Nieuwe Haarlemsche Courant | 1955 | 26 februari 1955 | pagina 11

Merkwaardigheden op
de gramofoonplaat

Israëlisch Philharmonisch Orkest
komt naar Nederland

u o/f en de havih

MARGARETA SINCLAIR

Rode Zee

AVONTUREN Martje

Krokodillen

Vliegtuigpassagiers

Atommws

Diepvries

r

Verscheidenheid van
ongebruikelijke stukken

Ontwapenings
gesprek in Londen
hervat

Emmaüsgangers

Maakjenietdruk

K.

ZATERDAG 26 FEBRUARI 1955

PAGINA 11

I Musici

Zusters van J.M.J. moeten
Waspik verlaten

Examens

Biddende torero

V erzoeningsgezinde
boodschap van
radio-Moskou

in Parijs gerestaureerd
Bewijzen voor echtheid?

f

M

De gramofoon heeft in het ontzag
lijke gebied van de pianolite
ratuur enkele weinig bekende
terreinen geëxploreerd. De oogst daar
van is om te beginnen een kleine Phi-
lips-plaat N 00637 R, waarvoor de Fran
se pianisten Ina Marika en Germaine
Smadja „quatremains" hebben gespeeld
n.l. de suite „Ma mère l'Oye" van Ra-
Vel en de suite „Dolly" van Gabriël

Fauré. Zeer ten onrechte hoort men
..Ma mére l'Oye" bijna altijd in de or
kestrale versie en nooit in de oorspron
kelijke voor üiano vierhandig. .Het ver
schil tussen beide versies is als dat tus
sen een ets en een schilderij. Het laat
ste is veel vollediger, voiler en daar
door in zekere zin rijker. De eerste
echter doet het tederste geweld aan
de fantasie aan. Zij suggereert alles
tot in het eindeloze, omdat zij er maar
zo weinig concreet van uitdrukt. Zo is
het ook met Ravel's „Ma mère l'Oye":
in deze ragfijne lijntjes en kleurtjes,
in deze precieus getinkelde "pianonoot-
jes is naar mijn smaak toch veel meer
uitgedrukt van de sprookjes van Moe
der de Gans dan in de orkestrale ver
sie, die wel een wonder is van orkes
trale fantasie, maar waarbij men dan
zoveel meer wordt geboeid door de or
kestratie en zoveel minder door de poë
zie van het onwezenlijke sprookje. Ook
Fauré's „Dolly", eveneens als kinder-
muziek bedoeld, is zulk een werkje van
heel lichte klavierpoëzie om ermee in
de huiskamer zijn vreugde te beleven.
De grote dichter, die Fauré was, is hart-
yeroverend in deze stukjes, waarin hi)
meermalen op zijn eigen manier eer
bewijst aan de geestigste der Franse
componisten, Chabrier. Het spel van de
beide genoemde -dames is niet minder
dan ravissant.

Een andere kostelijke vrucht van de
exploratie in het gebied der pianistiek
is een Decca Medium Play, LW 5142,
waarvoor de jonge en naar het blijkt
uiterst talentvolle Napolitaanse pianist
Paolo Spagnolo een kleine bloemlezing
heeft gespeeld van Spaanse en Italiaan
se klaviermuziek. Aan de ene zijde
speelt hij sonate-tjes van Domenico
Scarlatti en een transcriptie van het
Adagio uit een hobo-concert van Ales-
sandro Marcello, de minder bekende
broer van Benedetto, aan de andere
zijde latere Spanjaarden: van Fédérico
Mompou en Franco Margola ieder twee
Preludes en van Joaquin Rodrigo een
Pastorale. De oude Italianen zijn uiter
aard vol puntigheid en scherp getrok
ken melodische lijnen, de jongere Span
jaarden, zonder nu overweldigend be
langrijk te zijn, trachten bij die klas
sieke tradities aan te sluiten onder
toepassing van de meer moderne mo
gelijkheden van de klank. Heldere,
vluchtige klank is er in dit plaatje in
overvloed.

Aansluitendop de oude Italianen
waarvan zojuist sprake was vestig ik
uw aandacht op Columbia CX 1192,
waarvoor het ook in ons land zo goed
gereputeerde ensemble „I Musici" een
reeks kostelijke stukken heeft gespeeld:
een Sonate voor violen, celli en bas
van Rossini, een Vioolconcert in Bes

fr. t. van Galuppi, een celloconcert van

artini en een „Introduzione, Aria et
Presto" van Benedetto Marcello, een
verzameling van de prachtigste Itali
aanse speelmuzieken derhalve, in de
galante, luchthartige manier van Ros
sini zo goed als ir. de oudere, meer ge
dragen trant van de zangrijke Galuppi
en Tartini, terwijl in dat geheel dan
ter afsluiting de zeer krachtige persoon
lijke noot wordt gebracht van de uit-
zonderlijk begaafde Marcello. Het spel
van ,,I musici" is onovertrefbaar, maar
de plaat doet helaas wel iets van de
glans van hun toon verloren gaan.

De Zusters van de Congregatie van J.M.J.
(de Congregatie van Jezus, Maria en Jozef),
die sinds 1857 in Waspik gevestigd zijn,
zullen er het eeuwfeest van hun vestiging
niet meer kunnen vieren. Gebrek aan roe
pingen heeft haar gedwongen tot het be
sluit om per 1 Januari 1956 Waspik te ver
laten.

