Maar er is ook geen
theater, geen bioscoop, geen
concert, geen opera; je kunt
alleen maar naar het strand,
als je het thuis niet weet te
vinden.
Het was Woensdag in hét Krelagehuis
een drukte van belang, want het jaar
lijkse scholieren basketball tournooi
was begonnen. Dit tournooi zal door de
grote deelneming drie. dagen duren.
Reeds op deze eerste wedstrijddag
werd in de A. afdeling een verrassen
de nederlaag genoteerd. Bekerhoudster
Lorentzlyceum werd namelijk door een
kleine nederlaag uitgeschakeld door
Mamix van St. Ald'egonde Lyc. 2.
In de afdeling van de oudsté meisjes
behaalde het team van de Ketelaar-
school een fraaie zege, terwijl het re
serve Lorentz team zich slechts via
strafworpen in de volgende ronde wist
te plaatsen.
Het ploegje van het Jac. P. Thijsse-
lyceum heeft in een bijzonder fraaie
wedstrijd een overwinning bevochten
tegen de H.B.S. B. in de jongste jon
gens afdeling, waardoor het Thijssely-
ceum reeds verzekerd is van een plaats
in de finale.
De Bloemendaalse Hartenlustschool
moest niet minder dan twee maal
strafworpen nemen tegen het Christe
lijk lyceum, voordat het team een
plaats in de tweede ronde wist te be
machtigen.
De leerlingen van de Haarlemse Am
bachtsschool en Prinses Irene U. L. O.
nemen dit jaar voor het eerst deel aan
dit tournooi en zij kunnen over de be
haalde resultaten van de eerste dag te
vreden zijn.
Bekerhouder H.B.S.B behaalde van
zelfsprekend tegen de Velsende Am
bachtsschool een overwinning, hoewel
de ploeg met bescheiden cijfers genoe
gen moest nemen. Het team van de
M.T.S. komt de eer toe de grootste
overwinning te hebben behaald, aange
zien de volgelingen van Schütz een
47-2 zege behaalden tegen het reserve
team van de Velsense Ambachtsschool.
De uitslagen van Donderdag waren:
Meisjes. Afdeling A: Lorentzlyceum
2Jac. P. Thijsselyceum 332, Gym
nasium 2Christelijk Lyceum 440,
Klaas de VriesschoolMarnixlyc. 2
223; Marnixlyceum 1Ketelaarschool
301.
Meisjes. Afdeling B: Ketelaarschool
Lorentzlyceum 2 8—9f HBS A—De
Costa Kweekschool 124.
Jongens. Afdeling C: Willem de
ZwijgerschoolGymnasium 169,
Amb.school VelsenJac. P. Thijsse
lyceum 243, Lorentzlyc. 1Ketelaar
school 2615, Amb.school 2 Velsen
HBS B 246, Lorentzlyc. 2Chr. Ly
ceum 1430.
Jongens. Afdeling D: Marnixlyceum
2—HBS A 2—40, HBS B 2—MTS 1
1027, RijkskweekschoolChr. Lyc.
3416, Lorentzlyceum 1Rijkskweek
school 3031, Christelijk Lyceum 2
HBS B 851, Ketelaarschool 1Har
tenlustschool 1311, Jac. P. Thijsse
lyceumHBS B 1430.
Onder voorzitterschap van de heer D.
van Egmond hield de Coöperatieve
Bloembollen-vereniging H. B. G. (g.a.)
te Lisse haar jaarvergadering in de
veilingzaal.
Directeur van Egmond gaf in zijn
openingswoord een kort overzicht van
het afgelopen jaar waaraan we ontle
nen, dat de oogst van de'hoofdproduc
ten over het algemeen goed was. De
oogst van het vierde artikel, de Gladi
ool, was niet best, zodat vele kwekers
zelfs niet hebben kunnen profiteren van
de ongekend hoge prijzen, wegens ge
mis aan opbrengst.
