§e wolf en de havik >elgie wil toren van 635 meter Een „staakt het vuren"? Schoolstrijd in België spitst zich weer toe Gezond materialisme BESTAAN ER ERFELIJKE ZIEKTEN? Gouvernementsexperts verkennen Baliem-vallei 6Ric de noopman Heyseltoren rivaal van Eijfeitoren project van vele millioenen voor komende wereldtentoonstelling Peking vervalste processtukken Premier Van Acker bereid tot parlementaire strijd hilippino 's komen naar Bandoeng Terrein voor landingsbanen gevonden REGERING REPERKT CONCESSIES ZATEÈDAG 29 JANUARI 1955 PAGINA Douglas Hyde Kroon van Bescherm vrouwe van Leuvense universiteit Cursus voor koordirigenten 25.000ste in Geleen Conferentie I.L.O O.-Europese werkgever afgevaardigden in commissies Prof. Rogier hervat werkzaamheden DE BROADWAY VAN NIEUW-GU1NEA De overerfelijkheid van rood haar is heel wat gemakkelijker vast te stellen dan de over erfelijkheid van ziekten of van gevoeligheid voor bepaalde ziekten (Van onze correspondent in België) Een dezer dagen heeft de Belgische minister van verkeerswezen, Anseele, in de kabinetsraad een uitvoerige uiteenzetting gegeven over een plan om in België, ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1958, een torengebouw op te richten van 500 meter met een mast van 135 meter. De totale lengte zou dus 635 meter bedragen en daarmee zou het het hoogste torengebouw ter wereld zijn. De raad keurde in principe het project goed en stelde een commissie in voor nader onderzoek. Sindsdien liggen de Belgen overhoop. De oppositiebladen zien in het ontwerp een uiting van megaloma nie. De regeringspers herinnert in verband met deze critiek aan het woord van Leopold II over zijn landgenoten: petit pays, petits esprits (klein land, klein verstand). Waar „De Nieuwe Gids" (C.V.P.) minister Anseele als een nieuwe Baas Ganzendonck afschildert is dit voor de socialistische „Volks gazet" het bewijs, dat de geestelijke horizon van sommige Belgen nog niet boven de literatuur van Hendrik Conscience is uitgegroeid, een literatuur, meent dit blad, die meer beschaafde Belgen toch een tikje verouderd voor komt. 8. „De Weerwolf in Wogram's burcht?" herhaalt de Noorman, terwijl hij de grootste moeite heeft om zijn hevige schrik te verbergen. „Hoe komt ge bij dit zotte verhaal?" „Noem het, zo ge wilt", antwoordt de aanvoerder grommend, „waar is het en ik raad u aan er niet heen te gaan, want het zou u slecht bekomen". Dan geeft hii Eric een forse klap op de schouder, „komaan broeder", vervolgt hij, „sluit je bij ons aan, gezamenlijk zijn we sterker en wat er aan buit is, delen we!" Svein klakt opgewekt met de tong en geeft Eric een uitnodigende por tussen de ribben. Hoewel het de Noor man tegen staat, begrijpt hij, dat er niets anders op zit dan voorlopigte huilen met de wolven in het bos en zwijgend volgt hij de aanvoerder door het woud. Op een open plek zijn een aantal kerels bezig een wild zwijn aan het spit te roosteren en op een gebaar van de eenogige roverhoofdman gaat Eric zitten. Met een bleek, verbeten gezicht volgt Erwin zijn voorbeeld en nadat Branwen voor haar zieke vader gezorgd heeft, voegt ook zij zich bij hen. Eric's mannen mengen zich wat onwennig en argwanend tussen de rovers; alleen Svein en Groke schijnen zich best op hun gemak te voe len; ook roversbloed, verloochent zich klaarblijkelijk niet. „Ik zei al, dat ik betere buit weet, broeder", gromt de eenoog. „Twee dagreizen van hier woont zo'n soort vroegere leenman van die koning Eric. De kerel rinkelt van het goud zogezegd. Nou wil ik dat ook wel eens horen rinkelen, maar dan in mijn eigen buidel, vat je? Hahaha!" Eric lacht dapper mee, maar het dringt amper tot hem door wat de kerel zegt. Slechts één vraag spookt hem onophoudelijk door