Voor de St. Bartholomeus-parochie aldaar
betekent dat een zwaar verlies. De Zusters
hebben er de volledige opvoeding van de
vrouwelijke jeugd in handen. Zij leiden
ten kleuterschool, een lagere school,

AMSTERDAM. 25 Febr. G.U. Doc
toraal rechten mej. G. M. C. J. van Delft
en L. C. A. van Eyck. (Amsterdam).

ROTTERDAM,

24 Febr. Klin. H. O. Semi artsexamen
mej. J. M. de Rot, 's Gravenhage. M.
J. Wiskerke, Kortgene, H. T. Planteydt,
Rotterdam, en J. R. Brunsting. s Gra
venhage. Artsexamen W. J. A. yan
Benthem, 's Hertogenbosch, t. Gn.
Schiereck, Rotterdam, C. Vinke, Hootd-
plaat, J. W. K. TUI, Apeldoorn, J. C-
Muylwük, Gouda, G. J. da Costa, Rot
terdam.

24 Febr. Baccalaureaat econ. wetensch.:
B. ter Braake, R. C. van der Graaf,
W. C. Verbeek, Rotterdam. Doctor, econ.
wetensch.; H. Valken, Den Haag en S.
Th. Zeylmaker, Heemstede.

UTRECHT,

24 Febr. deel 1 klinisch analystenexam.,
de dames: G. Balfoort, E. J. m Bal-
kestein, H. A. Bartstra, N. Bast, J. J.
Begemann, L Beltman, T. A. Berg, C. B.
Blotkamp, H E. Bodewitz, C. de Boer,
W. L. A. Boiten, E. Bolsenbroek, H.
Bootsma, T. Bouterse, G. A. Brouwer,
H. A. Braat, E. A. M. A. Brans, H. L.

G. Brentjens, K. A. Broertjes, J. W.
Brunsting, W. E. Locker de Bruyne,
E. Buma, H. J. Buurke. R. W. Büle-
veld, M. J. Th. A. Cramer, A. M. Dozy,
E. M.. H. Drost, A. Dubbeldam, C.
«L A. Erven, G. Euser, P. van der Ejjk,
B. Focken, J. Geluk, T. van Geuns. G.
A. A. Giebels, J. Benthem de Grave,

H. A. V. Heek, A. van Heerde, H. F.
Hertogs, F. Hoekstra, C. M. J. E-
ï?ann, I. Hoogland, L. J. van der Hor,
G. A. M. E. Hos, H. G. ten Hove, A.
M. j. Jansen, C. H. Janssen, C. M.
Jaspars, C. Th. E. Kalisvaart, E.
•M. F. Klasser, C. E. Knoop, A. Koot-
stra, W. S. J. Korsten, H. A. M. van
Jjer Krogt, L. Krjjnen, G. J. M. Lafe-
°er, M. A. E. Lambriex, Y. L. M. van
*>er Lande, A. C. Langeveld, A. M.
Levenbach, P: C. van der Linde,
p- J. W. M. Mallant, G Th. Ma-
ïee, J. Mol, C. P. van Nieulande.
L. L. Ophof, E. H. Priilwitz, R. E. Reu-
jekamp, M. M. Rottier, N. I. Rusche.
AL van der Schee, A. A. Schekkerman,
A- Schipper A. M. Schoonderwoerd, J.
AL Schouten, J. Schreuder, G. Schwan-
Jje, a. W. E. Sjardijn, F. Spa, A. E.
ai. Steenman, G. Steunebrink, L. Tak-
per>, E. F. M. Thibau, W. Veeman, E.

Venema. A. R. Verhoet, A. P. M.
Vogelzang, R. Waslander, G. R.
inkel, J. S. Woudstra en de heren: A.
IJ der Beek en W. C. de Groot.
GRONINGEN, 25 Febr. artsexamen
J &ed- van Daal, Groningen, H.
j' j aes. Tuddern bij Sittard. Bevor-
d tot arts: H. Nieuwenhuis, Adorp.

Verder zoekende naar merkwaardige
stukken, die de gramofoon aan het
licht heeft gebracht, vond ik de Sere
nade in A gr.t. op. 16 van meester Jo
hannes Brahms, gespeeld door het Con
certgebouworkest onder leiding van Car
lo Zecchi op Philips A 00723 R. Een
merkwaardig stuk voor een serenade
inderdaad, aangezien het een van de
meest naar binnen gekeerde werken is
van de Hamburgse meester en daardoor
in zekere zin wel uiterst typerend voor
hem maar zeker niet voor wat men
zich gemeenlUk onder een serenade
voorstelt. Ook de bezetting is al op
vallend: het gewone paarsgewüze be
zette hout en hoorns, maar geen vio
len, uitsluitend alten, celli en bassen.
Ook het hout komt trouwens niet vaak
in hoge liggingen voor. Het is een mag
nifiek geschreven stuk, heel fqn van
satztechniek en In hoge mate typerend
voor het introspectieve karakter, dat
in Brahms zo sterk aanwezig was. Zec
chi doet het met het orkest bijzonder
mooi en de plaat laat niets te wensen
over.

