Nederlandse industrie heeft handen vol
Pastoor houdt raadselachtige
bezoeker in bedwang
BICAHP Miïï
ZWITSARUB
Nuttige en gevaarlijke schimmels
Een sneb als van vogelbekdier bij Beynes in Beverwijk
TIJDGENOTEN
Als fonkelnieuw
speelgoed
Arrestant drong huizen binnen om
naar de weg te vragen
Is Uw maag ziek
Advies aan het
bedrijfsleven
Mr. H A. R Schuitde
nieuwe directeur van
de Jaarbeurs
V..
J
ZATERDAG 22 JANUARI 1955
PAGINA 5
Onze treinen krijgen binnen afzienbare tijd een andere physio-
nomie. De tot dusver gestroomlijnde gezichten der kopwagens
zullen gelijkenis gaan vertonen met dat van een vogelbekdier,
uitgerust als zij worden met een neus of beter gezegd, een snebbe.
Het wordt maar een loze snuit, dienende tQt meerdere veiligheid
van de bestuurder, die nu hoger en iets naar achteren komt te
zitten, uitziende over de neus heen. Bij de Kon. Wagonfabriek
Beijnes te Beverwijk hebben wij het model van zó'n neus gezien,
maar het was nog lang niet de definitieve, er moest nog van alles
aan gedokterd werden voor het echt, wat men noemt: ,,A nose of
beauty" zou wezen, dragende de goedkeuring weg van de hoogste
Spoorwegautoriteiten. Die rijtuigen met snebben behoren trou
wens tot de recente bestelling van 152 rijtuigeenheden, welke de
Spoorwegen bij de Nederlandse industrie hebben geplaatst. Deze
heeft intussen nog haar handen vol aan de vervaardiging van 186
doorgangsrijtuigen, reeds eerder besteld, waarvan Beijnes 26
derde klas en 46 tweede klas rijtuigen bouwt en Werkspoor te
Utrecht 114 derde klas, alles dus materieel, bestemd om door
electrische locomotieven te worden getrokken. De eerste tweede
klas rijtuigen van deze opdracht zijn thans door Beijnes opgele
verd; één ervan heeft deze week proef gereden.
bij een Katholiek Instituut, dus bij
HET NEDERLANDS SCHRIFTELIJK STUDIECENTRUM
Culemborg
35.000 verduisterd
Kassier-boekhouder legt
bekentenis af
Nieuw Missietijdschrift
der Ned. Jezuïeten
Vacantiespreiding 1955
Orde van Advocaten vraagt:
Onbeperkte aftrek van
lijfrenteprem ie
Brief aan ministerraad
Electrische locomotieven
voor AmsterdamBrussel
Bouwvakvacantie van
25 t/m 30 Juli
Verkouden kinderen?
HmrHïBni
Over penicilline en streptomycine; hun
betekenis en herkomst
Onze treinen krijgen ander „gezicht"
Wij hebben in het bedrijf te Beverwijk
het nieuwe materieel in aanbouw ge-
Zien, een heel bijzondere sensatie, want
men kent spoorwegrijtuigen alleen
maar achter elkander, nooit zoals hier,
als kermiswagens in het gelid, in alle
staten van aanbouw. Nu is het spoor
wegrijtuig nog altijd ons liefste vervoer
middel, dat wij althans op de lange
afstand, prefereren boven de auto, en
als wij tijd hebben, ook boven het
vliegtuig. In een trein verveelt men
zich nooit: er is altijd wat te zien
en te beleven, men is helemaal vrij,
wat in een auto, als men zelf niet
stuurt, nooit het geval wordt. Men kan
zich in de trein prettig wijden aan zijn
lectuur, of eindeloos met zijn gedach
ten spelen, al blijft het mooiste, dat er
te doen valt: het uitkijken. En of het
nu een verre, vreemde wereld is, die
men doorreist dan wel een traject, dat
men zou kunnen dromen, het verschui
vend beeld van het landschap, zoals
dit passeert, is altijd weer boeiend. En
men kan er zo weelderig weldadig van
genieten, prettig zittend met alle com
fort, die het reizen, het zich verplaat
sen, tot een rustpoos maakt, weldoend
in het jachtige leven.
