Vertrouwen in minister Cals grotendeels hersteld Katholieke stem ook in intern, organisaties Berchtesgadener Land boeit zowel sportieve als speurende toerist SALZBURG verscholen achter bergtoppen D.D.D MOLUKSE HUWELIJKSPLECH TIGHEID IN DEN HAAG VAN DE Studiebeurs een verdienstegeen récht a/cfz/s de minister Toon bij replieken veel milder Kinderhoest Zondag 27 Februari collecte voor de Stichting Pius XII Dochter van dr. Soumokd gehuwd Levende herinneringen aan Beierse koningshuis VIERING STIJLV Stimulering van speel zucht moet vermeden worden NOORD-HOLLANDSE KUNSTSUBSIDIES Bedenk,dat uit een onver zorgde kinderhoest een zwakke borst kan overblijven. Bescherm Uw kleine met HANDENARBEID OP DE LAGERE SCHOOL Wel stimuleren, niet verplicht stellen Schilderij van Prinses Marijke Notaris te Venlo Examens ZATERDAG 19 FEBRUARI 1955 PAGINA 9 n.- - f (Van onze parlementaire redacteur) By de replieken over de onderwijs begroting is gebleken, dat het vertrou wen van de Tweede Kamer in minister Cals, wanneer het al enigszins vermin derd mocht zijn, na de verdediging van de minister goeddeels hersteld is. „Zeer erkentelijk" klonk het van socialistische kant uit de mond van de heer Van Sleen. ..Gelukkig niet meer de opvatting, dat het zo erg niet is", zei mevrouw For- tanier (VVD) en daaruit bleek wel, dat de minister indruk had gemaakt. Bei den hebben van dat eerste gunstige oor deel in hun nabeschouwingen, wel weer wat laten vallen, maar de toon was toch heel anders. De heer Van Sleen gaf een minder gunstige interpretatie van de cyfers over het onderwijzerstekort en vond de berekening van slechts 88 vacatures niet juist. Mevrouw Fortanier maakte een stekelige opmerking over de kwestie van het K. B. inzake de woordenlijst In de Memorie van Antwoord op het Voorlopig Verslag van de Tweede Ka mer inzake de wijziging van de Lote- rijwet merkt de minister van Finan ciën op, dat het ontwerp slechts de strekking heeft het maximum van het aantal series loten, waaruit elke loterij bestaat, te verhogen tot zes. De minister verklaart, dat het aantal verkoopplaatsen niet moet worden uit gebreid, indien niet bijzondere omstan digheden daartoe nopen, daar maatre gelen, die zouden kunnen leiden tot sti mulering van de speelzucht achterwege moeten blijven. Bij excessieve schaarste van loten moet het beschikbare kwantum ver hoogd worden. Bij uitbreiding van het aantal per jaar te houden loterijen zou alleen de deelneming van de mensen, die regelmatig van loterij tot loterij meespelen worden vergroot en het zou geen verandering brengen voor de ve len, die tevoren een lot konden be machtigen. Bij het thans ingediende voorstel Wordt geen verdere stimulans tot spelen Verleend aan hen die reeds regelmatig meedoen. Bovendien kan van loterij tot loterij het aantal uit te geven loten door de minister telkens worden vast gesteld. De uitgifte van zes series loten (wel ke in de nabije toekomst niet te ver wachten valt) zou in vergelijking met de huidige toestand ongeveer ƒ2 min. per jaar meer aan loten opleveren. Gedeputeerde Staten van Noordhol land stellen de Provinciale Staten voor de subsidie voor 1955 aan de stichting „Nederlandsche Opera" te Amsterdam met f 10.000 te verhogen en te brengen op totaal f 50.000. Het provinciaal be stuur wil in deze verhoging tot uitdruk king brengen het belang van een ver dere gunstige ontwikkeling van de Ne- derlandsche Opera en de oprichting van het Ballet der opera, o.a. door een be langrijke herziening van de salarissen. Voorts wordt voorgesteld de subsidie aan het Amsterdams Conservatorium met f 1364 te verhogen en te brengen op een totaal bedrag van f 186.650 en aan de Nederlandse amateur-toneel-unie te