De exporteurs aldus spr. hebben over
het algemeen een niet gemakkelijk
jaar achter de rug. Dat desondanks de
November-betalingen zelfs zeer vlot
verlopen zijn is een feit, dat ook wel
eens vermeld mag worden.
Met dankbaarheid mag geconstateerd
worden, dat de omzet van de H.B.G.
weer zeer belangrijk gestegen was.
Over het boekjaar 1953-1954 bedroeg de
omzet ruim 12.500.000.- hetgeen een
verhoging betekent van ruim 30 pet.
W?derom kan daarom een tegoed-
schrijving plaats vinden op de leden
rekening.
De procuratiehouder, de heer Mon-
tagne gaf hierna een overzicht van het
financiële gedeelte, waaruit bleek,
dat de omzet via het In- en Verkoopbu
reau wederom flink gestegen is.
Nadat de verificatiecommissie be
staande uit de heren H. v. d. voet, h.
Schoone en J. C. Balk een gunstig ver-
slag had uitgebracht, werden de balans
en Verlies- en Winstrekening goedge
keurd. Deze verslagen gaven een goed
beeld van de kunstige financiële positie
van het bedrijf.
Horizontaal:
1. ons, 4. braaf; 9. wig, 11. elf, 12.
hu, 14. reces, 16. bei, 17. a.d., 19. mijt,
20. bres, 21. fez, 23. slim, 24. woestijn,
27. voor, 28. kol, 30. veem, -31. arm, 33.
S.U., 34. rel, 35. humor, 37. el, 38. pot,
39. fel, 41. kolos, 42. nijd.
Verticaal:
2. N.W., 3. sir, 5. reet, 6. als, 7. af, 8.
muis, 10. gem, 12. heem, 13. kaft, 15.
cijfer, 16. brink, 18. de, 20. blij, 22.
zwoel, 23. storm, 25. oom, 26. pluk, 27.
veel, 29. os, 30. vrek, 31. auto, 32. mof,
35. hol, 36. ren, 38. Po, 40. lij.
dwangarbeiders-werkje, zoals u zult be
grijpen, en dus beslist niet in overeen
stemming met een „Zalig Kersfeest."
Een van de mooiste ogenblikken be
leefde Ik, toen mijn vader een kerst
boompje het raam uit wierp; een bran
dend kerstboompje. Want wij deden het
thuis altijd met kaarsjes, die een veel
echter en levendiger licht opleverden
dan die dooie gloeilampjes. Maar het
uitverkoren verlichtingssysteem bracht
natuurlijk wel zijn zorgen mee. Op ze
kere dag verloren wij ze, verzadigd van
lekker eten en kerststemming, volledig
uit het oog. Zodat op een gegeven mo
ment de vlammetjes niet alleen .zoetjes
aan de takken van de boom, maar ook
aan de gordijnen begonnen te likken.
Mijn broertje zag het het eerst.
„Hij brandt", riep hij feestelijk.
Aanvankelijk zag niemand daar iets
alarmerends in, want iedereen wist al
dat de kerstboom brandde. Maar toen
mijn broertje met ietwat overdreven
opgetogenheid bleef volhouden „dat Lij
brandde" kreeg mijn vader argwaan.
Drastisch als hij in zijn optreden im
mer was, was hij het volgende
ogenblik ter plaatse, schoof het raam
open en wierp het brandende struikge
was met een brede zwaai naar buiten,
waar de verraste voorbijgangers gil
lend uit elkaar stoven. Ik stond er bij
te dansen van opwinding. En het vol
gende ogenblik stoof mijn vader dan
ook op mij af, om mijn al te luchthar
tige opvatting van het incident met een
fikse oorvü" te honoreren. Sindsdien zijn
wij overgegaan op de gloeilampjes.
Het mag u na dit alles, dunkt mij,
niet verbazen dat ik, op latere leef
tijd gekomen, de kerstboom met ge
paste scepsis tegemoet ben gaan tre
den. Alleen al vanwege al die jeugd
herinneringen. Maar ook op andere
gronden. Het opgetuigd en verlichte
gewas verspreidt naar rhijn smaak
een ietwat té vettige gezelligheid.