Als wij ons de treincoupé's uit onze
jeugd herinneren, overigens met alle
veneratie, dan zijn de compartimen
ten, zoals thans bij Beijnes gecreëerd,
kleine geraffineerd luxueuze salons,
tot in de perfectie ingericht. De zit-
FRED THOMAS
tingen van de banken, vroeger met
paardenhaar gevuld, bestaan nu uit
veren met schuimrubber afdekking.
Schuimrubber wordt ook gebruikt
voor dc rugleuningen, die bijzonder
prettig steun verlenen bij het zitten.
Geheel nieuw zijn de hoofd- en oor
kussens, eveneens van schuimrubber.
Al dat schuimrubber is in de tweede
klas rijtuigen met blauwe trijp over
trokken. De wanden zijn van licht
kleurig kunstleer, terwijl in de ver
schillende compartimenten een origi
nele aquarel, waartoe aan een aantal
kunstenaars opdracht is gegeven, de
sfeer bijzonder verhoogt. De service
voor de passagiers is nog weer uit
gebreid: er zijn nu in de rookcoupé's
uitklapbare asbakjes aangebracht,
vóór in de armleuningen, zodat men
van de middenplaatsen niet meer
naar raam- of deurkant hoeft te
reiken om zijn as kwijt te raken.
Ook heeft men, gelet op de ervaring,
de bagagenetten voor het gemak van
het reizend publiek iets lager ge
plaatst. Tenslotte bestaat de verlich
ting van dit nieuwe materieel uit
buislampen.
Nieuwe indeling
Deze nieuwe tweede klas-rijtuigen
hebben een andere indeling gekregen.
Het middenstuk wordt gevormd door
vier gesloten coupé's, die via een
gang in verbinding staan met de bal-
cons aan weerszijden. Voorbij die bal-
cons aan elke kant bevinden zich nog
twee open afdelingen. Aan beide uit
einden van het rijtuig is een klein
Als kermiswagens in het gelid:
spoorwegmaterieel in aanbouw in
ie grote montagehal te Beverwijk.
Nieuw 2e klas rijtuig, zoals er 46
door de Nederlandse Spoorwegen
bij Beijnes in Beverwijk besteld
zijn.
balconnetje met W.C.; via deze bal-
connetjes bereikt men de voor en
achter rijdende rijtuigen. Het nieuwe
materiaal is aan de buitenkant don
kerblauw geschilderd. Elk rijtuig
biedt 48 zitplaatsen en nog zitgelegen
heid op de balcons op 8 klapbankjes.
De derde klas-rijtuigen, bij Beijnes in
aanbouw, krijgen eveneens een geheel
nieuwe indeling. Zij bevatten resp. een
conducteurs-compartiment, bagage
ruimte, vier derde klas coupé's en een
keuken; de gang loopt langs al deze
afdelingen heen. Het aantal zitplaatsen
is 32. De derde klas-rijtuigen, die
Werkspoor in uitvoering heeft, hebben
geheel open afdelingen en twee balcons
in het midden. Hiervan zijn reeds en
kele exemplaren opgeleverd en in be
drijf gesteld. Heel deze order van 186
doorgangsrijtuigen zal door Beijnes en
Werkspoor binnen anderhalf jaar wor
den uitgevoerd, opnieuw een aanzienlij
ke verjonging van het rijdend materi
eel, waarbij de houten rijtuigen spoedig
geheel verdwenen zullen zijn. Het snelle
proces van de electrificatie van het
Nederlands spoorwegnet heeft niet wei
nig daartoe bijgedragen. De eerste elec
trische trein, die in ons land reed,
dateert van 1907: Scheveningen-Rotter-
dam, en had aanvankelijk nog houten
wagens. Van dit oudste electrische ma
terieel is nog slechts één rijtuig over,
dat thans als „boodschappenjongen"
fungeert tussen de Werkplaatsen. In
de twintiger jaren is de electrificatie
van de Westelijke hoofdlijn begonnen
met een geheel nieuw type rijtuigen,
dat geleidelijk aan tot de huidige sier
lijkheid en perfectie is geëvolueerd
Wanneer men weet, dat bijna de helft
van de 60.000 reizigersrijtuigen in Euro
pa ouder is dan 35 jaar, slaat Nedei
land met zijn modern, gestadig ver
nieuwd materieel een uitstekend figuur.