Tenslotte noem ik u nog twee merk
waardigheden op Capitol. In de eerste
plaats P 8260, waarvoor het Hollywood
String Quartet speelde „La oracion del
torero" van Turina, de „Italienische
Serenade" van Hugo Wolf en aan de
keerzijde het Strijkkwartet op. 8 van
de Amerikaan Creston. Voor Wolf zUn
de zenuwen van deze virtuoze Ameri
kanen ietwat te gezond. Turino geven
zij heel mooi van klank, een van die
pittoreske, impressionistisch getinte
klankstukken, waarom Turina bekend is.
En een van zUn gelukkigste. Het kwar
tet van Creston heeft zeker nog geen
heel sterk eigen gezicht, het verraadt
invloed van Hindemith, maar het heeft
een pakkende, bondige schrUfwUze bq
etn beheerste bewogenheid. Het is ze
ker geen slecht specimen van Ame
rikaanse muziek.

De laatste merkwaardigheid staat op
Capitol P 8255 en bevat stukken voor
harp en orkest: de „Suite from child
hood" van Harold McDonald en „Conté
Fantastique" naar Poe's „The mask of
the red Death" van André Caplet. Het
eerste is vriendelijke kindermuziek, het
laatste stuk „horror" in overigens poë
tische klank en dus niet zo erg hor
ribel, maar wel dichterlqk en bizar zo
als Poe was. Ann Mason Stockton is
met de Concert Arts String Orchestra
de uitstekende executante van deze on
derhoudende curiositeiten.

L.H.

Gisteren zijn in Londen in het Lan
caster House de internationale ontwa
peningsbesprekingen begonnen, waaraan
wordt deelgenomen door Rusland, Ame
rika, Engeland, Frankrijk en Canada.
De openingszitting was openbaar en
werd voorgezeten door de Britse minis
ter van Staat, Anthony Nutting. De
verdere bijeenkomsten zullen ingevolge
een resolutie van de VN-Assemblée
achter gesloten deuren worden gehou
den. Dinsdag komt de vergadering weer
bijeen.

Het meest opmerkelijke was, dat kort
voor de zitting begon, radio Moskou
een opmerkelijke verzoeningsgezinde
boodschap uitzond van Russische atoom
geleerden. Zij verklaarden grote waar
dering te hebben voor de wetenschappe
lijke arbeid van hun collega's over de
gehele wereld, inclusief die van Ameri
ka. Bovendien merkten zij op, dat
de Russische geleerden zich niet wil
len isoleren van de rest van de wereld.

(UP/Rtr/AFP)

De Parijse restaurateur Flandin heeft
de Emmaüsgangers en het Laatste
Avondmaal thans geheel schoongemaakt
en is hierbij, naar Jean de Coen me
dedeelde, op bijzonderheden gestuit, die,
zegt hij, bewijzen dat het hier authen
tieke Vermeers betreft en geen verval
singen van de hand van Han van Mee
geren.

Door de reiniging van het Laatste
Avondmaal, zo verklaarde De Coen
verder, is een geheel nieuwe achter
grond blootgekomen, die Van Meege
ren zelf nooit gekend heeft, en de ar
chitectuur van de zaal heeft aan diep
te gewonnen. Flandin heeft restauraties
moeten verwijderen, die meer dan 150
jaar oud waren. Onder de door Van
Meegeren geschilderde handtekening
van Vermeer op de Emmaüsgangers
heeft men de originele handtekening
terug kunnen vinden.

Beide schilderijen behoren, aldus De
Coen, bij elkaar en Van Meegeren moet
beide doeken in Frankrijk hebben ont
dekt waar ze lange tqd in een of andere
religieuze gemeenschap gehangen moe
ten hebben en bq revolutionnaire troe
belen aan het zwerven zijn geraakt. Bei
de doeken hebben door de reiniging aan
schoonheid gewonnen en eigenaars er
van de heer Van Beuningen en Mu
seum Boymans zullen deze waar-
schijnlijk gaan exposeren.

Het Israëlisch» Philharmonisch Or
kest zal binnenkort een concertreis
door Europa maken. Behalve de Scan
dinavische landen, België, Engeland,
Frankrijk, Zwitserland en Italië, zal
ook Nederland worden bezocht.

Omtrent de data en de plaatsen waar
de concerten zullen worden gegeven
is nog niets bekend.

Het Israëlische orkest, dat bekend is
als „solisten-orkest", staat tijdens de
Europese tournee onder leiding van de
in Polen geboren dirigent Paul Kletzki
en de Franse dirigent Paul Paray.

De beroemde violist Bronislaw Hu-
bermann (overleden in 1947) formeer
de het orkest in 1936. HU was een
der eersten die waarschuwden tegen
Hitler's rassenpolitiek. HU wilde zUn
Joodse collegae-musici redden uit fas
cistische handen. Na een concerttour
nee door Palestina rUpte bij hem het
plan tot formering van een orkest
van Joodse musici. De leden voor
het orkest trok hU uit Europa aan,
voornamelijk uit nazi-Duitsland en la
ter ook uit andere dictatuurstaten.

Op deze wijze werden vele Joodse
musici gered.

Het eerste concert werd op 26 Decem
ber 1936 gegeven in het grote tentoon
stellingsgebouw te Tel Aviv. Het or

kest 72 musici uit 14 landen stond
toen onder leiding van maestro Arturo
Toscanini. Thans omvat het orkest 85
musici, meest afkomstig uit Duitsland,
Polen, OostenrUk, Rusland en Honga
rije. Het orkest heeft o.m. gespeeld on
der directie van Sir Malcolm Sargent,
Felix Weingartner, Issay Dobrowen,
Nicolai Malko, Charles Münch, Leonard
Bernstein, Serge Koussevitzky, Raphael
Kubelik en Ferenc Fricsay.