het hoofd: Wat is er met Wogram's burcht gebeurd?! Wat is er gaande in zijn rijk? En zodra de gelegenheid zich voordoet, brengt hij het gesprek ongemerkt op dit onderwerp. „Wat geeft dat nu?" wimpelt de rover achteloos af, „niet de moeite waard, hoor! Dat is zo lang geleden allemaal. Wij kerels van de vrijheid varen er wel bij, dat is de hoofdzaak". „Maar wat is ér dan zo lang geleden gebeurd?" dringt Eric aan, op gevaar af, dat deze nieuwsgierigheid 's mans argwaan wel eens zou kunnen opwek ken. „Ach, wat zeur je nou toch, makkertje", gromt eenoog schouderophalend. „De koning van Bohuslan heeft hier een beetje huisgehouden, dat is alles. Het wasuit wraak, zeggen ze. En de weerwolf" hier laat de kerel zijn stem onwillekeurig'wlalen „is volgens mij niemand anders dan de geest van die dode koning Eric, die waakt over de puinhopen van zijn burcht'f. Het Vlaamse blad „Het Volk" be richt, dat een Belgische diplomaat in een verkoopzaal te New York voor een bedrag van 550 dir. de gouden, met juwe len bezette kroon heeft kunnen kopen, die sedert 1846 was verdwenen van het hoofd van de Beschermvrouwe van de Leuvense universiteit. De kroon zal in België worden gerestaureerd, daar enkele stenen ontbreken. Het beelc' van Onze Lieve Vrouwe „Sedes Sapientiae", dat zich in de St. Pieterskerk te Leuven bevindt en dat dateert van 1442, werd tijdens de laat ste oorlog geheel vernield. De beeld houwer J. Uitvanck zocht de honderden stukken van het beeld echter uit het puin bijeen en slaagde er met veel ge duld in het geheel te restaureren. Het Belgisch departement voor cul turele zaken heeft Frans van Amels- voort uit 's-Hertogenbosch uitgenodigd een cursus in stemvorming te geven voor Vlaamse koordirigenten. De cur sus, die in Gent wordt gehouden om vat een serie voordrachten over koor zang en stemvorming, afgewisseld met practische lessen. Vrijdagmorgen is op het gemeentehuis te Geleen de geboorte aangegeven van de 25.000ste inwoner Het was Egidius C. M. van Kaam, die Donderdag gebo ren werd. De 25.000ste ontving vele ca- deau's en twee spaarbankboekjes, waar van .een van de gemeente. De 44-jarige Douglas 'yde, voorma lig redacteur van het Britse communis tische blad, de „Daily Worker", heeft gisteren geisegd, dat een uit China ge vluchte missionaris hem verteld heeft, dat de Chinese communisten het be wijsmateriaal inzake de schending van het Chinese luchtruim door IX Ameri kaanse vliegers „vervalst" hebben. De Amerikanen zouden volgens Pe king boven Mantsjoerjje gevlogen heb ben, toen zij neergeschoten werden. Zij werden gevangen genomen en later „wegens spionnage" tot langdurige ge- vangennisstraffen veroordeeld. Hyde, die in 1948 bij de „Daily Wor ker" wegging en rooms-katholiek werd, zeide, dat de missionaris hem verteld had, dat het wrak van een boven Noord-Korea neergeschoten Amerikaans toestel naar Mandsjoerije was over gebracht, waar men het gefotografeerd had als „bewijs", dat de vliegers het Chinese luchtruim hadden geschonden en spionnage hadden bedreven. De Philippijnse regering heeft be sloten de uitnodiging tot het bijwonen van de Afrikaans-Aziatische conferentie, die in April in Bandoeng zal worden gehouden, te aanvaarden. Deze beslis sing is genomen door president Mag- saysay na een bespreking met de lei ders van het Philippijnse Congres. Volgens kringen, die in nauw contact staan met het presidentiële paleis, komt dti besluit overeen met de „Philippijnse politiek, die er op gericht is nauwere betrekkingen aan te halen met do democratische Aziatische buurstaten In Indonesië hoopt men, dat nu de Phi- lippino's, die lid zijn van het Verde- digingsverdrag voor Zuid-Oost Azië, de uitnodiging hebben aanvaard, 'ook de andere uitgenodigde landen