Als schepen op de helling
De bouwtijd van zo'n nieuwe wagon
bedraagt ongeveer zeven maanden. Het
is een prachtig stuk constructiewerk,
van dag tot dag in de moderne, lichte
fabriekshallen te Beverwijk. Precies
als bij een schip op de helling is de
groei van het casco: de samenvoeging
in de lasmal van de gezaagde delen,
de zijwanden, die in hun geheel wor
den opgezet, het leggen van de vloer
ertussen en de plaatsing van het dak
er bovenop. Tot zover zou men kun
nen spreken van de kraamkamer
van het spoorwegrijtuig, dat nu naakt
en hol overgaat naar de montage-hal
om verder te worden afgewerkt. Daar
ziet men het lang gelid van de rij
tuigen in alle stadia van voltooiing:
het geluiddempend asbest gespoten
binnen tegen kap en wanden, het
inbrengen van het ingenieuze in
gewand van zoveel leidingen: licht,
verwarming, rem-installatie. De in
richting. De stoffering. Eerst hebben
de wagons nog de kleur van het grau
we metaal, maar verderop heeft men
ze reeds in de grondverf en nog weer
verderop in de plamuur gezet. Tot
eindelijk de prachtig glanzende blau
we aflak het beeld voltooit van een
fonkelnieuw stuk speelgoed, een
Marklin-wagentje in de uitstalkast.
Het ruikt ook zo verrukkelijk, een
beetje etherisch naar verse lak en
alles wat glimt en blinkt, te mooi
haast om aan te raken.
Pas als de afgewerkte wagon de mon
tage-hal verlaat op weg naar de keu-
ringsloods, komt hij op eigen wielen
te staan, tot dusver slechts onderge
schoven hulpjes, maar nu de definitie
ve draaistellen, waarop hij zijn lange
weg door het leven zal moeten afleg
gen, voortschokkend over de wis
sels, denderend op bruggen en via-
Advertentie
Vraagt prospectus.
De rijkspolitie van het Zuid-Limburg-
se dorpje Wylré heeft een merkwaardige
figuur, de 22-jarige Nederlander C.,
woonachtig in Ak&n, aangehouden. Deze
heeft volgens zijn verklaringen de zon
derlinge gewoonte om overdag huizen
binnen te lopen om er de weg te vra
gen. Deze hobby heeft C. reeds geruime
tijd beoefend, o.a. te Valkenburg en
Wylré. Dank zij het optreden van de
pastoor van Wylré, de zeereerw. heer
J. Schulpen, zal de jongeman vermoede
lijk van zijn rare bezigheid gaan afzien.
Donderdagmiddag, toen de pastoor zat
te dineren, hoorde hij plotseling op de
eerste verdieping enig gestommel. De
pastoor toog naar boven en ontdekte een
vreemde gast die bezig was alle kamers
te inspecteren. Alleen maar, zoals de
gast zei, om de weg te vragen naar
Heerlen, daar hij in de mening verkeer-
Advertentie
Geen beter middel
de niet te doen te hebben met een pas
torie maar een meergezinswoning, zo
als zijn woonplaats Aken er zovele
telt. Niet anders menend dan te doen te
hebben met een inbreker, greep de pas
toor kordaat zijn jachtgeweer en dwong
de vreemde bezoeker naar beneden te
gaan. Met dit geweer hield de pastoor
C. in bedwang tot de politie verschenen
Bij het eerste onderzoek bleef de jonge
man bij zijn verklaring zoals hij die
tegenover de pastoor reeds had afgelegd.