Solistisch werkten o.m. mee Adolf
Busch, Jascha Heifetz, Yehudi Menuhin,
Isaac Stern, Arthur Rubinstein en Clau
de Arrau. Vele gastdirigenten en solis
ten hebben het orkest in pantserwa
gens en tanks gevolgd toen het in de
oorlogsjaren voor de geallieerde mili
tairen concerteerde (in totaal 168 uit
voeringen).

Het Israëlisch Philharmonisch Orkest
geeft thans 180 concerten per jaar en
bespeelt in Tel Aviv de voormalige sy
nagoge „Ohel Shem", die plaats biedt
aan 1000 personen. Dank zU een gift
uit Amerika zal het orkest binnenkort
de beschikking krijgen over een nieuwe
concertzaal, die plaats kan bieden aan
3000 personen. De belangstelling voor
het orkest in Israël is heel groot. Voor
de concerten zijn 17.000 abonnementen
uitgereikt, een hoog aantal op een be
volking van anderhalf millioen zielen.

ZONDAG

HILVERSUM I, 402 m. VARA: 8.00
nieuws, 8.18 gram., 8.45 caus., 9.00 sport,
9.05 Gram., 9.45 caus., 10.00 gram., 10.30
Met en zonder omslag, 11.00 gram., ll'.lO
puzzlerubriek. 11.25 Promenade-ork.
AVRO: 12.00 sport, 12.05 amus.muz., 12.35
Even afrekenen, Herent, 12.45 muzikale
cocktail, 13.00 nieuws, 13.05 gram., 13.10
fotowedstr., 13.20 militairen, 14.00 boek.
14.20 omr.ork. en sol 15.20 caus.. 15.40
dansmuz., 16.30 sport. VARA: 17.00 strijk-
sextet, 17.30 jeugd, 17.50 sport, 18.15
nieuws. VPRO: 18.30 prot. pr. IKOR:
19.00 prot. pr. AVRO: 20.00 nieuws, 20 05
journ. 20.15 Promenade-ork.. 20.45 ca
baret, 21.25 gevar. muz„ 22.10 hersen-
gym., 22.30 sopr. en piano. 23.00 nieuws.
23.15 gram.

HILVERSUM II. 298 m. KRO: 8.00
nieuws, 8.15 gram., 8.25 Hoogmis. NCRV:
9 30 nieuws. 9.45 vocaal kwartet, 0.00
„rot. pr„ 11-30 gram., 11.45 blokfuit.
gamba en orgel. KRO. 12.15 gram,, 12.20
arioloeie 12 40 gram., .12.55 caus., 13.00
nieuws.13.10 lunchconc., 13.40 boek, 13.55
gram., 14.00 kinderen. 14.30 Radio Phil-
harm Ork koor en Sol., 15.15 Brabants
halfuur? 15.45 gram 16.10 thuisfront.
16.15 sport, 16.30 Vespers IKOR. 17.00
prot. pr. NCRV: 19.00 boek, 19.10 samen
zang, 19.30 caus. KRO: 19.45 nieuws. 20.00
cabaret, 20.40 act.. 20.55 de gewone nan
21.00 Nederl. progr., 21.30 hoorspel, 2245
amus.muziek, 22.40 caus.. Avondgebed.
23.00 nieuws, 23.15 gram.

ENGELAND. BBC, home service. 330
m.: 15.45 ork.conc., 17.04 ork.conc.. 19.30
lichte muz., 23.15 recital.

BBC, light progr., 1500 en 247 m..
21.15 twee piano's, 22.00 lichte muz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.0P gevar. muz., 13.10 gevar
muz., 16.30 dansmuz., 18.15 symph.ork_,
22.35 dansmuz., 23.15 amus.muz.. 0.15
symph.ork., 1.15 gevar. muz.

ENGELAND. BBC, European Service
12.00 ork.conc., 15.30 Mesdjmes de la Ha-
lie, opera, 17.45 ork.conc., 20.00 lichte
muz., 22.45 Franse muz.

BRUSSEL, 324 m.: 14.00 Opera- en Bsl-
cantoconc., 15.30 pianorecital. 18.05 volks
zang, 19.30 operettemuz.. 22.15 dansmuz

484 m.: 14.30 harmonie-ork., 15.00 ka-
merork., 20.00 gevar. muz.. 23.00 lichte
muz.

ENGELAND BBC, European Service
Uitz. voor Nederl. 8.00-8.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 464 en 76 m.).
17.00-17.15 Engelse les voor beginnelin
gen. (Op 224 en 49 m 22.00-22.30 Nws..
feiten v. d. dag en Vragen die de En
gelsen bezighouden. (Op 224 m.).