Daar gaat een argeloos mens in ten
onder. En het is niet voor niks dat
ik, wanneer ik Bing Crosby over een
„White Christmas" hoor dromen en
kwelen, twee kerstboompjes in de pu
pillen van zijn smachtende ogen zie
flikkeren.
Ik begrijp wei dat de kerstboom ais
verschijnsel even onuitroeibaar is als
de touchante bereidheid van de kinders
zich te laten beduvelen. En ik heb daar
vrede mee. Hij moet gehandhaafd blij
ven, de kerstboom.
Als ze maar niet van mij verlangen,
dat ik tegen 25 December de wereld
ineens als een ansichtkaart ga zien.
HERMAN HOFHUIZEN
Het grote succes, dat Bert Brugman
met zijn marionettentheater in de af
gelopen zomer met 'opera-voorstellin
gen in het cultureel centrum „De
Vleeshal" behaalde, is voor het be
stuur van de stichting „Haarlems
Bloei" aanleiding geweest, om dit
theater in de kerstvacantie weer in de
Vleeshal onder te brengen.
In de zomerkreeg de opera „L'Elisir
d'Amore" grote bijval, terwijl ook de
Spectacle Coupé van diverse opera's
zeer in de smaak viel.
Het programma, dat thans is samen
gesteld, luidt als volgt;
Maandag 27 December: 2.30 uur kin
dervoorstelling „De ioverviool"; 20.30
uur opera „Paljas" en „Bastien und
Bastienne"
Dinsdag 28 December: 2.30 uur kin
dervoorstelling „Buffalo Bill"; 20.30
uur opera als op Maandag.
Woensdag 29 December: 2.30 uur
kindervoorstelling „De Toverviool";
20.30 uur Spectacle Cóupé.
Bert Brugman heeft cultuur en
amusement kunstig samengevlochten
en velen zullen dan ongetwijfeld ook
de voorstellingen in de kerstvacantie
bezoeken.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij het
verkeershuis van „Haarlems Bloei" op
het Stationsplein en aan de zaal.
De Haarlemse rechtbank veroordeelde
vanmorgen de 51-jarige koopman J. A.
S. tot drie maanden gevangenisstraf met
intrekking van het rijbewijs voor de tijd
van twee jaar, omdat hij in Augustui
van dit jaar op de Delflaan een ver
keersovertreding had begaan. Het bleek
toen dat zijn pbewijs bij vonnis van de
Haarlemse rechtbank voor de tijd van
drie jaar reeds was ingetrokken.
Wilt U hiermede rekening
hóuden a.u.b.?
MERCEDES-BENZ TYPE 170 S
de Luxe 1952 met schuifdak etc
58.000 K.M. gelopen.
MERCEDES-BENZ TYPE 170 Va 1951.
prima.
AUSTIN SPORTS 1952, Cabr. 2 pers.
VOLKSWAGEN 1951, 70.000 K.M. gel
VAUXHALL 6 cyl. 1949 met verw. etc.
Al deze autom. van le (aanw.bare) eige
naars worden met 10.000/3 mnd. garantie
verkocht.
Telefoon 10503
Ook gedurende de feestdagen te
bezichtigen.
FOTO HILARIUS - GROTE HOUTSTRAAT 102 - TEL. LUS68
of pand waarin modezaak kan worden gevestigd.
J Genegen goede Inventarisprijs te betalen.
Uitvoerige aanbiedingen onder no. 179.381,
aan BOLREK, Koningsplein 1, Amsterdam.
OS
Reizen van 13 lot 90 dagen.
Prijzen v.a. I 219-
Nieuwe autocars Airconditioning
Koud buffet
Regelmatig vertrek v.a 14 Februari.
Prospectus op aanvraag verkrijgbaar
VAunm
B3 BE
SI
Willemsparkweg 204, Amjterdam, telefoon 718244