Utrecht ten behoeve van de door die ver eniging in samenwerking met het Werk verband Katholiek Amateur-toneel aan gestelde toneeladviseur voor Noordhol- land een subsidie van f 1000 voor 1955 te verlenen. Advertentie Niet krabben. Deheld ervloel- bareD.D.D. kalmeert de jeuk ln enkele seconden, doodt de ziektekiemen en geneest tot diep ln de huidporiën. GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN VLOEISTOF BALSEM ZEEF voor de nieuwe spelling. Zij had in een ambtelijk stuk de passage ontdekt, dat aan dat K.B. twee en een half jaar ge werkt was „om er de desbetreffende vorm aan te geven" en concludeerde, dat het dus op O.K. en W. mogelijk is uiterst langzaam te werken en dan toch nog blunders te maken. Maar daarop volgde de uitspraak, dat zij de minister gaarne nog „enig crediet van vertrouwen" wilde geven. Het vertrouwen van mr. Roosjen (A.R.) was alleen maar versterkt, al had mi nister Cals volgens hem vooral hierin uitgemunt, dat hij „bij alle heiligen een kaarsje had gezet." Pater Stokman (KVP) vestigde er nog eens de aandacht op, dat op het terrein van het onderwas door het kabinet enige tientallen mil- lioenen beschikbaar zullen moeten wor den gesteld. Minister Cals heeft in het vervolg van zijn rede nog over het Hoger Onder wijs gesproken. Met kracht zal aan her ziening van de examens worden gewerkt om de universitaire studie minder over laden te maken. De studieduur is een onderwerp dat met behulp van het Cen traal Bureau voor de Statistiek ernstig wordt bekeken. In 1958 zijn de cijfers daaromtrent gereed. Twee wetsont werpen zijn op dit terrein te verwach ten: Zij betreffen de oprichting van de tweede T.H. en de verlaging van de collegegelden. Ook de duur van de studie voor het baccalaureaat wordt be keken. Beurzen en renteloze voorschotten Wat de studiebeurzen betreft wilde de minister nog eens vaststellen, dat hy streeft naar een regeling, waarbij iedere student die wel begaafd is, maar niet over de middelen beschikt, gehol pen moet worden. Hy was het met mej. Tendeloo (P.v.d.A.) eens, dat een stu diebeurs geen gunst is, maar hy vond dat zü te ver ging door er een recht van te maken. Het is een verdienste, meende de minister. Van de 4400 ver zoekers hebben dit jaar 850 een beurs gekregen. Het volgend jaar zullen er dat ongeveer 1000 kunnen worden. Het streven blijft gericht op het uitbreiden Advertentie SIROOP) 1AKKER- van het aantal beurzen in verhouding tot de renteloze voorschotten. Omtrent de kweekscholen deelde de minister mede, dat zo nodig bij het toedelen van bouwvolume voorrang wordt verleend. Er is een wetsontwerp op komst om ook hier de eindexamens te regelen. Lerarensalarissen Over het lerarentekort bij het V.H.M. O. sprak staatssecretaris De Waal. Een reeks van maatregelen met het oog hier op is in voorbereiding. Zü verzekerde, dat er zeer binnenkort een regeling komt tot herziening van de salarissen van de leraren bij het handelsavond- onderwijs. De herziening van de leerplannen bij het V.H.M.O. is een zaak die langdu rige studie vereist. Allerlei adviezen en plannen komen nog steeds binnen. In voorbereiding is ook een regeling tot vermijding van de al te zware druk bij de eindexamens. Het doel is, de examens wel te moderniseren en aan te passen, maar de eisen op peil te houden. Een salarisherziening van de inspecteurs bij het v.h.m.o. wordt voor bereid. Er is een onderzoek gaande naar de aard van hun werkzaamheden. Dat de groei van het confessionele nijverheidsonderwijs naar verhouding sneller verloopt, zoals mevrouw Hero ma Meilink (PvdA) had opgemerkt, acht de setaatssecretaris verklaarbaar: er moet achterstand worden ingehaald. (Van onze parlementaire redacteur) Minister