MAANDAG

HILVERSUM I, 402 m. - VARA: 7.00
nieuws, 7.10 gram.. 7.15 gym., 7.33 gram.
7.50 vierhandig pianospel, 8.00 nieuws,
8.18 gram., 8.30 rhythm, muz.. 9.00 gym.

vrouw, 9.10 gram. VPRO: 10.00 caus.,
10.05 prot. pr. VARA: 10.20 gram., 10.30
zieken. 11*25 kamerkoor, 11.40 voordr.
12.00 gram., 12.15 accord.ork. en solist.
12.33 platteland. 12.38 accord.ork.. 13.30
nieuws, 13.15 middenstand. 13.20 Roe
meens ork., 13.45 gram., 14.00 vrouw, 14.15
gram., 14.45 Der Graf von Luxemburg,
operette, 15.30 gram., 15.45 gevar. progr..
16.45 gram., 17.15 orgel, 17.35 gitaar-ens,,
17.50 mil. comm., 18.00 nieuws. 18.20 act.,
18.25 gram., 18.40 pari. overz., 18 55
liedjes jeugd. 19.05 jeugdconc., 19.45 re-
geringsuitz., 20.00 nieuws. 20.05 hoorspel
met muz.. 20.35 aetherforum, 21.15 oude
en moderne dansen, 21.48 klankbeeld,
22.08 Radio Philh. Ork. en solist, 23.00
nieuws, 23.15 orgel, 23.35 gram.

HILVERSUM II, 298 m. NCRV7.00
nieuws, 7.10 muz., 7.30 gram.. 7.45 prot.
pr., 8.00 nieuws, 8.15 sport, 8.25 gram
9.00 zieken. 9.30 vrouw, 9.35 mastklim-
men, 10.05 gram.. 10.30 prot. pr., 11.00
gram., 11.20 gevar. progr., 12.25 boer en
tuinder, 12.33 gram.. 13.00 nieuws, 13.15
amus.muz 13.45 gram.. 14.05 school
radio, 14.35 gram.. 14.45 vrouw, 15.1 j
harp, 15.35 gram., 16.00 prot. pr16.30
strijkkwartet, 17.00 kleuters, 17.15 jeugd
17.30 gram 17.40 koersen. 17.45 regerings-
uitz., 18.00 gemengd koor, 18.20 sport.
18.30 gram,, 18.40 Eng les, 19.00 nieuws.
19.10 orgel, 19.30 caus.. 19.45 huismuz
20.00 radiokrant, 20.20 Residentie-ork. en
soliste. 21.15 klankbeeld, 21.35 gram
21.45 hoorspel. 22.30 vocaal ens.. 22.45
prot. pr.. 23.00 nieuws. 23.15 kamerkoor
23.35 gram.

ENGELAND, BBC, home service. 330
m.: 13.25 gevar. muz.. 16.40 ork conc
20.30 ork.conc.

BBC, light progr.. 1500 en 247 m.:
12.40 dansmuz.. 13.45 ork.conc.. 16.00 mil
ork., 16.45 instr. trio, 19.00 lichte muz
20.30 dansmuz., 21.30 dansmuz., 23.20
jazzmuz.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 gevar. muz., 13.15 gevar
muz., 16.00 pianorec., 16.35 rhythm, muz
19.30 symph.conc., 0.25 lichte muz., 1.15
gevar. muz.

FRANKRIJK, nat. programma. 347 m -
12.00 ork.conc.. 15.00 ork.conc., 16 50 ka-
mermuz., 19.00 operettemuz., 20.00
symph.ork en soliste.

BRUSSEL. 324 m.: 13.15 pianorecital.
13 45 pianorecital, 14.30 lichte muz.. 17.10
lichte muz.. 18.00 Franse les. 19.40
symph.ork. en soliste, 20.00 kamerork. en
solist, 21.15 omr.ork. en solist, 22.15
lichte muz.

484 m.: 14.16 kamermuz., 15.00 ork.
conc., 16.05 lichte muz., 17.30 zang en
piano, 18.30 chansons. 21 15 ork.conc.

ENGELAND BBC, European Service
Uitz. voor Nederl. 8.00-8.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 464 en 76 m.)
22.00-22.30 Nieuws, feiten v, d. dag en
Engelse les v. gevorderden. (Op 224 m.)

32. Dadelijk na de vreugdekreet van Erwin ontstaat er een lichte verwarring. „De
koning, de koning is terug", hoort Eric de krijgers in zijn nabijheid roepen en één
moment lijkt het alsof allen zich aan zijn zijde zullen scharen. Reeds doet de Noor
man een paar stappen in de richting van zijn zoon, als een schelle stem schreeuwt:
Dood aan de bedrieger grijpt hem!"

Gandalv dringt zijn paard met geweld naar voren en wil Eric met ontbloot zwaard
te lijfintussen zijn krijgers bevelen toeroepend. Maar Eric is hem juist iets te vlug
af en voor hij beseft wat er gebeurt, zakt Gandalv, de verrader van Tyrfing, door
Eric's speer dodelijk getroffen uit het zadel.

„Slaat neer de verraders", schreeuwt Eric de mannen toe, maar vele krijgers, die
achteraf stonden, hebben niet goed kunnen verstaan wat Eric en Erwin elkaar toe
riepen en weten amper waarom het gaat! Ze staan even beduusd te kijken en dat is
voldoende voor Berse, die zich bulderend aan het hoofd van Gandalv's mannen plaatst.

Eric poogt nog zijn zoon te bereiken, doch de plotseling opvlammende strijd belet

hem dit.