Bovendien bleek de Akenaar na visitatie
niet in het bezit van inbrekerswerktui
gen of van enig gestolen goed.
Daar ook in Valkenburg enkele klach
ten over een vrijmoedige bezoeker wa
ren binnengekomen werd C. naar daar
overgebracht. Hier is hij door enkele
Valkenburgers herkend als de man die
onlangs bij hen op bezoek kwam en er
zonder iets mee te nemen weer vandoor
ging. Een soortgelijk bezoek heeft C.
afgelegd bij de zusters van Huize Vroen-
hof te Valkenburg. Toen de zusters de
jongeman vroegen wat hij in het kloos
ter uitspookte, luidde weer zijn ant
woord: „Ik wilde graag de weg komen
vragen". Ook hier wordt niets vermist.
De politie staat thans voor een raadsel.
Zij zal moeten uitzoeken of C. er inder
daad alleen maar een liefhebberij van
heeft gemaakt om zonder meer huizen
waarvan de deur open staat binnen te
dringen, of dat hij op diefstal uit is maar
nog nooit de kans daartoe heeft gekre
gen.
(Van onze correspondent)
De rijkspolitie te Zundert heeft de
58-jarige S.M. uit Breda gearresteerd
wegens verduistering van vijf en dertig
duizend gulden, door hem gepleegd als
kassier-boekhouder van een conserven-
fabriek te Zundert.
M. is voor de officier van justitie
in Breda geleid en heeft een volledige
bekentenis afgelegd. De verduisteringen
zijn gepleegd in de jaren 1952, 1953 en
1954 en kwamen bij een kort geleden
ingesteld accountantsonderzoek aan het
licht, in 1951 kwam M. in dienst van
het conservenbedrijf en door moeilijk
te achterhalen becijferingen heeft hij
de verduisteringen in de boeken kunnen
verbergen. De politie speurt nog naar
een deel van het verduisterde geld.
M. heeft het deels ten eigen bate aan
gewend, maar kon bij zijn verhoor niet
meedelen waar al het geld gebleven
is.
Het bekende tijdschrift „Berichten uit
Java'', uitgave van de St. Claverbond,
heeft opgehouden te bestaan. Daarvoor
in de plaats (en als voortzetting) is
gekomen „Missienieuws der Nederland
se Jezuïeten", dat om de twee maan
den verschijnt. Het eerste nummer geeft
een verantwoording van deze verande
ring, waarin gewezen wordt op de tijds
omstandigheden, die een bredere basis
voor het periodiek wenselijk maken. De
administratie blijft gevestigd Graafse-
weg 7, te Nijmegen.
ducten, afremmend voor de stations.
In de keuringsloods gaan de Argus-
blikken van de constructeurs zo goed
als van de opdrachtgeefster nog eens
naar alle details, hier en daar valt
nog iets te wijzigen of te verbeteren,
tot weer een rijtuig, het zo en zoveel
ste in 120 jaar tijds, gereed is voor
het groot avontuur van verplaatsing en
vervoer, zo oud als de wereld en zo
nieuw als de dag van vandaag.
Het Centraal Werkcomité Vacantie
hoeft de directies van de collectief -
sluitende bedrijven geadviseerd de va-
cantieweek 1955 vast te stellen als
volgt:
Sector 3 (t.w. de provincies Noord-
Holland, Groningen, Friesland en
Drente) van 16 tot 23 Juli 1955.