Cals heeft de Tweede Ka mer medegedeeld dat hij het invoeren van het vak handenarbeid op de lage re school zoveel mogelijk wil bevorde ren. Practische moeilijkheden beletten hem echter om het nu reeds verplicht té stellen. Dit zou in dit stadium, nu slechts 26 tot 28 procent van de on derwijzers het vak beheersen, moeten gescheiden door vakleraren. Te veel vakonderwijs echter zou het normale onderwijs gaan ontwrichten, daar de lessen dan steeds moeten worden on derbroken. Wel zal de minister laten nagaan of overgangsbepalingen kunnen worden gevonden, die de overbrugging kunnen scheppen naar de toekomst, waarin alle onderwijzers door het nieuwe kweek- schoolonderwijs deze bevoegdheid zullen hebben. De burgerij van Ede heeft, toen vo rig jaar de Verbindingsdienst zijn tachtjarig bestaan vierde, een blijvend aandenken toegezegd. Vrüdagmiddag, op de verjaardag van Prinses Marijke, heeft de burgemeester van Ede, de heer H. M. Oldenhof, de depótcommandant, kolonel E. E. Holle een portret van Prinses Marijke aangeboden. Het eerste portret van de jongste Oranjetelg werd geschilderd door de Edese kunstenaar Jan H. Eversen ln het nieuwe stadhuis te Den Haag is Vrijdagmiddag het huwelijk gesloten tus sen de dochter van de waarnemend President van de Republiek der Zuid-Moluk- ken, mej. A. C. F. Soumokil en de heer L. A. Clignet. Het bruidspaar werd in de echt verbonden door de wethouder van Openbare Werken D. W. Dettmeijer. Als getuigen fungeerden de ministers van de Republiek der Zuid-Molukken, Ir. J. A. Manusana en P. W. Lokollo. Het bruidspaar betreedt hier door een haag van Nederlandse en Zuid-Molukse vlaggen het stadhuis. (Van onze Haagse redactie) Onder zeer grote belangstelling is Vrijdag te Den Haag het huweiyk vol trokken tussen de dochter van de waar nemend President van de Republiek der Zuid-Molukken, de 19-jarige mej. A. F. C. Soumokil en de 23-jarige technicus, de heer L. A. Clignet. Getuigen by dit huweiyk waren de ministers van de Re publiek der Zuid-Molukken, ir. A. Ma- nusama, en P. W. Lokollo, alsmede een familielid van de bruid, de heer W. X. N. Palm. Om half vier betrad het bruidspaar de treden van het bordes van het nieu we stadhuis. Hier werden bruid en brui degom verwelkomd door een bamboe fluitorkest, dat Ambonese muziek ten gehore gebracht. Op de trappen van het bordes stond een erewacht van Ambo nezen in nationale klederdracht met de vlaggen van de republiek in de hand. Alle woonoorden van Ambonezen in Ne derland hadden vertegenwoordigers ge stuurd, terwijl ook vele Ambonezen, die in Den Haag woonachtig zün, de hu- weiyksplechtigheid bijwoonden. Het burgeriyk huwelijk werd voltrok ken door wethouder D. W. Dettmeyer, die in zün toespraak een parallel trok tussen het komend vertrek van de bruidegom naar het buitenland voor en kele jaren en de spreuk van de Ambone zen: „Als je door de eeuwen trouw kunt blüven, kun je ook voor een paar jaar trouw zün" Na de plechtigheid op het stadhuis werd het kerkelijk huweiyk ingezegend door ds. G. v. Haagen in de Bethle- hemkerk in Den Haag. Ook voor de kerkeiyke plechtigheid bestond een ui termate grote belangstelling. Te Venlo is een vierde notarisplaats gesticht. Tot notaris is benoemd de heer F. P. H. M. Seelen, tot dusverre candi- daat-notaris aldaar. (Van onze Haagse redactie) Enige weken geleden maakten wü melding van het feit, dat in ons land een Nederlandse afdeling van de „Stichting Pius XII" onder voorzitter-1 schap van prof. dr. A. H. M. Albregts was opgericht. Ten bate van deze Stichting zal nu, volgens een bepaling van het Hoogwaardig Episcopaat, op I de eerste Zondag van de Vasten, 27 Februari dus, in alle kerken van ons I land een schaalcollecte