Terwijl de krijgers elkaar te lijf gaan, dringt Haugar snel zijn paard naast dat van
Erwinhij grijpt de knaap beet en voor deze de kans krijgt zich te verweren, slaat
de Bohuslaner hem met het zware bronzen gevest van zijn dolk op het hoofd. Haastig
sleurt Haugar de bewusteloze jongen voor zich op het zadel. Branwen echter heeft
alles gezien en de bedoeling van de spion begrepen. Haar waarschuwende gil komt
evenwel te laat. De krijgers, die nog trachten tussenbeide te komen, worden een
voudigweg ondersteboven gereden. „Houdt de schurkbrult Eric. „Doodt de spion
van Bohuslan. Redt mijn zoon!" Een schaterlach van de brutale rover is het ant
woord. De Bohuslaner zet zijn paard scherp de sporen in de zijde. Het dier steigert
zo wild, dat iedereen een goed heenkomen zoekt en met een honendVaarwel
Noorman", stuift hij met zijn kostbare buit recht op de poort af.

Het is dit jaar juist dertig
jaar geleden, dat in Schotland
een meisje stierf, dat onmid-
dellijk na haar dood door dui
zenden mensen als een heilige
vereerd werd.

Een jaar na haar dood be
gon men al aan haar zaligver
klaring. Toen men weer een
jaar later haar kist opende,
bleek haar lichaam daar nog
ongeschonden in te liggen. Tal-
rUk zUn de gebedsverhoringen,
die op haar voorspraak reeds
plaats vonden.

Nog heeft de H. kerk niet ge
sproken, nog is het meisje niet
officieel in de rU van heiligen
opgenomen.

Maar toch wordt zq over heel
de wereld reeds door velen ais
een heilige vereerd.

Dat meisje is Margaretha
Sinclair. Zij was de dochter
van een straatveger in Edin-
burg.

ZU was maar een heel een
voudig en arm meisje, dat in
een heel armoedig huisje woon
de.

Net als alle andere kinderen
ging zU naar school, speelde ze
met haar vriendinnen en deed
zU aan sport.

Toen zU wat ouder werd ging
zij naar de fabriek, niet om
dat zij het daar zo prettig vond,
maar om haar arme ouders een
beetje te helpen, met het geld,
dat zij zo verdienen kon.

Op die fabriek ging zq om
met meisjes en jongens. Daar
waren goede, maar ook slechte
bij. Maar Margareta bleef al
tijd even braaf. Dat was vaak

Margareta Sinclair, het heilig
fabrieksmeisje

heel moeilUk zoals het voor ie
dereen moeilUk is braaf te blq-
ven. Maar Margareta wist,
waar ze steun vinden kon.

In de fabriek was het iedere
morgen vroeg beginnen.

Maar dat belette het meisje
niet, eerst iedere morgen toch
naar de kerk te gaan. Iedere
dag communiceerde zU!

NatuurlUk kostte dat moeite
en overwinning. Maar zU hield
vol. In de heilige mis en de
Communie vond zU de kracht,
om goed te blUven leven.

Want Margareta was heus
geen kwezel. Ze liep heus niet
met haar vroomheid te koop.
Ze lachte en deed mee met de

anderen, zolang ze tenminste
geen kwaad deden.

Iedereen, die met dit meisje
in aanraking kwam, begon van
haar te houden. Haar eeuwige
glimlach stak de anderen aan.
Steeds stond ze klaar om an
deren te helpen. Voor ieder
had ze een troostend woord.

Ze hield ook van mooie din
gen. Op een dag had ze een
nieuw hoedje op, „wat is dat
een leuk hoedje!" riep dadelqk
een vriendin uit, „Heb je dat
zelf gemaakt?"

„Ja, dat heb ik! Maar het
is niet zo moeilUk hoor! En als
je wilt, zal ik je wel helpen
er voor jou ook zo een te ma
ken!" Zo was Margareta!

Had ze van haar kleine zak
geld wat over, dan kocht zij
daarvoor een verrassing voor
anderen. Of ze gaf het weg
aan iemand, die nog armer
was dan zij.

AltUd en voor iedereen stond
ze klaar! Grote dingen? Neen,
die zUn er niet gebeurd in het
leven van Margareta Sinclair.
Geen wonderen, geen grote
avonturen, alleen maar leven
zo als God dat wil. Alleen maar
goed en lief zijn voor anderen.
Zo was het leven van dit meis
je, dat weldra door iedereen
genoemd werd de Bloem van
Schotland.

Op 23-jarige leeftijd stierf zq,
na een smartelijk ziekbed. Dat
was in November 1925.

Een heilige dus van deze tUd.

Suez, aan het Suez~kanaal gelegenbij het begin van de Rode Zee

lukkig dat men zich op de dek
ken een zo gemakkelijk plaats
je kan zoeken. Wij kennen de
Rode Zee ook nog door het Is-
raëlietische volk, dat onder aan
voering van zijn leider Mozes
uit de Egyptische slavernij
werd gevoerd en daarbij door
de Rode Zee trok, toen het wa
ter terugliep. Ook ligt hier aan
de oever de berg Sinaï be
kend in de geschiedenis van het
reeds genoemde Israëlietische
volk. Rechts vindt men ver
der het land der Arabieren en
links het NUlgebied.