Sector 2 (t.w. de provincies Over
ijssel. Gelderland, Utrecht en Zuid-
Holland, uitgezonderd de plaatsen
Hoek van Holland, Maassluis, Vlaar-
dingen, Schiedam, Kethel, Rotterdam
en de plaatsen, gelegen ten Zuiden,
resp. ten Westen van de grenslijn, ge
vormd door de Nieuwe Waterweg
het Scheurdiep Nieuwe Maas de
Lek de plaatsen Ameide en Meer
kerk (deze 2 plaatsen gerekend tot de
2de sector) Merwedekanaal beneden
de Lek Gorinchem (deze plaats
eveneens uitgezonderd) van 30 Juli
6 Augustus 1955.
Sector 2 (t.w. de provincies Noord-
Brabant, Zeeland, Limburg en van
Zuid-Holland de plaatsen Hoek van
Holland, Maassluis, Vlaardingen,
Schiedam, Kethel, Rotterdam en voorts
de in sector 2 uitgezonderde plaatsen)
van 6 tot 13 Augustus of later.
De directies van de niet collectief-
sluitende bedrijven is verzocht de
werknemers zonder schoolgaande kin
deren vóór half Juli of na half Augus
tus vacantie te verlenen. Men dient
volgens het comité zoveel mogelijk
de periode van 15 Juli15 Augustus
voor jongeren te blokkeren.
De Nederlandse Orde van Advocaten
heeft een brief gezonden aan de Mi
nisterraad waarin wordt verzocht in de
aangekondigde maatregelen tot belas
tingverlaging een wijziging te betrek
ken van de inkomstenbelasting, in dier
voege, dat premies voor lijfrenteverze
kering voor zover deze moeten dienen
voor de oudedagsvoorziening zonder be
perking van bet belastbaar inkomen
kunnen worden afgetrokken.
Men wijst er op dat nimmer een over
tuigend argument is aangevoerd voor
het onderscheid, dat wordt gemaakt tus
sen de werknemer, voor wie pensioen
kortingen practisch belastingvrij zijn,
en andere personen, die evenzeer van
de opbrengst van hun arbeid moeten
leven, doch voor wie een dergelijke
vrijdom niet bestaat.
In samenwerking tussen enige Ne
derlandse en Belgische industrieën zul
len twaalf electrische locomotieven ge
bouwd worden, bestemd voor de ver
binding Amsterdam-Brussel, na het ge
reedkomen van de electrificatie Roo-
sendaal-Antwerpen in 1957. In de loco
motieven zullen agregaten worden op
gesteld om het verschil in voltage
(Nederland 1500, België 3000 volt) op
te heffen. Zoals bekend zal in 1957 een
twee-uursverbinding tussen Amsterdam
en Brussel tot stand komen; in de
tussenliggende uren komt er een ver
binding Amsterdam-Antwerpen v.v.
Als mr. H. A. R. Schuit, sedert
1 Jan. 1954 directeur van de
Kon. Ned. Jaarbeurs te
Utrecht, in zijn jongelingsjaren z'n
eigen gang had mogen gaan, was
hij misschien wel in het hotelvak
terecht gekomen. Of in het recla
mevak; een voorkeur, die geen
verwondering meer wekt zodra
men in d? Jaarbeursdirecteur een
artistieke be
langstelling
ontdekt heeft.
Maar „vader
Schuit" zei:
Neen. En zo
belandde de
bankierszoon,
na in Leiden
de meestertitel
behaald te heb
ben, in het be
drijfsleven.
Eerst was hij
enige jaren directie-secretaris van
de voormalige Philips Verkoopaf
deling voor Nederland, daarna ver
vulde hij een leidende functie in
enige middelgrote ondernemingen
en legde hij zich speciaal op de
exportbelangen toe. Mr. Schuit be
zocht in die hoedanigheid tal van
Europese landen, waarbij hij met
vele bekende internationale Jaar
beurzen in contact kwam.