worden gehou- den. Er zal slechts eenmaal op deze j wijze een beroep worden gedaan op Katholiek Nederland voor dit doel. i De collecte zal worden gehouden op 1 verzoek van de Pauselyke Internuntius, mgr. Paolo Giobbe. I De Stichting Pius XII is een inter-1 nationale organisatie, welke tot taak heeft, de werken van het lekenaposto-1 laat op het internationale vlak te be vorderen en te steunen. Het gaat er j hierby voornameiyk om, de katholieke stem ook te laten doordringen in de j I veelheid van internationale organisa- I ties en organen, welke momenteel de wereld de beschaving trachten te bren gen. Door deze actie worden de missie- j landen overstroomd met nieuwe waar den en nieuwe verhoudingen. Het gees telijk leven wordt hierdoor te niet ge daan, het missiewerk wordt als het j ware ingemetseld. Het is de taak van de katholieken, hun stem krachtig te laten klinken in deze organisaties. Juist om deze arbeid mogeiyk te ma- I ken, is de Stichting Pius XII opgericht. Een stichting, welke door de II. Vader zo belangrqk wordt geacht, dat hy zijn i naam er aan heeft willen verbinden. Het doei van deze stichting is het bij eenbrengen over de gehele wereld van een kapitaal, dat zó groot is, dat uit de opbrengst hiervan de internationale katholieke activiteiten kunnen worden gefinancierd. Katholiek Nederland krijgt nu Zondag I 27 Februari de gelegenheid, dit werk van internationaal Lekenapostolaat te steunen. Wü halen in dit verband gaar ne de woorden aan van prof. dr. Al bregts, gesproken op een persconfe- AMSTERDAM, 18 Febr. (G.U.) Doc toraal scheikunde F. van Zeggeren, Am sterdam; doctoraal aardkunde D. Sluyk, Amsterdam: doctoraal natuurkunde mej. J A. M. Tj. Crets, Amsterdam; doctoraal scheikunde W. J. Wösten, Amsterdam: cand. wis- en natuurkunde R. A. Ver- schure, Amsterdam. AMSTERDAM. 18 Febr. (V.U.) Ge promoveerd tot doctor in de rechtsge leerdheid Pieter Haasbroek Coetzee, ge boren te Bethulie (Z.-Afr.) op een proef schrift: „Die plek van die staatsadmini- strasie in Friedrich Darmstaedter se regs- en staatsbeskouing". LEIDEN, 18 Febr. Doctoraal Neder lands recht mej. A. C. F. Bos. Den Haag. J Doctoraal godgeleerdheid A. van Haar lem. Leiden (cum laude). T~"v at ik een „Flachlander" ben, heb ik op de eerste de I beste dag al verraden. Onbewust natuurlijk, want JLS uiterlijk viel er niets aan te merken: Deskundig voorgelicht in een voorbeeldig, naar het scheen luxueus maar bij nader inzien heel gewoon skipak gestoken. Schoe nen, die er tegen kunnen, sokken, die ook een stootje kun nen' verdragen en verder een pantalon en een anorak, waarvan de voornaamste kwaliteiten zijn, dat ze gemakke lijk zitten, zoals dat heet, en water- en luchtdicht zijn. Ge lukkig maar, dat ik dat colbertje van alle dag en dit pantalon voot als het erfl koud is niet heb meegenomen. Het was misschien iets goedkoper geweest, maar ik zou beslist niet de klim naar de Jenner (1874 welgetelde me- ters hoog) ondernomen hebben. Trouwensde dc/orgewin terden in Oostelijk Beieren weten heus wel wat ze doen er. zij waren precies zo uitgerust. Gezien de kleding kon ir elk geval niet gezegd worden, dat ik een buitenlander, een toerist was, terwijl elke Fransman, die zijn bestaan heeft gevonden aan de Rivièra, wel onmiddellijk het verschil ziet. Men noemt het verschil van opvatting: de mondaine tijd-verdrijver, de flanerende, uitgaande snobist en de "Pre tentieloze sportieveling. En toch was ik eert „Flachlander en men wist het al twee uur nadat de trein in Berchtesgaden was aangekomen. De klim naar de top van de Jenner, de met een fikse laag sneeuw bedekte rotsige kam, is zo'n opgave niet meer. Dat was, nu precies een jaar geleden nog, een heel wat