naar Ban doeng zullen komen. (AFP/UP) Werkgever-afgevaardigden van de Sovjet-Unie en andere communistische staten zijn toegelaten als lid zonder stemrecht van commissies der Europese regionale Conferentie der Internationale Arbeidsorganisatie (I.L.O.) Een Brits voorstel van deze strekking werd met 63 tegen 30 stemmen bij acht onthoudingen aangenomen. Anti-communistische werkgevers zeg gen, dat de communisten slechts stro mannen van de regeringsdelegaties zijn en dat de drieledige basis van de I.L.O. (delegaties der regeringen, werkgevers en werknemers) hierdoor in gevaar wordt gebracht. Naar wij vernemen heeft het bestuur van het Internationaal Christelijk Vak verbond geprotesteerd tegen de verte genwoordiging van de landen achter het IJzeren Gordijn op de Arbeidsconferen- tie te Genève en geëist, dat de afgevaar digden, die niet vrijelijk door de arbei ders zijn gekozen, en niet hun werke lijke belangen vertegenwoordigen, ver vangen zullen worden door anderen, die geen vertegenwoordigers zijn van een partij, waarvan het program de vernie tiging van de persoon van de arbeider beoogt. Prof. dr. L. J. Rogier, die sinds ge ruime tijd door ziekte daartoe verhin derd was, heeft sinds gisteren zijn werkzaamheden als rector-magnificus der R.K. Universiteit wederom hervat. Advertentie (Vervolg van pagina 1) Telkens opnieuw bereikt ons in bo venbedoelde discussie de vraag: wat wordt hier onder het leven verstaan? Het leven is toch niet alleen de verhouding tussen man en vrouw en de opvoeding van de kinderen. Het le ven is niet alleen het gaan naar de kerk, het ontvangen der sacramenten, het bidden voor en na tafel, het leven is ook metaaldraaier zijn, huisvader zijn die een loon moet thuis brengen, mens zijn met recht op ontspanning, met recht op een onbezorgde oude dag. Het leven is ook in relatie staan tot andere mensen. En als op deze terrei nen wordt gesproken, dat de christelij ke levensbeschouwing alles moet door dringen, dan beginnen de mensèn, die zonder kennis van historische feiten, toch de gevolgen hebben ervaren van scheiding tussen godsdienst en leven, opnieuw te luisteren. Het kan niet genoeg gezegd worden, dat de moderne ontkerkelijke mens zichzelf toch een „verlossingsdaad", een „Messias" en een „geloofsbelijdenis" heeft geschapen. Marx als Messias, de opheffing uit het pauperisme als ver lossingsdaad, het historisch materialis me als geloofsbelijdenis. In zich was die verlossing uit het pauperisme nood zakelijk, waarvan werd getuigd door figuren van wereldvermaardheid, als mgr. von Ketteler, Mgr. Mermillod, Kard. Newman, Dr. Schaepman en zo velen anderen. Desondanks hebben de christenen lang geaarzeld om de weg, die deze verlossing eiste, te gaan. Maar het ongeduld bij andere groepen was te groot. Als dan het christendom met zijn schone theorieën, met zijn groots, ook sociaal groots verleden, dan niet de moed opbracht voor de eigentijdse sociale daad, dan zouden zij, de aan hangers van Marx, deze sociale daad wel eisen in een socialistisch program. Dat hebben ze gedaan, maar helaas - het kon niet anders - hebben ze de christelijke rijkdom weggelaten en het sociale program belast met socialis tische, ongodsdienstige en vaak zelfs anti-godsdienstige ballast. De proleta riërs, die hunkerden naar de verlos sing uit de armoede, hebben die heils boodschap, die dus door het socialisme aan het christendom was ontleend, aan vaard, maar dan met inbegrip van de volkomen heidense bijverschijnselen. In dezelfde geest leeft ook nu nog een materialistisch heilstreven, op de zelfde wijze leeft nu het humanisme, met aantrekkelijke kerngedachten, die stuk voor stuk ontleend zijn aan het christendom. Hetgeen zich op het ogen blik aan belangstelling