Nu zit hij dan in Utrecht, op een
plaats die hem volop gelegenheid
biedt initiatieven te ontwikkelen
en het Nederlandse bedrijfsleven
van dienst te zijn. Mr. Schuit is er
zich hierbij van bewust, dat de
Jaarbeurs een intermediaire func
tie heeft, dus zowel voor de indus
trie als de handel moet dienen. Voor
zijn taakopvatting is dienen inder
daad het juiste woord. De tijd is
voorbij, dat de Jaarbeurs rustig
kon afwachten welke bedrijven er
behoefte aan nadden hun producten
te exposeren. Het is dus zaak meer
bekendheid te geven aan de Jaar
beurs als handelsmedium. Daarom
trekt mr. Schuit er op uit, legt hij
contacten met de industrie en
overtuigt hij het bedrijfsleven van
de noodzaak im acte de présence
te geven. Geen enkele vertegen
woordiger kan alle artikelen in zijn
koffer meenemen, men moet dus
wel exposeren. Maar dat niet al
leen. Vele afnemers willen ken
nismaken of belangrijke zaken be
spreken met de directies zelf. Mr.
Schuit dringt er daarom op aan,
dat ook de directeuren naar de
Jaarbeurs komen en niet de hele
representatie aan hun stafleden
overlaten.
Over initiatieven gesproken. De
komende Voorjaarsbeurs zal een
geheel andere aanblik bieden, nu
men er in geslaagd is een zekere
hergroepering tot stand te bren
gen. Men zal in het Vredenburg-
gebouw de branchegenoten zo over
zichtelijk mogelijk in groepen ver
enigd vinden. Dit is éen dienst,
die de Jaarbeurs aan de bezoekers
en kopers bewijst. Zij kunnen nu
desgewenst volstaan met het bezoe
ken van enkele voor hen interes
sante of belangrijke afdelingen.
Het wordt aldus ook mogelijk cen
traal aan te geven waar bepaalde
branches te vinden zijn. Uiteraard
zal men rekening houden met de
concurrentiefactor en zoveel mo
gelijk zorgen voor een tactische
opstelling.
Het is een genoegen mr. Schuit
over dit alles te horen vertellen.
Hij is een geboren causeur, niet
altijd direct to the point, wanneer
hij op z'n praatstoel zit, maar de
bezoeker hoort ook graag de me
ning van mr. Schuit over zaken,
die buiten het begrensde terrein
van de Jaarbeurs liggen, omdat zij
de moeite van hot aanhoren waard
zijn. Aldus leert men de directeur
kennen als een vriend van het Zui
den, die in Brabant veel vrienden
gemaakt heeft. Hoewel overtuigd
protestant, hebben deze relaties
hem gebracht tot een mening over
katholicisme en katholieken, die
wij ook vele anderen zouden toe
wensen.
Als zakenman „De Jaarbeurs
is ook een bedrijf; wij verkopen
vierkante meters expositieruimte"
volgt mr. Schuit uiteraard de in
dustriële ontwikkeling van Ne
derland met grote belangstelling.
Hij is er van overtuigd, dat indus
trialisatie de oplossing bieden kan
De Bedrjjfsraad voor het Bouwbe-
drijf heeft besloten, in afwijking van L
wat in deze bedrijfstak gebruikelijk was, 1
de laatste week van Juli aan te wij
zen als vacantieweek voor de bouwnij
verheid.
De Bedrijfsraad wil met deze be
slissing een reële bijdrage leveren tot
ondersteuning van de gedachte der va
cantiespreiding. Terwille van een aan
zienlijke verlichting van de anders met
vacantiegangers overbelaste eerste
week van Augustus, heeft de bouwnij
verheid waarin ongeveer 200.000 ar
beiders werkzaam zijn een jaren ou
de traditie prijsgegeven.
voor v<^l problemen, mits op de
juiste wijze aangepakt. Vakoplei
ding en wat men kortweg „human
relations'' noemt, spelen hierbij
een belangrijke rol.