Bij het begin van de Rode
Zee, aan het einde van het Su-
ezkanaal, ligt de stad Suez, wel
ke evenals Port-Saïd voor de
schepen een kolenstation is.
Voor stoomschepen is daar ge
legenheid nieuwe kolenvoor-
raad op te doen. wat bunke
ren wordt genoemd. In de Ro
de Zee heerst een ondraaglijke
hitte. De passagiers vervangen
hier hun Europese kleding door
de luchtige witte tropische cos-
tuums. Geen wonder, want bq
een temperatuur van 95 graden
F. wordt menig zweetdruppel
tje gestort en worden de rei
zigers loom en lusteloos. Ge-

WU lazen kort geleden in de
krant van enige ondernemende
jongelui die, na lange voorbe
reiding, met een boot er op
uit zUn getrokken naar Nieuw-
Guinea ter krokodillenjacht. Zo
je wellicht wel eens hebt ge
zien worden o.a. van de huiden
damestassen en schoenen ge
maakt, vandaar de belangstel
ling van de krokodillenjagers.

Nadat de beesten gevangen
en gedood zUn, worden de hui
den in het zout gerold om ze
tegen bederf te bewaren. In
de fabriek worden de huiden
bewerkt en dan zUn ze gereed
voor fabricage van diverse be
nodigdheden.

Een krokodil heeft een verba-
zend grote bek, omdat de ka-
ken zeer lang zUn en ®FS wÜd
open kunnen. Kop en lichaam
zijn met harde schubachtige
platen bedekt en een krokodil
heeft vier poten. De staart is
meestal lang en heeft een scher
pe rugkant. Het zUn verslin
dende dieren, die in warme lan
den worden aangetroffen. Zo
als we al zeiden, kunnen ze
goed zwemmen, maar ze moe
ten steeds aan de oppervlakte
van het water komen, om adem
te halen. Op het droge kunnen
krokodillen met hun korte poten
als het zUn moet, snel lopen,
maar meestal liggen ze lui in
het zand en liefst in de zon
te slapen.

Ook in dierentuinen zie je de
krokodillen meestal op het dro
ge liggen. Ze zien er dan niet
gevaarlUk uit, net hele grote
hagedissen. Als zU zo'n beetje
met zand zUn bedekt, dan lijken
het meer boomstammen. Som
migen zijn ook wel zo groot als
boomstammen en kunnen zes

tot acht meter lang worden.

if

ff

De grote kop van een krokodil

Er wordt bU de luchtvaart
veel aandacht gewUd aan het
gerief van de passagiers.

In het voorjaar van 1921 be
gon de K.L.M. een vliegtuig te
gebruiken met een gesloten
kajuit in plaats van de De
Havilland met zUn open kajuit.

Vóór 1929 zijn er waterverwar-
mers gebruikt aan boord van
de vliegtuigen, maar in dat
jaar werden zij vervangen
door een doeltreffend verwar
mingssysteem.

De hogere snelheid, die
vliegtuigen omstreeks 1932 be
reikten, maakte het noodzake-
lUk de ramen af te dichten en
dat leidde tot het aanbrengen
van een luchtverversings
systeem.

Geluiddemping werd toege
past in 1934 en een inrichting
voor zuurstoftoevoer werd aan
gebracht in 1935, voornamelUk
op de vliegtuigen, die de dien
sten onderhielden over de Al
pen.

Een krokodil op het droge

Toen klom hij verder. Tree
voor tree, de 2e trap op. Het
ging al veel moeilUker en lang
zamer dan op de eerste trap.
Mart wist een zeer grote diep
te achter zich. Hq moest ui
terst voorzichtig zUn. Bom,
daar ging hU weer een tree
omhoog; bom nog een. Plots
wankelde Martje even! Het
leek Mart wel, of hU zqn even
wicht een beetje verloor. Mart
voelde dadelqk het gevaar, dat
hem bedreigde. Zo goochem
was hU nog wel. Meteen 'greep
hU dan ook met één hand de
leuning. Gelukkig, hij had hou
vast. Maar wat was dat nu?
Achter hem weerklonk een
voortdurend gestommel. Bom.
Bom, ging het over de trap!
De ene rode kool was natuur-
lUk onder zijn arm vandaan
geglipt en hobbelde nu de trap
af. Het gaf me een behoorlqk
lawaai. Op twee portalen gin
gen tegelijk de deuren open.

„Wat is er aan de hand?
Valt er iemand van de trap?"

„Maak jU al die herrie, jo?
Wat moet je hier?"

„Rooie kolen naar boven
brengen," antwoordde Martje
nu maar.

„Dan gaat die ene de ver
keerde kant op!" klonk het
lachend. Hij was veel te blij,
dat hU nu op de derde trap
was. Zo, met die ene rode kool
ging het toch veel makkelUker.
EindelUk, daar was hU boven.
Vlak voor zich zag hU een deur
openstaan.

Maak het je makkelijk dacht
Martje, en hU liet zUn rooie
kool door de deuropening naar
binnen rollen. „Dat is de eer
ste!" zei Martje opgelucht.
Maar op hetzelfde ogenblik
klonk achter de deur een
vreemd geluid en nog geen tel
later de stem van een kwade
vrouw: „Ben je nou helemaal
gek! Je hebt met die rode kool
een emmer water omgegooid.
Mijn hele keuken drUft. Hier,
neem die kool maar weer mee.
En zeg maar tegen je baas. dat
ik niks meer van hem nodig
heb."

Nog voor de vrouw alles ge
zegd had, voelde Mart iets
langs zich heen glijden. En te-
gelUk klonk weer datzelfde leu
ke holderdebolder over de trap!
Nu drie trappen lang. Dat gaf
een spectakel. Niet alleen van
de rode kool, maar ook van
de mensen, die op het lawaai
ifkwamen.