onder de katho lieken ontwikkelt, is de herontdekking van de sociale gedachte van het chris tendom. Sommigen menen, dat het te laat is; wjj zijn optimistischer. De mens, die van God en Kerk ver vreemdt schept zich een nieuwe mythe. Wij hebben de kans om hen het chris tendom weer toe te reiken. Het klinkt bijna banaal, wanneer we zouden spre ken over het apostolaat van het gezon de materialisme. En een priester ver weet ons dezer dagen, dat we een te genspraak in zich bezigden door hier van te gewagen. Zolang Paus en bis schoppen ons voorhouden dat gods dienst en leven wezenlijk verbonden zijn, zolang ook menen we niet te ver te gaan, wanneer we van alle christe nen vragen een goede zorg voor het materiële te betrekken in hun predi king en apostolische werkzaamheid. Dan is er nog volop kans om te behou den wat nog met de kerk verbonden leeft, om terug te winnen wat reeds voor een deel verloren ging, omdat christendom dan ook voor de armsten tevens insluit zorg voor het aards wel zijn. Ir» de keel beginnen enkele der gevaarlijkste aandoeningen Neem bij de geringste klacht, zoals kriebel, gezwollenheid of heesheid, direct de snelwerkende (AKKER SIROOP) genschappen die de mens met de ge boorte meekrijgt gemeenschappelijk. Een heel moeilijk te beantwoorden vraag is echter welke eigenschappen dit zijn. Enkele eigenschappen, bijv. de kleur van het haar zijn heel ge makkelijk te controleren, maar met heel veel andere eigenschappen waar door een mens gekenmerkt wordt is het veel moeilijker, zo niet onmogelijk. De omgeving waar het kind opgroeit speelt immers een zeer belangrijke rol. De lichaamslengte is doorgaans wel vergelijkbaar. Het lichaamsgewicht daarentegen niet. Er zijn gevallen be schreven van identieke tweelingen, die gescheiden zijn opgevoed en wier (Van onze medische medewerker) Laat ik beginnen met ervoor te waarschuwen Vil „erfelijk" niet met „be uk smettelijk" te verwar- ]W ren. Dit zijn namelijk fl heel verschillende be- 11 grippen. Besmettelijk j is een ziekte die van Jk de ene mens op de an- dere wordt overge- bracht door een bacte- c TJ rie of virus. Voorbeel den zijnroodvonk, mazelen, griep, t.b.c., pokken, ge slachtsziekten enz. enz. Erfelijk is een ziekte of eigenschap die van ouders op kind overgaat. Nog geen honderd jaar geleden heeft de Oostenrijkse monnik Mendel voor het eerst wetmatigheid in het overdra gen van eigenschappen van ouders op kinderen ontdekt. Hij heeft talloze proe ven met planten gedaan, die nu nog gelden als voorbeelden van systema tisch wetenschappelijk onderzoek. De zogenaamde wetten van Mendel vor men nog steeds de basis van de mo derne erfelijkheidsleer. De eenvoudige Augustijner monnik zal wel niet ver moed hebben dat zijn opvolgers, o.a. de bekende Nederlander Hugo de Vries, zo'n ingewikkeld gebouw op de fundamenten door hem gelegd, zouden optrekken. Natuurlijk wist men voor Mendel ook wel dat bepaalde eigen schappen erfelijk zijn, maar men be sefte niet dat die erfelijkheid aan be paalde wetten is gebonden. Als een moeder rood haar heeft ,is er veel kans dat een of meer van haar kinderen ook dergelijk haar krijgt. Dit is met enige moeite weliswaar aan de hand van de wetten van Men del ongeveer te berekenen. Het erfelijkheidsonderzoek is erg moeilijk en vergt veel geduld en tijd, omdat het nagaan van erfelijke ver schijnselen neerkomt op het volgen van geslacht op geslacht. Heel belangrijk hierbij is het onderzoek van tweelin gen. Er zijn twee soorten tweelingen: identieke tweelingen en niet-identieke tweelingen. Een identieke tweeling bestaat uit twee volkomen gelijke kin deren, althans bij de geboorte. Want in de loop der jaren gaan de twee kin deren toch verschillen vertonen, om dat de uiterlijke