We gaan terug naar de Jaar
beurs. Om een enkel punt uit het
jaarprogramma te lichten: de „In-
terleder", vakbeurs voor schoei
sel, leder en aanverwante artike
len, komt a.s. zomer weer in
Utrecht. Er is even sprake van ge
weest deze beurs in het Zuiden te
houden, maar tenslotte zijn de
voordelen van het centrum des
lands toch groter gebleken. Een
proefenquète heeft ook in deze
richting gewezen.
De vakbeurzen hebben de bij
zondere aandacht van de Jaar
beurs. Men staat er niet afwijzend
tegenover, zeker niet wanneer een
bepaalde branche aan een seizoen
gebonden is. Maar wel is het stre
ven van de Jaarbeurs er op ge
richt zoveel mogelijk vakbeurzen
te organiseren in het grote geheel
van de Voor- en Najaarsbeurzen.
Vooral voor de buitenlandse ko
pers is het van groot belang, dat
de Voor- en Najaarsbeurzen repre
sentatief blijven voor het Neder
landse oedrijfsleven. Bovendien, al
dus mr. Schuit, leunt de ene bran
che tegen de ander aan. Machines
vóór het bouwbedrijf zijn verwant
aan de bouwmaterialen, de groep
intern transport aan de afdeling
efficiency enz. Ook in het belang
van de Nederlandse bezoekers
meer kopers dan kijkers moet
gewaakt worden tegen een te ver
gaande decentralisatie.
De Jaarbeurs volgt nauwlettend
de industriële ontwikkeling. Dit
moge blijken uit het feit, dat op
de a.s. Voorjaarsbeurs een nieuwe
groep aanwezig zal zijn: kunststof
fen. De grote vooruitgang op dit ge
bied, de ongekende mogelijkheden
van deze materialen en de noodza
kelijke voorlichting hierover recht
vaardigen de verwachting, dat deze
nieuwe groep in de Bemhard-
hal grote belangstelling zal trek
ken. Het is weer een stapje op de
weg, die mr Schuit de Jaarbeurs
wil laten gaan.
Advertentie
Genezende warmte door wrijven mét:
een Zwitsai
(Van onze medische medewerker)
orige week heb ik
u verteld hoe peni
cilline werkt bij de
J, bestrijding van een infec-
tie. Dit keer iets over de
geschiedenis van penicil
line en de andere „anti-
I biótica". Eerst iets over
k. de betekenis van dit laat-
V\ ste woord. Anti.... te-
gen en bios.leven.
.I—S—Antibiotica wil dus zeg
gen: leven tegen leven.
Helemaal juist is deze
naam niet, want het antibioticum
wordt wel bereid uit een levend we
zen, maar leeft zelf niet meer.
Penicilline wordt bereid uit een
schimmel die de mooie latjjnse naam
heeft van penicillium notatum. Het is
allang bekend, dat er in de wereld
van de kleine levende wezentjes een
even zware strijd om het bestaan
wordt gevoerd als in de wereld van
de grotere dieren.
In de wildernis heerst een voortdu
rende strijd tussen de verschillende
diersoorten; het ene dier jaagt op het
andere en de zwakkere weet zich te
handhaven dank zij de bijzondere mo-
feljjkheden die de Schepper hem
eeft gegeven, zoals snelheid, lenig
heid, voorzichtigheid enz. Zonder in
grijpen van de mens bestaat er door
gaans een evenwicht in de natuur
waar elk dier zijn plaats en zün nut
heeft. Neem bijv. de kleine roofdieren
sinds die in onze streken bijna zijn
uitgeroeid, zijn veldmuizen, konijnen
en andere knaagdieren dusdanig in
aantal toegenomen dat zij soms een
ware plaag vormen voor de boeren.