inspannender werk en het vergde minstens een hele dag. Ten minste als men de skikunst machtig was, want anders was het volstrekt onmoge lijk om te komen bij het kruis, dat 1874 meter boven de zeespiegel staat. Maar sinds de helft van de winter van 1954 deert het de onwetende in het rijk der skiërs niet meer, dat het laatste deel van de bergwand onbegaanbaar, of beter ondoordringbaar is gemaakt door de sneeuw, die het oog verrukt als men er tenminste niet tot zijn middel in staat. Aan de voet van de Jenner in Königs- see staat nu een klein houten ge bouwtje, het begin van de kabelbaan. Ge stapt maar in en de techniek doet de rest. Een kwartier duurt de tocht naar bijna bovenaan. Maar het is geen kwar tier, dat doelloos wordt doorgebracht. Ge komt zelfs tyd en ogen te kort. Links en rechts zijn eerst de met hoge, liniaal- rechte sparren begroeide bergwanden met hun wit tapijt. Wie goed speurt ziet misschien een paar schuchtere gemzen. En heel boven staan de bergtoppen van de Hohe Göll, een massief in de Beierse In cabines van staal en glas kan nu ieder een gemakke lijk de top van de Nebelhorn bereiken. Alpen, dat het ge zicht op Salzburg, dat in twintig mi nuten met de bus te bereiken is, be neemt. Ze baden in een zee van zonnelicht als ge naar boven gaat, ze branden als vurige tongen in de bloedrode on dergaande zon als als ge weer af daalt. Nog meer aandacht wordt er gevraagd op deze mechanisch geleide tocht tussen twee bergketens door. Want hy verstaat U. Van 1925 tot 1938 is hij Land is niet meer zo onherbergzaam als onder U verrijstnu het land, dat Schönau in ons land geweest en hij bewijst het m heet, waar ge zojuist ongeveer een uur met trots: „Wij gaan naar Schevenin- vroegere middeleeuwen. Toen gin- verrukkelyk hebt gewandeld om het be- gen". Bovendien kijkt ge pal tegen de gen de monniken, die er waren gekomen gin van de kabelbaan te bereiken. Een 2714 meter hoge Watzmann, die nog 0m de bevolking te kerstenen, er voor weids en adembenemend panorama op rotsig grijs is en tegen welker helling de vlucht Ze hadden er honeer ee- het steeds verder wegglijdende dal met gemzen nu eens niet schuchter en vrees- °p, ae viu^nt- z'e naaaen er nonger ge hier en daar het rode dak van een boer- achtig zün. Klim dan uitgerust en wel- leden en stierven van de kou of werden derijtje in de met_ sneeuw bestrooide gedaan naar boven. Het is slechts 74 door de wilde dieren gedood. Nu toont meter, maar het zijn moeilijke meters. ligt Oostenrijk. Er tussenin glinstert de Königssee, een uitgestrekt meer, waar- j op voortreffelijk geschaatst kan wor den en waar de echo Uw roep zeven keer herhaalt. Nog meer naar rechts: Berchtesgaden, tegen de helling van de Lokstein gevleid. Een lief stadje, een stadje dat zichzelf is gebleven ondanks de Amerikanen en de toeris- ten, die veelal in de zomer komen, maar eigenlijk ongelijk hebben, want het kan er dan moeilijk mooier en ge zonder zijn dan op de vele, stralende winterse dagen. Ge onderscheidt nog de trots van Berchtesgaden: het ko ninklijke slot van Kroonprins Rup- precht van Beieren, dat gebouwd is in de twaalfde eeuw. De torens van de Stiftskerk, de abdy, beheersen het door schilderachtige poorten aaneen- j gesloten gebouwencomplex: dat kloos ter, burcht en slot tegelijk geweest is. Ge moet er beslist naar binnen gaan. Het mag en het is de moeite waard. Er is een kruisgang in Romaanse styi, een vroeg-gothische hal; er zün zalen, die herinneren aan de renaissance en het barok-tijdperk. „Schloszmuseum" heet dit complex, dat eens de residen tie was van de Fürstpröpste van Berchtesgaden, nu. Kroonprins Rup- I precht heeft er nameiyk honderden kunstschatten, meubels, wandtapüten, schilderijen