omstandigheden ook een grote rol spelen. De kinderen van een niet-identieke tweeling worden dus tegelijk geboren, maar gelijken evenveel of even weinig op elkaar als twee willekeurige andere kinderen van datzelfde ouderpaar. Het is heel goed mogelijk, dat een niet-identieke twee ling bestaat uit een jongen en een meisje. De identieke tweeling heeft alle ei- Een andere vraag is of megi de ge voeligheid voor bepaalde -ziekten kan erven van de ouders. Ook op dit punt is nog veel onderzoek nodig. Bij long kanker met name, veronderstellen sommige geleerden dat behalve het ro ken, dat zeer waarschijnlijk een van de voornaamste uitwendige prikkels is die het doen ontstaan, er toch nog an dere voorwaarden nodig zijn om long kanker te krijgen. Deze conclusie kan men trekken omdat niet elke zware roker longkanker krijgt, maar bijna el ke patiënt met longkanker gedurende lange tijd veel gerookt heeft. Een van die voorwaarden zou dan kunnen zijn een erfelijke gevoeligheid, die, indien lichaamsgewicht aanmerkelijk verschil de. Dit is ook een van de sterkste ar gumenten tegen de bewering dat vet zucht erfelijk zou zijn. Afgezien van de zeer zeldzame gevallen waarbij dit inderdaad het geval is, is het bijna altijd de omgeving die het kind van jongsafaan geleerd heeft of de kans gegeven heeft veel te eten of te snoe pen. Zo ook bij dergelijke tweelingen. Het ene kind, opgroeiend in een omge ving waar het gewend was veel te eten, zal zwaarder zijn dan zijn broer of zus die matiger is opgevoed. Na langdu rige studies die uiteraard nog lang niet zijn afgesloten het erfelijkheidson derzoek is de laatste tientallen jaren pas goed op gang gekomen hebben de onderzoekers een aantal, voor een deel nog voorlopige, conclusies getrok ken uit hun bevindingen. Zo staat wel vast dat er niet veel werkelijk erfelijke ziekten zijn. De angstige vraag die zoveel mensen stellen of kanker erfelijk is kan in het algemeen geruststellend be antwoord worden. Natuurlijk komen in de ene familie meer gevallen van kan ker voor dan in de andere; kanker is nu eenmaal geen zeldzame ziekte. Als u van kaarten houdt, zult U er varen hebben dat het nog al eens voor komt dat U een hele avond voortdu rend slechte kaarten krijgt. Dat is alleen maar toeval, evenals het voor komen van meer kankergevallen in een familie grotendeels op toeval be rust. aanwezig, een mens meer gevoelig maakt voor de prikkelende werking van de stoffen uit de sigarettenrook. Er is helaas vooralsnog geen methode bekend om een dergelijke gevoeligheid van te voren aan te tonen. Met tuberculose is het net zo. Bij deze ziekte is het al heel gemakkelijk aan te tonen dat er geen sprake is van erfelijkheid. Deze ziekte krijgt men alleen door besmetting met tuberkel bacillen. Het is wel begrijpelijk dat men vroeger dacht dat deze ziekte erfelijk is; kinderen uit een gezin waarvan va der en/of moeder open tuberculose heb ben, worden natuurlijk heel jong be smet, zodat het kan lijken alsof zij er mee geboren zijn. Wordt een pasgebo rene in dergelijke gevallen, voordat 'n mogelijke besmetting heeft plaats ge vonden, uit die gevaarlijke omgeving verwijderd, dan zal hij gezond opgroei en. Ook hier kan men hoogstens spre ken van een erfelijke gevoeligheid, maar ook dat is betwistbaar. Ook over de erfelijkheid van geestes ziekten zijn veel voorbarige conclu sies getrokken. Er staat hierover nog heel weinig vast en het onderzoek is erg moeilijk, omdat heit milieu zo enorm belangrijk is. Valt het te ver wonderen dat een kind van een vader of moeder die een of andere geestelijke afwijking heeft op de duur ook afwij kingen gaat vertonen, ook al was het bij de geboorte helemaal normaal?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 11