„Aap van een jongen, ben je
nu helemaal gek! Is me dat
een herrie, maak dat je weg
icomt. Anders haal ik de mat
tenklopper! Mart voelde, dat
het hier mis ging. Hij dacht
nu maar helemaal niet meer,
maar holde de trap af! Neen,
dat leek Martje Maakjenietdruk
niet, die daar de trap afrende,
in de gang over de kool en
aardappelen struikelde, meteen

weer opsprong en snel de straat
op vloog! Maar het was Martje
wel. De angst had hem vleu
gels gegeven. Maar op straat
kwam hij dadelijk weer tot rust.
Om de vracht bekommerde hq
zich niet meer. Die liet hij in
de gang achter. Rustig wandel
de hU naar de zaak terug. Gek
dat die nu zo dicht bU was.
Mart voelde zich echt moe, toen
hq' weer in de winkel stond.
De baas zag het dadelUk.

„Jongen, wat zie jij er moe
uit. Je had toch niet zo hard
hoeven te lopen. En wat ben je
gauw terug. Hebben ze je nog
een fooitje gegeven?"

Mart wist werkelijk niet, wat
•hij zeggen moest. Een fooitje!
De baas moest eens weten! Ge
lukkig, de klanten vroegenweer
zqn aandacht, Mart ging er
maar wat bU zitten.

„Zo," zei de baas een poosje
later, „een beetje uitgerust?
Zwaar werk hè! Maar wat ik
zeggen wou; heb je de zak niet
mee terug gebracht? Die zUn
geld waard jo, zakken en kis
ten! Waar heb je hem neerge
legd?"

„De zak?" herhaalde Mart

nu. „O ja de zak bedoelt

uDie staat nog in de

gang!" (Wordt vervolgd).

Vorige week hebben wU een
olifant leren schetsen, nu teke
nen wq de kop eens wat dui-
delqker. Als hulplUn trek je
eerst een loodlijn en je ver
deelt deze ongeveer in vier
gelijke delen. Op de lijn ab
ligt in het kruispunt 1 het oog.
Bij 2 cd begint de slagtand
en deze gaat door het snij
punt g op de lijn e—f. Nu
heb je ineens al enkele pun
ten waar je veel aan hebt
om de kop te gaan schetsen.
Ook de onderste oorrand
raakt de lijn cd.

Snel bevroren levensmiddelen
even smakelUk en voedzaam als
verse hebben in luttele jaren
de vrUe wereld veroverd. En
dit alles doordat een Ameri
kaanse pelsjager deel heeft ge
nomen aan een expeditie, die
jacht ging maken op pelsdie-
ren in het hoge Noorden.

Veertig jaar geleden scheepte
deze emigrant zich in naar La
brador, waar hU met zUn met
gezellen jacht maakte op zee
honden, bruinvissen en kariboe's
voor de voedselvoorziening van
het gezelschap; in het daar
heersende koude klimaat liet
men het vlees bevriezen. HU
vond dat het bevroren vlees na
ontdooiing even lekker smaak
te als het verse, ja, hU was
van mening dat het zelfs lek
kerder was.

Toen hU weer thuis was ge
komen verliet hem de gedach
te aan het bevroren vlees niet
en hU piekerde of hU niet op
een of andere manier door mid
del van bevriezing levensmid
delen zou kunnen verduurzamen
zodat zU geschikt bleven voor
de menselUke voeding. Na zes
of zeven jaar te hebben gepro
beerd, ontwierp hU een machi
ne waarmede in korte tUd een
koude kon worden voortge
bracht zo'n 40 tot 50 graden
Celsius onder nul. Daarop richt
te hU een maatschappq op voor
de verkoop van bevroren le
vensmiddelen.

Dit was het begin van de in
dustrie van de diepvries levens
middelen. Volgens de door hem
gevonden methode worden le
vensmiddelen aan zeer lage
temperaturen bloot gesteld,
waardoor zU geheel en al in
bevroren toestand komen te
verkeren. Daarna moeten deze
bevroren levensmiddelen tijdens
de opslag, het transport en de
verkoop in de winkels gehouden
worden bU temperaturen onder
het vriespunt.

Maar wat zeg je nu van het
volgende persbericht!

De Deense visexporteur Arne
Joeker heeft een experiment
bekend gemaakt, waarbij vqf
bevroren schollen na 48 uur
weer tot. leven zqn gebracht.

Men gelooft thans reeds in
de mogelijkheid om in de toe
komst levende vis in bevro
ren toestand naar alle delen
van de wereld te zenden. Een
Londense krant vroeg zich af
of wat met schollen mogelijk
is ook niet met mensen het
geval zou kunnen zqn. Als het
met tarbotten kan, waarom dan
ook niet met soldaten, zo
schreef het blad.

„De ideale plaats voor reser
ve-troepen is de diepvries. Ad
ministratie-problemen worden
tot een minimum (minste) te
ruggebracht. Het omgaan met
de manschappen is nog slechts
'n kwestie van het regelen van
de temperatuur.

Men kan een hele divisie (le
gerafdeling) in een koelschip
laden en bU aankomst weer ont
dooien. Voor de Britse spoorwe
gen zouden bevroren passa
giers uiteraard minder last op
leveren dan gewone. Zq mop
peren niet, trekken niet aan
de noodrem en beschadigen de
bekleding niet: als men ze ho
rizontaal opstapelt, kan men op
de spitsuren grotere drukte ver
werken."