In de microwereld van bacteriën,
schimmels en andere microscopisch
kleine wezentjes is het al net zo. De
meeste bacteriën zijn zeer eenzelvig
en er heel weinig op gesteld om bac
teriën van een ander soort om zich
heen te hebben. Van schimmels moe
ten zij helemaal niets hebben.
De grote Fransman Louis Pasteur
heeft een kleine honderd jaar geleden
al ontdekt, dat sommige bacteriën
door andere bacteriën en door bepaal
de schimmels in hun groei geremd of
zelfs gedood worden. Dit is in het ver
geetboek geraakt omdat de weten
schap er toen nog niet aan toe was
hier profijt van te trekken. In 1929
heeft de Engelsman Sir Alexander
Fleming dit antagonisme heront
dekt. Het ging er om een schimmel
aftreksel te maken dat voor toepas
sing op de mens geschikt en dus niet
king is op bacteriën. Op deze wijze
heeft men honderden schimmels ge
vonden die een dodende of duidelijk
groeiremmende werking op bacteriën
hebben. Helaas zijn de meeste ook
voor de mens sterk giftig, zodat zij
voor ons geen practische waarde heb
ben. Er is slechts een tiental overge
bleven dat zonder al te groot bezwaar
bij de zieke mens toegepast kan wor
den. Enkele hiervan zijn toch nog zo
gevaarlijk dat men ze reserveert voor
zeer gevaarlijke ziekten.
Een van de bekendste en weinig ge-
giftig is. Dit was vooral zo moeilijk
omdat penicilline niet ingenomen kan
worden, het wordt door het maagsap
onwerkzaam gemaakt. Het moet per
injectie toegediend worden en daar
voor worden zeer hoge eisen aan de
zuiverheid gesteld. Het is te begrij
pen, dat het nog tot 1941 heeft ge
duurd, voordat Fleming het, na jaren
lange proeven op dieren, aandurfde
penicilline bij een mens in te spuiten.
Het zal u niet verbazen dat de eerste
injecties elk een kapitaaltje gekost
hebben. Ondanks de zeer ingewikkelde
en kostbare bereiding begreep de En
gelse regering welk een enorme bete
kenis dit nieuwe geneesmiddel ook
voor de legers op de slagvelden zou
kunnen hebben; kosten noch moei
ten werden dan ook gespaard om het
op grote schaal te gaan produceren.
Op het ogenblik is penicilline nog niet
goedkoop, maar toch beschikbaar voor
iedereen, die 't werkelijk nodig heeft.
Na de ontdekking van penicilline
is men alle schimmels die op
aarde zijn, systematisch gaan
afzoeken om te proberen hoe hun wer-
vaarlijke antibiotica is het streptomy
cine, dat in 1944 door de Amerikaan
Waksman is ontdekt op de bovenbe
schreven wijze. Hij heeft nl. systema
tisch nagegaan welke schimmels voor
komende in tuinaarde een ongunstige
invloed op de groei van bacteriën uit
oefenden. Tot grote blijdschap van de
hele medische wereld, bleek dit het
eerste werkelijk doeltreffende genees
middel tegen tuberculose te zijn. Wel
iswaar lang niet in alle gevallen en
niet volmaakt in zijn werking, maar er
was nu een middel dat in staat bleek
de tot dan toe voor alle geneesmidde
len ongevoelige tuberkelbacil doeltref
fend te bestrijden.
Er zijn ook heel wat schimmels, die
voor de mens helemaal niet ge
vaarlijk zijn, evenmin trouwens voor
schadelijke bapteriën. De bekende
Franse kaassoorten Camembert en
Roquefort danken hun heerlijke smaak
aan schimmels die heel nauw verwant
zijn aan de schimmel waaruit peni
cilline wordt bereid.
Mag ik u zo'n schimmeltje eens
aanbevelen?
St.