en sculpturen uit de vroe gere residenties en kastelen van het Beierse Huis ondergebracht. Meer dan zestig jaar werkt hy nu al aan zün verzameling, deze 85-jarige onge- kroonde koning. Nog steeds breidt hij zijn collectie, waaronder ook prachtig Chinees en Japans aardewerk en i kunstzinnig houtsnijwerk uit het Beierse land, uit, deze grijze, maar vitale prins. Dan is er nog het Kehlstein-haus, dat op 1834 meter hoogte tegen de top van de Kehlstein ligt gevleid. Het was het geliefdste toevluchtsoord van een schrik achtige, bange beul: de sterke man uit het Derde Ryk. Men verzwijgt dat liever en vertelt nu slechts, dat het door de Duitse Alpenverein veranderd is in een „ganz einzigartigen" herberg. En dat unieke betreft dan een 277 meter lange tunnel, die eerst 117 meter horizontaal en vervolgens 160 meter verticaal door de rotsige bergwand gaat. Het is de enige mogelijkheid om er van de weg af te komen. Hitier wist wel wat hij deed. Doch weest gerust, aan deze man wordt men beslist niet herin nerd. De winter in het Berchtesgadener weiden, groepjes dennen en sparren, beekjes, kleine boomgaarden en kapel len. Onder U wenden ook de skiërs in een pijlsnelle afdaling op het met veel zorg aangelegde parcours, dat is uitge zocht voor de wedstrijden om het Duitse skikampioenschap. Onderwijl hebt ge Kijk uit bij elke stap, die ge zet. Voel eerst of de sneeuw niet onder het ge wicht van Uw voet wegzakt en.ver raadt niet, dat ge een „Flachlander" bent. Hoewel, dat gebeurt toch. Na de amper bemerkt, dat het in de schaduw eerste vijftig meter hebt ge zeker een dorpjes, die in een krans om Berchtes- van de bergketens zeker vijf tot tien voorsprong van vijf meter op de met de gacjen iiggen> Naar Unterstein, Königs- graden kouder is. Daarvoor zorgt de in bergen vertrouwden. Maar zu Jrtaan al G Ramsau Nederland Bekochte uitrusting die de lachend op de top als gij, hijgend, de see, balzberg, Au, Maria uern, namsau iNeaeiiana geKuciiie uiuusung, uie ac nno niet dit winterse landschap alleen nog zijn vriendelijkste gezicht. De sneeuw sluit nu de toegangswegen naar de bewoonde wereld niet meer af. Integendeel, zü no digt U uit om te gaan wandelen naar de Imposante ijspegels hangen boven de weg. wind geen kans geeft. Zo komt ge bijna boven. En wij raden U, ga niet direct door, helemaal omhoog. Gebruik Uw lunch in het Berggasthaus als ge geen welgevulde rugzak hebt mee genomen. Spreek er, als ge „de baas zelf" ziet, bovendien gerust Nederlands, want laatste twee passen doet. En nu, kijkt rond. Schuin onder U staat het Berggasthaus, waar tiental len in een tuinstoel genieten van de zon. Rondom, de bergtoppen: Schneib- stein, Kahlersberg, Watzmann, Hoch- of Schellenberg. Dorpjes, die nog niet zijn verkracht door de moderne mens, waar ge zelden een auto tegen komt en die ademen van landelijke lieflijkheid. De natuur zorgt er voor de schoon- alm, Hoh-Brett, Kehlstein. Daar achter heid. rentie, gewyd aan dit onderwerp: „Kunnen wü, die bekend staan om ons internationaal denken en voelen, ach terbleven, vooral nu Onze Paus dit werk zo belangrijk vindt? De Heilige Vader doet dit, wül Hij hierin een ma nier ziet van Lekenapostolaat, die in de wereld van heden noodzakelijk is, om de Kerk haar roeping te doen ver vullen. Laat ons antwoord positief zün. Laten wy deze collecte beschouwen als een middel om tot uitdrukking te bren gen, dat het onze plicht is, steun te bieden aan een werk, dat wezenlek aansluit op de steeds mét zoveel liefde bejegende missiearbeid en dat voor deze missie in moderne omstandighe den gunstige voorwaarden kan helpen scheppen." NADRUK VERBODEN.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | | pagina 9